10

NdKav úlsKSfï kS;sh

The Law of Sale of Goods

.súiqï w;ßka jvd;a nyq,j idokq ,nk .súiqï j¾.h jkafka NdKav úlsKSfï .súiqïh'
NdKav úlsKu
S iïnkaOfhka Y%S ,xldfõ fhfokqfha bx.%Sis kS;shhs' ta wkqj tx.,ka;fha
bx.%Sis NdKav úlsKSfï mk; mokï fldg f.k Y%S ,xldfõ NdKav úlsKSug wod, kS;sh
wvx.= 1896 wxl 11 orK NdKav úlsKSfï wd{d mk; ìys úh' NdKav úlsKSfï .súiqula
.súiqï kS;sfha fldgila f,i ie,flk nj jeo.;a lreKls' ta wkqj .súiqï kS;h
s g wod,
jkakd jQ idudkH kS;s uQ,O¾uhka ish,a,u mdfya NdKav úlsKSfï kS;sh iïnkaOfhkao
wod< fõ'

NdKav úlsKSfï .súiqula hkq l=ulao@

NdKav úlsKSfï .súiqula hkq ir,j .;fyd;a pxp, foam, j, whs;sh úl=Kï
q lref.ka
.eKqïlreg udre lsÍu i|yd we;s lr.;a tlÕ;ajhls'NdKav úlsKSfï wd{d mkf;a" 2^1&
j.ka;shg wkqj NdKav úlsKSfï .súiqula fufia ks¾jpkh fldg we;' tkï ñ, hhs lshkq
,nk uqo,a m%;sIaGdjlg NdKav j, whs;h
s úl=Kï
q lre úiska .eKqïlre fj; mejÍu fyda
mejÍug tlÕùfï .súiqula" NdKav úlsKSfï .súiquls'

by; ks¾jpkh úYaf,aIKh lsÍfuka fmkS hkafka NdKav úlsKSfï .súiqula hkq NdKav
j, ffk;sluh whs;sh udre lsÍu i|yd we;s lr .;a .súiqula njhs' tfiau fuu whs;sh"
úl=Kqïlre fj;ska .eKqïlre fj; udre jkafka hï uqo,auh m%;sIaGdjlghs' ta wkqj NdKav
úlsKSfï .súiqula iïnkaOfhka wksjd¾fhka md¾Yajhka 02 la isáh hq;h
= ' tkï"

i. úl=Kqïlre - NdKav úlsKSug fyda úlsKSug tlÕ jkakdjQ ;eke;a;d úl=Kqïlre

f,i ye¢kafõ'
ii. .eKqïlre - NdKav ñ,§ .kq ,nk fyda ñ,§ .kq ,eîug tlÕ jk ;eke;a;d
.eKqïlre f,i ye¢kafõ'

by; ks¾jpkhg wkqj .súiqï j¾. folla NdKav úlsKSfï wd{d mk;ska md,kh fõ'
tajdkï"
i. NdKav úlsKSfï .súiqu (Contract for Sale)
ii. NdKav úlsKSug tlÕùfï .súiqu (Contract for an Agreement to sell)

1
NdKav úlsKSfï .súiqu

NdKav úlsKSfï .súiqula hkq ñ, hhs lshkq ,nk uqo,a m%;sIaGdjlg NdKav j, whs;sh
úl=Kqïlre úiska .eKqïlreg mejÍfï .súiquls' tkï .súiqug t<ô jydu ksIaÑ; f,i
y÷kd .;a NdKav j, whs;sh" úl=Kqïlref.ka" .eKqïlre fj; udrefõ'

NdKav úlsKSug tlÕùfï .súiqu

NdKav úlsKSug tlÕ ùfï .súiqula hkq ñ, kï jQ uqo,auh m%;sIaGdjlg NdKav j, whs;sh
úl=Kqïlre úiska .eKqïlreg mejÍug tlÕùfï .súiquls' ta wkqj .súiqfï úIh jia;=j
jkakdjQ NdKav j, whs;sh úl=Kqïlref.ka .eKqïlreg udre jkafka .súiqug t<ô jydu
fkdj Bg miq wjia:djl§h'

j,x.= NdKav úlsKSfï .súiqul ;sìh hq;= uQ,sldx. (Essential of a Valid Contract
of Sale)

NdKav úlsKSfï .súiqug wod, ks¾jpkh úYaf,aIKh lsÍfuka tjeks .súiqula ia:dms; lsÍu
i|yd w;HdjYH uQ,sldx. lsysmhla ;sfí' tajd kï"

i. j,x.= .súiqul ;sìh hq;= ish¿ uQ,sldx.hkaf.a NdKav úlsKSfï .súiqu iukaú; úh
hq;=h' fuh NdKav úlsKf
S ï .súiqula iïnkaOfhka ;sìh hq;= jeo.;a yd w;HdjYH
wx.hls' tkï .súiqï kS;sfha uQ,O¾u j,g wkqj j,x.= .súiqula ia:dms; lsÍu i|yd
wjYH ish¿ wx.hka j,x.= NdKav úlsKSfï .súiqula we;s lsÍug wjYHfõ' tkï"
tlÕ;ajh" .súiqï Ylakq;djh" m%;sIaGdj" ksoyia leue;a;" kS;Hdkql+, wruqKq wdÈh'
ii. fomd¾Yajhla isáh hq;h
= ' j,x.= NdKav úlsKSfï .súiqula we;s lsÍug kï
wksjd¾Hfhka md¾Yaj folla isáh hq;h
= ' tkï tla md¾Yajhla úl=Kqïlre jk w;r
wfkla md¾Yjh .eKqïlreh' fuhg fya;=j jkafka NdKav j, whs;sh tla md¾Yajhla
fj;ska wfkla md¾Yajh fj; udre ùuhs' kuq;a .súiqula iïnkaOfhka noaO
.eKqïlrejka lsysm fofkl= isáh yelsh' tjeks úfgl fuu ish¿ .eKqïlrejka
(Joint buyers) .súiqfï .eKqïldr md¾Yajh tkï tla md¾Yajhla fõ'
iii. .súiqfï úIh jia;=j NdKav úh hq;=h' fuho NdKav úlsKSfï .súiqul ;sìh hq;=
w;HdjYH wx.hls' tkï wod, .súiqfï úIh jia;=j NdKav úh hq;=h' fuys§ NdKav
jYfhka i,lkq ,nkafka pxp, foam,hs' ta hgf;a"
 uqo,a yer ish¿ pxp, foam,
 ;ju;a jefvñka mj;akd wiajekak
 N+ñhg iú ù we;s tfy;a fjka l< yels oE wod< fõ'

2
fuys§ uqo,a yer ish¿ pxp, foam, hkqfjka woyia lrkqfha jHjydrfha mj;akd uqo,a
.Kqfokq iïnkaOfhka NdKav úlsKSfï kS;sh wod, fkdfõ hkakhs'

