Translated from English to Marathi - www.onlinedoctranslator.

com

धडा पहिला

भगवान कृष्णाचेआगमन एके

य काळीवे गवे गळ्याराजां च्याअनावयकसं य
रक्ष ण क्तीने जगभारावून
गेले होते, जे खरे तर राक्षस होते परंतु स्वत: ला राजे हीव्शा यवस्था म्हणून उभे करत होते.
त्यावेळेस सर्व जग अस्वस्थ झाले आणि भूमी नावाने ओळखली जाणारी या पृथ्वीची प्रमुख देवता
ब्रह्मदेवाला राक्षसी राजांमुळे आलेली संकटे सांगायला गेली. भूमीने गायीचा आकार धारण के ला आणि
डोळ्यात अरू श्रूआणून भगवान ब्रह्मदेवांसमोर स्वतःला सादर केले. ती शो!कग्रस्तहोती आणि फक्त
स्वामींची करुणा मागण्यासाठी रडत होती. तिने पृथ्वीवरील आपत्तीजनक स्थिती सांगितली, आणि हे
कून भगवान ब्र ह् म
दे
व खूप व्यथित झालेआणित्यां नीलगेचच दुधाच्यासागराकडेसुरुवात के ली, जिथे भगवान विष्णू
राहतात. भगवान शिव यांच्या नेतृत्वाखालील सर्व देवदेवतांसह भगवान ब्रह्मदेव होते आणि भूमी देखील त्यांच्या मागे गेली. दुधाच्या
सागराच्या किनाऱ्यावर येऊन, भगवान ब्रह्मदेवाने भगवान विष्णूला शांत करण्यास सुरुवात के ली, ज्याने पूर्वी
डुक्कराचे दिव्य रूप धारण करून पृथ्वीवरील ग्रहाचे रक्षण केले होते. वैदिक मंत्रांमध्ये, पुरुष-सूक्त
नावाच्या एका वि ष्ट प्शि रकारची प्रार्थना आहे. सामान्यतः, देवता पुरुषसूक्ताचा जप करून परमपुरुष विष्णूला
नमस्कार करतात. येथे हे समजले आहे की प्रत्येक ग्रहावरील प्रमुख देवता या विवाचाचाश्वा
सर्वोच्च स्वामी ब्रह्मदेवाला पाहू शकतो, जेव्हा जेव्हा त्याच्या ग्रहावर काही त्रास होतो. आणि
ब्रह्मा परम भगवान विष्णूच्या जवळ जाऊ शकतो, त्याला प्रत्यक्ष पाहून नव्हे तर दुधाच्या
सागराच्या किनार्यावर उभे राहून. या विवात श्वा श्वेवेताद्वीप नावाचा एक ग्रह आहे आणि त्या
ग्रहावर दुधाचा महासागर आहे. या पृथ्वीतलावर ज्याप्रमाणे खाऱ्या पाण्याचा महासागर आहे, असे विविध
वैदिक ग्रंथांतून समजते. इतर ग्रहांवर विविध प्रकारचे महासागर आहेत. कुठेतरी दुधाचा महासागर,
कुठे तेलाचा महासागर, तर कुठे दारूचा महासागर आणि इतर अनेक प्रकारचे महासागर. पुरुषसूक्त
ही प्रमाणित प्रार्थना आहे जी देवता परमपुरुष, क्षीरोदक यी वि शाष्णू यांना प्रसन्न करण्यासाठी पाठ
करतात. तो दुधाच्या सागरावर निजलेला असल्यामुळे त्याला क्षीरोदक यी विशाष्णू म्हणतात. ते
भगवंताचे परमपुरुष आहेत, ज्यांच्याद्वारे या विवातील स र्व अवतार प्रकट होतात. सर्व देवतांनी
श्वा
परमपुरुष भगवंतांना पुरुषसूक्त प्रार्थना केल्यावर, त्यांनी कोणताही प्रतिसाद ऐकला नाही. मग
भगवान ब्रह्मा वैयक्तिकरित्या ध्यानात बसले आणि भगवान विष्णूकडू न ब्रह्मदेवाला संदेश-संचार झाला. त्यानंतर
ब्रह्मदेवाने देवतांना संदेश प्रसारित केला. वैदिक ज्ञान प्राप्त करण्याची ती व्यवस्था आहे. वैदिक ज्ञान प्रथम
ब्रह्मदेवाला भगवंताकडून हृदयाच्या माध्यमातून प्राप्त होते. श्रीमद्भागवताच्या सुरुवातीला म्हटल्याप्रमाणे तेने
ब्रह्म हृदा या आदि-कवये: वेदांचे दिव्य ज्ञान हृदयातून ब्रह्मदेवापर्यंत पोहोचवले गेले. येथे देखील, त्याच
प्रकारे, भगवान विष्णूने प्रसारित के लेला संदेश के वळ ब्रह्मदेवच समजू शकला आणि त्यांनी त्वरित कृ ती करण्यासाठी देवतांना
प्रसारित केला. संदेश असा होता: देवत्वाचे परमपुरुष आपल्या परम शक्तिशाली सामर्थ्यांसह लवकरच पृथ्वीवर प्रकट
होतील आणि जोपर्यंत ते राक्षसांचा नायनाट करण्याचे आणि भक्तांना, देवतांची स्थापना करण्याचे त्यांचे
कार्य पूर्ण करण्यासाठी पृथ्वी ग्रहावर राहतील तोपर्यंत. त्याला मदत करण्यासाठी देखील तिथेच
राहिले पाहिजे. त्या सर्वांनी ताबडतोब यदु वं च्या कुळातशा जन्म घ्यावा. ज्यामध्ये परमेवर रश्व
देखील योग्य वेळी प्रकट होईल. स्वत: भगवंतांचे सर्वोच्च व्यक्तिमत्व, कृष्ण, वैयक्तिकरित्या वासुदेवाचा पुत्र म्हणून प्रकट होईल.
त्याच्या प्रकट होण्याआधी, सर्व देवदेवतांनी, त्यांच्या पत्नींसह, जगातील विविध धार्मिक
कुटुंबांमध्ये प्रकट व्हावे जेणेकरुन परमेवराचे कार्य श्व पूर्ण करण्यात मदत होईल. येथे
नेमका शब्द वापरला आहे तत्-प्रियार्थम्, ज्याचा अर्थ परमेवराला प्रसन्नश्व करण्यासाठी
देवतांनी पृथ्वीवर प्रकटले पाहिजे. दुसर्‍या शब्दांत, कोणताही जीव जो केवळ परमेवराला संतुष्टश्व करण्यासाठी
जगतो तो देवता आहे. देवतांना पुढे सांगण्यात आले की भगवान कृ ष्णाचा पूर्ण भाग, अनंता, जो लाखो हुडांचा
विस्तार करून विश्व ग्रहांची देखभाल करत आहे, तो देखील भगवान श्रीरीकृष्णाच्या प्रकट होण्यापूर्वी पृथ्वीवर
प्रकट होईल. त्यांना हे देखील सांगण्यात आले की विष्णूची बाह्य शक्ती (माया), ज्यांच्या शी सर्व
कंडिशन केलेले आत्मे मोहित झाले आहेत, ते देखील परमभगवानाच्या आदे ने प्रकट
शा
होतील, फक्त त्याचाउद्देपूर्णकरण्यासाठी . सर्व देवदेवतांना, तसेच भूमीला, गोड शब्दांनी शिकवून
आणि शां तकेल्यानंतर, सर्व प्रजापतींचे पिता, किंवा सार्वभौमिक लोकसंख्येचे पूर्वज भगवान
ब्रह्मदेव ब्रह्मलोक नावाच्या सर्वोच्च भौतिक ग्रहाकडे निघून गेले.
यदु वं चा ने शाता , राजा सुरसेना, मथुरा म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या देशावर राज्य करत होता, ज्यामध्ये मथुरा
शहर आहे, तसेच सुरसेना म्हणून ओळखला जाणारा जिल्हा, ज्याचे नाव त्याच्या नावावर आहे. राजा
सुरसेनच्या राजवटीमुळे, मथुरा हे यदूंच्या सर्व राजांची राजधानी बनले. मथुरा ही यदु वंशाच्या राजांची राजधानी देखील
बनवण्यात आली होती कारण यदु एक अतिशय धार्मिक कुटुंब होते आणि त्यांना माहित होते की मथुरा
हे स्थान आहे जेथे भगवान श्री रीकृष्णअनंतकाळराहतात , त्याचप्रमाणे ते द्वारकामध्ये
देखील राहतात. एकदा देवकी शी लग्न करून सुरसेनाचा मुलगा वसुदेव आपल्या नवविवाहित पत्नीसह
रथावर बसून घरी जात होता. देवकीच्या वडिलांनी, ज्यांना देवका म्हणून ओळखले जाते, त्यांनी पुरेसा
हुंडा दिला होता कारण ते आपल्या मुलीवर खूप प्रेमळ होते. त्यांनी पूर्णतः सोन्याच्या
उपकरणांनी सजवलेल्या शे कडोरथांचे योगदान दिले होते. त्यावेळी उग्रसेनाचा पुत्र कंस
याने आपली बहीण देवकी हिला प्रसन्न करण्यासाठी स्वेच्छेने वसुदेवाच्या रथाच्या घोड्यांची
लगाम हातात घेतली होती आणि तो चालवत होता. वैदिक संस्कृ तीच्या प्रथेनुसार मुलीचे लग्न झाल्यावर भाऊ बहिणीला
व भावाला आपल्या घरी घेऊन जातो. कारण नवविवाहित मुलीला तिच्या वडिलांच्या कुटुंबापासून फारच
वेगळेपणा जाणवू शकतो, ती सासरच्या घरी पोहोचेपर्यंत भाऊ तिच्यासोबत जातो. देवकाने दिलेला संपूर्ण हुंडा
खालीलप्रमाणे होता: 400 हत्ती पूर्णपणे सोन्याच्या माळांनी सजवलेले, 15,000 सजवलेले घोडे आणि
1,800 रथ. त्याने आपल्या मुलीच्या मागे 200 सुंदर मुलींची व्यवस्था देखील केली. भारतात अजूनही
चालू असलेली क्षत्रिय विवाह पद्धत असे सांगते की जेव्हा क्षत्रिय विवाहित असतो, वधूच्या तरुण
मैत्रिणींपैकी काही डझन (वधू व्यतिरिक्त) राजाच्या घरी जातात. राणीच्या अनुयायांना दासी म्हटले जाते,
परंतु प्रत्यक्षात ते राणीच्या मित्रासारखे काम करतात. ही प्रथा अनादी काळापासून प्रचलित
आहे, कमीतकमी 5,000 वर्षांपूर्वी भगवान कृ ष्णाच्या आगमनापूर्वीच्या काळापर्यंत शोधता येते. त्यामुळे वसुदेवाने
पत्नी देवकीसह आणखी 200 सुंदर मुलींना घरी आणले. वधू आणि वर रथावरून जात असताना शुभ मुहूर्त सूचित
करण्यासाठी विविध प्रकारची वाद्ये वाजवली जात होती. शंख, बगळे, ड्रम आणि केटलड्रम होते;
एकत्रितपणे, ते एक छान मैफिल कंपित करत होते. मिरवणूक अतिशय आनंदाने जात होती आणि कं सा रथ
चालवत होता. जेव्हा अचानक आका तून ए शाक चमत्कारिक आवाज आला ज्याने वि षतः कंसाला
शे घोषित
केले: “कंसा, तू इतका मूर्ख आहेस! तू तुझ्या बहिणीचा आणि भावाचा रथ चालवत आहेस, पण या
बहिणीचे आठवे अपत्य तुला मारणार हे तुला माहीत नाही. कंस हा भोज घराण्यातील उग्रसेनाचा
मुलगा होता. असे म्हटले जाते की कंस हा भोज वं तील स शा र्व राजांपैकी सर्वात राक्षसी होता.
आका तून आ शा लेली भविष्यवाणी ऐकून लगेचच त्याने देवकीचे केस पकडले आणि तो तिला
तलवारीने मारणारच होता. कंसाच्या वागण्याने वासुदेव आचर्यचकित झाला श्च आणि क्रूर,
निर्लज्ज भावाला शां तकरण्यासाठी त्याने मोठ्या कारणास्तव आणि पुराव्यानि शी पुढीलप्रमाणे
बोलण्यास सुरुवात केली. तो म्हणाला, “माझ्या प्रिय मेहुण्या कं सा, तू भोज वं तील स शा र्वात प्रसिद्ध राजा
आहेस. आणि लोकांना माहित आहे की तू महान योद्धा आणि पराक्रमी राजा आहेस. लग्नाच्या या
शुभ मुहूर्तावर तुमची स्वतःची बहीण असलेल्या स्त्रीला मारायला तुम्ही तयार झालात हे कसे काय? मरणाची एवढी भीती का वाटावी?
तुमच्या जन्मासोबतच मृत्यूचा जन्म झाला आहे. ज्या दिवसापासून तू जन्म घेतलास त्याच
दिवसापासून तू मरायला लागलास. समजा तुमचे वय पंचवीस आहे; म्हणजे तुमचा मृत्यू पंचवीस वर्षांनी झाला आहे.
प्रत्येक क्षण, प्रत्येक सेकंद, आपण मरत आहात. मग मरणाची एवढी भीती का वाटावी? अंतिम मृत्यू
अटळ आहे. तुम्ही आज किंवा शं भरवर्षांनी मराल; आपण मृत्यू टाळू शकत नाही. एवढं घाबरायचं
क ला लाशा? वास्तविक मृत्यू म्हणजे सध्याच्या शरीराचा नायनाट. जसे वर्तमान शरीर कार्य करणे थांबवते आणि
भौतिक प्रकृ तीच्या पाच तत्वांमध्ये मिसळते, शरीरातील जीव त्याच्या वर्तमान क्रिया आणि प्रतिक्रियेनुसार दुसरे शरीर स्वीकारतो. हे
असे आहे की जेव्हा एखादा माणूस रस्त्यावर चालतो: तो आपला पाय पुढे करतो आणि जेव्हा
त्याला खात्री असते की त्याचा पाय योग्य जमिनीवर आहे, तेव्हा तो दुसरा पाय उचलतो. अ शा
प्रकारे, एकामागून एक, शरीरे बदलतात आणि आत्मा स्थलांतरित होतो. रोपवाटे एका डहाळीतून दुसऱ्या
डहाळीत इतक्या काळजीपूर्वक कसे बदलतात ते पहा! त्याचप्रमाणे, उच्च अधिकारी त्याच्या पुढील
शरीराचा निर्णय घेतल्यानंतर जिवंत प्राणी त्याचे शरीर बदलते. जोपर्यंत एक जीव या भौतिक जगामध्ये स्थित आहे
तोपर्यंत त्याने एकामागून एक भौतिक देह ग्रहण केले पाहिजे. त्याचे पुढील वि ष्ट रीर शि
श या
जीवनाच्या क्रिया आणि प्रतिक्रियांनुसार निसर्गाच्या नियमांद्वारे दिले जाते. “हे शरीर अगदी
एखाद्या शरीरासारखे आहे जे आपण नेहमी स्वप्नात पाहतो. आमच्या झोपेच्या स्वप्नात, मानसिक
निर्मितीनुसार आपण अनेक शरीरे निर्माण करतो. आपण सोने पाहिले आहे, आणि आपण एक पर्वत
देखील पाहिला आहे, म्हणून स्वप्नात आपण दोन कल्पना एकत्र करून सोन्याचा पर्वत पाहू शकतो. कधीकधी स्वप्नात आपण
पाहतो की आपले शरीर आका तउ शा डत आहे आणि त्या वेळी आपण आपले वर्तमान शरीर पूर्णपणे
विसरतो. त्याचप्रमाणे ही शरीरे बदलत आहेत. जेव्हा तुमचे एक शरीर असते तेव्हा तुम्ही
भूतकाळातील शरीर विसरता. स्वप्नात, आपण अनेक नवीन प्रकारच्या शरीरां शी संपर्क साधू शकतो, परंतु
जेव्हा आपण जागे होतो तेव्हा आपण ते सर्व विसरतो. आणि प्रत्यक्षात ही भौतिक शरीरे
आपल्या मानसिक क्रियांची निर्मिती आहेत. पण सध्याच्या क्षणी आपल्याला आपले भूतकाळ
आठवत नाही. “मनाचा स्वभाव चंचल आहे. कधी कधी एखादी गोष्ट स्वीकारते आणि लगेच तीच गोष्ट
नाकारते. स्वीकारणे आणि नाकारणे ही इंद्रियतृप्तीच्या पाच वस्तूंच्या संपर्कात असलेल्या
मनाची प्रक्रिया आहे: रूप, चव, गंध, आवाज आणि स्पर् . त्याच्या अनुमानात्मक पद्धतीने, मन इंद्रियतृप्तीच्या
वस्तूंच्या संपर्कात येते आणि जेव्हा जीवाला विशिष्ट प्रकारच्या शरीराची इच्छा असते तेव्हा त्याला ते मिळते. म्हणून, शरीर हे भौतिक
प्रकृतीच्या नियमांनुसार एक अर्पण आहे. जीव शरीराचा स्वीकार करतो आणि शरीराच्या
बांधणीनुसार आनंद घेण्यासाठी किंवा भोगण्यासाठी पुन्हा भौतिक जगात बाहेर पडतो. आपल्या
शरीराचा विशिष्ट प्रकार असल्याशिवाय, आपण मागील जन्मापासून मिळालेल्या आपल्या मानसिक
प्रवृत्तीनुसार आनंद घेऊ शकत नाही किंवा भोगू शकत नाही. मृत्यूच्या वेळी आपल्या मानसिक स्थितीनुसार
विशिष्ट प्रकारचे शरीर आपल्याला अर्पण के ले जाते. "सूर्यासारखे तेजस्वी ग्रह, चंद्र किंवा तारे स्वतःला
वेगवेगळ्या प्रकारच्या जलाशयांमध्ये प्रतिबिंबित करतात, जसे की पाणी, तेल किंवा तूप. परावर्तन जलाशयाच्या
हालचालीनुसार होते. चंद्राचे प्रतिबिंब पाण्यावर असते आणि त्या पाण्यामुळे चंद्रही हलत
असल्याचे दिसून येते, परंतु प्रत्यक्षात चंद्र हलत नाही. त्याचप्रमाणे, मानसिक कल्पनेने जीव विविध
प्रकारच्या देहांची प्राप्ती करतो, जरी प्रत्यक्षात त्याचा अ शा शरीरां शी संबंध नसतो. परंतु
मायेच्या प्रभावाने मोहित होऊन, जीवाला वाटते की तो एका वि ष्ट प्शि रकारच्या शरीराचा आहे. तोच सशर्त
जीवनाचा मार्ग आहे. समजा एक जिवंत अस्तित्व आता मानवी शरीरात आहे. त्याला असे वाटते
की तो मानवी समुदायाचा किंवा वि ष्ट दे शि चाकिंवा शा वि ष्ट
ठि शिकाणाचा आहे. तो स्वतःला अ शा
प्रकारे ओळखतो आणि अनावयकपणे दुसर्याश्य शरीरासाठी तयार करतो, जे त्याला आवयकनाही श्य . अ शा
प्रकारच्या इच्छा आणि मानसिक उपज हे शरीराच्या विविध प्रकारांचे कारण आहेत. भौतिक प्रकृ तीचा
आच्छादन प्रभाव इतका प्रबळ असतो की जीव त्याला जे काही शरीर मिळते त्यात तृप्त होतो आणि
तो त्या देहाची ओळख मोठ्या आनंदाने करतो. म्हणून मी तुम्हाला विनंती करतो की तुम्ही तुमच्या मनाच्या आणि
शरीराच्या हुकु माने भारावून जाऊ नका.” अ शा प्रकारे वसुदेवाने कंसाला आपल्या नवविवाहित बहिणीचा
मत्सर न करण्याची विनंती के ली. एखाद्याने कोणाचाही मत्सर करू नये, कारण ईर्ष्या हे या जगात आणि
पुढच्या काळातही भीतीचे कारण आहे, जेव्हा यमराजाच्या (मृत्यूनंतर शिक्षेचा स्वामी) असतो. ती त्याची
धाकटी बहीण असल्याचे सांगून वसुदेवाने देवकीच्या वतीने कंसाचे आवाहन केले. लग्नाच्या
वेळी एका शुभ मुहूर्तावर त्यांनी आवाहनही के ले. एक लहान बहीण किंवा भाऊ एखाद्याचे मूल म्हणून संरक्षित
केले पाहिजे. "एकंदरीत स्थिती इतकी नाजूक आहे," वासुदेवाने तर्क के ला, "तुम्ही तिला मारले तर ते
तुमच्या उच्च प्रतिष्ठेच्या विरोधात जाईल." अ प्रकारे व शा
सुदेवाने चांगल्या उपदे ने त शा सेच
तात्विक भेदभावाने कंसाला शां तकरण्याचा प्रयत्न केला, परंतु कंस शां तहोऊ शकला नाही कारण
त्याचा सहवास राक्षसी होता. त्याच्या आसुरी संगतीमुळे, तो एक राक्षस होता, जरी तो खूप उच्च
राजघराण्यात जन्मला होता. भूत कधीही कोणत्याही चांगल्या सूचनांची पर्वा करत नाही. तो एका निर्धारीत
चोरासारखा आहे: कोणी त्याला नैतिक सूचना देऊ शकतो, परंतु ते प्रभावी होणार नाही.
