You are on page 1of 5

tcef;(1)

&efukefudkudkifv_yfcJhaom xdk (7) &uf


1988 ck rwfv 'kwd, tywf/
idkufrnf;aeaom &efukef+rdK@awmfY xl;xl;jcm;jcm; vuQ%m wpHkw&mr# rawG@acs/ c&D;onfrsm;ESifh }uyfodyfaeaom bwfpfum;tdkwdk@onf
vrf;r}uD;rsm;wav#muf av;wGJ@pGmoGm;vmae=uonf? ,dk;',m;/ w±kwf/ tdENd,ESifh b*Fvm;a'h&Sf ygrusef tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;rS 0ifvmaom arSmifcdkypPnf;a&m
if;onfh aps;rsm;rSmvnf; pnfum;vsuf&Sdaeonf?
EdkifiH. ESpfpOfb¾ma&;vsmxm;csufudk jynfol@v$wfawmfY wifoGif;aqG;aEG;Edkif&ef jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD(rqv) .
A[dkaumfrwD0ifrsm; pnf;a0;wdkifyifI }udKwifjyifqifcJhonf? t±G,ftpm;ao;I pdwf0ifpm;p&mewWd +iD;aiG@bG,f&mtwdjzpfaom jrefrmhowif;pmrsm;rSmv
nf; wm0efaus¹yefpGmjzifh rqv A[dkaumfrwD tpnf;ta0;owif;rsm;udk a0a0qmqmazmfjyxm;=uonf? owif;rsm;wGif tpnf;a0;wufa&muf=uaom
A[dak umfrwD0ifrsm;. trnfemrtjynft h pHuk ‚
kd / tcrf;tem;rSL;rsm; rnforl nf0gjzpfonfu‚ kd / ud,
k pf m;vS,af wmf}u;D rsm;onf b¾ma&;vsmxm;csurf sm;udk
wOD;+yD;wOD; rnfodk@rnfyHk axmufcHaqG;aEG;=uonfudk‚/ &Snfvsm;pGmazmfjyxm;onf? xdkaxmufcHaqG;aEG;r_rsm;rSm vkyf±dk;vkyfpOfwckomjzpfonfudk vlwdkif;od&
Sdxm;+yD;jzpfonf? wdkif;jynfudk 26ESpfwdkifwdkif +ydKifbufuif;rJhpGm tkyfcsKyfvmcJhaom AdkvfcsKyf}uD;ae0if;udk,fwdkif ueOD;uwnf;u twnfjyK&ef!$ef=um;xm;cJhonf?
xHk;pHtwdkif;owif;pmrsm;wGif owif;[lIrnfrnf&&ryg? rwfv 11-&ufae@xkwf vkyfom;jynfolae@pOfowif;pmacgif;}uD;ydkif;wGif ausmif;om;rsm;taeESifh
usef;rma&;*±kpdkuf=u&ef owday;aqmf=oxm;a=umif;udk awG@jrifEdkifonf? eD;uyfvmaeaom twef;wifpmar;yGJudk pdk;&drfylyef+yD; nOfheufoef;acgif,Hwdkif
pmrzwfoifha=umif;/ tcsdefZ,m;qGJ+yD; tcsdefrSefrSefpm}udK;pm;oifha=umif;/ ponfjzifhowif;pmu axmufjyoGm;onf? xdkt}uHay;csufrsm;udk ESvHk;oGif;=uaom
vli,foHk;OD;rSm 0if;jrifh/ trnfwl 0if;jrifhESif ausmfpH0if;wdk@ jzpfonf? oHk;OD;pvHk;rSm &efukefajrmufydkif; qifajczkH; taemuf}udK@ukef;&Sd txifu& &efukefpufr_
wuUodkvfrS ausmif;om;rsm;jzpf=uavonf?
rwfv 12 &uf paeae@
naeydkif;wGif ausmif;0if;ESifh rsufESmcsif;qdkif tif;pdefvrf;r. tjcm;wzuf&Sd vbuf&nfqdkifodk@ oHk;OD;om; vrf;av#muf&if; a&mufvmcJh=uonf?
vbuf&nfqdkifrSm omref vbuf&nfqdkifav;omjzpfonf? qdkifeH&HwGif jrefrmjyuQ'defrsm;/ arSmifcdkaps;rS 0,f,lxm;onfh ,dk;',m; ±kyf&Sifrif;orD; ydkpwmrsm;
csdwfqGJxm;onf? vufbuf&nfqdkifrSm tqef;wus,fr[kwfaomvnf; &ufuGufvli,frsm;ESifh pufr_wuUodkvfausmif;om;rsm;twGuf ay:jyLvmjzpfae.?
vbuf&nfaps;csdK+yD; rdrdwdk@pdwf}udKuf pwD&D,dkaw;rsm;udkvnf; tvSnfhusem;axmifEdkifonf?
ausmif;om;oHk;OD; vbuf&nfqdkiftwGif;odk@ 0ifa&mufvmcsdefwGifvl}udKufrsm;a&yef;pm;aeaom tqdkawmfudkifZm. cspfaw;wyk'f ysH@
vGifhvsuf&Sdonf? pm;yGJ0dkif;wckrS &yfuGufvli,fwpkonf qlqlnHnHESifh t&ufrl;ae=uyHkaygufa=umif;olwdk@olwkd@oHk;OD;owdjyKrd=uonf?
ausmif;om;rsm;onf vbuf&nfESifhrkef@rsm; rSm,l=uonf? olwdk@ESifhtwl olwdk@t}udKuf &Srf;trsdK;om; tqdkawmfpdkif;xD;qdkif.
wdwfacGwacGygvmonf? pdkif;xD;qdkif. aw;oGm;rsm;rSm abmh'Dvef (Bob Dylan). aw;*DwESifh cyfqifqifjzpfaomfvnf; a&;pyfoDqdkxm;onfrSm
jrefrmh[efjzpfonf?
udkifZm. cspfaw;vd_if; rqHk;EdkifI ausmif;om;oHk;OD; pdwfr&SnfEdkifbJ jzpfvm&onf? odk@ESifh qdkif&Sifudkac:+yD; olwdk@. wdwfacGudkzGifhay;&rfaj
ymvdkufonf? t&ufrl;aeaom vli,frsm;xJrSwOD;u qdkif&Siftm;xI us,favmifpGm uef@uGufvdkufonf?