NdKav j¾.SlrKh
1. mj;akd Ndkav

wod, NdKav úlsKSfï .súiqu idokq ,nk wjia:dj jk úg NdKav úl=Kqïlre fj;
ysñldr;ajh mj;sk yd Tyq ika;lfha mj;sk iy fN!;sluh jYfhka meje;aula
we;s NdKav fï .Khg wh;a fõ' we;eï úg úl=Kqïlre fj; NdKav j, ika;lh
mej;sh;a tajd i|yd whs;sh fkd;sìh yel' úfYaIfhka ksfhdað;fhl= uÕska NdKav
úl=Kk wjia:d óg iq,N WodyrKhs' fuu mj;akd NdKav m%Odk jYfhka fldgia
folls'
 ksYaÑ; NdKav
 ksYaÑ; fkdjk NdKav

2. wkd.; NdKav

NdKav úlsKSfï .súiqu iE§fuka wk;=rej úl=Kqïlre úiska ksIamdokh l, hq;=

fyda w;am;a lr .; hq;= NdKavhs' NdKav úlsKf
S ï .súiqu idok wjia:dj jk úg
fuu NdKav j, meje;aula fkdue;' ta wkqj wkd.; NdKav úlsKSu i|yd idok
.súiqï úlsKu
S g tlÕ ùfï .súiqïh' ukao .súiqu idok wjia:dj jk úg NdKavhla
mj;skafka ke;akï" tys whs;sh .eKqïlreg udre lsÍug fkdyel'

úIh jia;=j úkdY ùu

NdKav úlsKSfï wd{d mkf;a 7 iy 9 j.ka;s hgf;a" wod, .súiqï iE§ug fmr fyda miq
.súiqfï úIh jia;=j úkdY ùug wod, úêúOdk olajd we;' tkï"

i. .súiqu iE§ug fmr úIh jia;=j úkdY ùu

ksYaÑ; NdKav úlsKSu ms<sn|j .súiqula jQQ úg NdKav úl=Kqïlref.a ±kqulska

f;drj" .súiqu idok wjia:dj jk úg;a tajd úkdY ù ;sfí kï fyda NdKav úia;rfha
olajd we;s wdldrhg jvd yd;amiska fjkia f,i úYd, jYfhka NdKavhg ydks isÿ
ù ;sfí kï tjeks úgl wod, .súiqu ysia$Y+kH (Void) .súiquls'

ii. NdKavh úlsKu

S g tlÕ ùu" NdKav úlsKu
S la njg m;aùug fmr NdKav úkdY ùu

ksYaÑ; NdKav úlsKu

S i|yd we;s l, úlsKu
S g tlÕùfï .súiqula" NdKav úlsKu
S
.súiqula njg m;aùug fmr .eKqïlref.a fyda úl=Kï
q lref.a jer§ulska f;drj

3
 NdKav úkdY jqjfyd;a fyda úia;rfha ±lafjk wdldrhg ye¢kaúh fkdyels jk
;rug ydks isÿ ù ;sfí kï" tjeks úg wod, .súiqu ysia .súiqula njg m;afõ'

NdKav j, whs;sh .eKqïlre fj; udre ùu

iEu NdKav úlsKSfï .súiqula j,x.= ùug kï NdKav j, whs;sh úl=Kqïlref.ka"

.eKqïlre fj; udre úh hq;=h'fuys§ whs;sh hkqfjka woyia jkafka NdKavh iïnkaOfhka
we;s ysñldr;ajhhs' fuys§ NdKavh fN!;sluh jYfhka ,nd Èh hq;= ke;' j,x.= .súiqula
we;s ùug" NdKavfha whs;sh yqjudre ùu m%udKj;ah'

ñ, hhs lshkq ,nk uqo,auh m%;sIaGdjla ;sìh hq;=h

NdKav úlsKSu i|yd we;s l, .súiqul m%;sIaGdj úh hq;af;a ñ,hs' hï NdKavhl whs;sh
udre jQfha ñ, fkdjk fjk;a m%;sYaGdjla iemhSfuka kï wod, .súiqu" NdKav úlsKSfï
.súiqula jkafka ke;'

Wod( hï NdKav f;d.hla úl=KQ úg ta i|yd .eKqïlre fj;ska ;j;a NdKav f;d.hla
NdKav ÿka ;eke;a;dg ,efí kï tu .kqfokqj yqfola NdKav yqjudrejla (barter) ñi
NdKav úlsKSfï .súiqula fkdfõ' kuq;a NdKav úl=KQ úg ta i|yd ,efnk m%;sYaGdfõ
fldgila NdKav f,i;a b;sßh uqo,a f,i;a ,efí kï th NdKav úlsKf
S ï .súiquls'

NdKav úlsKSfï .súiqul ñ, jYfhka i,lkafka l=ulao@ tkï"

i. .súiqug iïnkaO md¾Yajlrejka úiska .súiqfï i|yka lrkq ,nk ñ,

ii. .súiqfï md¾Yajlrejka úiska ñ, .Kkh lrkq ,nk hï l%uhla ms<sn|j .súiqfï
i|yka lr ;sfí kï tu wdldrhg .Kkh lrk ,o ñ,
iii. .súiqfï md¾Yajlrejka tlsfkld iuÕ óg fmro .Kqfokq fldg ;sfí kï tu
.Kqfokq iïnkaOfhka ñ, kshu lrkq ,nk hï l%uhla fhdod .kq ,enqfõ kï"
tu l%uh fhdod .kq ,efí'
iv. .súiqfï md¾Yajlrejka ñ, kshu lsÍu Wfoid by; i|yka l%u lsisjla fhdod
fkd.kshs kï" .eKqïlre úiska úl=Kï
q lre fj; NdKav i|yd idOdrK ñ,la f.úh
hq;=h'

jev yd øjH .súiqï (Contracts for work and skill)

jev yd øjH .súiqula NdKav úlsKSfï .súiqulska fjkia fõ' jev yd øjH .súiqula hkqfjka
woyia jkafka" hï mqoa.,fhl= ;j;a mqoa.,fhl= fj; øjH imhkq ,nk w;r tfia øjH
imhkafka wod, mqoa.,hd ish ±kqu yd l=i,;djhka fhdod tu øjH mdúÉÑ fldg hula

4
;ekSughs' fuh Ndkav úlsKsfï .súiqulska fjkia fõ' fuu .súiqï iïnkaOfhka wod,
jkafka idudkH .súiqï kS;sfha fhfok uq,O¾uhs'

Wod( A, B fj; udn,a f;d.hla Ndrÿka w;r tys mrud¾:h jqfha tu udn,a fhdod B
,jd ms<suhla ks¾udKh lr .ekSuhs' túg B tu ld¾h ioyd re20"000 b,a,d isá
w;r A iy B w;r we;s .súiqu jev yd øjH .súiquls'

Ndkav úlsKSfï .súiqul uq,sl wruqK jkafka Ndkav j, whs;sh úl=Kqïlre úiska
.ekqïlrefj; mejÍuhs' kuq;a jev yd øjH .súiqul uq,sl úlsKSfï wruqK jkafka
Ndkavhl whs;s mejÍug fmr ish yelshdj yd olaI;djh wod, Ndkav iïnkaOfhka fh§uhs'