त्याचप्रमाणे जे आसुरी किंवा निरीवरवादी स्वभावाचे श्व आहेत, ते कोणत्याही चांगल्या सूचना
क्वचितच आत्मसात करू शकतात, मग ते अधिकृ त असले तरी. देव आणि राक्षस यांच्यात हाच फरक आहे. जे चांगले
शिक्षण स्वीकारू शकतात आणि त्याप्रमाणे जीवन जगण्याचा प्रयत्न करू शकतात त्यांना देवता म्हणतात. आणि ज्यांना अ शा
चांगली शि कवणघेता येत नाही त्यांना राक्षस म्हणतात. कंसाला शां तकरण्याच्या प्रयत्नात
अयशस्वी होऊन, वासुदेवाला आश्चर्य वाटले की तो आपल्या पत्नी देवकीचे रक्षण कसे करेल. जेव्हा जवळचा धोका
असतो, तेव्हा बुद्धिमान व्यक्तीने शक्यतो धोकादायक स्थिती टाळण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
परंतु, सर्व बुद्धिमत्तेने प्रयत्न करूनही, जर एखादी व्यक्ती धोकादायक स्थिती टाळण्यात
अयशस्वी ठरली, तर त्याचा कोणताही दोष नाही. एखाद्याने आपले कर्तव्य पार पाडण्यासाठी
सर्वतोपरी प्रयत्न केले पाहिजे, परंतु प्रयत्न अयशस्वी झाल्यास त्याची चूक नाही. वसुदेवाने आपल्या
पत्नीबद्दल पुढीलप्रमाणे विचार केला: “वर्तमानासाठी मला देवकीचे प्राण वाचवू दे; नंतर जर मुले असतील
तर त्यांना कसे वाचवायचे ते मी बघेन.” त्याने पुढे विचार केला, “भविष्यात जर मला कं साचा वध करू
शकणारे मूल मिळाले - जसे कंसा विचार करत आहे- तर देवकी आणि मूल दोघेही वाचतील कारण
प्रोव्हिडन्सचा कायदा अकल्पनीय आहे. पण आता कुठल्या ना कुठल्या मार्गाने मला देवकीचे
प्राण वाचवू दे.” एखाद्या सजीवाचा वि ष्ट प्रकारच्या
शि शरीरा शी कसा संपर्क होतो याची खात्री
नसते, त्याचप्रमाणे जंगलातील वि ष्ट प्शि रकारच्या लाकडाच्या संपर्कात धगधगणारी आग क शी
येते याची खात्री नसते. जंगलात आग लागली की, धगधगती आग कधी एका झाडावर झेप घेते
आणि वाऱ्याच्या प्रभावाने दुसऱ्या झाडाला पकडते असा अनुभव आहे. त्याचप्रमाणे, एखादी सजीव
व्यक्ती आपली कर्तव्ये पार पाडण्याच्या बाबतीत खूप सावधगिरी बाळगू शकते, परंतु पुढील जन्मात त्याला कोणत्या
प्रकारचे शरीर प्राप्त होणार आहे हे जाणून घेणे त्याच्यासाठी खूप कठीण आहे. महाराज भरत अत्यंत
निष्ठेने आत्मसाक्षात्काराची कर्तव्ये पार पाडत होते, परंतु योगायोगाने त्यांना एका
हरणाविषयी तात्पुरती ओढ निर्माण झाली आणि पुढील जन्मात त्यांना हरणाचे शरीर स्वीकारावे
लागले. वासुदेवाने आपल्या पत्नीला कसे वाचवायचे याचा विचार करून, कंसा हा सर्वात पापी मनुष्य असला तरी तो
कंसा शी अत्यंत आदराने बोलू लागला. कधी कधी असे घडते की वासुदेवासारख्या अत्यंत सद्गुणी
व्यक्तीला कं सासारख्या अत्यंत दुष्ट व्यक्तीची खुशामत करावी लागते. हाच सर्व राजनैतिक व्यवहाराचा मार्ग आहे.
वासुदेवाला खूप दुःख झाले असले तरी तो बाहेरून हसला. त्याने निर्लज्ज कंसाला अ शा प्रकारे संबोधले कारण
तो खूप अत्याचारी होता. वसुदेव कं साला म्हणाले, “माझ्या प्रिय मेहुण्या, तुझ्या बहिणीपासून तुला कोणताही धोका
नाही हे कृपया लक्षात घ्या. तुम्ही काही धोक्याची वाट पाहत आहात कारण तुम्ही आका तएशा क
भविष्यसूचक आवाज ऐकला आहे. पण धोका तुमच्या बहिणीच्या मुलांकडून आला आहे, जे आता उपस्थित
नाहीत. आणि कोणास ठाऊक? भविष्यात मुलगे असतील किं वा नसतील. या सगळ्याचा विचार करता तुम्ही सध्या
सुरक्षित आहात. तसेच तुझ्या बहिणीच्या भीतीचे कारण नाही. जर तिच्यापासून कोणी पुत्र जन्माला
आले तर, मी वचन देतो की आवश्यक कारवाईसाठी मी ते सर्व तुमच्यासमोर सादर करीन. वासुदेवाच्या वचनाची किं मत कं साला
माहीत होती आणि तो त्याच्या युक्तिवादाने पटला. काही काळासाठी, त्याने आपल्या बहिणीच्या जघन्य
हत्येपासून परावृत्त केले. त्यामुळे वसुदेव प्रसन्न झाले आणि त्यांनी कंसाच्या निर्णयाची
प्र सा केली शं . अ शा प्रकारे तो आपल्या घरी परतला. त्यानंतर प्रत्येक वर्षी, कालांतराने, देवकीने
एका मुलाला जन्म दिला. अ शा प्रकारे तिने आठ पुरुष मुलांना तसेच एका मुलीला जन्म दिला. जेव्हा
पहिला मुलगा झाला तेव्हा वसुदेवाने आपले वचन पाळले आणि लगेच मुलाला कंसासमोर
आणले. असे म्हटले जाते की वासुदेव हे अत्यंत भारदस्त आणि सन्माननीय वचनासाठी प्रसिद्ध
होते आणि त्यांना ही कीर्ती कायम ठेवायची होती. नवजात बालकाला सोपवणं वासुदेवासाठी
अत्यंत क्लेशदायक असलं, तरी कंसाला त्याचा स्वीकार करून खूप आनंद झाला. पण वासुदेवाच्या
वागण्याने तो थोडा दयाळू झाला. ही घटना अतिशय अनुकरणीय आहे. वासुदेवासारख्या महान आत्म्यासाठी कर्तव्य पार
पाडताना वेदनादायक असे काहीही मानले जात नाही. वासुदेवांसारखा विद्वान माणूस न डगमगता आपले कर्तव्य
पार पाडतो. दुसरीकडे, कंसासारखा राक्षस कोणतीही घृणास्पद कृती करण्यास कधीही मागेपुढे पाहत
नाही. म्हणून असे म्हटले जाते की, साधु मनुष्य जीवनातील सर्व प्रकारची दु:खद परिस्थिती सहन करू शकतो, विद्वान
मनुष्य अनुकू ल परिस्थितीची वाट न पाहता आपली कर्तव्ये पार पाडू शकतो, कंसासारखा दुष्ट मनुष्य कोणत्याही पापी
मार्गाने वागू शकतो आणि भक्त सर्वस्वाचा त्याग करू शकतो. परमात्म्याला संतुष्ट करण्यासाठी. वसुदेवाच्या कृ तीने कं स
तृप्त झाला. वसुदेवाने आपले वचन पाळले आणि त्याच्यावर दयाळू होऊन प्रसन्न झालेले पाहून त्याला आश्चर्य वाटले. तो
पुढीलप्रमाणे बोलू लागला: “माझ्या प्रिय वासुदेवा, तुला हे मूल माझ्याकडे देण्याची गरज नाही. मला या
मुलापासून धोका नाही. मी ऐकले आहे की तुझ्या आणि देवकीच्या पोटी जन्मलेला आठवा मुलगा मला मारेल. या मुलाला मी
विनाकारण का स्वीकारावे? तुम्ही त्याला परत घेऊ शकता.” जेव्हा वसुदेव आपल्या पहिल्या बाळाला
घेऊन घरी परतत होते, तेव्हा कंसाच्या वागण्याने ते प्रसन्न झाले असले तरी, कंस अनियंत्रित
आहे हे त्याला माहीत असल्याने त्याचा त्याच्यावर विवास सत नव्हता. नास्तिक माणूस
ब श्वा
त्याच्या सन्मानाच्या शब्दावर ठाम असू शकत नाही. जो इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवू शकत नाही तो
आपल्या निचयामध्ये स्थिर श्च राहू शकत नाही. महान राजकारणी कनक्य पंडिता म्हणाले, "कधीही मुत्सद्दी
किंवा स्त्रीवर विवास ठेवू श्वा नका." ज्यांना अनिर्बंध इंद्रियतृप्तीचे व्यसन आहे ते कधीही
सत्यवादी असू शकत नाहीत किंवा त्यांच्यावर कोणत्याही विवासाने विवास श्वा ठेवताश्वा येत नाही.
त्यावेळी महान ऋषी नारद कंसा येथे आले. कंसाने वासुदेवाचा दयाळूपणा दाखवून त्याचे
पहिले जन्मलेले अपत्य परत केल्याची माहिती त्याला मिळाली. भगवान श्रीकृ ष्णाच्या अवतरणाला
लवकरात लवकर गती देण्यासाठी नारद खूप उत्सुक होते. म्हणून त्याने कं साला कळवले की वृंदावनात नंद महाराज
आणि इतर सर्व गोपाळ पुरुष आणि त्यांच्या बायका आणि दुसऱ्या बाजूला वासुदेव, त्याचे वडील
सुरसेन आणि यदु वं तील वृष्णीच्या
शा कुळात जन्मलेले त्यांचे सर्व नातेवाईक, त्यांच्या
सर्वांसह. मित्र आणि हितचिंतक, प्रत्यक्षात देवता होते. नारदांनी कंसाला त्यांच्यापासून सावध
राहण्याचा इ रादि शाला , कारण कंस आणि त्याचे मित्र आणि सल्लागार हे सर्व राक्षस होते. दानवांना
नेहमी देवदेवतांची भीती असते. अ प्रकारे नारदांनीशा निरनिराळ्या घराण्यांमध्ये
देवदेवतांच्या दर्शनाची माहिती दिल्यानंतर कं स एकदम घाबरला. त्याला समजले की देवता आधीच प्रकट
झाल्यामुळे, भगवान विष्णू लवकरच येणार आहेत. त्याने ताबडतोब आपला मेहुणा वासुदेव आणि देवकी या
दोघांनाही अटक करून तुरुं गात टाकले. तुरुंगात, लोखंडी साखळदंडांनी बांधलेले, वासुदेव आणि देवकी यांनी
वर्षानुवर्षे एका नर मुलाला जन्म दिला आणि कं साने, प्रत्येक बाळांना विष्णूचा अवतार समजत, त्यांना
एकामागून एक मारले. त्याला आठव्या अपत्याची वि ष शेती वाटत होती, पण नारदांच्या भेटीनंतर
भी
तो असा निष्कर्षापर्यंत पोहोचला की कोणतेही मूल कृष्ण असू शकते. त्यामुळे देवकी आणि
वासुदेवांपासून जन्मलेल्या सर्व बाळांना मारणे चांगले. कंसाची ही क्रिया समजण्यास फार शी अवघड नाही. जगाच्या
इतिहासात अ शी अनेक उदाहरणे आहेत ज्यांनी आपल्या महत्वाकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी वडील,
भाऊ किं वा संपूर्ण कु टुंब आणि मित्रांची हत्या के ली आहे. यात आचर्य
वाटण्यासारखे
श्च काहीच नाही, राक्षसी
सदस्यांसाठी, लोभी शा हीऑर्डर त्यांच्या नापाक महत्वाकांक्षेसाठी कोणालाही मारू शकते.
नारदांच्या कृपेने कंसाला त्याच्या पूर्वजन्माची जाणीव झाली. त्याला कळले की त्याच्या मागील
जन्मात तो कलानेमी नावाचा राक्षस होता आणि त्याला विष्णूने मारले होते. भोज कु टुंबात जन्म
घेतल्याने, त्याने यदु वं चा राणघातक शत्रू बनण्याचा निर्णय घेतला; त्या कुळात कृष्णाचा जन्म
प्शा
होणार होता, आणि गेल्या जन्मात ज्याप्रमाणे त्याचा वध झाला होता, त्याप्रमाणे कृष्णाकडून
त्याचा वध होईल याची कंसला खूप भीती वाटत होती. त्याने सर्वप्रथम आपले वडील उग्रसेन
यांना कैद केले, कारण तो यदु, भोज आणि अंधक वंशातील प्रमुख राजा होता आणि त्याने वसुदेवाचे वडील सुरसेनाचे
राज्यही व्यापले होते. त्याने स्वतःला अ शा सर्व ठिकाणांचा राजा घोषित केले. अ शा प्रकारे
कृष्णाच्या पहिल्या अध्यायाचा भक्तिवेदांत तात्पर्य संपतो,

प्रकरण दोन

गर्भात भगवान श्रीकृ ष्णासाठी देवदेवतांनी के लेल्या प्रार्थना कं साने के वळ यदु, भोज आणि अंधक राजवंश आणि सुरसेनचे राज्यच
ताब्यात घेतले नाही, तर त्याने इतर सर्व राक्षसी राजां शी खालीलप्रमाणे युती केली: राक्षस
प्रलंबा, राक्षस बका, राक्षस कानुरा, राक्षस त्रिनवर्त, राक्षस अघासुर, राक्षस मुष्टिका, राक्षस
अरिष्ट, राक्षस द्विविदा, राक्षस पुतना, राक्षस केसी आणि राक्षस धेनुका. त्यावेळी जरासंध हा
मगध प्रांताचा (सध्या बिहार राज्य म्हणून ओळखला जातो) राजा होता. अ शा प्रकारे त्याच्या राजनैतिक
धोरणाने, कंसाने जरासंधाच्या संरक्षणाखाली त्याच्या काळातील सर्वात शक्ति ली राशाज्य मजबूत
केले. बाणासुर आणि भौमासुर यांसारख्या राजां शी त्याने आणखी युती केली, जोपर्यंत तो सर्वात
बलवान होता. मग तो यदु घराण्याशी अत्यंत वैमनस्यपूर्ण वागू लागला, ज्यामध्ये कृष्णाचा जन्म होणार होता.
कंसाचा छळ होत आहे, यदु, भोज आणि अंधक घराण्यातील राजे कु रुं चे राज्य, पंचालांचे राज्य आणि केकय,
साल्वा, विदर्भ, निषाध, विदेह आणि कोसल या नावाने ओळखल्या जाणार्‍या राज्यांमध्ये आश्रय घेऊ लागले. कंसाने यदु
राज्याची, तसेच भोज आणि अंधकाची एकता तोडली. त्याकाळी भारतवर्ष म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या
विशाल भूभागात त्यांनी आपले स्थान सर्वात मजबूत के ले. जेव्हा कंसाने देवकी आणि वासुदेवाच्या सहा
बाळांना एकामागून एक मारले, तेव्हा कंसाचे अनेक मित्र आणि नातेवाईक त्याच्याकडे आले
आणि त्यांनी हे घृणास्पद कृत्ये बंद करण्याची विनंती केली. पण ते सर्व कंसाचे उपासक झाले.
देवकी सातव्यांदा गरोदर राहिली तेव्हा तिच्या गर्भात अनंत म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या कृ ष्णाचा पूर्ण विस्तार झाला. आनंद आणि
विलाप या दोन्ही गोष्टींनी देवकी भारावून गेली होती. ती आनंदी होती, कारण तिला समजले की भगवान विष्णूने
तिच्या गर्भाशयात आरय घे श्र तला आहे, परंतु त्याच वेळी तिला वाईट वाटले की तिचे मूल बाहेर
पडताच कंस त्याचा वध करेल. त्यावेळेस कंसाने केलेल्या अत्याचारामुळे भयभीत झालेल्या
यदुंवर दयाळू होऊन परमपुरुष भगवंत कृष्णाने योगमायेचे दर्न घर्शडवण्याचा आदेश दिला. कृष्ण हा
विश्वाचा स्वामी आहे, परंतु तो वि षतः य शेदु वं चा स्शा वामी आहे. ही योगमाया ही भगवंताच्या
व्यक्तिमत्त्वाची प्रमुख शक्ती आहे. वेदांमध्ये असे सांगितले आहे की परमपुरुष भगवंतांना बहुशक्ती आहे. परस्य शक्तीर
विविधैव श्रुयते । सर्व भिन्न सामर्थ्य बाह्य आणि आंतरिक कार्य करत आहेत आणि योगमाया सर्व सामर्थ्यांमध्ये प्रमुख आहे. त्याने
व्रजभूमीत योगमायेचे दर्शन घडवण्याचा आदेश दिला. वृंदावनात, जे नेहमी सु!भित आ शो णि सुंदर गायींनी भरलेले
असते. वृंदावनात, वसुदेवाच्या पत्नींपैकी एक रोहिणी, राजा नंद आणि राणी य!दायां शो च्या घरी राहत होती.
