Professional Documents
Culture Documents
a'gufwmodef;vGif
yxrt}udrfxkwfa0jcif; trSmpm
a'gufwmodef;vGif
ZEM0g&Dv (1) &uf/ 2003
jrefrmEdkifiHynma&;ordkif; (1945 - 2000)
rmwdum
tusOf;csKyfaz:jycsuf 11
1? aemufcHordkif;tusOf; 11
2? vGwfvyfa&;rwdkifrDumvynma&; (1945-1948) 17
3? vGwfvyfa&;&+yD;acwfynma&; (1948-1962) 22
oif¶dk;!ïef;wrf;ajymif;vJr_rsm; 38
pmar;yGJppfaq;jcif; 41
6? ed*Hk; 43
jrefrmEdkifiHynma&;ordkif; 11
tusOf;csKyfaz: jycsuf
1/ aemufcHordkif;tusOf;
1962 ckEpS rf wfvwGif Adv k cf sKyf}uD;D ae0if;onf 'Dru kd a&pDtpd;k &xHrS tm%modr;f ,lI
tpd;k &wpf&yf zG@J pnf;cJo
h nf? xd@k aemufwiG f Adv k cf sKyf}uD;ae0if;onf jrefrmhq&kd ,
S v
f pf
vrf;pOfygwD udk xlaxmifcJhonf? 1974 ckESpfwGif AdkvfcsKyf}uD;ae0if;tpdk;&onf
tajccHOya'opfwpf&yfa&;qG+J y;D xdt k ajccHOay't& jrefrmEdik if tH m; wpfygwpD epfjzifh
tkyfcsKyf&ef jyXmef;cJhonf? wpfygwDtm%m&SifpepfatmufwGif wyfrawmfonf
wdkif;jynf.b¾maiGESifh t&if;tjrpfrsm;udk tajrmuftrsm;okH;pGJcJhaomfvnf;
EdkifiHa&;rwnf+idrfr_rsm;/ ajratmufuGefjrLepfv_yf&Sm;r_rsm;/ ausmif;om;ta&;
16 jrefrmEdkifiHynma&;ordkif;
(1) wdkif;&if;bmompmoifausmif;
oif=um;&mwGiftokH;jyKonfh bmompum;rSm jrefrmbmomodk@r[kwf
todtrSwfjyK tjcm;wdkif;&if;om; bmompum;wpfckckjzpfonf?
(2) t*Fvdyfwdkif;&if;ombmompmoifausmif;
t*Fvdyfpmonf 'kwd,bmommpum;jzpf+yD; oif=um;&mwGif tokH;jyKonfh
bmom pum;rSm t*FvdyfESifh jrefrmpmodk@r[kwf todtrSwfjyK wdkif;&if;om;
bmompum; wpfckckjzpfonf?
(3) t*Fvdyfpmoifausmif;
oif = um;&mwG i f t ok H ; jyKonf h b mompum;rS m t*F v d y f b momjzpf + yD ;
jrefrmbmomudk 'kwd,bmom tjzpfoif=um;Edkifonf?
18 jrefrmEdkifiHynma&;ordkif;
wdkif;&if;om;bmomausmif;rsm;udk a'oqdkif&mtpdk;&ynma&;¶kH;rsm;rS}uD;=uyf
zGifhvSpfonf? wjynfvkH;&Sduav;trsm;pkonf xdkausmif;rsm;wGif ynmoif
=um;=uonf? t*Fvyd u f vkd ekd jD zpfaom jrefrmEdik if w
H iG f t*Fvyd pf mESiphf um; wwfu|r;f
olrsm;om tpdk;&¶kH;rsm;ESifh toufarG;0rf;a=umif;tvkyfrsm; &&Sd=uonf? wdkif;&if;
om;bmomausmif;rsm;rS atmifjrifolrsm;onf tcGifhtvrf;tvGefenf;yg;+yD;/
wdkif;&if;om;bmomausmif;rsm;rSm tvdktavsmuf 'kwd,wef;pm;tqifhodk@
a&muf&SdoGm;onf? xdk@tjyif wdkif;&if;om;bmomausmif;rsm;&Sd q&mrsm;onf
apwem/ 0goemtavsmuf q&mtjzpf b 0ud k jrKyf E S H x m;=uaomf v nf ;
t*F v d y f a usmif ; rsm;ES i f h t*F v d y f w d k i f ; &if ; om;bmomausmif ; rsm;.
