Mga Dula sa Iba’t ibang Panahon

Name: Rizza jean J. Ando

Kurso: BSED FILIPINO
Mga dula bago dumating ang mga kastila
Wayang orang at wayang purwa- ng mga Bisaya ito ay dulan tungkol sa kapangyarihan at
kabutihan ng kanilang bathala.ipinapakita rin ang pagpaparusa sa mga masasama at
ginagantimpalaan ang mga mabubuti. (kaparihas ng puppet show)
Balak- ay ang pagsusuyuan ng isang dalaga’t binate na umiindayog at matalinghaga may
mga pagkakataong gumagamit ang dalawa ng kudyapi. Sa pamamagitan ng tugtugin ng
kudyapi ay naipararating ng bawat isa ang kani-kanilang niloob at damdamin
Karilyo- dulang ang mga nagsisiganap ay mga tauhang karton. Pinapagalaw ang mga ito sa
pamamagitan ng mga nakataling pising hawak ng mga tao sa itaas ng tanghalan. Ang mga
taong nagsasalita ay nasa likod ng telon. Madilim kung palabasin ito sapagkat ang nakikita
ng mga tao ay kanilang mga anino.
Dula panahon ng kastila
1. Moro- moro
Isang dula maka relihiyon nagigiliwab ng mga Pilipino sa panahon ng kastila. Ang
mga pangunahing nga tauhang dula ay mga kristiyano at muslim .
Halimbawa
Padre Jeronimo (Guerra Pi raticas) na ang paksa aypagkalupig ng moovg ni corrol ito
ay tinanghal sa casadel a compania maynila noong hulyo 5,1637
Lavengeanzade conderouldell- Aurelio Tolentino SUMULAT NG MORO-MORO SA
WIKANG KASTILA
2. Komedya- isang maka relihiyon dula nag salyasay ng mga tungalian ng muslim at
kristiyanismo. Ang sentro paksa ay madula ang pakikipagsapalaran at pabanghay
mga sinulat na komedya ni balagtas
Clarabel mori- isang komedyang may tatalong yugto
Abdalatm serena- isang komedya itinatanghal sa abukay noong 1859
3. Senakulo ay palasak sa Luzon at kabisayan tuwing kuwaresmo o mahal na araw.
Dinaraos ito sa isang bakante lote at ang piyesa nito ay nakabatay sa mga pasyon
Lamentasyon- kinakanta ng may kabagalan sa saliw ng gitara o bandurya. Inaabot ng
tatlo o lima minute bago matapos ang isang saknong
Estilongpalagod- mabilis matatapos sa loob ng isang minuti ang isang saknong.

Panahon ng Amerikano
1. Severino reyes – siya kilala bilang lola basyang ay tinuring na ama ng sarsuwela
  Walang sugat- ito ang kanyang pinakasikat na dula na nauukol sa mh
arepormang panlipunan
 Ang kalupi- ang kanyang dula na tumutuligsa sa mga mor-moro
 Losa martios De La Partia- ito ang kanyang dula na kung saan ay piniri ito ng
Gobernador Taft at Don Joaquin Pardo de Tavera
 Pusong dakila- ang dulang ito ay nagpapaaalala sa mga tao tungkul sa mga
panganib ng materyalismo.
 Filotea o ang Paf-aasawa ni San Pedro- Ang dulang ito ay nanunuya sa
panatismo
2. Patricio Mariano- pinanganak noong Marso 17, 1877 sa sta. Cruz Manila
 Silanganan- ito ay isang dula na may iisang yugto na nitanghal sa Rizal
Theater noong Disyembre 30,1904. Ang natanggap niyang gantimpala ay
buhat sa Samahan ng mga manunulat ng wikang tagalog
 Ang pakakak- ang kanyang dulang ito iisang yugto na inilahok niya sa
timpalak na itinaguyod ng El renacemiento noong 1903
 Marcela- ang sarswelang ito ay may iisang yugto na nilapatan ng tugtugin ni
Francisco Bueancamino at tinanghal noong Enero 3,1904
3. Juan Crisostomo sotto- isnilang siya sa caetican bacolor, Pampanga noong enero
27,1867. Kilala siya sa sagisag na crissot. Siya ay nag-aral sa colegio de juan de
letran
 Ing Mariano (ang Mariano)
 Balayan at sinta (bayan at pag-ibig)
 Julio Agosto alang Dios (walang Diyos)
Panahon ng Hapon
Legitimate plays- ito ay binubuo ng mga dulang sumusunod sa kumbensyon ng
pagsulat at pagtatanghal nito
Illegitimate plays- kabilang dito ang stage dhow na kung saan ito ay may kombinsyon
ng pagpapatawa, musika at sayaw

Julian balmaceda- SINO BA KAYO? Libangan para sa mga tao upang makalimot sa
kawalan at kaharasan
Sa pula, sa puti – isang yugtong dula sa panulat ni Francisco Rodrigo sa tagalog na orihinal
sa ingles. Panahon ng hapon ito itinanghal sa direksyon ni Narciso Pimentel Jr ng dramatic
Philippines
Ulilang tahanan- orihinal sa ingles ni wilfrido Ma. Guerrero noong 1940 at isinalin sa Pilipino
ni Juan C.Laya. isinapelikula ng Premiere Production sa direksyon ni Gerardo De Leon at
ipinalabas noong HUNYO 1994 SA Capitol Theater sa pamagat na House for sale, The
forsaken HOUSE, itinanghal sa metropolitan theater noong enero 1944 sa tagalog
PANAHON NG MAKABAGO
Sa panahon nito ay muling bumangon at pagsigla ng dulang Pilipino nagging aktibo muli ang
mga magdudula sa mga paglalabas ng mga sinaunang dula gaya sarswela, senakula at
embayoka ng mga muslim sa binagong metropolitan theater (MET) at sa folk’s arts theater
(FAT) at cultural center of the Philippines (CCP) na kapwa ipinatayo ng dating Unang
Ginang Imelda Marcos. Patuloy pa ring pumaimbulong ang interes ng mga mamamayang
Pilipino sa pakikinig ng mga dulang radio at panonood ng mga dulang pantelebisyon at
pampelikula bilang pampalipas-oras o pangunahing libangan.
 Palad ko
 Paano kayo ngayon pinagunahan nina Christoper De Leon at Gloria Diaz
 Tatlong taong Walang Diyos na pinagunahan nina Christopher de Leon at Bembol
Roco
 Insian- na pinagunahan ni Hilda koronel.