“pdkif;xD;qdkifvm;/ 'Daumif tvum;yguGm”
ausmif;om;rsm;u xI uefuu G o
f ul kd vpfvsL±lxm;+y;D / olw@kd . wdwaf cGukd em;axmifvakd =umif; qdik &f iS u f kd xyfavmif;awmif;qd=k uonf?
xdt k cdu
k rf mS yif t𝔲l aeolwOD;u xdik cf w kH vH;k udk aumufuikd u f m 0if;jrif.
h acgi;f udk ±du
k cf svu
kd o f nf? ±ku
d yf rJG mS r=umvduk yf g ausmif;om;oH;k OD; wyfacgucf &hJ onf?
0if;jrifhacgif;uGJoGm;I pdk;&drfpdwfjzifh eD;&maq;cef;odk@ ac:oGm;=uonf? tjzpftysufudk ausmif;om;rsm;u teD;qHk; tif;pdef&Jpcef;odk@ ta=umif;=um;cJhonf?
tao;pdwfrSwfwrf;,l+yD;aemuf tcsif;jzpfyGm;cJhonfh vbuf&nfqdkifodk@oGm;I w&m;cHrsm;udk zrf;qD;cJhonf? tr_rSm w&m;Oya'. vufxJY &SdaeyHk&onf?
'%f&m&&SdcJhaom 0if;jrifrSm acgif;wGif ywfwD;tazG;om;jzifh ausmif;aqmifodk@ jyefcJhonf?
rwfv 13 &uf we*FaEGae@?
0if;jrifu
h ±kd u
kd o f rl mS &yfuu
G jf ynfo@l aumifpOD uUX. om; jzpfaeaoma=umifh &Ju w&m;cHrsm;udk vGwv f u
kd o
f nf? &yfuuG jf ynfo@l aumifpOD uUXqdo k nfrmS
ae0if;. wygwDtm%m&SifpHepfwGif EdkifiHawmftkyfcsKyfa&;,EW&m;udk vnfywfapaom &yfuGufqdkif&m vufa±G;pif a'gufwdkifrsm;yifjzpfonf?
Towif;udk pufr_wuUodkvfausmif;om;rsm; =um;odaomtcg a'golykefx=uawmhonf? ausmif;om;oHk;q,fcef@ jynfol@aumifpD±kH;odk@oGm;I uef@
uGufcJh=uonf? aumifpDOuUXu ausmif;om;rsm;. epfemcsufrsm;udk em;raxmifvdka=umif; jiif;y,fvdkufojzifh ausmif;om;rsm;u cJrsm;ESifh aumifpD±kH;udk
ypfaygufvdkuf=u&m ±kH;. ðywif;wHcg;rsm; ysufqD;oGm;onf? twifh&Jaom ausmif;om;wcsdK@u ±kH;twGif;odk@0ifa&mufum pm;yGJ ukvm;xdkifrsm;udk ±dkufcsdK;zsu
fqD;vdkuf=uonf?
oufqdkif&mu rnfodk@r# rwkef@jyefao;aomvnf; ausmif;om;rsm;onf tEW&m,fudk }udKjrifI ausmif;wGif;odk@jyefvmI jyefvm+yD;vlpkawmhonf?
wuUodkvf&Sd&m +rdK@wdkif;Y ausmif;om;ESifh &yfuGufvli,f jzpfaeus jy\emrsdK; }udK@ukef;taemufydkif;wGifvnf; jzpfyGm;cJhonf?
,refae@u vbuf&nfqdkifodk@ a&mufcJh=uaom ausmif;om;oHk;OD;tygt0if ausmif;om;tkyf}uD;onf }udK@ukef;taemufydkif;om;rsm;udk
oGm;a&muf&efp=u&mrS &efyjJG zpfymG ;+y;D 'kw, d 0if;jrifh "m;xd;k cHc&hJ onf? ausmif;om;rsm;onf ausmif;od@k jyefajy;I vlp=k ujyefonf? Tw}urd w f iG f ausmif;om;OD;a&
ESpf&moHk;&mcef@ vbuf&nfqdkifteD;&Sd vrf;qHkodk@ csDwufcJh=uonf? vrf;qHkta&mufwGif rar#mfvifhaom jrifuGif;w&yfu apmifh}udKv#uf&Sdonf? rD;owfydkuf
toifhjyifxm;aom rD;owf&Jrsm;ESifh a=umuf±G@HbG,f vHkxdef; 500cef@u eHywfwkwfrsm;/ *sDo&D; aoewfrsm; udkifaqmifI apmifhae=uonf? a'go&rf;tdk;ayg
ufuGJae+yD;/ vHkxdef;rsm;&Sd&modk@ cJrsm;jzifhypf=uonf? ±kwfw&uf armif;jyefaoewfoHrsm; xGufay:vm+yD; ausmif;om;tawmfrsm;rsm; vJusoGm;I vrf;ray:wGif
aoG;acsmif;pD;v#uf&Sd.? aoG;tvl;vl;ESifh touf 23ESpfom&Sdao;aom pufr_wuUodkvfausmif;om; armifzkef;armftm; ol@oli,fcsif;rsm;u ausmif;aqmifodk@
o,f,lcJh=uonf? taqmifa&muf+yD; c%t=umwGif zkef;armfonf ol@q&mvufay:Yyif toufxGufoGm;onf?
ausmif;om;ESpfq,f/ oHk;q,fcef@ aoewf'%f&m&cJhonf?
“ '%f&m&wJhtxJrSm uíefawmfholi,fcsif; pdk;Edkif eJ@jrifhOD; wdk@vJygw,f”[k touf 24ESpf&Sd pufr_wuUodkvfausmif;om; rif;Ekdifu jyefajymjyonf?
rif;EdkifrSm qENjy&mwGif yg0ifcJh+yD; txdtcdkufr&Sd vGwfajrmufvmolwOD;jzpfonf?