q&mrsm;ESifh Ed_if;,SOfv#if ynmt&nftcsif;enf;yg;jcif;/ q&mjzpfoifwef;
wufa&muf&ef tcGifhtvrf;enf;yg;jcif;/ vpmavsmhenf;jcif;/ todtrSwfðycH&r_
ES i f h &mxl ; wd k ; r_ e nf ; yg;jcif ; ponf h t cuf t cJ r sm;pG m jzif h &if q d k i f = u&onf ?
t*Fvdyfausmif;rsm;ESifh t*Fvdyf-wdkif;&if;om; bmomausmif;rsm;&Sdq&mrsm;onf
vpmydrk &kd &So
d nft h jyif tjcm;toH;k p&dwrf sm;udv k nf;&&S=d uonf? xdak usmif;rsm;od@k
0ifaiGtvGeaf umif;onfh rdbrsm;.uav;rsm;om wufa&mufoif=um;Edik =f uonf?
t*Fvdyfpmoifausmif;rsm;onfvnf; jrefrmuav;rsm; wufa&mufoif=um;r_udk
uef@owfxm;&Sdonf? tcsKyftm;jzifhqdk&v#if ppfóudacwf jrefrmEdkifiHynma&;onf
uav;tm;vHk;tcGifhtvrf;wlnDr_udk tmrcHcsufr&Sday? ppfóudacwf wdkif;&if;om;
bmomausmif ; rsm;. ta&twG u f r S m rl v wef ; ausmif ; aygif ; (5438)/
tv,fwef;ausmif; (863) ESifh txufwef; (251) ausmif; &Sdonf? t*Fvdyf/
wdkif;&if;om;bmomESifh t*Fvdyfbmomausmif;rsm;. t&nftwGufrSm rlvwef;
(7) ausmif;/ tv,fwef; (106) ESifh txufwef; (102) ausmif;&Sdonf?
1945 ckEpS Zf v
l ikd v
f wGif jrefrmEdik if o
H @kd +Aw
d o
d #tyk cf sKyrf _ jyefvnf0ifa&mufvm+y;D aemuf/
ynma&;ðyjyifajymif;vJr_rsm; ðyvkyf&efa&;qGJxm;aom “qif;rvm;pDrHudef;”udk
taumiftxnfaz:&eftwGuf ynma&;Xmewpfcu k kd zG@J pnf;cJo
h nf? tqdyk gprD u
H ed ;f udk
+Adwdo#wyfrawmf b¾maiGrS ukefuscH&efjzpfonf? TpDrHudef;. t"dutcsufrSm
ta&S@awmiftm&SwGif *syefudkqef@usifwdkufcdkufonfh r[mrdwfppfwyf. óud;yrf;r_
wpdwfwa'o jzpfonf? “qif;rvm;pDrHudef;”t& rlvwef;ausmif; (2060) ESifh
tv,fwef;ESifh txufwef; (42) ausmif;wdk@udk zGifhvSpfcJhonf? 1947 ckESpfwGif
qmxG e f ; atmif a usmf OuU X tjzpf a qmif & G u f o nf h ynma&;wnf a qmuf r _
jrefrmEdkifiHynma&;ordkif; 19
txuf y gtpD & if c H p mt& pmoif a usmif ; rsm;ud k a tmuf y gtwd k i f ; zG J @ pnf ; &ef
jzpfonf?
