Professional Documents
Culture Documents
Wykład 12 (02.06.2021)
Tomasz Kazimierczuk
• Dla różnych kryształów otrzymane wzory będą się różniły; dla kryształu
kubicznego otrzymuje się:
2u x 2u x 2u x 2u x 2u y 2u z
2 C11 2 C44 2 2 C12 C44
t x y z xy xz
2u y 2u y 2u y 2u y 2u x 2u z
C11 C44 2 2 C12 C44
t y
x z xy yz
2 2
2u z 2u z 2u z 2u z 2u x 2u y
2 C11 2 C44 2 2 C12 C44
t z xz yz
x y
ux
2
2u x C11
2 C11 2 – fala podłużna poruszająca się z prędkością v||
t x
2u y 2u y
2 C44 2
t x – 2 zdegenerowane fale poprzeczne poruszające się z
2u z 2u z prędkością
2 C44 2
t x
C44
v v||
prędkość fal poprzecznych jest mniejsza
• Dla dowolnego kierunku propagacji fale nie są ani ściśle podłużne, ani
ściśle poprzeczne
stała siłowa
(q) gałąź drgań
optycznych
gałąź drgań
akustycznych
q Ch. Kittel, „Wstęp do fizyki ciała stałego”
k
gdzie E (R) jest
el adiabatycznym
wkładem elektronów w energię ruchu
jonów/jąder, a R ( R1 , R2 , R3 ,....) jest zbiorem wektorów położeń
wszystkich jonów/jąder
1 i ( qR n t )
un i u i (q ) e
M
gdzie Rn n1a1 n2a2 n3a3
m M M
m j
n i e
iq ( R m R n )
D i (q )
m j
(mn) j
jest tzw. macierzą dynamiczną. Nie zależy ona od n, ponieważ n i 0 i
9.
Dla danego q (wektora falowego) otrzymujemy 3r jednorodnych równań:
j
u i (q ) D i (q ) u j (q ) 0
2
j
które mają niezerowe rozwiązanie, jeśli:
Det D (q ) 2 Iˆ 0
j
i
(q ) 3r różnych
rozwiązań
11. Wektor falowy q należy
do 1 SB:
1 THz 4 meV tak jak to było przewidziane przez model ośrodka ciągłego
1 THz 4 meV
8 cm-1 1 meV
LO TO
8 cm-1 1 meV
(0) LO
2 gdzie ε(0) i ε() są niskoczęstościową i
2 wysokoczęstościową stałą dielektryczną
() TO
0
e TO
*
(0) () gdzie µ jest masą zredukowaną, a N –
koncentracją drgających par atomów
N
stąd: max 3 6 2 N u
max 3 u
oraz definicja temperatury Debye’a: 6 2 N
k k
u
i wreszcie, wykorzystując związek: 6 N
3 2
k
otrzymujemy:
4 /T wkład fononów
T T x3
U 9 Nk
0
e 1
x
dx (akustycznych) do
energii wewnętrznej
wg. modelu Debye’a
CV T 3 zgodnie z doświadczeniem
Wikipedia
Rozpraszanie elektron-elektron
– też nieelastyczne, możliwe tylko dla
elektronów z okolicy poziomu Fermiego,
istotne z punktu widzenia procesów
relaksacji
fazyfunkcji
falowej
k1 k2 k3 k4 G
E1 E2 E3 E4
H. Ibach, H. Lüth, Solid-State Physics
GaAs/AlGaAs
w niskiej temperaturze T 0
1
sinh
τq 2 ps, ΔE 0,3 meV
T.E. Whall et al., Applied Physics Letters, 64, 357 (1994)
e tr
Ruchliwość: Przykład: GaAs, m* 0,067 m0 , EF = 10 meV,
m* vF 2,3105 m/s
1. T = 300 K, materiał objętościowy: m 4000 cm2/Vs, ttr 0,15 ps,
τtrvF ltr 35 nm
2. T = 1 K, 2DEG: m 107 cm2/Vs, τtr 400 ps, τtrvF ltr 90 mm