1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Η επιβίωση του ισχυρότερου και ο Κοινωνικός Δαρβινισμός

Ευάγγελος Βασιλείου, Μάριος Δεληκωνσταντής, Γιώργος

Δεληκωνσταντής, Αντώνης Θεοδωρίδης, Β3

Περίληψη:
Ο Κάρολος Δαρβίνος ήταν Άγγλος φυσιοδίφης και μια από τις μεγαλύτερες
μορφές των φυσικών επιστημών της εποχής του. Ήταν το πέμπτο από τα έξι
παιδιά του Δρ Robert Darwin και της Susanna Darwin και ανέπτυξε
ενδιαφέρον για τη φυσική ιστορία και τη συλλογή αντικειμένων.
Δημιούργησε την έννοια της φυσικής επιλογής για να καλύψει το κενό στο
γιατί άλλαξαν τα είδη με την πάροδο του χρόνου. Ο Χέρμπερτ Σπένσερ
χρησιμοποίησε τον όρο «επιβίωση του ισχυρότερου» σε σχέση με την ιδέα
του Δαρβίνου για τη φυσική επιλογή, και ο ίδιος ο Δαρβίνος χρησιμοποίησε
τη φράση σε μια μεταγενέστερη έκδοση του On the Origin of Species.
Ωστόσο, σήμερα αυτός ο όρος συχνά παρερμηνεύεται όταν χρησιμοποιείται
στη θέση της φυσικής επιλογής.Η θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου
δηλώνει ότι όλα τα είδη φυτών και ζώων είναι το αποτέλεσμα αδιάκοπης
αλλαγής, που προκαλείται από τη φυσική επιλογή. Αναφέρει ότι κάθε άτομο
και κάθε είδος αναπτύσσει ιδιότητες που το βοηθούν να επιβιώσει ή να
δημιουργήσει νέες, ανάλογα με το τι απαιτεί η προσαρμογή του στο
περιβάλλον. Η κληρονομικότητα μεταβιβάζεται στους απογόνους, ενώ τα
άχρηστα ατροφούν και συχνά χάνονται. Η φυσική επιλογή επικράτησε πριν
από 600.000.000 χρόνια, όταν εμφανίστηκε η ζωή στη στεριά.

Λέξεις κλειδιά: Δαρβίνος, Εξέλιξη, O Κοινωνικός Δαρβινισμός, Η επιβίωση

του ισχυρότερου
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Εισαγωγή

Με αυτή την εργασία έχουμε σκοπό να εξετάσουμε τη θεωρία της επιβίωση

του ισχυρότερου και του κοινωνικού δαρβινισμού όπως και την επίδραση
της στην σημερινή εποχή. Επίσης θα αναλυθεί το ποιός είναι ο Κάρολος
Δαρβίνος και πώς ξεκίνησε αυτή η επαναστατική του ιδεολογία (Γεωργάκη).

Ποιός ήταν ο Κάρολος Δαρβίνος;

Ο Κάρολος Δαρβίνος έζησε τον 19ο αιώνα μεταξύ το 1809 με 1882, ήταν
Άγγλος φυσιοδίφης και ταυτόχρονα μια από τις μεγαλύτερες μορφές των
φυσικών επιστημών της εποχής του (Στούκας). Ήταν το πέμπτο από τα έξι
παιδιά του γιατρού Ροβέρτου Δαρβίνου και της Σουζάνας Δαρβίνου. Από
την ηλικία των οκτώ ο Κάρολος είχε ήδη αναπτύξει ενδιαφέρον για τη
φυσική ιστορία και τη συλλογή αντικειμένων (Wikimedia Foundation).

