Załącznik

do Uchwały Nr 8/41/2011/ZA
Zarządu Banku
z dnia 14 września 2011 r.

INSTRUKCJA PRAWNYCH FORM ZABEZPIECZENIA

WIERZYTELNOŚCI

Stalowa Wola, wrzesień 2011 r.

SPIS TREŚCI
Dział I. Postanowienia ogólne ........................................................................................................... 4
Rozdział 1. Informacje wstępne ........................................................................................................... 4
Rozdział 2. Wycena zabezpieczeń ....................................................................................................... 7
Rozdział 3. Zasady ustanawiania zabezpieczeń ................................................................................. 11
Rozdział 4. Osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w celu dokonania zabezpieczenia
kredytu .......................................................................................................................... 13
Rozdział 5. Zasady przechowywania dokumentów zabezpieczeń..................................................... 16
Rozdział 6. Zabezpieczenie kredytów udzielanych w konsorcjum ................................................... 16
Dział II. Katalog Zabezpieczeń ....................................................................................................... 17
Rozdział 1. Weksel in blanco ............................................................................................................. 17
Oddział 1. Postanowienia ogólne ............................................................................... 17
Oddział 2. Części składowe weksla .............................................................................. 19
Oddział 3. Osoby uprawnione do podpisywania weksli .......................................... 21
Oddział 4. Zwrot weksla przez Bank ............................................................................ 21
Rozdział 2. Depozyt ........................................................................................................................... 21
Rozdział 3. Kaucja pieniężna ............................................................................................................. 22
Rozdział 4. Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym ................................................. 24
Rozdział 5. Pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym .......................................... 25
Rozdział 6. Poręczenie ....................................................................................................................... 26
Oddział 1. Poręczenie według prawa cywilnego .......................................................... 26
Oddział 2. Poręczenie według prawa wekslowego ....................................................... 29
Rozdział 7. Gwarancja ..................................................................................................................... 30
Rozdział 8. Cesja................................................................................................................................ 32
Oddział 1. Przelew wierzytelności na zabezpieczenie .................................................. 32
Oddział 2. Cesja praw z indywidualnych umów ubezpieczeniowych ......................... 35
2.1 Cesja praw z indywidualnych umów ubezpieczenia majątkowego ........................... 35
2.2 Cesja praw z indywidualnych umów ubezpieczenia na życie ................................... 37
Rozdział 9. Przewłaszczenie na zabezpieczenie ................................................................................ 38
Oddział 1. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych, co do tożsamości ............................ 40
Oddział 2. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych, co do gatunku ................................. 41
Oddział 3. Przewłaszczenie papierów wartościowych ................................................. 42
Rozdział 10. Zastaw ........................................................................................................................... 42
Oddział 1. Zastaw rejestrowy........................................................................................ 42
1.1 Zastaw rejestrowy na pojazdach mechanicznych podlegających rejestracji ........... 47
1.2 Zastaw rejestrowy na rzeczach oznaczonych, co do gatunku .................................... 48
1.3 Zastaw rejestrowy na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ......... 48
1.4 Zastaw rejestrowy na akcjach ...................................................................................... 49
1.5 Zastaw rejestrowy na obligacjach ................................................................................ 51
1.6 Zastaw rejestrowy na bonach skarbowych/ pieniężnych ........................................... 52
1.7 Zastaw rejestrowy na wierzytelności............................................................................ 52
1.8 Zastaw rejestrowy na jednostkach uczestnictwa funduszu inwestycyjnego............. 54
Oddział 2. Zastaw zwykły ............................................................................................. 55
2.1 Zastaw zwykły na rzeczach ruchomych ....................................................................... 55
2.2 Zastaw zwykły na prawach ........................................................................................... 56
Oddział 3. Zastaw finansowy ........................................................................................ 59

2
Rozdział 11. Hipoteka ........................................................................................................................ 60
Oddział 1. Hipoteka na wierzytelności hipotecznej ...................................................... 69
Oddział 2. Hipoteka przymusowa ................................................................................. 69
Rozdział 12. Przyrzeczenie przeniesienia własności nieruchomości ................................................. 69
Rozdział 13 Poddanie się egzekucji ................................................................................................... 70
Oddział 1. Akt notarialny, w którym dłużnik poddaje się egzekucji ............................ 70
Oddział 2. Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji składane w trybie .......... 70
art. 97 ust.1 i 2 Prawa bankowego ................................................................................ 70
Rozdział 14. Przystąpienie do długu .................................................................................................. 71
Oddział 1. Przystąpienie do długu ................................................................................ 71
Oddział 2. Ustawowe przystąpienie do długu ............................................................... 72
Oddział 3. Przejęcie długu kredytowego /art. 519 - 525 k.c./ ....................................... 73
Rozdział 15. Zabezpieczenie spłaty kredytu w formie ubezpieczeń dostępnych w Banku w ramach
współpracy z określonym zakładem ubezpieczeń ........................................................ 74
Rozdział 16. Zabezpieczenie spłaty kredytu w formie ubezpieczenia w KUKE S.A. ...................... 74
Dział III. Zabezpieczenia wpływające na zmniejszenie wymogu kapitałowego Banku i
podstawę naliczenia rezerwy celowej ............................................................................................. 75
Rozdział 1. Zabezpieczenia wpływające na obniżenie wymogu kapitałowego Banku............... 75
Oddział 1 . Zabezpieczenia rzeczywiste finansowe ................................................. 76
Rodzaje i warunki rzeczywistych zabezpieczeń finansowych ................................. 76
Wymogi minimalne uznawalności rzeczywistych zabezpieczeń finansowych. ...... 78
Oddział 2. Inne zabezpieczenia rzeczywiste: ............................................................ 79
Rodzaje, warunki i wymogi innych zabezpieczeń rzeczywistych .......................... 79
Oddział 3. Zabezpieczenia nierzeczywiste (wynikające ze zobowiązań „osób”
trzecich) ...................................................................................................... 80
Rodzaje, warunki i wymogi innych zabezpieczeń nierzeczywistych ..................... 80
Oddział 4. Zabezpieczenia umożliwiające zmniejszenie wymogu kapitałowego w
wyniku przyporządkowania ekspozycji do odpowiedniego segmentu z
niższą wagą ryzyka.................................................................................... 81
Rozdział 2. Zabezpieczenia wpływające na zmniejszenie wielkości tworzonej rezerwy celowej.82
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW ................................................................................................................... 83

3
 Dział I. Postanowienia ogólne
Rozdział 1. Informacje wstępne

§ 1.
1. „Instrukcja prawnych form zabezpieczenia wierzytelności”, zwana dalej „Instrukcją”, określa
obowiązujące w Nadsańskim Banku Spółdzielczym z siedziba w Stalowej Woli formy, zasady
i tryb przyjmowania prawnych zabezpieczeń kredytów oraz innych usług obciążonych ryzykiem
kredytowym ze wskazaniem zabezpieczeń, które Bank może uwzględnić w kalkulacji wymogu
kapitałowego oraz pomniejszania podstawy naliczenia rezerwy celowej.
2. Użyte w Instrukcji określenia zostały zdefiniowane w regulacjach obowiązujących w Nadsańskim Banku
Spółdzielczym, a dla potrzeb Instrukcji użyte określenia oznaczają:
1) Bank – Nadsański Bank Spółdzielczy;
2) wnioskodawca - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości
prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, ubiegająca się o udzielenie przez Bank - kredytu,
pożyczki, gwarancji, poręczenia lub dokonania innej czynności bankowej;
3) dłużnik/Kredytobiorca - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca
osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, utworzona zgodnie z
przepisami prawa, z którą Bank dokonał czynności bankowej powodującej, bądź mogącej
spowodować, powstanie wierzytelności Banku;
4) zabezpieczenie wierzytelności - prawne zabezpieczenie udzielonego kredytu, pożyczki, gwarancji,
innych wierzytelności przewidziane w Kodeksie cywilnym. prawie wekslowym i innych ustawach
oraz zwyczajach przejętych w obrocie krajowym i zagranicznym;
5) zabezpieczenie przejściowe – dodatkowe prawne zabezpieczenie wierzytelności, zaakceptowane
przez Bank, ustanawiane na okres przejściowy, tj. do momentu ustanowienia docelowego
zabezpieczenia wierzytelności;
6) data pewna - dokonane przez notariusza potwierdzenie daty na okazanym mu dokumencie. Data
powinna odpowiadać dacie zawarcia umowy. Datę pewną mają również czynności bankowe lub
czynności zabezpieczające wierzytelność Banku, stwierdzone dokumentami, o których mowa w art.
95 ust. 1 Prawa bankowego (w tym umowy zawarte przez Bank), opatrzonymi pieczęcią ze znakiem
firmowym Banku, od daty tych dokumentów.
7) uznana ochrona kredytowa – technika ograniczania ryzyka kredytowego umożliwiająca zmniejszenie
wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego określona na podstawie załącznika nr 17 do
uchwały nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r z późn. zm.;
8) wartość rynkowa nieruchomości - szacunkowa kwota, za którą zainteresowany nabywca powinien
zakupić daną nieruchomość od właściciela zainteresowanego sprzedażą na warunkach rynkowych w
dniu przeprowadzania wyceny, o ile właściciel dołożył należytej staranności w celu znalezienia
najlepszego nabywcy i gdzie każda ze stron posiada niezbędną wiedzę oraz działa w sposób
świadomy i rozważny. Wartość rynkowa nieruchomości mieszkalnych powinna być określona w
podejściu porównawczym, natomiast wartość rynkowa nieruchomości komercyjnych może być
określona w podejściu porównawczym, dochodowym lub mieszanym z zastrzeżeniem, że
zabezpieczenie na nieruchomości, której wartość została ustalona w podejściu dochodowym, nie
może być uwzględniane w rachunku adekwatności kapitałowej;
9) nieruchomość mieszkalna – nieruchomość położona na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, która jest
lub będzie zamieszkana bądź przeznaczona pod wynajem przez właściciela (którą dłużnik
zamieszkuje lub będzie zamieszkiwał, bądź też oddał lub odda w najem lub dzierżawę);
10) nieruchomość komercyjna - nieruchomość położona na terenie Rzeczpospolitej Polskiej nie będąca
nieruchomością mieszkalną;
11) niezależny rzeczoznawca - osoba posiadająca kwalifikacje, umiejętności i doświadczenie konieczne
do przeprowadzania wyceny, niezależna od procesu decyzyjnego w sprawie udzielania kredytu, przy
czym w przypadku wycen nieruchomości powinna to być osoba wpisana do centralnego rejestru
 rzeczoznawców majątkowych, zgodnie ustawą o gospodarce nieruchomościami (tj.: Dz. U. z 2010 r.
Nr 102, poz. 651);
12) System POJAZDY - narzędzie informatyczne, którego administratorem jest Związek Banków
Polskich, zapewniające Bankowi dostęp do informacji o poszukiwanych przez Policję pojazdach, na
zasadach określonych w Instrukcji „Zasady wymiany informacji w Systemie POJAZDY”;
13) wartość godziwa/wartość rynkowa aktywów finansowych – kwota, za jaką dany składnik aktywów
finansowych mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji
rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, nie powiązanymi ze sobą
stronami. Przy czym:
a) wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku,
stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby
ich wysokość była znacząca,
b) cenę rynkową aktywów finansowych:
- posiadanych przez Bank oraz zobowiązań finansowych, które Bank zamierza zaciągnąć,
stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna,
- które Bank zamierza nabyć, oraz zaciągniętych zobowiązań finansowych stanowi zgłoszona na
rynku bieżąca oferta sprzedaży;
14) ochrona kredytowa rzeczywista – technika ograniczania ryzyka kredytowego wynikająca z umowy z
dłużnikiem Banku i umożliwiająca skuteczne upłynnienie, dokonanie transferu lub przejęcia, bądź
zatrzymania aktywów lub kwot stanowiących zabezpieczenie kredytu;
15) ochrona kredytowa nierzeczywista – technika ograniczania ryzyka kredytowego wynikająca ze
zobowiązania strony trzeciej do zapłacenia określonej kwoty w przypadku niewykonania
zobowiązania przez dłużnika.
§ 2.
Zabezpieczenie wierzytelności ma na celu zapewnienie zwrotu należności Banku w szczególności z tytułu
udzielonego kredytu, pożyczki wraz z odsetkami, prowizjami i innymi kosztami Banku, lub wykonania przez
dłużnika innego zobowiązania pieniężnego wobec Banku, w razie gdyby dłużnik nie wywiązał się w
terminie z warunków umowy.
§ 3.
Bank ustala formę zabezpieczenia w porozumieniu z wnioskodawcą, biorąc pod uwagę:
1) typowe oraz indywidualne ryzyko związane z zawarciem umowy z wnioskodawcą, w tym:
a) ryzyko branży,
b) sytuację finansową i gospodarczą wnioskodawcy,
c) status prawny wnioskodawcy,
d) przebieg dotychczasowej współpracy z Bankiem lub opinie banków, z którymi wnioskodawca
dotychczas współpracował,
e) rodzaj i wysokość wierzytelności oraz okres kredytowania,
f) cechy danego zabezpieczenia wynikające z regulujących je przepisów ogólnych i wewnętrznych
Banku (w tym sposób ustanowienia zabezpieczenia, przesłanki i zakres odpowiedzialności
wynikającej z zabezpieczenia, sposób realizacji uprawnień Banku), w szczególności:
 realną możliwość zaspokojenia roszczeń Banku z ustanowionego zabezpieczenia w
możliwie najkrótszym czasie z przyjętego zabezpieczenia,
 płynność zabezpieczenia,
 istniejące już obciążenia na rzeczy mającej stanowić przedmiot zabezpieczenia,
w przypadku zabezpieczeń rzeczowych oraz sytuację finansową i gospodarczą osoby trzeciej

5
 zobowiązującej się do zaspokojenia roszczeń Banku za wnioskodawcę oraz jej powiązania
personalne i kapitałowe z innymi podmiotami, w przypadku zabezpieczeń osobistych,
 możliwość pomniejszenia podstawy tworzenia rezerw celowych na należności Banku, na
zasadach określonych w przepisach w sprawie tworzenia rezerw na ryzyko związane z
działalnością banków oraz w aktualnych przepisach wewnętrznych Banku w tym zakresie,
 możliwość uwzględnienia w rachunku wymogów kapitałowych efektu redukcji ryzyka
kredytowego w wyniku przyjętych zabezpieczeń, spełniających kryteria określone w
obowiązujących w Banku regulacjach.
2) przewidywany koszt ustanowienia zabezpieczenia, który obejmuje:
a) należności podatkowe, w tym podatek od czynności cywilnoprawnych, opłaty skarbowe,
b) opłaty notarialne,
c) opłaty sądowe,
d) opłaty o charakterze cywilnoprawnym.
3) przewidywany nakład pracy Banku związany z monitorowaniem stanu zabezpieczeń oraz koszt
dochodzenia roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia, z zastrzeżeniem ponoszenia kosztów
koniecznych;
4) zasady stosowania odpowiednich form zabezpieczeń określone w odrębnych uregulowaniach
wewnętrznych Banku.

§ 4.
1. Rozróżnia się w szczególności następujące formy zabezpieczenia:
1) weksel in blanco;
2) depozyt bankowy;
3) kaucja pieniężna;
4) blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym;
5) pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym;
6) poręczenie według prawa cywilnego;
7) poręczenie wekslowe;
8) gwarancja;
9) przelew wierzytelności na zabezpieczenie;
10) cesja praw z umów ubezpieczenia;
11) przewłaszczenie na zabezpieczenie rzeczy oznaczonych co do gatunku/przeniesienie własności;
12) przewłaszczenie na zabezpieczenie rzeczy oznaczonych co do tożsamości/ przeniesienie własności;
13) zastaw rejestrowy;
14) zastaw zwykły;
15) zastaw finansowy;
16) hipoteka;
17) hipoteka przymusowa;
18) oświadczenie o poddaniu się egzekucji;
19) przystąpienie do długu;
20) przejęcie długu;

6
 21) ubezpieczenie kredytu;
2. Należy przyjmować zabezpieczenia, których termin rozliczenia względem zabezpieczanej ekspozycji
jest taki sam lub dłuższy niż termin tej ekspozycji.
3. Podstawowy podział zabezpieczeń dokonywany jest w oparciu o kryterium zakresu odpowiedzialności
dłużnika:
1) zabezpieczenia osobiste, które charakteryzują się odpowiedzialnością osobistą osoby dającej
zabezpieczenie, całym jej majątkiem do wysokości zadłużenia (w szczególności poręczenie według
prawa cywilnego, weksel in blanco, poręczenie wekslowe, przystąpienie do długu);
2) zabezpieczenia rzeczowe, które ograniczają odpowiedzialność osoby dającej zabezpieczenie do
poszczególnych składników jej majątku, ale dają wierzycielowi pierwszeństwo zaspokojenia z
obciążonej rzeczy przed wierzycielami osobistymi dłużnika (w szczególności kaucja, zastaw
rejestrowy i zwykły, przewłaszczenie, hipoteka).
4. Podstawowymi formami zabezpieczenia, ustanawianymi obowiązkowo w Banku są:
1) pisemne oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji - gdy dłużnikiem jest osoba, która
dokonywała bezpośrednio z Bankiem czynności bankowej lub osoba będąca dłużnikiem Banku z
tytułu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z tej czynności bankowej, określone w art. 97 ust.
1 i 2 Prawa bankowego;
2) pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym w Banku, gdy dłużnik posiada rachunek
bankowy, o ile nie narusza to zawartych wcześniej przez dłużnika umów.
5. Bank podejmuje negocjacje z wnioskodawcą w celu ustanowienia dodatkowych zabezpieczeń w formie:
1) weksla własnego in blanco;
2) poręczenia cywilnego lub wekslowego podmiotów powiązanych z dłużnikiem kapitałowo lub
organizacyjnie;
3) pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym w innych bankach, gdy dłużnik posiada
w tych bankach rachunek bankowy.
6. W przypadku, gdy zabezpieczenie ustanawiane jest przez osoby trzecie:
1) zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002
r., Nr 101, poz. 926 ze zm.) należy przekazać dłużnikowi Banku z tytułu zabezpieczenia
wierzytelności, informacje o ochronie danych osobowych, których wzór stanowi załącznik nr 70 do
niniejszej Instrukcji;
2) w umowie ustanawiającej zabezpieczenie należy ustalić sposób, w jaki Bank będzie powiadamiał
o opóźnieniu w spłacie zadłużenia przez Kredytobiorcę, dodając dodatkowy paragraf w brzmieniu:
„Bank będzie niezwłocznie, w formie pisemnej, listem poleconym, powiadamiał o opóźnieniu w
spłacie zadłużenia przez Kredytobiorcę”.
3) w umowie ustanawiającej zabezpieczenie, dla kredytów udzielanych osobom fizycznym na cele inne
niż gospodarcze, należy uwzględnić klauzule konsumenckie, których wzór określa załącznik nr 67.

Rozdział 2. Wycena zabezpieczeń

§ 5.
1. Wartość przyjmowanego przez Bank zabezpieczenia uzależniona jest od:
1) oceny zdolności kredytowej wnioskodawcy w przypadku kredytowania osób fizycznych;
2) grupy ryzyka w przypadku kredytowania działalności gospodarczej, chyba, że odrębne uregulowania
wewnętrzne Banku stanowią inaczej.
2. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności w formie przeniesienia na Bank przez dłużnika lub osobę
trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawa własności rzeczy
ruchomej stanowiącej środek trwały (przewłaszczenie rzeczy ruchomej) lub ustanowienia zastawu

7
 rejestrowego na rzeczy ruchomej stanowiącej środek trwały, z zastrzeżeniem ust. 10 - do ustalenia
wartości zabezpieczenia należy przyjąć aktualną wartość przedmiotu przewłaszczenia/zastawu, przy
czym podstawę wyliczenia tej wartości stanowi:
1) wartość określona w aktualnej wycenie niezależnego rzeczoznawcy majątkowego, w przypadku
zastawu rejestrowego, zweryfikowana aktualną polisą ubezpieczeniową i cenami giełdowymi/
rynkowymi/ komisowymi, lub
2) wartość określona na innej podstawie niż wycena rzeczoznawcy, w przypadkach gdy:
a) rzeczy ruchome występują w obrocie rynkowym – ich wartość można przyjąć na podstawie
aktualnej polisy ubezpieczeniowej po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi/ rynkowymi/
komisowymi, lub udokumentowanej ceny giełdowej/ rynkowej/ komisowej,
b) rzeczy ruchome są nowe, zakupione i dostarczone nabywcy – wartość ich może być ustalona
według faktury zakupu, po jej zweryfikowaniu z aktualną polisą ubezpieczeniową. Za rzecz
nową uznaje się rzecz zakupioną do 6 miesięcy od daty złożenia wniosku kredytowego.
3. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności w formie przeniesienia na Bank przez dłużnika lub osobę
trzecią, do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawa własności rzeczy
ruchomej stanowiącej środek obrotowy (przewłaszczenie rzeczy ruchomej) lub ustanowienia zastawu
rejestrowego na rzeczy ruchomej stanowiącej środek obrotowy, z zastrzeżeniem ust. 10 - do ustalenia
wartości zabezpieczenia w przypadku braku wyceny niezależnego rzeczoznawcy należy przyjąć aktualną
wartość przedmiotu przewłaszczenia/zastawu, przy czym podstawę wyliczenia tej wartości stanowi:
1) aktualna wartość rzeczy ustalona na podstawie ceny zakupu lub technicznego kosztu wytworzenia,
po jej zweryfikowaniu z cenami giełdowymi/ rynkowymi/ komisowymi,
2) wartość rzeczy określona w aktualnej polisie ubezpieczeniowej po jej zweryfikowaniu z cenami
giełdowymi/ rynkowymi/ komisowymi, lub udokumentowana cena giełdowa/ rynkowa/ komisowa;
4. W przypadku zabezpieczenia wierzytelności przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości - wartość
zabezpieczenia ustalana jest na podstawie:
1) wysokości wpisanej hipoteki, jeżeli wysokość hipoteki nie zabezpiecza 100% kwoty wierzytelności,
przy czym uwzględniona wysokość wpisanej hipoteki nie może być wyższa niż wartość rynkowa
nieruchomości,
2) wartości rynkowej nieruchomości, ustalonej w oparciu o:
a) aktualną wycenę nieruchomości dokonaną przez niezależnego rzeczoznawcę, pomniejszoną o
powstałe wcześniej obciążenia i opróżnione miejsca hipoteczne w granicach wygasłej hipoteki
do których właściciel nieruchomości posiada prawo rozporządzania, (jeżeli nie uwzględnia tego
wycena rzeczoznawcy) przy czym:
 jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych przed 20.02.2011 r. hipotek zwykłych spłaconych
wierzytelności, Bank dopuszcza możliwość nieuwzględniania ich w wyliczeniu wartości
nieruchomości, pod warunkiem otrzymania pisemnej zgody wierzyciela na wykreślenie tych
wpisów oraz zobowiązania dłużnika do złożenia opłaconego wniosku do Sądu o ich
wykreślenie, w terminie możliwym do wykonania,
 jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych przed 20.02.2011 r. hipotek zwykłych i/lub kaucyjnych
na rzecz Banku, dopuszcza się pomniejszenie wartości nieruchomości o kwotę
zaangażowania Banku z tytułu zabezpieczonych hipoteką wierzytelności,
b) cenę wykazaną w umowie sprzedaży sporządzonej w formie Aktu notarialnego, w przypadku
nowego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego wybudowanego przez dewelopera lub
spółdzielnię mieszkaniową,
c) jeżeli kwota zabezpieczanej wierzytelności nie przekracza 100.000 zł dopuszczalne jest również
ustalenie wartości nieruchomości na podstawie:
 aktualnej polisy ubezpieczeniowej nieruchomości, lub
 danych z GUS - w przypadku gruntów rolnych, lub
 cen rynkowych lub danych z GUS lub aktu zakupu – w przypadku działek
niezabudowanych;

8
5. Jeżeli zabezpieczenie wierzytelności Banku stanowi poręczenie według prawa cywilnego lub poręczenie
wekslowe osoby fizycznej:
1) kwotę poręczanego zobowiązania, pod warunkiem jednak, że sytuacja finansowa poręczyciela jest
co najmniej tak dobra, jak sytuacja finansowa wnioskodawcy, a w szczególności dochody
poręczyciela kształtują się na poziomie zbliżonym do dochodów wnioskodawcy. Bank dokonuje w
tym celu oceny zdolności kredytowej poręczyciela według kryteriów obowiązujących przy
udzielaniu przez Bank kredytów,
2) jeżeli poręczyciel nie spełnia wymogów określonych w pkt 1, do ustalenia wartości zabezpieczenia
przyjmuje się taką kwotę, jaką przy uwzględnieniu sytuacji majątkowej poręczyciela, mógłby on
uzyskać w Banku jako kredytobiorca, w przypadku ubiegania się o kredyt gotówkowy dla osób
fizycznych;
6. Jeżeli zabezpieczenie wierzytelności Banku stanowi poręczenie według prawa cywilnego lub poręczenie
wekslowe podmiotu (o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, posiadającego zdolność kredytową) -
do ustalenia wartości zabezpieczenia można przyjąć kwotę poręczanego zobowiązania, jeżeli łączna
kwota poręczenia udzielonego przez poręczyciela jednemu dłużnikowi nie przekroczy 15% aktywów
netto poręczyciela, pomniejszonych o należne, lecz nie wniesione wkłady na poczet kapitałów
(funduszy) podstawowych spółek akcyjnych i spółdzielni;
7. Jeżeli zabezpieczenie wierzytelności Banku stanowi przelew wierzytelności z kontraktu/umowy – do
ustalenia wartości zabezpieczenia należy przyjąć wartości netto towarów lub usług, bez podatku VAT,
uwzględniając indywidualne warunki umowy/kontraktu, w tym:
1) terminy płatności,
2) tryb zgłaszania i załatwiania reklamacji,
3) terminy wypowiedzenia,
4) zabezpieczenie realizacji umowy/kontraktu.
8. Przed udzieleniem kredytu pracownik Banku ma obowiązek dokonania oceny zabezpieczeń rzeczowych
kredytu w czasie inspekcji, o ile procedury szczegółowe nie stanowią inaczej.
9. W przypadku powzięcia wątpliwości, co do wartości proponowanego zabezpieczenia, Bank powinien
zlecić dokonanie wyceny przez niezależnego rzeczoznawcę na koszt Kredytobiorcy.
10. W przypadku zastawu rejestrowego, zabezpieczającego kilka wierzytelności Banku, Bank ustala
aktualną wartość zabezpieczenia według zasad określonych w ust. 2, pomniejszając ją o powstałe
wcześniej obciążenia wynikające z wcześniejszych wpisów zastawów rejestrowych, przy czym:
1) jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych zastawów rejestrowych spłaconych wierzytelności, Bank
dopuszcza możliwość nieuwzględniania ich w wyliczeniu wartości przedmiotu zabezpieczenia, pod
warunkiem otrzymania pisemnej zgody wierzyciela na wykreślenie tych wpisów oraz zobowiązania
dłużnika do złożenia opłaconego wniosku do Sądu o ich wykreślenie, w terminie możliwym do
wykonania;
2) jeżeli obciążenia dotyczą wpisanych zastawów na rzecz Banku, dopuszcza się pomniejszenie
wartości przedmiotu zabezpieczenia o kwotę zaangażowania Banku z tytułu zabezpieczonych
zastawem rejestrowym wierzytelności.
§ 5a.
1. Wartość poszczególnych przedmiotów zabezpieczenia, w tym ustaloną według zasad określonych w § 5,
należy skorygować stosując wskaźniki korygujące określone w załączniku nr 68 do Instrukcji.
2. Wartość przyjętego zabezpieczenia po korekcie wskaźnikami korygującymi, określonymi w załączniku
nr 68, w stosunku do kwoty udzielonego kredytu, wyznacza skorygowany wskaźnik zabezpieczenia.
3. Wysokość skorygowanego wskaźnika zabezpieczenia powinna kształtować się na poziomie adekwatnym
do ponoszonego ryzyka tj. przypisanym do danej klasy ryzyka wnioskodawcy wyznaczonej w trakcie
analizy kredytowej. Wymagane minimalne wielkości skorygowanego wskaźnika zabezpieczenia
określone są:
1) w załączniku nr 9 do Instrukcji Kredytowania Działalności Gospodarczej cz. II;

9
 2) na poziomie 1,0 w stosunku do osób fizycznych, którym udzielane są kredyty nie związane z
działalnością gospodarczą
z zastrzeżeniem ust. 4 i 9.
4. Bank wymaga przestrzegania poziomu skorygowanego wskaźnika zabezpieczeń określonego w ust. 3, o
ile szczegółowe regulacje produktowe nie stanowią inaczej.
5. W przypadku kredytów inwestycyjnych, pomostowych i preferencyjnych udzielanych na
przedsięwzięcia inwestycyjne, z zastrzeżeniem ust. 6, należy ustalić jedynie docelowy poziom
skorygowanego wskaźnika zabezpieczeń po zakończeniu inwestycji.
6. W przypadku kredytów inwestycyjnych i/lub obrotowych udzielanych deweloperom/spółkom
celowym/innym podmiotom na budowę budynków przeznaczonych do sprzedaży lub pod
wynajem/dzierżawę, skorygowany wskaźnik zabezpieczenia dotyczy zabezpieczenia docelowego, przy
czym zabezpieczenie docelowe powinno spełniać kryteria określone w § 6 ust. 1. Zabezpieczenie
przejściowe ww. wierzytelności Banku nie wymaga ustalenia poziomu skorygowanego wskaźnika
zabezpieczenia.
7. Docelowy poziom skorygowanego wskaźnika zabezpieczenia wierzytelności określonych w ust. 5 i 6
dotyczy zakończonej inwestycji. Podstawę ustalenia wartości zabezpieczenia stanowi przyszła wartość
przedmiotu zabezpieczenia oszacowana na podstawie wyceny sporządzonej przez niezależnego
rzeczoznawcę. W uzasadnionych przypadkach, przy inwestycji budowlanej, Bank dopuszcza ustalenie
docelowej wartości zabezpieczenia - nieruchomości na podstawie aktualnej wartości nieruchomości z
wyceny rzeczoznawcy i planowanych nakładów, określonych w biznes – planie, które umożliwią
wyznaczenie wartości odtworzeniowej nieruchomości. Bank zobowiązuje dłużnika w umowie kredytu
do aktualizacji wyceny nieruchomości po zakończonej inwestycji.
8. Odstępstwa w zakresie zabezpieczania wierzytelności podejmowane są zgodnie z Regulaminem
podejmowania decyzji kredytowych.
9. W przypadku zabezpieczenia kredytu preferencyjnego z dopłatami do kapitału i/lub oprocentowania
należy zabezpieczyć:
1) należność główną, tj. kwotę udzielonego kredytu w stosunku do której obliczany jest skorygowany
wskaźnik zabezpieczenia;
2) zwrot nienależnych dopłat w wysokości określonej w umowie kredytu, przy czym formą tego
zabezpieczenia jest weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową, której wzór stanowi
załącznik nr 4a do Instrukcji.
§ 6.
1. W przypadku, gdy na podstawie postanowień art. 70 ust. 2 Prawa bankowego, udzielany jest kredyt
Kredytobiorcom, nie posiadającym zdolności kredytowej, dla zabezpieczenia tego kredytu mogą być
przyjmowane wyłącznie zabezpieczenia:
1) w stosunku, do których, zgodnie z załącznikiem nr 68 do Instrukcji stosowany jest wskaźnik
korygujący od 70% do 100 %, lub
2) które zgodnie z instrukcją „Zasady klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw
celowych” umożliwiają zaklasyfikowanie ekspozycji kredytowej do kategorii normalne,
z zastrzeżeniem ust.2.
2. W indywidualnych przypadkach Zarząd Banku może uznać za szczególny sposób zabezpieczenia spłaty
kredytu również inne formy zabezpieczeń. Formy te należy każdorazowo określić w decyzji kredytowej.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, przyjmowane zabezpieczenia muszą umożliwiać
pomniejszenie o 100% podstawy tworzenia rezerw celowych na ryzyko związane z ekspozycjami
kredytowymi, od dnia wykorzystania pierwszej transzy kredytu do dnia ostatecznej spłaty kapitału wraz
z odsetkami.
4. Zabezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie mogą być wykorzystane do pomniejszenia podstawy
tworzenia rezerw celowych, o którym mowa w ust. 3.

10
5. Przepisy ust. 1 – 4 stosuje się odpowiednio przy udzielaniu kredytu nowoutworzonemu przedsiębiorcy,
osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność
prawną z zastrzeżeniem zabezpieczeń przejściowych określonych w § 5a ust. 5 i 6.

