Bài 6: Kiểm tra, thay thế mạch điện điều khiển đảo cánh gió máy ĐHKK (Bật

công tấc nguồn ĐHKK, mô tơ đảo cánh gió không hoạt động)
Thời gian: 8 giờ (LT: 1 giờ ; TH: 7giờ)

Mục tiêu:
- Biết được nguyên nhân, biện pháp kiểm tra, thay thế
- Biết được công dụng, phân loại và phạm vi sử dụng, thông số kỹ thuật của mạch
điện điều khiển đảo cánh gió
- Nhận biết, kiểm tra chất lượng, lựa chọn thay thế được các linh kiện hư hỏng.
- Kiểm tra, thay thế linh kiện mạch điện điều khiển cánh đảo gió hoạt động theo
quy trình, đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung:
1. Công dụng, nguyên lý hoạt động
1.1 Công dụng
Mạch điều khiển cánh đảo gió dùng để điều khiển điện áp một chiều cho
motor đảo cánh gió hoạt động theo lệnh từ IC vi điều khiển
1.2 Nguyên lý hoạt động
Khi khởi động, cấp điện 220vAC, bật nút ON trên đhkk, IC vi điều khiển
xuất ra 4 đường điện áp điều khiển mức cao lần lượt tuần tự đến 4 ngõ vào của IC
ULN2003. IC ULN2003 khuếch đại đảo biến đổi thành điện áp thấp (0v) cung
cấp tuần tự đến 4 cuộn dây mô tơ đảo cánh gió hoạt động quay cánh gió ra ngoài.
Khi bật nút OFF trên đktx, IC vi điều khiển xuất ra 4 đường điện áp mức
thấp (0v) đảo ngược tuần tự đến 4 ngõ vào của IC ULN2003. IC ULN2003 khuếch
đại đảo biến đổi thành điện áp cao (12v) cung cấp đảo ngược tuần tự đến 4 cuộn
dây mô tơ đảo cánh gió hoạt động quay cánh gió vào trong.
Khi điều khiển cánh đảo gió bằng tay, mỗi lần bấm nút quay (swing), IC vi
điều khiển lại cấp ra các đường điện áp theo thứ tự xoay vòng để mô tơ quay 1
bước
2. Vị trí, thông số kỹ thuật (các giá trị điện áp, dòng điện)
2.1 Vị trí
- Đầu vào của mạch là ngõ vào của IC ULN2003, đầu ra của mạch là trạm cắm
dây mô tơ đảo cánh gió
2.2 Thông số kỹ thuật
2.2.1 IC ULN2003
- Điện áp nguồn: vDC (12 – 16,8v)
- Điện áp vào 4 chân IC (nhận từ IC vi điều khiển) : vDC (2,4 – 5v)
- Điện áp ra 4 chân IC (cung cấp cho mô tơ đảo cánh gió) : vDC (0v – 4v)
2.2.3 Mô tơ đảo cánh gió (mô tơ bước)
- Điện áp nguồn: vDC (12 – 16,8v)
- Điện áp dây: vDC (tại các đầu A, B, C, D là 0v đến 4v)
- Chiều quay: hai chiều là thuận (A, B, C, D) và ngược (D, C, B, A)
3. Phân loại.
- Theo chức năng của cánh đảo gió có hai loại :
+ Loại mạch điều khiển một motor đảo cánh gió: mạch có một IC ULN2003 và
một mô tơ đảo cánh gió
+ Loại mạch điều khiển hai motor đảo cánh gió : mạch có hai IC ULN2003 và hai
mô tơ đảo cánh gió
- Theo nhà sản xuất có :
3.1 Mạch điện điều khiển cánh đảo gió ĐHKK FUNIKI

Mạch điều khiển

cánh đảo gió

Hình 1: Bo mạch đhkk ON/OFF Funiki

3.2 Mạch điện điều khiển cánh đảo gió ĐHKK SUMIKURA.

Mạch điều khiển

cánh đảo gió

Hình 2: Bo mạch đhkk ON/OFF SUMIKURA

4. Kiểm tra, thay thế mô tơ đảo cánh gió
4.1. Hiện tượng: Bật nguồn ĐHKK, mô tơ đảo cánh gió không hoạt động.
4.2. Nguyên nhân: hỏng mô tơ đảo cánh gió
4.3. Hình dáng, công dụng và ký hiệu, thông số mô tơ đảo cánh gió
4.3.1 Hình dáng