Εικόνα 1 Ο Κάρολος Δαρβίνος σε μικρή ηλικία

 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Τα πρώτα στάδια της Δαρβινικής εξέλιξης

Όταν ο Charles Darwin έρχεται για πρώτη φορά με τις αρχές της Θεωρίας
της Εξέλιξης, έπρεπε να αναζητήσει έναν μηχανισμό που οδήγησε την
εξέλιξη. Πολλοί άλλοι επιστήμονες , όπως ο Jean-Baptiste Lamarck , είχαν
ήδη περιγράψει την αλλαγή στα είδη με την πάροδο του χρόνου, αλλά δεν
έδωσαν καμία εξήγηση για το πώς συνέβη αυτό. Ο Ντάργουιν και ο Άλφρεντ
Ράσελ Γουάλας δημιούργησαν ανεξάρτητα την ιδέα της φυσικής επιλογής
για να γεμίσουν αυτό το κενό στο γιατί τα είδη άλλαξαν με την πάροδο του
χρόνου. Η φυσική επιλογή είναι η ιδέα ότι τα είδη που αποκτούν
προσαρμογές που είναι ευνοϊκές για το περιβάλλον τους θα περάσουν τις
προσαρμογές αυτές στους απογόνους τους. Τελικά, μόνο τα άτομα με αυτές
τις ευνοϊκές προσαρμογές θα επιβιώσουν και έτσι αλλάζουν τα είδη με την
πάροδο του χρόνου ή εξελίσσονται μέσω της συσχέτισης. Στη δεκαετία του
1800, όταν ο Δαρβίνος δημοσίευσε για πρώτη φορά το βιβλίο του για την
προέλευση των ειδών , ο Βρετανός οικονομολόγος Herbert Spencer
χρησιμοποίησε τον όρο "επιβίωση του πιο δυνατού" σε σχέση με την ιδέα
του φυσικού επιλογής του Δαρβίνου, καθώς συνέκρινε τη θεωρία του
Δαρβίνου με μια οικονομική αρχή τα βιβλία του. Αυτή η ερμηνεία της
φυσικής επιλογής που συλλήφθηκε και ο ίδιος ο Δαρβίνος χρησιμοποίησε
ακόμη και τη φράση σε μια μεταγενέστερη έκδοση του για την προέλευση
των ειδών . Σαφώς, ο Δαρβίνος χρησιμοποίησε τον όρο σωστά, όπως αυτό
σήμαινε όταν συζητούσαμε για τη φυσική επιλογή. Ωστόσο, σήμερα ο όρος
αυτός συχνά παρερμηνεύεται όταν χρησιμοποιείται στη θέση της φυσικής
επιλογής (Scoville).

Η σταδιοδρομία στην εκπαίδευση του Δαρβίνου

Το Σεπτέμβριο του 1818 φοίτησε στο σχολείο του Σριούσμπερι ως

εσώκλειστος μαθητής μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του Έρασμο. Μετά
από λίγα χρόνια ξεκίνησε σπουδές ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του
Εδιμβούργου, αλλά οι βαρετές διαλέξεις και η αποστροφή του για τις
μεθόδους της χειρουργικής τον έκαναν να αμελώ τις υποχρεώσεις του. Στο
δεύτερο έτος σπουδών του στο πανεπιστήμιο έγινε μέλος της «Πλίνιας
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Εταιρείας» που ασχολούνταν με τη φυσική ιστορία. Είχε για καθηγητή έναν

πρωτοπόρο στην ανάπτυξη θεωριών που αφορούσαν την εξέλιξη δια της
κληρονομικότητας των επίκτητων χαρακτηριστικών. Ο Δαρβίνος
συμμετείχε στις έρευνες του Γκραντ για τον κύκλο ζωής των θαλάσσιων
ζώων στις ακτές του Firth of Forth και παρουσίασε την ανακάλυψή του πως
τα μαύρα σπόρια που βρίσκονται συχνά στα κελύφη των στρειδιών είναι
αυγά βδέλλας. Από τις έρευνες αυτές προέκυψαν στοιχεία ομολογίας, της
ριζοσπαστικής δηλαδή θεωρίας ότι όλα τα ζώα έχουν παρόμοια όργανα και
διαφέρουν μόνο σε πολυπλοκότητα (Wikimedia Foundation).