Rozdział 3. Zasady ustanawiania zabezpieczeń

§ 7.
1. Bank stosuje jedno lub kilka zabezpieczeń jednocześnie w zależności od oceny stopnia ryzyka
kredytowego.
2. Ustanowienie zabezpieczenia rzeczowego nie ogranicza możliwości zaspokajania się przez Bank z
całego majątku Kredytobiorcy i/lub poręczyciela w tym poręczyciela wekslowego, natomiast
odpowiedzialność osoby trzeciej, która udzieliła zabezpieczenia rzeczowego ogranicza się do
przedmiotu zabezpieczenia.
3. Wszelkie dokumenty dostarczone do Banku, w szczególności wyceny, faktury, wyciągi
z ksiąg wieczystych, powinny być sprawdzone pod względem autentyczności oraz powinny być aktualne
w szczególności:
1) wypis z księgi wieczystej nie powinien być starszy niż 1 miesiąc, od momentu złożenia w Banku
dokumentów np. z wnioskiem kredytowym i nie starszy niż 3 miesiące w momencie udzielenia
transakcji kredytowej;
2) wydruk księgi wieczystej z Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych przez pracownika Banku, w
przypadku księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym, nie powinien być starszy niż
5 dni w momencie udzielenia transakcji kredytowej;
3) wycena rzeczoznawcy majątkowego nie starsza niż 12 miesięcy w momencie udzielenia transakcji
kredytowej,
chyba, że szczegółowe regulacje stanowią inaczej.
§ 8.
1. Umowę lub inny dokument stanowiący podstawę ustanowienia zabezpieczenia sporządza się w oparciu o
wzór stanowiący załącznik do Instrukcji, uwzględniając okoliczności faktyczne konkretnego przypadku.
Odstępstwa od ustalonych wzorów wymagają akceptacji radcy prawnego Banku.
2. Określone w załącznikach wzory do Instrukcji nie mogą być stosowane jako formularze do wypełnienia.
Przygotowany do podpisania tekst nie może zawierać objaśnień i uwag przeznaczonych dla
pracowników Banku, miejsc wykropkowanych, jak również sformułowań wariantowych występujących
we wzorze.
3. W umowie, z której wynika wierzytelność Banku (np. umowie kredytu) należy wymienić formę i
przedmiot zabezpieczenia (ze wskazaniem właściciela), podać lokalizację zabezpieczenia oraz określić
terminy jego ustanowienia; w przypadku poręczenia podać imię i nazwisko poręczyciela oraz jego adres
i nr PESEL.
4. Zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu udzielonego kredytu, bądź innego zobowiązania, musi być
dokonane przed jego uruchomieniem. W przypadku hipoteki lub zastawu rejestrowego, Bank może
określić odmienny termin ustanowienia zabezpieczenia - nie dotyczy to jednak terminu złożenia wniosku
o wpis hipoteki lub zastawu rejestrowego do właściwego sądu oraz terminu podpisania aktu
notarialnego, gdy wniosek o wpis hipoteki jest zawarty w treści aktu notarialnego.
5. W przypadku przyjęcia zabezpieczenia w postaci zastawu rejestrowego lub zwykłego na rzeczach
ruchomych, hipoteki na nieruchomości (z wyłączeniem nieruchomości niezabudowanych), majątek
przyjęty na zabezpieczenie należy ubezpieczyć oraz dokonać cesji praw z polis ubezpieczeniowych na
Bank w całym okresie obowiązywania umowy, z której wynika wierzytelność Banku. W przypadku
przewłaszczenia ubezpieczonego mienia należy postępować zgodnie z zasadami określonymi w § 103
ust. 7 – 9.
6. Bank może odstąpić od ubezpieczenia majątku, o którym mowa w ust. 5, gdy ze specyfiki danego
przedmiotu zabezpieczenia wynika, że ryzyko utraty jego wartości na skutek zdarzeń losowych nie
występuje lub jest znikome (odstąpienie od tej formy zabezpieczenia zawierać powinna decyzja

11
 kredytowa) oraz gdy wewnętrzne regulacje Banku stanowią inaczej, w tym w szczególności regulacje
dotyczące wierzytelności trudnych.
7. Jeżeli zabezpieczenie - w formie określonej w ust. 5 - zostanie ustanowione przez osobę trzecią, w
umowie, z której wynika wierzytelność Banku, należy zastrzec, że w przypadku nie przedłużenia polisy
ubezpieczeniowej przez osobę ustanawiającą zabezpieczenie, Bank może zażądać ubezpieczenia
przedmiotu zabezpieczenia na koszt dłużnika, pod rygorem wypowiedzenia dłużnikowi umowy.
8. W przypadku ustanawiania zabezpieczenia przez osobę fizyczną lub wspólnika/ów spółki cywilnej,
jawnej bądź przez komplementariusza spółki komandytowej, Bank winien uzyskać pisemną zgodę od
współmałżonka osoby składającej zabezpieczenie, z wyjątkiem, gdy osoba ta jest stanu wolnego lub
pozostaje w rozdzielności majątkowej z małżonkiem i przedłoży akt notarialny lub odpis orzeczenia
sądu w tej sprawie (dokumenty te muszą być dokładnie przeanalizowane, w celu ustalenia stanu
prawnego przyjmowanego zabezpieczenia). Wzór oświadczenia współmałżonka dłużnika Banku
z tytułu zabezpieczenia wierzytelności zawarty jest w załączniku nr 65.
9. Każdorazowa zmiana postanowień umowy, z której wynika wierzytelność Banku lub umowy
zabezpieczenia, wymaga uzyskania przez Bank pisemnej zgody osób trzecich, ustanawiających
zabezpieczenie wierzytelności Banku (wraz ze współmałżonkami – z wyjątkami opisanymi w ust. 8).
10. W przypadku ustanawiania zabezpieczeń osobistych (poręczenie, przystąpienie do długu, przejęcie
długu) lub rzeczowych, ustanawianych przez osobę trzecią (hipoteka, zastaw, przewłaszczenie) dla
kredytów udzielanych osobom fizycznym na cele inne niż gospodarcze, należy w umowach
zabezpieczeń uwzględnić klauzule konsumenckie. Wzór klauzul zawiera załącznik nr 67.
11. W przypadku kredytów długoterminowych przekraczających równowartość w złotych kwoty 3.000.000
euro obliczonej według średniego kursu euro z dnia złożenia wniosku kredytowego, ogłaszanego przez
NBP, lub przekraczajace 10% funduszy własnych Banku, które zabezpieczone będą na nieruchomości,
należy w umowie kredytowej zobowiązać Kredytobiorcę do aktualizacji wyceny nieruchomości przez
niezależnego rzeczoznawcę przynajmniej raz na trzy lata.
§ 9.
Przed przyjęciem zabezpieczenia Bank jest zobowiązany sprawdzić tytuł własności osoby ustanawiającej
zabezpieczenie rzeczowe (w tym w przypadku pojazdów samochodowych m.in. w Systemie POJAZDY),
określić ewentualne obciążenia majątku proponowanego na zabezpieczenie oraz ustalić, czy składający
oświadczenie związane z zabezpieczeniem wierzytelności Banku działa w granicach przysługujących mu
uprawnień, a także, czy dokumenty dotyczące zabezpieczeń nie budzą wątpliwości, co do swej prawdziwości
i autentyczności.
§ 10.
Bank nie ponosi żadnych kosztów związanych z ustanowieniem zabezpieczenia wierzytelności.
§ 11.
1. W przypadku spłaty części wierzytelności, dla której ustanowiono więcej niż jedno zabezpieczenie,
Bank na wniosek Kredytobiorcy może zwolnić niektóre z zabezpieczeń, jeśli spełnione są łącznie
następujące warunki:
1) pozostałe zabezpieczenia w pełni gwarantują spłatę pozostałej części kredytu wraz z odsetkami i
innymi należnościami Banku;
2) ze względu na ocenę sytuacji ekonomicznej Kredytobiorcy nie zachodzą wątpliwości co do jego
zdolności kredytowej a tym samym terminowej spłaty pozostałej części kredytu.
2. W okresie obowiązywania umowy, z której wynika wierzytelność Banku, mogą nastąpić zmiany lub
uzupełnienia ustanowionych zabezpieczeń z innych przyczyn niż określone w ust. 1:
1) na uzasadniony wniosek Kredytobiorcy, po wyrażeniu zgody przez Bank, po spełnieniu warunków
określonych w ust. 1 pkt 1 i 2, lub
2) na żądanie Banku, w razie zagrożenia terminowej spłaty wierzytelności z powodu złego stanu
majątkowego Kredytobiorcy, za zgodą Kredytobiorcy. Jeżeli Kredytobiorca nie wyraża zgody na
zmianę zabezpieczenia, Bank może wypowiedzieć umowę kredytową w całości lub części zgodnie z
jej postanowieniami.

12
3. Decyzje w sprawie zwolnienia, zmiany lub uzupełnienia zabezpieczenia podejmowane są w trybie i
zgodnie z kompetencjami określonymi w odrębnych przepisach wewnętrznych Banku.
4. W przypadku, gdy obok poręczenia według prawa cywilnego lub wekslowego ustanowione są inne
formy zabezpieczenia, nie jest możliwe zwolnienie tych zabezpieczeń przed spłatą długu przez dłużnika,
bez pisemnej zgody poręczyciela na zwolnienie danego zabezpieczenia, pod warunkiem, że przed
zwolnieniem nastąpi ekwiwalentna do wartości zabezpieczenia spłata części długu.
5. Zmiana formy zabezpieczenia lub ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia wierzytelności wymaga:
1) zmiany umowy w formie aneksu do umowy wprowadzającego zmiany zabezpieczenia;
2) zawarcia nowej umowy o ustanowienie zabezpieczenia;
3) przyjęcia nowych oświadczeń o poddaniu się egzekucji przez dłużników zobowiązanych z tytułu
udzielonego Bankowi zabezpieczenia.

Rozdział 4. Osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w celu dokonania zabezpieczenia

kredytu
§ 12.
1. Do składania oświadczeń woli w spółkach prawa handlowego upoważnione są następujące osoby:
1) w spółkach osobowych, tj.:
a) w spółce jawnej - wspólnicy spółki ujęci w umowie spółki i w rejestrze sądowym. Wymagana
jest uchwała wszystkich wspólników wyrażająca zgodę na zaciągnięcie przez spółkę
zobowiązania wobec Banku ( np.: z tytułu poręczenia, hipoteki, zastawu),
b) w spółce partnerskiej - wszyscy partnerzy w sprawach przekraczających zwykły zarząd (np.
poręczenie , hipoteka, zastaw) lub członkowie zarządu ujawnieni w rejestrze sądowym, jeżeli
zarząd taki został powołany,
c) w spółce komandytowej – komplementariusze ujawnieni w rejestrze sądowym, komandytariusz
jako pełnomocnik ( na podstawie pisemnego notarialnego pełnomocnictwa),
d) w spółce komandytowo-akcyjnej - komplementariusze ujawnieni w rejestrze sądowym,
akcjonariusz (jako pełnomocnik na podstawie pisemnego notarialnego pełnomocnictwa).
W każdym przypadku wymagana jest zgoda małżonków wspólników i komplementariuszy (gdy jest
osobą fizyczną) tych spółek na podjęcie zobowiązania z tytułu zabezpieczenia kredytu; odstąpienie
od tej zasady możliwe jest na warunkach określonych w § 8 ust. 8 Instrukcji.
2) w spółkach kapitałowych, tj.:
a) w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością:
- członkowie zarządu wymienieni w rejestrze sądowym,
- prokurent wymieniony w rejestrze sądowym,
- pełnomocnik – granice umocowania sprawdzać należy w rejestrze sądowym, lub w akcie
pełnomocnictwa.
Sposób wymaganej reprezentacji musi być zgodny z odpowiednim zapisem umowy spółki oraz
przepisami kodeksu spółek handlowych, który w przypadku:
 umowy o nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków
trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego, nie niższą jednak od
50 000 złotych, zawarta przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki, wymaga
uchwały wspólników, chyba że umowa ta była przewidziana w umowie spółki (art. 229
k.s.h.),
 zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz
ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego wymaga uchwały wspólników (art.
228 pkt 3 k.s.h.),

13
  nabycia i zbycia nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości,
jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, wymaga uchwały wspólników (art. 228 pkt 4
k.s.h.),
b) w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji:
 zarząd,
 pełnomocnik powołany jednomyślną uchwalą wspólników. Należy żądać przedstawienia
uchwały w Banku,
c) w spółce akcyjnej:
 członkowie zarządu wymienieni rejestrze sądowym,
 prokurent wymieniony w rejestrze sądowym,
 pełnomocnik – granice umocowania należy zawsze sprawdzać w rejestrze sądowym lub w
dokumencie udzielenia pełnomocnictwa.
Sposób wymaganej reprezentacji musi być zgodny z odpowiednim zapisem w rejestrze
sądowym,
d) w spółce akcyjnej w organizacji:
 do czasu ustanowienia zarządu spółka w organizacji reprezentowana jest przez wszystkich
założycieli działających łącznie,
 pełnomocnik ustanowiony jednomyślną uchwałą założycieli. Należy żądać przedstawienia
uchwały w Banku,
 2 członków zarządu łącznie.
Do podpisywania weksli wymagane jest pełnomocnictwo szczególne.
2. Do składania oświadczeń woli u innych przedsiębiorców upoważnione są następujące osoby:
1) w przedsiębiorstwie państwowym:
a) dyrektor samodzielnie w sprawach nie przekraczających 5.000 zł,
b) zastępcy dyrektora ujawnieni w rejestrze w granicach ich umocowania,
c) pełnomocnicy wpisani do rejestru mają uprawnienia ogólne nie uprawniające ich do
ustanawiania zabezpieczeń, w tym podpisywania weksli. W takich przypadkach muszą mieć
pełnomocnictwo szczególne. Granice umocowania należy zawsze sprawdzać w rejestrze i
dokumencie pełnomocnictwa.
Wymagana jest reprezentacja dwuosobowa, jeżeli czynności prawne dokonywane przez osoby
określone powyżej obejmują rozporządzenie prawem, którego wartość przekracza 5.000 PLN lub
czynności te mogą spowodować powstanie zobowiązania przedsiębiorstwa o wartości powyżej 5.000
zł. W przypadku zawierania umów, w których okres zobowiązania przedsiębiorstwa przekracza 1
rok, wymagana jest opinia rady pracowniczej, dotycząca zawarcia tej umowy. W przypadku
rozporządzania składnikami majątku trwałego w rozumieniu ustawy o rachunkowości o wartości
przekraczającej 50.000 EUR, wymagana jest zgoda Ministra Skarbu Państwa pod sankcją
nieważności czynności prawnej;
2) w spółdzielniach:
a) członkowie zarządu ujęci w rejestrze sądowym,
b) pełnomocnicy ujęci w rejestrze sądowym,
Wymagana jest reprezentacja dwuosobowa, z zastrzeżeniem, że oświadczenia woli za spółdzielnię
składają zawsze pod pieczęcią firmową dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i
pełnomocnik (granice umocowania należy zawsze sprawdzać w rejestrze sądowym). Jedynie w
spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenia woli mogą również składać dwaj
pełnomocnicy. Działania tych osób ograniczają uchwały Walnego Zgromadzenia członków
spółdzielni określające maksymalną wysokość podejmowanych zobowiązań, jaką spółdzielnia może

14
 zaciągnąć w danym roku. W każdym przypadku należy żądać takiej uchwały poświadczonej za
zgodność przez jednego z członków zarządu oraz badać, w jakim stopniu spółdzielnia wykorzystała
już limit zobowiązań na dany rok. W przypadku ustanawiania hipoteki konieczna jest, zgodnie z
postanowieniami statutu, zgoda rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia na obciążenie
nieruchomości. Ponadto statut spółdzielni może wymagać zgody rady nadzorczej lub walnego
zgromadzenia na dokonanie innych czynności prawnych zobowiązujących np. udzielenie poręczenia.
Przed dokonaniem tych czynności należy, zatem dokładnie zapoznać się ze statutem spółdzielni
znajdującym się w rejestrze sądowym;
3) wspólnicy spółki cywilnej - członkowie spółki ujęci w umowie spółki.
Oświadczenia woli muszą być podpisywane przez wszystkich wspólników łącznie bądź przez
pełnomocnika (pełnomocników) na podstawie pełnomocnictwa podpisanego przez wszystkich
wspólników z podpisami poświadczonymi, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 6 lub 7.
Pełnomocnictwo do podpisania weksla musi zawierać wyraźne stwierdzenie, że umocowuje
pełnomocnika do wystawiania weksla w imieniu mocodawcy lub mocodawców. W każdym
przypadku wymagana jest zgoda małżonków wspólników na podjęcie zobowiązania z tytułu
zabezpieczenia kredytu, z zastrzeżeniem postanowień § 8 ust. 8.
3. W jednostkach samorządu terytorialnego oświadczenia woli składają:
1) w województwie - marszałek województwa łącznie z członkiem zarządu województwa (chyba, że
statut województwa stanowi inaczej); w sprawach finansowych wymagana jest kontrasygnata
głównego księgowego województwa lub osoby przez niego upoważnionej. Sejmik województwa
może upoważnić marszałka do jednoosobowego składania oświadczeń woli. Na zaciągnięcie
pożyczki, kredytu lub ustanowienia zabezpieczenia konieczna jest odpowiednia uchwała sejmiku
województwa;
2) w powiecie - dwaj członkowie zarządu powiatu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona
przez zarząd, wymagana jest kontrasygnata skarbnika powiatu lub osoby przez niego upoważnionej;
Na zaciągnięcie kredytu lub pożyczki i ustanowienie zabezpieczenia wymaga jest uchwała rady
powiatu;
3) w gminach - jednoosobowo wójt, burmistrz, prezydent miasta lub działający na podstawie jego
upoważnienia zastępca wójta samodzielnie lub wraz z inną osobą. Wymagana jest odpowiednia
uchwała rady gminy oraz kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego) lub osoby przez
niego upoważnionej.
4. Osoby fizyczne podpisują umowy osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo szczególne do
podpisania weksla musi zawierać wyraźne stwierdzenie, że mocodawca umocowuje pełnomocnika do
wystawiania weksla w imieniu mocodawcy. Wymagana jest zgoda współmałżonka mocodawcy na
podjęcie zobowiązania z tytułu zabezpieczenia kredytu, z zastrzeżeniem postanowień § 8 ust. 8.
5. W przypadku, gdy oświadczenia woli składają osoby prawne, Skarb Państwa lub inne jednostki
organizacyjne niewymienione w § 12, sposób ich reprezentacji należy uzgodnić z radcą prawnym
Banku.
6. Podpisy na dokumentach związanych z ustanowieniem zabezpieczenia wierzytelności Banku muszą być
składane w obecności pracownika Banku, który poświadcza ten fakt składając stosowną adnotację na
umowie.
7. Wymóg określony w ust. 6 nie dotyczy:
1) dokumentów sporządzanych przez notariusza;
2) dokumentów z podpisami poświadczonymi przez:
a) notariusza,
b) Oddział Banku lub innego banku,
c) inne osoby upoważnione przez Bank.
8. Każda strona dokumentu musi być parafowana przez osoby podpisujące go.

15
9. W przypadku, gdy w treści umów zabezpieczenia zostaną wprowadzone odstępstwa od stosowanych w
Banku wzorów ostatnią stronę egzemplarza przeznaczonego dla Banku parafuje radca prawny Banku.

Rozdział 5. Zasady przechowywania dokumentów zabezpieczeń

§ 13.
1. Przyjęte na zabezpieczenie wierzytelności Banku weksle wraz z deklaracją wekslową, gwarancje, polisy
ubezpieczeniowe oraz papiery wartościowe należy przechowywać zgodnie z zasadami, określonymi w
„Instrukcji kredytowania działalności gospodarczej, cz. I”.
2. Kserokopie dokumentów wymienionych w ust.1. powinny znajdować się w aktach dotyczących danej
wierzytelności.
3. Powyższe zasady przechowywania dokumentów odnoszą się również do oryginałów umów
zabezpieczenia (umów: poręczenia, przewłaszczenia, zastawu rejestrowego, przelewu wierzytelności
itp.).

Rozdział 6. Zabezpieczenie kredytów udzielanych w konsorcjum

§ 14.
1. Bank może:
1) organizować konsorcja bankowe jako bank inicjujący;
2) przystępować do konsorcjów bankowych tworzonych przez inne banki, jako bank uczestniczący.
2. Zasady tworzenia konsorcjum bankowego określa:
- „Regulamin zawierania konsorcjów”, lub
- „Procedura konsorcjum bankowego dotycząca udzielania przez Banki Spółdzielcze kredytów na
mocy pełnomocnictw Banku BPS S.A. w Warszawie”.
§ 14 a.
2. Ustanowienie zabezpieczeń kredytów udzielanych w ramach konsorcjum bankowego odbywa się na
ogólnych zasadach określonych w Instrukcji, z uwzględnieniem zabezpieczenia wierzytelności
wszystkich uczestników konsorcjum jako wierzycieli solidarnych.
3. Zabezpieczenia prawne kredytu udzielonego w ramach konsorcjum bankowego, ustanawia bank
inicjujący w imieniu i na rzecz wszystkich banków – uczestników konsorcjum.
4. Jako zabezpieczenia kredytu udzielanego w ramach konsorcjum bankowego, Bank dopuszcza:
1) zabezpieczenia ustanawiane łącznie na przedmiocie zabezpieczenia w kwocie proporcjonalnej do
wysokości środków finansowych wnoszonych do konsorcjum przez poszczególnych konsorcjantów,
przy czym:
a) hipoteki powinny być wpisane do księgi wieczystej z równym pierwszeństwem praw, z
zastrzeżeniem pkt b,
b) w przypadku zabezpieczenia hipoteką kredytu udzielonego w ramach konsorcjum służącemu
sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia, uczestnicy konsorcjum mogą powołać
administratora hipoteki. Administratorem hipoteki może być bank inicjujący, uczestniczący w
konsorcjum albo osoba trzecia. Administrator hipoteki zawiera umowę o ustanowienie hipoteki
w formie aktu notarialnego oraz wykonuje prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego we
własnym imieniu lecz na rachunek uczestników konsorcjum, których wierzytelności są objęte
zabezpieczeniem. Wzór umowy o ustanowienie administratora hipoteki stanowi załącznik nr 72a
do Instrukcji.
c) pełnomocnictwo do rachunków bankowych klienta może być udzielone dla wszystkich
konsorcjantów, ale dopuszcza się ustanowienie pełnomocnictwa wyłącznie dla konsorcjanta,
którego zaangażowanie w konsorcjum jest największe lub dla banku inicjującego;

16
 2) zabezpieczenia ustanawiane oddzielnie dla każdego z uczestników konsorcjum, zgodnie z
dokonanym pomiędzy konsorcjantami podziałem zabezpieczeń w ten sposób, że każdy konsorcjant
będzie posiadał ustanowione na swoją rzecz niezależne zabezpieczenie.
5. W przypadku zabezpieczeń określonych w ust. 4 pkt 1, Bank przyjmuje do obliczenia skorygowanego
wskaźnika zabezpieczeń, oraz wskaźnika LtV, o ile jest wymagany w przypadku nieruchomości, część
wartości rynkowej przedmiotu zabezpieczenia w wysokości proporcjonalnej do wnoszonych środków
finansowych do konsorcjum.
6. Szczegółowe warunki, sposób i wysokość zabezpieczenia na rzecz uczestników konsorcjum określa
umowa konsorcjum i umowa kredytu.
7. Bank inicjujący sporządza umowy zabezpieczeń w liczbie egzemplarzy zapewniającej otrzymanie
oryginału przez kredytobiorcę oraz każdego uczestnika konsorcjum.
8. Nadzór nad wywiązywaniem się kredytobiorcy ze zobowiązań wynikających z umów zabezpieczeń
sprawuje bank inicjujący.

Dział II. Katalog Zabezpieczeń

Rozdział 1. Weksel in blanco
Oddział 1. Postanowienia ogólne
§ 15.
1. Weksel jest papierem wartościowym o ściśle określonej przez prawo wekslowe formie charakteryzującej
się tym, że umieszczenie na nim podpisu powoduje powstanie zobowiązania wekslowego.
2. W celu zabezpieczenia wierzytelności Bank może przyjąć od dłużnika lub osoby trzeciej jeden lub kilka
weksli własnych lub trasowanych in blanco. Bank przyjmuje weksle wyłącznie z deklaracją wekslową.
3. Wystawca weksla będący osobą fizyczną składa w Banku:
1) oświadczenie o swojej sytuacji majątkowej i finansowej w formie określonej przez Bank;
2) pisemną zgodę współmałżonka na wystawienie weksla (załącznik nr 65) lub złożenie akceptu, za
wyjątkiem sytuacji opisanych w § 8 ust. 8 oraz, gdy szczegółowe regulacje Banku stanowią inaczej.
4. Wzór weksla własnego in blanco zawiera zał. nr 1.
5. Przyjęty weksel in blanco może zabezpieczać:
1) całość wierzytelności Banku;
2) część wierzytelności Banku;
3) kwotę kapitału z możliwością przyjęcia dodatkowego weksla na zabezpieczenie spłaty odsetek;
4) odsetki.
6. Ocena wartości weksla własnego in blanco jako zabezpieczenia kredytu powinna być oparta na
oszacowaniu majątku wystawcy na podstawie dostarczonych przez klienta dokumentów lub jego
oświadczenia o sytuacji majątkowej.
7. Weksel własny in blanco Kredytobiorcy jako forma zabezpieczenia spłaty kredytu jest stosowany jako
zabezpieczenie dodatkowe i powinien występować łącznie z innymi zabezpieczeniami chyba, że
wewnętrzne, szczegółowe regulacje Banku stanowią inaczej.
§ 16.
1. Deklaracja do weksla in blanco to inaczej porozumienie pomiędzy Bankiem a:
1) wystawcą weksla własnego, lub
2) wystawcą i akceptantem - w przypadku weksli trasowanych, nie wystawianych przez Bank, lub
3) akceptantem - w przypadku weksli trasowanych na zlecenie własne Banku,

17
 na wypadek konieczności wypełnienia weksla in blanco przez Bank.
2. Deklaracja powinna zawierać:
1) dyspozycję, czy złożony weksel in blanco zabezpiecza całą wierzytelność Banku, jej część, kapitał
czy odsetki;
2) upoważnienie do wpisania na wekslu in blanco domicyliata, którym powinien być Oddział Banku
udzielający kredytu lub bank, w którym wystawca posiada rachunek;
3) upoważnienie do opatrzenia weksla klauzulą „bez protestu”.
3. W przypadku weksli trasowanych klauzula „bez protestu” musi być wpisana przez jego wystawcę, bądź
z deklaracji wekslowej musi wynikać upoważnienie dla Banku do opatrzenia weksla taką klauzulą.
4. Deklaracja może zawierać upoważnienie do opatrzenia weksla in blanco przez Bank:
1) klauzulą waluty;
2) inną klauzulą dopuszczalną przez prawo wekslowe.
5. Deklaracja wekslowa wystawiana jest w tylu egzemplarzach, aby jeden pozostał w Banku, a następne
zostały przekazane osobom, które ją podpisały, tj. wystawcy weksla własnego, lub wystawcy, (gdy nie
jest nim Bank) i akceptantowi weksla trasowanego - po jednym dla każdej z nich.
6. Wzór deklaracji do weksla in blanco stanowią załączniki nr 1a oraz nr 1b w przypadku weksla
poręczonego, załącznik nr 2a i 2b w przypadku weksli z klauzulą „nie na zlecenie”.
§ 17.
1. W celu zabezpieczenia udzielonego kredytu konsumenckiego Bank przyjmuje weksel z klauzulą „nie na
zlecenie”.
2. Weksel z klauzulą „nie na zlecenie” może być przyjęty wyłącznie z deklaracją wekslową.
3. Przeniesienie praw z weksla z klauzulą „nie na zlecenie” nie jest możliwe poprzez indos, a jedynie w
formie i ze skutkami przelewu wierzytelności.
4. Klauzula „nie na zlecenie” może pochodzić wyłącznie od wystawcy.
5. Wzór weksla z klauzulą „nie na zlecenie” zawiera załącznik nr 2 do niniejszej Instrukcji.
§ 18.
1. Jeżeli w umowie kredytowej zostały ustalone dopuszczalne limity wykorzystania kredytu, do wysokości,
których może nastąpić zadłużenie Kredytobiorcy lub kredyt wypłacany jest w transzach, jako
zabezpieczenie spłaty takiego kredytu, Bank może przyjąć tyle weksli in blanco, ile jest dopuszczalnych
limitów zadłużenia lub transz oraz dodatkowo jeden weksel uzupełniający.
2. Weksle in blanco należy przyjąć wraz z deklaracją wekslową. Wzór deklaracji do weksli in blanco
wystawionych na zabezpieczenie umowy kredytowej określającej dopuszczalne limity wykorzystania
kredytu stanowią załączniki nr 3 oraz nr 4 w przypadku weksli poręczonych.
§ 19.
1. Weksel własny in blanco jest to dokument zawierający w swej treści, co najmniej słowo „weksel” oraz
podpis wystawcy złożony na tym dokumencie w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego.
2. Weksel własny in blanco oprócz podpisu wystawcy może zawierać inne elementy ustawowe, jak np. datę
i miejsce wystawienia oraz klauzule dopuszczalne przez prawo wekslowe, w tym określone w § 17 ust.
1. Nie może zawierać kwoty weksla, nie powinien wskazywać również terminu płatności.
3. Weksel trasowany in blanco jest to dokument zawierający, co najmniej bezwarunkowy akcept (przyjęcie
weksla), złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Akcept może być napisany na
pierwszej stronie weksla lub na odwrocie. Oznacza się go wyrazem "przyjęty", "przyjmujemy",
"akceptujemy" lub innym równoznacznym. Podpisuje go trasat. W przypadku, gdy przyjęcie jest
napisane na pierwszej stronie weksla, wówczas dla ważności przyjęcia wystarczający jest sam podpis
trasata.

18
4. Weksel trasowany in blanco oprócz akceptu może zawierać podpis wystawcy, oznaczenie trasata oraz
inne elementy ustawowe i klauzule dopuszczalne przez prawo wekslowe. Nie może zawierać określenia
kwoty weksla, nie powinien wskazywać również terminu płatności.
5. Warunkiem odpowiedzialności trasata jest dosłowna zgodność trasata z akceptantem. Różnica w
nazwisku, bądź nazwie trasata i akceptanta, powoduje bezskuteczność przyjęcia.
6. Brakujące elementy weksla in blanco, wymienione w § 20 wypełnia Bank zgodnie z porozumieniem
zawartym w deklaracji wekslowej, z chwilą podjęcia decyzji o przymusowym dochodzeniu roszczeń z
weksla.
7. W przypadku uzupełnienia weksla trasowanego in blanco opatrzonego jedynie akceptem, Bank,
uzupełniając weksel, musi podpisać go jako wystawca oraz wpisać siebie jako remitenta. Powstaje
wówczas weksel trasowany na zlecenie własne wystawcy.

Oddział 2. Części składowe weksla

§ 20.
1. Weksel własny, po uzupełnieniu go przez Bank, musi zawierać:
1) nazwę weksel w samym tekście dokumentu;
2) bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty oznaczonej sumy;
3) oznaczenie terminu płatności weksla;
4) oznaczenie miejsca płatności weksla;
5) nazwę oddziału Banku, na którego zlecenie zapłata ma być dokonana (remitenta);
6) oznaczenie miejsca i daty wystawienia weksla;
7) podpis złożony przez wystawcę.
2. Po uzupełnieniu przez Bank weksel trasowany oprócz akceptu musi zawierać:
1) elementy określone w ust.1 pkt1 oraz 3-6;
2) bezwarunkowe polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej;
3) podpis wystawcy weksla, którym może być:
a) Bank - jeżeli złożony w Banku weksel zawierał samo tylko wskazanie trasata i podpis
akceptanta,
b) Kredytobiorca, np. w przypadku kredytowania leasingodawcy on jest wystawcą weksla,
natomiast trasatem i akceptantem weksla jest leasingobiorca.
3. Oprócz niezbędnych dla ważności weksla elementów, wymienionych w ust.1, Bank może wpisać na
wekslu klauzule dopuszczalne przez prawo wekslowe, w szczególności klauzulę „bez protestu”,
domicyliat, o ile upoważnienie do ich wpisania zawarte jest w deklaracji wekslowej.
§ 21.
1. Data wystawienia weksla powinna składać się z dnia, miesiąca (słownie) i roku.
2. Weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia uważa się za wystawiony w miejscu podanym
obok nazwiska wystawcy.
3. Jeżeli na wekslu nie podano miejsca wystawienia w sposób bezpośredni lub pośredni przez wymienienie
miejsca obok nazwiska wystawcy albo, jeżeli nie podano daty wystawienia, weksel jest nieważny.
4. Nieważny jest weksel, na którym data wystawienia jest późniejsza od daty płatności albo wykazuje
nieprawidłowość innego rodzaju.
§ 22.
1. Weksel może być płatny:

19
 1) za okazaniem, tj. na każde żądanie;
2) w pewien czas po okazaniu;
3) w pewien czas po dacie wystawienia weksla;
4) w oznaczonym dniu.
2. Inne oznaczenia terminu płatności niż wymienione w ust.1 unieważniają weksel.
3. Weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem.
4. Termin płatności weksla płatnego w oznaczonym dniu należy oznaczać datą wymieniającą dzień,
miesiąc (słownie) i rok płatności.
§ 23.
1. Suma pieniężna obejmuje kwotę weksla wraz z oznaczeniem waluty. Wpisuje się ją na wekslu słownie
oraz cyframi w górnej części weksla z prawej strony.
2. W razie różnicy pomiędzy kwotą wpisaną słownie i cyframi, weksel ważny jest na sumę wpisaną
słownie. Niedopuszczalna jest różnica w oznaczeniu waluty przy kwocie wpisanej słownie i cyfrowo.
3. W razie różnicy kwot wpisanych kilkakrotnie słownie weksel ważny jest na kwotę mniejszą.
§ 24.
1. Przez miejsce płatności weksla należy rozumieć miejscowość, w której weksel ma być przedstawiony do
zapłaty.
2. Weksel własny, na którym nie podano miejsca płatności uważa się za płatny w miejscowości
wymienionej obok nazwiska wystawcy. Weksel trasowany, na którym nie podano miejsca płatności
uważa się za płatny w miejscowości wskazanej obok nazwiska trasata.
3. Jeżeli na wekslu nie podano miejsca płatności w sposób bezpośredni lub pośredni przez wymienienie
miejscowości obok nazwiska wystawcy lub trasata, weksel jest nieważny.
§ 25.
1. Podpis wystawcy weksla musi być własnoręczny i umieszczony poniżej treści weksla, najlepiej w
dolnym prawym rogu.
2. W przypadku, gdy podpis złożony przez wystawcę jest mało czytelny, pod tym podpisem powinno być
podane pełne brzmienie imienia i nazwiska.
3. W przypadku, gdy wystawcą weksla jest osoba fizyczna, na wekslu należy podać również jej adres oraz
numer PESEL.
4. Podpis osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie będącej osobą prawną, której odrębna ustawa
przyznaje zdolność prawną, obejmuje własnoręczne podpisy osób upoważnionych do zaciągania
zobowiązań wekslowych w imieniu tego przedsiębiorcy oraz stempel zawierający pełne brzmienie firmy
lub nazwy, tak jak jest ona wpisana w odpowiednim rejestrze.
5. Jeżeli weksel podpisany jest przez pełnomocnika osoby fizycznej, musi on zawierać własnoręczny
podpis pełnomocnika oraz wskazywać czyim jest pełnomocnikiem np. „Jan Nowak jako pełnomocnik
Józefa Kowala”.
6. W przypadku nie zaznaczenia na wekslu, że osoba podpisująca się jako wystawca występuje w
charakterze pełnomocnika innej osoby, odpowiada ona sama z weksla. Zasada ta dotyczy również
podpisania weksla przez osobę trzecią bez właściwego umocowania, względnie z przekroczeniem
pełnomocnictwa.
7. Przepisy ust.1 – ust. 6 stosuje się odpowiednio do podpisu akceptanta.

20
Oddział 3. Osoby uprawnione do podpisywania weksli
§ 26.
1. Do podpisywania weksla uprawnione są osoby wymienione w § 12 z zastrzeżeniem poniższych
postanowień.
2. Weksel może być podpisany przez pełnomocnika, o ile posiada on wyraźne upoważnienie do zaciągania
zobowiązań wekslowych, np. „upoważniam Jana Nowaka do podpisywania weksli w moim imieniu”.
3. Pełnomocnictwo do podpisywania weksli musi być udzielone w formie pisemnej, z podpisami
poświadczonymi, zgodnie z § 12 ust. 6 lub 7.
4. Pełnomocnik może podpisać weksel w granicach swego umocowania, (np. gdy ma pełnomocnictwo do
podpisywania weksli na określoną sumę, nie może podpisać weksla na sumę wyższą).

Oddział 4. Zwrot weksla przez Bank

§ 27.
1. Po całkowitej spłacie długu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku, Bank zwraca
wystawcy weksla własnego lub akceptantowi przekreślony weksel wraz z deklaracją.
2. Po spłacie części długu wraz z odsetkami, jeśli jako zabezpieczenie spłaty długu przyjęto kilka weksli in
blanco, Bank ma obowiązek zwracać sukcesywnie przekreślone weksle, które zabezpieczały tę część
długu, a po spłacie całości długu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku, zwrócić również
przekreślony weksel uzupełniający wraz z deklaracją.
3. Na żądanie osoby trzeciej, która spłaciła całość zadłużenia dłużnika, Bank ma obowiązek wydać jej:
1) weksel wraz z deklaracją opatrzony indosem „ustępujemy na zlecenie bez obliga”, pieczątką Banku i
podpisami osób upoważnionych;
2) pokwitowany rachunek stwierdzający wysokość dokonanej spłaty długu.
4 Bank rezerwuje sobie prawo do sporządzenia i zatrzymania kopii podlegającego wydaniu weksla oraz
deklaracji wekslowej.
5 Warunkiem wydania weksla przez Bank jest pokwitowanie odbioru weksla przez odbiorcę na
pozostającej w Banku kopii.
6 Nie dopuszczalne jest ponowne używanie weksla podlegającego zwrotowi, celem zabezpieczenia innego
zobowiązania wobec banku.
§ 28.
1. Nie odebrane weksle, o których mowa w § 27 ust.1 i 2, co do których ustał obowiązek ich dalszego
przechowywania, po ich przekreśleniu, Bank:
1) przesyła wystawcy wraz z deklaracją listem poleconym za zwrotnym pokwitowaniem odbioru, lub
2) komisyjnie niszczy niewypełniony blankiet.
2. Zwrócone weksle nie mogą być przyjęte przez Bank na zabezpieczenie innej wierzytelności.
§ 29.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym dziale stosuje się przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r.
Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz.282).