कंसाच्या अत्याचाराच्या भीतीने केवळ रोहिणीच नाही तर यदु घराण्यातील इतर अनेक लोक
देशभर विखुरले गेले. त्यातले काही तर डोंगराच्या गुहेतही राहत होते. अ शा प्रकारे भगवान
योगमायेला सूचित करतात: "कं च्या कारावासात
शा देवकी आणि वासुदेव आहेत आणि सध्याच्या
क्षणी माझा पूर्ण विस्तार, शेष, देवकीच्या गर्भात आहे. देवकीच्या गर्भातून रोहिणीच्या गर्भात शेषाचे हस्तांतरण करण्याची
व्यवस्था तुम्ही करू शकता. या व्यवस्थेनंतर मी स्वतः माझ्या पूर्ण सामर्थ्याने देवकीच्या गर्भात
प्रकट होणार आहे. मग मी देवकी आणि वासुदेवाचा पुत्र म्हणून प्रकट होईन. आणि तू वृंदावनात नंदा आणि य!दादा शो
यांच्या कन्येच्या रूपात प्रकट हो ललशी . “तुम्ही माझ्या समकालीन बहिणीच्या रूपात दिसू लागल्यामुळे
आणि इंद्रिय तृप्तीची इच्छा तुम्ही त्वरीत पूर्ण करणार असल्याने, जगातील लोक सर्व प्रकारच्या
मौल्यवान सादरीकरणांसह तुमची पूजा करतील: धूप, मेणबत्त्या, फु ले आणि यज्ञ अर्पण. जे लोक भौतिक परिपूर्णतेच्या
मागे लागले आहेत ते लोक तुमच्या विस्ताराच्या विविध रूपांत तुमची पूजा करतील, ज्यांना दुर्गा, भद्रकाली, विजया, वैष्णवी,
कुमुदा, कंडिका, कृष्णा, माधवी, कन्यका, माया, नारायणी, इसानी, शारदा आणि अंबिका असे नाव दिले जाईल. कृष्ण
आणि योगमाया भाऊ आणि बहिणीच्या रूपात प्रकट झाले - सर्वोच्च सामर्थ्यवान आणि सर्वोच्च
शक्ती. सामर्थ्यवान आणि सामर्थ्य यामध्ये स्पष्ट भेद नसला तरी, शक्ती नेहमीच सामर्थ्यवानांच्या अधीन
असते. जे भौतिकवादी आहेत ते शक्तीचे उपासक आहेत, परंतु जे अतिरेकी आहेत ते
पराक्रमाचे उपासक आहेत. कृष्ण हा सर्वोच्च सामर्थ्यवान आहे आणि दुर्गा ही भौतिक जगतातील
सर्वोच्च शक्ती आहे. वास्तविक वैदिक संस्कृ तीतील लोक सामर्थ्यवान आणि पराक्रमी दोन्हींची पूजा करतात. विष्णू आणि
देवीची अनेक शेकडो आणि हजारो मंदिरे आहेत आणि कधीकधी त्यांची एकाच वेळी पूजा के ली जाते. शक्ती, दुर्गा किं वा कृ ष्णाच्या
बाह्य उर्जेचा उपासक, सर्व प्रकारचे भौतिक यश अगदी सहजतेने प्राप्त करू शकतो, परंतु ज्याला
अतींद्रिय उन्नत व्हायचे आहे त्याने कृष्णभावनेतील सामर्थ्यवानांची उपासना केली पाहिजे.
भगवंतांनी योगमायेलाही घोषित के ले, “माझा पूर्ण विस्तार, अनंत शे ,षदेवकीच्या गर्भात आहे. रोहिणीच्या गर्भाकडे
बळजबरीने आकर्षित झाल्यामुळे, त्याला संकर्षण म्हणून ओळखले जाईल आणि तो सर्व
आध्यात्मिक शक्तीचा स्त्रोत असेल, किंवा बाल, ज्याद्वारे जीवनातील सर्वोच्च आनंद प्राप्त
होतो, ज्याला रमण म्हणतात. म्हणून पूर्ण भाग अनंत त्याच्या दर्शनानंतर संकर्षण किं वा बलराम म्हणून ओळखला जाईल. ”
उपनिषदांमध्ये नयम आत्मा बल-हिनेन लभ्यः असे म्हटले आहे. तात्पर्य असा आहे की
बलरामाची पुरे शी कृपा झाल्या वाय व्यक्तीला
शि आत्मसाक्षात्काराचे सर्वोच्च व्यासपीठ मिळू शकत
नाही. बाला म्हणजे शा रीरिकताकद नाही. शारीरिक सामर्थ्याने कोणीही आध्यात्मिक परिपूर्णता मिळवू शकत नाही.
बलरामाने किंवा संकर्षणाने ओतलेली अध्यात्मिक शक्ती एखाद्या व्यक्तीमध्ये असली पाहिजे.
अनंत किंवा शे षही अ शी शक्ती आहे जी सर्व ग्रहांना त्यांच्या वेगवेगळ्या स्थितीत टिकवून
ठेवते. भौतिकदृष्ट्या ही शाश्वत शक्ती गुरुत्वाकर्षणाचा नियम म्हणून ओळखली जाते, परंतु प्रत्यक्षात ती
संकर्षणाच्या सामर्थ्याचे प्रदर्न आर्शहे . बलराम, किंवा संकर्षण, ही आध्यात्मिक शक्ती किंवा मूळ
आध्यात्मिक गुरु आहे. म्हणून भगवान नित्यानंद प्रभू, जे बलरामाचे अवतार देखील आहेत, ते मूळ
आध्यात्मिक गुरु आहेत. आणि अध्यात्मिक गुरु हे बलरामाचे प्रतिनिधी आहेत, भगवंताचे परम पुरुषत्व,
जे आध्यात्मिक शक्ती पुरवतात. चैतन्य-चरितामृतामध्ये हे पुष्टी आहे की आध्यात्मिक गुरु हे
कृष्णाच्या दयेचे प्रकटीकरण आहेत. अ शा प्रकारे परमपुरुष भगवंताच्या आदे नुसार नु
सारशा
,
योगमायेने भगवंताची प्रदक्षिणा केली आणि नंतर त्यांच्या आदे नुसार या शा भौतिक जगात प्रकट
झाले. योगमायेने, परम शक्ती ली प शा रमपुरुषाच्या परम शक्तीने, भगवान शेषाला देवकीच्या गर्भातून
रोहिणीच्या गर्भात स्थानांतरित केले, तेव्हा देवकी आणि रोहिणी या दोघीही योगमायेच्या
प्रभावाखाली होत्या, ज्याला योग-निद्रा म्हणतात. हे झाल्यावर लोकांना समजले की देवकीचा
सातवा गर्भ गर्भपात झाला होता. अ प्रकारे ब शा
लराम जरी देवकीच्या पुत्राच्या रूपात प्रकट झाले
असले तरी ते रोहिणीच्या गर्भात तिच्या पुत्राच्या रूपात प्रकट झाले. या व्यवस्थेनंतर, परमपुरुष
भगवंत, कृष्ण, जे आपल्या निःस्पृह भक्तांच्या रक्षणासाठी सदैव तत्पर असतात, त्यांनी संपूर्ण
सृष्टीचा स्वामी म्हणून वासुदेवांच्या मनात पूर्ण अकल्पनीय सामर्थ्यांसह प्रवेश केला. या
संदर्भात असे समजले जाते की भगवान श्रीरीकृष्ण सर्व प्रथम वासुदेवाच्या अखंड हृदयात वसले
आणि नंतर देवकीच्या हृदयात स्थानांतरीत झाले. सेमिनल डिस्चार्ज करून त्याला देवकीच्या
गर्भात टाकण्यात आले नाही. भगवंताचे परमपुरुष, त्यांच्या अकल्पनीय सामर्थ्याने, कोणत्याही प्रकारे प्रकट
होऊ शकतात. स्त्रीच्या गर्भाशयात प्राथमिक इंजेक्नद्वारे नद् वा रेक्श
, त्याला सामान्य पद्धतीने दिसणे
आवयकनाही श्य . वासुदेव जेव्हा परमात्मस्वरूप भगवंताचे रूप आपल्या हृदयात धारण करत होते, तेव्हा ते तेजस्वी
सूर्यासारखे प्रकट झाले, ज्याची किरणे नेहमीच असह्य आणि सामान्य माणसाला दाहक असतात.
षत: हृदयात
वासुदेवाच्या निर्मळ हृदयात वसलेले परमेश्वराचे रूप कृ ष्णाच्या मूळ स्वरूपापेक्षा वेगळे नाही. कोठेही आणि वि षतशे
कृष्णाचे रूप दिसणे याला धम म्हणतात. धमा केवळ कृष्णाच्या रूपाचाच नव्हे तर त्याचे नाव,
त्याचे गुण आणि त्याच्या साहित्याचा संदर्भ देते. सर्व काही एकाच वेळी प्रकट होते. अ शा
प्रकारे पूर्ण सामर्थ्यांसह परमपुरुषाचे शाश्व वतरूप वासुदेवाच्या मनातून देवकीच्या मनावर
हस्तांतरित झाले, जसे की मावळत्या सूर्याची किरणे पूर्वेला उगवणाऱ्या पौर्णिमेला
हस्तांतरित केली जातात. कृष्ण, भगवंताचे परम पुरुष, अ शा रीतीने वसुदेवाच्या शरीरातून देवकीच्या
शरीरात कोणत्याही सामान्य जीवाच्या अटींच्या अधीन न राहता प्रवेश के ला. कृष्ण तिथे असल्याने, हे समजले
पाहिजे की नारायणासारखे त्यांचे सर्व पूर्ण विस्तार आणि भगवान नृसिंह आणि वराह सारखे
अवतार त्यांच्याबरोबर होते आणि ते देखील भौतिक अस्तित्वाच्या परिस्थितीच्या अधीन नव्हते.
अ शा रीतीने देवकी हे परमपुरुष भगवंतांचे निवासस्थान बनले, जे एका सेकंदा वाय ए शिक आहेत
आणि सर्व सृष्टीचे कारण आहेत. देवकी हे परम सत्याचे निवासस्थान बनले, परंतु ती कंसाच्या घरात बंदिस्त
असल्याने, ती दबलेल्या अग्नीसारखी किंवा दुरुपयोग केलेल्या शि क्षणासारखीदिसत होती.
जेव्हा अग्नी कुंडात ठेवला जातो तेव्हा अग्नीच्या प्रकाशमय किरणांचे फारसे कौतुक करता
येत नाही. त्याचप्रमाणे ज्ञानाचा गैरवापर, ज्याचा सर्वसामान्यांना फायदा होत नाही, फार कौतुक
नाही. म्हणून देवकीला कं साच्या राजवाड्याच्या तुरुं गाच्या भिंतीमध्ये ठेवण्यात आले होते, आणि कोणीही तिचे दिव्य
सौंदर्य पाहू शकत नव्हते, जे तिच्या परम पुरुषत्वाची गर्भधारणेमुळे होते. कंसाने मात्र त्याची
बहीण देवकीचे दिव्य सौंदर्य पाहिले आणि त्याने तत्काळ असा निष्कर्ष काढला की भगवंताने
तिच्या गर्भात आरय घे श्र तला आहे. ती यापूर्वी कधीच इतकी सुंदर दिसली नव्हती. देवकीच्या गर्भात
काहीतरी अद्भुत आहे हे त्याला स्पष्टपणे समजले. अ प्रकारे कंस शा अस्वस्थ झाला कारण त्याला
खात्री होती की भविष्यात त्याचा वध करणारे परमपुरुष आता आले आहेत. कंसा विचार करू लागला, “देवकीचे काय करायचे?
तिच्या गर्भात विष्णू किंवा कृष्ण आहे हे निचितचतचश्चि , त्यामुळे कृष्ण देवतांचे कार्य पार
पाडण्यासाठी आला आहे हे निचित तश्चि . आणि जरी मी देवकीला ताबडतोब मारले तरी त्याचे ध्येय
निराश होऊ शकत नाही. ” विष्णूचा उद्देश कोणीही फसवू शकत नाही हे कं साला चांगलेच माहीत होते. देवाच्या नियमांचे
उल्लंघन होऊ शकत नाही हे कोणताही बुद्धिमान माणूस समजू शकतो. राक्षसांनी दिलेल्या सर्व
अडथळ्यांना न जुमानता त्याचा उद्देश पूर्ण होईल. कंसाने विचार केला, "जर मी सध्याच्या क्षणी
देवकीला मारले तर विष्णू त्याच्या सर्वोच्च इच्छेची अधिक तीव्रतेने अंमलबजावणी करतील. देवकीला आत्ताच मारणे हे अत्यंत
घृणास्पद कृ त्य होईल. विचित्र परिस्थितीतही, त्याची प्रतिष्ठा मारण्याची कोणाला इच्छा नसते; मी आता देवकीला
मारले तर माझी प्रतिष्ठा खराब होईल. देवकी एक स्त्री आहे, आणि ती माझ्या आरयाने आ श्रहे ; ती गरोदर आहे
आणि जर मी तिला मारले तर लगेच माझी प्रतिष्ठा, माझ्या पुण्यकार्यांचे परिणाम आणि माझे आयुष्य संपेल.”
त्याने पुढे विचार केला, “जो माणूस खूप क्रूर आहे तो मेल्यासारखा चांगला आहे, अगदी या
आयुष्यात. त्याच्या हयातीत कोणीही क्रूर व्यक्ती आवडत नाही आणि त्याच्या मृत्यूनंतर लोक त्याला
शाप देतात. शरीराशी त्याची ओळख पटल्यामुळे, त्याला अधोगती करून नरकाच्या अंधाऱ्या प्रदे तढ शा कलले
गेले पाहिजे. अ शा प्रकारे कंसाने त्यावेळी देवकीला मारण्याच्या सर्व साधक-बाधक गोष्टींचे
ध्यान केले. कंसाने शे वटीदेवकीला लगेच मारायचे नाही तर अपरिहार्य भविष्याची वाट
पाहण्याचा निर्णय घेतला. पण त्याचे मन भगवंताच्या वैरात गढून गेले. त्याने धीराने मुलाच्या
सुटकेची वाट पाहिली, त्याला ठार मारण्याची अपेक्षा केली, जसे त्याने पूर्वी देवकीच्या इतर
बाळांना केले होते. अ शा रीतीने भगवंताच्या वैराच्या सागरात विलीन होऊन, तो बसताना,
झोपताना, चालताना, खाताना, काम करताना - जीवनातील सर्व परिस्थितींमध्ये कृष्ण किंवा विष्णूचा
विचार करू लागला. त्याचे मन भगवंताच्या विचाराने इतके लीन झाले की अप्रत्यक्षपणे त्याला
आपल्या अवतीभवती फक्त कृष्ण किंवा विष्णूच दिसत होते. दुर्दैवाने, त्याचे मन विष्णूच्या विचारात
गढू न गेले असले तरी, तो भक्त म्हणून ओळखला जात नाही कारण तो कृष्णाला शत्रू मानत होता. महान भक्ताच्या
मनाची स्थिती देखील नेहमी कृ ष्णामध्ये लीन असण्याची असते, परंतु भक्त त्याच्याबद्दल अनुकूल विचार करतो,
प्रतिकूल नाही. कृष्णाचा अनुकूल विचार करणे म्हणजे कृष्णभावना आहे, पण कृष्णाचा प्रतिकूल
विचार करणे म्हणजे कृ ष्णभावना नाही. यावेळी भगवान ब्रह्मा आणि भगवान शि व, नारद सारख्या महान
ऋषींच्या सोबत आणि इतर अनेक देवदेवता, कंसाच्या घरी अदृयपणे प्रकट
श्य झाले. त्यांनी
निवडक श्लोलोकांमध्ये भगवंताची प्रार्थना करण्यास सुरुवात केली. जे भक्तांना खूप आनंद देतात
आणि जे त्यांच्या इच्छा पूर्ण करतात. त्यांनी बोललेल्या पहिल्या शब्दांनी प्रभू त्याच्या शपथेला
खरा असल्याचे प्रतिपादन के ले. भगवद्गीतेमध्ये सांगितल्याप्रमाणे, कृष्ण केवळ धार्मिकांचे रक्षण करण्यासाठी
आणि दुष्टांचा नाश करण्यासाठी या भौतिक जगात अवतरतो. हे त्याचे व्रत आहे. देवतांना हे समजले की
देवकीच्या उदरात भगवंतांनी आपला नवस पूर्ण करण्यासाठी आपले वास्तव्य घेतले आहे आणि आपले ध्येय पूर्ण करण्यासाठी भगवान
प्रकट होत आहेत याचा त्यांना खूप आनंद झाला. मग देवतांनी परमेश्वराला सत्यम परम, किंवा परम परम
सत्य म्हणून संबोधले. प्रत्येकजण सत्याचा शो!धघेत आहे. ती जीवनाची तात्विक पद्धत आहे.
देवता माहिती देतात की परम परम सत्य कृ ष्ण आहे. जो पूर्णपणे कृष्णभावनाभावित होतो तो परम सत्याची
प्राप्ती करू शकतो. कृष्ण हे परम सत्य आहे कारण, सापेक्ष सत्याच्या विपरीत, तो शाश्व वतकाळाच्या
तीनही टप्प्यांमध्ये सत्य आहे. वेळ भूतकाळ, वर्तमान आणि भविष्यात विभागलेला आहे. कृष्ण हे नेहमीच सत्य
आहे - भूतकाळ, वर्तमान आणि भविष्य. भौतिक जगात भूतकाळ, वर्तमान आणि भविष्यकाळात सर्व काही सर्वोच्च काळाद्वारे
नियंत्रित केले जाते. पण सृष्टीपूर्वी कृष्ण अस्तित्वात होता, आणि जेव्हा सृष्टी होते तेव्हा
सर्व काही कृष्णात विसावलेले असते आणि जेव्हा ही सृष्टी संपेल तेव्हा कृष्ण राहील. म्हणून, तो
सर्व परिस्थितीत परम सत्य आहे. या भौतिक जगामध्ये जर काही सत्य असेल तर ते परम सत्य,
कृष्णापासून उत्पन्न होते. या भौतिक जगात जर काही ऐश्ववर्य असेल तर त्या ऐश्ववर्याचे कारण कृष्ण
आहे. या भौतिक जगात जर काही प्रतिष्ठा असेल तर प्रतिष्ठेचे कारण कृष्ण आहे. जर या भौतिक
जगात काही शक्ती असेल तर, अ शा शक्तीचे कारण कृष्ण आहे. या भौतिक जगात जर काही शहाणपण
आणि शि क्षणअसेल तर अ शा ज्ञानाचे आणि शि क्षणाचेकारण कृष्ण आहे. म्हणून कृ ष्ण हा सर्व सापेक्ष
सत्यांचा उगम आहे. हे भौतिक जग पृथ्वी, पाणी, अग्नी, वायू आणि आकाश या पाच मुख्य घटकांनी बनलेले आहे
आणि हे सर्व घटक कृष्णापासून उत्सर्जित आहेत. भौतिक शास्त्रज्ञ या प्राथमिक पाच घटकांना भौतिक
प्रकटीकरणाचे कारण म्हणून स्वीकारतात, परंतु त्यांच्या स्थूल आणि सूक्ष्म अवस्थेतील घटक
कृष्णाने निर्माण केले आहेत. या भौतिक जगात कार्यरत असलेले जीव हे त्याच्या किरकोळ
सामर्थ्याची उत्पादने आहेत. भगवद्गीतेच्या सातव्या अध्यायात स्पष्टपणे सांगितले आहे की संपूर्ण प्रकटीकरण
कृष्णाच्या दोन प्रकारच्या शक्तींचे संयोजन आहे, श्रेष्ठ ऊर्जा आणि कनिष्ठ ऊर्जा. सजीव सृष्टी ही श्रेरेष्ठ
ऊर् जा आहेआणिमृत भौतिक घटक हीत्याचीकनिष् ठऊर् जा आहे त. त्याच्या सुप्त अवस्थेत सर्व काही कृष्णातच
राहते. देवदेवतांनी भौतिक प्रकटीकरणाचा विश्लेषणात्मक अभ्यास करून भगवंताच्या व्यक्तिमत्त्वाच्या, कृष्णाच्या
सर्वोच्च स्वरूपाला आदरपूर्वक प्रार्थना करणे चालू ठेवले. हे भौतिक प्रकटीकरण काय आहे? हे
अगदी झाडासारखे आहे. एक झाड जमिनीवर उभे आहे. त्याचप्रमाणे भौतिक स्वरूपाच्या भूमीवर
भौतिक प्रकटतेचे झाड उभे आहे. या भौतिक अभिव्यक्तीची तुलना झाडा शी केली जाते कारण एक झाड शे वटी
योग्य वेळेत कापले जाते. वृक्षाला वृक्ष म्हणतात. वृक्ष म्हणजे ती गोष्ट जी शेवटी कापली जाईल. म्हणून, भौतिक
प्रकटीकरणाचा हा वृक्ष अंतिम सत्य म्हणून स्वीकारला जाऊ शकत नाही, कारण त्यावर काळाचा
प्रभाव पडतो. परंतु कृष्णाचे शरीर शाश्व वतआहे: भौतिक प्रकट होण्यापूर्वी ते अस्तित्वात होते, भौतिक प्रकटीकरण
चालू असताना ते अस्तित्वात आहे आणि जेव्हा ते विसर्जित होईल तेव्हा ते अस्तित्वात राहील.