Η θεωρία του Δαρβίνου

Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης, το «είδος» δεν είναι σταθερό κι
αναλλοίωτο. Όλα τα είδη των φυτών και των ζώων, που έζησαν πάνω στη
Γη ή που εξακολουθούν να ζουν, είναι το αποτέλεσμα της ασταμάτητης
μεταβολής, της εξέλιξης από μια ή ελάχιστες υποτυπώδεις αρχικές μορφές.
Αιτία της εξέλιξης είναι η φυσική επιλογή, που οφείλεται στον αγώνα για τη
«διαιώνιση του είδους». Είναι ένας αγώνας, που τον διεξάγουν όλα τα
ζωντανά πλάσματα της φύσης και κατά είδη και κατά άτομα του ίδιου
είδους. Έτσι, κάθε άτομο και κάθε είδος αναπτύσσει εκείνες τις ιδιότητες
που το βοηθούν να επιβιώσει ή δημιουργεί νέες, ανάλογα με το τι απαιτεί η
προσαρμογή του στο περιβάλλον, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια, η
«διαιώνιση».Με την κληρονομικότητα, οι αναπτυγμένες ή νέες ιδιότητες
μεταβιβάζονται στους απογόνους, ενώ οι άχρηστες ατροφούν και, συχνά,
χάνονται. Μια τέτοια φυσική επιλογή επικράτησε 600.000.000 πριν, όταν η
ζωή βγήκε στη στεριά. H θεωρία της εξέλιξης είναι απόλυτα παραδεκτή κι,
όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, η μόνη αμφισβήτηση που μπορεί να
υπάρξει εντοπίζεται στην «ορθόδοξη άποψη πως μοναδικός παράγοντας
αλλαγής και ανάπτυξης στη ζωή ήταν η φυσική επιλογή σε συνεργασία με
αιφνίδιες αλλαγές ή μεταλλάξεις στους οργανισμούς (Εθνος).

Οι αναφορές για τον Δαρβίνο στην Ελλάδα

Η πρώτη αναφορά στην έννοια της εξέλιξης στη χώρα μας έγινε από τον
Αλέξανδρο Θεοτόκη (1822-1904), θείο του γνωστού λογοτέχνη
Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Ο Α. Θεοτόκης σπούδασε στο Museum στο Παρίσι
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