Rozdział 2. Depozyt
§ 30.
Na mocy umowy o złożenie depozytu dłużnik lub osoba trzecia składa w Banku jako zabezpieczenie
bankowe papiery wartościowe na okaziciela lub sumę pieniędzy.

21
 § 31.
W przypadku, gdy waluta bankowych papierów wartościowych lub środków pieniężnych przyjętych jako
depozyt jest inna niż waluta zobowiązania dłużnika wobec Banku, depozyt taki nie może stanowić uznanej
ochrony kredytowej wykorzystywanej w technikach redukcji ryzyka kredytowego przy wyliczaniu wymogu
kapitałowego metodą stosowaną przez Bank.
§ 32.
1. Do ustanowienia depozytu konieczne jest zawarcie umowy ustanowienia depozytu oraz złożenie w
Banku przedmiotu depozytu.
2. Umowa ustanowienia depozytu zawierana jest na piśmie.
3. Wzór umowy ustanowienia depozytu stanowi załącznik nr 5.
§ 33.
W przypadku, gdy depozyt przyjmowany jest w postaci bankowych papierów wartościowych np. bonów
oszczędnościowych, lokacyjnych, dłużnik składa w Banku wraz z depozytem
upoważnienie/pełnomocnictwo, w którym uprawnia Bank do przedstawienia tych papierów do wykupu na
ogólnych zasadach i zaliczenia uzyskanej kwoty na poczet wierzytelności Banku.
§ 34.
Po spłacie długu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku, Bank jest zobowiązany zwrócić
Kredytobiorcy przyjęty depozyt.
§ 35.
Depozyt może stanowić uznaną ochronę kredytową, wpływającą na zmniejszenie wymogu kapitałowego
Banku, jeśli spełnia warunki określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.

Rozdział 3. Kaucja pieniężna

§ 36.
W celu zabezpieczenia wierzytelności Banku dłużnik lub osoba trzecia (składający zabezpieczenie) może
przenieść na własność Banku, wpłaconą lub przelaną na rachunek Banku, określoną kwotę w złotych lub
innej walucie wymienialnej.
§ 37.
Środki pieniężne zaewidencjonowane na rachunku Banku, stanowią zabezpieczenie wierzytelności Banku na
podstawie „Umowy kaucji” zawartej pomiędzy Bankiem a składającym zabezpieczenie. Wzór umowy
stanowi załącznik nr 6.
§ 38.
Bank ma prawo rozporządzania środkami pieniężnymi przekazanymi na rachunek Banku.
§39.
Bank w umowie kaucji zobowiązuje się, że zwróci składającemu zabezpieczenie kwotę zabezpieczenia po
uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizjami, po zwrotnym uzyskaniu od
składającego zabezpieczenie jego egzemplarza umowy (zawierającego w swojej treści oświadczenie Banku)
lub egzemplarza oświadczenia Banku, (jeżeli funkcjonuje ono jako odrębny załącznik stanowiący integralną
część umowy) lub po uzyskaniu od niego pokwitowania odbioru zwracanej kwoty.
§ 40.
Bank nie ma obowiązku zwrotu części wpłaconej tytułem zabezpieczenia kwoty, w wysokości równej
niespłaconej w terminie sumie zadłużenia wobec Banku, odsetek i prowizji oraz innych kosztów
poniesionych przez Bank w związku z dochodzeniem wierzytelności, z uwzględnieniem § 44 ust. 2.
§ 41.
Środki pieniężne stanowiące zabezpieczenie mogą być wpłacane na wskazany rachunek Banku w formie:

22
 1) przelewu;
2) wpłaty gotówkowej.
§ 42.
1. Bank może przyjąć również środki pieniężne przekazane przez składającego zabezpieczenie z rachunku
lokaty terminowej prowadzonej przez Bank.
2. Jeżeli nie upłynął jeszcze okres wymagalności lokaty, o której mowa w ust.1, przekazanie środków na
rachunek Banku może być dokonane na podstawie „Porozumienia w sprawie rozwiązania lokaty
terminowej” (załącznik nr 7) oraz poprzez dyspozycję składającego zabezpieczenie, w wyniku, czego:
1) umowa rachunku lokaty terminowej zostaje rozwiązana za porozumieniem stron;
2) wysokość oprocentowania środków na rachunku lokaty terminowej za okres jej zdeponowania nie
ulega zmianie;
3) odsetki od lokaty naliczane są od dnia wpłaty na rachunek lokaty do dnia poprzedzającego
przeksięgowanie i przekazanie posiadaczowi lokaty zgodnie z jego dyspozycją;
4) środki z rachunku lokaty zostają przeksięgowane na rachunek Banku zgodnie z datą wskazaną w
dyspozycji.
§ 43.
1. Bank może zobowiązać się w „Umowie kaucji”, do wypłacenia składającemu zabezpieczenie po
zakończeniu umowy lub w przypadku umowy wieloletniej - po roku, wynagrodzenia w wysokości
odpowiadającej odsetkom od środków na rachunku Banku, za okres trwania zabezpieczenia.
2. Odsetki z tytułu kaucji będą naliczane według zmiennej lub stałej stopy procentowej (zgodnie z
warunkami umowy wynegocjowanymi z klientem) za okres przechowywania kaucji na rachunku Banku,
tj. począwszy od dnia wpływu środków na rachunek Banku do dnia poprzedzającego dzień zwrotu kaucji
włącznie.
3. W przypadku wygaśnięcia wierzytelności Banku przed upływem jej okresu umownego i dokonania
zwrotu środków zgodnie z § 45, odsetki naliczane są wg stopy procentowej przewidzianej dla terminu,
którego jedno lub wielokrotność odpowiadała umownemu terminowi wierzytelności. Przy naliczaniu
odsetek uwzględnia się rzeczywistą liczbę dni pozostawania środków na rachunku Banku.
§ 44.
1 Wpłacający kaucję traci prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w § 43 w przypadku, gdy Bank
zaspokoił się z kaucji przymusowo.
2. Wypłacone w trakcie trwania „Umowy kaucji” odsetki, pomniejszają wartość kwoty, o której mowa w §
40, zwracanej składającemu zabezpieczenie.
§ 45.
1. Po wygaśnięciu wierzytelności Banku na skutek spłaty zadłużenia wraz z odsetkami i prowizją,
następuje zwrot środków z rachunku Banku.
2. W przypadku częściowej spłaty wierzytelności, Bank może zwolnić część przejętych środków, jeżeli
pozostała część środków w pełni zabezpiecza pozostałą do spłaty wierzytelność.
3. Bank zwraca środki z rachunku za zwrotem przez składającego zabezpieczenie jego egzemplarza
umowy, zawierającej oświadczenie Banku o zobowiązaniu się do zwrotu kwoty przyjętej na rachunek
lub po uzyskaniu od składającego zabezpieczenie pokwitowania odbioru zwracanej kwoty.
4. W przypadku, gdy termin zwrotu środków przypada na dzień wolny, zwrot następuje w pierwszym dniu
roboczym, następującym bezpośrednio po dniach wolnych od pracy a odsetki naliczane są również za
dni wolne w wysokości równej oprocentowaniu środków.
§ 46.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale mają zastosowanie przepisy art.102 Prawa
bankowego oraz odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego, w części ogólnej dotyczącej zobowiązań.

23
 § 47.
Kaucja pieniężna może stanowić uznaną ochronę kredytową, wpływającą na zmniejszenie wymogu
kapitałowego Banku, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.

Rozdział 4. Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym

§ 48.
1. Zabezpieczenie wierzytelności Banku może nastąpić w drodze nieodwołalnej blokady środków
pieniężnych zgromadzonych w Banku lub innym banku na rachunkach bankowych:
1) terminowych;
2) oszczędnościowych;
3) oszczędnościowo-rozliczeniowych;
4) związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
2. Zabezpieczenie w formie blokady środków pieniężnych na rachunku bankowym stosuje się łącznie z
pełnomocnictwem dla Banku do pobrania środków z rachunku.
§ 49.
1. Blokada środków może nastąpić jedynie na pisemne zlecenie posiadacza rachunku lub pełnomocnika do
dysponowania rachunkiem posiadającego pełnomocnictwo "bez ograniczeń" lub pełnomocnictwo do
dokonywania blokad.
2. Blokada środków na rachunkach bankowych podmiotów gospodarczych następuje na pisemne zlecenie
osób upoważnionych do dysponowania danym rachunkiem.
3. Wzór oświadczenia o ustanowieniu blokady rachunku bankowego stanowi załącznik nr 8.
4. Wzór pełnomocnictwa do pobrania środków z rachunku bankowego stanowi załącznik nr 10 (w
przypadku rachunku w Banku) oraz załącznik nr 11 (w przypadku rachunku w innym banku). Dopuszcza
się udzielenie pełnomocnictwa do rachunku w innym banku w formie przewidzianej przez przepisy banku
prowadzącego rachunek.
§ 50.
W przypadku, gdy waluta, w jakiej prowadzony jest zablokowany rachunek bankowy jest inna niż waluta
zobowiązania dłużnika, wartość blokad należy powiększyć biorąc pod uwagę ryzyko kursowe. Należy
jednak pamiętać, iż niedopasowanie walutowe ekspozycji i zabezpieczenia uniemożliwia zakwalifikowanie
takiego zabezpieczenia do uznanej ochrony kredytowej z tytułu redukcji ryzyka kredytowego przy
wyliczaniu wymogu kapitałowego.
§ 51.
Zabezpieczenie wierzytelności Banku w formie blokady środków pieniężnych na rachunku bankowym
powinno być dokonane przez:
1) zablokowanie określonej kwoty pieniędzy na rachunku bankowym dłużnika (poręczyciela, osoby
trzeciej);
2) złożenie przez posiadacza rachunku, na którym znajduje się zablokowana kwota, zlecenia
stwierdzającego, że:
a) do czasu całkowitej spłaty długu blokada nie może być bez zgody Banku odwołana,
b) w razie opóźnienia się dłużnika ze spłatą zobowiązania, Bank będzie uprawniony do podjęcia z
rachunku całej zablokowanej kwoty lub jej części z przeznaczeniem na spłatę długu.
§ 52.
W przypadku, gdy blokada ustanawiana jest na rachunku w innym banku, Kredytobiorca przedkłada:
1) zaświadczenie tego banku o ustanowieniu blokady. Wzór zaświadczenia o ustanowieniu blokady
stanowi załącznik nr 9;

24
2) potwierdzenie przyjęcia do realizacji pełnomocnictwa, o którym mowa w § 58 ust. 1 pkt 2 lub
pełnomocnictwo dla Banku udzielone w formie obowiązującej w banku prowadzącym rachunek.
§ 53.
1. W razie opóźnienia w spłacie długu, Bank z mocy zlecenia posiadacza rachunku jest upoważniony do
podjęcia z rachunku, prowadzonego w Banku, całej zablokowanej kwoty lub jej określonej części, na
poczet spłaty zadłużenia.
2. Gdy rachunek jest zablokowany w innym banku, Bank na podstawie posiadanego pełnomocnictwa
pobiera z zablokowanego rachunku środki pieniężne na poczet spłaty długu.
3. O zaspokojeniu całości lub części długu w sposób określony w ust.1 lub 2 Bank powiadamia dłużnika i
posiadacza rachunku poprzez przesłanie stosownego oświadczenia.
§ 54.
1. Po spłacie długu lub w razie zaspokojenia roszczeń Banku w sposób określony w § 53 Bank wydaje
pisemną zgodę na odblokowanie rachunku.
2. W przypadku, gdy kwota zaspokojenia się Banku z zablokowanego rachunku jest równa kwocie
niespłaconego długu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku, zobowiązanie dłużnika
wygasa.
3. W przypadku, gdy kwota zaspokojenia się Banku z zablokowanego rachunku jest niższa od kwoty
niespłaconego długu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku, Bank dochodzi zapłaty
różnicy od dłużnika i innych osób zobowiązanych.
§ 55.
Ustanowienie blokady nie chroni środków pieniężnych od egzekucji prowadzonej z rachunku bankowego.
§ 56.
Ustanowienie blokady nie może dotyczyć depozytu rzeczowego lub zawartości skrytki sejfowej.
§ 57.
Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym w połączeniu z zastawem lub przewłaszczeniem oraz
pełnomocnictwem do dysponowania środkami pieniężnymi podlegającymi blokadzie może stanowić uznaną
ochronę kredytową umożliwiającą zmniejszenie wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnione są warunki
określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.

Rozdział 5. Pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym

§ 58.
1. Jako zabezpieczenie wierzytelności Bank może przyjąć pełnomocnictwo do:
1) dokonania potrącenia wierzytelności Banku z rachunku bankowego, gdy rachunek prowadzony jest
w Banku;
2) pobrania wierzytelności Banku z rachunku bankowego, gdy rachunek ten prowadzony jest w innym
banku: upoważnienie takie powinno być potwierdzone przez bank prowadzący rachunek.
2. Pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym przyjmowane jest obowiązkowo jako
dodatkowe zabezpieczenie od dłużnika oraz obok:
1) poręczenia, zwłaszcza w przypadku kredytów na działalność gospodarczą;
2) przystąpienia do długu;
3) blokady na rachunku bankowym;
4) zastawu na niektórych prawach.
3. Pełnomocnictwo może być udzielone przez posiadacza rachunku bądź przez pełnomocnika, jeżeli z
treści pełnomocnictwa wynika uprawnienie do ustanawiania przez pełnomocnika innych
pełnomocników.

25
 § 59.
Pełnomocnictwo dla Banku do dysponowania rachunkiem bankowym powinno zawierać następujące
klauzule:
1) zastrzeżenie, że w czasie trwania pełnomocnictwa posiadacz rachunku nie może ustanowić innych
pełnomocników;
2) zrzeczenie się przez posiadacza rachunku prawa do odwołania pełnomocnictwa udzielonego
Bankowi;
3) oświadczenie, że pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym nie wygasa wraz ze
śmiercią posiadacza rachunku;
4) zastrzeżenie, iż na mocy pełnomocnictwa służy Bankowi prawo do pobrania lub potrącenia środków
pieniężnych z rachunku bankowego, niezależnie od tego, czy upłynął już termin ważności lokaty - w
przypadku, gdy pełnomocnictwo zostało udzielone do dysponowania rachunkiem lokaty terminowej.
§ 60.
1. Wzór pełnomocnictwa, o którym mowa w § 58 ust.1 pkt 1 stanowi załącznik nr 10, a wzór
pełnomocnictwa, o którym mowa w § 58 ust.1 pkt 2 - załącznik nr 11.
2. W przypadku dyskonta weksli, wzór pełnomocnictwa do rachunku klienta na pokrycie wymagalnych
zobowiązań, stanowi załącznik nr 10a i 10b.

Rozdział 6. Poręczenie
Oddział 1. Poręczenie według prawa cywilnego
§ 61.
1. Poręczenie jest rodzajem umowy cywilno-prawnej, opartej na przepisach Kodeksu cywilnego (art. 876-
887 k.c.). Na podstawie umowy poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem Banku do spłaty
długu, na wypadek gdyby dłużnik Banku (np. Kredytobiorca) nie spłacił go w oznaczonym terminie.
2. Poręczenie według prawa cywilnego może stanowić uznaną ochronę kredytową wpływającą na redukcję
wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III Instrukcji.
§ 62.
1. Poręczenie może być udzielone zarówno przez osoby fizyczne, jak i prawne.
2. Przed przyjęciem poręczenia Bank sprawdza czy:
1) sytuacja prawna i ekonomiczno-finansowa poręczyciela uzasadnia przyjęcie zabezpieczenia zgodnie
z zasadami określonymi w § 5 ust. 5 i 6;
2) istnieją powiązania kapitałowe lub organizacyjne poręczyciela z dłużnikiem Banku. Przyjmowanie
poręczeń w przypadku ich istnienia należy poprzedzić dogłębną analizą wpływu tych powiązań na
sytuację finansową poręczyciela i dłużnika.
3. W przypadku udzielenia poręczenia przez osoby fizyczne pozostające w ustroju wspólności majątkowej
małżeńskiej, wymagana jest zgoda małżonka na udzielenie poręczenia. Sugeruje się, aby uzyskiwać
poręczenie od każdego ze współmałżonków z osobna, albowiem zabezpieczenie takie pozwala na
dochodzenie roszczeń Banku z majątku wspólnego oraz majątku osobistego każdego ze
współmałżonków.
§ 63.
1. Bank przyjmuje poręczenie poprzez:
1) zawarcie z poręczycielem dwustronnej, pisemnej umowy poręczenia,
ewentualnie
2) złożenie oświadczenia o przyjęciu poręczenia pod pisemnym oświadczeniem poręczyciela.

26
2. Jeżeli poręczenia udziela kilka osób, mogą one złożyć oświadczenia w jednej umowie (piśmie) lub w
umowach (pismach) odrębnych. Oświadczenia poręczycieli nie muszą być złożone równocześnie.
3. Poręczenie powinno być podpisane przez osoby wskazane w § 12 lub przez pełnomocnika tych osób
upoważnionego do udzielania poręczeń.
4. Wzór umowy poręczenia stanowią załączniki nr 12 nr 13.
§ 64.
Poręczyciel składa w Banku:
1) oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 97 i nast. Prawa bankowego. Wzór oświadczenia
zawiera załącznik nr 64 do Instrukcji;
2) pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym, o którym mowa w § 58,
w przypadku poręczenia kredytów na działalność gospodarczą przez osoby prawne lub osoby
fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, o ile posiadają one rachunek bankowy oraz o ile nie
pozostaje to w sprzeczności z zawartymi wcześniej przez nie umowami lub wystawionymi wcześniej
pełnomocnictwami.
§ 65.
Umowa poręczenia jest wolna od opłaty skarbowej.
§ 66.
1. Poręczenie za spłatę długu może być terminowe lub bezterminowe.
2. Poręczenie jest bezterminowe, gdy w umowie nie wskazano okresu w ciągu, którego poręczyciel będzie
ponosił odpowiedzialność.
3. Poręczenie jest terminowe, gdy poręczyciel przyjmie na siebie odpowiedzialność za spłatę długu w ciągu
okresu oznaczonego w umowie poręczenia.
4. Poręczenie może zostać udzielone za spłatę całości zobowiązania lub z ograniczeniem do określonej
kwoty kredytu.
§ 67.
1. Dopuszczalne jest poręczenie za spłatę określonego długu przyszłego do wysokości z góry oznaczonej.
Poręczenie za spłatę długu przyszłego bez wskazania wysokości odpowiedzialności poręczyciela oraz
okresu trwania poręczenia jest nieważne.
2. Bezterminowe poręczenie za spłatę długu przyszłego może być przed jego powstaniem odwołane przez
poręczyciela w każdym czasie bez podania przyczyny. Poręczenie terminowe za dług przyszły nie może
być odwołane bez zgody Banku.
3. Poręczenie za zobowiązania z tytułu udzielonych przez Bank gwarancji, poręczeń i awali jest zawsze
poręczeniem za zobowiązanie przyszłe i musi być udzielone jako terminowe.
§ 68.
W przypadku, gdy poręczenie ma być udzielone dopiero po zawarciu umowy kredytowej, w umowie
należy umieścić warunek następującej treści: „Kredyt zostanie uruchomiony po zawarciu umowy
poręczenia przewidzianej w § ... niniejszej umowy”.
§ 69.
1. Przedmiotem poręczenia może być także zobowiązanie poręczyciela. Jest to tak zwane podporęczenie.
2. Podporęczyciel odpowiada wobec Banku jak dłużnik solidarny.
§ 70.
1. O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga w każdym czasie zakres zobowiązania dłużnika.
2. Czynność prawna dokonana przez dłużnika z Bankiem już po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć
zobowiązania poręczyciela chyba, że poręczyciel wyrazi na to zgodę, dotyczy to w szczególności
podwyższenia kwoty zobowiązania, przedłużenia spłaty długu lub poszczególnych jego rat, kapitalizacji

27
 odsetek, zmianę zabezpieczenia kredytu. Brak zgody poręczyciela powoduje, że może on skutecznie
uchylać się od odpowiedzialności za zobowiązanie. W przypadku zawierania jakiegokolwiek aneksu do
umowy kredytu należy podpisać aneksy do wszystkich umów poręczeń. W przypadku nie zawarcia
aneksów do umów poręczenia należy zweryfikować istniejące zabezpieczenia kredytu
i ewentualnie dokonać zmiany zabezpieczenia kredytu stosownie do postanowień § 11 Instrukcji.
3. Zobowiązanie poręczyciela, w braku odmiennych postanowień, obejmuje w szczególności kwotę długu
głównego wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku.
4. Poręczyciel może podnieść przeciwko Bankowi wszelkie zarzuty, które przysługują dłużnikowi (np.
zarzut przedawnienia i inne), w szczególności poręczyciel może potrącić wierzytelność przysługującą
dłużnikowi względem Banku. Poręczyciel nie traci prawa do podnoszenia tych zarzutów, chociażby
dłużnik zrzekł się ich albo uznał roszczenia Banku.
§ 71.
1. W braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny względem Banku jak współdłużnik
solidarny, co oznacza, że w przypadku niespłacenia przez dłużnika zobowiązania w terminie, Bank może
od razu dochodzić od poręczyciela zapłaty należności objętej poręczeniem, bez konieczności wykazania,
że dochodzenie roszczeń od dłużnika jest bezskuteczne.
2. Gdy poręczenia udzieliło kilka osób, Bankowi przysługuje prawo domagania się spłaty całej kwoty
niespłaconego długu wraz z odsetkami od każdego z poręczycieli według swego uznania, do wysokości
ich zobowiązania.
§ 72.
1. Jeżeli dłużnik spóźnia się ze spłatą długu, Bank musi zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela.
2. Zawiadomienie poręczyciela następuje w formie pisemnej poprzez wysłanie listu poleconego za
zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Może ono nastąpić również poprzez doręczenie poręczycielowi (w
wyżej opisany sposób) odpisu pisma skierowanego do dłużnika zawierającego wezwanie do zapłaty.
3. W razie zastosowania zmiennej stopy oprocentowania kredytu, Bank powiadamia poręczycieli w sposób
określony w umowie kredytowej o każdej zmianie tej stopy.
§ 73.
Jeżeli spłaty długu dokona poręczyciel, Bank zobowiązany jest na żądanie poręczyciela do wydania mu
wszelkich dokumentów umożliwiających dochodzenie na drodze sądowej roszczeń regresowych względem
dłużnika.
§ 74.
Do obowiązków Banku należy również zgłoszenie swoich wierzytelności do masy upadłościowej dłużnika,
w przypadku ogłoszenia jego upadłości.
§ 75.
Jeżeli poręczyciel dokona czynności prawnej, wskutek której stał się w ogóle niewypłacalny lub stał się
niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności, Bank może skorzystać z uprawnień
przewidzianych w art. 527-534 Kodeksu cywilnego (skarga pauliańska).
§ 76.
1. Tryb dochodzenia roszczeń od poręczyciela może być różny - w zależności od daty przyjęcia poręczenia
przez Bank.
2. Bank dochodzi swoich roszczeń wobec poręczyciela w szczególności na podstawie bankowego tytułu
egzekucyjnego z nadaną przez sąd klauzulą wykonalności, o którym mowa w art. 96 i 97 ustawy z 29
sierpnia 1997 r.- Prawo bankowe, za wyjątkiem jednak roszczeń wynikających z umów poręczenia
zawartych w okresie od 01.01.1998 r. do 20.05.1999 r.- których dochodzenie następuje w trybie procesu
cywilnego, lub na podstawie aktu notarialnego o dobrowolnym poddaniu się egzekucji przez
poręczyciela.
3. Szczegółowy tryb dochodzenia roszczeń określają odrębne regulacje Banku.

28
 § 77.
Zobowiązanie poręczyciela wygasa w przypadku:
1) odmowy udzielenia przez Bank kredytu, pożyczki, gwarancji itp., gdy poręczenie zostało udzielone
za spłatę zobowiązania przyszłego;
2) upływu terminu, na jaki zostało udzielone, gdy poręczenie było terminowe;
3) spłaty długu głównego wraz z odsetkami i prowizją lub umorzenia zobowiązania dłużnika z innych
przyczyn;
4) odnowienia zobowiązania dłużnika lub przejęcia jego zobowiązania przez inną osobę, jeżeli
poręczyciel nie wyraził zgody na dalsze trwanie poręczenia.
§ 78.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym Oddziale stosuje się art. 876-887 Kodeksu cywilnego.

Oddział 2. Poręczenie według prawa wekslowego

§ 79.
1. Poręczenia może udzielić osoba trzecia (fizyczna lub prawna) albo nawet osoba już podpisana na wekslu
(np. pełnomocnik może poręczyć za mocodawcę).
2. Zapłatę weksla można zabezpieczyć poręczeniem wekslowym na całą sumę lub jej część – daje to
możliwość dochodzenia roszczenia Banku, zarówno od wystawcy jak i poręczyciela – awalisty.
3. Poręczenie wekslowe może stanowić uznaną ochronę kredytową wpływającą na redukcję wymogu
kapitałowego Banku, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.
§ 80.
1. Do poręczenia wekslowego stosuje się odpowiednio przepisy § 15 ust. 3, § 70 ust. 2 oraz § 210
Instrukcji.
2. Przed przyjęciem poręczenia Bank sprawdza czy:
1) sytuacja ekonomiczno-finansowa i prawna poręczyciela uzasadnia przyjęcie tego poręczenia
stosownie do postanowień § 5 ust. 5 i 6 Instrukcji;
2) istnieją powiązania kapitałowe lub organizacyjne poręczyciela z dłużnikiem. Przyjmowanie
poręczeń w przypadku ich istnienia należy poprzedzić dogłębną analizą wpływu tych powiązań na
sytuację finansową poręczyciela i dłużnika.
§ 81.
1. Poręczenie umieszcza się na wekslu lub na przedłużku, tj. na dodatkowej karcie białego papieru tej
samej szerokości, co weksel, doklejonej u spodu odwrotnej strony weksla. Na sklejeniu należy odcisnąć
stempel Banku.
2. Do ważności poręczenia wystarczy podpis poręczyciela złożony na przedniej stronie lub na odwrotnej
stronie weksla (ewentualnie, na przedłużku) - poprzedzony wyrazem: "poręczam" lub innym
równoznacznym. W przypadku, gdy poręcza kilka osób, każda z nich powinna podpisując się na
odwrotnej stronie weksla użyć słowa „poręczam”.
3. Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je udzielono. W przypadku braku takiej wskazówki, uważa się,
że poręczenia udzielono za wystawcę.
4. Jeżeli awalista poręcza tylko za część zobowiązania wystawcy weksla, na wekslu powinna być
umieszczona klauzula w brzmieniu "Poręczam do wysokości.............................. zł".
5. W przypadku poręczenia na wekslu in blanco, poręczyciel oprócz złożenia podpisu, podpisuje również
deklarację do weksla in blanco. Deklaracja do weksla wystawiana jest w trzech jednobrzmiących
egzemplarzach, z których jeden zatrzymuje Bank, drugi wystawca, a trzeci poręczyciel. Jeżeli jest
większa liczba poręczycieli, wówczas deklaracja wystawiana jest w tylu egzemplarzach, aby każdy z

29
 poręczycieli otrzymał po jednym jej egzemplarzu. Wzór deklaracji poręczyciela do weksla(i) in blanco
zawarty jest w załącznikach nr 1b, 2b i 4.
§ 82.
1. Poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Do poręczenia wekslowego
stosuje się odpowiednio § 70 oraz § 72. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby zobowiązanie,
za które poręczył było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny, z wyjątkiem wady formalnej samego weksla
(tzn., gdy nie zawiera on chociażby jednego z elementów określonych w Rozdziale 1 Działu II,
niezbędnego do ważności weksla).
2. Poręczyciel odpowiada solidarnie z innymi zobowiązanymi z weksla, każdy za całą sumę wekslową, do
wysokości, której poręczył.
3. Roszczenia przeciwko poręczycielowi ulegają przedawnieniu w tym samym terminie, co przeciwko
osobie, za którą poręczył.
4. W przypadku poręczenia wekslowego udzielonego przez osobę fizyczną, ważność poręczenia uzależnia
się od zgody współmałżonka, jeżeli małżonkowie pozostają w ustroju wspólności majątkowej. Sugeruje
się, aby uzyskiwać poręczenie od każdego ze współmałżonków, albowiem zabezpieczenie takie pozwala
na dochodzenie roszczeń Banku z majątku wspólnego oraz majątku osobistego każdego ze
współmałżonków.
§ 83.
1. W przypadku, gdy poręczyciel zapłaci całą kwotę weksla, Bank:
1) zwraca mu weksel z deklaracją opatrzony indosem in blanco z klauzulą „bez odpowiedzialności”,
„bez obliga”;
2) wydaje mu pokwitowany rachunek stwierdzający wysokość dokonanej zapłaty.
2. W przypadku, gdy zapłaty kwoty weksla dokonało w częściach kilku poręczycieli Bank postępuje w
sposób wskazany w ust.1 pkt 2, a weksel zwraca poręczycielowi, który dokonał zapłaty ostatniej części
kwoty weksla.
3. W przypadku, gdy poręczyciel zapłaci część kwoty weksla, Bank wydaje mu jedynie pokwitowany
rachunek stwierdzający wysokość dokonanej zapłaty.
§ 84.
Poręczenie wekslowe jest wolne od opłaty skarbowej.
§ 85.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym Oddziale stosuje się art. 30-32 ustawy z dnia 28 kwietnia
1936r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz.282).

Rozdział 7. Gwarancja
§ 86.
1. Jako zabezpieczenie wierzytelności można stosować gwarancję udzieloną - na zlecenie – przez: rząd,
organizacje międzynarodowe, podmioty sektora publicznego, banki i innych przedsiębiorców.
2. Gwarancja jest pisemnym, jednostronnym zobowiązaniem podmiotu gwarantującego - gwaranta, do
zapłacenia beneficjentowi - podmiotowi, na rzecz którego została wystawiona gwarancja, określonej w
gwarancji kwoty, w przypadku, gdyby zleceniodawca gwarancji nie wywiązał się ze zobowiązania.
§ 87.
1. Treść gwarancji powinna zawierać:
1) informacje na temat transakcji kredytowej, w związku, z którym gwarancja została udzielona:
określenie stron umowy kredytu, datę zawarcia umowy kredytu, wysokość udzielonego kredytu,
termin spłaty kredytu;

30
 2) oznaczenie stron gwarancji, tj. zleceniodawcy (Kredytobiorcy), beneficjenta i gwaranta;
3) zobowiązanie gwaranta do wypłacenia na żądanie Banku oznaczonej kwoty - ze wskazaniem waluty,
w jakiej będzie wykonane zobowiązanie pieniężne gwaranta;
4) wymienienie warunków zapłaty i dokumentów stwierdzających spełnienie tych warunków, które
Bank zobowiązany jest przedstawić gwarantowi wraz z żądaniem zapłaty;
5) określenie terminu ważności gwarancji: termin ten nie może być krótszy niż jeden miesiąc po
terminie spłaty długu ustalonym w umowie z dłużnikiem (np. umowie kredytu);
6) ewentualne określenie terminu początku gwarancji: jeżeli termin taki nie jest wskazany, przyjmuje
się, że gwarancja wchodzi w życie z datą jej wystawienia;
7) klauzule nieodwołalności i bezwarunkowości zobowiązania gwaranta;
8) ewentualne zastrzeżenia dotyczące przelewu wierzytelności z gwarancji;
9) ewentualne poddanie gwarancji jednolitym regułom stosowanym w obrocie międzynarodowym;
10) stempel gwaranta i podpisy reprezentujących go osób;
11) numer gwarancji i inne odpowiednie dane z prowadzonej przez Bank ewidencji udzielonych
gwarancji.
2. Jako zabezpieczenie spłaty długu Bank przyjmuje jedynie nieodwołalne i bezwarunkowe gwarancje
podmiotów wymienionych w § 86 ust. 1, z uwzględnieniem - przy gwarancjach bankowych - limitu
zaangażowania ustalonego dla banku gwarantującego.
3. Bank odmawia przyjęcia gwarancji, jeżeli jej tekst jest nieprecyzyjny, niejasny lub nie zawiera istotnych
elementów wskazanych w ust.1.
§ 88.
1. Przed przyjęciem gwarancji na zabezpieczenie Bank sprawdza, czy osoby podpisane pod stemplem
banku gwarantującego są upoważnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu tego banku.
2. W przypadku, gdy prawdziwość gwarancji budzi wątpliwości, Bank powinien uzyskać od gwaranta
potwierdzenie faktycznego wystawienia gwarancji.
§ 89.
W umowie kredytowej należy zamieścić warunek następującej treści:
„Kredyt zostanie uruchomiony po złożeniu w Banku dokumentu gwarancji wydanej przez .....................
przewidzianej w § ... umowy”.
§ 90.
1. Każda zmiana warunków umowy kredytu powodująca zwiększenie zobowiązań Kredytobiorcy wobec
Banku, wydłużenie okresu spłaty zobowiązania lub zmianę zabezpieczenia transakcji kredytowej,
wymaga pisemnej zgody gwaranta. W przeciwnym wypadku gwarant może skutecznie uchylać się od
odpowiedzialności za zobowiązanie.
2. Jeżeli Kredytobiorca nie spłaci kredytu, jego raty lub wymagalnej kwoty odsetek w umownym terminie,
Bank niezwłocznie wzywa pisemnie (listem poleconym za potwierdzeniem odbioru) gwaranta do
pokrycia wierzytelności z tego tytułu. Żądanie zapłaty z gwarancji musi być doręczone gwarantowi
przed upływem terminu ważności gwarancji.
3. Obowiązek zapłaty przez gwaranta sumy gwarancyjnej powstaje z chwilą skutecznego zgłoszenia
żądania zapłaty przez beneficjenta gwarancji.
4. W przypadku spłaty długu lub upływu terminu ważności gwarancji, Bank zwraca bankowi
gwarantującemu wystawioną przez niego gwarancję.
§ 91.
Gwarancja może stanowić uznaną ochronę kredytową wpływającą na redukcję wymogu kapitałowego
Banku, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III Instrukcji.

31
 § 92.
Przykładowy wzór gwarancji stanowi załącznik nr 14. Wzór pisma Banku do Banku gwarantującego
zawierającego żądanie zapłaty gwarantowanej kwoty stanowi załącznik nr 15.
§ 93.
Zasady udzielania gwarancji bankowych regulują przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.
U. Nr 140, poz. 939 z późn. zm.).