Ndkav úlsKsfï .súiqul wvx.= fldkafoais yd m%;s{dNdr

(Conditions and Warrenties)

Ndkav ñ,§ .ekSu ioyd .ekqïlrejka fm<Uùfï mrud¾:fhka" tu Ndkav ms,snoj úúO
m%ldYhka úl=Kqïlrejka lrkq ,efí'fï lreKq lshd mEï we;eï úg úIh jia;=fõ
iajNdjh" .=K;ajh fhda.H;djh wdÈh ms,sn|j úh yelsh' fndfydaúg fuu lreKq lshd mEï
yqfola fj<ÿka ish woyia m%ldY lsßuhs'tneúka tajd .súiqfï fldgila jkafka ke;s w;r
.súiqu iïnkaOfhka tajdfha ks;suh n,meula fkdue;' kuq;a we;eï lreKq lshdmeï
.súiqfïu fldgila njg m;ajk w;r tu m%ldYj, ffk;sluh n,meulao ;sfí' kuq;a
fuu ish¿ m%ldY tlfia jeo.;a fkdfõ' fïjd w;=rska .súiquys meje;au iïnkaOfhka
b;du;a jeo.;a m%ldY fldkafoais f,i yeÈkafjk w;r .súiqfuys meje;au iïnkaOfhka
w,am jeo.;alula we;s m%ldY m%;s{dNdr$iy;sl fjdrkaá f,i yeÈkafõ'

fldkafoais (Conditions)

fldkafoaishla hkq .súiqfï moku yd ne§ mj;sk kshuhls' th lv lsßu fya;= fldgf.k
ysxidjg m;a md¾Yjhg wod, .súiqu wj,x.= f,i ie,lsh yelsh' fï wkqj fldkafoaishla
hkq .súiqfï m%Odk mrud¾:h iïnkaOfhka úl=Kqïlre úiska lrkq ,nk lreKq lshd
meuls' tu lreKq lshd meu wi;H kï tjeks úgl .ekqïlreg wod, .s úiqu wjidkhg
m;al< yelsh'

Ndkav úlsKsfï .súiqul wvx.= fldkafoais uq,sl jYfhka j¾. folls' tajdkï"

1. m%ldYs; fldkafoais (Express Conditions)

2. jHdx. fldkafoais (Implied Conditions)

5
 i. m%ldYs; fldkafoais

m%ldYs; fldkafoais jYfhka woyia jkafka" .súiqug t<fUk wjia:dfõ§ Bg iïnkaO

md¾Yjhka m%ldYs;j tlÕ ú we;s fldkafoaiskah'

ii. jHdx. fldkafoais

jHdx. fldkafoaishla hkq" Ndkav úlsKSfï .súiqula ioyd kS;sfha ±lafjkakd jq

fldkafoais jHdx.fhka .súiqug wod, ùuhs' fuu fldkafoais m%ldYs; f,i Ndkav
úlsKsfï .súiqul wka;¾.; jkafka ke;' kuq;a NdKav úlsKsfï .súiqfï iajNdjh
ksidu wod, jHdx. fldkafoais tls .súiqug we;=,;a njg ks;sh Wml,amkh lrkq
,efí' kuq;a hï .súiqul fulS jHdx. fldkafoais Bg wod, fkdjk nj m%ldYs;ju
olajd ;sfí kï" tjeks úgl tu fldkafoais Bg wod, fkdfõ' fuu NdKav úlsKsfï
.súiqulg wod, jk jHdx. fldkafoais my; mßÈ fõ'

 m%:u jHdx. fldkafoaish ^13-1& j.ka;sh

úl=Kqïlreg úlsKsug whs;shla ;sìh hq;=h'
 fojk jHdx. fldkafoaish ^14 j.ka;sh &
NdKav úia;rhla wkqj úlsKsula jk wjia:djl§ úia;rhg wkql+,j úh hq;=h'
 f;jk jHx. fldkafoaish ^15-1 j.ka;sh&
wjYH;djhg iqÿiq úh hq;=h'
 isjqjk jHdx. fldkafoaish ^15-2 j.ka;sh&
fj<o ;;ajfha ;sìh hq;=h'
 miajk jHdx. fldkafoaish ^16 j.ka;sh&
idïm,hla wkqj úlsKsfï§ uq¿ f;d.h idïm,hg wkql+,úh hq;=h'

úl=Kqïlreg úlsKSug whs;shla ;sìh hq;=h (Condition as to title)

wod, .súiqu NdKav úlsKsu ioyd jk .súiqula kï .súiqug t<fUk wjia:djfõ§o" NdKav
úlsKsfï .súiqu úlsKu
s g tlÕùfï .súiqula kï NdKav j, whs;sh úl=Kqïlref.ka"
.ekqïlreg udre jk wjid:dfõ§o" .súiqfï úIh jia;=j jk NdKav úlsKu
s g" úl=Kqïlreg
whs;shla ;sìh hq;h
= ' tneúka úl=Kqïlre" ;udg úlsKsug kS;sfhka whs;h
s la ke;sj NdKav
úl=Kd we;s wjia:djl§ by; lS jHdx. fldkafoaish lv lsßu fya;= fldgf.k .ekqïlreg
w,dNhla jqjfyd;a" tu w,dNh úl=Kï
q lre úiska .eKqïlre fj; f.úh hq;h
= 'úfYaIfhka
wysxil .ekqïlrejkaf.a whs;sjdislï wdrlaId lsßu iïnkaOfhka by; fldkafoaish b;d
jeo.;afõ' úlsKsul wruqK jkafka NdKav j, whs;sh úl=Kqïlre úiska .ekqïlre fj;
udre lsßuhs' kuq;a wod, NdKav ioyd úl=Kqïlreg whs;shla ke;skï" túg NdKav úlsKsfï
.súiqula we;s úh fkdyel'

6
NdKav úia;rhg wkql=, úh hq;=h (Condition as to description)

NdKav úia;rhla wkqj úl=Kk wjia:djl§ tu .súiqfï úIh jia;=j jk NdKav úia;rhg
wkql+, úh hq;=h' tfiau NdKav úl=Kkq ,nkafka õia;rhlg yd idïm,lg kshÈhlg wkqj
kï túg .súiqfï úIh jia;=j jk NdKav úia;rhg fukau idïm,hgo wkql+, úh hq;=h'
kuq;a wod, NdKav i;H jYfhka úia;rhg wkql+, fkdfõ kï tjeks úgl .ekqïlreg
Ndkav f;d.h m%;slafIam lsÍfï whs;shla" ±kgu;a ;ud NdKav i|yd uqo,a f.jd we;skï"
tu uqo,la kej; ,nd .; yelsh'

.ekqïlref.a mrud¾:hg iqÿiqúu (Condition as to fitness for buyer's purpose)

i. .eKqïlre ;udg NdKav wjYH lrkq ,nk ldrKh m%ldYs;j fyda jHdx.fhka
úl=Kqïlre fj; ±kqï § we;súg
ii. .ekqïlre úl=kqïlref.a olaI;djh yd f;aßu ms<sn|j úYajdi we;sùu
iii. úl=Kqïlre úiska ish idudkH jHdmdßl lghq;= w;r lrkq ,nk úlsKu
s la jYfhka
NdKav úl=Kd we;s úgl§