και όταν επέστρεψε στην Κέρκυρα το 1848 εξέδωσε το έργο ‘’Γενικοί

Ζωολογικοί Πίνακες ή Πρόδρομος της ελληνικής ζωολογίας’’, στο οποίο
αναφέρεται η αλλαγή των ειδών και διατυπώνονται τρεις εναλλακτικές
απόψεις: η αμεταβλητότητα των ειδών, η μικρή και εντός είδους αλλαγή
που δεν υπερβαίνει τα όρια του είδους όπως αυτό αρχικά δημιουργήθηκε
και τέλος η άποψη ότι τα είδη αλλάζουν δημιουργώντας νέα είδη. Ο
Θεοτόκης υποστήριζε τη δεύτερη άποψη. Το σημαντικό αυτό βιβλίο του
Θεοτόκη δεν είχε καμία απήχηση και μάλιστα δεν έγινε γνωστό ούτε καν
στους απογόνους του. Οι ανασκαφές στο Πικέρμι της Αττικής που
αποκάλυψαν τα απολιθώματα ειδών που είχαν εξαφανιστεί αναφέρονται σε
ανυπόγραφο σημείωμα με τίτλο ‘’Τα εν Πικέρμι λείψανα’’ στο Αττικόν
Ημερολόγιον που εξέδιδε ο Ειρηναίος Ασώπιος. Το σημείωμα αναφέρει ότι
φαίνεται τα ευρήματα να επιβεβαιώνουν τις θεωρίες της μεταμείψεως του
Δαρβίνου καθώς τα απολιθώματα που βρέθηκαν πιστοποιούν την ύπαρξη
ενδιάμεσων ειδών. Είναι μια από τις πρώτες αναφορές στο όνομα του
Δαρβίνου. Ήδη από το 1840, στο Συνέδριο του Τορίνο, ο καθηγητής του
Πανεπιστημίου Αθηνών (και Φιλικός) Κυριακός Δομνανδος (1789-1852), είχε
παρουσιάσει ανακοίνωση για απολιθώματα ζώων που εξαφανίστηκαν
κάποια στιγμή στο παρελθόν, στην Πεντέλη (στο Πικέρμι ή στην Παλλήνη,
που ήταν γνωστή τότε ως Χαρβάτι). Η πρώτη «εμφάνιση» του δαρβινισμού
στην Ελλάδα, έγινε μέσω επιστολών που αντάλλαξαν ο Γερμανός Theodor
von Heldreich (1822-1902), διευθυντής του Βοτανικού Κήπου του
Πανεπιστημίου Αθηνών, με τον Δαρβίνο. Επρόκειτο για τέσσερις επιστολές,
δύο του Χελδράιχ και δύο του Δαρβίνου. Στη δεύτερη, ο Χελδράιχ,
ενημερώνει τον Δαρβίνο ότι ο Σπυρίδων Μηλιαράκης μετέφρασε στα
ελληνικά τη μελέτη του Δαρβίνου «Βιογραφικόν σχεδίασμα μικρού τίνος
Παιδιού» και του στέλνει στο τεύχος της «Εστίας» (1877) στο οποίο είχε
δημοσιευθεί. Η μετάφραση του Μηλιαράκη, είχε γίνει από τα γερμανικά. Ο
Σπυρίδων Μηλιαράκης (1852-1919), ήταν γιατρός κρητικής καταγωγής με
σπουδές στη Γερμανία και ήταν φανατικός δαρβινιστής. Το 1926, μετά τον
θάνατό του, εκδόθηκε το έργο του «Αι ψυχικαί ιδιότητας των ζώων»,
εμπνευσμένο προφανώς από το έργο του Δαρβίνου.«Η έκφραση των
συγκινήσεων στον άνθρωπο και τα ζώα». Δαρβινιστής υπήρξε και ο Αιμίλιος
Βαλαωρίτης, γιος του μεγάλου ποιητή μας Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, που
πέθανε νεότατος από φυματίωση το 1882. Ήταν μόλις 25 ετών. Το 1871, η
έκδοση του νέου βιβλίου του Δαρβίνου για την «Καταγωγή του ανθρώπου»,
πυροδότησε νέα σχόλια, κυρίως ευνοϊκά.Η θεωρία του Δαρβίνου,
παρουσιάστηκε στον «Παρνασσό» το 1871 από τον Γ. Αποστολίδη και το
1873 από τον υφηγητή της Χημείας Λέανδρο Δόσιο. (Στούκας)
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Δημόσια Παρανόηση