Hình 3: Hình dáng mô tơ đảo cánh gió

4.3.2 Công dụng
Mô tơ đảo cánh gió dùng để biến đổi điện áp thành chuyển động từng bước
cánh đảo gió trên dàn lạnh
4.3.3 Ký hiệu
Các chân điều 12V
khiển của IC
9
điều khiển 12V
Nâu
18
Đỏ
4 13

Cam
19 3 14

Vàng
20 2 15

Hồng
21 1 16
8
Motor cánh vẫy gió

Các chân IC khuếch

đại đảo UNL 2003A
Hình 4: Sơ đồ ký hiệu mạch điều khiển cánh đảo gió

4.3.4 Thông số
- Điện áp nguồn cung cấp : vDC (8 – 12v) (dây nâu)
- Số cuộn dây mô tơ: 04 (dây đỏ, cam, vàng, hồng)
- Trục mô tơ quay trái, phải theo từng bước
- Số đầu dây ra 5 dây: dây thứ nhất màu nâu nối với nguồn 12v; ba dây còn lại
(đỏ, cam, vàng, hồng) nối vào IC ULN2003.
4.4. Phương pháp kiểm tra chất lượng mô tơ đảo cánh gió
4.4.1 Qui trình kiểm tra.
Bước Nội dung thực hiện Dụng Yêu cầu kỹ thuật
cụ,vật tư
Bước 1: Xác định linh Mắt - Mới, tốt, dây không đứt,
kiện hỏng không bị oxi hóa.
1.Kiểm tra không có điện - Phân biệt 5 đầu cuộn dây,
- Bên ngoài mô tơ -Quan sát hình dáng (dây nâu vào 12v, dây đỏ,
thân và chân mô tơ cam, vàng, hồng vào IC đảo)
- Đồng - Giá trị đúng theo nhà sản
- Thông số mô tơ -Quan sát tem dán hồ VOM xuất: 12vDC
- Điện trở cuộn dây đk -Đặt 2 que đo vào 2 - thang - Kim chỉ 300Ω là tốt. Kim
chân cuộn dây x1 chỉ VCL là hỏng mô tơ
2. Kiểm tra có điện - Cấp điện áp
- Cuộn dây mô tơ 220vAC cho bo
mạch. Bật nút
ON/OFF trên đktx
- Đặt que đỏ vào dây -thang - Kim chỉ 12vDc là tốt. Kim
nâu. Que đen vào 50vDC chỉ 0v là hở mạch.
GND (cực âm tụ lọc)
-Đặt que đỏ vào dây -thang - Kim chỉ 8v tại 4 vị trí dây
nâu, que đen lần lượt 10vDC mô tơ (đỏ, cam, vàng, hồng)
vào dây đỏ, cam, là tốt. Kim chỉ 12v tại 1 trong
vàng, hồng 4 dây là hở mạch, hỏng IC
ULN2003.

4.4.2 Qui trình thay thế

Bước Nội dung thực hiện Dụng Yêu cầu kỹ thuật
cụ,vật tư
Bước 2: Thay thế
1. Chuẩn bị - Chọn mô tơ 12vDC Tay, Mắt - Đúng kích thước, loại mô
tơ 12vDC, đúng trạm cắm
- Rút đầu jắc cắm dây, dây đúng thứ tự
2. Tháo mô tơ hỏng - Đúng chiều, vị trí - Không đứt dây
3. Lắp, mô tơ tốt dây - Dây nâu vào 12v, tiếp đến
đỏ, cam, vàng, hồng
4. Kiểm tra hoạt động mô - Cấp nguồn
tơ 220vAC, bật/ tắt nút - Tuộc vít
ON/OFF dẹp nhỏ - Mô tơ hoạt động, cánh đảo
gió quay ra, quay vào. Nếu
mô tơ không quay (hơi nhúc
nhích) do cắm ngược dây
 hoặc đứt dây. Khắc phục đảo
lại trạm cắm hoặc nối lại dây