“olwdk@udk &efukefaq;±kH}uD;rSm uíefawmfwdk@ oGm;=unfhawmh pdwf"mwft&rf;usoGm;w,f? '%f&m}uD;awG udk,fpD&aewJh=um;xJu
ukwifwdkifrSm oH}udK;eJ@ csnfxm;vdkufao;w,f? olwdk@udk oD;oef@cGJxm;wJhvlemcef; t0if0rSmqdk&ifvnf; &JawGapmifhvdk@”
aoewf'%f&m&xm;aom ausmif;om; 6 a,muftm; vufxdyfcwfum vd_if&Jpcef;odk@ ac:oGm;onf? av;OD;rSm owdvpfaea=umif;/
oli,fcsif;rsm;xHrS od&onf[k rif;Edkifu ajymjyonf? olwdk@uH=urRm rnfodk@&Sdonfudk rod&aomfvnf; pdk;EdkifESifh jrifhOD;wdk@rSm &ufrsm;r=umrSD aq;±kHYyif
aoqHk;cJh&onf? pdk;Edkif. toJxJodk@ usnfqH0ifoGm;+yD; jrifhOD;rSm 0rf;AdkufwGifwcsuf/ qD;tdrfwGifwcsuf usnfqHxdrSefcJhonf? txuftm%mydkifwdk@u olwdk@
tm;cGJpdwfukornfh q&m0efrsm;udk wm;jrpfjcif;r&SdcJhygu touf&Sifaumif; &Sifayvdrfhrnf?
&ufpuf=urf;ñuwfrr_ mS &ifEiS phf &maumif;vSonf? ausmif;om;rsm; ydI k pdwx f cd u
kd af =uuG&J onfrmS yxrOD;qH;k aoqH;k cJ&h ol armifzek ;f armfonf
rqvygwD. vli,ftpnf;t±kH;jzpfonfh ‘ vrf;pOfvli,f’acgif;aqmifwOD;jzpf+yD; pufr_wuUodkvf =uufajceDtoif;acgif;aqmifwOD;vnf;jzpfonf? xdk@tjyif
"mwktif*sifed,moifwef;wav#mufY xdyfwef;rS xl;cíefcJholjzpfonf?
tpydkif;wGif qufpyfr_&Sdonf[k ,lq&aom jzpf&yfwckrSm vbuf&nfqdkifteD;&Sd jynfol@qdkifrD;avmifr_jzpfonf? &Ju ausmif;om;rsm;rD;±d_@onf[k
pGyfpGJ+yD; t&yfom;rsm;u qdkifwm0efcHrsm;rD;±d_@jcif;jzpfonf[k ajymqdkae=uonf? jy\emrsm;±_yfaxG;aeonfudk tcGifhaumif;,l+yD; aiGpm&if;ESifh ukefypPnf;pm&if;
rSwfwef;pmtkyfrsm;udk rD;±_d@azsmufzsufjcif;om jzpfonf[k vlwdkif;u ,Hk=unfae=uonf? jrefrmhb¾ma&;ESpf ukefqHk;onfhrwfvwGif tpdk;&qdkifrsm;. ESpfywf
vnfaiGpm&if;&Sif;wrf;rsm;udk oufqdkif&modk@ wifoGif;=u&ond? odk@jzpfI ESpfpOfrwfva&mufwdkif; rD;avmifr_rsm; jzpfyGm;aeusjzpf.?
xdkae@nwGif cHjyif;a'goxGufae=uaom pufr_wuUodkvfausmif;om;rsm;onf ausmif;aqmifrsm;Y pnf;a0;wdkifyifum tcsuf(7)csufyg
awmif;qdkcsufrsm;udk a&;qGJcJh=uonf? xdkawmif;qdkcsufrsm;rSm ypfcwfowfjzwfr_rsm;ESifhpyfvsOf;I owif;pm/ a&'D,dk/ w,fvDaA;&Sif;wdk@rS jzpf&yfrSeftwdkif;
jynfhpHkpGm xkwfjyefay;&ef/ aoqHk;oGm;aom ausmif;om;rsm;ESifh '%f&m&&SdcJhaom ausmif;om;rsm;. rdom;pkwdk@tm; avsmfa=u;ay;&efESifh ypfcwfowfjzwfcJhonfh
w&m;cHtppftrSefrsm;udk tjypf'%fay;&efwdk@jzpfonf? tjcm;awmif;qdkcsufwckrSm “ausmif;om;rsm;. tcGifhta&;udk wm0ef,laqmif±Gwfay;Edkifonfh
ausmif;om;tzGJ@tpnf;”wckudk w&m;0if zGJ@pnf;cGifhay;a&;yifjzpfonf? cH,lcsufydkIjyif;xefaom ausmif;om;rsm;u armifzkef;armftm; EdkifiHawmf psmyem
tcrf;tem;jzifh *k%fjyKo+*Kõvfay;&ef awmif;qdkcJh=uonf? trmcHausmif;om;13OD;u uspfvpfaom aoG;aomuftzGJ@ zGJ@vdkuf+yD; rdrdwdk@taeESifh tjzpfrSefay:
xGufa&;twGuf toufyifpaw;&ef jyifqifxm;a=umif; ajym=um;cJhonf?
ynma&;0ef}uD;XmerS 'kwd,0ef}uD; a'gufwmarmif'Donf pufr_wuUodkvfodk@ nwGif;csif; a&muf&Sdvm+yD; ausmif;om;rsm;.
awmif;qdck sut f m;vH;k udk y,fcsvu kd o
f nf? oef;acgi, f H rwdik rf D tcsed af v;Yyif ausmif;om;wpkonf armifzek ;f armf aoqH;k cJah omae&mwGif vGr;f ol@ yef;acGrsm;csum
*k%fjyKcJh=uonf? tcsdK@rSm vrf;ay:wGif 'l;wkyfI yef;acGa&S@wGif OD;csidkaºu;+yD; ypfcwfowfjzwfr_udk rw&m;r_oufouf[k cHjyif;um jypfwif±_wfcscJh=uonf?
rwfv 14&uf wevFmae@ ?
rkefwdkif;xefonfh &ufowWywf ukefvGef+yD;aemuf ausmif;om;rsm;pmoifcef;odk@ jyefvnf0ifa&mufcJh=uonf? xdk@ae@eHeufwGif tpOft+rJ
at;csrf;om,mv#uf&Sfaom pufr_wuUodkvf ywf0ef;usifonf tajymif;vJ}uD;ajymif;vJoGm;cJhonf?
