1.

Multipla skleroza

- je autoimuna demijalinizacijska bolest prilikom koje dolazi do nestanka mijelinske

ovojnice na živcima
- može se javiti u pubertetu, a prije 10. i nakon 45. g je rijetka
- zahvaća isključivo bijelu tvar, najčešće na vidnom živcu, moždanom deblu, osobito
most, mali mozak, piramidne putove, dno 4. komore i stražnje snopove leđne moždine
- mijelinska ovojnica sastoji se od lipida i obavija aksone
- bez nje nema prenošenja impulsa živcem
- nastaju upalna žarišta (plakovi), koji su smješteni duž velikih vena
- u ranoj fazi bolesti mijelinska vlakna su crvenkasta i otečena, te se mogu potpuno
povući, ali se većinom zamjene glija stanicama i tako nastaje sklerozacija (glijozni
ožiljci)

 tijek:
- javlja se u 2 osnovna oblika:
 pojava bolesti na mahove kronično progresivnog tijeka
- mahovi se razvijaju u tijelu 1-2 dana ili 1-2 tj
- simptomi ostaju nepromijenjeni nekoliko dana ili tjedana, zatim nastupa nepotpuna
spontana remisija
- razmak između dva maha može trajati par mjeseci, do 1-2 g ili čak 10-15 g
 u nekih bolesnika nakon nekoliko mahova bolest poprima kronično progresivni
tijek bez remisija (javlja se češće u srednjim godinama)

 simptomatologija:
- rani simptom je opći umor i brzo zamaranje
- prolazne klijenuti očnih mišića s dvoslikama, jednostrane, bez glavobolja
- neuritisi, jednostrani ili obostrani, a mogu zahvatiti i vidni živac uzrokujući prolazno
sljepilo
- retrobulbarni neuritis n.opticusa (oštećeni centralni vid)
- češće je zahvaćen n.facijalis i osjetni dio n.trigeminusa
- vrlo su česte centralne pareze
- jače su zahvaćeni distalni dijelovi ekstremiteta
- mogu se naći različiti stupnjevi spastične klijenuti od poremećaja fine motorike i
spastičnog hoda do paraplegije, tetraplegije ili hemiplegije
- osjet je uvijek poremećen
- javljaju se dugotrajne parestezije, utrnutost, škakljanje na šakama i stopalima
- česta je slabost mokraćnog mjehura, a rjeđe analnog sfinktera
- oštećenje malog mozga manifestita se trijasom simptoma:  nistagmus
 intencijski tremor
 skandirajući govor
- u kasnijim stadijima bolesti može se razviti demencija
- likvor je u ¾ bolesnika promijenjen
- na CT- u je vidljiva atrofija mozga preuranjena za dob bolesnika
 etiologija i patogeneza:
- nepoznata
- nasljedni faktor ima predisponirajuću ulogu
- vanjski faktori:  psihički stresovi
 traume
 tjelesni napor
 blaže infekcije
 izlaganje hladnoći
- pretežno obolijevaju žene (3:2), tijek je na mahove, nalazi se povećanje IgG i plazma
stanica u likvoru
- uzrok demijelinizacije: oslobađanje proteinoze koja razgrađuje proteinsku ovojnicu
- u tipizaciji tkiva nalazi se HLDR2

 prognoza:
- polovica bolesnika ima dobroćudni tijek bolesti
- trajanje bolesti je od 20-25 g
- nakon trajanja bolesti od oko 18 g, samo je 1/3 bolesnika potpuno radno sposobna
 dijagnoza:
- klinička slika, CT, MR, likvor
 liječenje:
- medicinska gimnastika
- elektrostimulacija mokraćnog mjehura
- povremeno davanje kortikosteroida i citostatika u mahovima bolesti
- imunosupresivi
- preparati suprarenalne žlijezde, esencijalnih aminokiselina
- plazmafereza

2. Parkinsonova bolest

- je bolest ekstrapiramidalnog sustava

- nalazimo karakterističan trijas simptoma: 1. tremor
2. akineza (nema pokreta)
3. rigor (hipertonus)
- do bolesti dolazi zbog smanjene koncentracije dopamina u bazalnim ganglijima mozga
- češće obolijevaju muškarci između 60. i 70. g života

- klinička slika:
 tremor u mirovanju
 usporenje ili gubitak voljnih pokreta
 rigiditet mišića
 pognuto držanje
 hod sitnim koracima
 smetnje održavanja ravnoteže
 otežano pisanje
 lice poput maske (nema mimike)
 teže razumljiv govor

- liječenje:
 supstitucijska terapija nadomiještanjem dopamina