‫توجه‪ :‬هرگونه کپی برداری از جزوه حرام میباشد و پیگرد قانونی دارد‪.

‬‬ ‫مولفان ‪ :‬دپارتمان زیستشناسی لیموترش‬

‫تشریح گوسفند‬
‫‪ ‬گوسفند جزء پستانداران جفتدار بوده و قشر مخ آن چينخوردگي دارد‪.‬‬
‫با توجه به فعاليت تشریح مغز مطالب زیر را باید در مورد مغز گوسفند بدانيد‪:‬‬
‫‪ - 1‬اگر مغز را به گونهاي در ظرف تشریح قرار دهيد که سطح پشتي آن به سمت شما باشد موارد زیر از باال به پایين قابل مشاهده است‪:‬‬
‫بخشهایي از لبهاي بویایي‪ ،‬نيمکره مخ‪ ،‬نيمکرهي مخچه ‪ +‬کرمينه‪ ،‬بخشهایي از بصلالنخاع‪ ،‬نخاع‬
‫نکته‪ :‬کرمينه بين نيمکرههاي مخچه قرار دارد‪.‬‬
‫‪ - 2‬حال اگر مغز را به گونهاي در ظرف تشریح قرار دهيم که سطح شکمي مغز به طرف شما باشـد‪.‬‬
‫موارد زیر از باال به پایين قابل مشاهده است‪:‬‬
‫لبهای بویایي‪ -‬نيمکرههای مخ‪ -‬کياسمای بينایي (‪ 2‬عدد)‪ -‬مغز مياني‪ -‬پل مغزی‪ -‬شيار پيشين‪ -‬پل مغزی‪ -‬بصل النخاع‪ -‬نيمکرههای مخچه‪ -‬قسمتي از نخاع‬
‫ترکيب‪:‬عصب بينایي پس از خروج از چشم به سمت مخالف خود خم مي شود و در نتيجه کياسمای بينایي تشکيل مي شود‪ .‬پس کياسمای بينایي حاصل امتداد‬
‫عصبهای بينایي (عصب مغزی) است و منحصرا حسي ميباشد‪ .‬پيام بينایي بعد از خروج از کياسمای بينایي به تاالموس وارد شده و تقویت شده سپس به‬
‫لب پس سری ميرود‪.‬‬
‫نکته‪ :‬لبهای بویایي‪ ،‬مخچه و بصل النخاع در هر دو حالت ‪ 1‬و ‪ 2‬قابل مشاهده هستند‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در حالت ‪ 2‬غدهی هيپوفيز قابل مشاهده نيست و فقط محل اتصال آن مشخص است‪.‬‬

‫‪ - 3‬حال اگر با نوک انگشتان خود‪ ،‬شيار بين دو نيم کرهی مخ را باز کنيد به نوار سفيد رنگي ميرسيد‪ .‬به این نوار سفيد رنـگ ميگن جسم پينهاي‪.‬‬
‫یادآوري‪ :‬جسم پينهای متشکل از دستهای از تارهای عصبي است‪.‬‬
‫‪ ‬با احتياط تيغ جراحي (اِسکالپل) را برداشته و با نوک آن‪ ،‬در جلوی جسم پينهای برش کمعمقي ایجاد کنيد‪ .‬تا به مثلث مغزی (رابط سه گوش) برسيد‪.‬‬
‫یادآوري‪ :‬جسم پينهاي و مثلث مغزي رابط بين نيمکرههای مخ هستند‪.‬‬
‫نکته‪ :‬راس مثلث مغزی به سمت جلو و قاعده آن به سمت عقب ا ست‪ .‬رابط پينهای و سه گوش در عقب با هم یکي شده و در جلواز هم فا صله دارند و بين آنها‬
‫پردهای شفاف به نام سپتوم (دیوار) به صورت عمودی کشيده شده است که بطنهای ‪ 1‬و ‪ 2‬را از هم جدا ميکند‪.‬‬
‫نکته‪ :‬دو طرف این رابطها‪ ،‬فضای بطنهای ‪ 1‬و ‪ 2‬مغز و داخل آنها‪ ،‬اجسام مخطط قرار دارند‪.‬‬
‫نکته‪ :‬شبکههای مویرگي که مایع مغزي‪-‬نخاعي را ترشح ميکند نيز درون این بطنهای ‪ 1‬و ‪ 2‬دیده ميشوند‪.‬‬
‫نکته ‪ :‬تاالموس در زیر مثلث مغزی قرار دارد حال اگر با کمک اســـکالپل در مثلث مغزی برش طولي ایجاد کنيم در زیر آن تاالموسها (‪2‬عدد) و رابط بين آنها‬
‫دیده ميشود‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در عقب تاالموسها‪ ،‬بطن سوم به صورت محوطهی قيفمانندی دیده ميشود که از طریق مجرایي به بطن ‪ 4‬ارتباط دارد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪@Limootoorsh_free‬‬ ‫‪90429570242 - 92426761120‬‬ ‫‪www.limootoorsh.com‬‬
 ‫توجه‪ :‬هرگونه کپی برداری از جزوه حرام میباشد و پیگرد قانونی دارد‪.‬‬ ‫مولفان ‪ :‬دپارتمان زیستشناسی لیموترش‬

‫نکته‪ :‬در در لبهی پایين بطن ‪ ،3‬اپيفيز(غدهی پينهآل) را ميبينيد‪ .‬در عقب اپي فيز برجســـتگي چگارگانه (‪ 4‬عدد) قرار دارند که دو برامدگي جلویي بزرگتر و‬
‫برامدگيهای عقبي کوچکترند‪.‬در ضمن برجستگي چهارگانه جزء مغز مياني است‪.‬‬
‫نکته‪ :‬با برش کرمينه (در مخچه) بطن ‪ 4‬مغز (بين مخچه و پل مغزی) دیده ميشود‪.‬‬
‫نکته‪ :‬بخش سفيد مخچه (درخت زندگي) شبيه درختي است که در ميان مادهی خاکستری قرار دارد‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در داخل نيمکرههای مخ‪ ،‬بطنهای جانبي ‪ 1‬و ‪ 2‬و در کف آنها اجسام مخطط به صورت برجستگيهایي قرار دارند‪.‬‬
‫ترکيب‪ :‬اپي فيز همان غدهی درون ریز پينه آل ا ست که هورمون مالتونين مي سازد‪ .‬نقش این هورمون در ان سان دقيقاً معلوم ني ست‪ .‬اما حدس زده مي شود‬
‫که در انسان‪ ،‬این هورمون در تنظيم ریتم شبانهروزی نقش دارد‪.‬‬
‫نکته‪ :‬در هيچیک از حاالت تشریح هيپوتاالموس و هيپوفيز قابل مشاهده نيستند‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫‪@Limootoorsh_free‬‬ ‫‪90429570242 - 92426761120‬‬ ‫‪www.limootoorsh.com‬‬