“avudku xdkif;xdkif;rd_if;rd_if;}uD;”[k rif;Edkifu aqG;ajr@pGm jyefajymjyonf?
“'gayrJh wuUodkvf0ef;usifrSm }udrf'dkif;awG/ eHygwf'kwfawG vHkxdef;woDwwef;}uD;udk ±kwfw&ufjrifvdkuf&wJhtcgrSm aqG;ajr@aewJh pdwfawG[m
a'gotjzpf ajymif;oGm;w,f? 'gu &efa[mif;/ &Sif;aeygw,f? uíefawmfwdk@vnf; olwdk@udk uavmfwkwf =uwmyJ? 'gayrJh olwdk@ wkwfwkwfrS rv_yfbl;?”
rGef;vGJydkif;wGif tpnf;ta0;rsm;vkyfolvkyf=u / a=ujimpmwrf;rsm;/ ydkpwmrsm; a&;ola&;=uESifh ausmif;aqmifrsm;wGif v_yfv_
yf&Sm;&Sm;jzpfvmonf? ypfcwfowfjzwfr_udk arharhaysmufaysmuf jzpfroGm;ap&ef olwdk@oH"dXmefcs+yD;jzpfonf? pufr_wuUodkvfrS aqmf=oolrsm;onf &efukef&Sd
tjcm;wuUodkvfrsm;odk@ oGm;a&muf+yD; pm±Gwfpmwrf;rsm;/a0iSum tjzpftysufrsm;tm;vHk;udk ajymjy=uonf? tzGJ@tpnf;jzifh qef@usifa&;twGuf yxrOD;qHk;
ajcvSrf;udk vSrf;cJh=uav+yD?
rwfv 15&uf t*Fgae@?
vHkxdef;ESifh ppfom; 600ausmfwdk@ pufr_wUodkvfudk 0ifpD;cJH=uonf? rGe;fvGJ 3 em&D35rdepfwGif wuUodkvftwGif;odk@ 0ifa&mufvm=u+yD; ppfum;rsm;ay:
rS ckefqif;vmaom vHkxdef;rsm;onf eHygwfwkwfrsm;udk0ifhum ausmif;om;tkyfqDodk@ nmoHay;I ajy;wufvm=uonf?
“xdwfvef@w=um;eJ@ u|efawmfwdk@ ajy;=u&wmaygh? tcsdefrSDrajy;EdkifwJholawGudk zrf;+yD; ppfum;ay:armif;wifawmhwmbJ? oHk;av;&mxufrenf;
tzrf;cHcJh&w,f? aoewfeJ@awmhrypfbl;? 'gayrJh t=urf;ywrf; t±kdufcHcJh&wJh ausmif;om;awGtrsm;}uD;bJ? u|efawmf&,f/ tjcm;ausmif;om;&Spfa,m
uf&,f ajratmufa&ajrmif;xJ tomav;0ifae=uvdkuf+yD; vl0ifaygufudk jyefydwfxm;vdkufw,f? av;ayavmufjrifh+yD; arSmifrJaewJh ajrmif;wav#muf
av;bufaxmufoGm;cJh&w,f? 'gayrJh uHaumif;vdk@ u|efawmfwdk@ wa,mufrS txdtcdkufr&SdcJhbl;”[k pufr_wuUodkvfausmif;om; xGef;OD;u jyefajymjyonf?
nydik ;f wGif jrefrmhtoHrS pufrw _ uUov kd t f cif;jzpfymG ;r_owif;udk xkwjf yefa=unmonf? tcif;jzpfymG ;r_EiS yhf wfowfI ausmif;om;rsm;tay:
tjypfvHk;vHk;yHkcsvdkufonf? “odk@jzpfI rGef;vGJydkif;Y jynfol@&JESifh wyfrawmfom;rsm;onf pufr_wuUodkvf0if;twGif;odk@ 0ifa&mufum ausmif;om;rsm;udk
aqG;aEG;&Sif;jy+yD; tajctaeudk xdef;odrf;vdkuf=ua=umif;” tav;teuf owif;v$ifhawmhonf?
xyfIwGef@onfrSm “&yf±Gmat;csrf;oma&;ESifh w&m;Oya'pdk;rdk;a&;udk taESmifht,Suf qlyl=uaom ausmif;om;rsm;tm; qdkif&mtm%mydkifrsm;u
xda&mufpGmta&;,lrnfjzpfa=umif;” [lI æ?
rwfv 16&uf Ak'<[l;ae@?
owfjzwfjcif;/ ±du k Ef uS jf cif;ESihf zrf;qD;jcif;[laom owif;rsm;onf &efuel +f rKd @&Sd tjcm;wuUov kd ef ,fajrrsm;od@k vsijf refpmG ys@H ES@H oGm;cJo
h nf? qENjyyGrJ sm;onf
tpdk;&qef@usifa&;toGifodk@ ododomomajymif;vJvmonf? txl;ojzifh rae@nu jrefrmhtoHrS r[kwfrrSefowif;v$ifh+yD;aemuf tpdk;&qef@usifa&;rSm
xif&Sm;ay:vGifvmonf? 15&ufae@xkwf “vkyfom;jynfol@ae@pOf”owif;pmwGif armifzkef;armfonf t&yfom;rsm;ESifh &efjzpf&mrS &&Sdaom"g;'%f&ma=umifh
aoqHk;oGm;&onf”[k azmfjycJhonf?