म्हणून के वळ कृ ष्णालाच परम सत्य म्हणून स्वीकारले जाऊ शकते. भौतिक स्वरूपाच्या भूमीवर उभ्या असलेल्या भौतिक
प्रकटीकरणाच्या वृक्षाचे उदाहरणही कथा उपनिषदात दिले आहे. या झाडाला दुःख आणि सुख अ शी दोन
प्रकारची फळे आहेत. जे देहाच्या झाडावर राहतात ते दोन पक्ष्यांसारखे असतात. एक पक्षी हा
परमात्मा म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या कृष्णाचा स्थानिक स्वरूप आहे आणि दुसरा पक्षी जिवंत
अस्तित्व आहे. जीव या भौतिक प्रकटीकरणाचे फळ खात आहे. कधी तो सुखाचे फळ खातो, तर कधी
दुःखाचे फळ खातो. पण दुस-या पक्ष्याला दुःखाचे किंवा सुखाचे फळ खाण्यात रस नसतो कारण तो
आत्मसंतुष्ट असतो. कथा उपनिषद सांगते की देहाच्या झाडावरील एक पक्षी फळे खात आहे, आणि
दुसरा पक्षी फक्त साक्ष देत आहे. या झाडाची मुळे तीन दि ना सरतात . याचा अर्थ असा की झाडाचे मूळ
प शां
भौतिक निसर्गाचे तीन प्रकार आहेत: चांगुलपणा, उत्कटता आणि अज्ञान. ज्याप्रमाणे झाडाचे मूळ
विस्तारते, त्याचप्रमाणे, भौतिक स्वरूपाच्या (चांगुलपणा, उत्कटता आणि अज्ञान) यांच्या संगतीने, माणूस
त्याच्या भौतिक अस्तित्वाचा कालावधी वाढवतो. फळांची चव चार प्रकारची असते: धार्मिकता, आर्थिक
विकास, इंद्रियतृप्ती आणि शे वटीमुक्ती. भौतिक प्रकृ तीच्या तिन्ही प्रकारांतील भिन्न संगतींनुसार, जीव विविध
प्रकारच्या धार्मिकतेचा आस्वाद घेत आहेत, विविध प्रकारचा आर्थिक विकास, विविध प्रकारची इंद्रियतृप्ती आणि
विविध प्रकारची मुक्ती. व्यावहारिकदृष्ट्या सर्व भौतिक कार्य अज्ञानात के ले जाते, परंतु तीन गुण असल्यामुळे काही
वेळा अज्ञानाचा गुण चांगुलपणाने किं वा उत्कटतेने व्यापलेला असतो. या भौतिक फळांची चव पाच इंद्रियांद्वारे
स्वीकारली जाते. ज्या पाच ज्ञानेंद्रियांद्वारे ज्ञान प्राप्त होते त्यांना सहा प्रकारचे फटके
दिले जातात: शोक, भ्रम, दुर्बलता, मृत्यू, भूक आणि तहान. हे भौतिक शरीर, किंवा भौतिक प्रकटीकरण, सात थरांनी
व्यापलेले आहे: त्वचा, मांस, रक्त, मज्जा, अस्थी, चरबी आणि वीर्य. झाडाच्या फांद्या आठ आहेत: पृथ्वी,
पाणी, अग्नि, वायु, आकाश, मन, बुद्धी आणि अहंकार. या शरीरात नऊ दरवाजे आहेत: दोन डोळे, दोन
नाकपुड्या, दोन कान, एक तोंड, एक गुप्तांग, एक गुदाशय. आणि शरीरात दहा प्रकारची आंतरिक हवा
जाते: प्राण, अपान, उदान, व्यान, सामना इ. या वृक्षात बसलेले दोन पक्षी, वर सांगितल्याप्रमाणे, जीव आणि
परमात्म्याचे स्थानिक परमपुरुष आहेत. . येथे वर्णन केलेल्या भौतिक प्रकटीकरणाचे मूळ
कारण भगवंत परमपुरुष आहेत. परमपुरुष भगवंत भौतिक जगतातील तीन गुणांचा ताबा घेण्यासाठी
स्वतःचा विस्तार करतात. विष्णू चांगुलपणाच्या पद्धतीची जबाबदारी घेतात, ब्रह्मदेव उत्कटतेची जबाबदारी
घेतात आणि भगवान शिव अज्ञानाच्या पद्धतीची जबाबदारी घेतात. ब्रह्मा, उत्कटतेने, हे प्रकटीकरण निर्माण
करतो, भगवान विष्णू हे अभिव्यक्ती चांगुलपणाने राखतात आणि भगवान शिव अज्ञानाच्या पद्धतीने त्याचा नायनाट करतात.
संपूर्ण सृष्टी शे वटीपरमात्म्यातच विराजमान आहे. तो सृष्टी, देखभाल आणि विघटन याचे कारण आहे. आणि
जेव्हा संपूर्ण प्रकटीकरण विसर्जित होते, तेव्हा त्याच्या सूक्ष्म स्वरूपात परम परमेवराच्या रा च्
याश्व
उर्जेच्या रूपात ते त्याच्या शरीरात विराजमान होते. "सध्या," देवतांनी प्रार्थना के ली, "परमेवर भ श्वगवान
श्रीकृ ष्ण के वळ या प्रकटीकरणाच्या देखभालीसाठी प्रकट होत आहेत. खरे तर परम कारण एक आहे, परंतु भौतिक
प्रकृतीच्या तीन प्रकारांनी भ्रमित होऊन, कमी बुद्धीमान लोक हे पाहतात की भौतिक जग
वेगवेगळ्या कारणांनी प्रकट होते. जे बुद्धिमान आहेत ते पाहू शकतात की कारण एक आहे, कृष्ण."
ब्रह्मसंहितेत सांगितल्याप्रमाणे, सर्व-करण-करणम्. भगवान श्रीकृ ष्ण हे सर्व कारणांचे कारण आहेत. ब्रह्मा
हे सृष्टीसाठी प्रतिनियुक्त कारक आहेत, विष्णू हे राखण्यासाठी कृ ष्णाचे विस्तार आहेत आणि भगवान शिव हे
विघटनासाठी कृ ष्णाचे विस्तार आहेत. देवतांनी प्रार्थना के ली, "आमच्या प्रिय प्रभू," तुझे शाश्व वतरूप किंवा
व्यक्तिमत्व समजणे फार कठीण आहे. सर्वसाधारणपणे लोक तुमचे खरे रूप समजू शकत नाहीत; म्हणून आपण
वैयक्तिकरित्या आपले मूळ शाश्वत रूप प्रदर्शित करण्यासाठी उतरत आहात. तुमच्या प्रभुत्वाचे वेगवेगळे अवतार
लोकांना कसे तरी समजू शकतील, परंतु कृष्णाचे शाश्व वतरूप दोन हातांनी समजून घेण्यात ते
गोंधळलेले आहेत, त्यांच्यापैकी एकाप्रमाणे मानवांमध्ये फिरत आहेत. तुझ्या प्रभुत्वाचे हे शाश्व वत
रूप भक्तांना सतत दिव्य आनंद देते, परंतु अभक्तांसाठी हे रूप अत्यंत घातक आहे.” भगवद्गीतेमध्ये
म्हटल्याप्रमाणे, कृष्ण साधूंना (परित्रानय साधुनम्) खूप प्रसन्न करतात. पण हे रूप राक्षसांसाठी अत्यंत
घातक आहे कारण कृ ष्णही राक्षसांना मारण्यासाठी अवतरतो. म्हणून तो आहे, एकाच वेळी भक्तांना आनंद देणारे
आणि राक्षसांसाठी धोकादायक. "आमच्या प्रिय कमळ-डोळ्याच्या प्रभु, तू शु"द्ध चांगुलपणाचा स्रोत
आहेस. असे अनेक महान ऋषी आहेत ज्यांनी केवळ समाधीने, किंवा अतींद्रियपणे तुझ्या
कमळाच्या चरणांचे ध्यान करून आणि अ शा प्रकारे तुझ्या चिंतनात लीन होऊन, भौतिक निसर्गाने निर्माण
केलेल्या ज्ञानाच्या महासागराचे वासराच्या खुरांच्या ठ तील पाण्यापेक्षा
शा सहज रूपांतर केले
आहे.” ध्यानाचा उद्देश भगवंताच्या व्यक्तिमत्त्वावर मन केंद्रित करणे, त्याच्या कमळाच्या
चरणापासून सुरुवात करणे. केवळ भगवंताच्या कमळाच्या चरणांचे ध्यान केल्याने, महान ऋषी या
भौतिक अस्तित्वाच्या विशाल सागराला विनाअडथळा पार करतात. “हे आत्मप्रका ततशि , दिव्य नावाच्या साहाय्याने ज्ञानसागर
ओलांडलेल्या महान संत व्यक्ती. तुझ्या कमळाच्या पायांनी ती होडी हिरावून घेतली नाही. ते अजूनही या
बाजूला पडून आहे.” नदी ओलांडण्यासाठी बोट घेतली तर ती बोटही नदीच्या पलीकडे जाते. आणि
म्हणून जेव्हा एखादी व्यक्ती गंतव्यस्थानावर पोहोचते तेव्हा तीच बोट या बाजूला असलेल्यांना कशी उपलब्ध होईल? या
अडचणीचे उत्तर देण्यासाठी, देवता त्यांच्या प्रार्थनेत म्हणतात की परमेश्वराच्या कमळाच्या पायांची नौका नेली जात नाही.
या बाजूला अजूनही उरलेले भक्त भौतिक निसर्गाच्या महासागरात जाऊ शकतात कारण शु"द्ध भक्त
ते ओलांडताना बोट सोबत घेत नाहीत. जेव्हा एखादी व्यक्ती बोटीजवळ येते तेव्हा भौतिक
ज्ञानाचा संपूर्ण महासागर वासराच्या खुरांच्या ठ तील पाण्याच्या
शा आकारात कमी होतो. म्हणून,
भक्तांना बोट दुसऱ्या बाजूला नेण्याची गरज नाही: ते ताबडतोब समुद्र पार करतात. कारण महान संत व्यक्ती सर्व
कंडिशन केलेल्या आत्म्यांबद्दल दयाळू असतात, बोट अजूनही या बाजूला पडून आहे. दुसऱ्या शब्दांत
सांगायचे तर, मनुष्य के व्हाही भगवंताच्या कमळ चरणांचे ध्यान करू शकतो आणि असे के ल्याने मनुष्य भौतिक अस्तित्वाचा
महासागर पार करू शकतो. ध्यान म्हणजे परमेवराच्या क श्वमळाच्या चरणांवर एकाग्रता. कमळाचे पाय
भगवंताचे परम पुरुषत्व दर्शवतात. परंतु जे निराकारवादी आहेत ते भगवंताचे कमळ पाय ओळखत नाहीत
आणि म्हणून त्यांचा ध्यानाचा उद्देश काहीतरी निराकार आहे. देवदेवता आपला परिपक्व निर्णय व्यक्त करतात
की ज्या व्यक्तींना शून्य किंवा अव्यक्त गोष्टींवर ध्यान करण्याची इच्छा आहे ते ज्ञानाच्या
महासागरात जाऊ शकत नाहीत. अ शा व्यक्ती फक्त मुक्त झाल्याची कल्पना करत असतात. “हे कमळ-
डोळ्यांच्या प्रभु! त्यांची बुद्धी दूषित आहे कारण ते तुझ्या प्रभुत्वाच्या कमल चरणांचे ध्यान
करण्यात अपय शी ठरतात. या दुर्लक्षित कृतीचा परिणाम म्हणून, व्यक्तित्ववादी पुन्हा सशर्त जीवनाच्या भौतिक
मार्गात खाली पडतात, जरी ते तात्पुरते अवैयक्तिक अनुभूतीच्या बिंदूपर्यंत पोहोचू शकतात.
अव्यक्तिवादी लोक ब्रह्म तेजामध्ये किंवा व्यक्तिन्य ब्शूरह्म अस्तित्वात विलीन होण्यासाठी
कठोर तपस्या आणि तपस्या करतात. पण त्यांचे मन भौतिक दूषिततेपासून मुक्त नाही; त्यांनी फक्त
भौतिक विचारसरणी नाकारण्याचा प्रयत्न के ला आहे. याचा अर्थ ते मुक्त झाले असे नाही. त्यामुळे ते खाली
पडतात. भगवद्गीतेमध्ये असे म्हटले आहे की व्यक्तित्ववादी व्यक्तीला त्याचे अंतिम ध्येय साध्य करण्यासाठी मोठ्या संकटांना
सामोरे जावे लागते. श्रीमद्भागवताच्या प्रारंभी असेही सांगितले आहे की भगवंताची भक्ती के ल्याशिवाय मनुष्याला फलदायी
कर्मांच्या बंधनातून मुक्ती मिळू शकत नाही. भगवद्गीतेत भगवान कृ ष्णाचे विधान आहे, आणि श्रीरीमद-भागवतामध्ये
महान ऋषी नारदांचे विधान आहे, आणि येथे देवताही त्याची पुष्टी करतात. "ज्या व्यक्तींनी भक्ती
सेवेला ग्रहण केले नाही ते ज्ञानाच्या अंतिम हेतूपासून कमी झाले आहेत आणि तुझ्या
कृपेने त्यांना अनुकूल नाही असे समजले जाते." निराकारवादी लोक फक्त आपण मुक्त झाले
असे समजतात, परंतु प्रत्यक्षात त्यांना भगवंताच्या व्यक्तिमत्त्वाबद्दल कोणतीही भावना नसते.
त्यांना वाटते की जेव्हा कृष्ण भौतिक जगात येतो तेव्हा तो भौतिक शरीराचा स्वीकार करतो. म्हणून ते
कृष्णाच्या दिव्य शरीराकडे दुर्लक्ष करतात. भगवद्गीतेतही याची पुष्टी के ली आहे: अवजानंति मम मुधाः ।
भौतिक वासनेवर विजय मिळवून आणि मुक्तीच्या टप्प्यावर पोहोचूनही, निराकारवादी लोक खाली पडतात. जर ते केवळ
ज्ञानापोटी गोष्टी जाणून घेण्यात गुंतले आणि भगवंताची भक्ती करत नसतील तर त्यांना
अपेक्षित परिणाम मिळू शकत नाहीत. त्यांनी घेतलेला त्रास हेच त्यांचे कर्तृत्व आहे आणि
एवढेच. भगवद्गीतेमध्ये स्पष्टपणे सांगितले आहे की ब्रह्म ओळखणे हे सर्व काही नाही. ब्रह्म ओळखणे एखाद्याला
भौतिक आसक्ती किं वा अलिप्ततेशिवाय आनंदी बनण्यास आणि समतेचे व्यासपीठ प्राप्त करण्यास मदत करू शकते, परंतु या
अवस्थेनंतर भक्ती सेवेकडे जावे लागेल. ब्रह्मसाक्षात्काराच्या व्यासपीठावर उन्नत
झाल्यावर भक्ती सेवेला लागतो, त्यानंतर त्याला परमपुरुष भगवंताच्या सहवासात कायमस्वरूपी
निवासासाठी आध्यात्मिक राज्यात प्रवेश दिला जातो. ते भक्ती सेवेचे फळ आहे. जे
परमात्म्याचे भक्त आहेत ते निराकारांप्रमाणे कधीही खाली पडत नाहीत. भक्त जरी खाली पडले तरी ते
आपल्या परमेवरा प्रेमाने
शीश्व जोडलेले राहतात. ते भक्तीमार्गातील सर्व प्रकारच्या
अडथळ्यांना तोंड देऊ शकतात आणि कोणत्याही भीती वाय मुक्तपणे
शि अ शा अडथळ्यांना पार करू
शकतात. त्यांच्या शरणागतीमुळे, त्यांना खात्री आहे की कृष्ण नेहमीच त्यांचे रक्षण करेल.