úl=Kqïlre úiska úl=Kk ,o NdKav .ekqïlref.a wjYH;djhg iqÿiq úh hq;h

= ' fuysÈ
.ekqïlre" NdKav ;udg wjYH lrkafka l=ula ioyd±hs m%ldYs;ju ±kqï Èh hq;= ke;'
NdKav ñ,§ .kq ,nk ldrKh l=ula±hs hkak NdKav j, iajNdjfhkau jgyd .; yel'

NdKav j, fj<| ;;ajh ms<sn| jQ jHdx. fldkafoaish (Implied condition as to

the merchantable quality of the goods)

NdKav úlsKSfï wd{d mkf;a 15^2& j.ka;shg wkqj úl=Kï

q lre úiska ish idudkH jHdmdßl
lghq;= w;r NdKav úl=Kd we;s wjia:djl§ úl=Kqïlre úiska úl=Kk ,o NdKav fj<|
;;ajfhka ;sìh hq;=h' fj<o ;;a;ajh hkqfjka woyia jkafka hï Ndkavhla idudkHfhka
ñ,§ .kq ,nkafka hï wruqKla ke;fyd;a wjYH;djka bgqlr .ekSu ioydo" tu NdKavh
tlS wruqK bgq l, hq;=h' fuh wdldr 02 ls'

i. NdKav ñ,§ .kq ,nkafka kej; úlsKSfï mrud¾:fhka kï tajd úia;rhg wkqj
fj<omf,a we;s ñ,g úlsKsh yels ;;ajhl ;sìh hq;=h'

Wod( isfuka;s kej; úlsKSug ñ,§ .;a úg c,h lj,ï ùfuka isfuka;s iú ù we;s
kï th fj<o ;;ajhl fkdmj;shs'

7
 ii. hï NdKavhla ñ,§ .kq ,enqfõ th mdúÉÑ lsßug kï th" NdKav ñ,§ .;a
mrud¾:h bIaG l< hq;=h'

Wod( ñ,§ .;a Trf,daiqj ksis fõ,dj fkdolajhs kï fyda ñ,§ .;a mEfkka ,súh
fkdyels kï tajd fj<o ;;ajhl fkdmj;shs'

NdKav idïm,a u.ska úlsKsu ^16 ^1&& (Condition an to sale by sample)

we;eï úg úl=Kqïlre" NdKav úlsKSug fmr" .ekqïlre fj; idïm,hla imhkq ,efí'
túg .ekqïlre idïm,h flfrys úYajdih ;nñka NdKav ñ,§ .eksfï .súiqug t<fò'
fujeks wjia:dj,§ wod, idïm,h yd f;d.h .=K;ajfhka iudk úh hq;= njg .uHudk
fldkafoaishla mj;shs' ta wkqj hï fj<odula isÿlrkq ,nkafka idïm,hla ke;fyd;a
ksheoshla wkqj kï tjeks wjia:djl oS úl=Kqïlre my; i|yka jHx. fldkafoais j,ska
j.lSug nef|a'
i. idïm,h yd f;d.h .=K;ajfhka iudk úh hq;=h
ii. idïm,h iu`. uq¨ f;d.h ixikaokh lsÍu i|yd .eKqïlreg idOdrK wjia:djla
osh hq;=h
iii. th idïm, idOdrK f,I mÍlaId lsÍfuka fy,s jkakd jQ fodaI j,ska NdKav f;d.h
f;dr úh hq;=h

m%;s{dNdr (Warranties)

fuho .súiqul wvx.= m%ldYs; kshuhla jk w;r th fldkafoaishla ;rïu jeo.;a jkafka
ke;' tkï fuu kshu .súiqfï moku flfrys t;rï jeo.;a jkafka ke;' ta wkqj
m%;s{dNdrhla úl=Kqïlre lv lsßfï fya;=fjka wod, .súiqu wjidkhg m;a lsßug
.ekqïlreg fkdyel' .ekqïlreg we;s tlu iykh jkafka m%;s{dNdr lv lsßu ksid ;udg
ydkshla isÿjqfha kï ta ioyd úl=Kqïlref.ka jkaÈhla ,nd .eksuhs'

i. 13 ^wd& j.ka;sh

NdKav úlsKsfï .súiqfï úIh jia;=j jkakd jq Ndkav iïnkaOfhka .ekqïlreg

ksYap, yd ksrjq,a ^ndOd rys;& N=la;shla ysñ úh hq;=h' tkï NdKavh .ekqïlre
úiska mdúÉÑ lsßfï§ thg hï flfkla ndOd lrhs kï tkï" whs;sh lshd mdhs kï"
tjeks úgl wêlrKfha kvqjla úl=Kqïlreg tfrysj mejÍfuka .ekqïlreg w,dN
wh lr .; yel'

8
 ii. 13 ^we& j.ka;sh

.súiqug t<fUk wjia:dfõ§ i|yka lr we;s ;dla ÿrg yer úl=Kqïlre úiska
úl=Kk ,o NdKav iïnkaOfhka f;jk md¾Yjhkaf.ka" ndOdjkaf.ka f;drj tu
NdKav .ekqïlreg N=la;s úÈh yels úh hq;=h'

NdKav j, whs;sh udre ùu (Transfer of Ownership)

NdKav úl=Kqïlre úiska .eKqïlre fj; úl=KQ úg tu NdKav j, kS;Hdkql+, ysñlre

njg .eKqïlre m;afõ' NdKav j, N=la;sh" NdKav j, whs;sfhka fjkia fõ' NdKav j,
N=la;sh hkq NdKav fN!;sluh jYfhka hï flfkl= fj; ;sfío thhs'

Wod( NdKav j, whs;sh hkq tajdg we;s kS;Hdkql+, ysñldr;ajhhs' kuq;a we;eñ úg NdKav
j,g whs;sh N=la;sh iys;j fyda rys;j fjk;a flfkl= fj; udre l< yelsh'

NdKav úlsKSfï .súiqul uqLH mrud¾:h jkafka NdKav j, whs;h

s úl=Kqïlre fj;ska
.eKqïlre fj; udre ùuhs' túg NdKav j, ksis whs;slre jkafka .eKqïlrehs' NdKav j,
whs;sh udre ùu;a iuÕu Bg wod, whs;sjdislï iy j.lSïo .eKqïlre fj; udrefõ'
tneúka NdKav j, whs;sh .eKqïlre fj; ksYaÑ; jYfhkau udre ù we;s wjia:dj ±k
.ekSu jeo.;a fõ'