Rozdział 8. Cesja
Oddział 1. Przelew wierzytelności na zabezpieczenie
§ 94.
1. Przelew innej wierzytelności, jako zabezpieczenie wierzytelności Banku, jest umową między Bankiem a
cedentem, który może być dłużnikiem Banku lub osobą trzecią będącą wierzycielem z tytułu np.:
1) należności za sprzedane towary, usługi;
2) środków pieniężnych zdeponowanych na rachunku bankowym w innym banku (terminowych,
oszczędnościowych), z zastrzeżeniem ust. 12;
3) otwarcia na jego rzecz akredytywy;
4) dotacji z inwestycji w ramach funduszy strukturalnych.
2. Na mocy umowy cesji cedent przenosi swoją wierzytelność na Bank, a Bank ją przyjmuje.
3. Bank może przyjąć od cedenta przelaną wierzytelność, jeżeli przysługuje ona w stosunku do
wiarygodnych pod względem majątkowym osób trzecich, zwanych dalej dłużnikami wierzytelności.
4. Przedmiotem przelewu nie mogą być wierzytelności obciążone prawami na rzecz osób trzecich, sporne,
wymagalne, podlegające potrąceniu, przedawnione lub wierzytelności względem dłużników
zagrożonych niewypłacalnością, upadłością lub likwidacją albo postępowaniem układowym, zastrzeżone
zakazem cesji wierzytelności.
5. Bank jest zobowiązany do dokładnego sprawdzenia tytułu prawnego Cedenta do wierzytelności, która
ma być przeniesiona na rzecz Banku i oceny realnych możliwości jej ściągnięcia od dłużnika
wierzytelności, w przypadku podjęcia działań windykacyjnych.
6. W przypadku, gdy przedmiotem przelewu są wierzytelności, o których mowa w ust.1 pkt 1, a wpływy z
kontraktu stanowią źródło spłaty należności Banku, należy dostosować harmonogram i wysokość spłaty
do wpływów z kontraktu, tak, aby został zachowany poziom wskaźnika zabezpieczenia, o którym mowa
w § 5a ust. 3.
7. Jeżeli termin płatności wierzytelności przypada przed terminem spłaty należności Banku (np. kredytu),
w umowie przelewu należy zamieścić jeden z niżej określonych warunków:
1) „Cedent wyraża zgodę, aby należności, które wpłyną na jego rachunek bankowy Nr .... przed
terminem spłaty wierzytelności Banku z tytułu.........., były na tym rachunku blokowane jako
zabezpieczenie tej wierzytelności - do umownego terminu jej spłaty” lub
2) „Wpływy na rachunek bankowy Nr ........................ przed terminem spłaty wierzytelności Banku z
tytułu....... będą zaliczane na zmniejszenie zadłużenia”.
8. W przypadku, gdy przedmiotem przelewu są wierzytelności, o których mowa w ust.1 pkt 1, a w umowie
przelewu została zamieszczona klauzula określona w ust. 7 pkt 1, Bank dodatkowo zawiera z cedentem
umowę zastawu rejestrowego na wierzytelności z rachunku bankowego.
9. W przypadku zastosowania jako zabezpieczenie przelewu wierzytelności z rachunku bankowego, Bank
obowiązkowo stosuje obok tego zabezpieczenia blokadę oraz pełnomocnictwo do tego rachunku oraz
zamieszcza w umowie jeden z niżej określonych warunków:
1) należne odsetki od środków zdeponowanych na rachunku podlegają kapitalizacji,

32
 lub
2) odsetki od kwoty zdeponowanej na rachunku bankowym przekazywane są przez bank prowadzący
rachunek na rachunek Banku Nr ........................... który zaliczy je na spłatę długu z tytułu...... ,
lub
3) odsetki od kwoty zdeponowanej na rachunku bankowym Bank pozostawia do swobodnej dyspozycji
cedenta. Klauzula ta może być umieszczona w umowie w przypadku, gdy kwota wierzytelności
przelanej na rzecz Banku w pełni zabezpiecza roszczenia Banku z tytułu udzielonego kredytu lub,
gdy przelew wierzytelności stanowi zabezpieczenie gwarancji, poręczenia lub poręczenia
wekslowego.
10. W przypadku, gdy spłaty z przelanej wierzytelności, będącej przedmiotem zabezpieczenia nie stanowią
źródła spłaty wierzytelności Banku, przelew wierzytelności może stanowić jedynie dodatkowe
zabezpieczenie kredytu.
11. W przypadku, gdy przedmiotem przelewu są wierzytelności długoterminowe np. umowy najmu, których
termin zapłaty przypada po terminie spłaty należności Banku, do wyliczenia wartości tego
zabezpieczenia przyjmuje się wartość należności przypadającą tylko przez okres kredytowania.
12. Przelew wierzytelności z tytułu środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach bankowych w
innym banku dokonany nieodwołalnie może stanowić uznaną ochronę kredytową - tj. zabezpieczenie
pozwalające na redukcję wymogu kapitałowego, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III
niniejszej Instrukcji.
§ 95.
1. Jako zabezpieczenie spłaty długu Bank może przyjąć:
1) przelew konkretnie oznaczonej wierzytelności lub kilku wierzytelności już istniejących lub
przyszłych;
2) kilka umów przelewu wierzytelności łącznie, na mocy, których dokonywany jest przelew wielu
wierzytelności już istniejących lub przyszłych, pochodzących z określonej transakcji lub w stosunku
do konkretnego dłużnika względnie kilku dłużników wierzytelności.
2. W przypadku, gdy przedmiotem przelewu są wierzytelności przyszłe, konieczne jest dostateczne ich
określenie w umowie przelewu, pod względem tytułu powstania, osób dłużnika i wierzyciela, tak, aby w
chwili ich powstania można było ocenić, czy są one objęte przelewem, czy nie.
3. Jako zabezpieczenie spłaty długu Bank może również przyjąć przelew wierzytelności z tytułu
akredytywy dokumentowej, jeżeli:
1) beneficjentem akredytywy jest cedent;
2) akredytywa została potwierdzona przez bank polski inny niż Bank, z uwzględnieniem limitu
zaangażowania ustalonego dla banku;
3) termin ważności akredytywy nie może upłynąć wcześniej niż po upływie jednego miesiąca od
terminu płatności długu ustalonego w umowie.
4. Wierzytelności będące przedmiotem przelewu muszą być w umowie przelewu oznaczone w sposób
jednoznaczny. W przypadku przelewu wierzytelności przyszłych muszą być one po ich powstaniu
skonkretyzowane.
5. Nie jest dopuszczalne dokonanie przelewu wierzytelności przysługujących cedentowi z tytułu praw
niezbywalnych np. prawa pierwokupu.
§ 96.
1. Umowa przelewu wierzytelności przez cedenta na rzecz Banku musi być dokonana w formie pisemnej z
datą pewną. Wzór umowy przelewu wierzytelności stanowią załączniki nr 16, 17, 18, 19, 19a lub 19b z
zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. W przypadku przelewu wierzytelności z rachunku bankowego od banku działającego poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, konieczne jest uzyskanie opinii prawnej, dotyczącej prawnej skuteczności i

33
 wykonalności przelewu wierzytelności (w tym umowy przelewu wierzytelności), dokonanego zgodnie z
warunkami określonymi w niniejszym dziale, we właściwej dla tego terytorium jurysdykcji.
3. W przypadku braku skuteczności i wykonywalności, o których mowa w ust. 2, dopuszcza się
dostosowanie zapisów umowy do właściwej jurysdykcji z zastrzeżeniem, że:
1) przelew musi być bezwarunkowy i nieodwołalny;
2) bank posiadający wierzytelność wobec dłużnika będzie powiadomiony o ustanowieniu przelewu
wierzytelności i będzie mógł dokonywać płatności jedynie na rzecz Banku, lub na rzecz innych stron
za pisemną zgodą Banku;
3) skuteczność i wykonalność tej umowy zostanie potwierdzona przez radcę prawnego Banku.
4. Umowa przelewu wierzytelności powinna być podpisana przez osoby wskazane w § 12 lub przez
pełnomocnika upoważnionego do zaciągania zobowiązań i zawarcia umowy przelewu.
§ 97.
1. W umowie przelewu wierzytelności cedent zobowiązuje się pisemnie powiadomić o dokonanym
przelewie wierzytelności na rzecz Banku dłużnika wierzytelności, tj.:
1) osobę, której sprzedał towary lub usługi;
2) bank prowadzący rachunek cedenta - jeżeli zabezpieczenie stanowi przelew wierzytelności z
rachunku bankowego;
lub
3) bank potwierdzający akredytywę, jeżeli zabezpieczenie stanowi przelew wierzytelności z
akredytywy.
2. Wzór zawiadomienia o dokonaniu przelewu wierzytelności stanowią załączniki nr 20, 21 i 22. Zapisy
§96 ust. 2 i 3 Instrukcji stosuje się odpowiednio.
§ 98.
1. Dłużnik wierzytelności, określony w § 97, potwierdza na piśmie przyjęcie do wiadomości informacji o
przelewie wierzytelności. W piśmie tym dłużnik lub bank potwierdzający zobowiązuje się do
przekazywania należności na rachunek Banku, po otrzymaniu wezwania Banku lub bez wezwania w
zależności od charakteru cesji wierzytelności.
2. Wzór potwierdzenia stanowią załączniki nr 23, 24, 25, 25a i 25b. Bank może przyjąć potwierdzenie na
drukach dłużnika wierzytelności, o ile ich treść zawiera informacje wymagane przez Bank. Zapisy § 96
ust. 2 i 3 Instrukcji stosuje się odpowiednio.
§ 99.
W wyniku przelewu wierzytelności Bank nabywa tylko te prawa, które przysługiwały cedentowi względem
dłużnika wierzytelności. Dłużnikowi wierzytelności służą przeciwko Bankowi wszelkie zarzuty, jakie
służyły mu przeciwko cedentowi w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Umowa przelewu
wierzytelności na zabezpieczenie wolna jest od opłaty skarbowej.
§ 100.
W przypadku spłaty długu przez dłużnika następuje zwrotny przelew wierzytelności na rzecz cedenta
dłużnika Banku lub innej osoby. Bank powiadamia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności dłużnika
wierzytelności (listem poleconym).
Wzór zawiadomienia Banku o przelewie wierzytelności stanowi załącznik nr 26.
§ 101.
1. W przypadku niespłacenia całości lub części należności przez dłużnika Banku w terminie oznaczonym w
umowie, Bank jest uprawniony według własnego wyboru:
1) do dochodzenia zapłaty wierzytelności od dłużnika przelanej wierzytelności i zaliczenia wszystkich
kwot wpłaconych przez dłużnika wierzytelności na spłatę zobowiązań cedenta wobec Banku aż do

34
 całkowitego pokrycia roszczeń Banku, w kolejności wskazanej w umowie, z której wynika
wierzytelność Banku,
2) do dochodzenia swoich roszczeń z majątku dłużnika Banku,
3) do dochodzenia swoich roszczeń jednocześnie od dłużnika Banku i od dłużnika wierzytelności, tj.:
a) banku prowadzącego rachunek cedenta,
b) banku, który otwiera akredytywę na rzecz cedenta,
c) innego dłużnika wierzytelności niż wymienieni w lit. a-b.
2. Jeżeli Bank otrzyma jednocześnie od dłużnika Banku i od dłużnika wierzytelności kwotę w wysokości
niespłaconego długu (np. kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku), Bank zwraca
dłużnikowi Banku spełnione przez niego świadczenie.
3. Gdy wartość świadczenia dłużnika Banku lub dłużnika wierzytelności względnie łączna wartość ich
świadczenia na rzecz Banku jest niższa od kwoty niespłaconego długu (np. kredytu wraz z odsetkami,
prowizją i innymi kosztami Banku), Bank ma prawo do dochodzenia zapłaty tej różnicy od:
1) dłużnika Banku - jeżeli wpłata dokonana przez dłużnika wierzytelności odpowiada kwocie, jaką był
zobowiązany świadczyć względem cedenta;
2) dłużnika Banku bądź dłużnika wierzytelności według wyboru Banku - jeżeli wpłata dokonana przez
dłużnika wierzytelności jest niższa od kwoty, jaką był zobowiązany świadczyć względem cedenta.
4. Jeżeli łączna wartość świadczenia dłużnika Banku i dłużnika wierzytelności jest wyższa od kwoty
niespłaconego długu (np. kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku), Bank
niezwłocznie zwraca dłużnikowi Banku nadwyżkę ponad tę kwotę.
5. Zobowiązanie dłużnika Banku wygasa w przypadku spłaty długu przez dłużnika wierzytelności.
§ 102.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym dziale stosuje się przepisy art. 509-518 Kodeksu cywilnego.

Oddział 2. Cesja praw z indywidualnych umów ubezpieczeniowych

2.1 Cesja praw z indywidualnych umów ubezpieczenia majątkowego
§ 103.
1. Jedną z form zabezpieczenia wierzytelności Banku jest przelew praw z umów ubezpieczenia, zawartych
przez dłużnika z zakładem ubezpieczeniowym o znanej Bankowi, dobrej kondycji finansowej.
2. Przelew praw z umowy ubezpieczenia mienia (z wyłączeniem ubezpieczenia niezabudowanych
nieruchomości) stanowi dodatkowe zabezpieczenie wierzytelności i przyjmowany jest jako
obligatoryjne w stosunku do:
1) zastawu na rzeczach ruchomych;
2) przewłaszczenia, pod warunkiem, że ubezpieczyciel wyrazi zgodę na piśmie, by pomimo
dokonanego przewłaszczenia, dotychczasowe ubezpieczenie nie wygasło, chyba, że umowa
ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia stanowią inaczej;
3) hipoteki;
4) roszczenia o wpis hipoteki;
5) innych zabezpieczeń ustanawianych na nieruchomości.
3. W przypadku cesji praw z polisy ubezpieczeniowej na rzecz innego cesjonariusza niż Bank, nie
uznaje się spełnienia warunku posiadania polisy ubezpieczeniowej – sytuację tą traktuje się tożsamo,
jak brak polisy ubezpieczeniowej, chyba że polisa ubezpieczeniowa umożliwia precyzyjne i
dokładne określenie w umowie cesji majątku rzeczowego, którego ubezpieczenie jest scedowane na
Bank i polisa w tym zakresie nie została już scedowana na innego cesjonariusza.

35
4. Ubezpieczenie mienia powinno obejmować istotne ryzyka, jakie mogą wystąpić w czasie użytkowania
rzeczy ruchomej lub nieruchomości (np. ubezpieczenie mienia od ognia i innych zdarzeń losowych,
kradzieży z włamaniem i rabunku, chorób i upadków (dotyczy zwierząt), dewastacji, katastrofy
budowlanej, ubezpieczenia casco (dotyczy: pojazdów, maszyn i urządzeń w ruchu z własnym napędem
i bez własnego napędu, pojazdów szynowych, statków powietrznych, statków żeglugi morskiej i
śródlądowej). Ocena istotności ryzyka zależy od rodzaju ubezpieczanego mienia oraz miejsca jego
przechowywania.
5. Suma ubezpieczenia nie powinna być niższa niż wartość rynkowa ubezpieczonego przedmiotu.
W przypadku występowania różnic, do obliczenia skorygowanego wskaźnika zabezpieczenia przyjmuje
się wartość niższą, z zastrzeżeniem ust 6.
6. W przypadku nieruchomości ubezpieczeniu nie podlegają grunty, co może powodować, iż wartość
nieruchomości będzie wyższa od sumy ubezpieczenia. Wówczas do obliczenia skorygowanego
wskaźnika zabezpieczenia należy przyjąć sumę następujących wartości:
1) budynków i budowli – wynikającą z wyceny rzeczoznawcy lub z polisy ubezpieczeniowej, jeżeli
suma ubezpieczenia jest niższa niż wycena rzeczoznawcy (pod warunkiem, że ubezpieczeniem
objęte są przynajmniej budynki i budowle najistotniejsze z punktu wiedzenia wartości
nieruchomości),
2) gruntów – wynikającą z wyceny rzeczoznawcy.
7. Przed przeniesieniem prawa własności ubezpieczonego mienia na rzecz Banku, należy sprawdzić, czy
z ogólnych warunków ubezpieczenia wydanych przez ubezpieczyciela lub z treści umowy ubezpieczenia
wynika, że w przypadku przejścia własności rzeczy ubezpieczonej na inną osobę prawa z umowy
ubezpieczenia przechodzą na nowego właściciela. Jeżeli prawa i obowiązki:
1) przechodzą na nowego właściciela pod warunkiem uzyskania zgody od Ubezpieczyciela, należy taką
zgodę uzyskać. Wzór zgody Ubezpieczyciela na przeniesienie na Bank praw z umowy ubezpieczenia
stanowi załącznik nr 27a;
2) nie przechodzą na nowego właściciela i ochrona ubezpieczeniowa wygasa, konieczne jest zawarcie
nowej umowy ubezpieczenia na rachunek Banku jako osoby ubezpieczonej, będącej nowym
właścicielem danego mienia, przy czym Bank nie ponosi kosztów ubezpieczenia przewłaszczonego
przedmiotu. Koszt związany z opłaceniem składki ubezpieczeniowej ponosi Przewłaszczający.
8. W przypadku przejścia własności rzeczy ubezpieczonej na Bank i kontynuacji ochrony
ubezpieczeniowej za zgodą Ubezpieczyciela lub zawarcia nowej umowy ubezpieczenia na rachunek
Banku, nie jest wymagana cesja praw z umowy ubezpieczenia – Bank jako nowy Ubezpieczony
(właściciel ubezpieczanego przedmiotu), będzie z mocy umowy ubezpieczenia uprawniony do
otrzymania odszkodowania. Nowa umowa ubezpieczenia odnosząca się do przedmiotu przewłaszczenia
może zostać zawarta na rachunek Banku przez:
1) przewłaszczającego, który zobowiązuje się do przekazania do Banku oryginału polisy
ubezpieczeniowej wraz z dowodem opłacenia składki ubezpieczeniowej, lub
2) Bank, który obciąży Dłużnika Banku, kosztem opłacenia składki ubezpieczeniowej,
Zasady dokonania ubezpieczenia powinny określać umowa kredytu i umowa przewłaszczenia.
9. W przypadku umów o przeniesienie prawa własności z warunkiem zawieszającym, gdy właścicielem
ubezpieczonego przedmiotu jest Dłużnik Banku z tytułu zabezpieczenia, wymagana jest cesja praw z
polisy ubezpieczeniowej oraz zgoda Ubezpieczyciela na przeniesienie na Bank praw z ubezpieczenia do
czasu przejścia własności przedmiotu zabezpieczenia.
10. Umowę przelewu/cesji praw z umowy ubezpieczenia sporządza się w formie pisemnej z datą pewną;
wzór umowy stanowi załącznik nr 27, wzór pokwitowania wydawanego ubezpieczającemu,
składającemu dokument ubezpieczeniowy do przechowywania w Banku - załącznik nr 27b, wzór
zawiadomienia zakładu ubezpieczeniowego o przelewie praw z umowy ubezpieczenia stanowi załącznik
nr 27c, wzór potwierdzenia zakładu ubezpieczeń o przyjęciu do wiadomości przelewu praw z umowy
ubezpieczenia stanowi załącznik nr 27d.

36
11. W przypadku przelewu/cesji praw z umowy ubezpieczenia, Cedent, tj. ubezpieczony, powinien
przedłożyć w Banku:
1) potwierdzenie ubezpieczyciela o przyjęciu do wiadomości przelewu na Bank wierzytelności / praw z
umowy ubezpieczenia oraz na ponowne przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia na
ubezpieczonego po spłacie długu (załącznik nr 27d)
lub
2) polisę ubezpieczeniową z zamieszczoną na niej przez ubezpieczyciela adnotacją o dokonaniu
przelewu praw na Bank (adnotacja powinna być opatrzona pieczątką firmową ubezpieczyciela oraz
pieczątką imienną i podpisem pracownika dokonującego adnotacji lub w przypadku pośrednictwa
agenta ubezpieczeniowego - pieczątką imienną z numerem i podpisem agenta ubezpieczyciela).
12. W przypadku umów o przeniesienie prawa własności z warunkiem zawieszającym, gdy właścicielem
ubezpieczonego przedmiotu jest Dłużnik Banku z tytułu zabezpieczenia, wymagana jest cesja praw z
polisy ubezpieczeniowej oraz zgoda Ubezpieczyciela na przeniesienie na Bank praw z ubezpieczenia do
czasu przejścia własności przedmiotu zabezpieczenia.”;

2.2 Cesja praw z indywidualnych umów ubezpieczenia na życie

§104.
1. Zabezpieczenie wierzytelności Banku z umowy ubezpieczenia na życie może dotyczyć:
1) wypłaty świadczenia po zajściu zdarzenia określonego umową ubezpieczenia tj. śmierci
ubezpieczonego – Kredytobiorcy. W przypadku takiej umowy ubezpieczenia, Bank powinien zostać
wskazany przez Ubezpieczonego (Kredytobiorcę), jako uposażony na wypadek śmierci
Kredytobiorcy,
i/lub
2) możliwości wykupienia wartości polisy w trakcie trwania ochrony ubezpieczeniowej (dotyczy
ubezpieczenia o charakterze oszczędnościowym). W przypadku takiej umowy ubezpieczenia Bank
zawiera z Kredytobiorcą – Cedentem, Umowę przelewu praw z umowy ubezpieczenia, której wzór
określa załącznik nr 27 oraz dodatkowo zostaje wskazany przez Ubezpieczonego, jako uposażony na
wypadek śmierci. Kredytobiorcy.
2. Przed przyjęciem na zabezpieczenie umowy ubezpieczenia na życie Kredytobiorcy należy zwrócić
uwagę na wiarygodność ubezpieczyciela oraz zapoznać się ogólnymi warunkami ubezpieczenia,
w szczególności wysokością sumy ubezpieczenia i świadczenia ubezpieczeniowego na wypadek śmierci,
wartością polisy, terminem ważności ubezpieczenia oraz wyłączeniami odpowiedzialności
ubezpieczyciela.
3. W przypadku zabezpieczenia, określonego w ust. 1 pkt 1, należy:
1) zobowiązać Kredytobiorcę do przedłożenia w Banku polisy lub innego dokumentu wystawionego
przez Ubezpieczyciela, z którego będzie wynikało, że Bank został wskazany jako uposażony;
2) umieścić w warunkach dodatkowych umowy kredytu zobowiązanie Kredytobiorcy w brzmieniu:
„Kredytobiorca zobowiązuje się do zachowania Banku jako uposażonego z tytułu umowy
ubezpieczenia na życie do momentu spłaty niniejszego kredytu, pod rygorem wypowiedzenia umowy
kredytu.”
4. W przypadku zabezpieczenia określonego w ust. 1 pkt 2, Cedent, tj. osoba uprawniona do dysponowania
wartością polisy, powinien przedłożyć w Banku:
1) potwierdzenie ubezpieczyciela o przyjęciu do wiadomości przelewu na Bank wierzytelności / praw z
umowy ubezpieczenia oraz na ponowne przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia na
ubezpieczającego/ubezpieczonego po spłacie długu (załącznik nr 27d)
lub
2) polisę ubezpieczeniową z zamieszczoną na niej przez ubezpieczyciela adnotacją o dokonaniu
przelewu praw (adnotacja powinna być opatrzona pieczątką firmową ubezpieczyciela oraz pieczątką

37
 imienną i podpisem pracownika dokonującego adnotacji lub w przypadku pośrednictwa agenta
ubezpieczeniowego - pieczątką imienną z numerem i podpisem agenta ubezpieczyciela).
5. W przypadku, gdy ważność polisy ubezpieczeniowej wygasa przed terminem spłaty długu,
Kredytobiorca zobowiązuje się w umowie przelewu praw z umowy ubezpieczenia / umowie kredytu do
ponownego ubezpieczenia na życie, aż do czasu spłaty wierzytelności. Cedent dokonuje przelewu praw
z nowej umowy ubezpieczenia / wskazuje Bank jako osobę uposażoną na wypadek śmierci, stanowiącej
kontynuację zabezpieczenia na rzecz Banku i dostarcza do Banku nową polisę ubezpieczeniową z
adnotacją lub zgodą zakładu ubezpieczeń o dokonaniu przelewu praw, o których mowa w ust. 5 oraz
wskazaniu Banku jako osoby uposażonej. W przypadku, gdy zakład ubezpieczeń odmówi
Kredytobiorcy zawarcia nowej umowy ubezpieczenia, Kredytobiorca zobowiązany jest do przedłożenia
innego zabezpieczenia, ustalonego z Bankiem.
6. Dokument ubezpieczeniowy powinien być, o ile jest to możliwe, przechowywany w Banku. Bank,
przyjmując polisę ubezpieczeniową, wydaje ubezpieczającemu pokwitowanie, w którym powinny być
wyszczególnione dane umożliwiające identyfikację tego dokumentu.
7. Umowę przelewu praw z umowy ubezpieczenia na życie podpisuje zawsze osoba uprawniona do
dysponowania wartością polisy.
8. Umowę przelewu praw z umowy ubezpieczenia na życie sporządza się w formie pisemnej z datą pewną;
wzór umowy stanowi załącznik nr 27, wzór pokwitowania wydawanego ubezpieczającemu,
składającemu dokument ubezpieczeniowy do przechowywania w Banku - załącznik nr 27b, wzór
zawiadomienia zakładu ubezpieczeniowego o przelewie praw z umowy ubezpieczenia stanowi załącznik
nr 27c, wzór potwierdzenia zakładu ubezpieczeń o przyjęciu do wiadomości przelewu praw z umowy
ubezpieczenia stanowi załącznik nr 27d.
9. Cesja praw z umowy ubezpieczenia na życie o charakterze oszczędnościowym z równoczesnym
wskazaniem Banku jako osoby uposażonej na wypadek śmierci ubezpieczonego (Kredytobiorcy) może
stanowić uznaną ochronę kredytową, pozwalającą na redukcję wymogu kapitałowego Banku, jeśli
spełnione są warunki określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.

Rozdział 9. Przewłaszczenie na zabezpieczenie

§ 105.
1. Zabezpieczenie wierzytelności Banku może nastąpić w drodze przeniesienia na Bank przez dłużnika lub
osobę trzecią (przewłaszczającego) prawa własności rzeczy ruchomych lub papierów wartościowych
(art. 101 ust.1 Prawa bankowego), do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami, prowizją i
innymi kosztami Banku.
2. Przedmiotem przewłaszczenia mogą być m.in. następujące rzeczy ruchome:
1) oznaczone co do tożsamości (maszyny, urządzenia, pojazdy mechaniczne zarejestrowane w Polsce
itp.);
2) oznaczone, co do gatunku (surowce, półfabrykaty, wyroby gotowe, towary przeznaczone do
sprzedaży);
3) papiery wartościowe;
4) zbiór rzeczy.
3. Przedmiotem przewłaszczenia nie mogą być rzeczy, których posiadanie oraz obrót zastrzeżone jest
wyłącznie dla podmiotów posiadających koncesje lub zezwolenia.
4. Przeniesienie prawa własności następuje na mocy umowy zawartej przez Bank z przewłaszczającym w
formie pisemnej, z datą pewną. W umowie powinien być zamieszczony warunek rozwiązujący, iż w
przypadku, gdy dług (np. kredyt wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku) zostanie spłacony
w określonym umową terminie, przeniesienie prawa własności straci moc i przewłaszczający stanie się
z powrotem właścicielem przedmiotu przewłaszczenia, bez potrzeby dokonywania odrębnych czynności
prawnych.

38
5. Odmienna forma zabezpieczenia tj. z warunkiem zawieszającym powstaje, gdy w umowie zostanie
zawarty warunek, iż Bank stanie się właścicielem rzeczy dopiero w przypadku:
1) niespłacenia kwoty zadłużenia w terminie określonym w umowie, np. kredytu, pożyczki, zlecenia;
2) zażądania spłaty kwoty długu przed terminem określonym w ww. umowie.
Umieszczenie tego warunku powoduje, iż Bank nie jest właścicielem rzeczy w momencie zawarcia
umowy przewłaszczenia, ale staje się nim automatycznie, bez konieczności zawierania odrębnej umowy
przewłaszczenia, w momencie zaistnienia wymienionego wyżej warunku. Dodatkowo przewłaszczający
powinien zobowiązać się do nie zbywania i nie obciążania rzeczy przed spłatą długu, jak również do nie
oddawania rzeczy bez zgody Banku osobom trzecim do używania. Przewłaszczenie z warunkiem
zawieszającym nie może pomniejszać podstawy tworzenia rezerw celowych.
6. W przypadku, gdy przedmiot przewłaszczenia wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków,
wymagana jest pisemna zgoda współmałżonka na zawarcie umowy przewłaszczenia lub współmałżonek
powinien być stroną umowy przewłaszczenia.
Zgoda taka nie jest wymagana, jeżeli przedmiot przewłaszczenia stanowi wyłączną własność
przewłaszczającego, który jest wówczas zobowiązany do złożenia w Banku oświadczenia
współmałżonka, potwierdzającego ten fakt.
7. Przed podpisaniem umowy przewłaszczenia Bank sprawdza czy rzeczy lub papiery wartościowe, które
mają być przewłaszczone:
1) istnieją, znajdują się w miejscu, ilości oraz stanie technicznym zgodnym z oświadczeniem
przewłaszczającego;
2) stanowią własność osoby, która przewłaszcza je na rzecz Banku;
3) nie są obciążone zastawem, prawami na rzecz osób trzecich;
4) rozporządzanie nimi przez przewłaszczającego nie podlega ograniczeniom ustawowym, umownym
lub statutowym.
8. Umowę przewłaszczenia podpisują osoby wymienione w §12 lub pełnomocnik upoważniony do
zaciągania tego rodzaju zobowiązań i do podpisania umowy przewłaszczenia.
9. Do umowy przewłaszczenia należy dołączyć oświadczenie przewłaszczającego o dobrowolnym
poddaniu się przez niego egzekucji wydania rzeczy, sporządzone w formie pisemnej, przewidzianej w
art. 97 ust. 2 Prawa bankowego (zgodnie z załącznikiem 64a lub 64b).
10. W przypadku, gdy przedmiot przewłaszczenia, w momencie zawarcia umowy przewłaszczenia, znajduje
się u osoby trzeciej jako np. wynajmującego, leasingobiorcy - umowa przewłaszczenia powinna być
dostosowana do treści umowy zawartej pomiędzy przewłaszczającym a osobą trzecią (np. umowy
najmu, leasingu), szczególnie w części dotyczącej zaspokojenia roszczeń Banku. Bank może również
zawrzeć trójstronną umowę przewłaszczenia, której jedną ze stron będzie osoba, u której znajduje się
przedmiot przewłaszczenia.
11. Umowa przewłaszczenia musi nakładać na przewłaszczającego obowiązek:
1) uzyskania zgody Banku na zmianę najemcy lub leasingobiorcy przedmiotu przewłaszczenia w czasie
obowiązywania umowy;
2) zawiadomienia osoby, u której znajduje się przedmiot przewłaszczenia, o zawarciu umowy
przewłaszczenia (za wyjątkiem, gdy osoba ta jest stroną umowy przewłaszczenia).
12. Bank wymaga ubezpieczenia przedmiotu przewłaszczenia w całym okresie kredytowania, co najmniej w
wysokości wartości przyjętego przedmiotu zabezpieczenia. Zasady ubezpieczenia przewłaszczonego
przedmiotu określają przepisy § 103 ust. 7-9.
§ 106.
1. Wartość przedmiotu przewłaszczenia w momencie rozpatrywania wniosku kredytowego wyliczana jest
zgodnie z zasadami określonymi w § 5 ust. 2 i 3 i korygowana wskaźnikami określonymi w załączniku
nr 68 do Instrukcji.

39
2. W okresie kredytowania wartość przedmiotu przewłaszczenia podlega monitoringowi i jest oceniana
zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji monitoringu zabezpieczeń.
§ 107.
1. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie wolna jest od opłaty skarbowej i podatku od czynności
cywilnoprawnych.
2. Umowa przewłaszczenia wymaga formy pisemnej z datą pewną.
3. Do umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie mają zastosowanie przepisy art. 155-170, 710-719, 835-
845 Kodeksu cywilnego.

Oddział 1. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych, co do tożsamości

§ 108.
1. Jeżeli przedmiotem przewłaszczenia są rzeczy oznaczone co do tożsamości (np. maszyny, urządzenia,
pojazdy mechaniczne itp.) nie będące towarami przeznaczonymi do sprzedaży, przeniesienie własności
następuje z mocy umowy przewłaszczenia, której wzór stanowią załączniki nr 28, 28a, 29 i 29a.
2. Przewłaszczający zatrzymuje przewłaszczone rzeczy w swoim posiadaniu w charakterze biorącego w
użyczenie. Bank zezwala przewłaszczającemu na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy, do
czasu całkowitej spłaty długu (np. kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku) lub do
momentu otrzymania pisma Banku zawierającego żądanie przekazania Bankowi użyczonej rzeczy - w
przypadku niespłacenia całości lub części długu w przewidzianym terminie.
3. Rzecz przewłaszczona musi być oznaczona w umowie przewłaszczenia rzeczy oznaczonych, co do
tożsamości w sposób umożliwiający jej dokładną identyfikację. Umowa powinna określać również
wartość rzeczy.
4. Przewłaszczający może używać rzeczy w sposób odpowiadający jej właściwościom i przeznaczeniu. Bez
zgody Banku przewłaszczający nie może oddać rzeczy użyczonej osobie trzeciej do używania.
5. Przewłaszczający ponosi koszty utrzymania i ubezpieczenia rzeczy użyczonej, koszty amortyzacji oraz
ewentualnych zobowiązań wynikających z przepisów podatkowych.
§ 109.
Przedmiot przewłaszczony na rzecz Banku powinien być zewnętrznie oznaczony, w sposób trwały np. za
pomocą znaków, tablic z napisem, w sposób uniemożliwiający usunięcie oznaczenia przez dłużnika lub
osobę trzecią tak, aby wyodrębnienie przedmiotu przewłaszczenia z mienia przewłaszczającego było
widoczne dla osób trzecich jako własność Banku. Oznaczenie musi być utrzymane do czasu całkowitej
spłaty kredytu. W przypadku, gdy przedmiot przewłaszczenia stanowi środek trwały, fakt dokonania
przewłaszczenia musi być również uwidoczniony w ewidencji środków trwałych prowadzonej przez
przewłaszczającego.
§ 110.
1. Jeżeli przedmiotem przewłaszczenia jest pojazd mechaniczny lub inne urządzenia podlegające
rejestracji, przewłaszczający niezwłocznie po zawarciu umowy powinien przerejestrować przedmiot
przewłaszczenia na Bank – z zastrzeżeniem ust. 5 - chyba, że umowa przewłaszczenia zostanie zawarta
z warunkiem zawieszającym, o którym mowa w § 105 ust. 5. W takim przypadku wpisanie Banku jako
właściciela pojazdu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, następuje po ziszczeniu się warunku
zawieszającego. Wzór ww. umowy przewłaszczenia z warunkiem zawieszającym stanowią zał. nr 30 i
30a.
2. Jeżeli przedmiotem przewłaszczenia jest środek transportu, który podlega obowiązkowi podatkowemu,
zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9 poz. 84 z 2002r.), Bank i
przewłaszczający niezwłocznie po zawarciu umowy składają skorygowane deklaracje podatkowe na
podatek od środków transportu we właściwym urzędzie skarbowym oraz w ciągu 14 dni opłacają ratę
podatku od środków transportowych. Wysokość stawki podatku oraz pozostałe terminy płatności
określone są w wymienionej ustawie.

