1.

Anamneza – predstavlja razgovor sa bolesnikom u cilju prikupljanja svih informacija koje su

bitne za otkrivanje stručne prirodne bolesti i tačno postavljanje dijagnoze. Anamneza je osnovni
i najvažniji dio dijagnostičkog postupka.
2. Dijagnoza – predstavlja utvrđivanje bolesti ili patološkog stanja na temelju anamneze i fizičkih
pretraga.
3. Status morbi se sastoji od:
- Općeg statusa
- Statusa pojedinih dijelova tijela ili organa
4. Znakovi bolesti – predstavljaju ono što liječnici mogu objektivno mjeriti ili uočiti. Znakovi imaju
objektivnu prirodu. Oni su definitivi indikatori specifične bolesti ili stanja. Npr. visok tlak,
povišena temperature, ubrzan puls..
5. Vitalne funkcije su: stanje svijesti, tjelesna temperatura, krvni pritisak, puls, respiratorna
frekvencija.
6. Temperatura 37,5 je subfebrilna.
7. Kvantitativni poremećaji svijesti: somnolencija, sopor i koma.
8. Srčana insuficijencija – je klinički sindrom koga karakterišu strukturni ili funkcionalni poremećaji
koji uzrokuju nemogućnost srca da primi ili izbacuje krv radi transporta kiseonika i zadovoljenja
metaboličkih potreba tijela.
9. Simptomi srčane insuficijencije:
- dispnea, ortopnea, paroksimapla noćna dispnea, edemi
- simptomi niskog udarnog volumena
- abdominalni simptomi: anorexia, mučnina, abdominalna nadutost, imitacija
hipohondrijalnog bola.
10. Najčešće komplikacije diabetes mellitusa: skutne i hronične.
U akutne ubrajamo sljedeća klinička stanja: hipoglikemija ili hipoglikemijska koma, dijabetička
ketoacidoza i koma, hiperosmolarno stanje i koma, acidoza mliječnom kiselinom.
Hronične komplikacije mogu biti:
- Mikrovaskularne (retinopatija i nefropatija)
- Makrovaskularne (kardiovaskularna bolest, periferna vaskularna bolest,
cerebrovaskularna bolest)
- Nevaskularne (senzorna i motorna neuropatija, autonomna neuropatija).

11. Diabetes insipidus – poremećaj neurohipofize zbog deficit ADH (centralni diabetes insipidus) ili
se radi o nemogućnosti bubrega da reaguje na ADH (nefrogeni diabetes insipidus). Posljedice su
izlučivanje velike količine urina niske osmolarnosti.
Kod centralnog lučenja DI – nema lučenja ADH ili je ono nedovoljno. Uzroci mogu biti trauma
glave, operacije i zračenje hipotalamus-hipofizne regije, tumori, granulomatozne bolesti, upale
mozga, Sheeanov sindrom, kongenitalni i nasljedni poremećaj, ali polovina uzroka je idiopatska.