NdKav j, whs;sh udrejk wjia:dj ±k .ekSfï we;s jeo.;aNdjh

i. whs;sh iuÕ wjOdku udrefõ' tkï hï wjia:djl§ NdKav f;d.h fidrlï lsÍu"
.skak" N+ñlïmd wd§ fya;=jla ksid úkdYhg m;a jqjfyd;a" tjeks úfgl NdKav
iïnkaOfhka j.lSï ±ßh hq;af;a .eKqïlreo úl=Kqïlreo hkak ;SrKh lsÍug"
fuys§ NdKav iïnkaOfhka mdvqj ±ßh hq;af;a NdKav j, ksis whs;slre ñi NdKav
;sfnkqfha hï flfkl=f.a ika;lfhao tu ;eke;a;d fkdfõ'
ii. NdKav j,g wod, whs;sjdislï l%shd;aul lsÍu'
iii. ñ, whlr .ekSug úl=Kqïlreg we;s whs;sh l%shd;aul lsÍug" tkï NdKav j,
whs;sh .eKqïlre fj; udre ù we;s úgl§ muKla ñ, whlr .ekSu i|yd lghq;=
lsÍug úl=Kqïlreg whs;sh ysñfõ'
iv. úl=Kqïlre fyda .eKqïlre nqkaj;a ùu'

NdKav j, whs;sh udre ùu iïnkaOfhka NdKav úlsKSfï wd{d mkf;a ±lafjkakdjQ

úêúOdk m%Odk jYfhka fldgia 02la hgf;a ±laúh yelsh' tajdkï"

 ksYaÑ; NdKav j, whs;sh udre ùu

 ksYaÑ; fkdjk NdKav j, whs;sh udre ùu

9
NdKav úlsKSfï .súiqug úIh jia;=j jkakd jQ NdKav l=ula±hs ksYaÑ;j y÷kdf.k we;s
úfgl idok .súiqu iïnkaOfhka whs;h
s udre ùug wod, Í;s 04 la NdKav úlsKSfï wd{d
mkf;a i|yka fõ'

1 Í;sh

.súiqfï úIh jia;=j jkakdjQ NdKav NdrÈh yels ;;a;ajfha ksYaÑ; NdKav jk úfgl" iy
wod, .súiqu fldkafoais úrys; tlla kï .súiqug t<ô jydu tajdfha whs;h
s
úl=Kqïlref.ka .eKqïlre fj; udre fõ' úl=Kqïlre tu NdKav .eKqïlre fj; Ndr§
fkdue;s jqjo" .eKqïlre úl=Kï
q lreg NdKav j, ñ, f.jd fkdue;s jqjo NdKav j, whs;sh
úl=Kqïlref.ka .eKqïlreg udrefõ' ta wkqj by; ks¾jpkh úYaf,aIKh lsÍfuka
NdKavhl whs;sh udre jkafka my;ska i|yka fldkafoais bgq jQ úghs'

i. wod, úlsKSu ksYaÑ; NdKav jQ úg

ii. NdKav úl=Kd NdrÈh yels ;;a;ajfha mej;Su'
iii. NdKav úlsKSfï .súiqu fldkafoais úrys; úh hq;=h'

wod, .súiqu" by; fldkafoais ish,a, imqrd,hs kï NdKav úlsKSfï .súiqug t<ô
wjia:dfõ§u NdKavfha whs;sh úl=Kqïlref.ka .eKqïlre fj; udrefõ'

2 Í;sh

.súiqfï úIh jia;j

= jk NdKav NdrÈh fkdyels ;;a;ajfha mj;sk ksYaÑ; NdKav jk
úfgl" tu NdKav NdrÈh yels ;;a;ajhg m;a lsÍu i|yd úl=Kï
q lre úiska hula l< hq;=
úfgl tlS ld¾hh isÿ fldg" úl=Kqïlre tu NdKav NdrÈh yels ;;a;ajhg m;a lsÍfuka
miq ta neõ .eKqïlreg okajk f;la NdKav j, whs;sh úl=Kqïlref.ka .eKqïlreg udre
fkdfõ'

3 Í;sh

.súiqfï úIh jia;=j jkakdjQ NdKav NdrÈh yels ;;a;ajfha ksYaÑ; NdKav jk úfgl
tajdfha ñ, kshu lsÍug úl=Kqïlre úiska tajd lsÍu uekSu fyda fjk;a mÍCIKhla l<
hq;= úfgl úl=Kqïlre úiska tfia isÿ fldg .eKqïlreg okajk f;la NdKav j, whs;sh
úl=Kqïlref.ka" .eKqïlreg udre fkdfõ'

4 Í;sh

.súiqug úIh jkakdjQ NdKav NdrÈh yels ;;a;ajfha mj;sk" ksYaÑ; NdKav jk úg" tajd
úl=Kd we;af;a wkque;shg hg;aj fyj;a úlsKSfï fyda wdmiq tùfï moku u; kï tajdfha
whs;sh úl=Kï
q lref.ka .eKqïlre fj; udre jkafka my; mßÈh'

10
 i. .eKqïlre tu NdKav ñ,g .kakd njg wkque;sh §fuka NdKav .eKqïlre úiska
Ndrf.k" ta nj úl=Kqïlre fj; ±kqï fokq ,efí' fuf,i NdKav iïnkaOfhka
ish wkque;sh ÿka ú.iu NdKavfha whs;sh úl=Kqïlre fj;ska" .eKqïlre fj;
udrefõ'
ii. .eKqïlre ;ud NdKav ñ,§ .kakd nj fyda ñ,§ fkd.kakd nj úl=Kï
q lre fj;
fkdokajd" NdKav wdmiq túh hq;= ld,iSudj blaujd hk f;la tu NdKav ,Õ
;ndf.k isàu' fufia NdKav wdmiq heúh hq;= ld,iSudj i|yka lr fkdue;s úg
idOdrK ld,iSudjla blaujd NdKav ,Õ ;nd f.k isàu'
iii. .eKqïlre úiska úl=Kqïlref.a whs;shg mgyeks jkakd jQ l%shdjla isÿ lsÍu' tkï
.eKqïlre úiska lrkq ,nk l%shdj fya;= fldg f.k NdKavfha whs;sh Tyq fj;
udre fjhs' fuh jHx. m%;s.%yKh (Implied acceptance) f,i ye¢kafõ' fuh isÿ
jkafka fndfyda úg .eKqïlre tu NdKav ;udf.a f,i i,lñka isÿ lrkq ,nk
hï l%shdjla fya;=fjks' Wod( NdKav fjk;a md¾Yajhkg úlsKSu" Wlig ;eîu wdÈh'

5 Í;sh

.súiqfï úIh jia;=j jk NdKav ksYaÑ; fkdjk NdKav jk úg§" .súiqug wod, jkakdjQ
NdKav fudkjd±hs y÷kdf.k tajd .eKqïlre i|yd fjka lrk f;la NdKavfha whs;sh
úl=Kqïlref.ka" .eKqïlre fj; udre fkdfõ' tkï ksYaÑ;j y÷kd fkd.;a NdKav ksYaÑ;
f,i y÷kd.kakd f;la whs;sh .eKqïlre fj; udre fkdfõ'ksYaÑ; fkdjk NdKav úlsKSu
i|yd jQ .súiqula iïmQ¾K úlsKSula f,i fkdie,fla' th yqfola úlsKu
S i|yd tlÕ ùuls'
th úlsKSula njg m;a jkafka NdKav ksYaÑ;j fï hehs y÷kdf.k tajd .eKqïlre i|yd
fjka l< úg§h'