tpD & if c H p mwG i f j ref r mvl r sd K ;wd k @ . (txl ; ojzif h ) pd k u f y sd K ;a&;ud k t ajccH a om
20 jrefrmEdkifiHynma&;ordkif;
rlvwef;ausmif;
(1) bmoma&;oifcef;pm
(2) ta&;tzwf
(3) *%ef;ocFsm
(4) yx0D
(5) obm0ywf0ef;usifavhvmr_
(6) usef;rmoef@&Sif;a&;
(7) vufr_ynm
(8) um,Av
rlvwef;vGefausmif;
(1) bmoma&;oifcef;pm
(2) ta&;tzwf
(3) tajccHocFsm
(4) yx0D
(5) ordkif;
(6) ody`H
(7) vufr_ynmESifhvufawG@oifcef;pm
(8) um,Av
3? vGwfvyfa&;&+yD;acwfynma&; (1948-1962)
Ð rlvwef;ESifhrlvwef;vGefpepfESpfckudkaygif;pyfI ,cifrlvwef;vGef
ausmif;rsm;wGif oli,fwef;rS e0rwef;txd oif=um;&ef/
Ð tv,fwef;ausmif;rsm;udk oli,fwef;rSowWrwef;txdoif=um;&ef/
Ð rlvwef;ausmif;rsm;udk oli,fwef;rS pwkwˆwef;txd oif=um;&ef/
Ð jrefrmbmompum;udk ausmif;oHk;bmompum;tjzpf tokH;jyK&ef/
Ð t*F v d y f b momud k roif r ae&'k w d , bmomtjzpf yÌrwef ; rS
pIoif=um;&ef/
Ð jynfaxmifpktwGif; 'Drdkua&pDusifhpOfrsm;&Sifoefap&efwdk@jzpfonf?
4? ppftkyfcsKyfr_ESifh tm%m&SifpepfatmufrSynma&;(1962-1988)
Adv
k cf sKyf}uD;ae0if;tpd;k &rS tm%modr;f ,l+yD;aemufwiG f yk*v
~ u
d ausmif;rsm;tm;vH;k
udk jynfolydkifodrf;,lcJhonf? xdktcsdefrSpI c&pf,mefausmif;rsm;zGifhvSpfcGifhr
&Sdawmhay? odk@&mwGif aus;vufa'orsm;Yrl jrefrmAk'<bmombkef;awmf}uD;
oifpmoifausmif;rsm;udk qufvufcGifhðyxm;onf? 1964 ckESpfwGif AdkvfcsKyf}uD;
ae0if;tpdk;&onf pepfopfynma&;[k ac:wGifaom ynma&;pepfopf wpf&yfudk
csrSwftaumiftxnfazmfcJhonf?
tqdkygpepfopf ynma&;wGif
(1) tajccHynma&;
(2) pufr_/ pdkufysdK;a&;ESifh toufarG;0rf;a=umif;ynm
(3) txufwef;ynma&; (Higher Education) wdk@yg0ifonf?
txufygody`HynmudkOD;pm;ay;onfh ynma&;rl0g't&ody`Hbmom&yfrsm;udk
oif=um;ol 70 &mcdik Ef e_ ;f ESihf 0dZm… bmom&yfrsm;udk oif=um;ol 30 &mcdik Ef e_ ;f &So
d nf?
Tynma&; pepfopfudk rcsrSwfrDu ody`Hbmom&yfrsm; oif=um;ol 40 &mcdkifE_ef;
ESifh 0dZ…mbmom&yfrsm; oif=um;ol 60 &mcdkifE_ef;&Sda=umif;pm&ifZ,m;rsm;u
azmfjyonf? txufwef;ausmif;rsm;Y oif=um;aom odyH̀bmomwGJwGifyg0ifonfh
bmom&yfrsm;rSm -
Ð jrefrmpm
Ð t*Fvdyfpm
Ð ocFsm
Ð ¶lyaA'
Ð "gwkaA' ESifh
Ð ZD0aA' (tcsdK@ausmif;rsm;wGif blrdaA') wdk@jzpfonf?
jrefrmEdkifiHynma&;ordkif; 29
Ð jrefrmpm
Ð t*Fvdyfpm
Ð ocFsm
Ð pD;yGm;a&;
Ð ordkif; ESifh
Ð yx0D wdk@jzpfonf?