12. Th. kod terminalnog stadija bubrežne insuficijencije:

- Dijaliza
- Transplantacija bubrega
13. Simptomi i uzroci hipoglikemije:
Simptomi: znojenje, bljedilo, drhtanje, glad, slabost, dezorjentisanost, bolovi u abdomen ili
mučnina.
Uzroci: prekomjerno lučenje inzulina iz gušterače, previsoka doza inzulina ili drugog lijeka koji je
dijabetičar uzeo za sniženje razine šećera u krvi, nenormalnost hipofize ili nadbubrežne žlijezde.
14. Dijabetes tip 2 – ova forma dijabetesa nazvana i dijabetes – neovisni oblik NIDDM, pojam je koji
se koristi za osobe koje imaju inzulinsku rezistenciju i obično u početku nastanka bolesti, a
kasnije sa pogoršanjem bolesti apsolutnu inzulinsku deficijenciju. Ovaj tip se obično javlja obično
u srednjoj i kasnoj životnoj dobi.
Ovdje su prisutna 3 patofiziološka poremećaja:
- Inzulinska rezistencija
- Defektna sekrecija inzulina ili obje zajedno
- Glukagonska abnormalnost
Većina bolesnika je asimptomatična godinama, dg se postavlja nakon pojave klasičnih simptoma:
poliurija, polidipsija, polifagija, a često se dg postavi slučajnim lab. nalazom glukoze u serumu.
1. Anamneza se dijeli na:
- Ličnu (anamnezis personalis) – koja se dalje dijeli na sadašnju/trenutnu bolest
(anamnezis morbi) i ranije bolesti (anamnezis vitae)
- Porodičnu (anamnezis familiaris)
2. Tri glavna puta koja vode do dijagnoze: anamneza, fizikalne pretrage i laboratorijske
instrumentarne pretrage.
3. Fizikalni pregled čine:
- Promatranje – inspekcija,
- Pipanje – palpacija,
- Kuckanje – perkusija,
- Slušanje – auskultacija
4. Opšti status (status universalis) čine:
- Svijest (pri svijesti, orjentisan, sužene svijesti - somnolentan, soporozan, komatozan;
sinkopa, delirantno stanje, smeteno stanje, depresija, manija, demencija)
- Glas,
- Pokretljivost,
- Hod (otežan, sitni koraci, ataktičan),
- Položaj u krevetu,
- Rast (patuljast, gigantizam),
- Osteomuskularna građa (dobra i slaba),
- Konstitucija ( astenička, piknička)
- Stanje uhranjenosti (TT, BMI, pretilost, mršavost: kahesija – ekstremni oblik mršavosti,
marasmus – mršavost starog čovjeka)
- Temperatura (aksilarno: 36-37,2; rektalno; oralno; vaginalno)
- Disanje (eupnea, dispnea, tahipnea, bradipnea)
- Puls (frekvencija, ritam, pravilnost, punoća, brzina uspona i širenja pulsnog vala)
- Krvni pritisak (u mm/Hg)
5. Kvalitativni poremećaji svijesti: konfuzno-oneroidno stanje, delirij, sumračno stanje,
somnambulizam, fuga, hipnotičko stanje.
6. Temperatura 38,5 je febrilna.
7. Simptomi bolesti - imaju veliki značaj za brzo postavljanje dijagnoze bolesti koja ih je izazvala.
Simptomi bolesti, su u medicini, subjektivni doživljaji tjelesnih promjena koje nastaju u toku nekog
patološkog stanja (bolesti) ili procesa u organizmu. Ne treba ih miješati sa znakovima bolesti, koji
su objektivni doživljaj tjelesnih promjena.
8. Simptomi stabilne angine pectoris: stabilna angina pectoris je hronična koronarna bolest sa bolom
u prsima zbog ishemije miokarda koja nastaje poslije provokativnog faktora npr. fizički napor,
emotivni stress, obilan obrok, izlaganje hladnoći, a prolazi prestankom negativnog dejstva ili
tsavljanjem nitroglicerina pod jezik. Nema povišenih markera nekroze jer nekroze nema. Uzrok je
fizička prepreka u koronarnoj arteriji (aterosklerotski plak koji je najčešće stabilan).
9. Infarkt miokarda – je nekroza miokarda (smrt miokarda) nastala zbog nagle okluzije (produžene
ishemije) jedne od koronarnih arterija. Arteroskleroza je osnovni etiološki uzročnik nastanka
infarkta. Najčešće je akutna okluzija koronarne arterije uzrokovana trombom koji se formira na
mjestu rupturiranog arterosklerotskog plaka procesom adhezije i agregacije trombocita te
formiranjem definitivnog crvenog tromba i zaustavljanjem protoka krvi kroz zahvaćenu arteriju.
Drugi mogući uzrok je je invazivna subintimalna hemoragija nastala zbog prskanja kapilara vasa
vasorum što se viđa u hipertoničara. Suženje lumena na taj način može se naknadno opet
opstruirati trombom. Neophodna tri kriterija u akutnom infarktu: anamneza – bol u prsima, EKG
promjene u smislu ST elevacije, te porast biohemijskih markera u krvi (troponin, CK, CK-MB).
10. Gestacijski dijabetes je pojava hiperglikemije kod trudnih žena bez prethodno dijagnostikovanog
dijabetesa. Obično se otkrije sliučajno tokom rutinskih pretraga u trudnoći. Uzrok je nepoznat
mada se smatra da hormone koji se javljaju u trudnoći uzrokuju pojavu inzulinske rezistencije.
Komplikacije koje nosi sa sobom su: makrosomija ploda, rizičan porođaj, povećan perinatalni
mortalitet. Gestacioni dijabetes obično nestaje nakon prestanka trudnoće, ali nosi rizik za kasniju
pojavu dijabetesa tip 2.
11. Ketoacidoza
Dijabetična ketoacidoza (DKA) predstavlja akutnu metaboličku komplikaciju DM-a obilježenu
hiperglikemijom i metaboličkom ketoacidozom. Tokom tog procesa, tijelo kao izvor energije ne
koristi glukozu nego sagorijeva masti, što dovodi do povećane proizvodnje ketone. Razina šećera u
krvi zatim raste, a ketone odlaze u mokraću povlačeći za sobom vodu i soli, zbog čega se javlja
učestalo i obilno mokrenje. Uzrokuje mučninu, povraćanje i bolove u trbuhu, a napreduje prema
edemu mozga, komi i smrti. Dijagnostikuje se dokazivanjem hiperketonemije i metaboličke acidoze
s uvećanim anionskim zjapom uz hiperglikemiju. Liječi se ekspanzijom volumena, nadoknadom
inzulina i sprečavanjem hipokalijemije.
DKA je najčešća u DM tip 1 i javlja se kad su razine inzulina nedovoljne za temeljne metaboličke
potrebe organizma. U manjem broju dijabetičara tipa 1 DKA nastupa kao prvi znak bolesti. Manjak
inzulina može biti apsolutan (npr. prestanak davanja egzogenog inzulina) ili relativan (npr. relativno
preniske doze inzulina za povećane metaboličke potrebe uz akutnu infekciju, trauma ili drugi
fiziološki stres). Stanje je rjeđe u DM tip 2, ali se javlja u stresnim situacijama, npr. uz akutni IM.