NdKav i|yd whs;shla fkdue;s mqoa.,fhl= NdKav úlsKSu

(Transfer of Title by Non-owner)

kS;sfha ms<s.;a isoaOdka;h jkafka hï foam,la úlsKsh yelafla thg kS;HdkQl+,

ysñldß;ajh we;s ;eke;a;d úiska muKla njhs'fuu isoaOdka;h NdKav úlsKsfï .súiqulgo
tf,iu wod, fõ' ta wkqj NdKav úlsKsfï .súiqula ieÈu ;=,ska .ekqïlre fj; whs;sh
mejßh yelafla wod, NdKavfha kS;Hdkql+, ysñlre úiska muKs' túg NdKavh ñ,§ .;a
;eke;a;dgo tlS NdKavh iïnkaOfhka kS;Hdkql+, ysñlula ,efí' kuq;a hï wjia:djl§
NdKavhla úl=Kkq ,enqfõ tys ksis ysñlre úiska fkdfõ kï tjeks úgl tu NdKavh ñ,§
.;a ;eke;a;dgo fyd| whs;shla fkd,efí' fuu isoaOdka;hg moku ù we;af;a my;ska
±lafjk ,;ska isoaOdka;hhs' Namo dat quod non habet (no one can transfer a better title than
he himself has) ñka w¾:j;a jkafka NdKavfha úl=Kqïlreg tu NdKavh iïnkaOfhka we;s
whs;shg jvd fyd| whs;shla th ñ,§ .kakdg fkd,efnk njhs' tkï úl=Kqïlre úl=Kk

11
,oafoa fidrlï lrk ,o NdKavhla kï" th ñ,§ .eksfuka .ekqïlreg ,efnkaafka msßisÿ
whs;shla fkdj fodaI iy.; whs;shls' kuq;a fuu m%Odk Í;shg wod, jkakd jq jHd;sf¾L
lsysmhla ;sfí' ñka woyia lrkafka hï flfkl=g NdKavhla ms<sn|j kS;Hdkql+, whs;shla
ke;s kuq;a th ñ,§ .kakdg tu Ndkavh iïnkaOfhka kS;Hdkql+, whs;shla ,efnk
wjia:do ;sfnk njhs' tajdkï"

i. m%;snkaOkh fya;= fldg f.k lrk úlsKSula ;=,ska whs;sh ,eîu (Title by estoppel)

m%;snkaOkh hkqfjka woyia lrkafka hï flfkla hula i;H hhs úYajdi lsßug
;j;a flfkl= fmd<Ujd we;s úg iy miqj th wi;Hhla hhs tu ;eke;a;dg m%ldY
l, fkdyels njhs' fuh NdKav úlsKsfï ks;shgo wod, fõ' ta wkqj hï NdKavhl
kshu whs;slre" tu NdKavh úl=Kk mqoa.,hdg th úlsKsug whs;shla ;sfí hhs
úYajdi lsßug .ekqïlre fmd<Ujd we;s úglÈ" we;a; jYfhkau úl=Kqïlreg tu
NdKavh úlsKu
s g whs;shla fkdue;s jqjo" i;aNdjfhka w.kd m%;sIaGdjla f.jd th
úlsKsug whs;shla fkdue;s úl=Kqïlref.ka ñ,§ .kq ,nk .ekqïlreg tu NdKavh
iïnkaOfhka fyd| whs;shla ,efí' fufia .eKqïlreg fyd| whs;shla ,efnkafka
tu NdKavfha ks;Hdkql+, ysñlre" úl=Kqïlreg úlsKsug whs;shla ;sfíh hkak
úYajdi lsßu ioyd .ekqïlrej fmd<Ujd ;sìuhs'

ii. fj<o ksfhdað;fhl= u.ska lrk úlsKu

s (Sale by a mercantile agent)

fj<o ksfhdað;hl= hkqfjka yeÈkafjkafka" ish m%Odkshd fjkqfjka NdKav úlsKsu

yd ñ,§ .eksu isÿlrk ;eke;af;ls' ksoiqkla f,I fjkafoaislrejka oelaúh yel'
fï wkqj fj<o ksfhdað;hl= ish idudkH jHdmdßl lghq;= w;r lrkq ,nkakd jq
úlsKSula jYfhka ish m%Odkshd fjkqfjka hï NdKavhla" .ekqïlrefjl= fj;
úl=Kqjfyd;a" wod, tajd ñ,§ .kakd .ekqïlreg fyd| whs;shla ,efí' fï
iïnkaOfhka my; fldkafoais bgqúh hq;=h'

 wod, NdKav j, ika;lh (Possession) fyda NdKav j, whs;shg wod,

,shlshú,s ksfhdað;hd fj; ;sìh hq;=h'
 wod, NdKav j, ika;lh ksfhdacs;hd ,nd f.k ;sìh hq;af;a m%Odkshdf.a
leue;a; we;sj úh hq;=h'
 ksfhdað;fhl= f,i ,nd § we;s n,;, blaujd fkdhñka wod, úlsKu
s isÿ l<
hq;=h'
 wod, .Kqfokqj" ksfhdað;hdf.a idudkH jHdmdßl lghq;= j,g iudk tlla
úh hq;=h'
 .ekqïlre m%;sIaGdjla f.jd" ksfhdað;hdg NdKav úlsKu
s g mq¾K n,;, we;ehs
ioaNdjfhka úYajdi l< hq;=h'

12
iii. ysial< yels .súiqula hgf;a NdKav j, N=la;sh ,nd f.k we;s ;eke;a;d lrkq
,nk úlsKu
s la (Sale by a person in possession under a voidable contract)

hful= whq;= n,mEu" ;¾ckh" lreKq jrojd ±laúu jeks fya;=jla u; mokï jq ysia
l< yels .súiqulg we;=,a ù NdKav j, N=la;sh ;ud fj; ;nd f.k ;sfí kï" tlS
mqoa.,hd wod, NdKav f;jk md¾Yjhlg úl=Khs kï" NdKav úl=Kkakdf.a fodaI
iy.; whs;sh ms<sn|j fkd±k i;aNdjfhka NdKav ñ,§ .kakd .ekqïlrefjl=g ta
ms,sn|j fyd| whs;shla ,efí' kuq;a fuysÈ my; fldkafoais imqrd ,sh hq;=h'
 úl=Kqïlre NdKav j, N=la;sh ,nd f.k we;af;a ysia l< yels .súiqula u.sks'
 wod, úlsKu
s lrkq ,nk wjia:d jk úg ysia l< yels .súiqu wêlrKh úiska
wj,x.= fkdfldg ;ssìh hq;=h' th ;ju;a mej;sh hq;=h'
 NdKavh ñ,§ .kakd .ekqïlreg" úl=Kqïlref.a whs;sfha we;s fodaI iy.;Ndjh
ms<sn|j ±kqula fkdue;s úh hq;= w;r Tyq i;aNdjfhka .súiqug t<ö ;sìh hq;=h'

