BAB 1 : WARISAN NEGARA BANGSA

1.1 LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN KUASA BARAT

PENGENALAN
 Proses pembentukan negara bangsa dipengaruh ioleh tahap perkembangan sesebuah
kerajaan.

KERAJAAN CHAMPA KESULTAN

Abad
Abad Kedua B

Abad Pertama Abad Ketujuh Abad Kelima Belas

KERAJAAN FUNAN KERAJAAN SRIVIJAYA KESULTANAN MELAYU M

 Kerajaan yang hebat dan agung menunjukkan perkembangan negara bangsa yang lebih
cepat.
 Contohnya kerajaan Alam Melayu seperti kerajaan Funan, Champa, Kedah Tua,
Gangga Negara, Srivijaya, Angkor dan Majapahit.
 Kerajaan ini menunjukkan telah wujud ciri-ciri negara bangsa yang berkembang dan
diwarisi oleh kerajaan Alam Melayu selepasnya sebelum kedatangan Barat.

1.1.1 CIRI-CIRI NEGARA BANGSA KERAJAAN ALAM MELAYU

 RAKYAT
Penduduk di dalam sesebuah wilayah
Setia kepada raja
Tidak menderhaka
Contohnya rakyat Srivijaya setia dengan menjal
meminum air sumpah “Telaga Batu”

4
RAJA
Tonggak utama kerajaan
Pembesar kukuhkan kedudukan raja CIRI-CIRI
Raja ditaati dan dianggap suci
Contoh Raja Champa dikaitkan dengan Dewa Siva
1 NEGARA
BANGSA
3
KAM

2
UNDANG-UNDANG
Menjamin kesejahteraan
Terpakai di seluruh wilayah pengaruh
Panduan pentadbiran
Contoh kerajaan Majapahit mengamalkan unda
undang Kutara Manawa

1.2 CIRI-CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA

Ciri-ciri Keterangan Negara Bangsa
Kesultanan Melayu Melaka
Kerajaan Badan pemerintahan yang diperintah oleh raja dan dibantu oleh pembesar
Rakyat Golongan diperintah yang terdiri daripada orang Melayu dan Orang Laut
yang mentaati rajanya
Kedaulatan Lambang kekuasaan tertinggi seseorang sultan
Wilayah Pengaruh Kawasan pemerintahan raja, tempat tinggal rakyat dan diakui oleh rakyat
Undang-undang Untuk mengukuhkan kerajaan dan melindungi rakyat
Lambang Identiti sesebuah kerajaan, keistimewaan sultan dan simbol kedaulatan
Kebesaran sultan yang memerintah

1.2.1 WILAYAH TAKLUKAN, WILAYAH NAUNGAN DAN PEROLEHAN WILAYAH

 Wilayah Taklukan Wilayah Naungan Perolehan Wilayah
 Wilayah yang diperolehi  Wilayah yang menerima  Contoh Kerajaan
melalui peperangan ketuanan KMM sama Majapahit
seperti Pahang, Kuala ada melalui perkahwinan menghadiahkan Siantan
Linggi, Kelantan, Rokan, atau persahabatan kepada Sultan Mansur
Inderagiri dan Kampar seperti Lingga, Patani Shah kerana mengahwini
dan Kedah Puteri Majapahit
ketua pemerintahan, peperangan, hubungan diplomatik dan agama

1.3 KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN DAN UNDANG-UNDANG

SISTEM PENTADBIRAN KMM

1.3.2 SISTEM PEMBESAR EMPAT LIPATAN(KMM)

Pentadbiran
Pusat

Pentadbiran
Peringkat
Jajahan

1.3.3 KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN KMM

 Peringkat jaja
Pelaksana: Pemb
Pentadbiran Pusat Pembesar: urusk
di daerah dan ka
Pelaksana: Pembesar Berempat
Pembesar dilanti
Sistem Pentadbiran KMM Hubungan, persefahaman dan
dan Pembesar Be
Peranan pembes
permuafakatan dua hala sultan
Sistem Pembesar Empat Lipatan dengan pembesar mewujudkan menjaga keaman
pentadbiran
proses pentadbiran sempurna
dibenarkan men
Sultan ketua pemerintahan, Ia juga bertujuan elakkan
peperangan, hubungan diplomatik tindakan sewenang-sewenang
dan agama pemerintah/ pembesar.
Pembesar Berempat memerintah Sumber pendapatan:
wilayah, sungai atau pulau yang perdagangan, cukai dan ufti
dikenali kawasan pegangan wilayah taklukan serta naungan
Mempunyai dua peringkat iaitu
pentadbiran pusat dan peringkat
jajahan
1.3.4 UNDANG-UNDANG KMM BERASASKAN SYARIAH DAN HUKUM ADAT
 Hukum Kanun
Melaka
Mempunyai 44 fasal
Jenayah: Fasal 5.1, membunuh
tanpa pengetahuan raja atau
pembesar akan dikenakan
hukuman bunuh (hukuman
setimpal)
Peranan sultan dan pembesar:
Fasal 1, menjelaskan tugas
sultan dan Pembesar Berempat
Kekeluargaan: Fasal 26,
pernikahan perlu empat saksi
tetapi memadai dua saksi jika
tidak cukup
Ekonomi: Fasal 30,
pengharaman riba dalam
urusniaga (Peniaga perlu akil
baligh, siuman dan melafazkan
niat jual beli)
1.4 PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT
1.4.1 HUBUNGAN PEMERINTAH DAN RAKYAT
WAADAT
Perjanjian antara Demang Lebar Daun (golongan diperintah) dengan Sang
Sapurba (golongan
pemerintah)
1.4.2 PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT
GOLONGAN PEMERINTAH
• Sultan, Pembesar, Kerabat raja, Ulama.
Undang-Undang
Laut Melaka
Mempunyai 25 fasal
Peranan Nakhoda (berkuasa
penuh ibarat raja dalam
pelayaran): Fasal 13.1,
nakhoda perlu diberi
keutamaan untuk berniaga
selama 4 hari
Pelayaran (jelaskan peranan
pegawai lain): Fasal 9, Malim
harus arif tentang ilmu
pelayaran jika lalai akan
dihukum bunuh.
Jenayah: Fasal 5: berkelakuan
jahat dan membunuh di atas
kapal akan dihukum mati
Percukaian: Fasal 6.3, nakhoda
tentukan jumlah cukai iaitu
1/10 dari hasil jika penumpang
turun awal sebelum sampai
janjinya
GOLONGAN DIPERINTAH
• Rakyat - peniaga, petani, tukang dan
nelayan.
• Peranan Sultan: Menjaga keselamatan
rakyat negeri, wujudkan perpaduan
rakyat, bertanggungjawab terhadap
kemakmuran dan kestabilan kerajaan
serta memperkenalkan undang-undang.
• Peranan Pembesar: memelihara
keamanan dan kebajikan rakyat di
kawasan pegangan, menjadi perantara
sultan dengan rakyat, mengutip hasil
melalui sistem serah dan membekalkan
tenaga tentera melalui sistem kerah.
• Hamba terdiri daripada hamba raja,
hamba berhutang dan hamba biasa.
• Peranan rakyat: setia kepada
pemerintah, patuh arahan pemerintah,
tidak menderhaka kerana takut ditimpa
tulah, menjadi tentera, menghadiri majlis
umum seperti gotong-royong, pengayuh
atau pendayung kapal dan menyumbang
tenaga kerja melalui sistem kerah
seperti membina istana atau jalan.