Η πλειοψηφία του κοινού μπορεί να περιγράψει τη φυσική επιλογή ως

"επιβίωση των πιο κατάλληλων". Όταν πιέζεται για περαιτέρω επεξήγηση
του όρου αυτού, η πλειοψηφία θα απαντήσει λανθασμένα. Σε ένα άτομο
που δεν είναι εξοικειωμένο με την πραγματική φυσική επιλογή, το "πιο
ικανό" σημαίνει το καλύτερο φυσικό δείγμα του είδους και μόνο εκείνοι με
τη βέλτιστη μορφή και την καλύτερη υγεία θα επιβιώσουν στη φύση. Αυτό
δεν συμβαίνει πάντα. Τα άτομα που επιβιώνουν δεν είναι πάντα τα
ισχυρότερα, ταχύτερα ή πιο έξυπνα. Επομένως, η "επιβίωση του
ικανότερου" μπορεί να μην είναι ο καλύτερος τρόπος για να περιγράψει
κανείς τι φυσική επιλογή είναι πραγματικά όπως ισχύει για την εξέλιξη . Ο
Ντάργουιν δεν το εννοούσε με αυτούς τους όρους όταν το χρησιμοποίησε
στο βιβλίο του αφού ο Χέρμπερτ δημοσίευσε για πρώτη φορά τη φράση. Ο
Δαρβίνος σήμαινε "πιο ικανό" να σημαίνει αυτό που ταιριάζει καλύτερα στο
άμεσο περιβάλλον. Αυτή είναι η βάση της ιδέας της φυσικής επιλογής . Το
άτομο του πληθυσμού χρειάζεται μόνο να έχει τα πιο ευνοϊκά
χαρακτηριστικά για να επιβιώσει στο περιβάλλον. Θα πρέπει να προκύπτει
ότι τα άτομα που έχουν τις ευνοϊκές προσαρμογές θα ζουν αρκετά καιρό για
να περάσουν αυτά τα γονίδια στους απογόνους τους. Τα άτομα που δεν
έχουν τα ευνοϊκά χαρακτηριστικά, με άλλα λόγια τα "ακατάλληλα",
πιθανότατα δεν θα ζήσουν αρκετά για να μειώσουν τα δυσμενή
χαρακτηριστικά και τελικά αυτά τα χαρακτηριστικά θα εκτραφούν από τον
πληθυσμό. Τα δυσμενή χαρακτηριστικά μπορεί να χρειαστούν πολλές γενιές
για να μειωθούν οι αριθμοί και ακόμη περισσότερο για να εξαφανιστούν
εντελώς από την ομάδα γονιδίων . Αυτό είναι εμφανές στους ανθρώπους με
τα γονίδια των θανατηφόρων ασθενειών εξακολουθούν να υπάρχουν στην
ομάδα γονιδίων, παρόλο που είναι δυσμενείς για την επιβίωση των ειδών
(Scoville).

Κοινωνικός Δαρβινισμός και Νεοφιλελευθερισμός

 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Ο Κοινωνικός Δαρβινισμός αναφέρεται στην τάση να θεωρούνται οι

επιστημονικές θεωρίες του Καρόλου Δαρβίνου περί φυσικής επιλογής και
επιβίωσης του καταλληλότερου εφαρμόσιμες στις ανθρώπινες κοινωνίες. Ο
όρος Κοινωνικός Δαρβινισμός εισήχθη στο κοινωνικό και πολιτικό
ευρωπαϊκό προσκήνιο το 1877, όπως προέκυψε από ιδέες του Τόμας
Μάλθους, του Χέρμπερτ Σπένσερ και του Φράνσις Γκάλτον. Ο τελευταίος,
είναι αυτός που εισήγαγε τον όρο ευγονική με τον οποίο εξέφρασε την
υποστήριξή του για την επιλεκτική αναπαραγωγή μόνο των ικανών και
επιφανών, έτσι ώστε να διαιωνιστεί η ομάδα των ανθρώπων που φαίνεται
να είναι περισσότερο προσαρμοσμένη στις κοινωνικές και οικονομικές
συνθήκες και όχι άλλες.