भगवद्गीतेत कृ ष्णाने वचन दिल्याप्रमाणे, "माझे भक्त कधीही पराभूत होत नाहीत." "आमच्या प्रिय प्रभू," देवता पुढे म्हणाले,
"तुम्ही या भौतिक जगातील सर्व सजीवांच्या कल्याणासाठी, आपल्या मूळ अखंड स्वरूपात,
चांगुलपणाच्या शाश्व वतरूपात प्रकट झाला आहात. तुझ्या स्वरूपाचा लाभ घेऊन ते सर्व आता
परमपुरुषाचे स्वरूप व रूप सहज समजू शकतात. समाजव्यवस्थेच्या चार विभागांमध्ये (ब्रह्मकरी,
गृहस्थ, वानप्रस्थ आणि संन्यासी) लोक तुझ्या रूपाचा लाभ घेऊ शकतात. "प्रिय भगवंत, भाग्यदेवतेचे पती, तुझ्या
सेवेत रमलेले भक्त निराकारांप्रमाणे आपल्या उच्च पदावरून खाली पडत नाहीत. तुझ्याद्वारे
संरक्षित असल्याने, भक्त अनेक मायेच्या सेनापतींच्या डोक्यावरून मार्गक्रमण करण्यास सक्षम आहेत, जे मुक्तीच्या
मार्गात नेहमीच अडखळण ठेवू शकतात. माझ्या प्रिय प्रभु, जीवांच्या फायद्यासाठी तुम्ही तुमच्या शाश्व वतदिव्य रूपात
प्रकट होता, जेणेकरून ते तुम्हाला समोरासमोर पाहू शकतील आणि वेद, गूढ ध्यान आणि धर्मग्रंथात
सांगितल्याप्रमाणे भक्ती सेवेद्वारे त्यांचे पूजनीय यज्ञ करू शकतील. प्रिय प्रभु, जर तू तुझ्या
शाश्वत दिव्य रूपात प्रकट झाला नाहीस, आनंदाने आणि ज्ञानाने परिपूर्ण - असे स्वरूप जे तुझ्या
स्थानाबद्दलचे सर्व प्रकारचे अनुमानात्मक अज्ञान नष्ट करू शकते - तर सर्व लोक त्यांच्या
भौतिक स्वभावानुसार फक्त तुझ्याबद्दल अनुमान लावतील. .” कृष्णाचे स्वरूप हे भगवंताच्या सर्व काल्पनिक
प्रतिमानाचे उत्तर आहे. प्रत्येकजण त्याच्या भौतिक स्वभावानुसार परमपुरुषाच्या स्वरूपाची
कल्पना करतो. ब्रह्म-संहितेत असे म्हटले आहे की भगवान सर्वात जुने आहेत. म्हणून धर्मवाद्यांचा
एक भाग अ शी कल्पना करतो की देव खूप जुना असावा, आणि म्हणून ते एखाद्या वृद्ध माणसासारखे
परमेवराचे रूप वता
श्व दर्वतात तर्श
. परंतु त्याच ब्रह्म-संहितेत, याचा विरोधाभास आहे: जरी तो सर्व
सजीवांमध्ये सर्वात जुना असला तरी, त्याचे शाश्व वतरूप ताज्या तारुण्यात आहे. श्रीमद्भागवतममध्ये या
संबंधात नेमके शब्द वापरलेले आहेत ते विज्ञानम् ज्ञानं-भिदापमर्जनम्. विज्ञानम् म्हणजे परमपुरुष
भगवंताचे दिव्य ज्ञान. विज्ञानम् हेही अनुभवी ज्ञान आहे. ब्रह्मदेवाने कृष्णाचे ज्ञान ब्रह्मसंहितेमध्ये
मांडल्यामुळे शिष्य उत्तराधिकाराच्या उतरत्या प्रक्रियेद्वारे अतींद्रिय ज्ञान स्वीकारले पाहिजे. ब्रह्मदेवाच्या दिव्य
अनुभवाने जाणवलेली ब्रह्मसंहिता हे विज्ञानम् आहे आणि त्या प्रकारे त्यांनी दिव्य
निवासस्थानातील कृष्णाचे रूप आणि मनोरंजन सादर केले. हे ज्ञान म्हणजे अज्ञान-भिदपमार्जनम्,
जे अज्ञानातल्या सर्व प्रकारच्या अनुमानांना उध्वस्त करू शकते. लोक परमेवराच्या रूपाची श्व
कल्पना करत आहेत: कधी कधी त्याचे स्वरूप नसते तर कधी त्याचे स्वरूप असते, त्यांच्या
वेगवेगळ्या कल्पनेनुसार. परंतु ब्रह्म-संहितेतील कृष्णाचे सादरीकरण म्हणजे विज्ञानम् - भगवान ब्रह्मदेवाने
दिलेले आणि भगवान चैतन्य यांनी स्वीकारलेले वैज्ञानिक, अनुभवी ज्ञान. यात शं कानाही. कृष्णाचे रूप, कृष्णाची
बासरी, कृष्णाचा रंग - सर्व काही वास्तव आहे. येथे असे म्हटले आहे की हे विज्ञानम् सर्व
प्रकारच्या सट्टा ज्ञानाचा नेहमी पराभव करत आहे. “म्हणून, तू जसा कृष्ण आहेस तसा
दिसल्याशिवाय, अज्ञान-भिडा (कल्पित ज्ञानाचे ज्ञान) किंवा विज्ञानाची जाणीव होणार नाही. अज्ञान-
भिदापमर्जनम्- तुझ्या रूपाने अज्ञानाचे अनुमानात्मक ज्ञान नष्ट होईल, आणि भगवान ब्रह्मा सारख्या
अधिकार्‍यांचे खरे अनुभवी ज्ञान प्रस्थापित होईल. भौतिक निसर्गाच्या तीन पद्धतींनी प्रभावित झालेले पुरुष
भौतिक निसर्गाच्या पद्धतीनुसार स्वतःच्या देवाची कल्पना करतात. अ शा प्रकारे भगवंताचे विविध प्रकारे दर्न नर्श
घडते, परंतु तुझे स्वरूप भगवंताचे खरे रूप काय आहे हे सिद्ध करेल.” व ईव
राअ
चा ववतार आल्यावर
तो पदार्थाचे स्वरूप चांगुलपणाने स्वीकारतो असा विचार करणे ही व्यक्तित्ववाद्यांनी केलेली
सर्वोच्च चूक आहे. वास्तविक कृ ष्ण किं वा नारायणाचे रूप कोणत्याही भौतिक कल्पनेच्या पलीकडे आहे. अगदी महान
अव्यक्तवादी शं कराचार्यांनीहीकबूल केले आहे की, नारायणः परो 'व्यक्तत: भौतिक सृष्टी ही पदार्थाच्या
अव्यक्त (अवैयक्तिक) प्रकटीकरणामुळे किंवा पदार्थाच्या अपूर्व एकूण साठ्यामुळे होते, परंतु
कृष्ण त्या भौतिक संकल्पनेच्या पलीकडे आहे. ते श्रीरीमद-भागवतममध्ये शुध्द-सत्व किंवा अतींद्रिय
म्हणून व्यक्त के ले आहे. तो चांगुलपणाच्या भौतिक पद्धती शी संबंधित नाही आणि तो भौतिक चांगुलपणाच्या
स्थानावर आहे. तो आनंद आणि ज्ञानाच्या दिव्य, शाश्वत स्थितीचा आहे. “प्रिय प्रभु, जेव्हा तुम्ही
तुमच्या वेगवेगळ्या अवतारांमध्ये प्रकट होता, तेव्हा तुम्ही वेगवेगळ्या परिस्थितीनुसार
वेगवेगळी नावे आणि रूपे धारण करता. भगवान कृ ष्ण तुझे नाव आहे कारण तू सर्व-आकर्षक आहेस; तुझ्या दिव्य
सौंदर्यामुळे तुला श्यायामसुंदर म्हणतात. श्यामा म्हणजे काळे, तरीही हजारो कामदेवांपेक्षा (कंदर्प-
कोटी-कमनिया) तू अधिक सुंदर आहेस असे म्हणतात. जरी तू काळ्या रंगाच्या ढगा शी तुलना
केलेल्या रंगात दिसत आहेस, कारण तू अतींद्रिय आहेस, तुझे सौंदर्य कामदेवाच्या नाजूक
शरीरापेक्षा कितीतरी पटीने अधिक आकर्षक आहे. कधी कधी तुला गिरिधारी म्हणतात कारण तू गोवर्धन नावाचा
डोंगर उचलला आहेस. तुम्हाला कधीकधी नंदनंदना किंवा वासुदेव किंवा देवकीनंदना म्हटले
जाते कारण तुम्ही महाराजा नंद किंवा वासुदेव किंवा देवकी यांचे पुत्र म्हणून दिसता. व्यक्तित्ववादी
विचार करतात की तुमची अनेक नावे किं वा रूपे विशिष्ट प्रकारच्या कार्य आणि गुणवत्तेनुसार आहेत कारण ते तुम्हाला भौतिक
निरीक्षकाच्या स्थितीतून स्वीकारतात. "आमच्या प्रिय प्रभू, समजून घेण्याचा मार्ग म्हणजे
मानसिक अनुमानाने तुमच्या पूर्ण स्वरूपाचा, स्वरूपाचा आणि क्रियाकलापांचा अभ्यास करणे नाही. एखाद्याने
स्वतःला भक्ती सेवेत गुंतवले पाहिजे; तेव्हा तुझे निरपेक्ष स्वरूप आणि तुझे दिव्य रूप, नाव
आणि गुण समजू शकतात. वास्तविक ज्याला तुमच्या कमळ चरणांच्या सेवेची थोडीशी गोडी आहे तोच तुमचे दिव्य स्वरूप किं वा
रूप आणि गुण समजू शकतो. इतर लाखो वर्षे सट्टा लावू शकतात, परंतु त्यांना तुमच्या वास्तविक
स्थितीचा एक भाग देखील समजणे शक्य नाही.” दुस-या शब्दात सांगायचे तर, परमपुरुष भगवंत,
कृष्ण, अभक्तांना समजू शकत नाही कारण तेथे योगमायेचा पडदा आहे जो कृष्णाच्या वास्तविक
वैशिष्ट्यांना व्यापतो. भगवद्गीतेत पुष्टी के ल्याप्रमाणे, नहम प्रका* शः सर्वस्य. परमेवर म्श्वहणतो , "मी कु णालाही आणि
सर्वांच्या समोर नाही." जेव्हा कृष्ण आला तेव्हा तो कुरुक्षेत्राच्या रणांगणावर उपस्थित होता
आणि सर्वांनी त्याला पाहिले. परंतु प्रत्येकाला हे समजू शकत नाही की ते भगवंताचे परम पुरुष
आहेत. तरीही, त्याच्या उपस्थितीत मरण पावलेल्या प्रत्येकाने भौतिक बंधनातून पूर्ण मुक्ती
प्राप्त केली आणि आध्यात्मिक जगामध्ये हस्तांतरित केले. "हे परमेवरारा , तुझे नाव तुझ्या
श्व
रूपा शी एकरूप आहे हे निराकार किंवा अभक्तांना समजू शकत नाही." परमेवर नि श्वरपेक्ष
असल्याने, त्याचे नाव आणि त्याचे वास्तविक रूप यात फरक नाही. भौतिक जगात रूप आणि नाव यात फरक
आहे. आंब्याचे फळ हे आंब्याच्या नावापेक्षा वेगळे आहे. फक्त “आंबा, आंबा, आंबा” असा
उच्चार करून आंब्याचे फळ चाखता येत नाही. परंतु जो भक्त जाणतो की भगवंताच्या नावात आणि
रूपात काही फरक नाही तो हरे कृष्ण, हरे कृष्ण, कृष्ण कृष्ण, हरे हरे/हरे राम, हरे राम, राम राम,
हरे हरे असा जप करतो आणि त्याला जाणीव होते की तो सदैव आत आहे. कृष्णाची संगती । जे
लोक परमात्म्याच्या पूर्ण ज्ञानात फारसे प्रगत नाहीत त्यांच्यासाठी भगवान श्रीरीकृष्ण त्यांच्या
दिव्य मनोरंजनाचे प्रदर्शन करतात. ते फक्त परमेवराच्या क श्वरमणुकीचा विचार करू शकतात आणि पूर्ण लाभ
मिळवू शकतात. परमेवराचे दिव्य श्व नाम आणि रूप यात फरक नसल्यामुळे, दिव्य करमणूक आणि परमेश्वराचे रूप
यात फरक नाही. जे कमी हु रआशा हेत (जसे स्त्रिया, मजूर किं वा व्यापारी वर्ग) त्यांच्यासाठी महान ऋषी
व्यासदेवांनी महाभारत लिहिले. महाभारतात कृ ष्ण आपल्या विविध कार्यात उपस्थित असतो. महाभारत हा इतिहास आहे आणि के वळ
कृष्णाच्या दिव्य क्रियांचा अभ्यास करून, ऐकू न आणि स्मरण करून, कमी हु रदेखील शा हळूहळू शु"द्ध
भक्तांच्या दर्जापर्यंत पोहोचू शकतो. जे कृष्णाच्या दिव्य कमळ चरणांच्या चिंतनात सदैव लीन असतात आणि
पूर्ण कृष्णभावनेने भक्ती सेवेत मग्न असतात, अ शा शु"द्ध भक्तांना भौतिक जगात कधीच मानले
जात नाही. श्रील रूपा गोस्वामींनी स्पष्ट के ले आहे की जे सदैव कृ ष्णभावनेमध्ये शरीराने मग्न असतात. या शरीरातही मन
आणि क्रिया मोक्ष मानावीत. भगवद्गीतेमध्ये याची पुष्टी के ली आहे: जे भगवंताच्या भक्ती सेवेत व्यस्त
आहेत ते आधीच भौतिक स्थितीच्या पलीकडे गेले आहेत. भक्त आणि अभक्त दोघांनाही जीवनाच्या अंतिम
ध्येयाची प्राप्ती करण्याची संधी देण्यासाठी कृष्ण प्रकट होतो. भक्तांना त्याचे दर्शन घेण्याची आणि पूजा
करण्याची थेट संधी मिळते. जे त्या व्यासपीठावर नसतात त्यांना त्याच्या क्रियाकलापां शा
परिचित होण्याची संधी मिळते आणि अ शा प्रकारे त्याच स्थानावर उन्नत होतात. "हे परम नियंता,
आमच्या प्रिय परमेवरारा , जेव्हा तुम्ही पृथ्वीवर प्रकट व्हाल, तेव्हा कंस आणि जरासंध सारख्या
श्व
सर्व राक्षसांचा नाश होईल आणि सर्व सौभाग्य जगात प्रवेश करेल. जेव्हा तुम्ही जगावर चालता
तेव्हा तुमचे कमळाचे पाय जमिनीवर तुमच्या तळव्याचे चिन्ह जसे की ध्वजावर छापतील. त्रिळळ शू
आणि गडगडाट. अ शा प्रकारे तू पृथ्वी आणि आम्हा दोघांनाही स्वर्गीय ग्रहांवर कृपा कर लजे शी त्या
खुणा पाहतील. "हे प्रिय प्रभु," देवता पुढे म्हणाले, "तू अजन्मा आहेस; म्हणून आम्हाला तुझ्या दिसण्यामागे तुझ्या
आनंददायी मनोरंजना वाय दुसरेशि कोणतेही कारण सापडत नाही.” भगवद्गीतेत भगवंताच्या दर्शनाचे कारण
सांगितले असले तरी (ते केवळ भक्तांना संरक्षण देण्यासाठी आणि अभक्तांना पराभूत
करण्यासाठी अवतरतात), प्रत्यक्षात तो भक्तांच्या भेटीसाठी अवतरतो, वास्तविक अभक्तांना पराभूत
करण्यासाठी नाही. . अभक्तांना केवळ भौतिक स्वरूपाच्या एका लाथाने पराभूत केले जाऊ शकते.
"भौतिक निसर्गाच्या क्रिया आणि प्रतिक्रिया (निर्मिती, देखभाल आणि उच्चाटन) आपोआप होत असतात. परंतु केवळ
तुझ्या पवित्र नामाचा आरय घे श्र तल्याने भक्तांचे पुरेसे रक्षण होते. कारण तुझे पवित्र नाव
आणि तुझे व्यक्तिमत्व वेगळे आहे.” भक्तांचे रक्षण आणि अभक्तांचे उच्चाटन हे खरे तर परमपुरुषांचे काम नाही.
जेव्हा तो उतरतो तेव्हा तो केवळ त्याच्या दिव्य आनंदासाठी असतो. त्याच्या दिसण्याचे दुसरे
कोणतेही कारण असू शकत नाही. “आमच्या प्रिय प्रभू, तू यदु वं तील स शार्वरेष्ठम्हणून श्रे प्रकट होत
आहेस आणि आम्ही तुझ्या चरणी विनम्र अभिवादन करीत आहोत. या दर्नापूर्वी तूर्श मत्स्य अवतार,
घोडा अवतार, कासवा अवतार, अर्धा मनुष्य, अर्ध सिंह अवतार, वराह अवतार, हंस अवतार, राजा
रामचंद्र, पर"राआ म शुणि इतर अनेक अवतारांप्रमाणे. तू फक्त भक्तांच्या रक्षणासाठी प्रकट
झालास. आणि आम्‍ही तुम्‍हाला परमपुरुषस्वरूप भगवंतांच्‍या रूपात आम्‍हाला विनंती करतो की, आम्‍
हाला तिन्ही लोकांमध्‍ये समान संरक्षण देण्‍याची आणि आमचे जीवन शां ततेनेपार पाडण्‍यासाठी
सर्व अडथळे दूर कर. देवत्व, त्याच्या सर्व विस्तारांसह प्रकट होते. ते देवाचे मूळ व्यक्तिमत्व
आहेत, जे आपल्या कल्याणासाठी प्रकट होतात. म्हणून तू तुझ्या भावाला, भोजाच्या राजाला घाबरू नकोस. तुमचा
पुत्र भगवान कृष्ण, जो मूळ देवत्व आहे, पवित्र यदु वं च्या संरक्षणासाठी
शा प्रकट होईल. भगवंत
एकटेच नसून त्यांचा तात्कालिक पूर्ण भाग, बलदेव सोबत दिसत आहेत. देवकीला तिचा भाऊ कं साची खूप
भीती वाटत होती कारण त्याने आधीच तिच्या अनेक मुलांना मारले होते. त्यामुळे तिला कृष्णाची खूप चिंता होती.
विष्णुपुराणात असे म्हटले आहे की देवकीला शांत करण्यासाठी सर्व देवता त्यांच्या पत्नींसह तिला भेटायला येत असत आणि तिला
कंसाने आपला मुलगा मारला जाईल अ शी भीती वाटू नये म्हणून प्रोत्साहित केले. कृष्ण, जो तिच्या
गर्भात होता, तो केवळ जगाचा भार कमी करण्यासाठी नव्हे तर वि षतः य शेदु वं च्या हिताचे
शा रक्षण
करण्यासाठी आणि देवकी आणि वासुदेवांचे रक्षण करण्यासाठी प्रकट होणार होता. कृष्णाचे
वासुदेवाच्या मनातून देवकीच्या मनात आणि तिथून तिच्या गर्भात स्थानांतर झाल्याचे समजते. अ शा प्रकारे सर्व देवतांनी
कृष्णाची माता देवकीची पूजा केली. अ शा प्रकारे भगवंताच्या दिव्य स्वरूपाची पूजा केल्यानंतर,
सर्व देवता, भगवान ब्रह्मा आणि भगवान शिव यांना समोर ठेवून, त्यांच्या स्वर्गीय निवासस्थानाकडे निघून
गेले. अ शा प्रकारे कृष्णाच्या दुसऱ्या अध्यायाचा भक्तिवेदांत तात्पर्य संपतो,

प्रकरण तिसरा

भगवान श्रीकृ ष्णाचा जन्म

भगवद्गीतेमध्ये भगवान म्हणतात की त्याचे स्वरूप, जन्म आणि क्रियाकलाप हे सर्व अतींद्रिय आहेत आणि जो
त्यांना वास्तविकपणे समजून घेतो तो ताबडतोब अध्यात्मिक जगात स्थानांतरीत होण्यास पात्र
होतो. परमेवराचे स्वरूप श्व किंवा जन्म सामान्य माणसासारखा नाही, ज्याला त्याच्या भूतकाळातील
कर्मानुसार भौतिक शरीर स्वीकारण्यास भाग पाडले जाते. दुसऱ्या अध्यायात परमेश्वराचे स्वरूप स्पष्ट के ले आहे:
तो त्याच्या स्वतःच्या गोड आनंदातून प्रकट होतो. जेव्हा भगवंताच्या दर्नाची वेळ र्श परिपक्व झाली
तेव्हा नक्षत्र खूप शु"भ झाले. रोहिणी नावाच्या ताऱ्याचा ज्योतिष स्त्रीय प्रभाव शा प्रामुख्याने
होता. हा नक्षत्र अत्यंत शु"भ मानला जातो आणि तो ब्रह्मदेवाच्या प्रत्यक्ष देखरेखीखाली असतो.
ज्योतिष स्त्रीयनिष्कर्षानुसार
शा , ताऱ्यांच्या योग्य स्थितीव्यतिरिक्त, वेगवेगळ्या ग्रहांच्या वेगवेगळ्या
परिस्थितींमुळे शुभ " आणि अ"भमुहूर्त शु आहेत. कृष्णाच्या जन्माच्या वेळी, ग्रह प्रणाली आपोआप समायोजित
झाल्या ज्यामुळे सर्व काही शु"भ झाले. त्या वेळी पूर्व, पचिम मश्चि , दक्षिण, उत्तर, सर्व दि ना स शां
र्वत्र
शांतता आणि समृद्धीचे वातावरण होते. आका त" शा शुभ तारे दिसत होते आणि पृष्ठभागावर सर्व शहरे आणि
खेडे आणि कु रणाच्या मैदानात आणि प्रत्येकाच्या मनात सौभाग्याचे चिन्ह होते. नद्या पाण्याने भरून वाहत होत्या आणि
सरोवरे कमळाच्या फुलांनी सजलेली होती. सुंदर पक्षी आणि मोरांनी जंगल भरले होते.