40
3. Przewłaszczający refunduje koszty zobowiązań podatkowych Banku określonych w ust. 2, przez cały
okres trwania umowy przewłaszczenia poprzez wpłatę określonej kwoty podatku na rachunek Banku lub
udzielenie Bankowi pełnomocnictwa do pobrania odpowiedniej kwoty ze swojego rachunku bankowego.
4. W przypadku przewłaszczenia na Bank pojazdu mechanicznego wprowadzonego do obrotu handlowego
na terytorium RP przez producenta lub importera tego pojazdu – po 30 czerwca 1999 r., Bank powinien
zażądać od przewłaszczającego zdeponowania w Banku karty pojazdu, o której mowa w itp. 77 ustawy z
20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.). Przewłaszczający
zawiadamia na piśmie organ rejestrujący pojazd o złożeniu karty pojazdu na przechowanie w Banku (na
czas trwania zabezpieczenia), a kopię tego zawiadomienia (z potwierdzeniem wpływu do organu
rejestrującego, ewentualnie z dowodem nadania listem poleconym) przedkłada Bankowi.
5. W indywidualnych przypadkach, zwłaszcza w stosunku do długoletnich klientów Banku o dobrej
kondycji finansowej, można odstąpić od przerejestrowania pojazdu na Bank. Konieczne jest wówczas
złożenie do depozytu w Banku Karty Pojazdu.
6. Po przerejestrowaniu pojazdu mechanicznego na Bank należy sporządzić i pozostawić w aktach
kredytowych kserokopię dowodu rejestracyjnego.
§ 111.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące
przeniesienia własności (art. 155 do 171) i użyczenia (art. 710 do 719).

Oddział 2. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych, co do gatunku

§ 112.
1. Do przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do gatunku potrzebne jest przeniesienie posiadania
rzeczy – itp. 155 § 2 k.c. Przeniesienie posiadania może nastąpić w ten sposób, że przewłaszczający
zachowa rzecz w swoim władaniu jako posiadacz zależny. Umowa przewłaszczenia rzeczy oznaczonych,
co do gatunku powinna, zawierać postanowienie, na mocy, którego przewłaszczone rzeczy zostają
powierzone przewłaszczającemu jako przechowawcy, który zobowiązuje się do ich przechowywania bez
wynagrodzenia, w sposób, jaki wynika z właściwości tych rzeczy i okoliczności.
2. W przypadku przeniesienia na Bank własności rzeczy, oznaczonej co do gatunku lub zbioru rzeczy,
przewłaszczający obowiązany jest wyodrębnić i oznakować rzecz lub zbiór rzeczy od pozostałych
składników swojego majątku w sposób odpowiedni do właściwości tych rzeczy, pozwalający na
widoczne stwierdzenie, że są one przewłaszczone na rzecz Banku (zgromadzić w odrębnym magazynie,
odrębnej części magazynu) Jeżeli nie jest możliwe w/w oznakowanie na rzeczy (itp. na opakowaniu), to
takie oznakowanie powinno znajdować się na tablicy umieszczonej przy składowanych rzeczach. Wzór
umowy przewłaszczenia rzeczy oznaczonych, co do gatunku stanowi załącznik nr 31.
3. Rzecz przewłaszczona powinna być oznaczona w umowie, co do rodzaju, jakości, ilości i wartości.
4. Przewłaszczający nie może oddać rzeczy na przechowanie innej osobie bez zgody Banku chyba, że jest
do tego zmuszony przez okoliczności. W takim przypadku zobowiązany jest niezwłocznie zawiadomić
Bank o tym gdzie i u kogo rzecz złożył.
5. Przewłaszczający ponosi koszty utrzymania oraz ubezpieczenia rzeczy przechowywanej.
6. Przewłaszczający może przewłaszczone rzeczy oznaczone, co do gatunku zbywać, niezwłocznie
zastępując rzeczy zbyte rzeczami tego samego rodzaju, jakości i wartości (w przypadku towarów
przeznaczonych do sprzedaży) lub innymi rzeczami wytworzonymi z rzeczy przewłaszczonych (w
przypadku surowców, półfabrykatów, wyrobów gotowych itp.).
§ 113.
Wskazane jest, aby przewłaszczenie rzeczy oznaczonych, co do gatunku było stosowane na zabezpieczenie
spłaty zobowiązań krótkoterminowych.

41
Oddział 3. Przewłaszczenie papierów wartościowych
§ 114.
1. Przedmiotem przewłaszczenia na zabezpieczenie mogą być papiery wartościowe z zastrzeżeniem ust. 3.
Wzór umowy o przeniesienie prawa własności papierów wartościowych stanowi załącznik nr 32.
2. Jako zabezpieczenie swoich wierzytelności Bank przyjmuje w szczególności: bony skarbowe i pieniężne
emitowane przez Skarb Państwa i Narodowy Bank Polski.
3. Jeżeli przedmiotem przewłaszczenia są papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu
zawarcie umowy przewłaszczenia jest możliwe, o ile spełnione są wymagania określone w
Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 września 2002 r., w sprawie trybu i warunków postępowania
domów maklerskich i banków prowadzących działalność maklerską oraz banków prowadzących
rachunki papierów wartościowych (Dz. U. Nr 165 poz.1354 z 2002r. z późn.zm).
4. Przewłaszczenie papierów wartościowych może stanowić uznaną ochronę kredytową umożliwiającą
redukcję wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III Instrukcji.
§ 115.
1. W umowie o przeniesienie prawa własności papierów wartościowych należy dokładnie określić ilość,
rodzaj, wartość i termin wykupu papierów składanych na zabezpieczenie wierzytelności Banku.
2. Na podstawie umowy o przeniesienie prawa własności papierów wartościowych Bank zgłasza
podmiotowi prowadzącemu konto depozytowe tych papierów dokonanie blokady konta.
§ 116.
1. Zabezpieczenie wierzytelności Banku w formie przewłaszczenia papierów wartościowych należy
stosować wówczas, gdy termin ich wykupu jest , co najmniej o 1 miesiąc dłuższy niż ostateczny termin
realizacji wierzytelności Banku (np. termin spłaty kredytu).
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Bank może przyjąć zabezpieczenie wierzytelności w formie
przewłaszczenia papierów wartościowych o terminie wykupu wcześniejszym niż termin realizacji
wierzytelności Banku, z zastrzeżeniem zawarcia w umowie o przeniesienie prawa własności papierów
wartościowych klauzuli zobowiązującej składającego zabezpieczenie do każdorazowego odnawiania
umowy, z chwilą upływu terminu wykupu przewłaszczonych papierów.

Rozdział 10. Zastaw

Oddział 1. Zastaw rejestrowy
§ 117.
1. Wierzytelności Banku można zabezpieczyć zastawem rejestrowym na rzeczach ruchomych, a także na
prawach majątkowych, jeżeli są zbywalne. Rzeczy obciążone zastawem lub papiery wartościowe czy
inne dokumenty dotyczące praw obciążonych takim zastawem mogą być pozostawione w posiadaniu
zastawcy lub osoby trzeciej wskazanej w umowie o ustanowieniu zastawu rejestrowego, jeżeli wyraziła
na to zgodę. Kompleksowe uregulowania dotyczące zastawu rejestrowego zostały zawarte w ustawie z 6
grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 z późn.
zm.).
2. Jeżeli ten sam przedmiot jest obciążony więcej niż jednym zastawem rejestrowym, o pierwszeństwie
tych zastawów rozstrzyga dzień złożenia wniosku o wpis do rejestru zastawów. Za dzień złożenia tego
wniosku uważa się dzień jego wpływu do sądu prowadzącego rejestr zastawów. Wnioski, które wpłynęły
tego samego dnia, uważa się za złożone równocześnie.
§ 118.
1. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z
wyjątkiem:
1) praw mogących być przedmiotem hipoteki;

42
 2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę;
3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.
2. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:
1) rzeczy oznaczone co do tożsamości;
2) rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz
sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku;
3) zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny;
4) wierzytelności;
5) prawa na dobrach niematerialnych;
6) prawa z papierów wartościowych;
7) prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z
dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.).
3. Zastaw rejestrowy może być ustanowiony także wówczas, gdy zastawca nabędzie przedmiot zastawu w
przyszłości. Obciążenie zastawem rejestrowym takiego przedmiotu zastawu staje się skuteczne z chwilą
jego nabycia przez zastawcę.
4. Zastawem rejestrowym można zabezpieczyć wierzytelność pieniężną wyrażoną w pieniądzu polskim lub
walucie obcej.
5. Nie należy ustanawiać zastawu na zbywalnych prawach majątkowych i rzeczach ruchomych :
1) o krótkim terminie przydatności;
2) trudno zbywalnych;
3) o trudnej do określenia wartości;
4) trudnych do przechowywania;
5) wyłączonych spod egzekucji (np. narzędzi służących do wykonywania zawodu, pracy osobistej,
niezbędnego wyposażenia gospodarstwa domowego).
6. W przypadku ustanawiania zastawu na środkach trwałych, które po zamontowaniu stają się fizycznie i
funkcjonalnie związane z nieruchomością (np. wiaty, wyposażenie kurników, klimatyzacja) należy jako
zabezpieczenie ustanowić również hipotekę na tej nieruchomości. W przypadku, gdy hipotekę na
nieruchomości ustanowił inny wierzyciel (bank) należy uzyskać jego oświadczenie, że nie rości oraz nie
będzie rościł praw do tych środków trwałych.
7. Wartość przedmiotu zastawu w momencie rozpatrywania wniosku kredytowego wyliczana jest na
zasadach określonych w § 5 ust. 2 i 3, i korygowana wskaźnikami określonymi w załączniku nr 68 do
niniejszej Instrukcji.
8. W okresie kredytowania wartość przedmiotu zastawu podlega monitorowaniu i oceniana jest na
zasadach określonych w „Instrukcji Zasady klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw
celowych” oraz w „Instrukcji monitoringu zabezpieczeń”.
§ 119.
1. Przed ustanowieniem zastawu, zastawca składa w Banku:
1) zaświadczenie z Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych o braku lub istnieniu wpisu
danego podmiotu jako zastawcy lub o braku lub istnieniu wpisu danego podmiotu jako zastawcy
określonego przedmiotu zastawu rejestrowego w rejestrze zastawów oraz że toczy się lub nie toczy
się postępowanie o wpis nowego zastawu rejestrowego. Opłacone wnioski o wydanie zaświadczenia
zastawca składa na urzędowych formularzach, które można otrzymać w sądach lub ściągnąć ze
strony internetowej (www.ms.gov.pl) w Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych w
Warszawie – osobiście lub pocztą, lub w ekspozyturach Centralnej Informacji znajdujących się przy
każdym sądzie rejonowym wydziale gospodarczym rejestru zastawów – osobiście, z zastrzeżeniem
ust. 2;

43
 2) wypis z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych, w którym przechowywane są informacje o
wszystkich ustanowionych zastawach skarbowych na terenie całego kraju. Wnioski o wydanie
wypisu należy składać listownie, faxem lub osobiście pod adresem Ministerstwa Finansów, z
zastrzeżeniem ust. 2;
3) aktualną wycenę rynkową rzeczy będącej przedmiotem zastawu lub fakturę zakupu (w przypadku
rzeczy nowych) i/lub aktualną polisę ubezpieczeniową.
2. W przypadku zastawu na rzeczach fabrycznie nowych, zastawca nie jest zobowiązany do przedkładania
w Banku zaświadczenia z Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych i wypisu z Centralnego
Rejestru Zastawów Skarbowych.
3. Do zabezpieczenia wierzytelności, Bank nie przyjmuje przedmiotów obciążonych zastawem na rzecz
innych wierzycieli lub przedmiotów, których rozporządzanie jest prawnie ograniczone.
§ 120.
1. Jeżeli rzecz ruchoma obciążona zastawem rejestrowym stała się częścią składową nieruchomości, zastaw
rejestrowy wygasa. Jeżeli rzecz ruchoma wchodząca w skład zbioru rzeczy ruchomych, obciążona
zastawem rejestrowym, stała się częścią składową nieruchomości, zastaw rejestrowy wygasa w stosunku
do tej rzeczy.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Bank może żądać od właściciela nieruchomości ustanowienia
hipoteki na tej nieruchomości do wysokości wartości rzeczy przyłączonej.
§ 121.
1. W celu ustanowienia zastawu rejestrowego, Bank (zastawnik) zawiera umowę z osobą upoważnioną do
rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą). Umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego (umowa
zastawnicza) powinna być pod rygorem nieważności sporządzona na piśmie, przy czym do umów o
ustanowienie zastawu rejestrowego na wierzytelnościach i prawach nie stosuje się przepisów o formie
pisemnej szczególnej określonej w odrębnych przepisach. Do ustanowienia zastawu konieczny jest
ponadto wpis do rejestru zastawów.
2. Umowa zastawnicza winna zawierać następujące elementy:
1) datę zawarcia umowy;
2) imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawcy oraz dłużnika, jeżeli
nie jest on zastawcą, jak również oznaczenie Banku - jako zastawnika;
3) przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom - określony zgodnie z “Katalogiem
sposobu opisu przedmiotów zastawu”, stanowiącym Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z 15.10.1997 r. w sprawie szczegółowej organizacji i sposobu prowadzenia rejestru
zastawów (Dz. U. Nr 134, poz. 892, zm. Dz. U, z 2008 r. Nr 229, poz. 1533);
4) wskazanie wierzytelności zabezpieczonej zastawem - przez oznaczenie stosunku prawnego, z
którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać oraz najwyższej sumy zabezpieczenia, ustalanej
z uwzględnieniem przepisów ust. 3 i 4.
3. Zastaw rejestrowy może zabezpieczać:
1) dwie lub więcej wierzytelności wynikające z umów przysługujących Bankowi, przy czym
wierzytelności te należy określić w umowie zastawniczej;
2) odsetki, roszczenia uboczne wskazane w umowie zastawniczej oraz koszty zaspokojenia Banku, o ile
mieszczą się w najwyższej sumie zabezpieczenia wymienionej we wpisie zastawu.
4. Najwyższa suma zabezpieczenia wyznacza górną granicę zaspokojenia wierzytelności Banku z
przedmiotu zastawu i stanowi mniejszą z dwóch wartości:
1) 150% kwoty wierzytelności zabezpieczanej zastawem obejmującej kapitał, odsetki i koszty
Zastawnika,
2) aktualna wartość przedmiotu zastawu,

44
 przy czym zaspokojenie roszczeń zastawnika z przedmiotu zastawu następuje tylko do wysokości
przysługującej mu wierzytelności i nie więcej niż do wartości przedmiotu zastawu.
5. W przypadku, gdy w dniu zawierania umowy zastawu przedmiot zastawu znajduje się u osoby trzeciej,
np. u leasingobiorcy, wówczas w umowie zastawniczej należy zamieścić oświadczenie zastawcy
następującej treści:
„Zastawca oświadcza, że przedmiot zastawu stanowi jego wyłączną własność i znajduje się w dniu
podpisania umowy u ....................... jako .........................................................
Jednocześnie zastawca oświadcza, że rozporządzanie przez niego przedmiotem zastawu nie podlega
żadnym ograniczeniom ustawowym, umownym lub statutowym”.
Pracownik Banku ma obowiązek zweryfikowania prawdziwości tego oświadczenia poprzez dokonanie w
miarę możliwości inspekcji u osoby trzeciej i odebranie od niej stosownego oświadczenia. Jeżeli
przeprowadzenie inspekcji nie jest możliwe ( z uwagi np. na znaczne oddalenie miejsca przechowywania
rzeczy) pracownik Banku może ograniczyć się jedynie do odebrania od tej osoby stosownego
oświadczenia w formie pisemnej.
6. Umowa zastawnicza powinna zawierać zobowiązanie zastawcy do poniesienia kosztów ustanowienia i
wykreślenia zastawu z rejestru zastawów.
7. Umowa zastawnicza winna zawierać zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiąże się względem Banku,
że przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie dokona zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu.
Działanie zastawcy naruszające powyższe zobowiązanie upoważnia Bank do żądania natychmiastowego
zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej zastawem.
8. Wzór umowy zastawniczej stanowią załączniki od nr 33 do nr 46. Wzór umowy zastawu rejestrowego na
rzeczach oznaczonych, co do tożsamości zawarty jest w załączniku nr 33.
9. Do umowy zastawniczej, której przedmiotem są rzeczy ruchome, należy dołączyć oświadczenie
zastawcy o dobrowolnym poddaniu się przez niego egzekucji, sporządzone w formie pisemnej,
przewidzianej w art. 97 ust.2 Prawa bankowego (zgodnie z załącznikiem 64a lub 64b).
10. Umowa zastawu rejestrowego jest wolna od podatku od czynności cywilno-prawnych.
§ 122.
1. Bank udzielając kredytu lub pożyczki wspólnie z innymi bankami (wierzycielami), może,
z zastrzeżeniem ust. 2, zostać administratorem zastawu, upoważnionym na podstawie umowy zawartej z
tymi bankami (wierzycielami) do zabezpieczenia zastawem rejestrowym wierzytelności przysługujących
tym bankom (wierzycielom), z tytułu wspólnie udzielonego kredytu lub pożyczki i do wykonywania we
własnym imieniu, lecz na ich rachunek, wszelkich praw i obowiązków zastawnika wynikających
z umowy zastawniczej i przepisów prawa. Wzór umowy o ustanowienie administratora zastawu stanowi
załącznik nr 73 do Instrukcji.
2. W przypadku zastawu rejestrowego zabezpieczającego wierzytelności z tytułu dłużnych papierów
wartościowych emitowanych w serii, który może być ustanowiony na rzecz wszystkich wierzycieli bez
imiennego ich wskazania, przepisy ustawy wymagają obowiązkowego ustanowienia administratora
zastawu na podstawie umowy pomiędzy emitentem i administratorem zastawu. Ustanawianie
administratora zastawu rejestrowego dłużnych papierów wartościowych emitowanych w serii wymaga
ścisłej współpracy z Radcą prawnym Banku.
§ 123.
1. Wpis do rejestru zastawów dokonywany jest na wniosek zastawnika/Banku. Dopuszcza się złożenie
wniosku przez zastawcę lub wpis z urzędu.
2. Wniosek o wpis do rejestru wraz z potwierdzeniem jego opłacenia i z umową zastawniczą składa się do
właściwego sądu rejestrowego, tj. sądu rejonowego (sądu gospodarczego), w którego okręgu znajduje się
miejsce zamieszkania (siedziba) zastawcy.
3. Wniosek należy sporządzić na urzędowym formularzu, w dwóch egzemplarzach wraz z odpowiednią
liczbą odpisów dla doręczenia uczestniczącym w sprawie osobom. Do wniosku należy załączyć umowę
o ustanowienie zastawu rejestrowego.

45
4. Wzory urzędowych formularzy, zawierające niezbędne pouczenia co do sposobu ich wypełnienia,
wnoszenia i skutków niedostosowania wniosku do tych wymagań, określa Rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do rejestru
zastawów z dnia 11 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 229, poz. 1532).
5. Urzędowe formularze są dostępne w siedzibach sądów oraz na stronie internetowej Ministerstwa
Sprawiedliwości.
6. Wnioski składane drogą elektroniczną powinny być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym,
weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
§ 124.
1. Ustanowienie zastawu rejestrowego następuje z chwilą dokonania wpisu zastawu do rejestru zastawów.
2. Datą wpisu do rejestru jest data wprowadzenia do rejestru danych zawartych w postanowieniu sądu w
przedmiocie wpisu.
3. Bank jest zobowiązany do pozyskania postanowień sądu o dokonanych wpisach do rejestru zastawów.
4. Bank jest zobowiązany do powiadomienia sądów o przeprowadzonych zmianach w umowach zastawu i
umowach kredytowych zabezpieczonych zastawem, jeżeli zmiany te mają wpływ na skuteczność
formalno-prawną ustanowionego zabezpieczenia, a w szczególności, jeżeli dotyczą:
1) wykreślenia, wpisu lub zmiany ujawnionego wpisu w zakresie stron zastawu, tj.: zastawnika,
zastawcy i dłużnika;
2) zmian cech przedmiotu zastawu ujawnionego we wpisie do rejestru;
3) zmian ujawnionej w rejestrze najwyższej sumy zabezpieczenia, waluty i sposobu zaspokojenia
przewidywanego w umowie zastawniczej.
5. Wniosek o zmianę wpisu w rejestrze zastawów należy sporządzić na urzędowym formularzu w dwóch
egzemplarzach wraz z odpowiednią ilością odpisów dla uczestniczących w sprawie osób (wzór
formularza RZ-2 określa w drodze rozporządzenia Minister Sprawiedliwości). Do wniosku należy
załączyć aneks do umowy zastawniczej.
§ 125.
1. Bank zobowiązuje zastawcę do ubezpieczenia rzeczy obciążonej zastawem rejestrowym na koszt
zastawcy i dokonania cesji polisy ubezpieczeniowej na rzecz Banku.
2. W przypadku, gdy ważność polisy ubezpieczeniowej wygasa przed terminem spłaty długu, zastawca
zobowiązuje się w umowie przelewu praw z polisy do ponownego ubezpieczenia rzeczy i dokonania
przelewu praw z polisy ubezpieczeniowej, stanowiącej kontynuację zabezpieczenia, aż do czasu spłaty
wierzytelności.
§ 126.
1. Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej zastawem (np. spłata kredytu wraz z odsetkami, prowizją i
innymi kosztami Banku) pociąga za sobą wygaśnięcie tego zastawu, chyba, że umowa zastawnicza
stanowi inaczej.
2. Klauzula umowna stanowiąca o trwaniu zastawu, pomimo wygaśnięcia zobowiązania zabezpieczonego
tym zastawem, powinna być stosowana przez Bank w sytuacji, gdy zastawcą jest stały klient Banku,
bądź wierzytelność zabezpieczona zastawem wynika z umowy o kredyt odnawialny i powinna określać
co najmniej:
1) stosunek prawny, z którego wynika lub może wynikać nowa wierzytelność;
2) termin, w którym powinien powstać nowy stosunek prawny, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy od
dnia wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem;
3) najwyższą sumę zabezpieczenia dla nowej wierzytelności, przy czym suma ta nie może być wyższa
od już ujawnionej w rejestrze zastawów.
3. Klauzula umowna w brzmieniu: „Strony zgodnie postanawiają, że zastaw rejestrowy nie wygasa z
chwilą wygaśnięcia wierzytelności określonej w § 1 ust. 1 niniejszej umowy. Zastawnik przyjmuje zastaw

46
 rejestrowy jako zabezpieczenie należności Zastawnika, mogących powstać w przyszłości w terminie do 6
miesięcy od dnia wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem. Kwota ujawniona w rejestrze
zastawów stanowi najwyższą sumę ubezpieczenia.” powinna być zamieszczona jako kontynuacja § 2
wzorów umów zastawu (załączniki nr 33-46 Instrukcji).
4. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie powstanie stosunek prawny z którego wynika nowa
wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym, zastaw rejestrowy wygasa z upływem tego
terminu, a Bank ma obowiązek niezwłocznego dokonania czynności niezbędnych do złożenia wniosku o
wykreślenie zastawu z rejestru zastawów. W tym przypadku wniosek o wykreślenie zastawu może
złożyć Bank lub zastawca, który dołącza do wniosku pisemne oświadczenie Banku o wyrażeniu zgody
na wykreślenie zastawu.
5. Wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru zastawów na wniosek Banku powoduje wygaśnięcie tego
zastawu.
6. Zastaw rejestrowy wygasa i podlega wykreśleniu z rejestru zastawów po upływie 20 lat od chwili wpisu,
chyba że strony umowy zastawniczej postanowią o utrzymaniu zastawu na czas dalszy, nie dłuższy
jednak niż 10 lat, i do rejestru zastawów zostanie złożona zmiana umowy zastawniczej. Wykreślenia sąd
dokonuje z urzędu.
§ 127.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym Dziale stosuje się przepisy ustawy z 6 grudnia 1996 r. o
zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. Nr 149, poz. 703, tekst jednolity z dnia 23 kwietnia 2009
r. Dz. U. Nr 67, poz. 569) oraz przepisy Kodeksu cywilnego.

1.1 Zastaw rejestrowy na pojazdach mechanicznych podlegających rejestracji

§ 128.
1. W przypadku, gdy przedmiotem zastawu rejestrowego jest pojazd mechaniczny podlegający rejestracji,
zastaw rejestrowy może być dodatkowo odnotowany w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Adnotacji
dokonuje organ rejestrujący pojazd na wniosek właściciela pojazdu - na podstawie odpisu z rejestru
zastawów prowadzonego przez sąd. Szczegółowy tryb dokonywania adnotacji został określony w
rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 14 czerwca 2004 r. w sprawie trybu dokonywania
w dowodach rejestracyjnych pojazdów mechanicznych adnotacji o ustanowieniu zastawu rejestrowego
(Dz.U. Nr 145 poz. 1542), z zastrzeżeniem ust. 4.
2. W przypadku określonym w ust. 1, Bank powinien zażądać od zastawcy przedłożenia dowodu
rejestracyjnego pojazdu z dokonaną w nim adnotacją o ustanowieniu na nim zastawu rejestrowego, w
celu sporządzenia kserokopii.
3. Jeżeli przedmiotem umowy zastawu rejestrowego jest pojazd mechaniczny wprowadzony do obrotu
handlowego na terytorium RP przez producenta lub importera tego pojazdu - po 30 czerwca 1999 r. ,
Bank powinien zażądać od zastawcy zdeponowania w Banku karty pojazdu, o której mowa w art. 77
ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.) - do czasu
uprawomocnienia się wpisu zastawu do rejestru zastawów i dokonania adnotacji o ustanowieniu zastawu
w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Zastawca zawiadamia na piśmie organ rejestrujący pojazd
o złożeniu karty pojazdu na przechowanie w Banku, a kopię tego zawiadomienia (z potwierdzeniem
wpływu do organu rejestrującego, ewentualnie z dowodem nadania listem poleconym) przedkłada
Bankowi.
4. Bank dopuszcza możliwość braku adnotacji o ustanowieniu zastawu rejestrowego w dowodzie
rejestracyjnym. W takim przypadku zastawca składa kartę pojazdu w Banku na cały okres trwania
umowy zastawniczej.
5. Wzór umowy zastawu rejestrowego na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji stanowią
załączniki nr 34 i nr 35.
6. Zastawione środki transportu muszą posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej i autocasco,
a właściciel zastawionego pojazdu zobowiązany jest dokonać cesji praw z umowy ubezpieczenia
autocasco pojazdu na rzecz Banku i kontynuowania ubezpieczenia w całym okresie kredytowania. Przed

47
 zawarciem umowy zastawniczej Bank sprawdza, czy środek transportu jest objęty tymi ubezpieczeniami
na bieżący rok (okres).

1.2 Zastaw rejestrowy na rzeczach oznaczonych, co do gatunku

§ 129.
1. W przypadku, gdy przedmiotem zastawu rejestrowego są rzeczy oznaczone co do gatunku, umowa
zastawnicza powinna dokładnie określać ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego
samego gatunku.
2. Wzór umowy zastawu rejestrowego na rzeczach oznaczonych co do gatunku stanowi załącznik nr 36.
§ 130.
1. Jeżeli przedmiot zastawu stanowią towary przeznaczone do sprzedaży, zastawca ma prawo zbywać
zastawione towary, uzupełniając jednocześnie ich ilość towarami tego samego lub innego wymienionego
w umowie zastawu rejestrowego: rodzaju, jakości i wartości.
2. Zastaw rejestrowy na sprzedanych rzeczach wygasa, natomiast rzeczy zamiennie wprowadzone przez
zastawcę w miejsce sprzedanych, zostają obciążone zastawem rejestrowym z mocy prawa, chyba że
zmiana przedmiotu zastawu rejestrowego powoduje pokrzywdzenie Banku. Zmieniony przedmiot
zastawu rejestrowego ujawnia się w rejestrze zastawów na wniosek zastawcy lub Banku.
§ 131.
1. W przypadku, gdy przedmiot zastawu stanowią surowce lub półfabrykaty, zastaw pozostaje w mocy na
rzeczach obciążonych bez względu na zmiany, którym mogą one ulegać w toku przetwarzania, a w razie
połączenia lub pomieszania rzeczy obciążonej z innymi rzeczami ruchomymi w taki sposób, że
przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo związane z nadmiernymi trudnościami lub
kosztami, zastaw rejestrowy obciąża całość rzeczy połączonych lub pomieszanych.
Jeżeli zastawca zużyje przedmiot zastawu rejestrowego do dalszej produkcji i wskutek tego nie posiada
już rzeczy ruchomych tego rodzaju i tej samej jakości jak objęte zastawem na rzecz Banku, zastaw
rejestrowy przechodzi z mocy samego prawa na przedmiot wytworzony z rzeczy objętych zastawem.
2. Jeśli rzeczy połączone lub pomieszane w sposób określony w ust. 1 były obciążone zastawami
rejestrowymi, zastawy te pozostają w mocy i obciążają całość rzeczy połączonych lub pomieszanych, a o
pierwszeństwie tych zastawów rozstrzyga dzień złożenia wniosku o wpis do rejestru zastawów.
§ 132.
W wypadku, gdy umowa zastawnicza obejmuje rzeczy przeznaczone do sprzedaży, surowce lub
półfabrykaty, zastawca powinien zostać zobowiązany do przesyłania Bankowi, we wskazanych terminach
(ustalonych w umowie kredytowej - nie dłuższych niż raz na rok), aktualnego wykazu rzeczy stanowiących
przedmiot zastawu.

1.3 Zastaw rejestrowy na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

§ 133.
1. Jako dodatkowe zabezpieczenie wzmacniające przyjmowane bądź już istniejące zabezpieczenia
wierzytelności Banku można ustanowić zastaw na udziałach, jakie dłużnik lub osoba trzecia posiadają w
spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
2. Zastaw na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie powinien stanowić samodzielnego
zabezpieczenia wierzytelności.
3. Nie jest dopuszczalne ustanowienie zastawu tylko na części udziału.
4. Nie jest dopuszczalne ustanowienie zastawu na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
jeżeli z umowy spółki wynika zakaz ich zastawiania bądź zbywania.
5. Wzór umowy zastawu rejestrowego na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi
załącznik nr 37.

48
6. Umowa zastawu rejestrowego na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga, przed
złożeniem jej w Sądzie Rejonowym, notarialnego poświadczenia podpisów stron umowy.
§ 134.
Przed ustanowieniem zastawu na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością:
1) dłużnik składa w Banku:
a) umowę spółki;
b) aktualny wypis z KRS;
c) oświadczenie spółki, iż udziały nie są zastawione;
d) wycenę udziału, dokonaną przez uprawnioną osobę. Przedstawiona wycena jest weryfikowana przez
Bank;
e) pisemną zgodę spółki na zastawienie udziałów, jeżeli umowa spółki uzależnia zbycie udziałów lub
ustanowienie zastawu od wyrażenia zgody przez spółkę albo w inny sposób ogranicza zbycie
udziałów lub ustanowienie zastawu. O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, zezwolenia na zbycie
bądź zastawienie udziałów udziela zarząd.
2) Bank bada sytuację majątkową spółki, której udziały są zastawione.
§ 135.
Bank powiadamia spółkę o ustanowieniu zastawu rejestrowego oraz przekazuje jej kopię umowy zastawu.

1.4 Zastaw rejestrowy na akcjach

§ 136.
1. W celu zabezpieczenia zobowiązania dłużnika wobec Banku można ustanowić zastaw rejestrowy na
akcjach będących własnością dłużnika lub osoby trzeciej (zastawca), niezależnie od tego czy akcje są
przedmiotem obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych, zwanej dalej Giełdą.
2. Nie można ustanowić zastawu na akcjach własnych, wyemitowanych przez zastawcę.
3. Ustanowienie zastawu rejestrowego na akcjach będących przedmiotem obrotu na Giełdzie jest możliwe,
jeśli zastawca:
1) posiada rachunek papierów wartościowych, lub
2) posiada akcje zaewidencjonowane w rejestrze podmiotu wykonującego, na mocy umowy z
emitentem, czynności związane ze sprzedażą, wykupem akcji oraz wypłatą dywidend. Podmiot ten
zwany jest dalej Agentem Emisji.
§ 137.
1. Zastaw na akcjach niebędących przedmiotem obrotu na Giełdzie nie może stanowić jedynego
zabezpieczenia. Może być ustanowiony jako dodatkowe zabezpieczenie wzmacniające przyjmowane
bądź już istniejące zabezpieczenia.
2. Przed ustanowieniem zastawu na akcjach niebędących przedmiotem obrotu na Giełdzie:
1) zastawca składa w Banku:
a) statut spółki,
b) aktualny wypis z KRS,
c) oświadczenie spółki, iż akcje imienne nie są zastawione,
d) akcje lub świadectwo tymczasowe,
e) wycenę akcji, która podlega następnie weryfikacji przez Bank,
f) pisemną zgodę spółki na zastawienie akcji imiennych, jeżeli statut spółki uzależnia zbycie lub
zastawienie akcji imiennych od zezwolenia spółki albo w inny sposób ogranicza zbycie akcji lub

49
 ustanowienie zastawu. O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, zezwolenia na zbycie bądź
zastawienie akcji udziela zarząd.
2) Bank bada sytuację majątkową spółki, której akcje są zastawiane.
3. Bank powiadamia spółkę o ustanowieniu zastawu rejestrowego, niezależnie od tego czy na ustanowienie
zastawu była wymagana zgoda spółki, czy też nie oraz przekazuje jej kopię umowy zastawu.
§ 138.
1. Umowa zastawu rejestrowego na akcjach powinna być sporządzona w tylu egzemplarzach, aby
przynajmniej po jednym otrzymali: spółka, której akcje zastawiono, względnie dom maklerski
prowadzący rachunek papierów wartościowych, zastawca, Bank i Sąd Rejonowy prowadzący rejestr
zastawów. Wzory umów zastawu rejestrowego na akcjach stanowią załączniki nr 38, 39 i 40.
2. Umowa zastawu rejestrowego na akcjach powinna w szczególności określać:
1) przedmiot zastawu - zgodnie z „Katalogiem sposobu opisu przedmiotów zastawu”,
2) zasady rozporządzania przez zastawcę dywidendami.
W umowie zastawu można zastrzec, iż mogą one być:
a) blokowane na rachunku papierów wartościowych nr ........................., lub
b) przeznaczone na spłatę długu, przy czym w części spłaconej dywidendą zobowiązanie zastawcy
wygasa, lub
c) przeznaczone na zakup akcji, które powiększą wartość zastawu, lub
d) wypłacone zastawcy po uprzednim wyrażeniu zgody przez Bank.
Klauzula ta może być umieszczona w umowie w przypadku, gdy wysokość zastawionej
wierzytelności w pełni zabezpiecza roszczenia Banku z tytułu udzielonego kredytu lub, gdy
zastaw stanowi zabezpieczenie gwarancji, poręczenia lub poręczenia wekslowego.
3) sposób zaspokojenia roszczeń Banku.
§ 139.
1. W przypadku ustanowienia zastawu na akcjach spółki, będących przedmiotem obrotu na Giełdzie,
zastaw musi być utrzymywany na tych akcjach przez cały czas trwania umowy, z której wynika
wierzytelność Banku a sprzedaż akcji i zastąpienie ich innymi wymaga:
1) zgody Banku;
2) zmiany umowy, z której wynika wierzytelność Banku;
3) podpisania nowej umowy zastawu;
4) wpisu przedmiotu zastawu do rejestru zastawów.
2. Po ustanowieniu zastawu rejestrowego zastawca zawiadamia uczestnika Krajowego Depozytu Papierów
Wartościowych (dom maklerski), prowadzącego rachunek papierów wartościowych o ustanowieniu
zastawu oraz składa dyspozycję blokady zastawionych akcji, umowę zastawu rejestrowego i odpis z
rejestru zastawów, stanowiący dowód wpisu.
3. Należy przez cały okres trwania umowy kredytu monitorować wartość akcji będących przedmiotem
zabezpieczenia Banku i w przypadku spadku wartości akcji o więcej niż 20% w stosunku do pierwotnej
wartości przyjętego zabezpieczenia uzupełnić zabezpieczenie kredytu o brakującą wartość.
4. Zastaw na akcjach uwzględnionych w głównym indeksie giełdy, na której są dopuszczone do obrotu
może stanowić uznaną ochronę kredytową, umożliwiającą redukcję wymogu kapitałowego Banku, jeśli
spełnione są warunki określone w Dziale III niniejszej Instrukcji. Wykaz indeksów uznanych giełd
papierów wartościowych zawiera załącznik nr 69. Monitorowanie wartości tych akcji przeprowadza się
zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji monitoringu zabezpieczeń.