'kwd,wpfrsdK;rSm -
Ð jrefrmpm
Ð t*Fvdyfpm
Ð pdwfóudufjrefrmpm
Ð pdwfóuduft*Fvdyfpm
Ð ordkif; ESifh
Ð yx0D wdk@jzpfonf?
(1) tajccHynma&;
(2) pufr_/ pdkufydsK;ESifh toufarG;0rf;a=umif;ynma&;
(3) txufwef;ynma&;
(4) ynma&;okawoe
jref r mpmjzpf o nf ? jref r mEd k i f i H pmwwf a jrmuf a &;v_ y f & S m ;r_ E S i f h ywf o uf I
vef'efwuUodkvfrS Mrs Anna Allott .pmwrf;wGif jrefrmtpdk;&onf wdkif;&if;
om;vlrsdK;pkrsm;udk qdk&S,fvpfpepfatmufwGif waygif;wpnf;wnf;jzpfap&ef
twG u f pmwwf a jrmuf a &;v_ y f & S m ;r_ u d k vuf e uf o zG , f toH k ; ðycJ h o nf [ k
axmufjycJhonf? pma&;oltaejzifhrl bmompum;ESifh ,Ofaus;r_uGJjym;onfh
wdkif;&if;om;vlrsdK;pkrsm;tay: ArmvlrsdK;wdk@. pmayESifh,Ofaus;r_ v$rf;rdk;jcif;onf
w&m;r#wr_r&S[ d ck ,
H ol nf? t=urf;tm;jzifh jrefrmEdik if H pmwwfajrmufa&;v_y&f mS ;r_
onf vlxkaxmufcHr_&&Sdjcif;/ vkyftm;ay;ausmif;om;rsm; wufºuGpGmyg0ifjcif;/
UNESCO tzG@J rS cs;D jr‡ia
hf omqk&&Sjd cif;wd@k a=umifh wpHw
k &maom twdik ;f twmtxd
atmifjrifr_&SdcJhaomfvnf; 1974-75-76 ckESpfrsm;wGif tpdk;&.zdESdyfr_rsm;udk
qef@usifaom ausmif;om;v_yf&Sm;r_rsm; r=umc%jzpfyGm;I wuUodkvfrsm;
r=umc% ydwf&aoma=umifh vkyftm;ay;ausmif;om;rsm;udk tajccHxm;aom
pmwwfajrmufa&; v_yf&Sm;r_onf arS;rSdefoGm;cJhonf?
1988 ck E S p f / jref r mEd k i f i H ' D r d k u a&pD v _ y f & S m ;r_ } uD ; ay:ayguf + yD ; aemuf tpd k ; &
tk y f c sKyf a &;onf tajccH O ya'jzif h j yXmef ; aom wpf y gwD t m%m&S i f p epf r S
ppftm%m&Sifpepfodk@ jyefvnfa&muf&SdoGm;onf? ppftpdk;&onf EdkifiHawmf+idrf0yf
ydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ (e 0 w)udk zGJ@pnf;+yD;aemuf EdkifiHa&;ygwDrsm;zGJ@
pnf;cGiðhf ya=umif;ESihf a&G;aumufyu JG si;f yay;rnf jzpfa=umif;a=unmcJo h nf? xdpk Ofu
e 0 w OuUX AdkvfcsKyf}uD;apmarmifrS toHv$ihfa=ujimaom rdef@cGef;wpfckwGif
ynma&;udpPonf e 0 w . wm0efr[kwfa=umif;/ aemif a&G;aumufyGJjzifh
wufvmrnfh tpdk;&.wm0efomjzpfa=umif; ajym=um;cJhonf? odk@&mwGif 1990
ckESpf a&G;aumufyGJwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS tEdkif&&SdcJhaomfvnf; jynfol@
34 jrefrmEdkifiHynma&;ordkif;
jrefrmEdkifiHynma&;okawoeXme(1992)rS ul;,laz:jyonf?