tif;vsm;uefabmifbuf&Sd &efukef0dZ…mody`HwuUodkvf0if;twGif;Y axmifaygif;rsm;pGmaom ausmif;olausmif;om;rsm; pk±kH;=u+yD; olwdk@
onfvnf; nDaemifpufr_wUodkvfausmif;om;rsm;udk axmufcHqENjycJh=uonf? xHk;okwfrGef;rHxm;onfh +Adwdo#udkvdkeDacmwf tºuif;tusefjzpfonfh bGJ@
ESif;obifcef;ra&S@wGif rdef@cGif;rsm;ajym=um;um pm±Gwfpmwrf;rsm;a0iScJh=uonf?
rGef;vGJ wem&DwGif wuUodkvfygarmuQcsKyf a'gufwmcspfaqGu ausmif;om;rsm;udk ajy&majya=umif; rdef@cGef;ajym=um;cJhonf? tm%mydkifwOD;u
ausmif;om;rsm;. awmif;qdkcsufrsm;udk y&d,m,fºu,f0pGmjzifh ar;jref;aomtcg vltkyf}uD;u “zufqpftpdk;& jzKwfcsa&;æ'dk@ta&;æ'dk@ta&;”[lI oH+ydKifaº
u;a=umfcJh=uonf?
wGef@qkwfoGm;aom a'gufwmcspfaqGu ausmif;om;rsm;tm; “ausmif;0if;xJurxGuf&if bmrSrjzpfap&bl;”[k tmrcHcsufay;jyefonf?
“ u|efawmfwdk@ ausmif;0if;xJrSm&SdwJh taqmifawGbufudk csDwuf=uw,f? tr&/ awmifil/ rEWav; tdkætaqmifpHkygbJ?
“'Drdkua&pD&&Sda&;æ'dk@ta&;”/ “wygwDpHepfæusqHk;ygap”qdkwJh aºu;a=umfoHawG[m ausmif;ywf0ef;usifwckvHk;udk yJhwifxyfapcJhw,f? ausmif;aqmifxJua
usmif;om;awG wokwf+yD;wokwf xGufvm=u+yD; qEMjyyGJrSm ygvm=uw,f? csufcsif;bJ ausmif;om;av; /ig;axmiftxdjzpfvmw,f”[k udkvif;u ajymjyonf?
udv k if;rSm touf 22ESp&f dS aq;ausmif;om;wOD;jzpf+y;D rwfvtwGi;f yxrOD;qH;k v_y&f mS ;r_rsm;wGif yg0ifco hJ jl zpf.? armifzek ;f armfenf;wl ta&;tcif;rjzpfymG ;cifu
vrf;pOfvli,f pnf;±kH;a&;rSL;wOD;vnf;jzpfonf?
“u|efawmfwdk@ pufr_wuUodkvfudk csDwuf=updk@”
a[majymol v l i ,f w OD ; u txuf y gtwd k i f ; ta&;qd k v d k u f o nf h t cg axmif a ygif ; rsm;pG m aom ausmif ; om;rsm;u ol @ tqd k u d k
vufoD;vufarmif;wef;I pdwf"mwfwufºupGmjzifh }udKqdk axmufcHvdkuf.?
xGef;OD;u “rGef;vGJ 3em&DrSm u|wfawmfwdk@p+yD; csDwuf=uw,f? +yD;awmh vd_ifa/'o aumvdyfudk OD;wnfxGufvmcJhw,f? ausmif;om;awG axmifeJ@
csD+yD; tpdk;&qef@usifa&; aºu;ausmfoHawGudk oH+ydKifaºu;a=umf&if; jynfvrf;r}uD;wav#muf csdwufvmcJh=uw,f? wu,fhudk pdwf"mwf wufºup&m}uD;bJ?
u|efawmfhwoufrSm 'Dvdk[mrsdK; wcgrSrjrifbl;cJhbl;”[kajymjyonf?
wyfawmfO;D rSm cGyaf 'gi;f atmifvu H wvlvv l i$ ahf eonf? &efuek w
f uUov
kd f t"dywd vrf;r}u;D *dwrf S p+yKH xu G v
f m=uaom ausmif;om;xk}u;D .
a&S@qH;k &Sd vli,fwOD;u jrefrmhtrsKd ;om;a&;ordik ;f wav#mufv;kH wGif toH;k jyKcahJ om teDa&mifatmufcYH a±$0ga&mifcyG af 'gi;f yg&o dS nfh atmifvu H kd cyfjrifjh rifv
h i$ xhf I
l
ajcvSrf;usJusJjzifh av#mufv#uf&Sdonf? vrf;wav#mufwGif vHkcsnfpdrf;0wf q,fausmfouf±G,f txufwef;ausmif;olausmif;om;rsm;u csDwufvmaom
ausmif;om;xkxJodk@ 0ifa&mufvufwGJcJh=uonf? ausmif;om;xk}uD;rSm vlyifv,ftvm; }uD;xGm;wdk;yGm;vmum vrf;wav#mufwGif vd_dif;vHk;}uD;rsm;yrm
wvdrv hf rd w hf ufvm+y;D aºu;a=umforH sm;udv k nf; pnf;csun f n
D D oH+yKd icf sI
D aºu;a=umfae=uonf? tajctaerSm tm;wuf=unfE;l zG,&f myif/ qENjyol tm;vH;k eD;yg;rSm
Eke,fi,f±G,folrsm;jzpf=uonfhtav#muf/ vGefcJhaom q,fESpfausmfavmufu jzpfay:cJhaom tpdk;&qef@usifa&; qENjyyGJrsm;udkyif aocsmpGm od&SdyHkr&=uay?
xGef;OD;u qufIajymonfrSmæ
“ tif;vsm;uefabmifeJ@ jynfvrf;r=um;rSm “wHwm;jzL” &,fvdk@ vlodrsm;wJhajrmif;ul;wHwm;&Sdw,f? wHwm;jzLudk ausmfw,fqdkwmeJ@ u|efawmfwdk@
tm;vHk; jAKef;pm;}uD;&yfwef@oGm;w,f? oHql;}udK;acGawGudk u|wfawmfwdk@a&S@ vrf;ray:rSm jzwf+yD;umxm;wmudk awG@vdkuf&w,f? tJ'DaemufrSm ppfom;awGu
u|efawmfwdk@udk aoewfawGeJ@csdefxm;w,f? b&if;u,f&D,m (pufaoewfwyfqifxm;wJh oHcsyfumum;) udkawmh wyfzGJ@&J@aemuf vrf;rv,frSm &yfxm;w,f?