50
1.5 Zastaw rejestrowy na obligacjach
§ 140.
1. W celu zabezpieczenia swoich wierzytelności Bank może przyjąć zastaw na obligacjach Skarbu Państwa
i obligacjach emitowanych przez banki (o znanej Bankowi, dobrej sytuacji finansowej), będących
własnością dłużnika lub osoby trzeciej (zastawca) w postaci dokumentu imiennego lub na okaziciela,
względnie w postaci zapisów księgowych, z zastrzeżeniem ust. 3. Termin spłaty wierzytelności
zabezpieczonej zastawem na obligacjach nie może być późniejszy niż jeden miesiąc przed terminem
wykupu obligacji.
2. Ustanowienie zastawu na obligacjach będących przedmiotem obrotu na Giełdzie jest możliwe, jeżeli
zastawca:
1) posiada rachunek papierów wartościowych, lub
2) posiada obligacje zaewidencjonowane w rejestrze banku wykonującego na mocy umowy z
emitentem czynności związane ze sprzedażą, wykupem obligacji oraz wypłatą oprocentowania,
zwanego dalej Agentem Emisji.
3. Zastaw rejestrowy na obligacjach może stanowić uznaną ochronę kredytową umożliwiającą redukcję
wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnia kryteria określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.
§ 141.
1. Umowa zastawu rejestrowego na obligacjach w postaci zapisu księgowego na rachunku papierów
wartościowych sporządzana jest w tylu egzemplarzach, aby przynajmniej po jednym z nich otrzymali:
bank prowadzący rachunek papierów wartościowych lub Agent Emisji, zastawca, Bank i Sąd Rejonowy
właściwy miejscowo dla dokonania wpisu, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania
(siedziba) zastawcy.
2. Umowa zastawu na obligacjach powinna określać:
1) przedmiot zastawu zgodnie z “Katalogiem sposobu opisu przedmiotów zastawu”,
2) zasady rozporządzania odsetkami przysługującymi z tytułu posiadania obligacji, w umowie zastawu
można zastrzec, iż odsetki:
a) nie będą przez zastawcę pobierane aż do czasu spłaty długu, a w przypadku gdy zastaw jest
ustanowiony na obligacjach w postaci zapisów księgowych, iż będą one blokowane na rachunku
papierów wartościowych,
b) będą przekazywane na spłatę długu na rachunek nr .........................,
c) będą przeznaczone na zakup obligacji, które powiększą wartość zastawu,
d) będą przekazywane zastawcy po każdorazowym wyrażeniu zgody przez Bank.
3) sposób zaspokojenia roszczeń Banku.
3. Wzór umowy zastawu rejestrowego na obligacjach stanowi załącznik nr 41.
§ 142.
W przypadku ustanowienia zastawu rejestrowego na obligacjach w postaci imiennego dokumentu:
1) na obligacji lub na dołączonej do niej przedłużce powinno być napisane oświadczenie o zastawieniu
obligacji na rzecz Banku, zawierające, co najmniej podpis osoby uprawnionej na podstawie nie
przerwanego ciągu oświadczeń, oraz
2) obligacje powinny zostać złożone do depozytu w Banku.
§ 143.
Przyjmując jako zabezpieczenie spłaty długu zastaw na obligacjach, Bank uwzględnia czy dochody uzyskane
z odsetek od obligacji są opodatkowane.

51
 § 144.
Po ustanowieniu zastawu rejestrowego na obligacjach będących przedmiotem obrotu na Giełdzie zastawca
zawiadamia uczestnika Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (dom maklerski) prowadzącego jego
rachunek papierów wartościowych o ustanowieniu zastawu oraz składa dyspozycję blokady zastawionych
obligacji, umowę zastawu rejestrowego i odpis z rejestru zastawów, stanowiący dowód wpisu.

1.6 Zastaw rejestrowy na bonach skarbowych/ pieniężnych

§ 145.
1. Na zabezpieczenie swoich wierzytelności Bank może przyjąć zastaw rejestrowy na bonach skarbowych
emitowanych przez Ministra Finansów oraz zarejestrowanych w Centralnym Rejestrze Bonów
Skarbowych, lub na bonach pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski, będących
własnością dłużnika Banku lub osoby trzeciej.
2. Bank przyjmując zabezpieczenie w postaci zastawu rejestrowego na bonach skarbowych/ pieniężnych:
1) bierze pod uwagę - jaki jest umowny termin spłaty długu i termin wykupu bonów,
2) określa szacunkową wartość bonów na dzień zawarcia umowy zastawu w oparciu o aktualną cenę
rynkową.
3. Zastaw rejestrowy na bonach skarbowych/pieniężnych może stanowić uznaną ochronę kredytową
umożliwiającą redukcję wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnia kryteria określone w Dziale III
niniejszej Instrukcji.
§ 146.
1. Umowa zastawu rejestrowego na bonach skarbowych/ pieniężnych powinna w szczególności określać:
1) przedmiot zastawu zgodnie z “Katalogiem sposobu opisu przedmiotów zastawu”, oraz
2) sposób zaspokojenia roszczeń Banku.
2. Wzór umowy zastawu rejestrowego na bonach skarbowych/ pieniężnych stanowi załącznik nr 42.
§ 147.
Po zawarciu umowy zastawu rejestrowego na bonach skarbowych zastawca zleca uczestnikowi Centralnego
Rejestru Bonów Skarbowych, na którego koncie zdeponowane są jego bony skarbowe, ich zablokowanie. Do
wniosku o zablokowanie bonów zastawca załącza kserokopię umowy zastawu rejestrowego.

1.7 Zastaw rejestrowy na wierzytelności

§ 148.
1. W celu zabezpieczenia swoich wierzytelności Bank może przyjąć zastaw rejestrowy na wierzytelności,
przysługującej dłużnikowi lub osobie trzeciej z tytułu np.:
1) należności za sprzedane towary lub usługi;
2) posiadania rachunku bankowego;
3) otwartej akredytywy dokumentowej;
4) praw majątkowych przysługujących wspólnikowi w związku z posiadaniem przez niego udziału w
spółkach np. prawo do zysku, do dodatkowego wynagrodzenia.
2. Wierzytelności będące przedmiotem zastawu rejestrowego muszą być w umowie zastawu oznaczone w
sposób jednoznaczny.
3. Wzory umów zastawu rejestrowego na wierzytelności stanowią załączniki nr 43 i 44.
§ 149.
1. Jeżeli przedmiotem zastawu rejestrowego jest wierzytelność z rachunku bankowego:

52
 1) prowadzonego przez Bank, umowa zastawnicza powinna zawierać klauzulę, zgodnie
z którą Bank jako zastawnik, zastrzega sobie możliwość zaspokojenia swych roszczeń poprzez
przejęcie na własność przedmiotu zastawu rejestrowego, po bezskutecznym upływie terminu
wykonania zobowiązania zabezpieczonego tym zastawem, w drodze pobrania środków pieniężnych
znajdujących się na tym rachunku;
2) prowadzonego przez inny bank, przed ustanowieniem zastawu posiadacz rachunku składa w Banku
zaświadczenie banku prowadzącego rachunek stwierdzające, iż środki pieniężne zgromadzone na
rachunku bankowym nie są zablokowane ani obciążone zastawem na rzecz innego banku,
a posiadacz rachunku może nimi dysponować bez żadnych ograniczeń.
2. W przypadku, gdy waluta, w jakiej prowadzony jest rachunek bankowy jest inna niż waluta
zobowiązania zabezpieczonego zastawem, wartość zastawu należy powiększyć o kwotę uwzględniającą
ryzyko kursowe.
3. Ta forma zabezpieczenia kredytu stosowana jest łącznie z blokadą rachunku bankowego do wysokości
kwoty ustalonej z Kredytobiorcą oraz pełnomocnictwem do rachunku udzielonym Bankowi.
4. Zastaw rejestrowy na wierzytelności z rachunku bankowego może stanowić uznaną ochronę kredytową
umożliwiającą redukcję wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnia kryteria określone w Dziale III
niniejszej Instrukcji.
§ 150.
Jako zabezpieczenie spłaty długu Bank może przyjąć zastaw na wierzytelności z akredytywy dokumentowej,
jeżeli:
1) beneficjentem akredytywy jest zastawca;
2) akredytywa została potwierdzona przez bank polski, z uwzględnieniem limitu zaangażowania
ustalanego dla banku;
3) kwota akredytywy nie jest niższa od kwoty zabezpieczanej wierzytelności Banku wraz z odsetkami;
4) termin ważności akredytywy nie może upłynąć wcześniej niż jeden miesiąc po terminie spłaty długu
ustalonym w umowie (tj. np. po terminie spłaty kredytu ustalonym w umowie kredytowej).
§ 151.
1. W umowie zastawu zastawca zobowiązuje się pisemnie powiadomić o dokonanym zastawie dłużnika
zastawionej wierzytelności, tj.:
1) osobę, której sprzedał towary albo usługi, lub
2) bank prowadzący rachunek zastawcy - jeżeli zabezpieczenie stanowi zastaw na wierzytelności z
rachunku bankowego, lub
3) bank potwierdzający akredytywę, jeżeli zabezpieczenie stanowi zastaw na wierzytelności z
akredytywy, lub
4) spółkę z o.o., o której mowa w § 148 ust.1 pkt 4.
2. Wzór zawiadomienia o dokonaniu zastawu na wierzytelności stanowią załączniki nr 45 i 45a.
3. Dłużnik zastawionej wierzytelności, określony w ust.1, potwierdza na piśmie przyjęcie do wiadomości o
ustanowieniu zastawu.
Wzór potwierdzenia dłużnika o przyjęciu do wiadomości ustanowienia zastawu rejestrowego stanowi
załącznik nr 47.
§ 152.
1 Jeżeli wymagalność wierzytelności obciążonej zastawem na rzecz Banku zależy od wypowiedzenia jej
przez zastawcę, wówczas może on dokonać wypowiedzenia tej wierzytelności bez zgody Banku.
Jednakże, jeżeli dług lub jego część zabezpieczona zastawem na wierzytelności są już wymagalne, Bank
może wypowiedzieć wierzytelność, na której ustanowiono zastaw do wysokości niespłaconego długu
wraz z odsetkami, prowizją i innymi kosztami Banku.

53
2 Jeżeli wymagalność wierzytelności, na której ustanowiono zastaw rejestrowy zależy od wypowiedzenia
przez dłużnika zastawionej wierzytelności, o którym mowa w § 148 ust.1, wypowiedzenie takie
powinno nastąpić zarówno wobec zastawcy jak i Banku.
§ 153.
W przypadku, gdy zastaw ustanowiony został na prawie do otrzymania przez zastawcę od dłużnika
zastawionej wierzytelności np. z tytułu sprzedaży określonej rzeczy oznaczonej, co do tożsamości lub co do
gatunku, wówczas po wydaniu rzeczy zastaw na wierzytelności przechodzi na tę rzecz. W umowie zastawu
należy zamieścić klauzulę następującej treści:
1) "W razie spełnienia świadczenia zastaw na wierzytelności przechodzi na przedmiot świadczenia",
2) "Do odbioru świadczenia uprawnieni są zastawca i Bank łącznie. Każdy z nich może żądać
spełnienia świadczenia do rąk ich obu łącznie albo złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu
sądowego",
3) "Jeżeli dłużnik zastawionej wierzytelności obciążonej zastawem spełni świadczenie zanim dług
zabezpieczony zastawem na tej wierzytelności stał się wymagalny zarówno zastawca, jak i Bank
mogą żądać złożenia świadczenia do depozytu sądowego".

1.8 Zastaw rejestrowy na jednostkach uczestnictwa funduszu inwestycyjnego

§ 154.
1. Na zabezpieczenie swoich wierzytelności Bank może przyjąć zastaw rejestrowy na jednostkach
uczestnictwa otwartego funduszu inwestycyjnego.
2. Bank przyjmując zabezpieczenie w postaci zastawu rejestrowego na jednostkach uczestnictwa otwartego
funduszu inwestycyjnego:
1) bierze pod uwagę - czy jednostki uczestnictwa należą wyłącznie do zastawcy, który może swobodnie
nimi dysponować i czy nie są one obciążone prawami osób trzecich;
2) określa szacunkową wartość jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego równą iloczynowi
liczby posiadanych przez zastawcę jednostek uczestnictwa i wartości aktywów netto Funduszu na
jednostkę uczestnictwa zgodnie z zasadami określonymi w Statucie Funduszu.
§ 155.
1. Umowa zastawu rejestrowego na jednostkach uczestnictwa funduszu inwestycyjnego powinna
w szczególności określać:
1) przedmiot zastawu zgodnie z numerem pozycji D2 „Katalogu sposobu opisu przedmiotów
zastawu”, oraz
2) sposób zaspokojenia roszczeń Banku.
2. Wzór umowy zastawu rejestrowego na jednostkach uczestnictwa funduszu inwestycyjnego stanowi
załącznik nr 46.
3. Do umowy zastawniczej, należy dołączyć:
1) oświadczenie zastawcy o dobrowolnym poddaniu się przez niego egzekucji, sporządzone w formie
pisemnej, przewidzianej w art. 97 ust.2 Prawa bankowego. Wzory oświadczeń stanowią załączniki
nr 64a i 64b do niniejszej Instrukcji,
2) umowę ustanowienia blokady na jednostkach uczestnictwa, stanowiącą załącznik nr 46a,
3) wniosek do Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, o którym mowa w § 156 ust. 1, stanowiący
załącznik nr 46b.
4. Umowa zastawu rejestrowego jest wolna od podatku od czynności cywilno-prawnych.
§ 156.
1. Po zawarciu umowy zastawu rejestrowego na jednostkach uczestnictwa funduszu inwestycyjnego
zastawca:

54
 1) składa wniosek do towarzystwa funduszu inwestycyjnego o dokonanie odpowiedniego zapisu
o ustanowieniu zastawu na jednostkach uczestnictwa w rejestrze uczestników Funduszu wraz z
blokadą jednostek uczestnictwa dokonaną na czas trwania zastawu. Wzór wniosku dokonanie zapisu
i blokady jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego stanowi załącznik nr 46b. Do wniosku o
zablokowanie jednostek uczestnictwa zastawca załącza umowę zastawu rejestrowego i umowę
ustanowienia blokady na jednostkach uczestnictwa;
2) stosuje zapisy § 123 Instrukcji.
2. Przed datą wymagalności wierzytelności zabezpieczonej zastawem zastawca nie może bez zgody Banku
zgłosić funduszowi żądania odkupienia jednostek uczestnictwa obciążonych zastawem.

Oddział 2. Zastaw zwykły

2.1 Zastaw zwykły na rzeczach ruchomych
§ 157.
1. W celu zabezpieczenia wierzytelności można ustanowić na rzecz Banku zastaw na zbywalnych rzeczach
ruchomych, stanowiących własność dłużnika lub osoby trzeciej, na mocy, którego Bank będzie mógł
dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed
wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy (zastawcy), z wyjątkiem tych, którym z mocy ustawy
przysługuje pierwszeństwo szczególne, tj. kosztom egzekucyjnym, należnościom alimentacyjnym,
należnościom za pracę za okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz rentom z tytułu odszkodowania za
wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa czy śmierci, jak również kosztom ostatniej choroby
i kosztom urządzenia pogrzebu dłużnika.
2. Przedmiot zastawu musi być wydany Bankowi lub osobie trzeciej innej niż zastawca, na którą strony się
zgodziły.
3. Do ustanowienia zastawu stosuje się odpowiednio postanowienia § 119 Instrukcji.
§ 158.
Zastaw zwykły może być ustanowiony w szczególności na:
1) maszynach;
2) pojazdach mechanicznych zarejestrowanych w Polsce;
3) przedmiotach wartościowych;
4) rzeczach oddanych na przechowanie;
5) towarach złożonych w przedsiębiorstwie składowym;
6) towarach znajdujących się w drodze morskiej.

§ 159.
1. Ustanowienie zastawu następuje na podstawie pisemnej umowy pomiędzy Bankiem a właścicielem
rzeczy, na której ma być ustanowiony zastaw oraz po wydaniu rzeczy Bankowi lub osobie trzeciej, na
którą strony się zgodziły (przechowawca, przedsiębiorstwo składowe, armator).
Wzór umowy ustanowienia zastawu zwykłego na rzeczach ruchomych stanowi załącznik nr 48.
2. Jeżeli rzecz zastawiona zostaje wydana Bankowi lub osobie trzeciej, są oni zobowiązani przechowywać
ją z uwzględnieniem właściwości zastawionej rzeczy.
3. Każdą umowę zastawu wpisuje się do ewidencji zastawów zwykłych.
§ 160.
1. Zastaw zwykły jest prawem niejawnym.
2. Zastaw zwykły powstały później ma pierwszeństwo przed zastawem powstałym wcześniej.
3. Do zastawu zwykłego na rzeczach ruchomych stosuje się przepisy art.306-326 Kodeksu cywilnego.

55
2.2 Zastaw zwykły na prawach
§ 161.
1. W celu zabezpieczenia wierzytelności można ustanowić na rzecz Banku zastaw zwykły na prawach,
jeżeli są one zbywalne. Do zastawu na prawach mają zastosowanie przepisy art. 327-335 Kodeksu
cywilnego.
2. Zastaw może być ustanowiony w szczególności na:
1) wekslach własnych i trasowanych;
2) wkładach na imiennych książeczkach oszczędnościowych:
a) płatnych na każde żądanie,
b) terminowych, z wyjątkiem książeczek zawierających w rubryce „zastrzeżenia” wpis z mocy
orzeczenia sądu o zakazie wypłat.
3) wkładach pieniężnych potwierdzonych certyfikatami depozytowymi lub bonami lokacyjnymi.
3. Nie można ustanowić zastawu na prawach niezbywalnych takich jak np: prawo pierwokupu,
użytkowania, jednostkach uczestnictwa funduszy powierniczych.
4. Zastaw zwykły na prawach, o których mowa w ust. 2 może stanowić uznaną ochronę kredytową,
umożliwiającą redukcję wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnia kryteria określone w Dziale III
Instrukcji.
§ 162.
1. Ustanowienie zastawu zwykłego na prawach następuje na mocy umowy pomiędzy Bankiem a
właścicielem dokumentu potwierdzającego prawo, na którym ma być ustanowiony zastaw oraz po
wydaniu tego dokumentu Bankowi, o ile dalsze przepisy nie stanowią inaczej.
2. Do ustanowienia zastawu na prawie stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu tego prawa.
Jednakże umowa o ustanowienie zastawu powinna być zawarta na piśmie z datą pewną.
§ 163.
1. Dokumenty przyjmowane przez Bank muszą być w umowie zastawu lub załączniku do niej
zindywidualizowane w sposób, który umożliwi ich odróżnienie od innych tego samego rodzaju.
Oznaczenie następuje poprzez wymienienie wartości, numerów, serii lub innych znaków
umożliwiających odróżnienie poszczególnych dokumentów.
2. Jeżeli przez Bank przyjmowany jest więcej niż jeden dokument, w umowie zastawu lub załączniku do
niej należy wymienić każdy z przyjętych dokumentów.
§ 164.
W przypadku, gdy zastaw na prawach służy zabezpieczeniu spłaty kredytu, a umowa zastawu zostaje
podpisana w dniu zawarcia umowy kredytu lub w terminie późniejszym, w umowie kredytu należy
zamieścić warunek następującej treści:
„Kredyt zostanie uruchomiony po zawarciu z Bankiem umowy zastawu na prawach.”
§ 165.
1. Bank nie ponosi żadnych kosztów związanych z ustanowieniem zastawu.
2. Umowa zastawu jest wolna od opłaty skarbowej.
§ 166.
W czasie trwania zastawu Bank może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które
zmierzają do zachowania prawa obciążonego zastawem. W szczególności Bankowi służy prawo do:
1) podejmowania wszelkich czynności powodujących przerwę biegu przedawnienia roszczenia, o
których jest mowa w art.123 k.c.;
2) podejmowania innych czynności zmierzających do ochrony prawa np.:

56
 a) wytoczenia powództwa o uznanie za bezskuteczną umowy, której wykonanie czyni całkowicie
lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu zastawnika (art. 59 k.c.), lub
b) wytoczenia powództwa o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dokonanej
z pokrzywdzeniem zastawnika (art.527 i następne k.c.).

2.2.1 Zastaw zwykły na wekslach

§ 167.
1. Weksel, na którym ma być ustanowiony zastaw powinien zawierać:
1) nazwę weksel w samym tekście dokumentu w języku, w jakim go wystawiono;
2) bezwarunkowe polecenie lub przyrzeczenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej;
3) oznaczenie podmiotu, który ma zapłacić określoną sumę pieniężną;
4) oznaczenie terminu płatności weksla, zgodnie z § 22;
5) oznaczenie miejsca płatności weksla;
6) nazwę banku, w którym weksel jest płatny;
7) oznaczenie podmiotu, na rzecz, którego lub, na którego zlecenie zapłata ma być dokonana;
8) podpis wystawcy weksla, zgodnie z § 25 – 26;
9) w przypadku weksli trasowanych bezwarunkowy akcept trasata obejmujący całą sumę wekslową;
10) co najmniej jedno poręczenie (awal);
11) indos zastawniczy na rzecz Banku w brzmieniu:
„Ustępujemy na zlecenie Nadsańskiego Banku Spółdzielczego z siedzibą w Stalowej Woli Oddział
w ………., waluta w zastaw" - data i miejsce indosowania, podpis zastawcy zgodny z przepisami §
24 - 26.
Indos umieszczany jest na odwrotnej stronie weksla lub na przedłużku.
2. W zastaw mogą być przyjmowane wyłącznie weksle solidnych płatników. Za solidnych płatników
uważa się podmioty mające zdolność kredytową, terminowo wywiązujące się z zobowiązań płatniczych
wobec swoich kontrahentów i banków, w tym również zobowiązań wekslowych. Za solidnych płatników
nie mogą być uznane podmioty dopuszczające do protestu weksli na nie lub przez nie wystawionych lub
poręczanych.
3. Termin płatności weksla przyjętego w zastaw nie może być wcześniejszy niż termin spłaty długu.
§ 168.
W zastaw mogą być przyjmowane weksle w walucie obcej spełniające wymogi określone w § 167 ust.1 i
3, których wystawcą lub płatnikiem będzie nierezydent, a poręczycielem będzie bank - nierezydent w
rozumieniu ustawy z dnia 17.07.2002 r. Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 141 poz. 1178).
§ 169.
Umowa ustanowienia zastawu na wekslach zawierana jest na piśmie. Wzór umowy ustanowienia zastawu
na wekslach stanowi załącznik nr 49.

2.2.2 Zastaw zwykły na wkładach na książeczce oszczędnościowej

§ 170.
1. Ustanowienie zastawu na wkładach na książeczce oszczędnościowej może nastąpić jedynie na pisemne
zlecenie właściciela danej książeczki.

57
2. Nie może ustanowić zastawu osoba posiadająca pełnomocnictwo do rozporządzania wkładem
oszczędnościowym na książeczce oszczędnościowej stanowiącej własność innej osoby.
3. O ustanowieniu zastawu na wkładach na książeczce oszczędnościowej Bank niezwłocznie zawiadamia
bank, który prowadzi rachunek wkładów oraz przekazuje mu kopię umowy zastawu.
4. Umowa ustanowienia zastawu na wkładach na książeczce oszczędnościowej zawierana jest na piśmie.
Wzór umowy stanowi załącznik nr 50.
§ 171.
1. Wysokość wkładów na książeczce oszczędnościowej, na których ustanowiono zastaw, powinna być
wyższa od wysokości ustalonego zabezpieczenia długu o kwotę wolną od zajęcia sądowego
i administracyjnego, określoną w art. 54 ust.1 Prawa bankowego.
2. W umowie zastawu należy zastrzec, iż odsetki należne zastawcy w czasie obowiązywania umowy
zastawu z tytułu posiadania rachunku oszczędnościowego:
1) zwiększają kwotę zastawionej na rzecz Banku wierzytelności, lub
2) powinny być przekazywane na rachunek Banku Nr ................................. a Bank zaliczy je na spłatę
długu, wynikającego z umowy Nr .............................. który w części spłaconej odsetkami wygasa,
lub
3) mogą być wypłacone zastawcy.
Klauzula ta może być umieszczona w umowie w przypadku, gdy wysokość zastawionej
wierzytelności w pełni zabezpiecza roszczenia Banku z tytułu udzielonego kredytu lub, gdy zastaw
stanowi zabezpieczenie gwarancji, poręczenia lub poręczenia wekslowego.

2.2.3 Zastaw zwykły na wkładach pieniężnych potwierdzonych certyfikatami depozytowymi lub

bonami lokacyjnymi
§ 172.
1. Jako zabezpieczenie wierzytelności można ustanowić zastaw na wkładach oszczędnościowych,
potwierdzonych certyfikatami depozytowymi lub bonami lokacyjnymi.
2. Umowa ustanowienia zastawu zawierana jest w formie pisemnej. Wzór umowy stanowi załącznik nr 51.
§ 173.
Wartość certyfikatów depozytowych lub bonów lokacyjnych potwierdzających wkłady oszczędnościowe,
przyjętych jako zastaw powinna być wyższa od wysokości ustalonego zabezpieczenia o kwotę wolną od
zajęcia sądowego i administracyjnego. Termin spłaty długu nie może być późniejszy niż jeden miesiąc przed
terminem wykupu certyfikatów depozytowych lub bonów lokacyjnych.
§ 174.
1. Po spłacie długu wraz z odsetkami, prowizją oraz innymi poniesionymi przez Bank kosztami, Bank:
1) zwraca zastawcy przyjęte w zastaw książeczki oszczędnościowe, papiery wartościowe lub rzeczy
ruchome;
2) o spłacie długu niezwłocznie powiadamia:
a) bank prowadzący rachunek - w przypadku zastawu na wkładach na książeczce oszczędnościowej
lub na wierzytelności z rachunku bankowego, lub
b) zastawcę - jeżeli była nim osoba inna niż dłużnik Banku, lub
c) osobę trzecią będącą przechowawcą rzeczy - w przypadku, gdy będące przedmiotem zastawu
rzeczy ruchome znajdują się u przechowawcy.
2. Przed zwrotem przyjętego w zastaw weksla należy na wekslu lub na przedłużku zamieścić indos w
brzmieniu:
"Ustępujemy na zlecenie .................................................(nazwa zastawcy)......., bez obliga".

58
 Data i miejsce indosowania, pieczęć Banku i podpisy osób uprawnionych do zaciągania w imieniu
Banku zobowiązań wekslowych.

Oddział 3. Zastaw finansowy

§ 175.
1. Zastaw finansowy ustanawiany jest na instrumentach finansowych i prawach do środków pieniężnych.
2. Do zabezpieczenia wierzytelności finansowych polegającego na ustanowieniu blokady na rachunku lub
koncie depozytowym papierów wartościowych stosuje się odpowiednio przepisy o zastawie
finansowym.
3. Ustanowienie zastawu finansowego nie wymaga zawarcia umowy z datą pewną ani umowy z podpisami
notarialnie poświadczonymi.
4. Zabezpieczenie na środkach pieniężnych odnotowuje się na rachunku środków pieniężnych będących
przedmiotem zabezpieczenia, zaś zabezpieczenie na instrumentach finansowych odnotowuje się na
koncie depozytowym, rachunku papierów wartościowych lub w innej ewidencji takich papierów
prowadzonej przez właściwe podmioty.
5. Przepisów ustawy nie stosuje się do umów ustanawiających zabezpieczenie, których stroną jest osoba
fizyczna.
§ 176.
1. Umowa o ustanowienie zastawu poza określeniem wierzytelności finansowych podlegających
zabezpieczeniu powinna zawierać termin, do którego ustanawia się zabezpieczenie, podstawy realizacji
zabezpieczenia oraz, z zastrzeżeniem §178, sposób wyceny przedmiotu zabezpieczenia i zasady
rozliczenia stron.
2. Umowa może przewidywać odpowiedni przedmiot zastępczy oraz ustanowienie prawa użycia lub
zaspokojenie się zastawnika przez przejęcie przedmiotu zastawu finansowego.
3. Umowa może przewidywać także zastępowanie środków pieniężnych lub instrumentów finansowych
innymi środkami pieniężnymi lub instrumentami finansowymi.
4. Umowa o ustanowienie zastawu finansowego zawierana jest w formie pisemnej. Wzór umowy zastawu
finansowego na prawach do środków pieniężnych stanowi załącznik nr 52, zastawu finansowego na
instrumentach finansowych załącznik nr 52a.
§ 177.
1. W razie wystąpienia podstawy realizacji zabezpieczenia zastawnik może, z zastrzeżeniem ust. 3,
zaspokoić się przez sprzedaż przedmiotu zabezpieczenia, potrącenie lub kompensatę jego wartości z
zabezpieczoną wierzytelnością finansową albo, jeżeli umowa o ustanowienie zabezpieczenia
finansowego tak stanowi, przez przejęcie przedmiotu zabezpieczenia.
2. Przejęcie, o którym mowa w ust. 1, następuje z dniem złożenia zastawcy oświadczenia zastawnika o
przejęciu przedmiotu zabezpieczenia.
3. W przypadku ustanowionego zastawu finansowego na jednostkach uczestnictwa funduszu
inwestycyjnego otwartego, zaspokojenie następuje w trybie określonym w ustawie z dnia 27 maja 2004
r. o funduszach inwestycyjnych.
§ 178.
1. Jeżeli umowa przewiduje zaspokojenie zastawnika w drodze przejęcia przedmiotu zastawu, a zastaw ten
ustanowiono na papierach wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu na rynku
regulowanym, wartość przejętych papierów wartościowych ustala się po kursie z końca dnia przejęcia.
Jeżeli w dniu przejęcia nie notowano tych papierów wartościowych, ich wartość ustala się po kursie z
końca dnia ostatniego notowania tych papierów.
2. Wierzytelność finansowa ulega zaspokojeniu do wysokości wartości przedmiotu zastawu przejętego
przez zastawnika. Jeżeli wartość przedmiotu zastawu przewyższa wysokość wierzytelności finansowej,
zastawnik jest zobowiązany do zwrotu kwoty nadwyżki w terminie trzech dni od dnia przejęcia.

59
 § 179.
Zastaw finansowy może stanowić uznaną ochronę kredytową umożliwiającą redukcję wymogu kapitałowego
Banku, jeśli spełnione są warunki określone w Dziale III niniejszej Instrukcji.
§ 180.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym dziale stosuje się przepisy ustawy z dnia 2 kwietnia 2004r. o
niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 91, poz. 871).