jrefrmEdkifiHynma&;ordkif; 35
Z,m; ( c ) ausmif;q&mESifhausmif;om;pm&if;
jrefrmEdik if o
H nf ajymif;vJrw
_ pfcu
k kd OD;wnfaeovm; od@k r[kwf qkw, f wk af eovm;
qdok nfrmS ajz&cufaom ar;cGe;f rsm; jzpfonf? 1990 ckEpS f a&G;aumufyJG usi;f y+y;D onfh
tcsdefrSpI EdkifiHa&;t& wdk;wufr_r&SdcJhay? jrefrmEdkifiH ynma&;aumfrDwD. OuUX-
ESifh ppftpdk;&. t}uD;tuJwpfOD;jzpfonfh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@u jrefrmEdkifiHonf
'Drdkua&pDpepftwGuf tajccHaumif;rsm;udk pwifaea=umif; ajym=um;cJhonf?
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ ajym=um;csufESifh qef@usifaeonfhtcsufrSm 1999 ckESpfwGif
xkwfjyefonfh ukvor*~ vl@tcGifhta&; tpD&ifcHpmwGif azmfjycsufyifjzpfonf?
tqdyk gtpD&ifcpH monf jrefrmEdik if o
H nf vl@tcGit hf a&;csKd ;azgurf _ trsm;qH;k Edik if rH sm;
jzpfaom tmz*efepPwef/ tD&wf/ vpfAsm;/ ql'efESifh aumfqdkAdkEdkifiHrsm;pm&if;wGif
yg0ifaea=umif;awG@&Sd&onf?
txufygEdkifiHa&;tajctaersm;ESifh vl@tcGifhta&;csdK;azgufr_rsm;&Sdaeaomfvnf;
urBmhukvor*~ tzGJ@tpnf;rsm;onf jrefrmEdkifiHynma&;wdk;wufr_twGuf
tultnD ay;vsuf&Sdonf? jrefrmEdkifiH. ynma&;tcGifhtvrf;rsm;twGuf
jrefrmEdkifiHynma&;ordkif; 37
tpysKd ;vdu
k of nft h csurf mS 1990 jynfEh pS /f rwfvwGif xdik ;f Edik if /H *|ew
f ,
D YH usi;f yaom
tm;vHk;twGufynma&; urBmhnDvmcHyifjzpfygonf? tqdkygnDvmcHodk@ xdkpOfu
ynma&;0ef } uD ; a'guf w mazod e f ; wuf a &muf c J h + yD ; / nD v mcH r S csrS w f a om
vkyif ef;pOfrsm;udk vufccH o hJ nf? tusKd ;quftaejzifh jrefrmEdik if yH nma&;0ef}uD;Xme
ESifh ukvor*~tzGJ@tpnf;rsm; yg0ifaqmif&Gufaom ynma&;u¾avhvma&;
pDrHudef;wpfckudk 1990 ckESpf ESpfv,fwGifpwifcJhonf? 1992ckESpfwGif avhvmr_
tpD&ifcHpm xGufay:vm+yD;atmufygtcsufrsm;t}uHðycJhonf?