u|efawmfwdk@ tawmfudk xdwfvef@oGm;=uw,f”
“ wcsdefxJrSmyJ u|efawmfwdk@tm;vHk; trsdK;om;oDcsif;udka&m/ ppfoDcsif;udka&m w+ydKifxJ 0dkif;qdk=uw,f? “jynfol@wyfrawmf wdk@wyfrawmf”vdk@
wcsdK@u atmf=uw,f? aemufvSnf@=unfhvdkufwJ@tcgrSm touf±l&yfoGm;ovm; atmufarhvdkuf&w,f? u|efawmfwdk@&J@ aemufrSm 'kwfawG/ }uDrf'dkif;awG/
±dkifz,faoewfawGeJ@ oHcarmufaqmif; vHkxdef;awG &meJ@csD+yD; awG@vdkuf&w,f? u|efawmfwdk@&J@ b,fbufrSmqdk&if tdrf+cHpnf;±kd;tjrifh}uD;awGu um&Hxm;w,f/
nmbufrSmawmh tif;vsm;uefabmif±kd;bJ &Sdawmhw,f? u|efawmfwdk@tm;vHk; ydwfrdae+yDqdkwmudk em;vnfvdkuf=uw,f”
trdef@ay;oHwck xGufvm+yD; vHkxdef;rsm;u ausmif;om;rsm;udk 0if±kduf=uawmhonf? eHygwfwkwfrsm; 0Dac:aeonf? t±kd;wGifwGif
usdK;tufoHrsm; twdkif;om;=um;ae&onf? aoG;rsm;vl;aeonfh ausmif;om;rsm;. nD;wGm;oHrsm;/ i,foHygatmif atmf[pfaeoHrsm; yGufavm±kdufoGm;onf?
uefabmif±kd;avScg;rsm;tay: ajy;wufwdrf;a&Smif&ef usdK;pm;=uonfh wkefv_yfajcmufjcm;aeaom ausmif;om;rsm;rSm u|Jtkyf EGm;tkyftvm; twkef;t±kH;ydwfI
t±dkufcH&avawmhonf? wcsdK@vHkxdef;rsm;u ausmif;olav;rsm;udk rJI±dkuf=u+yD; vuf0wfwefqmrsm;/ em&Drsm;udk c|wf,l=ujyefonf?
wcsdK@u ajy;v$m;aeaom ausmif;om;rsm;udk tif;vsm;uefxJodk@ armif;csumacgif;udk a&xJESpfI raorcsif; owf=uonf? uHoDI
vGwfajrmufvmcJhaom qENjyausmif;om;rsm;xJwGif xGef;OD;vnf;wa,muftygt0ifjzpfonf? xGef;OD;rSm vrf;b,fbuf&Sd +cHpnf;±dk;udkausmfI +cH0if;twGif;odk@
ajy;0ifEdkifcJhonf? xdkvlowfyGJ}uD;udk rsuf0g;xifxif awG@jrifae&I a'goxGufaeonfhjynfolwdk@u +cHxJajy;0ifvm=uaom ausmif;om;rsm;udk rdrdwdk@tdrfrsm;wGif
ykef;atmif;cGifh ay;cJhonf?
vlowfyGJrSm wem&Dcef@ =umoGm;onf? vrf;rwav#muf aoG;tdkifrsm;wGif wHk;vHk;yufvuf vJaeaomtavmif;rsm;rSm z±kdz&Jjzifh jyef@
usv J #u&f o dS nf? “ wHwm;jzL”onfvnf; rjzLEdik af wmh?/ “wHwm;eD ”b0od@k ±kwjf cnf; ul;ajymif;oGm;cJ&h onf/ vlrqefpmG &uf&ufpufpuf owfjzwfjcif;cHvu kd &f aom
ausmif;ol/ ausmif;om;av;rsm;. ta&twGufrSm ESpfq,f[lI‚/ ckESpfq,f[lI‚/ w&mausmf[lI‚/ trsdK;rsdK;cef@rSef;ae=uonf? vHkxdef;wyfzGJ@
aemufwGif&Sdaom avmf&Dum;}uD;rsm; a&S@odk@armif;xGufvm+yD; aoqHk;olrsm;ESifh '%f&m&IvJaeolrsm;udk um;ay:odk@ypfwifvdkuf=uonf? ,if;avmf&Dum;rsm;
xGufcGmoGm;+yD;onfhaemuf toifhapmifhaeaom rD;owfum;rsm;a&muf&Sdvm+yD; vrf;r}uD;ay:Y‚/ wHwm;jzLY‚/ tif;vsm;uefabmif±dk; avScg;xpfrsm;ay:
wGif‚/ usef&SdcJhaom aoG;tdkifrsm;udk rD;owfydkifjzifh yufjzef;aq;a=umvdkuf=uonf? rD;owfum;rsm;xGufcGmoGm;aomtcg t&m&mwdkif;rSm bmrSrjzpfcJhouJhodk@
aejcnfatmufwGif e*dktwdkif; usef&pfcJhonf?
odomxif&Sm;onfrSm Towfjzwfr_}uD;onf ausmif;om;rsm;twGuf jypf'%fay;oifcef;pmwcktaejzifh tao;pdwfaocsmpDpOfxm;aom
tpDtpOfwckom jzpfayonf? TtpDtpOftwGuf jynfvrf;&Sd jrefrmhtoH taqmuftOD;rS trdef@ay;I !$ef=um;cJhjcif;jzpfonf? xdkodk@pDpOf!$ef=um;cJholrSm
OD;ae0if;. nmvuf±kH;vnf;jzpf/ rqvygwD. wGJbuftaxGaxG twGif;a&;rSL;vnf;jzpf/ vHkxdef;wdk@. t}uD;tuJvnf;jzpfol OD;pdefvGif yifwnf;?
rsujf rifoufaorsm;. ajymjycsuaf =umifh “wHwm;jzL” aoG;acsmif;pD;vlowfy}JG u;D owif;onf &efuek w f +rKd @vH;k wr[kwjf cif; ys@H ES@H oGm;cJo h nf?