Rozdział 11. Hipoteka

§ 181.
1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można
nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z
nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami
osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
2. Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi
własność użytkowania wieczystego;
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką;
3. Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela
oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.
4. Do hipotek określonych ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
§ 182.
1. Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej.
2. Przepisy o zasadach ustanawiania hipoteki reguluje ustawa o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6
lipca 1982 r. (Dz. U. Nr 19, poz. 147 z późn. zm.).
3. Księga wieczysta może zawierać wpisy hipoteczne wynikające z różnych stanów prawnych, w
szczególności:
1) hipoteka zwykła zabezpieczająca spłatę kapitału i odsetek ustanowiona przed 20 lutym 2011 r. – dla
której obowiązują przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece sprzed nowelizacji z dnia 26
czerwca 2009 r. (Dz. U. Nr 131 poz. 1075), obowiązującej od 20 lutego 2011 r. z wyłączeniem art.
76 ust. 1 i 4 ww. ustawy. Hipoteka zwykła wygasa w momencie spłaty wierzytelności
zabezpieczonej tą hipoteką;
2) hipoteka zwykła zabezpieczająca spłatę kapitału i hipoteka kaucyjna zabezpieczająca spłatę odsetek
ustanowione przed 20 lutym 2011 r. - dla których obowiązują przepisy ustawy o księgach
wieczystych i hipotece sprzed nowelizacji z dnia 26 czerwca 2009 r. (Dz. U. Nr 131 poz. 1075),
obowiązującej od 20 lutego 2011 r. z wyłączeniem art. 76 ust. 1 i 4 ww. ustawy. Hipoteka zwykła
zabezpieczająca spłatę kapitału i hipoteka kaucyjna zabezpieczająca spłatę odsetek wygasają w
momencie spłaty wierzytelności zabezpieczonej tymi hipotekami;
3) hipoteka kaucyjna zabezpieczająca spłatę kapitału i odsetek, ustanowiona przed 20 lutym.2011 r. dla
której obowiązują nowe przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece, wynikające z
nowelizacji przedmiotowej ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. (Dz. U. Nr 131 poz. 1075),
obowiązującej od 20 lutego 2011 r., z wyłączeniem przepisów o rozporządzeniu opróżnionym
miejscem hipotecznym;
4) hipoteka zabezpieczająca spłatę kapitału i odsetek ustanowiona po 20 lutym 2011 r. dla której
obowiązują nowe przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece wynikające z jej nowelizacji z
dnia 26 czerwca 2009 o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131 poz.
1075);

60
 5) hipoteka przymusowa.
4. Bank dokonuje wpisu hipotecznego na pierwszym miejscu lub w pierwszej połowie wartości
nieruchomości z uwzględnieniem zasad określonych w § 194 ust. 1 i 2, przy czym wartość
nieruchomości jest pomniejszana o:
1) wcześniejsze obciążenia hipoteczne z zastrzeżeniem § 5 ust. 4 pkt 2 lit a, w zakresie hipotek
zwykłych i/lub kaucyjnych ustanowionych przed 20.02.2011r.;
2) opróżnione miejsca hipoteczne, będące w rozporządzeniu właściciela nieruchomości w granicach
wygasłej hipoteki.
§ 183.
1. Hipoteka może być ustanowiona na nieruchomości mieszkalnej lub komercyjnej.
2. Nieruchomością mieszkalną jest dom jednorodzinny, budynek mieszkalny lub lokal mieszkalny
przeznaczony na stały pobyt ludzi wraz z pomieszczeniami przynależnymi, będącymi jego częścią
składową (jak piwnica, strych, komórka, garaż, pralnia, suszarnia, wózkowania), oraz nieruchomość
gruntowa lub jej część, na której się budynek lub lokal znajduje, dla których jest lub będzie prowadzona
ta sama księga wieczysta, przy czym:
1) dom jednorodzinny – to budynek mieszkalny jednorodzinny wolno stojący albo budynek w
zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca
1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 i Nr 170, poz. 1217 z późn. zm.), w
którym znajduje się wyłącznie lokal mieszkalny; nie wyklucza to występowania w domu
jednorodzinnym pomieszczeń przynależnych do tego lokalu, będących jego częścią składową jak
piwnica, strych, komórka, garaż;
2) budynek mieszkalny – to budynek, w którym łączna powierzchnia wykorzystywanych zgodnie
z przeznaczeniem lokali mieszkalnych wraz z powierzchnią pomieszczeń do nich przynależnych jest
większa od łącznej powierzchni pozostałych lokali i pomieszczeń do nich przynależnych;
3) lokal mieszkalny – to samodzielny lokal mieszkalny w rozumieniu art. 2 ust. 2 zdanie 1 ustawy z
dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 oraz z 2004 r. Nr 141,
poz. 1492), to jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb
przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą
zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych;
3. Nieruchomością komercyjną są w szczególności budynki, budowle, lokale o przeznaczeniu
gospodarczym (w tym przemysłowym, produkcyjnym, handlowym, usługowym, produkcyjnym i
usługowym w rolnictwie i leśnictwie) wraz z gruntem na którym się znajdują.
4. Hipoteka na nieruchomości mieszkalnej może stanowić uznaną ochronę kredytową umożliwiającą
zmniejszenie wymogu kapitałowego Banku, jeśli spełnia kryteria zawarte w Dziale III Instrukcji.
§ 184.
1. Przedmiot hipoteki może być własnością dłużnika Banku bądź osoby trzeciej.
2. Dopuszczalne jest ustanowienie hipoteki na gruntach rolnych.
3. Zabezpieczenia w formie hipotek są przyjmowane na rzecz Banku, o ile:
1) uregulowany jest stan prawny nieruchomości:
a) brak postępowań sądowych i egzekucyjnych w zakresie prawa własności /prawa użytkowania
wieczystego przedmiotowej nieruchomości oraz prawa własności budynków i budowli
(ewentualne wzmianki o ich wszczęciu muszą być prawomocnie wykreślone przed
uruchomieniem kredytu),
b) brak ograniczonych praw rzeczowych, tj. praw osobistych i roszczeń, (ewentualne informacje
świadczące o ograniczonych prawach rzeczowych muszą wygasnąć przed uruchomieniem
kredytu i nie ma przeszkód do ich wykreślenia), z zastrzeżeniem § 194 ust. 2;
2) upłynął termin lub zostało przedłożone oświadczenie o odstąpieniu od prawa pierwokupu;

61
 3) w przypadku kredytowania przez Bank zakupu nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy –
strony umów dzierżawy złożą oświadczenie o rozwiązaniu tych umów bez jakichkolwiek roszczeń
dzierżawców w stosunku do nabywanej nieruchomości;
4) w przypadku kredytowania przez Bank nakładów inwestycyjnych na nieruchomości będącej
przedmiotem dzierżawy/ użyczenia udzielenie kredytu – umowa dzierżawy/ użyczenia nie jest
krótsza niż okres kredytowania i właściciel nieruchomości wyrazi na piśmie zgodę na realizację
inwestycji.
4. Nie zaleca się przyjmowania na zabezpieczenie nieruchomości stanowiących budynki tzw. użyteczności
publicznej (np. szkoły, przedszkola, szpitale, kościoły itp.) oraz obiektów zabytkowych wpisanych do
rejestru zabytków, za wyjątkiem lokali mieszkalnych oraz użytkowych.
5. Ustanowienie hipoteki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - zgodnie z
ustawą z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86 poz.959).
Ustanawiający hipotekę na podstawie oświadczenia Banku, jako podatnik jest obowiązany złożyć
deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-3 oraz obliczyć i wpłacić podatek w
terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego w kasie lub na rachunek właściwego urzędu
skarbowego.
§ 185.
1. Hipoteka obciąża wraz z nieruchomością:
1) jej części składowe;
2) jej przynależności;
3) niektóre roszczenia okresowe (np. czynsz najmu, czynsz dzierżawny) należne właścicielowi
obciążonej nieruchomości,
i utrzymuje się na niej jako na całości aż do całkowitego wygaśnięcia zabezpieczonej nią wierzytelności.
2. Hipoteka ustanowiona na użytkowaniu wieczystym obejmuje również budynki i urządzenia na
użytkowanym terenie stanowiące własność wieczystego użytkownika.
3. Ustanowienie hipoteki na rzecz Banku nie pozbawia właściciela możności rozporządzenia tą
nieruchomością.
4. Jeżeli właściciel nieruchomości lub osoba trzecia oddziałuje na nieruchomość w taki sposób, że może to
pociągnąć za sobą zmniejszenie jej wartości, min. o 20% tj.: w stopniu zagrażającym bezpieczeństwu
hipoteki, Bank może pisemnie żądać zaniechania tych działań.
5. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką nie może być przeniesiona bez hipoteki, jak również hipoteka nie
może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza.
§ 186.
1. Hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną, w tym również wierzytelność przyszłą.
2. Wartość wpisu hipotecznego nie powinna być niższa od 170% kwoty wierzytelności zabezpieczonej
hipoteką, chyba że:
1) regulacje produktowe stanowią inaczej, lub
2) wartość rynkowa nieruchomości i/lub wartość docelowa nieruchomości jest niższa od 170%
zabezpieczanej wierzytelności, lub
3) hipoteka nie stanowi jedynego rzeczowego zabezpieczenia wierzytelności.
3. Hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej. Jeżeli zabezpieczenie hipoteczne
jest nadmierne, właściciel obciążonej nieruchomości może żądać zmniejszenia sumy hipoteki, przy czym
Bank wymaga zachowania minimalnego poziomu 170% wysokości wpisu do aktualnej kwoty
zaangażowania z tytułu wierzytelności, chyba, że występują kryteria określone w ust. 2.
4. Sumę hipoteki wyraża się w tej samej walucie co zabezpieczana wierzytelność, jeżeli strony w umowie
ustanawiającej hipotekę nie postanowiły inaczej.

62
5. Hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o kapitał, odsetki oraz o przyznane
koszty postępowania bez konieczności ich doprecyzowania, jak również inne roszczenia o świadczenia
uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi
wieczystej. Roszczenia o świadczenia uboczne mogą stanowić np.: koszty wynikające z obowiązującej
w Banku Taryfy prowizji i opłat, odszkodowanie za zwłokę, kary umowne, prowizje komisowe, koszty
protestu weksli, koszty zawiadomień.
§ 187.
1. W razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca dotychczas nieruchomość, obciąża wszystkie
nieruchomości utworzone przez podział, stanowiące własność jednej osoby lub kilku osób (hipoteka
łączna).
2. Hipoteka umowna może także zabezpieczać kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych
przysługujących Bankowi. W takim przypadku Bank ustanawia hipotekę na podstawie Umowy ramowej
której wzór określa zał. nr 71 do Instrukcji.
3. Umowa ramowa ustanawiająca hipotekę powinna określać stosunki prawne oraz wynikające z nich
wierzytelności objęte zabezpieczeniem.
4. Bank, będąc wierzycielem hipotecznym, może podzielić hipotekę. Oświadczenie o podziale hipoteki
należy złożyć właścicielowi nieruchomości. Podział hipoteki staje się skuteczny z chwilą wpisu w
księdze wieczystej.
5. W przypadku przelewu jednej z wierzytelności, hipoteka przechodzi na nabywcę proporcjonalnie, chyba
że strony postanowiły inaczej.
§ 188.
1. W celu zabezpieczenia hipoteką kilku wierzytelności przysługujących różnym podmiotom, a służącym
sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia, wierzyciele mogą powołać administratora hipoteki.
Administratorem może być jeden z wierzycieli albo osoba trzecia.
2. Umowa powołująca administratora hipoteki wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wzór
umowy powołującej administratora hipoteki stanowi załącznik nr 72.
3. Administrator hipoteki zawiera umowę o ustanowienie hipoteki oraz wykonuje prawa i obowiązki
wierzyciela hipotecznego we własnym imieniu, lecz na rachunek wierzycieli, których wierzytelności są
objęte zabezpieczeniem.
4. Umowę o ustanowienie hipoteki, o której mowa w ust. 3, może stanowić Oświadczenie właściciela
nieruchomości w sprawie ustanowienia hipoteki na rzecz administratora hipoteki, którego wzór określa
załącznik nr 72b.
5. Umowa ustanawiająca hipotekę określa zakres zabezpieczenia poszczególnych wierzytelności oraz
finansowane przedsięwzięcie.
6. Umowa o ustanowienie hipoteki zawarta przez administratora hipoteki, wymaga formy aktu
notarialnego.
7. W księdze wieczystej jako wierzyciela hipotecznego wpisuje się administratora hipoteki. Na wniosek
wierzycieli, których wierzytelności są objęte zabezpieczeniem, sąd dokonuje zmiany wpisu
administratora hipoteki.
8. Każdy z wierzycieli, których wierzytelności są objęte zabezpieczeniem, może żądać podziału hipoteki w
przypadku:
1) wygaśnięcia umowy powołującej administratora hipoteki i niepowołania nowego administratora;
2) braku zgody wszystkich wierzycieli na zmianę administratora.
§ 189.
1. Bank może zastąpić zabezpieczoną hipoteką wierzytelność inną wierzytelnością.
2. Do zmiany zabezpieczonej hipoteką wierzytelności stosuje się przepisy o zmianie treści hipoteki.

63
3. Zastąpienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie wymaga uzyskania zgody osób, którym
przysługują prawa z pierwszeństwem równym lub niższym.
§ 190.
1. Zmiana zabezpieczonej wierzytelności w drodze czynności prawnej zwiększająca zakres zaspokojenia z
nieruchomości obciążonej wymaga zgody właściciela nieruchomości, jeżeli nie jest on dłużnikiem
osobistym, w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
2. Zmiany zabezpieczonej wierzytelności, o których mowa w ust. 1, są bezskuteczne w stosunku do
właściciela nieruchomości, dopóki nie wyraził na nie zgody.
3. W przypadku wystąpienia zmiany wierzytelności, która może spowodować zwiększenie zakresu
zaspokojenia, Bank jest obligatoryjnie zobowiązany do uzyskania zgody właściciela nieruchomości nie
będącego dłużnikiem osobistym Banku na czynności zwiększające zakres zaspokojenia z nieruchomości.
Do zakresu zmian, wymagających zgody właściciela nieruchomości, zalicza się: zmianę waluty
wierzytelności, zwiększenie kwoty wierzytelności, zwiększenie wysokości odsetek lub innych świadczeń
ubocznych, które podlegają zabezpieczeniu zgodnie z umową o ustanowienie hipoteki i które zostały
wskazane w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej, zmianę terminu
spłaty wierzytelności, powodującej zwiększenie wysokości odsetek. Wzór oświadczenia właściciela
nieruchomości stanowi załącznik nr 57 b.
§ 191.
1. Hipoteka nie ulega przedawnieniu.
2. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie pozbawia Banku możliwości uzyskania
zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką. Nie dotyczy to roszczeń o świadczenia uboczne.
§ 192.
1. W przypadku wygaśnięcia hipoteki, właściciel nieruchomości ma prawo do rozporządzania
opróżnionym miejscem hipotecznym, w granicach wygasłej hipoteki, poprzez:
1) ustanowienie na tym miejscu nowej hipoteki;
2) przeniesienie na to miejsce innej hipoteki obciążającej nieruchomość.
2. W razie wykreślenia hipoteki bez jednoczesnego wpisania na jej miejsce innej hipoteki, właściciel
nieruchomości może zachować uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem jeżeli
jednocześnie z wykreśleniem hipoteki uprawnienie to zostanie wpisane do księgi wieczystej.
3. Bank nie może zobowiązać właściciela nieruchomości do nierozporządzania opróżnionym miejscem
hipotecznym.
4. Jeżeli hipoteka wygasła wskutek egzekucji z nieruchomości, właściciel nieruchomości nie może
rozporządzać opróżnionym miejscem hipotecznym.
5. Bank może umówić się z właścicielem nieruchomości o przeniesienie hipoteki Banku z dalszego miejsca
na miejsce korzystniejsze opróżnione po wygaśnięciu poprzedniej hipoteki, stosując zapis w umowie
kredytu określony w § 194 ust. 1 pkt 2.
6. Ważność umowy, o której mowa w ust. 5, jest możliwa po ujawnieniu w księdze wieczystej roszczenia o
przeniesienie hipoteki Banku na miejsce opróżnione. Wzór wniosku o wpis roszczenia o przeniesienie
hipoteki na miejsce opróżnione stanowi załącznik nr 61. Podstawą wpisu roszczenia Banku jest
oświadczenie właściciela nieruchomości, w którym zobowiązuje się on do przeniesienia hipoteki Banku
na miejsce opróżnione przez inną hipotekę. Oświadczenie właściciela Banku musi mieć formę pisemną z
podpisem notarialnie poświadczonym. Wzór oświadczenia właściciela nieruchomości stanowi załącznik
nr 61a.
7. Hipoteka Banku uzyskuje przyrzeczone miejsce z chwilą, gdy staje się ono wolne, ale realizacja
roszczenia o przeniesienie hipoteki na opróżnione miejsce lub o ustanowienie hipoteki następuje w
drodze złożenia wniosku o wpis hipoteki przez właściciela nieruchomości lub Bank (załączniki nr 53, 54
lub 55 wraz z adekwatnymi oświadczeniami właściciela nieruchomości i Banku).

64
 § 193.
1. Przed przyjęciem zabezpieczenia w formie hipoteki dłużnik przedkłada w Banku:
1) oryginał aktualnego odpisu z księgi wieczystej dla nieruchomości lub dla ograniczonego prawa
rzeczowego, na którym ma być ustanowiona hipoteka, z zastrzeżeniem ust. 2;
2) aktualny wypis z rejestru gruntów, gdy nieruchomość jest wpisana do takiego rejestru;
3) aktualne zaświadczenie o uiszczeniu podatków związanych z nieruchomością, tj. podatku od
nieruchomości lub rolnego, ewentualnie nakaz płatniczy wraz z pokwitowaniem uiszczenia raty
podatku;
4) aktualny dokument stwierdzający uiszczenie składek ubezpieczeniowych;
5) aktualną wycenę nieruchomości lub ograniczonego prawa rzeczowego (oryginał) dokonaną przez
niezależnego rzeczoznawcę, z wyjątkami wskazanymi w ust. 3.
2. W przypadku księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym, Bank może zrezygnować z
wymogu dostarczenia oryginału aktualnego wypisu księgi wieczystej, na rzecz wydruku księgi
wieczystej z Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych przez pracownika Banku. Przeglądarka ksiąg
wieczystych, stanowiąca publiczny, bezpłatny i powszechny dostęp do przeglądania ksiąg wieczystych
prowadzonych w systemie informatycznym, znajduje się na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości pod
adresem http://ekw.ms.gov.pl. Przeglądanie ksiąg wieczystych, znajdujących się w Centralnej Bazie
Danych, możliwe jest przez Internet, po podaniu numeru księgi wieczystej. Pracownik Banku,
dokonujący przeglądu księgi wieczystej, poświadcza wydruk odpisu księgi wieczystej za zgodność z
danymi w Centralnej Bazie Danych. Przeglądu ksiąg w wieczystych w systemie informatycznym można
dokonywać zarówno na etapie przyjmowania zabezpieczenia, sprawdzenia prawomocności wpisu
hipotecznego i monitoringu zabezpieczenia.
3. W przypadku stałych klientów cyklicznie korzystających z usług kredytowych Banku, w momencie
każdorazowego udzielenia kredytu dopuszcza się dostarczenie aktualizacji wyceny nieruchomości (bez
sporządzania pełnej wyceny), sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego, który dokonał wyceny,
pod warunkiem, że podczas aktualizacji pierwotna wycena nie jest starsza niż 3 lata.
§ 194.
1. Hipoteka mająca zabezpieczyć wierzytelność Banku powinna być ustanowiona:
1) na pierwszym miejscu lub przynajmniej w pierwszej połowie wartości nieruchomości lub
ograniczonego prawa rzeczowego,
2) w uzasadnionych przypadkach na dalszym miejscu niż określone w pkt 1, z zastrzeżeniem
ujawnienia w księdze wieczystej roszczenia o przeniesienie w ciągu 6 miesięcy hipoteki Banku na
miejsce, spełniające kryteria pkt 1, opróżnione po wygaśnięciu poprzedniej hipoteki. Warunek ten
powinien zostać określony w umowie kredytu w treści: „Kredyt zostanie uruchomiony po
przedłożeniu wniosku właściciela nieruchomości o wpis roszczenia o przeniesienie hipoteki Banku
na miejsce opróżnione po wygaśnięciu hipoteki ustanowionej na rzecz ………………….. do
wysokości sumy hipoteki tj. do wysokości ………………… zł, wraz z dowodem złożenia go we
właściwym sądzie prowadzącym księgi wieczyste i uiszczenia wymaganych opłat sądowych lub
dokumentem potwierdzającym zwolnienie od opłat;. Wzór wniosku o wpis roszczenia o
przeniesienie hipoteki na miejsce opróżnione stanowi załącznik nr 61 do Instrukcji.
3) na nieruchomości nie obciążonej prawami i roszczeniami mogącymi utrudnić lub uniemożliwić
zaspokojenie roszczeń Banku z nieruchomości, np. służebnością, prawem dożywocia z
zastrzeżeniem ust. 2;
2. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości obciążonej
służebnością na rzecz członków rodziny Kredytobiorcy.
3. Wzory wniosków o wpis hipoteki wraz oświadczeniem Banku i właściciela nieruchomości stanowią
załączniki nr 53, 53a 53b, 55, 56.
4. W celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności można obciążyć więcej niż jedną nieruchomość –
hipoteka łączna umowna – wzory wniosków o wpis hipoteki łącznej wraz z oświadczeniami Banku i
właściciela nieruchomości stanowią załączniki nr 54, 54a i 54b.

65
 § 195.
1. W przypadku podziału nieruchomości polegającej na ustanowieniu odrębnej własności lokalu lub
wydzieleniu z dotychczasowej nieruchomości odrębnej nieruchomości zabudowanej domem
jednorodzinnym, nabywca wydzielonej nieruchomości może żądać podziału hipoteki proporcjonalnie do
wartości nieruchomości powstałych wskutek podziału, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli sposób podziału hipoteki został określony w umowie o ustanowienie hipoteki i ujawniony w
księdze wieczystej, podział następuje stosownie do postanowień umowy.
3. Hipoteka na części ułamkowej nieruchomości obciąża w tym samym zakresie części ułamkowe
wszystkich nieruchomości utworzonych przez podział.
§ 196.
1. Podstawą wpisu hipoteki na rzecz Banku do księgi wieczystej jest:
1) wniosek właściciela nieruchomości (dłużnika lub osoby trzeciej) o wpis hipoteki;
2) pisemne oświadczenie Banku stwierdzające istnienie zobowiązania wobec Banku (np. udzielenie
kredytu), wysokość oprocentowania oraz warunki spłaty;
3) pisemne oświadczenie właściciela nieruchomości o ustanowieniu hipoteki na rzecz Banku, w tym w
przypadku osób fizycznych będących we wspólnocie majątkowej - oświadczenie podpisywane jest
przez współmałżonków razem.
2. W przypadku, gdy hipoteka stanowi jedyne zabezpieczenie wierzytelności Banku, a środki zostaną
uruchomione przed uprawomocnieniem się wpisu hipoteki, na okres przejściowy Bank podwyższa
marżę oprocentowania, określoną w regulacjach produktowych, lub przyjmuje inny rodzaj
zabezpieczenia.
3. W przypadku przyjęcia jako zabezpieczenia udzielonego kredytu hipoteki, w umowie kredytowej należy:
1) wskazać nieruchomość, na której zostanie ustanowiona hipoteka (nr KW), jej lokalizację i
właściciela oraz wysokość wpisu hipoteki;
2) zamieścić warunek następującej treści:
a) „Kredyt zostanie uruchomiony po ujawnieniu w księdze wieczystej prawomocnego wpisu
ustanawiającego hipotekę w celu zabezpieczenia udzielonego przez Bank kredytu”,
lub
b) „Kredyt zostanie uruchomiony po udokumentowaniu przez Kredytobiorcę faktu złożenia i
opłacenia wniosku o wpis hipoteki w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości
wskazanej w § ... umowy w celu zabezpieczenia udzielonego przez Bank kredytu”.
4. Przez pojęcie „prawomocny wpis” rozumie się wpis hipoteki po okresie uprawomocnienia się wpisu tj.
dwutygodniowym okresie od daty dostarczenia zawiadomienia stronom zainteresowanym (przede
wszystkim właścicielowi nieruchomości), z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Bank jest zobowiązany do pozyskiwania odpisów z ksiąg wieczystych po uprawomocnieniu się wpisów,
tj. po dwutygodniowym okresie od daty dostarczenia zawiadomienia stronom zainteresowanym lub
potwierdzenia uprawomocnienia się wpisu bezpośrednio w sądzie. W przypadku księgi wieczystej
prowadzonej w systemie informatycznym, pracownik Banku sprawdza uprawomocnienie wpisu hipoteki
w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych, przy czym za prawomocny wpis hipoteki uznaje się
wpis po miesięcznym okresie od daty dokonania wpisu. Wydruk aktualnego odpisu księgi wieczystej,
potwierdzony za zgodność przez pracownika Banku, dołącza się do akt kredytowych klienta. Wydruk
odpisu księgi wieczystej z Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych stanowi podstawę do ewidencji
zabezpieczenia w systemie księgowym Banku i równoprawny dokument z odpisem z ksiąg wieczystych
w formie papierowej ze wszystkimi uprawnieniami dla Banku wynikającymi z takiej formy
zabezpieczenia, w szczególności możliwości pomniejszenia podstawy tworzenia rezerw celowych i
wykorzystania w technikach redukcji ryzyka kredytowego.

66
 § 197.
1. Bank jest zobowiązany do powiadomienia sądów o przeprowadzonych zmianach w umowach
kredytowych zabezpieczonych hipoteką, jeżeli zmiany te mają wpływ na skuteczność formalno-prawną
ustanowionego zabezpieczenia, a w szczególności, jeżeli dotyczą:
1) zmian terminu zapłaty lub spłaty wierzytelności;
2) zmian waluty wierzytelności;
3) zmian zasad liczenia oprocentowania wierzytelności;
4) podwyższenia kwoty wierzytelności,
5) zastąpienia wierzytelności inną wierzytelnością.
2. Podwyższenie kwoty wpisu hipoteki ustanowionej przed innymi wpisami wymaga albo pozyskania
zgody pozostałych wierzycieli hipotecznych, albo wpisania kolejnej hipoteki, w wysokości różnicy
pomiędzy pierwszym wpisem a wpisem docelowym.
3. Wzory wniosku o wpis zmiany w księdze wieczystej i oświadczenia Banku stanowią załączniki nr 57 –
58a (jeżeli Księga wieczysta jest prowadzona w wersji papierowej) lub 55 (jeżeli Księga wieczysta jest
prowadzona w formie elektronicznej) do niniejszej Instrukcji.
§ 198.
1. Jednocześnie z ustanowieniem hipoteki właściciel nieruchomości (zabudowanej) powinien dokonać
przelewu praw z odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych. Zakres zdarzeń objętych
ubezpieczeniem powinien być możliwie szeroki (np. ubezpieczenie mienia od ognia i innych zdarzeń
losowych, kradzieży z włamaniem i rabunku, dewastacji, katastrofy budowlanej). W przypadku
prowadzenia przez Kredytobiorcę – spółkę celową (powołaną do realizacji jednego konkretnego
przedsięwzięcia) inwestycji na nieruchomości, finansowanej przez Bank kredytem inwestycyjnym,
zabezpieczenie w postaci cesji praw z umowy ubezpieczenia dotyczy ubezpieczenia od ryzyk budowy.
2. W przypadku, gdy nieruchomość stanowi własność osoby trzeciej, Bank jako dodatkowe zabezpieczenie
może przyjąć przelew praw przysługujących dłużnikowi z tytułu poniesionych przez niego nakładów
inwestycyjnych.
§ 199.
1. Przelew wierzytelności zabezpieczonej hipoteką skutkuje przeniesieniem hipoteki, chyba, że strony
postanowią inaczej.
2. W przypadku hipoteki zabezpieczającej kilka wierzytelności, przelew jednej z wierzytelności powoduje
przeniesienie hipoteki proporcjonalnie do wysokości tej wierzytelności, chyba że umowa stanowi
inaczej.
§ 200.
1. Spłata długu lub inny sposób jego wygaśnięcia powoduje wygaśnięcie hipoteki, chyba że z danego
stosunku prawnego mogą powstać w przyszłości kolejne wierzytelności podlegające zabezpieczeniu.
2. Hipoteka zabezpieczająca kilka wierzytelności wygasa z chwilą wygaśnięcia ostatniej wierzytelności,
jeżeli nie może już powstać żadna wierzytelność ze stosunków prawnych stanowiących źródło
pierwotnie zabezpieczonych wierzytelności.
3. Po spłacie długu wraz z odsetkami i prowizją Bank jest zobowiązany do:
1) wydania właścicielowi nieruchomości odpowiedniego zezwolenia umożliwiającego wykreślenie
hipoteki z księgi wieczystej, oraz
2) poinformowania o spłacie długu właściwego ubezpieczyciela.
Wzór zezwolenia na wykreślenie hipoteki stanowi załącznik nr 62 (lub 55 – gdy KW prowadzona jest w
formie elektronicznej).
4. Jeżeli hipoteką obciążonych jest kilka nieruchomości, Bank może na wniosek ich właściciela wyrazić
zgodę na:

67
 1) zwolnienie jednej lub kilku nieruchomości od obciążenia, lub
2) odłączenie części nieruchomości obciążonej hipoteką i zwolnienie tej części od obciążenia
hipotecznego.
5. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 3 będzie uzasadnione, gdy:
1) pozostała część nieruchomości w pełni zabezpiecza interesy Banku, oraz
2) można przyjąć, że pozostała do zwrotu część długu zostanie spłacona w sposób określony w
umowie.
§ 201.
1. Właściciel nieruchomości może żądać zniesienia hipoteki za odpowiednim wynagrodzeniem, jeżeli od
dnia wpisu hipoteki przez dziesięć lat nie powstała wierzytelność hipoteczna.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do hipoteki zabezpieczającej kilka wierzytelności także wtedy, gdy pomimo
upływu dziesięciu lat od wygaśnięcia ostatniej wierzytelności hipotecznej nie powstała żadna
wierzytelność podlegająca zabezpieczeniu tą hipoteką.
§ 202.
1. W przypadku niespłacenia długu w przewidzianym w umowie z dłużnikiem terminie, zaspokojenie
Banku z nieruchomości obciążonej hipoteką następuje według przepisów kodeksu postępowania
cywilnego.
2. W przypadku hipoteki łącznej Bank może żądać zaspokojenia całej wierzytelności z tytułu
niespłaconego długu z:
1) jednej z obciążonych nieruchomości lub
2) każdej nieruchomości, lub z niektórych z nich, w dowolnych przez siebie ustalonych częściach.
§ 203.
1. Zabezpieczenie wierzytelności Banku, której termin spłaty nie przekracza roku, może stanowić
roszczenie o ustanowienie na nieruchomości hipoteki.
2. Wpis roszczenia o ustanowienie hipoteki nie jest wpisem hipoteki, lecz ma jedynie na celu
zabezpieczenie dokonania ewentualnego wpisu w przyszłości.
3. Podstawą wpisu do księgi wieczystej roszczenia o ustanowienie hipoteki jest:
1) wniosek o wpis roszczenia o ustanowienie hipoteki,
2) zgoda właściciela nieruchomości na wpis roszczenia o ustanowienie hipoteki, z podpisem notarialnie
poświadczonym. Zgoda ta nie może być uzależniona od warunku i terminu.
4. Ujawnienie w księdze wieczystej roszczenia o ustanowienie hipoteki staje się skuteczne względem praw
nabytych przez czynność prawną dokonaną po jego ujawnieniu i jest skuteczne przeciwko
każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości.
5. O pierwszeństwie hipoteki, której ustanowienie było poprzedzone roszczeniem o wpis hipoteki
ujawnionym w księdze wieczystej, rozstrzyga dzień złożenia wniosku o wpis roszczenia.
6. Roszczenie o ustanowienie hipoteki może być po upływie roku od wpisu w księdze wieczystej
wykreślone na jednostronne żądanie właściciela nieruchomości lub użytkownika wieczystego, jeżeli w
tym terminie nie zostanie złożony wniosek o wpis hipoteki.
7. Wniosek o wpis roszczenia o ustanowienie hipoteki stanowi załącznik nr 60 a w przypadku składania
wniosku o wpis roszczenia do sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste w formie
elektronicznej należy stosować załącznik nr 55.

68
Oddział 1. Hipoteka na wierzytelności hipotecznej
§ 204.
1. Bank może zabezpieczyć wierzytelność poprzez obciążenie hipoteką innej wierzytelności
zabezpieczonej hipotecznie, przy czym przedmiotem zabezpieczenia nie mogą być wierzytelności
niezbywalne, których charakter jest ściśle związany z określoną osobą i których przeniesienie na osobę
trzecią sprzeciwiałoby się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
2. Wpisu hipoteki na wierzytelności hipotecznej dokonuje się w księdze wieczystej, w której
zabezpieczona jest ta wierzytelność. Podstawą wpisu hipoteki jest oświadczenie o jej ustanowienie
złożone w formie aktu notarialnego przez wnioskodawcę, którego wierzytelność będzie hipoteką
obciążona.
3. Jeżeli wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej oraz obciążona wierzytelność
hipoteczna są już wymagalne, Bank, któremu przysługuje hipoteka na wierzytelności hipotecznej, może
żądać zapłaty wprost od dłużnika wierzytelności obciążonej lub może dochodzić zaspokojenia z
nieruchomości.
4. Jeżeli właściciel nieruchomości dokonał zapłaty Bankowi, któremu przysługuje hipoteka na
wierzytelności hipotecznej, hipoteka na nieruchomości wygasa aż do wysokości sumy uiszczonej przez
właściciela.
5. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej może być przedmiotem dalszych
hipotek.
6. W wypadkach nie objętych przepisami hipoteki na wierzytelności hipotecznej stosuje się przepisy o
zastawie na wierzytelności.
Oddział 2. Hipoteka przymusowa
§ 205.
1. Bank, w przypadku gdy posiada wierzytelność stwierdzoną tytułem wykonawczym, określonym w
przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na
wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).
2. Podstawą ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości stanowiącej własność dłużnika
wierzytelności, jest wniosek Banku oraz bankowy tytuł egzekucyjny, zaopatrzony przez sąd w klauzulę
wykonalności lub inny tytuł wykonawczy (najczęściej prawomocny wyrok sądowy/nakaz zapłaty,
zaopatrzony w klauzulę wykonalności). Wzór wniosku Banku stanowi załącznik nr 59 (lub 55 w
przypadku prowadzenia KW w wersji elektronicznej).
3. Hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie postanowienia sądu o udzielenie
zabezpieczenia, postanowienia prokuratora, na mocy przepisów szczególnych na podstawie decyzji
administracyjnej lub na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
4. Bank może żądać wpisu hipoteki przymusowej na sumę nie wyższą niż 150% kwoty wierzytelności.
Rozdział 12. Przyrzeczenie przeniesienia własności nieruchomości
§ 206.
1. Jako zabezpieczenie wierzytelności dłużnik lub osoba trzecia mogą przyrzec przeniesienie na Bank
własności należącej do nich nieruchomości, w przypadku niespłacenia długu.
2. Umowa zobowiązująca dłużnika lub osobę trzecią do przeniesienia własności nieruchomości zawierana
jest w formie aktu notarialnego.
3. Zawarcie umowy powinno być uwidocznione w księdze wieczystej nieruchomości.
4. Jako warunek uruchomienia kredytu zabezpieczonego w sposób określony w ust. 1, przyjmuje się:
1) dostarczenie przez Kredytobiorcę wypisu z ksiąg wieczystych nieruchomości, zawierającego
wzmiankę o zawarciu umowy, lub
2) wydruk aktualnego odpisu księgi wieczystej zawierającego wzmiankę o zawarciu umowy z
Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych, potwierdzony za zgodność przez pracownika Banku.

69
5. Po terminowej spłacie długu Bank wydaje właścicielowi nieruchomości zgodę na wykreślenie z księgi
wieczystej wzmianki o zawarciu umowy pomiędzy Bankiem a dłużnikiem.
6. W przypadku niespłacenia długu Bank uzyskuje roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości.
7. Przeniesienie własności nieruchomości w przypadku niespłacenia kredytu następuje w formie aktu
notarialnego.
8. W przypadku, gdy dłużnik pomimo niespłacenia długu, odmówi przeniesienia własności nieruchomości,
Bank dochodzi roszczenia o zawarcie umowy na drodze sądowej. Prawomocne orzeczenie sądu
stwierdzające obowiązek dłużnika do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to
oświadczenie.
§ 207.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym dziale stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o
księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz.147 z późń. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów
dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz.1122 z późn. zm.).

Rozdział 13 Poddanie się egzekucji

Oddział 1. Akt notarialny, w którym dłużnik poddaje się egzekucji
§ 208.
Jako zabezpieczenie wierzytelności Banku, co do których - w świetle art. 97 ust. 1 Prawa bankowego - nie
jest możliwe prowadzenie przez Bank egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, Bank może
przyjąć akt notarialny, w którym dłużnik poddaje się egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 4 lub 5
Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 209.
1. Akt notarialny powinien odpowiadać wymogom określonym w art. 777 § 1 pkt. 4 lub 5 k.p.c.
2. Jeżeli dłużnik poddaje się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c., akt notarialny powinien zawierać:
1) wyraźne oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji, co do obowiązku zapłaty sumy pieniężnej
lub uiszczenia innych rzeczy zamiennych, ilościowo w akcie oznaczonych, albo też, co do
obowiązku wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej;
2) wskazanie terminu zapłaty, uiszczenia lub wydania.
3. Jeżeli dłużnik poddaje się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 5 k.p.c., akt notarialny powinien zawierać:
1) wyraźne oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji, co do obowiązku zapłaty sumy pieniężnej
do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej;
2) warunki, które upoważniają Bank do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji na podstawie
tego aktu o całość lub część roszczenia;
3) termin, do którego Bank może wystąpić o nadanie aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności przez
sąd.
4. Podstawą sporządzania aktu notarialnego może być zaświadczenie Banku, zawierające elementy
określone w ust.2 lub 3.