Η σύνδεση του με τον Νεοφιλελευθερισμό

Οι απόψεις περί Κοινωνικού Δαρβινισμού αναπτύχθηκαν κατά την περίοδο

ακμής του καπιταλισμού του laissez-faire και του περιορισμού της κρατικής
παρέμβασης, θεμελιώνοντας τον άκρατο ατομικισμό και την
ιδιωτικοποίηση του κεφαλαίου. H «επιβίωση του ισχυρότερου», ο «νόμος
της ζούγκλας», η σύνεση του κοινωνικού δαρβινισμού με το ρεύμα του
κλασικού φιλελευθερισμού (laissez faire) είναι πλέον ισχυρός και ορατός και
έχει βρει στέγη στον νεοφιλελευθερισμό. Επισημαίνω ότι ο Δαρβίνος δεν
είχε την πρόθεση να δημιουργήσει μια θεωρία που θα αφορά τις κοινωνικές
δομές, ή θα έχει μια δυνάμει επέκταση σε αυτές, αλλά στόχευε αποκλειστικά
στη μελέτη της βιολογικής εξέλιξης. Ο νεοφιλελευθερισμός ζει και αναπνέει
με τον κοινωνικό δαρβινισμό. Η επιβίωση και η κοινωνική άνοδος των
ικανότερων, δηλαδή των ισχυρότερων, είναι το παιχνίδι της άπληστης
καπιταλιστικής αγοράς το οποίο αποθεώνει ο νεοφιλελευθερισμός. Για τα
θύματα αυτού του κοινωνικού πολέμου δεν υπάρχει καμία πρόνοια εκτός
από την φιλανθρωπία, είτε με την παραδοσιακή της μορφή είτε ως «δίχτυ
κοινωνικής προστασίας» για όσους πέφτουν εκτός παλαίστρας. Συνήθως οι
νεοφιλελεύθεροι πιστεύουν ότι το πρόβλημα δεν είναι η αντίθεση μεταξύ
πλουσίων και φτωχών αλλά μεταξύ ανθρώπων που δρουν (makers) και
ανθρώπων που ζητούν όλο και περισσότερα από το κράτος χωρίς να δρουν
(takers). Δηλαδή, μεταξύ ανθρώπων που είναι υπεύθυνοι για τον εαυτό τους
και ανθρώπων που εξαρτώνται από άλλους. Στην Ελλάδα βέβαια οι
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

νεοφιλελεύθεροι έχουν πάει ακόμα πιο άκρα, συναγωνίζοντας τους

συναδέλφους του στο αμερικάνικο Tea Party δηλαδή πιστεύουν ότι π.χ οι
φτωχοί κάνουν λάθος επιλογές σε κρίσιμες στιγμές ή η αναδιανομή του
πλούτου κάνει τους φτωχούς τεμπέληδες. Το μεταπολεμικό φιλελεύθερο
κράτος δεν έχει αξία για αυτούς επειδή νοθεύει το παιχνίδι της αγοράς, που
είναι τόπος παραγωγής αλήθειας: μιας αλήθειας που πρέπει να ακουστεί
επειδή εγκαθιδρύει μια φυσική τάξη πραγμάτων μεταξύ ατόμων με
κριτήριο την προσωπική τους αξία, το «ατομικό κεφάλαιό» τους. Γι 'αυτό
και το κατηγορούν ως σοσιαλιστικό και προωθούν στην θέση του το
μινιμαλιστικό-ελάχιστο κράτος. Ο κοινωνικός δαρβινισμός των
νεοφιλελεύθερων είναι λοιπόν ένα καθεστώς διακρίσεων που θέλει να
εμφανίζεται ως αποτέλεσμα δικαιοσύνης, μιας δικαιοσύνης που απονέμεται
στους «άξιους», στους «νικητές», μια ελίτ, που δεν προσδιορίζεται από την
κοινωνία ή την ηθική, αλλά από τον δικό τους φυσικό τόπο παραγωγής
αλήθειας που είναι η ιδιωτική ελεύθερη αγορά. Οι χαμένοι της αγοράς, σε
μια νεοφιλελεύθερη κοινωνία με διακυβέρνηση «μεταρρυθμιστών
τεχνοκρατών» είναι οι φτωχοί που ζουν στο όριο της ανθρώπινης ύπαρξης ή
με «δίχτυ κοινωνικής προστασίας». Άλλωστε δηλώσεις, όπως «όποιος δεν
προσαρμόζεται πεθαίνει» , «Τι μας νοιάζει, όποιος ζήσει έζησε», «η
αναδιανομή του πλούτου, κάνει τους φτωχούς τεμπέληδες» και «η
κοινωνική ανισότητα είναι αντίθετη στην ανθρώπινη φύση, στην
δημοκρατία και στα ατομικά δικαιώματα» χαρακτηρίζει τον κυνικό
χαρακτήρα του νεοφιλελεύθερου κοινωνικού δαρβινισμού. Σε κάθε
περίπτωση, οι πιο αδύναμοι πρέπει να κάνουν στην άκρη για να ζήσουν οι
ισχυροί με τον πλούτο, την αξία, την εξουσία και την φήμη που τους αξίζει.