wcsdK@u r,Hkcsif=uao;ay? txl;ojzifh jrefrmjynfonf a±$apwDrsm;tpDt&Djzifh +yHK;yef;=unfvif+yD; ,Ofaus;odrfarG@onfh EdkifiHwEdkifiHtjzpf em;vnfxm;aom
&efuek +f rKd @awmf&dS Edik if jH cm;om;wd@k tzd@k ydI
k r,H=k unfEikd af tmif jzpfae=uonf? od@k aomfppftpd;k &vufatmufwiG f 26 ESpw f ikd w
f ikd f aexdik v
f mcJ&h aom &efuek +f rKd @ol/+rKd @
om;trsm;pkrSm 1962 ckESpfESifh 1970 ckESpfrsm;wGif jzpfyGm;cJhaom ausmif;om;tHkºur_}uD;rsm;udk tpdk;&. &ufpuf=urf;ñuwfpGm ESdrfESif;cJhonfh om"ursm;a=umifh
xdkowif;udk oHo,uif;pGmjzifh vufcH,Hk=unfcJh=uonf? tpdk;&onf ,ciftcgrsm;xuf ydkrfk&ufpufpGm ESdyfuGyf&ef jyifqifxm;aoma=umifh jynfolwdk@ xdwfvef@
wkefv_yfcJh&onf?
nOf@eufydkif;wGif udkvif;onf wkefv_yfajcmufjcm;r_ a0'emrsm;udk oufomap&ef jynfvrf;r&Sd vbuf&nfqdkifwqdkifodk@ xGufvmcJhonf?
wkefv_yfajcmufjcm;p&mtawG@t}uHKrsm;udk udkvif;u atmufygtwdkif; 0rf;enf;a=uuGJpGm jyefajymjy&Smonf?
“16 &ufae@n oef;acgif,HrwdkifrSD tcsdefav;rSm vHkxdef;awGygvmwJh teDa&mif “'ufqef;ypfuyf”um;wpD; u|efawmfwdk@buf
vmaewmawG@&w,f?? um;udk tif;vsm;uef eab;rSm &yfvdkuf+yD; um;ay:u rdef;uav; oHk;a,mufudk uefabmif±kd;ay: qGJac:oGm;=uw,f? u|wfawmfwdk@
vnf; tjyifrxGuf&J=ubl;/ c%t=umrSm tJ'Dum;jyefxGufoGm;w,f/ olwdk@ac:vmwJh rdef;uav;oHk;a,muf jyefygroGm;bl;/ 'geJ@ u|efawmfwdk@ uefabmif±dk;ay:
wuf=unfhawmh udk,fatmufydkif;u aoG;awGwoGifoGifpD;ae+yD; owdarhovdkjzpfaewJh rdef;uav;oHk;a,mufudk awG@&w,f/ olwdk@udk u|efawmfwdk@
vbuf&nfqdkifxJ o,fvmcJh=uw,f?/ olwdk@ nD;!lae=uwm wnvHk;vdkvdkygbJ? aoG;vGef+yD; aooGm;r,fvdk@awmif u|efawmfxifrdw,f/ u|wfawmfwdk@
nOfhtarSmif}uD;xJ rxGuf&J=uvdk@ rdk;vif;wJhtxd apmifhaecJh&w,f?”

rwfv 17 &uf =umomyaw;ae@?


“ reuf 5em&Davmuf rdef;cav;awGudk &efukefaq;±kH}uD;odk@u|efawmfwdk@ ydk@ay;vdkufw,f? olemjyKq&mrwa,mufu 'Dvdktr_rsdK; trsm;}uD; aq;±kH
a&mufaew,fvdk@ ajymw,f/ rdef;cav;wOD;qdk&if tkyfpkvdkuf rw&m;jyKusifh cH&vdk@ om;tdrfuGJ+yD; aoqHk;oGm;w,fvdk@ odvdkuf&w,f”
jynfolrsm;taeESifh rcHr&yfEdkifjzpfvm+yD; trsufa'goydkrdk }uD;xGm;vmonfudk *±kjyKrdIvm;rod/ xdlae@wGif tpdk;&u jzpfyGm;cJhaom
ta&;tcif;jy\emrsm;udk ppfaq;&ef “ pHpk rf;ppfaq;a&;aumfr&Siw f ckz@JG pnf;+y;D jzpfa=umif; a=ujimcJo h nf? od@k aomf yxrqH;k aoqH;k cJ&h ol armifzek ;f armfupd u
P okd m
pHkprf;ppfaq;rnf[kqdk/./ armifzHk;armfonf "g;xdk;cH&+yD; aoqHk;jcif;r[kwf/ aoewf'%f&ma=umifh aoqHk;&jcif;jzpfa=umif; ponfjzifh rar#mfvifhyJ tpdk;&u
0efcHvmcJhonf?/ odk@&mwGif wHwm;jzL ypfcwfowfjzwfr_udkrl wcGef;wyg'r# r[0H@ay/?
pHkprf;ppfaq;r_jyKvkyf&eftwGuf jynfol@w&m;ol}uD;tzGJ@0if OD;barmfOD;pD;+yD; jynfol@Oya'tusdK;aqmiftzGJ@rS OD;vSwifhESifh jynfol@
vkyfief;ppfaq;a&;tzGJ@rS a'gufwmarmif&Sdefwdk@yg0ifaom 3OD; aumfr&Sifudk tpdk;&u zGJ@pnf;ay;vdkufonf? tjcm;wdkif;jynfrsm;wGif EdkifiHawmfw&m;±kH;csKyf[lI
‚/ EdkifiHawmfa&S@ae±Hk;csKyf[lI‚/ EdkifiHawmfvkyfief;ppfaq;a&;XmecsKyf[lI‚ ac:=urnfjzpfonf/ tzGJ@tpnf;toDoD;.a&S@rS “jynfol” [laom a0g[m&udk
oHk;xm;jcif;rSm OD;ae0if;tpdk;&. xGifvHk;wckjzpf+yD; ol. tm%m&SifpHepfudk “qdk&S,fvpf'Drdkua&pD”tjzpf vSnfhpm;xm;aom toHk;tElef;jzpfonf?
rnfo@kd jzpfap pHpk rf;ppfaq;a&; aumfr&Sizf @JG ay;vdu k of nfu h pd rP mS rñub
H ;l aom jzpf&yfwckyifjzpfonf/ ausmif;om;rsm;tzd@k atmifyw JG &yfvnf;jzpfonf?