iv. úl=Kqïlref.a N=la;sfha we;s .ekqïlreg wh;a NdKav kej; úlsKsu

we;eï wjia:dj, NdKav j, whs;h

s .ekqïlre fj; udre ú ;snqk;a ;ju;a NdKav
j, N=la;sh úl=Kï
q lre fj; ;sfnk wjia:d we;' tjeks úgl NdKav j, úl=Kqïlre
tajd ;j;a md¾Yajhla fj; úl=Kkq ,efí'tjeks úgl úl=Kï
q lref.a jxpksl l%shdj
ms<sn|j .ekqïlrefjl= ^m<uq úlsKsfï& fkd±k tajd ioaNdjfhka ñ,§ .kq ,nkafka
kï tu NdKav iïnkaOfhka Tyqg fyd| whs;shla ,efí'

kuq;a fuu Í;sh wod, jkafka hï NdKavhla iïnkaOfhka lrkq ,nk uq,a úlsKsu
iïnkaOfhka muKs' we;eï úg NdKav .ekqïlrejka tajd w¿;ajeähd lsßu" fiajd
ie,isu jeks ldrKd Wfoid kej; úl=Kqïlre fj; hjkq ,efí' tjeks NdKav
úl=Kqïlre úl=Kj
q fyd;a túg tajd i|yd .ekqïlreg fyd| whs;shla fkd,efí'

v. .ekqïlref.a N=la;sfha ;sfnk úl=Kqïlreg wh;a NdKav úlsKsu'

.ekqïlre fj; ;ju;a ks;Hdkql+,j whs;sh udre fkdjq tfy;a .ekqïlref.a

N=la;sfha ;sfnk úl=Kqïlreg wh;a NdKav .ekqïlre ;j;a ;eke;af;l=g úl=Kkq
,nkafka kï" iy tls ;eke;a;d w.kd m%;sIaGdjla f.jd i;aNdjfhka NdKav ñ,§
f.k ;sfí kï" Tyqg fyd| whs;shla ,efí'

vi. újD; fj<ofmdf,a lrkq ,nk úlsKu

s la

újD; fj<ofmd< hkq ojfia hï ld,mßÉfþohlÈ jHdmdßlhka iy ñ,§ .kakka

talrdYsú .Kqfokq isÿlrkq ,nk ia:dkhls' Èkm;d fmd<" i;sm;d fmd< óg
WodyrKhs' fï wkqj NdKav j, whs;slre fkdjk ;eke;af;l=" fuu újD; fj<o

13
 fmdf,aÈ idudkH jHdmdßl lghq;= w;r NdKav úl=Kd we;s wjia:djl§ .ekqïlre
i;aNdjfhka w.kd m%;sIaGdjla f.jd wod, NdKav ñ,§ f.k ;snqfka kï tajd
iïnkaOfhka Tyqg fydo whs;shla ,efí'

vii. hï úfYaI whs;h

s la hgf;a lrkq ,nk úlsKï
s

hï hï mqoa.,hkag" NdKav j, kSs;suh ysñldr;ajh fkdue;s jqj;a" hï jHjia:djla

hgf;a ,eì we;s úfYaI n,;, fya;=fldg f.k" tu NdKav úlsKh
s yels w;r tajd
ñ,§ .kakd ;eke;a;dg tu NdKav iïnkaOfhka fyd| whs;shla ,efí'

Wod( msial,a úlsKï

S " Wlia fldg fírd fkd.;a iaj¾KdNrK fjkafoais lsßu yd
ñ,§ .ekSu wdosh

ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl= i;= whs;sjdislï (Rights of an Unpaid seller)

ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl= hkq úl=Kk ,o NdKav i|yd iïmq¾K úl=Kqï ñ< fkd,o
úl=Kqïlrefjl= fõ' Ndkav úlsKSfï wd{d mkf;a 38 ^1& hgf;a ñ, fkd,;a úl=Kqïlre
hkak my; mßÈ ks¾jpkh fldg we;' tkï"
i. NdKav w;amsg uqo,g úl=Kd we;s wjia:djl§ iïmQ¾K úl=Kqï ñ, fkd,eî we;akï
fyda
ii. NdKav i|yd ñ, fplam;la jeks .Kqfokq l< yels ,shú,a,lska f.jd we;s
wjia:djl§ iy tu .Kqfokq l< yels ,shú,a, wÕre ù we;s wjia:djl§'wod,
úl=Kqïlrejd" ñ, fkd,;a úl=Kqïlre f,i yeÈkafõ'

fuu ks¾jpkhg wkqj NdKav i|yd f.úh hq;= uq¿ uqo,ska fldgila muKla ,enq
;eke;a;do ñ, fkd,;a úl=Kqïlre f,i ye¢kafõ' kuq;a .ekqïlrejd NdKav i|yd ñ,
f.ùug iqodkï jq úg th m%;slafIam lrk ,o úl=Kqïlrefjl= ñ, fkd,;a úl=Kqïlrejl=
f,i ye¢kafjkafka ke;' NdKav i|yd ñ, f.jkq ,nkafka .Kqfokq l< yels ,shú,a,lska
kï th fldkafoais.; f.ùula (Conditional Payment) f,i ye¢kafõ' fï wkqj ñ, f.jk
,oafoa fplam;lska" fmdfrdkaÿ fkdaÜgqjlska fyda úksuh ì,la u.ska kï th wÕre ùfuka"
úl=Kqïlre" ñ, fkd,;a úl=Kqïlre njg m;afõ'

ñ, fkd,;a úl=Kqïlre i;= whs;sjdislï

ñ, fkd,;a úl=Kï
q lrefjl= fj; NdKav i|yd uqo,a fkd,eîfuka isÿjkakd jq widOdrKh
i|yd ms<shï jYfhka m%Odk m%;sl¾u folla ;sfí' tajd kï"
i. ñ, fkd,;a úl=Kï
q lrefjl=g úl=Kk ,o NdKav j,g tfrysj ;sfnkakdjq
whs;sjdislï'
ii. ñ, fkd,;a úl+Kqïlrefjl=g .ekqïlreg tfrysj ;sfnkakdjq whs;sjdislï'

14
ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl=g úl=Kk ,o NdKav j,g tfrysj ;sfnkakdjq
whs;sjdislï

we;eï úg NdKav úlsKsulska wk;=rej mjd tajdfha N=la;sh ;ju;a úl=Kï

q lre fj; mej;sh
yelsh' fujeks wjia:djl§ ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl=g" ;ud ika;lfha mj;sk
.ekqïlreg wh;a NdKav iïnkaOfhka my; l%shdud¾. wkq.ukh l< yelsh'
i. ,shfï n,h l%shd;aul lsßu (Right of Lien)
ii. NdKav uÕ k;r lsßfï n,h (Right of stoppage)
iii. kej; úlsKsfï n,h (Right of Resale)