5. Kiểm tra, thay thế IC ULN 2003..

5.1. Hiện tượng: Bật nguồn máy ĐHKK, mô tơ đảo cánh gió không hoạt động.
5.2. Nguyên nhân: hỏng IC ULN 2003.
5.3. Hình dáng, công dụng và ký hiệu, thông số IC ULN2003
5.3.1 Hình dáng

Hình 5: IC ULN2003
5.3.2 Công dụng
- Dùng để đảo điện áp, khuếch đại dòng điều khiển cung cấp cho cuộn dây relay
5.3.3 Ký hiệu

Hình 6: Sơ đồ chân IC ULN2003

- Chân 1 đến 7: là ngõ vào 1 đến 7 (IN 1-7) nhận điện áp điều khiển.
- Chân 16 đến 10: tương ứng là ngõ ra 16 đến 10 (OUT 16-10) cấp điện áp đảo
chiều cho cuộn dây relay
- Chân chung (COM) nối với nguồn một chiều 12vDC
5.3.4 Thông số kỹ thuật
- Điện áp nguồn: vDC (từ 12vDC đến 16,8vDC), tối đa 50vDC
- Điện áp điều khiển: vDC (5v mở relay, 0v đóng relay)
- Điện áp ra: vDC (0v mở relay, 12v đóng relay)
- Dòng ngõ ra: mA (từ 500mA đến 600mA)
5.4. Phương pháp kiểm tra chất lượng IC ULN2003
5.4.1 Qui trình kiểm tra
Bước Nội dung thực hiện Dụng Yêu cầu kỹ thuật
cụ,vật tư
Bước 1: Xác định VOM
linh kiện hỏng x1K
1.Kiểm tra không có - Đặt que đỏ vào chân - Kim đồng hồ chỉ 13kΩ đều
điện 8, que đen lần lượt từ là tốt. Nếu chỉ 0 hoặc lớn hơn
1-7. 13k là hỏng IC
- Chân 1 đến 7 với - Đặt que đen vào - Kim chỉ VCL là tốt. Kim chỉ
chân 8 chân 8, que đỏ lần 0 là hỏng
lượt từ 1 -7
- Đặt que đỏ vào chân - Kim chỉ từ 1-7 là tốt. Kim
9, que đen lần lượt từ chỉ 0 là hỏng IC
10-16
- Chân 10 đến 16 - Đặt que đen vào - Kim chỉ VCL là tốt. Kim chỉ
với chân 9 chân 9, que đỏ lần 0 là hỏng IC
lượt từ 10-16
2.Kiểm tra có điện - Cấp nguồn 12vDc -VOM
- Chân 1 đến 7. vào chân 9, cấp điện thang x1
Chân 10-16 áp 3vDC vào chân 1-7 -VOM
- Đặt que đen vào thang - Kim chỉ 0v là tốt, kim chỉ
mass nguồn một 50vDC 12vDC là hỏng IC
chiều, que đỏ vào
chân 10-16
* Nếu cấp 0v vào chân - Kim chỉ 12v là tốt. Nếu kim
1-7, đặt que đỏ vào chỉ 0v là hỏng
10-16
5.4.2 Qui trình thay thế
Bước Nội dung thực hiện Dụng Yêu cầu kỹ thuật
cụ,vật tư
Bước 2: Công tác
chuẩn bị
+ IC ULN2003 - Chọn kích cỡ - Máy - IC mới, tốt, đúng kích thước
hàn - Các chân bám thiếc tốt
+ Tháo IC ULN2003 - Dùng máy hàn hút - Tuộc - Sạch thiếc chân linh kiện
hỏng sạch thiếc vít
+ Lắp IC ULN2003 - Đặt đúng vị trí, hàn - Banh - Đúng chân, mối hàn bóng,
mới, chân đẹp
+ Kiểm tra hoạt động - Cấp điên 220vAC, - Mô tơ đảo cánh gió hoạt
bật/tắt nút ON/OFF động là tốt