TuJhodk@ zGJ@pnf;ay;vdkufjcif;onf ausmif;om;rsm;udk r+idrfoufoGm;aponfhtjyif a&S@qufwdkufyGJ0if&ef wGef;tm;ay;ouJhodk@ jzpfaeonf?
yifrwuUodkvf bGJ@ESif;obifcrf;ra&S@wGif ausmif;om;ESpfaxmifausmf xyfrHpka0;=u+yD; vGwfvyfaomausmif;om;or*~udk zGJ@pnf;vdku
fa=umif;a=ujimcJhonf? ausmif;om;wOD;+yD;wOD; wuUodkvftyrf;ajz&dyfomem;&Sd pifjrifhay:rSaeI tpdk;&udk qef@usif±lwfcsa=umif; a[majym=uavonf/?
wwd,ESpf (ocsFm)rS ausmif;om;wOD;jzpfol armifarmifausmfvnf; yxrOD;qHk; a[majym=uonfh yk*~dKvfrsm;xJwGifyg0ifonf/ xdk@aemuf
tm0Z…ef;±Gifaom rif;aZ,sqdkol vli,fwOD;ESifh &J&Jawmuf owWdcJrav; ,k,karmf wdk@uvnf; a[majym=uonf?
wuUodkvfausmif;om;a[mif;wOD;jzpfol wdkufarmif;uvnf; olyg0ifcJhaom 1974-ckESpf ausmif;om;v_yf&Sm;r_ ta&;awmfyHk}uD;wGif
ausmif;om;rsm;u ukvor*~ taxGaxG twGif;a&;rSL;csKyfa[mif; OD;oef@. psmyemudk crf;em;pGm *k%fjyKusif;yvdkcJh=uyHk/ OD;oef@. ±kyftavmif;xm;&Sd&m &efukef
wuUov kd ef ,fajrod@k ppfom;rsm;0ifp;D um ±kyt f avmif;udk odr;f ydu k v f u
kd =f uyH/k ausmif;om;ausmif;ol tajrmuftjrm; aoqH;k cJ&h yHrk sm;udk jyefvnfajym=um;cJo h nf?
tjcm;a[majymolrsm;. rD;armif;xdk; &Sif;vif;wifjycsufrsm;wGif urBm@ukvor*~tzGJ@csKyfrS jrefrmEdkifiHtm; zGH@+zdK;wdk;wufr_tenf;qHk;EdkifiHwcktjzpf
tqifhcsowfrSwfvdkufyHk/ tm&SESifh ypdzdwfa'owGif oH,HZmw tvGefºu,f0aomEdkifiHrS tqif;&JqHk; EdkifiHtjzpfodk@ a&mufvmcJh&yHk/ Todk@jzpf&onfrSmvnf;
OD;ae0if;. jrefrmhqdk&S,dvpfvrf;pOf[k ta,mifaqmifvdrfvnfr_atmufwGif ppfwyfu 26ESpfwdkifwdkif trSm;rSm;t,Gif;,Gif; tkyfcsKyfr_a=umifhjzpfa=umif;
ponfjzifhyg0ifonf?
17 &uf eHeufu jzpfyGm;cJhonfh jzpf&yfwckonfvnf; ausmif;om;rsm;udk cHjyif;a'goxGufapcJhonf/?
touf 25 ESpf&Sd "mwkaA' bGJ@vGefausmif;om; &efaemifu jyefajymjyonfrSm æ
“ tJ'Dreufu armifzkef;armfudk }uHawmfok\efrSm rD;o+*õK[fr,fvdk@ u|efawmfwdk@ =um;od&w,f/ u|efawmfwdk@wawG axmifeJ@csD+yD;
}uHawmok\efrSm oGm;apmifhae=uw,f/ vHkxdef;vufcsufa=umifh yxrOD;qHk;aoqHk;&wJh ausmif;om;udk aemufqHk;taeeJ@ *g0&jyKcsif=uvdk@yg/ u|efawmfwdk@
em&Daygif;ajrmufrsm;pGm apmifhaecJh&w,f/ rGef;vGJwem&Davmufusawmh armifzkef;armftavmif;udk rxifr&Sm; tacgif;wckxJrmS xnfh+yD; o,faqmifvmwJu h m;udk
ykvdyftapmifhta&SmuftjynfheJ@ armif;,loGm;+yD; wmarGocFsKdif;rSm rD;o+*FK d[f vdkufw,fvdk@ od&w,f/ u|efawmfwdk@ t&rf;a'goxGufcJh=uw,f”
&efaemif ausmif;aqmifo@kd jyefa&mufonft h cg &efuek yf ifrwuUov kd 0f if;ywfywfvnfY uGerf ef'wkd yfom;rsm;u ae&m,lapmif=h uyfaeonfukd
awG @ &onf / ol w d k @ vnf y if ; wG i f pnf ; xm;aom vnf p D ; teD r sm;ud k =unf h j cif ; tm;jzif h txl ; wyf & if ; rS j zpf a =umif ; tvG , f w ul c ef @ rS e f ; Ed k i f o nf /
wuUodkvfe,fajrywfvnfudk ppfom;aygif;waxmifausmf/ vHkxdef;waxmifausmfjzifh 0dkif;&Hydwfqdk@xm;+yD; b&if;u,f&D,mrsm;/ rD;owfum;rsm;vnf;
0if;tjyifbufwiG f toif&h yfqikd ;f xm;onf? rGe;f wnfchf sed w f iG f a'guw f mcspaf qGu ausmif;om;rsm;udk rde@f cGe;f ac|jyef./ ausmif;0if;twGi;f Y ausmif;om;rsm;twGuf
vHk+cHKr_&Sdygonf wJh?

You might also like