जंगलातील सर्व पक्षी गोड आवाजाने गाऊ लागले आणि मोर आपल्या पत्नीसह नाचू लागले. वारा
खूप आनंदाने वाहत होता, निरनिराळ्या फुलांचा सुगंध आणि शरीर स्पर् अ चीर्शा
नुभूती अतिशय आनंददायी
होती. घरी, अग्नीमध्ये यज्ञ करण्याची सवय असलेल्या ब्राह्मणांना त्यांची घरे नैवेद्यासाठी
अतिशय आनंददायी वाटली. राक्षसी राजांनी निर्माण केलेल्या गडबडीमुळे ब्राह्मणांच्या घरी
यज्ञयाग जवळजवळ बंद झाला होता, परंतु आता त्यांना शां ततेनेअग्नि सुरू करण्याची संधी
मिळाली. यज्ञ करण्यास मनाई केल्यामुळे, ब्राह्मणांना मन, बुद्धिमत्ता आणि कार्ये यांनी खूप
त्रास दिला होता, परंतु कृष्णाचे दर्न घर्शडताच त्यांचे मन आपोआप आनंदाने भरून गेले कारण
त्यांना आका तील दिव्यशा स्पंदने ऐकू येत होती ज्याने कृष्णाचे स्वरूप घोषित केले. भगवंताचे
परमपुरुष. ज्यांना अग्नीत यज्ञ करण्याची सवय होती, त्यांना त्यांची घरे प्रसादासाठी खूप
आनंददायी वाटली. राक्षसी राजांनी निर्माण केलेल्या गडबडीमुळे ब्राह्मणांच्या घरी यज्ञयाग
जवळजवळ बंद झाला होता, परंतु आता त्यांना शां ततेनेअग्नि सुरू करण्याची संधी मिळाली. यज्ञ
करण्यास मनाई केल्यामुळे, ब्राह्मणांना मन, बुद्धिमत्ता आणि कार्ये यांनी खूप त्रास दिला होता,
परंतु कृष्णाचे दर्न घर्शडताच त्यांचे मन आपोआप आनंदाने भरून गेले कारण त्यांना आका तील तीलशा
दिव्य स्पंदने ऐकू येत होती ज्याने कृ ष्णाचे स्वरूप घोषित के ले. भगवंताचे परमपुरुष. ज्यांना अग्नीत यज्ञ करण्याची
सवय होती, त्यांना त्यांची घरे प्रसादासाठी खूप आनंददायी वाटली. राक्षसी राजांनी निर्माण
केलेल्या गडबडीमुळे ब्राह्मणांच्या घरी यज्ञयाग जवळजवळ बंद झाला होता, परंतु आता
त्यांना शां ततेनेअग्नि सुरू करण्याची संधी मिळाली. यज्ञ करण्यास मनाई केल्यामुळे,
ब्राह्मणांना मन, बुद्धिमत्ता आणि कार्ये यांनी खूप त्रास दिला होता, परंतु कृष्णाचे दर्न घर्शडताच
त्यांचे मन आपोआप आनंदाने भरून गेले कारण त्यांना आका तील दिव्य शा स्पंदने ऐकू येत होती
ज्याने कृष्णाचे स्वरूप घोषित केले. भगवंताचे परमपुरुष. पण आता त्यांना शां ततेनेआग विझवण्याची
संधी मिळाली. यज्ञ करण्यास मनाई केल्यामुळे, ब्राह्मणांना मन, बुद्धिमत्ता आणि कार्ये यांनी
खूप त्रास दिला होता, परंतु कृष्णाचे दर्न घर्शडताच त्यांचे मन आपोआप आनंदाने भरून गेले कारण
त्यांना आका तील दिव्यशा स्पंदने ऐकू येत होती ज्याने कृष्णाचे स्वरूप घोषित केले. भगवंताचे
परमपुरुष. पण आता त्यांना शां ततेनेआग विझवण्याची संधी मिळाली. यज्ञ करण्यास मनाई
केल्यामुळे, ब्राह्मणांना मन, बुद्धिमत्ता आणि कार्ये यांनी खूप त्रास दिला होता, परंतु कृष्णाचे
दर्शन घडताच त्यांचे मन आपोआप आनंदाने भरून गेले कारण त्यांना आकाशातील दिव्य स्पंदने ऐकू येत होती ज्याने कृ ष्णाचे स्वरूप
घोषित के ले. भगवंताचे परमपुरुष.
गंधर्व आणि किन्नर ग्रहांचे लोक गाऊ लागले आणि सिद्धलोक आणि करणातील ग्रहांचे लोक भगवंताच्या सेवेत प्रार्थना करू लागले.
स्वर्गीय ग्रहांमध्ये देवदूतांसह त्यांच्या पत्नी, तसेच विद्याधर त्यांच्या पत्नीसह नाचू
लागले. महान ऋषी आणि देवता प्रसन्न होऊन फु लांचा वर्षाव करू लागले. समुद्रकिनारी हलक्या लाटांचा आवाज
येत होता आणि समुद्राच्या वर आका तढ शा ग होते जे अतिशय आनंदाने गडगडू लागले. जेव्हा
गोष्टी अशा प्रकारे समायोजित के ल्या गेल्या तेव्हा प्रत्येक जीवाच्या हृदयात वास करणारे भगवान विष्णू रात्रीच्या अंधारात देवकीसमोर
परमपुरुषाच्या रूपात प्रकट झाले, जे देवकींपैकी एक म्हणून प्रकट झाले. त्या वेळी भगवान
विष्णूच्या देखाव्याची तुलना पूर्व क्षितिजावर पौर्णिमा उगवण्याशी के ली जाऊ शकते. मावळत्या चंद्राच्या आठव्या दिवशी भगवान
श्रीकृ ष्ण प्रकट झाल्यामुळे पौर्णिमेचा उदय होऊ शकत नाही असा आक्षेप घेतला जाऊ शकतो. याच्या उत्तरात असे
म्हणता येईल की, चंद्राच्या पदानुक्रमात असलेल्या राजवं तभशा गवान श्रीरीकृष्ण प्रकट झाले; म्हणून त्या
रात्री चंद्र जरी अपूर्ण असला तरी ज्या वं तचंद्र शा स्वतः मूळ व्यक्ती आहे त्या वं तप्रभूचेशा दर्ननर्श
झाल्यामुळे चंद्र आनंदी अवस्थेत होता, त्यामुळे कृष्णाच्या कृपेने तो पौर्णिमेच्या रूपात दिसू
शकला. .खमानिक्य नावाच्या खगोलशास्त्रीय ग्रंथात भगवान श्रीकृ ष्णाच्या दर्शनाच्या वेळी नक्षत्रांचे वर्णन अतिशय सुरेखपणे के ले
आहे. त्या शु"भ मुहूर्तावर जन्मलेले मूल परब्रह्म किंवा परम सत्य होते याची पुष्टी होते.
श्रीवत्साच्या चिन्हाने सजवलेले, कौस्तुभ पाषाणाचा रत्नजडित हार धारण केलेले, पिवळ्या रेशमाचे
वस्त्र परिधान के लेले, शंख, कुंड, चकती आणि कमळपुष्प धारण केलेले, चार हातांनी बालकाच्या रूपात
जन्मलेले ते अद्भूत बालक वसुदेवाने पाहिले, ते एका तेजस्वी काळ्या रंगाच्या ढगासारखे
चकाचक दिसत होते. , वैदुर्य पाषाणांनी सजवलेले शिरस्त्राण, अंगावर मौल्यवान बांगड्या, कानातले आणि
तत्सम इतर दागिने घातलेले आणि डोक्यावर विपुल केस. मुलाच्या विलक्षण वैशिष्ट्यांमुळे वसुदेवाला आश्चर्याचा
धक्का बसला. नुकतेच जन्मलेले मूल इतके कसे सजले असेल? त्यामुळे त्याला समजले की
भगवान श्रीकृ ष्ण आता प्रकट झाले आहेत आणि या प्रसंगाने तो भारावून गेला. वासुदेवांना अतिशय नम्रपणे आश्चर्य वाटले की जरी ते
भौतिक प्रकृ तीने कं डिशन के लेले एक सामान्य जीव असले आणि बाहेरून कं साने कै द के ले असले तरी, सर्वव्यापी देवत्व,
विष्णू किं वा कृ ष्ण हे सर्वव्यापी व्यक्तिमत्त्व त्यांच्या घरी लहान मुलाच्या रूपात प्रकट होत आहेत, अगदी त्यांच्या मूळ
स्थितीत. . चार हातांनी, अलंकारांनी सजवलेले आणि उत्तम वस्त्रांनी सजलेले, परमपुरुषाच्या
सर्व लक्षणांनी युक्त असे कोणतेही पृथ्वीवरील मूल जन्माला येत नाही. वासुदेवाने पुन्हा पुन्हा आपल्या
मुलाकडे एक नजर टाकली आणि हा शुभ क्षण कसा साजरा करायचा याचा विचार के ला: “सामान्यत: जेव्हा एखादा
मुलगा जन्माला येतो तेव्हा,” तो विचार करतो, “लोक हा प्रसंग आनंदाने साजरा करतात आणि माझ्या घरी,
जरी मी मी बंदिवासात आहे, भगवंतांनी जन्म घेतला आहे. हा मंगल सोहळा पाहण्यासाठी मी किती लाख-
कोटी वेळा तयार व्हावे! वासुदेव, ज्यांना अनकदुंदुभी असेही म्हणतात, ते आपल्या नवजात
बाळाकडे पाहत होते, तेव्हा त्यांना इतका आनंद झाला की त्यांना ब्राह्मणांना हजारो गायी दान
करायच्या होत्या. वैदिक पद्धतीनुसार क्षत्रिय राजाच्या महालात जेव्हा जेव्हा एखादा शुभ समारंभ असतो तेव्हा आनंदाने राजा
अनेक गोष्टी दान करतो. सोन्याच्या दागिन्यांनी सजवलेल्या गायी ब्राह्मण आणि ऋषींना दिल्या
जातात. वासुदेवांना कृ ष्णाचे स्वरूप साजरे करण्यासाठी एक धर्मादाय सोहळा करायचा होता, परंतु कंसाच्या तुरुंगाच्या
भिंतीमध्ये त्याला बेड्या ठोकल्या गेल्यामुळे हे शक्य झाले नाही. त्याऐवजी, त्याने आपल्या मनात हजारो गायी
ब्राह्मणांना दिल्या. जेव्हा वसुदेवांना खात्री पटली की नवजात बालक हे स्वतः परमपुरुष आहेत,
तेव्हा त्यांनी हात जोडून नमस्कार केला आणि प्रार्थना करण्यास सुरुवात केली. त्या वेळी
वसुदेव दिव्य स्थितीत होते, आणि ते कंसाच्या सर्व भीतीपासून पूर्णपणे मुक्त झाले. ज्या खोलीत तो
दिसला त्या खोलीत नवजात बाळही त्याचा तेज चमकवत होता. वसुदेवाने मग प्रार्थना करायला सुरुवात के ली. “माझ्या प्रिय प्रभू, तू
कोण आहेस हे मी समजू शकतो. तुम्ही परमात्म्याचे परमपुरुष, सर्व जीवांचे परमात्मा आणि परम
सत्य आहात. आपण आपल्या स्वतःच्या शाश्व वतरूपात प्रकट झाला आहात, जे आपल्याला
प्रत्यक्षपणे जाणवते. मला कळते की मला कं साची भीती वाटते म्हणून तू मला त्या भीतीपासून मुक्त करण्यासाठी प्रकट
झाला आहेस. आपण या भौतिक जगाचे नाही; तुम्ही तीच व्यक्ती आहात जी केवळ भौतिक निसर्गावर
नजर टाकून वैविक प्रकटीकरण
श्वि घडवून आणते.” कोणी असा युक्तिवाद करू शकतो की परमपुरुष
भगवंत, जे केवळ आपल्या दृष्टीक्षेपाने संपूर्ण विव श्वप्रकट करतात, वासुदेवाची पत्नी देवकीच्या गर्भात येऊ
शकत नाही. हा वाद मिटवण्यासाठी वसुदेव म्हणाले, “माझ्या प्रिय परमेश्वरा, देवकीच्या गर्भात तू प्रकट झालास ही फार
मोठी गोष्ट नाही, कारण सृष्टीही अ चप्रकारे शा निर्माण झाली आहे. तू कारणसागरात महा-विष्णूच्या रूपात
निजला होतास आणि तुझ्या श्वावासोच्छवासाने असंख्य ब्रह्मांड अस्तित्वात आले. मग तू प्रत्येक विश्वात
गर्भोदकशायी विष्णूच्या रूपात प्रवेश के लास. मग तू पुन्हा क्षीरोदकशायी विष्णूच्या रूपात स्वतःचा विस्तार के लास आणि सर्व
प्राणिमात्रांच्या हृदयात प्रवेश केलास आणि अणूंमध्येही प्रवेश केला. म्हणून देवकीच्या गर्भात तुमचा
प्रवेश त्याच प्रकारे समजण्यासारखा आहे. तू प्रवेश केलेला दिसतोस, पण तू एकाच वेळी
सर्वव्यापी आहेस. आम्ही भौतिक उदाहरणांवरून तुमचा प्रवेश आणि गैर-प्रवेश समजू शकतो. एकूण
भौतिक ऊर्जा सोळा घटकांमध्ये विभागल्यानंतरही शाबूत राहते. भौतिक शरीर म्हणजे पृथ्वी, पाणी, अग्नी, वायू आणि आकाश या
पाच स्थूल घटकांच्या संयोजना वाय दुसरेशि काहीही नाही. जेव्हा जेव्हा भौतिक शरीर असते
तेव्हा असे दिसते की असे घटक नव्याने निर्माण झाले आहेत, परंतु प्रत्यक्षात ते घटक
नेहमी शरीराबाहेर असतात. त्याचप्रमाणे देवकीच्या उदरात तू बालक म्हणून अवतरला असलास
तरी तू बाहेरही आहेस. तुम्ही नेहमी तुमच्या निवासस्थानात असता, परंतु तरीही तुम्ही एकाच वेळी
लाखो रूपांमध्ये स्वतःचा विस्तार करू शकता. “तुमचे स्वरूप अत्यंत बुद्धीने समजून घेतले
पाहिजे कारण भौतिक ऊर्जाही तुमच्यातूनच निर्माण होत असते. जसा सूर्य हा सूर्यप्रका चा स्शा
रोत
आहे त्याचप्रमाणे भौतिक ऊर्जेचा मूळ स्रोत तुम्ही आहात. सूर्यप्रकाश सूर्याच्या जगाला व्यापू
शकत नाही, किंवा भौतिक ऊर्जा-तुझ्यापासून उत्सर्जित होणारी-तुम्हाला झाकून ठेवू शकत नाही. तुम्ही
भौतिक उर्जेच्या तीन प्रकारांमध्ये आहात असे दिसते, परंतु प्रत्यक्षात भौतिक उर्जेच्या तीन पद्धती तुम्हाला
व्यापू शकत नाहीत. हे अत्यंत बुद्धीप्रामाण्यवादी तत्त्ववेत्त्यांना कळते. दुसऱ्या शब्दांत, जरी तुम्ही
भौतिक उर्जेच्या आत आहात असे दिसत असले तरी, तुम्ही त्याद्वारे कधीही झाकले जात नाही.” आपण वैदिक
आवृत्तीवरून ऐकतो की परम ब्रह्म आपले तेज प्रदर् कतर्शि रतो आणि त्यामुळे सर्व काही प्रका ततशि
होते. ब्रह्मज्योती, किंवा ब्रह्म तेज, परम परमेवराच्या रीरातून श्वश निघते हे आपण ब्रह्म-
संहितेवरून समजू शकतो. आणि ब्रह्म तेजापासून सर्व सृष्टी घडते. भगवद्गीतेत असेही सांगितले आहे की
भगवंत हा ब्रह्म तेजाचा आधार आहे. म्हणून, मुळात तोच सर्व गोष्टींचे मूळ आहे. परंतु जे लोक कमी बुद्धिवान आहेत
त्यांना असे वाटते की जेव्हा परमपुरुष भगवंत या भौतिक जगात येतात तेव्हा ते भौतिक गुणांचा
स्वीकार करतात. असे निष्कर्ष फार प्रौढ नसतात परंतु कमी हु रलोकांकडून शा काढले जातात.