Ο Κοινωνικός Δαρβινισμός σήμερα

Επί του παρόντος, εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες για την ύπαρξη
κοινωνικού δαρβινισμού. Αν και αυτή η φιλοσοφία είναι χαρακτηριστική
του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα, οι ιδέες του εξακολουθούν να
υπάρχουν σήμερα. Κάποιοι πιστεύουν ότι οι φτωχοί έχουν επισφαλείς
συνθήκες επειδή είναι βιολογικά ανεπαρκείς, επομένως παρεμβαίνουν στην
εξελικτική διαδικασία. Αντίθετα, οι πλούσιοι είναι βιολογικά ανώτεροι και
μπορούν να επιβιώσουν στον ανταγωνιστικό αγώνα για ύπαρξη.
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

Εικόνα 2 Η εξέλιξη του ανθρώπου

Συμπεράσματα

Σε μεγάλο βαθμό η αποδοχή του γενετικού ντετερμινισμού στην

εκπαίδευση υποκαθιστά την κοινωνική ανάλυση, καθώς οι εκπαιδευτικές
ανισότητες θεωρούνται γενετικά προκαθορισμένες. Αν όμως η ανθρώπινη
δράση, η ίδια η ανθρώπινη κοινωνία αποδοθεί στη φυσική επιλογή (γονίδιο,
μιμίδιο ή οτιδήποτε άλλο), βρίσκεται δηλαδή έξω από τον έλεγχό μας, δεν
μένει τίποτα άλλο από το να αποδεχτούμε ως φυσική την υφιστάμενη τάξη
πραγμάτων. Όσον αφορά την εκπαίδευση οι (νεο)δαρβινιστικές θεωρήσεις,
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

επικαλούμενες άκρως προβληματικές μεθοδολογίες, στρέφονται

ουσιαστικά κατά του ενιαίου σχολείου, του ενιαίου αναλυτικού
προγράμματος, της ενιαίας γνώσης. Εφόσον αποδεχτούμε ότι οι ικανότητες
των ατόμων είναι γενετικά κωδικοποιημένες, οι δυνατότητες γνωστικής
εξέλιξης και κοινωνικής ανέλιξης επιβάλλουν και διαφορετικές κατηγορίες
μαθητών με διαφορετικά εκπαιδευτικά προγράμματα και «ειδικούς»
τρόπους διδασκαλίας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Εθνος. “Δαρβίνος, Κάρολος: Η θεωρία της εξέλιξης των ειδών.” 11 February 1999.

Στούκας, Μιχάλης. “Δαρβίνος: Η θεωρία της εξέλιξης των ειδών - Δαρβινιστές και

αντιδαρβινιστές στην Ελλάδα.” Protothema.gr, 27 June 2020,

https://www.protothema.gr/stories/article/1021259/darvinos-i-theoria-tis-exelixis-ton-

eidon-darvinistes-kai-adidarvinistes-stin-ellada/. Accessed 19 February 2023.

Γεωργάκη, Χριστίνα. “Χέρμπερτ Σπένσερ: Η επιβίωση του ισχυρότερου | Φιλοσοφία.”

MAXMAG, 24 November 2018,

https://www.maxmag.gr/politismos/philosofia/chermpert-spenser/. Accessed 19

February 2023.

Scoville, Heather. Τι σημαίνει "Survival of the Fittest" πραγματικά;,

https://el.eferrit.com/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B2%CE%AF%CF%89%CF

%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B9%CF%83%CF%87%CF

%85%CF%81%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%85/. Accessed

18 March 2023.

Wikimedia Foundation. “Κάρολος Δαρβίνος.” Βικιπαίδεια,

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AC%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE

%BF%CF%82_%CE%94%CE%B1%CF%81%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CE%BF

%CF%82#%CE%A0%CF%81%CF%8E%CE%B9%CE%BC%CE%B7_%CF
 1ο Γενικό Λύκειο Ευόσμου, Εργασία στην Βιολογία της Β Λυκείου

%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82. Accessed

19 February 2023.