,shfï n,h l%shd;aul lsßu

ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl=g" .ekqïlre i;= tfy;a ;ju;a ;ud fj; N=la;sh mj;sk
NdKav j,g tfrysj fuls n,h l%shd;aul l< yelsh' ,shfï n,h l%shd;aul lsßu jYfhka
ye¢kafjkafka .súiqug úIh jia;=j jkakd jq .ekqïlre i;=" tfy;a ;ju;a N=la;sh
úl=Kqïlre fj; mj;sk NdKav" .ekqïlre ñ, f.jk f;la

ñ, f.ùu i|yd fm<Uùula jYfhka tu NdKav j, N=la;sh$ ika;lh .ekqïlre fj; Ndr
fkd§ úl=Kqïlre fj; r|jd ;nd .ekSfï n,h hs' fuu whs;sh my; i|yka wjia:d j,§
l%shd;aul l< yel tkï'

i. NdKav w;amsg uqo,g úl=Kd we;s úg

ii. NdKav Khg úl=Kd we;s wjia:djl§ Kh f.ùfï ld,iSudj blaujd ;snqko ñ<
f.jd fkdue;s úg
iii. .ekqïlre jia;= Nx.;ajhg m;a ù we;s ùg

fï wkqj ,shfï n,h úl=Kqïlrefjl=g l%shd;aul l< yelafla my; fldkafoais iïmq¾K
jq úg§ muKs'

 úl=Kk ,o NdKav j, N=la;sh ;ju;a ñ, fkd,;a úl=Kqïlre fj; mej;Su

 ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl=g NdKav rojd .; yelafla ñ, whlr .ekSu i|yd
muKs'

fï wkqj ,shu l%shd;aul lsßfï n,h" úl=Kqïlre i;=j NdKav j, N=la;h

s mej;Su u; rod
mj;shs' fuysÈ NdKav j, whs;sh úl=Kqïlre fj; mej;sh hq;= ke;' tfiau NdKav j,
N=la;sh mj;skqfha ñ, fkd,;a úl=Kqïlref.a ksfhdað;hd fj; kï" tjeks úgl§ o NdKav
iïnkaOfhka ,shu l%shd;aul lsßfï whs;sh ñ, fkd,;a úl=Kï
q lreg ,efí' kuq;a ,shu
l%shd;aul lsßfï n,h ñ, fkd,;a úl=Kï
q lrefjl=g ysñ jkqfha NdKav i|yd ñ, whlr

15
.ekSu i|yd muKs' NdKav i|yd kv;a;= whlr .ekSu" .nvd .dia;= whlr .ekSu wdosh
i|yd NdKav j,g tfrysj ,shu l%shd;aul l< fkdyel'

NdKav uÕ k;r lsßfï n,h

NdKav" .ekqïlre fyda Tyqf.a ksfhdað;hd fj; Ndr§u i|yd úl=Kqïlre úiska tajd ÿïßh"
.=jka" keõ fiajh jeks iajdêSk m%jdyklrefjl=g Ndr§fuka miqj tu iajdëk m%jdyklre
úiska .ekqïlreg tajd Ndr fok f;la tu NdKav .uka lrñka (State of transmission of
goods) ;sfnk tajd f,i ie,fla' fufia .uka lrñka ;sfnkakd jq NdKav .uka lsÍu
w;ruÕ k;rfldg ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl=g tajd wdmiq ,nd .ekSug ;sfnkakd jq
whs;sh" NdKav uÕ k;r lsÍfï n,h l%shd;aul lsÍuhs' kuq;a fuu whs;sh ñ, fkd,;a
úl=Kqïlrefjl=g l%shd;aul l, yelafla .ekqïlre nqkaj;a jq úg§ muKs' NdKav uÕ k;r
lsßfï n,h l%shd;aul lsßu Wfoid my; fldkafoais iïmq¾K úh hq;=h'

i. .ekqïlre nqkaj;a Ndjhg m;aúu

ii. NdKav w;ruÕ m%jdykfha mej;Su
iii. ñ, fkd,;a úl=Kqïlrefjl=g" NdKav w;ruÕ keje;aúh yelafla ñ, whlr .ekSu
i|yd muKs

fuysÈ NdKav m%jdykh lrk m%jdylhd lghq;= lrkqfha úl=Kï

q lref.a ksfhdað;hl=
jYfhka kï túg" NdKav w;ruÕ kej;sh fkdyel' tajd iïnkaOfhka ñ, fkd,;a
úl=Kqïlreg ,shu l%shd;aul l< yelsh' tfiau m%jdylhd lghq;= lrkqfha .ekqïlref.a
ksfhdað;hl= jYfhka kï túgo NdKav w;ruÕ kej;Sfï n,h ñ, fkd,;a úl=Kqïlreg
wysñ fõ' ukao tajdfha N=la;sh .ekqïlreg udre ù we;s fyhsks' ta wkqj fuu whs;sh ñ,
fkd,;a úl=Kqïlreg l%shd;aul lsßug ,efnkqfha tajd iajdêk m%jdylfhl= u.ska m%jdykh
lrkq ,nkafka kï muKs' NdKav w;ruÕ k;r lsßfï whs;sh my; wjia:d j,§ wjidkhg
m;afõ'

i. .ekqïlre fyda Tyqf.a ksfhdað;hd NdKav Ndr .ekSfuka miqj we;eï wjia:dj,§
NdKav .ukdka;h f;la meñKsug fmr tajdfha whs;sh .ekqïlre fyda Tyqf.a
ksfhdað;hd úiska Ndr .kq ,efí' we;a; jYfhka fuh kS;Hdk=l=, fkdjk l%shdjla
fõ' tfiau NdKav .ekqïlreo" NdKav iu. .uka .ekSu fya;=fjka fuu whs;sh
l%shd;aul lsrsu wysñ jkafka ke;'
ii. iajdêk m%jdyklre úiska .ekqïlreg fyda Tyqf.a ksfhdað;hdg NdKav Ndr .kakd
f,ig oekqï §fuka miqj
iii. iajdêk m%jdyklre fyda Tyqf.a ksfhdað;hd úiska .ekqïlreg fyda ksfhdað;hdg
NdKav Ndr§u jerÈ wdldrfhka m%;sfCIam lrk úfgl

16
NdKav kej; úlsKSu

my; wjia:d j,§ ñ, fkd,;a úlsKqïlrefjl=g NdKav kej; úlsKSug whs;sh ;sfí'

i. NdKav j, iajdNdjh wkqj tajd blaukska kIH jk NdKav ùu'

ii. ñ, fkdf.õj fyd;a NdKav kej; úl=Kk njg .eKqïlre fj; ñ, fkd,;a
úlsKqïlre okajd isáh;a Tyqf.ka lsisÿ m%;spdrhla fkd,eîu'
iii. .eKqïlre NdKav i|yd ñ, fkdf.õjfyd;a tajd kej; úlsKSug ñ, fkd,;a
úlsKqïlreg whs;shla we;s njg NdKav úlsKSfï .súiqfïu i|ykaj ;sîu'

17