परमपुरुष भगवंत प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्षपणे सर्वत्र विराजमान आहेत; तो या भौतिक सृष्टीच्या
बाहेर आहे आणि तो त्याच्या आतही आहे. तो या भौतिक सृष्टीत केवळ गर्भोदक यी वि
शाष्णूच्या
रूपात नाही; तो अणूच्या आतही आहे. अणूचे अस्तित्व त्याच्या अस्तित्वामुळे आहे. त्याच्या
अस्तित्वापासून काहीही वेगळे करता येत नाही. वैदिक आज्ञांमध्ये आपल्याला असे आढळते की परमात्मा किं वा
प्रत्येक गोष्टीचे मूळ कारण शो!धलेपाहिजे कारण परमात्म्यापासून स्वतंत्रपणे काहीही
अस्तित्वात नाही. म्हणून भौतिक प्रकटीकरण हे देखील त्याच्या सामर्थ्याचे परिवर्तन आहे. जड पदार्थ आणि जिवंत
शक्ती - आत्मा - दोन्ही त्याच्यापासून उत्सर्जित आहेत. केवळ मूर्ख लोक असा निष्कर्ष काढतात की जेव्हा
परमभगवान प्रकट होतात तेव्हा ते पदार्थाच्या परिस्थितीला स्वीकारतात. जरी त्याने भौतिक
शरीराचा स्वीकार के लेला दिसतो, तरीही तो कोणत्याही भौतिक स्थितीच्या अधीन नाही. म्हणून कृ ष्णाने प्रकट के ले
आहे आणि परमात्म्याच्या परम पुरुषाचे स्वरूप आणि अदृय श्य होण्याबद्दलच्या सर्व अपूर्ण
निष्कर्षांचा पराभव केला आहे. “माझ्या प्रभू, तुझे रूप, अस्तित्व आणि लोप हे भौतिक गुणांच्या
प्रभावाच्या पलीकडे आहेत. कारण तुमचे प्रभुत्व हे परम ब्रह्म आणि सर्व गोष्टींचे नियंता
आहे, तुमच्यामध्ये अकल्पनीय किंवा विरोधाभासी काहीही नाही. तुम्ही म्हटल्याप्रमाणे, मुख्य
कार्यकारी अधिकार्‍यांच्या आदे नुसार काम शा करणारा सरकारी अधिकारी जसा भौतिक स्वभाव तुमच्या
देखरेखीखाली काम करतो. अधीनस्थ क्रियाकलापांचा प्रभाव तुमच्यावर परिणाम करू शकत नाही. तू
परब्रह्म आहेस, तुझ्यामध्ये सर्व काही अस्तित्वात आहे, आणि भौतिक स्वरूपाच्या सर्व क्रिया
तुझ्या प्रभुत्वाद्वारे नियंत्रित केल्या जात असल्याने, यापैकी कोणतीही क्रिया तुझ्यावर
परिणाम करत नाही. “तुला सुक्लाम म्हणतात. सुक्लाम, किंवा "श्वेतपणा,' हे परिपूर्ण सत्याचे
प्रतीकात्मक प्रतिनिधित्व आहे कारण ते भौतिक गुणांमुळे प्रभावित होत नाही. भगवान ब्रह्माला रक्त
किंवा लाल म्हणतात, कारण ब्रह्मा सृष्टीच्या उत्कटतेचे प्रतिनिधित्व करतो. भगवान शिव यांच्यावर
अंधार सोपवण्यात आला आहे कारण ते विवाचा ना श्वा श करतात. या वैविक प्रकटीकरणाची
श्वि
निर्मिती, संहार आणि देखभाल हे तुमच्या सामर्थ्याने चालते, तरीही तुम्ही त्या गुणांमुळे
नेहमीच प्रभावित नसता. वेदांमध्ये पुष्टी के ल्याप्रमाणे, हरिर हि निर्गुण साक्षात्: परमपुरुष भगवंत हे सर्व
भौतिक गुणांपासून नेहमीच मुक्त असतात. परमभगवानाच्या व्यक्तीमध्ये उत्कटता आणि अज्ञान हे गुण
नसतात असेही म्हटले जाते. “माझ्या प्रभू, तू परम नियंत्रक, परमात्म्याचे व्यक्तिमत्त्व, परम
महान, या वैविक प्रकटीकरणाचा
श्वि क्रम सांभाळत आहेस. तरीही तू परम नियंता असूनही, तू इतक्या
दयाळूपणे माझ्या घरी प्रकट झाला आहेस. तुझ्या दर्नाचाउ र्शद्दे श जगातील राक्षसी राज्यकर्त्यांच्या
अनुयायांना मारणे हा आहे, जे शा हीराजपुत्रांच्या वेषात आहेत परंतु प्रत्यक्षात राक्षस
आहेत. मला खात्री आहे की तू त्या सर्वांना आणि त्यांच्या अनुयायांना आणि सैनिकांना मारून टाकशील. "मला समजले आहे की
तुम्ही असंस्कृत कंसा आणि त्याच्या अनुयायांना मारण्यासाठी प्रकट झाला आहात. पण त्याला आणि
त्याच्या अनुयायांना मारण्यासाठी तू हजर होणार आहेस हे माहीत असूनही त्याने तुझ्या पूर्ववर्ती,
तुझ्या थोरल्या भावांना मारले आहे. आता तो फक्त तुझ्या जन्माच्या बातमीची वाट पाहत आहे. हे
ऐकताच तो तुला मारण्यासाठी सर्व प्रकारची शस्त्रे घेऊन लगेच प्रकट होईल.” वसुदेवाच्या या प्रार्थनेनंतर, कृष्णाची आई
देवकीने तिची प्रार्थना के ली. भावाच्या अत्याचारामुळे ती खूपच घाबरली होती. देवकी म्हणाली, “माझ्या प्रिय परमेश्वरा, नारायण,
भगवान राम, हय र्ष र्
षशी, वराह, नृसिंह, वामन, बलदेव आणि विष्णूपासून निघालेल्या लाखो अवतारांसारखी
तुझी शाश्व वतरूपे वैदिक वाङ्मयात मूळ म्हणून वर्णिली आहेत. तू मूळ आहेस कारण तुझी सर्व रूपे
या भौतिक निर्मितीच्या बाहेर आहेत. हे वैविक प्रकटीकरण
श्वि तयार होण्यापूर्वी तुमचे स्वरूप
अस्तित्वात होते. तुझी रूपे शाश्व वतआणि सर्वव्यापी आहेत. ते आत्म-प्रभावी, परिवर्तनहीन आणि
भौतिक गुणांनी दूषित नसलेले आहेत. अ शी शाश्व वतरूपे सदैव जाणणारी आणि आनंदाने भरलेली असतात; ते
अतींद्रिय चांगुलपणामध्ये स्थित आहेत आणि नेहमी वेगवेगळ्या मनोरंजनांमध्ये व्यस्त
असतात. तुम्ही केवळ एका वि ष्ट स्शिवरूपापुरते मर्यादित नाही; अ शी सर्व दिव्य, शाश्वत रूपे स्वयंपूर्ण
आहेत. मी समजू शकतो की तू परम भगवान विष्णू आहेस. "अनेक लाख वर्षांनंतर, जेव्हा भगवान ब्रह्मदेव
त्यांच्या आयुष्याच्या शे वटीयेतात, तेव्हा वैविक प्रकटीकरणाचा
श्वि नाश होतो. त्या वेळी पृथ्वी,
पाणी, अग्नी, वायू आणि आकाश ही पंचभूत तत्त्वे महातत्त्वात प्रवेश करतात. महत्-तत्त्व नंतर, काळाच्या बलाने,
अव्यक्त एकूण भौतिक उर्जेमध्ये प्रवेश करते, एकूण भौतिक ऊर्जा उत्साही प्रधानामध्ये
प्रवेश करते आणि प्रधान तुमच्यामध्ये प्रवेश करते. म्हणून संपूर्ण विश्वरूपाचा नाश झाल्यावर, केवळ तूच
तुझ्या दिव्य नामाने राहतोस, फॉर्म, गुण आणि साहित्य. “माझ्या प्रभू, मी तुला माझे आदरपूर्वक प्रणाम करतो कारण तू
अव्यक्त संपूर्ण उर्जेचा संचालक आहेस आणि भौतिक निसर्गाचा अंतिम जलाशय आहेस. माझ्या प्रभू,
संपूर्ण वैविक प्रकटीकरण
श्वि काळाच्या प्रभावाखाली आहे, क्षणापासून ते वर्षाच्या
कालावधीपर्यंत. सर्व तुमच्या मार्गदर्नाखाली कार्य र्श करा. आपण सर्व गोष्टींचे मूळ संचालक आणि
सर्व सामर्थ्यवान शक्तींचे भांडार आहात. "सर्व कंडिशन केलेले आत्मे एका शरीरातून दुसर्‍या
शरीरात आणि एका ग्रहातून दुसर्‍या ग्रहावर सतत पळत असतात, तरीही ते जन्म आणि मृत्यूच्या आक्रमणातून मुक्त
होत नाहीत. परंतु जेव्हा या भयंकर जीवांपैकी एखादा जीव तुझ्या कमळाच्या चरणांच्या
आरयानेयेतो श्र , तेव्हा तो भयंकर मृत्यूच्या आक्रमणाची चिंता न करता झोपू शकतो.” देवकीच्या या
विधानाची भगवद्गीतेमध्ये स्वतः भगवानांनी पुष्टी के ली आहे. तेथे भगवान म्हणतात की ब्रह्मलोकापासून
पाताळलोकापर्यंत संपूर्ण विवाचा प्रवासश्वा करूनही जन्म, मृत्यू, रोग आणि म्हातारपणाच्या
हल्ल्यापासून वाचू शकत नाही. परंतु जो देवाच्या राज्यात प्रवेश करतो, परमेवर म्श्वहणतो , त्याला
पुन्हा कधीही भौतिक जगात येण्यास बांधील नाही. “म्हणून, हे प्रभु, मी तुला उग्रसेनपुत्र कं साच्या क्रू र हातातून
वाचवण्याची विनंती करतो. या भयावह अवस्थेतून माझी सुटका करण्‍यासाठी मी तुझ्या प्रभूला प्रार्थना
करतो कारण तू सदैव तुझ्या सेवकांना संरक्षण देण्यास तत्पर आहेस.” भगवद्गीतेतील या विधानाची पुष्टी
भगवद्गीतेने अर्जुनाला देऊन के ली आहे, "तू जगाला सांग, माझा भक्त कधीही पराभूत होणार नाही." अ शा प्रकारे
बचावासाठी परमेवराची प्रार्थना
श्व करताना, आई देवकीने तरीही मातृत्व व्यक्त केले: "मला हे
समजले आहे की हे दिव्य रूप सामान्यतः महान ऋषींच्या ध्यानात समजले जाते, परंतु मला
अजूनही भीती वाटते कारण कंसला जेव्हा समजते की तू प्रकट झाला आहेस, तो कदाचित तुझे
नुकसान करू शकेल. म्हणून मी विनंती करतो की तू काही काळ आमच्या भौतिक डोळ्यांना अदृश्य व्हा.” दुसऱ्या शब्दांत, तिने
परमेवराला ए श्वका सामान्य मुलाचे रूप धारण करण्याची विनंती केली. “माझ्या भाऊ कं साच्या भीतीचे एकमेव
कारण तुझे रूप आहे. माझ्या भगवान मधुसूदना, कंसला कदाचित माहित नसेल की तू आधीच जन्मला
आहेस. म्हणून मी तुम्हाला विनंती करतो की तुमच्या प्रभुत्वाचे हे चार भुजा असलेले रूप लपवा, ज्यात विष्णूची चार
चिन्हे आहेत - शंख, चकती, क्लब आणि कमळाचे फूल. माझ्या प्रिय प्रभु, वैश्विक प्रकटीकरणाच्या उच्चाटनाच्या
शेवटी, तू संपूर्ण विवाला तुझ्याश्वा उदरात ठेवतोस; तरीही तुझ्या अखंड कृपेने तू माझ्या गर्भात
प्रकट झाला आहेस. मला आश्‍चर्य वाटते की, तू केवळ तुझ्या भक्ताला प्रसन्न करण्यासाठी सामान्य
माणसांच्या कृ तींचे अनुकरण करतोस.” देवकीची प्रार्थना ऐकू न भगवंतांनी उत्तर दिले, “माझ्या प्रिय आई, स्वयंभू मनूच्या
सहस्राब्दीमध्ये, माझे वडील वासुदेव प्रजापतींपैकी एक म्हणून राहत होते. त्यावेळी त्याचे नाव सुतपा होते
आणि तू त्याची पत्नी प्रिसनी होतीस. त्यावेळी ब्रह्मदेवांना लोकसंख्या वाढवायची इच्छा होती
तेव्हा त्यांनी तुम्हाला संतती निर्माण करण्याची विनंती केली. आपण आपल्या इंद्रियांवर
नियंत्रण ठेवले आणि कठोर तपस्या केली. योग प्रणालीच्या श्वावासोच्छवासाच्या व्यायामाचा
सराव करून, तुम्ही आणि तुमचे पती दोघेही भौतिक नियमांचे सर्व प्रभाव सहन करू शकता: पावसाळा,
वाऱ्याचे आक्रमण आणि सूर्यप्रकाशाची तीव्र उष्णता. तुम्ही सर्व धार्मिक तत्त्वेही अंमलात आणली. अ शा प्रकारे
तुम्ही तुमचे हृदय शु"द्ध करू शकलात आणि भौतिक नियमांच्या प्रभावांवर नियंत्रण ठेवू शकलात.
तुझी तपस्या करताना तू जमिनीवर पडलेल्या झाडांचीच पाने खात असे. मग स्थिर चित्ताने आणि नियंत्रित
सेक्स ड्राइव्हने, माझ्याकडू न काही अद्भुत आशीर्वादाची इच्छा ठेवून तुम्ही माझी पूजा के ली. तुम्ही दोघांनी
देवतांच्या गणनेने बारा हजार वर्षे कठोर तप के ले. त्या काळात तुझे मन नेहमी माझ्यात लीन होते. जेव्हा तू
भक्तीभावाने सेवा करत होतास आणि तुझ्या अंतःकरणात नेहमी माझाच विचार करत होतास तेव्हा मी तुझ्यावर खूप प्रसन्न झालो
होतो. हे पापरहित माते, म्हणून तुझे हृदय सदैव शुद्ध असते. त्या वेळीही मी तुझी इच्छा पूर्ण करण्यासाठी
या रूपात तुझ्यासमोर हजर झाले आणि तुला जे हवे ते विचारण्यास सांगितले. त्यावेळी तुझी
इच्छा होती की मी तुझा पुत्र म्हणून जन्म घ्यावा. जरी तुम्ही मला वैयक्तिकरित्या पाहिले असले
तरी, भौतिक बंधनातून तुमची संपूर्ण मुक्ती मागण्याऐवजी, माझ्या शक्तीच्या प्रभावाखाली तुम्ही मला तुमचा मुलगा बनण्यास
सांगितले. दुस-या शब्दात, भौतिक जगात दिसण्यासाठी परमेश्वराने अनुक्रमे प्रिसनी आणि सुतापा यांची आई आणि वडील
निवडले. जेव्हा जेव्हा परमेवर म श्वनुष्याच्या रूपात येतो तेव्हा त्याला आई आणि वडील असणे
आवयकआहे श्य , म्हणून त्याने प्रिसनी आणि सुतापा यांना कायमचे आई आणि वडील म्हणून निवडले. आणि यामुळे, प्रिसनी
किंवा सुतापा दोघांनाही मुक्तीची मागणी करता आली नाही. मुक्ती हे परमेश्वराच्या दिव्य प्रेममय सेवेइतके महत्त्वाचे
नाही. प्रिस्नी आणि सुतापा यांना भगवान तात्काळ मुक्ती देऊ शकले असते, परंतु त्यांनी
त्यांच्या वेगवेगळ्या देखाव्यांमुळे त्यांना या भौतिक जगात ठेवणे पसंत केले. पुढील
श्लोकांमध्ये स्पष्ट के ले जाईल. प्रिस्नी आणि सुतापा या दोघींनी त्यांचे वडील आणि आई होण्यासाठी
परमेवराकडून
आ श्वर्वाद
प्शी राप्त केल्यावर, प्रिसनी आणि सुतापा या दोघांनीही तपस्यापासून
संन्यास घेतला आणि स्वतः परम भगवान असलेल्या मुलाला जन्म देण्यासाठी पती-पत्नी म्हणून
जगले. कालांतराने प्रिसनी गरोदर राहिली आणि तिने मुलाला जन्म दिला. भगवान देवकी आणि वासुदेवांशी
बोलले: “त्यावेळी माझे नाव प्रिसनिगर्भ होते. पुढच्या सहस्राब्दीमध्ये तू अदिती आणि कयपपश्य
म्हणून जन्म घेतलास आणि मी उपेंद्र नावाचा तुझा मुलगा झालो. त्या वेळी माझे रूप अगदी बटूसारखे होते आणि
म्हणूनच मी वामनदेव म्हणून ओळखले जाऊ लागले. मी तीन वेळा तुझा पुत्र म्हणून जन्म घेईन असे वरदान दिले. पहिल्यांदा मी
प्रिसनिगर्भ म्हणून ओळखले गेले, प्रिसनी आणि सुतपाचा जन्म झाला, पुढच्या जन्मी मी उपेंद्र,
अदिती आणि कयपाचा ज श्य न्म झाला. आणि आता तिसऱ्यांदा मी तुझ्यापासून, देवकी आणि वासुदेवातून कृ ष्णाच्या
रूपात जन्म घेतला आहे. मी या विष्णुरूपात अवतरले आहे फक्त तुम्हाला खात्री पटवून देण्यासाठी की मी तोच परमपुरुष
भगवंत पुन्हा जन्म घेतला आहे. मी एका सामान्य बालकाप्रमाणे प्रकट होऊ शकलो असतो, परंतु अ शा रीतीने परमात्म्याने
तुझ्या पोटी जन्म घेतला यावर तुझा विवास ब श्वासला नसता. माझ्या प्रिय आई आणि वडिलांनो, तुम्ही मला
तुमचे मूल म्हणून अनेक वेळा मोठ्या प्रेमाने आणि प्रेमाने वाढवले आहे, आणि म्हणून मी
तुमच्यावर खूप आनंदी आणि आभारी आहे. आणि मी तुम्हाला खात्री देतो की या वेळी तुम्ही घरी
परत जाल, देवत्वाकडे परत जाल, तुमच्या मिशनमध्ये तुमच्या परिपूर्णतेमुळे. मला माहीत आहे की तुला माझी
खूप काळजी वाटते आणि कं साची भीती वाटते. म्हणून मी तुला मला ताबडतोब गोकु ळात घेऊन जा आणि यशोदेच्या पोटी नुकत्याच
जन्मलेल्या कन्ये शी माझी देवाणघेवाण कर. असे आपल्या वडिलां शी आणि आई शी बोलून, भगवान
त्यांच्या उपस्थितीत स्वतःला सामान्य मुलामध्ये बदलले आणि शां तराहिले. परमपुरुषांच्या
आज्ञेने, वासुदेवांनी आपल्या मुलाला प्रसूतीच्या खोलीतून नेण्याची तयारी के ली आणि नेमके त्याच वेळी नंदा आणि यशोदा यांना
मुलगी झाली. ती योगमाया होती, परमेवराची आंतरिक श्व शक्ती. या आंतरिक सामर्थ्याच्या प्रभावाने
योगमायेने कंसाच्या राजवाड्यातील सर्व रहिवासी, विशेषत: द्वारपाल गाढ निद्रेने ग्रासले, आणि महालाचे
सर्व दरवाजे उघडले, जरी त्यांना लोखंडी साखळदंडांनी बांधून ठेवले होते. रात्र खूप
अंधारलेली होती, पण जसे वासुदेव कृष्णाला आपल्या मांडीवर घेऊन बाहेर गेले तेव्हा
सूर्यप्रका तजसे शा सर्व काही दिसत होते. चैतन्य-चरितामृतामध्ये कृष्ण हा सूर्यप्रका सारखा सारखाशा
आहे आणि जिथे कृष्ण आहे तिथे, असे म्हटले आहे. अंधारा शी तुलना केलेली भ्रामक ऊर्जा
राहू शकत नाही. वसुदेव कृ ष्णाला घेऊन जात असताना रात्रीचा अंधार नाहीसा झाला. तुरुंगाचे सर्व दरवाजे
आपोआप उघडले. त्याचवेळी आका तमेघगर्जनेसह शा जोरदार पाऊस झाला. वासुदेव आपल्या पुत्र
कृष्णाला पावसाळ्यात घेऊन जात असताना, सर्पाच्या आकारात भगवान शे षानेवासुदेवाच्या
डोक्यावर आपला फणा पसरवला जेणेकरून त्यांना पावसाचा अडथळा येऊ नये. वसुदेव यमुनेच्या तीरावर
आले आणि त्यांनी पाहिले की यमुनेचे पाणी लाटांनी गर्जत आहे आणि संपूर्ण काळ फेसाने
भरलेला आहे. तरीही, त्या भयंकर वै ष्ट्यात ष् ट्या तशि
, नदीने वासुदेवाला ओलांडण्यासाठी रस्ता दिला,
ज्याप्रमाणे महान हिंद महासागराने भगवान रामाला खाडीवर पूल करत असताना मार्ग दिला. अ शा
प्रकारे वसुदेवाने यमुना नदी पार केली. दुसऱ्या बाजूला, तो गोकुळात असलेल्या नंद महाराजांच्या
ठिकाणी गेला, तेथे त्याने पाहिले की सर्व गोपाळ झोपलेले आहेत. त्याने यासोदेच्या घरात
शांतपणे प्रवेश करण्याची संधी साधली आणि अडचण न येता त्याने आपल्या मुलाची देवाणघेवाण यासोदेच्या घरी नव्याने जन्मलेल्या
मुलीशी के ली. मग अगदी शांतपणे घरात प्रवेश करून मुलाची मुलीशी देवाणघेवाण करून तो कं साच्या तुरुं गात परतला आणि मुलीला
देवकीच्या मांडीवर ठेवले. त्याने पुन्हा स्वत:वर बेड्या बांधल्या जेणेकरून कमसाला इतक्या गोष्टी घडल्या आहेत हे कळू
नये. आई य!दाला स शो मजले की तिच्या पोटी एक मूल झाले आहे, परंतु बाळंतपणाच्या श्ररमाने ती
खूप थकली होती, ती झोपी गेली होती. जेव्हा तिला जाग आली तेव्हा तिला आठवत नव्हते की तिने नर
किंवा मादी मुलाला जन्म दिला आहे.
प्रकरण चार

कंसाने त्याचा छळ सुरू केला

वासुदेवाने कृ ष्णाला गोकु ळात नेण्याआधी सर्व गोष्टी जसेच्या तसे समायोजित के ल्यावर, आणि सर्व दरवाजे आणि
दरवाजे त्याच प्रकारे बंद झाले, द्वारपाल जागे झाले आणि त्यांनी नवजात मुलाचे रडणे ऐकले. कंसा मुलाच्या जन्माची
बातमी ऐकण्याची वाट पाहत होता, आणि द्वारपालांनी ताबडतोब त्याच्याजवळ जाऊन बाळाचा जन्म
झाल्याची माहिती दिली. त्या वेळी कंस आपल्या अंथरुणावरून पटकन उठला आणि उद्गारला, "आता
माझ्या जीवनातील क्रू र मृत्यूचा जन्म झाला आहे!" कंसा आता गोंधळून गेला कारण त्याचा मृत्यू जवळ आला
होता आणि त्याचे केस विखुरले होते. ताबडतोब तो मुलाचा जन्म झालेल्या ठिकाणाकडे निघाला.
देवकीने आपला भाऊ जवळ येताना पाहून अतिशय नम्र वृत्तीने कं साला प्रार्थना के ली: “माझ्या प्रिय भावा, कृपया या मुलीला मारू
नकोस. मी वचन देतो की हे मूल तुमच्या मुलाची पत्नी होईल; म्हणून तिला मारू नकोस. तुम्हाला कोणत्याही मुलीने
मारले जाऊ नये. अ शी भविष्यवाणी होती. तुला एका पुरुष मुलाने मारले आहे, म्हणून कृ पया तिला मारू नका.