Ð rlvwef;ynma&;.tcef;u¾udkaz:xkwf&ef/
Ð oif ± d k ; !$ e f ; wrf ; zG H @ òzd ; r_ u d k ajymif ; vJ a eonf h y nma&;pepf r sm;ES i f h
tnDaqmif&Guf&ef/
Ð ausmif;om;vufcHr_pepfudkr#wpGmESifh tusdK;&SdpGmvkyfaqmif&ef/
Ð ausmif;om;rsm;.oif,lr_udk ydkrdkzGH@òzd;wdk;wufatmifaqmif&Guf&ef/
Ð ynma&;ESifh vufawG@ b0qufpyfr_ &Sdap&ef/
Ð q&mrsm;.oif=um;r_pGrf;&nfudkjr‡ifhwif&ef/
Ð oif h w if h a vsmuf y wf o nf h o if = um;r_ t axmuf t ul y pP n f ; rsm;ud k
axmufyHh&ef/
Ð ausmif;tkyfcsKyfr_enf;pepfrsm; ydkrdkwdk;wufaumif;rGefatmifaqmif&Guf
&ef/
oif¶dk;!¸ef;wrf;ajymif;vJr_rsm;
(1) jrefrmpm
(2) t*Fvdyfpm
(3) ocFsm
(4) ody`H (¶lyaA'/ "gwkaA'/ ZD0aA')
(5) vlr_a&;bmom (ordkif;/ yx0D/ abm*aA') wdk@jzpfonf?
2000 -2001 pmoifEpS rf pS I txufwef; (e0rwef; ESihf '\rwef;) oif¶;kd !ïe;f wrf;
ajymif;vJomG ;onf? tÏrwef;pmar;yGaJ tmifjrifaomusmif;om;rsm;onf atmufyg
bmomwGJ (7) ckteuf wpfckckudk a&G;cs,f&onf?
txufygbmomwGJrsm;onf txufwef;ynm&yfrsm;.tajccHrsm;omjzpf+yD;/
ausmif;om;rsm;. toufarG;0rf;a=umif;qdkif&mESifh b0woufwmu|rf;usifr_
rsm;udk ay;xm;jcif;r&Sday? jrefrmEdkifiHpmar;yGJpepfwGif 10 &mcdkifE_ef;cef@om '\r
wef;pmar;yGJ atmifjrif+yD;/ wuUodkvf wufEdkif=uonf? 90 &mcdkifE_ef;aom
ausmif;om;rsm;twGuf toufarG;0rf;a=umif; ynm&yfrsm;udkrl xnfhoGif;pOf;pm;
xm;jcif;r&Sday? t"du jy\emrSm tv,fwef;/ txufwef;bmom&yfrsm;onf
tvkyftudkifrsm;wGifvdktyfaom u|rf;usifr_rsm;ESifh tquftpyfr&Sdjcif;jzpfonf?
rlvwef;/ tv,fwef;/ txufwef; oif±dk;!ïef;wrf;tm;vHk;onf tcsuftvuf
rsm;udk oGwof iG ;f &eftwGuof m&nf&, G +f yD;/ ausmif;om;rsm;taejzifh vl}uD;b0wGif
&ifqdkif&rnfh vlr_a&;b0twGuf u|rf;usifr_rsm; ray;tyfEdkifacs?
pmar;yGJppfaq;jcif;
6? ed*Hk;
rSwfpk
1? ocif (Master) [laomtokH;tE_ef;udk jrefrmEdkifiHtm;tkyfcsKyfaom+Adwdo#
wdk@u jrefrmwdk@tm; ac:a0:apaom tokH;tE_ef;jzpfonf? 1930 ckESpfrsm;wGif
ausmif;om; v_y&f mS ;r_ ESihf trsKd ;om;a&;v_y&f mS ;r_w@kd wiG f acgi;f aqmifyg0ifow
l @kd onf
4if;wd@k . trnfa&SŒwGif ocifwyfIac:a0:=uonf? rdrw d @kd onf u|ef r[kwaf =umif;
xif&Sm;pGmjyvdkufjcif;jzpfonf?
rSDjirf;udk;um;aompmtkyfpmwrf;rsm;pm&if;