12. Gangrena – je odumrlost tkiva, koja je obično povezana sa gubitkom opskrbe krvlju u zahvaćenom
području, nakon čega dolazi do prodora bakterija. Kada tkiva zbog lose cirkulacije ili ozljede ne
dobivaju hranjive tvari i kisik, ona odumiru. Tkiva koja odumru izvrsna su podloga za razvoj
bakterija te nastaje gangrene.
Razlikujemo suhu, vlažnu i posebno teški oblik vlažne gangrene – plinsku gangrenu.
Koža u početku može izgledati blijedo, zatim crvena ili brončane boje, te najzad zelene. Kod
infekcije klostridijama koža je topla i otečena. Infekcija se može u velikoj mjeri širiti pod kožu, često
izazivajući velike mjehure ispunjene tekućinom (bule). Tekućina iz mjehura je smeđa i zaudara. Plin
koji stvaraju klostridije često u tekućini dovodi do pojave mjehurića, a oni mogu činiti da koža pri
dodiru škripi. Tokom nekoliko dana infekcija može napredovati od vrlo blagog celulitisa u proširenu
gangrenu, što uzrokuje šok, zatajenje bubrega, delirij i smrt. Infekcija može dramatično
napredovati unutar nekoliko sati, uništavajući velike površine kože i mišića.

13. Hemodijaliza – je metoda odstranjivanja otpadnih tvari iz krvi, kao što su kalij i urea, al ii viška
vode u slučaju zatajenja bubrega. Hemodijaliza je jedna od tri terapije za zamjenu funkcije
bubrega. Druge dvije su transplatacija bubrega i peritonejska dijaliza. Od svih terapija, hemodijaliza
je najčešći oblik liječenja bolesnika s konačnim zatajenjem bubrega. Rutinska hemodijaliza se
najčešće obavlja kod neležećih pacijenata koji dolaze u bolnice ili druge ustanove.

14. Dijabetes tip 1 – je oblik koji je rezultat autoimunog razaranja beta-stanica gušterače koje
proizvode inzulin. Posljedica razaranja beta-stanica gušterače je apsolutni manjak inzulina.
Nedostatak inzulina uzrokuje porast glukoze u serumu, praćen klasičnim simptomima dijabetesa:
poliurija, polidipsija, polifagija. Ako se ne liječi inzulinom, ovaj tip je fatalan.
Postoje dva oblika tip 1 šećerne bolesti:
- Idiopatski – javlja se obično kod djece između 8-12 godina te mlađih osoba
- Latentni autoimuni dijabetes odraslih – LADA, dijagnostikuje se kod pojedinaca koji su
stariji u sklopu drugih autoimunih bolesti, obično preko 30 godina starosti.