माझ्या प्रिय भावा, नुकत्याच जन्मलेल्या, सूर्याप्रमाणे चमकणाऱ्या माझ्या अनेक मुलांना तू मारले
आहेस. ती तुमची चूक नाही. तुम्हाला राक्षसी मित्रांनी माझ्या मुलांना मारण्याचा सल्ला दिला
आहे. पण आता मी तुम्हाला विनंती करतो की या मुलीला तरी माफ करा. तिला माझी मुलगी म्हणून जगू
दे.” कंसा इतका क्रूर होता की त्याने त्याची बहीण देवकीची दयाळू प्रार्थना ऐकली नाही. आपल्या
बहिणीला फटकारण्यासाठी त्याने नवजात मुलाला बळजबरीने पकडले आणि निर्दयपणे दगडावर
वार करण्याचा प्रयत्न के ला. हे एका क्रूर राक्षसाचे ग्राफिक उदाहरण आहे जो वैयक्तिक समाधानासाठी
सर्व नातेसंबंधांचा त्याग करू शकतो. पण लगेचच ते मूल हातातून निसटले, आका तगेले शा आणि
आठ हातांनी विष्णूची धाकटी बहीण म्हणून प्रकट झाले. तिला छान वस्त्रे आणि फुलांच्या माळा
आणि अलंकारांनी सजवले होते; तिच्या आठ हातात धनुष्य, भाला, बाण, तलवार, शंख, डिस्क, क्लब
आणि ढाल होती. त्या बालकाचे रूप पाहून (जी साक्षात दुर्गा देवी होती) सिद्धलोक, करणलोक,
गंधर्वलोक, अप्सरोलोक, किन्नरलोक आणि उरागलोका अ शा विविध ग्रहांतील सर्व देवतांनी तिला
निरनिराळे लेख मांडले व आपापल्या परीने प्रार्थना करू लागले. वरून, देवी कं साला उद्देशून म्हणाली:
“अरे बदमाश, तू मला कसा मारू शकतोस? तुला मारणारा मुलगा माझ्या आधी या जगात कुठेतरी
जन्माला आला आहे. तुझ्या गरीब बहिणी शी इतके क्रूर होऊ नकोस.” या दर्नानंतरर्श ना नंतर, देवी दुर्गा जगाच्या
विविध भागांमध्ये विविध नावांनी ओळखली जाऊ लागली. हे शब्द ऐकून कंस भयभीत झाली. दया आली, त्याने
ताबडतोब वासुदेव आणि देवकी यांना त्यांच्या बेड्यांच्या बंधनातून मुक्त केले आणि अतिशय
विनम्रपणे त्यांना संबोधण्यास सुरुवात के ली. तो म्हणाला, “माझ्या प्रिय बहीण आणि मेहुण्या, मी माझ्या स्वतःच्या पुतण्यांना -
तुमच्या मुलांना - मारण्यात राक्षसासारखे वागले आहे आणि त्याद्वारे मी आमच्या जवळच्या नातेसंबंधाचा सर्व विचार सोडू न दिला
आहे. माझ्या या मत्सरी कृ त्यांचे काय परिणाम होतील हे मला माहीत नाही. बहुधा मला नरकात पाठवले जाईल जेथे
ब्राह्मणांचे मारेकरी जातील. तथापि, मला आश्चर्य वाटते की आकाशीय भविष्यवाणी खरी ठरली नाही. खोटा प्रचार
केवळ मानवी समाजातच आढळत नाही. आता असे दिसते की आका तील लोकही शा खोटे बोलतात. मी
स्वर्गीय लोकांच्या शब्दांवर विवास ठेवल्यामुळे
श्वा , माझ्या बहिणीच्या मुलांना मारून मी खूप पाप के ले आहे.
माझ्या प्रिय वासुदेव आणि देवकी, तुम्ही दोघेही महान आत्मा आहात. तुला शि कवण्यासाठीमाझ्याकडे काहीच
नाही, पण तरीही मी विनंती करतो की तुम्ही तुमच्या मुलांच्या मृत्यूबद्दल दु:ख करू नका. आपल्यापैकी
प्रत्येकजण श्रेरेष्ठ शक्तीच्या नियंत्रणाखाली आहे आणि ती श्रेरेष्ठ शक्ती आपल्याला एकत्र राहू
देत नाही. कालांतराने आपण आपल्या मित्रांपासून आणि नातेवाईकांपासून विभक्त होण्यास बांधील
आहोत. परंतु आपण हे निचितपणे जाणून श्चि घेतले पाहिजे की भिन्न भौतिक शरीरे नाही शी
झाल्यानंतरही आत्मा शाश्व वतराहतो. उदाहरणार्थ, पार्थिव मातीपासून बनवलेली अनेक भांडी
आहेत, आणि ती तयार केली जातात आणि तुटलेली देखील असतात. पण असे असूनही पृथ्वी ज शा
आहे त चराहते शी . त्याचप्रमाणे, आत्म्याचे शरीर वेगवेगळ्या परिस्थितीत बनवले जाते आणि
नष्ट केले जाते, परंतु आत्म्याचा आत्मा शाश्व वतराहतो. त्यामुळे शो!ककरण्यासारखे काही नाही.
हे भौतिक शरीर आत्म्यापेक्षा वेगळे आहे हे प्रत्येकाने समजून घेतले पाहिजे. आणि
जोपर्यंत एखाद्याला हे समज येत नाही तोपर्यंत तो एका शरीरातून दुसऱ्या शरीरात स्थलांतराच्या
प्रक्रिया स्वीकारतो. माझी प्रिय बहीण देवकी, तू खूप सौम्य आणि दयाळू आहेस. कृपया मला माफ करा-
तुमच्या मुलांच्या मृत्यूमुळे मी दु:खी होऊ नका. खरे तर हे मी के ले नाही, कारण हे सर्व पूर्वनियोजित
उपक्रम आहेत. एखाद्याला पूर्वनियोजित योजनेनुसार वागावे लागते, अगदी अनिच्छेनेही.
लोकांचा असा गैरसमज आहे की शरीराच्या समाप्तीसह स्वतःचा मृत्यू होतो किंवा त्यांना वाटते
की एखादी व्यक्ती दुसर्या सजीवाला मारू शकते. हे सर्व गैरसमज भौतिक अस्तित्वाच्या अटी
स्वीकारण्यास भाग पाडतात. दुसऱ्या शब्दांत, जोपर्यंत एखाद्याला आत्म्याच्या शाश्व वततेबद्दलठामपणे
खात्री नसते, तोपर्यंत एखाद्याला मारेकरी आणि मारले जाण्याच्या क्ले ला सा शामोरे जावे लागते.
माझी प्रिय बहीण देवकी आणि मेहुणा वासुदेव, मी तुमच्यावर के लेले अत्याचार माफ करा. मी खूप गरीब मनाचा आहे आणि तू खूप
महान मनाचा आहेस, म्हणून माझ्यावर दया कर आणि मला माफ कर.” कंसा आपल्या भावजय आणि बहिणी शी बोलत
असताना त्याच्या डोळ्यातून अरू श्रूवाहत होते आणि तो त्यांच्या पाया पडला. दुर्गादेवीच्या म्हणण्यावर विश्वास
ठेवून, ज्याला त्याने मारण्याचा प्रयत्न केला होता, कंसाने ताबडतोब आपल्या भावजय आणि
बहिणीला सोडले. त्याने वैयक्तिकरित्या लोखंडी बेड्या उघडल्या आणि अतिशय सहानुभूतीपूर्वक
आपल्या कुटुंबातील सदस्यांबद्दलची मैत्री दर्विलीर्श वि ली. जेव्हा देवकीने आपल्या भावाला इतका
पचात्ताप
क श्चा
रताना पाहिले तेव्हा ती देखील शां तझाली आणि आपल्या मुलांवरील सर्व अत्याचारी
कृत्ये विसरली. वासुदेवही भूतकाळातील सर्व घटना विसरून आपल्या मेहुण्याशी हसतमुखाने बोलले. वसुदेवाने कं साला
सांगितले, “माझ्या प्रिय सौभाग्यवती, भौतिक शरीर आणि आत्म्याबद्दल तुम्ही जे म्हणत आहात ते बरोबर आहे. प्रत्येक
जीव हा भौतिक शरीराला स्वतःचा समज करून अज्ञानी जन्माला येतो. जीवनाची ही संकल्पना
अज्ञानामुळे आहे आणि याच अज्ञानाच्या आधारे आपण शत्रुत्व किंवा मैत्री निर्माण करतो.
विलाप, आनंद, भय, मत्सर, लोभ, भ्रम आणि वेडेपणा ही आपल्या जीवनाच्या भौतिक संकल्पनेची भिन्न वैशिष्ट्ये आहेत. असा
प्रभाव असलेली व्यक्ती केवळ भौतिक शरीरामुळे शत्रुत्वात गुंतते. अ शा कार्यात गुंतून राहून
आपण भगवंता शी असलेला आपला शाश्व वतसंबंध विसरतो. वासुदेवाने कं साच्या परोपकाराची संधी घेतली आणि
त्याला सांगितले की त्याची नास्तिक कृती देखील जीवनाच्या या गैरसमजामुळे झाली होती - म्हणजे
भौतिक शरीराला स्वत: ला घेणे. वसुदेवाने कं साशी अशा प्रकाशमय रीतीने संवाद साधला तेव्हा कं सला खूप आनंद झाला आणि
पुतण्यांच्या हत्येचा त्याचा अपराध कमी झाला. आपली बहीण देवकी आणि मेहुणा वासुदेव यांच्या
परवानगीने तो निचिंत म श्चिं नाने आपल्या घरी परतला. पण दुसऱ्या दिव शी कंसाने आपल्या सर्व
सल्लागारांना एकत्र बोलावून आदल्या रात्री घडलेल्या सर्व घटना सांगितल्या. कंसाचे सर्व
सल्लागार राक्षस आणि देवतांचे सनातन शत्रू होते, म्हणून रात्रीच्या घटनांबद्दल त्यांच्या स्वामीचे बोलणे ऐकू न ते
उदास झाले. आणि ते फारसे अनुभवी किंवा शि कलेलेनसले तरी त्यांनी कंसाला पुढीलप्रमाणे
सूचना द्यायला सुरुवात केली: “प्रिय महोदय, आता आपण सर्व शहरे, प्रांत, गावे आणि गावांमध्ये गेल्या दहा
दिवसांत जन्मलेल्या सर्व मुलांना मारण्याची व्यवस्था करूया. चारा ग्राउंड. ही योजना बिनदिक्कतपणे राबवूया.
आम्ही असे अत्याचार केले तर देवता आमच्यावर काहीही करू शकत नाहीत असे आम्हाला वाटते.
ते नेहमी आमच्या शी लढायला घाबरतात, आणि जरी त्यांना आमचे कार्य तपासायचे असले तरी
ते तसे करण्याचे धाडस करणार नाहीत. तुझ्या अफाट शक्तीमुळे ते तुझ्या धनुष्याला घाबरतात.
खरंच, आम्हाला व्यावहारिक अनुभव आहे की जेव्हाही तुम्ही त्यांच्या शी लढायला उभे राहिलात आणि
त्यांच्यावर बाणांचा वर्षाव करू लागलात, तेव्हा ते फक्त आपला जीव वाचवण्यासाठी सर्व दि नी नीशां
पळून गेले. पुष्कळ देवता तुमच्या शी युद्ध करू शकले नाहीत आणि त्यांनी ताबडतोब त्यांच्या पगड्या
आणि डोक्यावरचे केस मोकळे करून तुमच्या स्वाधीन केले. हात जोडून ते तुम्हांला त्यांना
वाचवण्याची विनवणी करत म्हणाले, “महाराज, आम्ही सर्व तुमच्या शक्तीला घाबरतो. कृपया आम्हाला या
धोकादायक लढाईतून सोडवा.' शरणागती पत्करलेल्या सैनिकांना ते सर्व घाबरलेले असताना, त्यांचे धनुष्य, बाण, रथ
तुटलेले, त्यांच्या लष्करी कारवायांचा विसर पडलेले आणि तुमच्या शी लढण्यास असमर्थ असताना
तुम्ही कधीही मारले नाहीत हेही आम्ही अनेकदा पाहिले आहे. त्यामुळे खरे तर आपल्याला या
देवतांपासून घाबरण्याचे कारण नाही. युद्धक्षेत्राच्या बाहेर शां ततेच्याकाळात महान योद्धा असल्याचा
त्यांना खूप अभिमान आहे, परंतु प्रत्यक्षात ते युद्धक्षेत्रावर कोणतीही प्रतिभा किंवा लष्करी
सामर्थ्य दाखवू शकत नाहीत. भगवान विष्णू, भगवान शिव आणि भगवान ब्रह्मा इंद्राच्या नेतृत्वाखालील देवतांच्या मदतीसाठी
सदैव तत्पर असले तरी, आपण त्यांना घाबरण्याचे कारण नाही. जोपर्यंत भगवान विष्णूंचा संबंध
आहे, त्यांनी आधीच स्वतःला सर्व जीवांच्या हृदयात लपवले आहे आणि ते बाहेर येऊ शकत
नाहीत. जोपर्यंत भगवान शि वांचासंबंध आहे, त्यांनी सर्व कर्मांचा त्याग केला आहे; तो आधीच
जंगलात शि रलाआहे. आणि भगवान ब्रह्मा नेहमी वेगवेगळ्या प्रकारच्या तपस्या आणि ध्यानात
मग्न असतात. आणि इंद्राचे काय बोलायचे - तो तुमच्या ताकदीच्या तुलनेत एक पेंढा आहे.
त्यामुळे या देवतांपासून आपल्याला घाबरण्याचे कारण नाही. परंतु आपण त्यांच्याकडे दुर्लक्ष
करू नये, कारण देवता हे आपले निचित त्रू श आहेत. आपण स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी काळजी
श्चि
घेतली पाहिजे. त्यांना त्यांच्या अस्तित्वातूनच उखडून टाकण्यासाठी, आम्ही फक्त तुमच्या सेवेत
गुंतले पाहिजे आणि तुमच्या आज्ञेसाठी सदैव तत्पर असले पाहिजे.” दानव पुढे म्हणू लागले, “शरीरात असा काही रोग झाला की
ज्याकडे दुर्लक्ष केले तर ते बळावते आणि असाध्य होते. त्याचप्रमाणे, जेव्हा एखादी व्यक्ती
इंद्रियांना संयम ठेवण्याची काळजी घेत नाही आणि त्यांना सोडू देते, तेव्हा त्यांना नियंत्रित
करणे फार कठीण आहे. म्हणून, देवतांना वश होण्याइतपत बलवान होण्याआधी आपण आता त्यांच्यापासून खूप सावधगिरी
बाळगली पाहिजे. देवतांच्या शक्तीचा पाया भगवान विष्णू आहेत, कारण सर्व धार्मिक तत्त्वांचे अंतिम ध्येय
त्यांना संतुष्ट करणे आहे. वैदिक आज्ञा, ब्राह्मण, गायी, तपस्या, यज्ञ, दानधर्म आणि संपत्तीचे वितरण हे सर्व
भगवान विष्णूच्या समाधानासाठी आहे. म्हणून वेदविद्येचे प्रभारी असलेल्या सर्व ब्राह्मणांना आणि यज्ञविधी कर्मकांडाचे प्रभारी असलेल्या
महान ऋषींना मारून आपण लगेच सुरुवात करूया. बलिदानासाठी आवयकअश्य सलेल्या सर्व गायी, ज्या लोणीचा
स्त्रोत आहेत, त्यांना मारू या. कृपया आम्हाला या सर्व प्राण्यांना मारण्याची परवानगी द्या.
"वास्तविक भगवान विष्णूच्या दिव्य शरीराचे अवयव म्हणजे ब्राह्मण, गायी, वैदिक ज्ञान, तपस्या, सत्यता, इंद्रिय आणि
मनावर नियंत्रण, निष्ठा, दान, सहिष्णुता आणि त्यागाचे कार्य. भगवान विष्णू प्रत्येकाच्या हृदयात स्थित आहेत आणि
भगवान शिव आणि भगवान ब्रह्मा यांच्यासह सर्व देवतांचे नेते आहेत. त्यामुळे महान ऋषीमुनींचा आणि ब्राह्मणांचा
छळ करणे म्हणजे भगवान विष्णूचा वध करणे होय असे आम्हाला वाटते. अ प्रकारे त्याच्या शा आसुरी मंत्र्यांच्या
सल्ल्यानुसार, कंस, जो सुरुवातीपासूनच सर्वात मोठा धूर्त होता, त्याने ब्राह्मण आणि वैष्णवांचा
छळ करण्याचा निर्णय घेतला, सर्व-भक्षण करणाऱ्या, शाश्वत काळाच्या बंधनात अडकू न. त्याने दानवांना सर्व
प्रकारच्या संतांना त्रास देण्याची आज्ञा दिली आणि मग तो त्याच्या घरात गेला. कंसाचे
अनुयायी सर्व उत्कटतेने प्रभावित होते तसेच अज्ञानतेने भ्रमित होते आणि त्यांचा
एकमात्र व्यवसाय साधू लोकां शी वैर निर्माण करणे हा होता. अ शा क्रियाकलापांमुळे एखाद्या
व्यक्तीचा आयुष्याचा कालावधी कमी होऊ शकतो. राक्षसांनी प्रक्रियेला गती दिली आणि शक्य तितक्या लवकर
त्यांच्या मृत्यूला आमंत्रित केले. संतांच्या छळाचा परिणाम केवळ अकाली मृत्यूच नाही. हे
कृत्य इतके आक्षेपार्ह आहे की गुन्हेगार देखील हळूहळू त्याचे सौंदर्य, त्याची कीर्ती आणि
त्याची धार्मिक तत्त्वे गमावतो आणि अ शा प्रकारे उच्च ग्रहांवर त्याची बढती तपासली जाते.
निरनिराळ्या प्रकारच्या मानसिक कल्पनेने चाललेले, राक्षस सर्व प्रकारचे शु"भत्व कमी
करतात. भक्तांच्या आणि ब्राह्मणांच्या चरणी कमळाचा अपराध हा परमपुरुषाच्या कमळाच्या चरणी के लेला अपराधापेक्षा मोठा
अपराध आहे. अ शी पापी कृत्ये करणारी सभ्यता सर्वसाधारणपणे परमात्म्यावरील सर्व विवास सश्वा
गमावून बसते आणि अशी देवहीन सभ्यता मानवी समाजातील सर्व संकटांचे मूळ बनते. अ प्रकारे कृष्णाच्या
शा चौथ्या
अध्यायातील भक्तिवेदांत तात्पर्य संपते, "कंसा त्याचा छळ सुरू करते." निरनिराळ्या प्रकारच्या
मानसिक कल्पनेने चाललेले, राक्षस सर्व प्रकारचे शु"भत्व कमी करतात. भक्तांच्या आणि ब्राह्मणांच्या चरणी कमळाचा
अपराध हा परमपुरुषाच्या कमळाच्या चरणी केलेला अपराधापेक्षा मोठा अपराध आहे. अ शी पापी
कृत्ये करणारी सभ्यता सर्वसाधारणपणे परमात्म्यावरील सर्व विवास ग श्वा
मावून बसते आणि अ शी
देवहीन सभ्यता मानवी समाजातील सर्व संकटांचे मूळ बनते. अ प्रकारे कृष्णाच्या शा चौथ्या अध्यायातील
भक्तिवेदांत तात्पर्य संपते, "कंसा त्याचा छळ सुरू करते." निरनिराळ्या प्रकारच्या मानसिक कल्पनेने
चाललेले, राक्षस सर्व प्रकारचे शु"भत्व कमी करतात. भक्तांच्या आणि ब्राह्मणांच्या चरणी कमळाचा अपराध हा
परमपुरुषाच्या कमळाच्या चरणी केलेला अपराधापेक्षा मोठा अपराध आहे. अ शी पापी कृत्ये
करणारी सभ्यता सर्वसाधारणपणे परमात्म्यावरील सर्व विवास ग श्वा मावून बसते आणि अ शी देवहीन
सभ्यता मानवी समाजातील सर्व संकटांचे मूळ बनते. अ प्रकारे कृष्णाच्या शा चौथ्या अध्यायातील
भक्तिवेदांत तात्पर्य संपते, "कंसा त्याचा छळ सुरू करते." आणि अ शी देवहीन सभ्यता मानवी समाजातील सर्व
संकटांचे मूळ बनते. अ प्रकारे कृष्णाच्या
शा चौथ्या अध्यायातील भक्तिवेदांत तात्पर्य संपते,
"कंसा त्याचा छळ सुरू करते." आणि अ शी देवहीन सभ्यता मानवी समाजातील सर्व संकटांचे मूळ
बनते. अ प्रकारेकृष्णाच्या शा चौथ्या अध्यायातील भक्तिवेदांत तात्पर्य संपते, "कंसा त्याचा
छळ सुरू करते."