Oddział 2. Oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji składane w trybie

art. 97 ust.1 i 2 Prawa bankowego
§ 210.
1. Dłużnik Banku, który bezpośrednio z Bankiem dokonywał czynności bankowej, albo jest dłużnikiem
Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z takiej czynności, zobowiązany jest złożyć w
Banku pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji w celu umożliwienia Bankowi dochodzenia

70
 swoich roszczeń na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, opatrzonego sądową klauzulą
wykonalności.
2. Wzór oświadczenia dłużnika Banku o poddaniu się egzekucji stanowią załączniki nr 63, 63a, a wzór
oświadczenia dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności stanowią załączniki nr 64, 64a,
64b, 64c.
3. Jeżeli pomiędzy dłużnikiem Banku i jego współmałżonkiem lub pomiędzy dłużnikiem Banku z tytułu
zabezpieczenia wierzytelności i jego współmałżonkiem występuje wspólność majątkowa, oświadczenia
o poddaniu się egzekucji należy uzupełnić o oświadczenie współmałżonka dłużnika Banku /
współmałżonka dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności, według wzoru stanowiącego
załącznik nr 65.
§ 211.
Stosowanie tej formy zabezpieczenia jest obligatoryjne w każdym przypadku, gdy zachodzą warunki
określone w § 210 ust. 1.
§ 212.
1. Oświadczenie, o którym mowa w § 210 ust. 2 powinno określać:
1) kwotę zadłużenia, do której Bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny (kwota ta powinna
stanowić 200% kwoty udzielonego kredytu);
2) ostateczny termin, do którego Bank może wystąpić o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności
(termin ten powinien przypadać nie później niż 24 miesiące po okresie kredytowania), z
zastrzeżeniem pkt 3;
3) w przypadku kredytów o charakterze odnawialnym, ostateczny termin, do którego Bank może
wystąpić o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności powinien być określony jako „24 miesiące
liczone od dnia wygaśnięcia lub rozwiązania umowy kredytu."
2. Dłużnik, który ustanowił na rzecz Banku zabezpieczenie w postaci zastawu rejestrowego lub
przewłaszczenia, powinien złożyć oświadczenie o poddaniu się egzekucji wydania rzeczy, zgodnie z
załącznikiem 64a lub 64b.
3. Dłużnik, który ustanowił na rzecz Banku zabezpieczenie w postaci hipoteki na nieruchomości powinien
złożyć oświadczenie o poddaniu się egzekucji z hipoteki, zgodnie z załącznikiem 64 c.
§ 213.
Na podstawie oświadczenia opisanego w § 210-212 w przypadku niespłacenia przez dłużnika, który
bezpośrednio z Bankiem dokonywał czynności bankowej, całości lub części długu w terminie określonym w
umowie - Bank może dochodzić swoich roszczeń przeciwko temu dłużnikowi oraz dłużnikom z tytułu
zabezpieczenia wierzytelności Banku, w uproszczonym trybie - w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny, po
nadaniu mu przez właściwy sąd rejonowy klauzuli wykonalności.

Rozdział 14. Przystąpienie do długu

Oddział 1. Przystąpienie do długu
§ 214.
1. Zabezpieczenie wierzytelności Banku może nastąpić poprzez przystąpienie do długu osoby trzeciej, tj.
osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej lecz
posiadającej podmiotowość prawną. Osoba ta może być w stosunku do dłużnika obca lub może być
związana z dłużnikiem więzami rodzinnymi lub gospodarczymi.
2. Przystąpienie do długu nie może stanowić zabezpieczenia awalu, wierzytelności przyszłych lub
warunkowych, np. gwarancji.
§ 215.
1. Przystąpienie do długu następuje przez zawarcie umowy między przystępującym do długu, Bankiem i
dłużnikiem z zachowaniem formy pisemnej.

71
2. Przed wyrażeniem zgody na przystąpienie osoby trzeciej do długu, Bank sprawdza jej sytuację
ekonomiczno-finansową i prawną na zasadach takich jak dla Kredytobiorcy.
3. W przypadku, gdy przystępującym do długu jest osoba fizyczna, na przystąpienie do długu wymagana
jest zgoda współmałżonka.
§ 216.
1. Przystępujący do długu odpowiada wobec Banku jak dłużnik główny.
2. Dłużnik i przystępujący do długu odpowiadają wobec Banku solidarnie.
3. Przystępujący do długu składa oświadczenie o poddaniu się egzekucji, zgodnie z przepisami art. 96-97
Prawa bankowego.
4. Jednocześnie z zawarciem umowy przystąpienia do długu, przystępujący do długu składa w Banku
pełnomocnictwo do rachunku bankowego, o którym mowa w § 58, o ile posiada rachunek bankowy, a
nie narusza to wcześniej zawartych przez niego umów.
§ 217.
Umowa przystąpienia do długu wolna jest od podatku od czynności cywilno-prawnych. Wzór umowy
przystąpienia do długu stanowi załącznik nr 66.
§ 218.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednie przepisy Kodeksu
cywilnego.

Oddział 2. Ustawowe przystąpienie do długu

§ 219.
Przystąpienie do długu z mocy przepisów samego prawa następuje w przypadku:
1) sprzedaży przez dłużnika całości przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Nabywca jest
odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za zaciągnięte przez niego zobowiązania wobec Banku, jeżeli
były one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa. Odpowiedzialność nabywcy
jest wyłączona, jeżeli w chwili nabycia przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, nie wiedział o
tych zobowiązaniach. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego
przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili
zaspokojenia roszczeń Banku (art. 554 k.c.). Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub
gospodarstwa rolnego, nie może być bez zgody Banku ograniczona lub wyłączona;
2) przystąpienia nowego wspólnika do spółki jawnej już istniejącej. Wspólnik ten odpowiada także za
zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem (art. 32 k.s.h);
3) przystąpienia osoby jako wspólnika do przedsiębiorstwa prowadzonego przez jedną osobę.
Wspólnik ten odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przed
jego przystąpieniem;
4) przystąpienia do istniejącej spółki nowego wspólnika w charakterze komandytariusza.
Wspólnik ten odpowiada także za zobowiązania spółki, istniejące w chwili wpisania go do rejestru
handlowego (art. 114 k.s.h);
5) zawarcia umowy spółki komandytowej z podmiotem gospodarczym, który prowadzi
przedsiębiorstwo. Komandytariusz odpowiada wówczas także za zobowiązania powstałe przy
prowadzeniu przedsiębiorstwa, a istniejące w chwili wpisania spółki do rejestru (art.116 k.s.h);
6) przystąpienia do spółki komandytowej nowego wspólnika nie będącego komandytariuszem, w
przypadkach wskazanych w pkt 2 i 3 (art.103 k.s.h).

72
Oddział 3. Przejęcie długu kredytowego /art. 519 - 525 k.c./
§ 220.
Przez przejęcie długu osoba trzecia – nie występująca dotychczas w charakterze strony – wstępuje w miejsce
Kredytobiorcy stając się dłużnikiem Banku z tytułu kredytu udzielonego Kredytobiorcy, a Kredytobiorca
zostaje z długu zwolniony.
§ 221.
1. Przejęcie długu może nastąpić w drodze umowy zawartej między:
1) Bankiem, przejmującym dług a Dłużnikiem (Kredytobiorcą) jako trójstronna umowa, której wzór
określa załącznik nr 66a;
2) Bankiem a przejmującym dług za zgodą Kredytobiorcy, przy czym oświadczenie Kredytobiorcy
może być złożone którejkolwiek ze stron. Wzór umowy przejęcia długu pomiędzy Bankiem a
przejmującym dług określa załącznik nr 66b;
3) Kredytobiorcą a przejmującym dług za zgodą Banku; oświadczenie Banku może być złożone
którejkolwiek ze stron, przy czym staje się ono bezskuteczne w sytuacji, gdy Bank nie wiedział, że
przejmujący dług jest niewypłacalny (art. 519 § 2 k.c.). Wzór umowy przejęcia długu pomiędzy
Kredytobiorcą a przejmującym dług za zgodą Banku określa załącznik nr 66c.
2. Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody:
1) Kredytobiorcy, a Kredytobiorca zgody odmówił, umowę uważa się za nie zawartą,
2) Banku, a Bank tej zgody odmówił, strona, która według umowy miała przejąć dług, jest
odpowiedzialna względem Kredytobiorcy za to, że Bank nie będzie od niej żądał spełnienia
świadczenia z tytułu kredytu.
3. Umowa przejęcia długu kredytowego oraz zgoda Banku na przejęcie długu powinny być pod rygorem
nieważności sporządzone w formie pisemnej.
4. W przypadku, gdy przejmującym dług jest osoba fizyczna na przejęcie długu wymagana jest zgoda
współmałżonka tej osoby.
§ 222.
Przed podpisaniem umowy przejęcia długu lub przed wyrażeniem zgody, Bank powinien zbadać zdolność
kredytową przejmującego dług.
§ 223.
1. Jeżeli kredyt był zabezpieczony poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym (np. zastawem,
hipoteką) ustanowionym przez osobę trzecią - poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z
chwilą przejęcia długu, chyba że poręczyciel lub osoba trzecia odpowiedzialna z tytułu ograniczonego
prawa rzeczowego wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.
2. Zgoda, o której w ust. 1, powinna być wyrażona w formie przewidzianej przepisami prawa dla
ustanowienia danej formy zabezpieczenia, oraz przedłożona Bankowi przed zawarciem umowy przejęcia
długu kredytowego. Stanowi ona integralną część umowy przejęcia długu kredytowego.
3. W przypadku braku zgody, o której mowa w ust. 1, umowa przejęcia długu kredytowego może być
zawarta pod warunkiem przedstawienia przez Kredytobiorcę (lub osobę przejmującą dług) innej formy
zabezpieczenia wierzytelności Banku.
4. Przejmujący dług składa pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 64.
§ 224.
Przejęcie długu stosuje się w szczególności, gdy :
1) składniki majątkowe Kredytobiorcy, z którymi wiązał się udzielony kredyt przeszły na inną osobę;
2) doszło do przekształceń własnościowych majątku Kredytobiorcy;

73
 3) nastąpiła reorganizacja polegająca na podziale, łączeniu się bądź innych zmianach w strukturze
majątku Kredytobiorcy;
4) doszło do prawnego wyodrębnienia się poszczególnych zakładów;
5) działalność Kredytobiorcy, na której prowadzenie udzielono kredytu, przejęta została przez inny
podmiot prawa;
6) w innych sytuacjach, gdy przejęcie długu kredytowego leży w interesie Banku.
§ 225.
Przejęcie długu nie podlega opłacie skarbowej.

Rozdział 15. Zabezpieczenie spłaty kredytu w formie ubezpieczeń dostępnych w Banku w ramach
współpracy z określonym zakładem ubezpieczeń
§ 226.
1. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu Bank może przyjmować ubezpieczenie Kredytobiorców (lub osób
trzecich) w ramach ubezpieczeń grupowych dostępnych w Banku w ramach współpracy Banku z
określonym zakładem ubezpieczeń.
2. Ubezpieczenia grupowe mogą dotyczyć:
1) ubezpieczenia na życie lub
2) ubezpieczenia mienia.
3. Do ubezpieczeń grupowych, o których mowa w ust. 2, mają zastosowanie postanowienia § 103 i § 104 z
następującymi zastrzeżeniami:
1) do sporządzenia umowy przelewu wierzytelności z ubezpieczenia grupowego stosuje się załącznik
27e,
2) umowę przelewu praw / wierzytelności sporządza się w 2 egzemplarzach, jeden dla Kredytobiorcy
(lub osoby trzeciej) i jeden dla Banku;
3) umowa przelewu praw / wierzytelności nie wymaga potwierdzenia przez ubezpieczyciela, pod
warunkiem iż w dokumencie przystąpienia do ubezpieczenia znajduje się potwierdzenie przelewu na
Bank praw / wierzytelności z danego ubezpieczenia grupowego.
§ 227.
1. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu Bank może przyjmować tzw. ubezpieczenia pomostowe i niskiego
wkładu własnego, o ile ten rodzaj zabezpieczenia wynika ze szczegółowych regulacji produktowych i
między Bankiem a danym zakładem ubezpieczeń istnieje zawarta stosowna umowa ubezpieczenia.
2. Umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1, mogą być zawarte wyłącznie przez Bank w imieniu
własnym i na własny rachunek, co oznacza iż Bank występuje jednocześnie w roli Ubezpieczającego i
Ubezpieczonego.
3. Ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1, nie zaliczają się do ubezpieczeń grupowych i nie stosuje się do
nich postanowień § 103, § 104 i § 226 ust. 3.

Rozdział 16. Zabezpieczenie spłaty kredytu w formie ubezpieczenia w KUKE S.A.

§ 228.
Przy kredytach związanych z kontraktem eksportowym zaleca się ubezpieczenie kredytu w Korporacji
Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A., przy czym:
1) umowa ubezpieczenia eksportowego lub gwarancja ubezpieczeniowa KUKE objęta w sposób
bezpośredni lub pośredni systemem gwarantowania wypłat przez Skarb Państwa, zawarta lub
udzielona na podstawie przepisów o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach
eksportowych, lub

74
 2) cesja praw do świadczeń wynikających z umów ubezpieczenia eksportowego lub cesja praw
wynikających z gwarancji ubezpieczeniowych, objęta w sposób bezpośredni lub pośredni systemem
gwarantowania wypłat przez Skarb Państwa, zawartych lub udzielonych na podstawie przepisów o
gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych,
jest podstawą pomniejszenia rezerw do 100% wartości ubezpieczenia, w świetle rozporządzenia Ministra
Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z dnia 16
12.2008 r. Dz.U. Nr 235 poz. 1589 z późn. zm.).
§ 229.
1. Umowa ubezpieczenia nie podlega opłacie skarbowej.
2. Do ubezpieczenia kredytów zastosowanie mają:
1) Kodeks cywilny ( art. 805-834);
2) ustawa z dnia 22.05.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 z 2003 r. z
późn. zm.);
3) Ustawa o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych z dnia 7 lipca 1994
(Dz. U. Nr 86 poz. 398 z późn. zm.);
4) Ogólne warunki umów ubezpieczenia obowiązujące w zakładach ubezpieczeń.

Dział III. Zabezpieczenia wpływające na zmniejszenie wymogu kapitałowego Banku i podstawę

naliczenia rezerwy celowej
§ 230.
1. Bank stosuje różne formy zabezpieczenia wymienione w Dziale II Instrukcji. W procesie kredytowania
preferowane są zabezpieczenia możliwe do wykorzystania w technikach redukcji ryzyka kredytowego
(CRM) wpływające na zmniejszenie wymogu kapitałowego Banku z tytułu ryzyka kredytowego Banku
oraz zabezpieczenia umożliwiające pomniejszenie podstawy naliczenia rezerwy celowej.
2. Bank ogranicza ryzyko kredytowe ekspozycji poprzez stosowanie metody kompleksowej, wynikającej z
zapisów załącznika nr 17 Uchwały nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r. z
późn. zm.
3. Przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dopuszczalne jest niedopasowanie terminów
zapadalności, gdy rezydualny termin zapadalności zabezpieczenia jest krótszy niż rezydualny termin
zapadalności ekspozycji. Nie uznaje się natomiast ochrony o rezydualnym terminie zapadalności
krótszym niż trzy miesiące, gdy termin zapadalności ekspozycji jest dłuższy niż termin zapadalności
zabezpieczenia.
4. Bank, mając do dyspozycji więcej sposobów zabezpieczenia jednej ekspozycji, dokonuje podziału danej
ekspozycji na części objęte poszczególnymi formami zabezpieczenia (np. rzeczowego i finansowego), a
kwotę ekspozycji ważoną ryzykiem oblicza dla każdej części oddzielnie.
5. Jeżeli zabezpieczenie pochodzi od tego samego dostawcy, ale o różnych terminach rezydualnych,
wówczas Bank dokonuje podziału analogicznie jak w pkt 4.
6. Ekspozycja kredytowa, w stosunku do której Bank stosuje ograniczenia ryzyka kredytowego, nie może
generować kwoty ważonej ryzykiem wyższej niż ekspozycja nie zabezpieczona.

Rozdział 1. Zabezpieczenia wpływające na obniżenie wymogu kapitałowego Banku.

§ 231.
W metodzie wyliczania wymogu kapitałowego przyjętej przez Bank (metoda standardowa) ograniczanie
ryzyka kredytowego i zmniejszenie wymogu kapitałowego umożliwiają, zgodnie z załącznikami nr 4 i nr 17
do Uchwały nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r. z późn. zm., niżej
wymienione zabezpieczenia:

75
 1) rzeczywiste – finansowe i inne;
2) nierzeczywiste wynikające z zobowiązań osób trzecich;
3) umożliwiające zmniejszenie wymogu kapitałowego w wyniku przyporządkowania ekspozycji do
odpowiedniego segmentu z niższą wagą ryzyka.
§ 232.
1. Zabezpieczenie rzeczywiste oznacza technikę ograniczenia ryzyka kredytowego, w której Bank posiada
prawo, w przypadku niewykonania zobowiązania przez Kredytobiorcę, jego niewypłacalności, upadłości
lub innego zdarzenia, do upłynnienia, dokonania transferu lub przejęcia określonych aktywów lub kwot.
2. W celu skuteczności ochrony kredytowej aktywa stanowiące przedmiot zabezpieczenia rzeczywistego
muszą charakteryzować się:
1) odpowiednią płynnością;
2) długookresową stabilną wartością;
3) niskim stopniem korelacji pomiędzy wartością zabezpieczenia, a wiarygodnością kredytową
dłużnika.
3. Przez odpowiednią płynność należy rozumieć sytuację, gdy w przypadku sprzedaży zabezpieczenia
można uzyskać cenę netto nie odbiegającą od ceny rynkowej.
4. Stopień korelacji, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, oznacza wpływ wiarygodności kredytowej dłużnika na
jakość zabezpieczenia.
§ 233.
1. Zabezpieczenie nierzeczywiste oznacza technikę ograniczenia ryzyka kredytowego wynikające ze
zobowiązania strony trzeciej do zapłacenia określonej kwoty w przypadku niewykonania zobowiązania
przez kredytobiorcę.
2. Warunkiem uznania zabezpieczenia nierzeczywistego jest odpowiednia wiarygodność gwaranta oraz
zawarta umowa prawnie skuteczna.
3. W przypadku stosowania nierzeczywistej ochrony ryzyka kredytowego w formie innej niż gwarancja lub
kredytowy instrument pochodny, Bank stosuje odpowiednio przepisy załącznika nr 17 do Uchwały nr
76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r. z późn. zm. , dotyczące gwarancji.

Oddział 1 . Zabezpieczenia rzeczywiste finansowe

Rodzaje i warunki rzeczywistych zabezpieczeń finansowych
§ 234.
1. Zdeponowane w banku udzielającym kredytu środki pieniężne lub bankowe instrumenty pieniężne,
rozumiane jako certyfikat depozytowy lub podobny instrument wystawiony przez Bank udzielający
kredytu.
Preferowane formy zabezpieczenia: zastaw rejestrowy, zastaw zwykły stosowany łącznie z
pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku i blokadą środków na rachunku, kaucja.
2. Emitowane przez rządy i banki centralne dłużne papiery wartościowe, posiadające ocenę wiarygodności
kredytowej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej lub agencji kredytów eksportowych,
uznanej dla celów metody standardowej, której to ocenie można przypisać stopień jakości kredytowej
równy lub wyższy niż 4, zgodnie z Uchwałą nr 387 Komisji Nadzoru Finansowego.
Za dłużne papiery wartościowe emitowane przez rządy i banki centralne uznaje się także:
1) dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego i władze lokalne
oraz podmioty sektora publicznego, ekspozycje, wobec których traktowane są jak ekspozycje wobec
rządów centralnych;
2) dłużne papiery wartościowe emitowane przez podmioty sektora publicznego, ekspozycje, wobec
których traktowane są jak ekspozycje wobec rządów centralnych;

76
 3) dłużne papiery wartościowe emitowane przez wielostronne banki rozwoju, którym przypisuje się
wagę ryzyka 0%;
4) dłużne papiery wartościowe emitowane przez organizacje międzynarodowe, którym przypisuje się
wagę ryzyka 0%.
3. Emitowane przez instytucje dłużne papiery wartościowe, posiadające ocenę kredytową zewnętrznej
instytucji oceny wiarygodności kredytowej uznanej dla celów metody standardowej, której to ocenie
można przypisać stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3, zgodnie z Uchwałą nr 387/2008
Komisji Nadzoru Finansowego i z zasadami ważenia ryzykiem ekspozycji wobec banków.
Za dłużne papiery wartościowe emitowane przez instytucje uznaje się także:
1) dłużne papiery wartościowe emitowane przez samorządy terytorialne i władze lokalne;
2) dłużne papiery wartościowe emitowane przez podmioty sektora publicznego, ekspozycje, wobec
których traktowane są jak ekspozycje wobec banków w metodzie standardowej obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego;
3) dłużne papiery wartościowe emitowane przez wielostronne banki rozwoju, inne niż te, którym
przypisuje się wagę ryzyka 0% w metodzie standardowej obliczania wymogu kapitałowego z tytułu
ryzyka kredytowego.
4. Dłużne papiery wartościowe emitowane przez instytucje, których papiery wartościowe nie posiadają
oceny wiarygodności kredytowej uznanej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej, mogą
być przyjęte za zabezpieczenie, jeżeli spełniają następujące kryteria:
1) są dopuszczone do obrotu na jednej z uznanych giełd papierów wartościowych, których wykaz
znajduje się w § 9 pkt 2 załącznika nr 8 do Uchwały 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia
10 marca 2010 r.;
2) spełniają kryteria długu uprzywilejowanego;
3) wszystkie inne równorzędne pod względem uprzywilejowania i posiadające ocenę kredytową
papiery wartościowe, wyemitowane przez instytucję, posiadającą ocenę kredytową uznanej
zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej, której właściwe władze przypisują stopień
jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3, zgodnie z zasadami ważenia ryzykiem ekspozycji
wobec instytucji lub ekspozycji krótkoterminowych, określonymi w metodzie standardowej
obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego;
4) Bank nie posiada żadnych informacji, które sugerowałyby, że ocena kredytowa emitowanych
papierów wartościowych może być niższa niż ta wskazana w pkt 3, przy czym informację lub jej
brak stwierdza pracownik Banku przygotowujący transakcję kredytową na podstawie informacji
pozyskanych z rynku (media, internet);
5) Bank wykazuje, że płynność rynkowa danego papieru wartościowego jest wystarczająca dla uznania
go za zabezpieczenie.
5. Jednostki uczestnictwa instytucji zbiorowego inwestowania, w szczególności papiery wartościowe,
instrumenty finansowe, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, mogą stanowić uznane
zabezpieczenie, jeżeli spełniają następujące warunki:
1) wartość jednostki publikowana jest codziennie;
2) instytucja zbiorowego inwestowania może inwestować jedynie w instrumenty uznane na mocy
przepisów ust. 1-4,
przy czym stosowanie lub możliwość stosowania przez instytucję zbiorowego inwestowania transakcji
pochodnych w celu zabezpieczenia dopuszczalnych inwestycji nie wpływa na fakt uznania
zabezpieczenia w postaci jednostek danej instytucji.
6. Jednostki uczestnictwa instytucji zbiorowego inwestowania mogą stanowić uznane zabezpieczenie,
jeżeli spełniają następujące warunki:
1) wartość jednostki publikowana jest codziennie;
2) inwestycje instytucji ograniczone są do instrumentów określonych w ust. 1 – 4 oraz ust. 7 -10;

77
 przy czym stosowanie lub możliwość stosowania przez instytucję zbiorowego inwestowania transakcji
pochodnych w celu zabezpieczenia dopuszczalnych inwestycji nie wpływa na fakt uznania
zabezpieczenia w postaci jednostek danego funduszu.
7. Dłużne papiery wartościowe emitowane przez inne niż wymienione w ust. 2 – 4 podmioty, posiadające
ocenę zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej, uznanej dla celów metody standardowej,
której to ocenie można przypisać stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3, zgodnie z Uchwałą
nr 387/2008 Komisji Nadzoru Finansowego.
8. Dłużne papiery wartościowe, posiadające ocenę kredytową krótkoterminową zewnętrznej instytucji
oceny wiarygodności kredytowej uznanej dla celów metody standardowej, której to ocenie można
przypisać stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 3, zgodnie z Uchwałą nr 387/2008 Komisji
Nadzoru Finansowego i z zasadami ważenia ryzykiem ekspozycji krótkoterminowych.
Zalecane formy zabezpieczenia na dłużnych papierach wartościowych wymienionych w ust. 2-8 :
przewłaszczenie, zastaw rejestrowy, zastaw zwykły, zastaw finansowy wraz z pełnomocnictwem do
sprzedaży w razie spadku wartości przedmiotu zastawu/przewłaszczenia i blokadą.
9. Akcje lub instrumenty dłużne zamienne uwzględnione w głównym indeksie giełdy, na której są
dopuszczone do obrotu.
10. Akcje lub instrumenty dłużne zamienne nieobjęte głównym indeksem giełdowym, ale znajdujące się w
obrocie na uznanej giełdzie papierów wartościowych.
Zalecane formy zabezpieczenia: przewłaszczenie, zastaw rejestrowy, zastaw zwykły, zastaw finansowy
wraz z pełnomocnictwem do sprzedaży w razie spadku wartości przedmiotu zastawu/przewłaszczenia i
blokadą.
11. Jeżeli papiery wartościowe, o których mowa w ust. 2 -8, posiadają dwie oceny kredytowe uznanych
zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej stosuje się mniej korzystną z nich. W
przypadkach, gdy dany papier wartościowy posiada więcej niż dwie oceny wiarygodności kredytowej
uznanych zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej, należy uwzględnić dwie
najkorzystniejsze z nich, a jeśli są różne, stosuje się mniej korzystną.

Wymogi minimalne uznawalności rzeczywistych zabezpieczeń finansowych.

§ 235.
Bank może stosować w rachunku adekwatności kapitałowej zabezpieczenia finansowe, jeżeli spełniają
następujące minimalne warunki ich uznania:
1) niska korelacja:
a) nie istnieje korelacja pomiędzy wiarygodnością kredytową dłużnika i wartością zabezpieczenia,
b) papiery wartościowe emitowane przez dłużnika lub powiązany podmiot z jego grupy nie
stanowią uznanego zabezpieczenia, przy czym emitowane przez dłużnika obligacje
zabezpieczeniowe, o których mowa w § 77-81 załącznika nr 4 do Uchwały nr 76/2010 KNF z
dnia 10 marca 2010 r., mogą być uznane za zabezpieczenie transakcji z przyrzeczeniem odkupu,
jeżeli jednocześnie spełniony jest warunek określony w lit. a,
2) pewność prawna:
a) Bank wypełnia wszelkie wymogi umowne i prawne oraz podejmuje wszelkie konieczne
działania, aby zapewnić wykonalność umów w sprawie zabezpieczeń ryzyka kredytowego na
mocy prawa mającego zastosowanie do tytułu prawnego Banku do przedmiotu zabezpieczenia,
b) Bank posiada opinie prawne wskazujące na wykonalność umów w sprawie zabezpieczeń ryzyka
kredytowego we wszystkich właściwych jurysdykcjach oraz monitoruje sytuację w tym zakresie,
3) wymagania operacyjne:
a) umowy zabezpieczeń powinny być odpowiednio udokumentowane i zawierają przejrzystą i
skuteczną procedurę szybkiego upłynniania zabezpieczenia,

78
 b) Bank stosuje procedury kontroli ryzyka wynikającego ze stosowania zabezpieczenia, ryzyka
wyceny, ryzyka związanego z zakończeniem ochrony przed ryzykiem kredytowym, ryzyka
koncentracji wynikającej ze stosowania zabezpieczenia oraz oddziaływania na ogólny profil
ryzyka Banku,
c) Bank posiada procedurę dotyczącą zasad postępowania i praktyki działania
w odniesieniu do poszczególnych rodzajów i wartości akceptowalnego zabezpieczenia,
d) Bank przyjmuje wartość rynkową zabezpieczenia i ją aktualizuje co najmniej raz na sześć
miesięcy lub za każdym razem, gdy uzna, że nastąpiło znaczne zmniejszenie wartości rynkowej
zabezpieczenia,
e) jeżeli zabezpieczenie zdeponowane jest u strony trzeciej, Bank prowadzi działania sprawdzające,
czy strona ta dokonuje rozdziału między zabezpieczeniem a aktywami własnymi.

Kompleksowa metoda ujmowania rzeczywistych zabezpieczeń finansowych

§ 236.
Zabezpieczenia finansowe uwzględniane są w metodzie kompleksowej zgodnie z poniższymi zasadami:
1) w celu uwzględnienia czynnika zmienności cen, przy wycenie zabezpieczenia finansowego, wartość
rynkowa zabezpieczenia podlega korekcie z tytułu zmienności;
2) w przypadku pozagiełdowych transakcji pochodnych (OTC), jeżeli zabezpieczenie jest
denominowane w walucie różnej od waluty, w jakiej denominowana jest ekspozycja bazowa, do
korekty z tytułu zmienności dodaje się korektę uwzględniającą zmienność kursu walutowego,
adekwatną do rodzaju zabezpieczenia,
z uwzględnieniem przepisów § 69 - 78 załącznika nr 17 do Uchwały nr 76/2010 Komisji Nadzoru
Finansowego z dnia 10 marca 2010 r. z późn. zm.

Oddział 2. Inne zabezpieczenia rzeczywiste:

Rodzaje, warunki i wymogi innych zabezpieczeń rzeczywistych
§ 237.
1. Zdeponowane w instytucji będącej stroną trzecią środki pieniężne lub bankowe instrumenty pieniężne,
na rachunku nie mającym charakteru powierniczego rachunku zastrzeżonego i objęte cesją lub
przeniesieniem praw własności (nieodwołalnie) na rzecz Banku, gdy:
1) wierzytelność dłużnika od instytucji jest przelana lub zastawiona na rzecz Banku i przelew ten lub
zastaw są prawnie skuteczne i wykonalne we wszystkich właściwych jurysdykcjach;
2) instytucja, będąca stroną trzecią została powiadomiona o ustanowieniu zastawu lub przelewu
wierzytelności i na skutek tego powiadomienia może dokonywać jedynie płatności na rzecz Banku,
lub na rzecz innych stron za zgodą Banku;
3) zastaw lub przelew są bezwarunkowe i nieodwołalne.
Zalecane formy zabezpieczenia: przelew wierzytelności z rachunku, zastaw rejestrowy łącznie z
pełnomocnictwem do pobrania środków z rachunku i ich blokadą.
2. Polisa ubezpieczeniowa na życie, z której prawa zostały przeniesione na Bank lub na której został
ustanowiony zastaw na rzecz Banku, gdy:
1) ubezpieczyciel posiada ocenę kredytową uznanej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności
kredytowej, której to ocenie przypisuje się stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 2,
zgodnie z zasadami ważenia ryzykiem ekspozycji wobec przedsiębiorstw w metodzie standardowej
obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego;
2) ubezpieczyciel został powiadomiony o ustanowieniu przelewu wierzytelności lub zastawu i nie może
wypłacać kwot należnych bez zgody Banku;

79
 3) wartości wykupu polisy nie podlega obniżkom;
4) Bank posiada prawo wykupu polisy i wypłaty w odpowiednim terminie wartości wykupu, w
przypadku gdy Kredytobiorca nie wykona zobowiązania wynikającego z tytułu kredytu;
5) Bank jest informowany przez posiadacza polisy o wszelkich zaległościach w jej opłacaniu;
6) okres ochrony kredytowej obejmuje cały okres do terminu zapadalności kredytu, a w przypadku gdy
stosunek prawny wynikający z umowy ubezpieczenia wygasa wcześniej, niż stosunek prawny
wynikający z umowy kredytu, Bank jest zobowiązany do zapewnienia, by kwota wynikająca z
umowy ubezpieczenia stanowiła zabezpieczenie spłaty kredytu do końca obowiązywania umowy
kredytowej;
7) zastaw lub cesja polisy są prawnie skuteczne i wykonalne we wszystkich jurysdykcjach właściwych
dla zawarcia umowy;
8) wartość wykupu polisy będzie wypłacana na wniosek bez zbędnej zwłoki;
9) Kredytobiorca nie może żądać wypłaty wartości wykupu polisy bez zgody Banku;
10) wystawcą polisy ubezpieczeniowej jest ubezpieczyciel krajowy lub ubezpieczyciel zagraniczny, w
rozumieniu przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010r. Nr 11, poz. 66 z
późn zm.)
Zalecane formy zabezpieczenia: cesja praw z polisy ubezpieczeniowej, zastaw rejestrowy.

Oddział 3. Zabezpieczenia nierzeczywiste (wynikające ze zobowiązań „osób” trzecich)

Rodzaje, warunki i wymogi innych zabezpieczeń nierzeczywistych
§ 238.
1. Gwarancje lub inne formy zabezpieczenia nierzeczywistego podmiotów uznawanych za dostawców
zabezpieczenia wymienionych poniżej, posiadających niższą wagę ryzyka niż Kredytobiorca:
1) rządy i banki centralne;
2) wielostronne banki rozwoju;
3) organizacje międzynarodowe, ekspozycjom, wobec których przypisuje się wagę ryzyka 0% w
metodzie standardowej obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego;
4) podmioty sektora publicznego, ekspozycje, wobec których są traktowane jak ekspozycje wobec
banków lub rządów centralnych w metodzie standardowej obliczania wymogu kapitałowego z tytułu
ryzyka kredytowego;
5) jednostki samorządu terytorialnego i władze lokalne;
6) wszystkie banki, niezależnie od stopnia jakości kredytowej;
7) innych przedsiębiorców, w tym podmioty dominujące, zależne i blisko powiązane z Bankiem, którzy
posiadają ocenę kredytową uznanej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej, której
to ocenie przypisuje się stopień jakości kredytowej równy lub wyższy niż 2, zgodnie z zasadami
ważenia ryzykiem ekspozycji wobec przedsiębiorców w metodzie standardowej obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego.
2. Ochrona kredytowa w formie gwarancji jest uznawalna, z zastrzeżeniem ust 3 pkt 2 , jeżeli są spełnione
następujące warunki:
1) ochrona kredytowa jest bezpośrednia;
2) zakres zabezpieczenia jest jasno określony i bezsporny;
3) umowa o ochronie kredytowej nie zawiera żadnych klauzul, których wypełnienie leży poza
bezpośrednią kontrolą Banku, a które:
a) zezwalają dostawcy ochrony kredytowej na jednostronne wypowiedzenie umowy
zabezpieczenia (gwarancji, poręczenia itp.),

80
 b) podnosiłyby efektywny koszt ochrony,
c) mogłyby zwolnić dostawcę ochrony z obowiązku terminowej wypłaty, w przypadku gdy
Kredytobiorca nie ureguluje wymagalnych zobowiązań,
d) mogłyby umożliwić skrócenie przez dostawcę ochrony terminu zapadalności ochrony
kredytowej,
4) umowa zabezpieczenia jest prawnie skuteczna i wykonalna we wszystkich jurysdykcjach w
momencie zawarcia umowy kredytowej;
5) Bank posiada odpowiednie systemy zarządzania koncentracją ryzyka wynikającego ze stosowania
gwarancji.
3. Dodatkowe wymogi dotyczące gwarancji:
1) w przypadku niewykonania zobowiązania lub nieuregulowania płatności przez Kredytobiorcę, Bank
ma prawo we właściwym czasie zażądać od gwaranta wszelkich środków należnych zgodnie z
zawartą umową, przy czym płatność od gwaranta nie powinna zależeć od tego, czy Bank uprzednio
żądał płatności od Kredytobiorcy;
2) w przypadku zabezpieczenia dotyczącego hipotecznych kredytów mieszkaniowych, wymogi o
których mowa w pkt 1 oraz w ust. 2 pkt 3 lit. c, muszą być spełnione w terminie 24 miesięcy od daty
niewykonania zobowiązania;
3) gwarancja jest wyraźnie udokumentowanym zobowiązaniem podjętym przez gwaranta;
4) gwarancja obejmuje wszystkie rodzaje płatności, których dłużnik ma dokonać w związku z
ekspozycja, przy czym jeżeli określone rodzaje płatności są wyłączone z gwarancji, uznaną wartość
gwarancji ogranicza się odpowiednio do jej zakresu.
4. Jeżeli ekspozycja jest zabezpieczona gwarancją, która jest regwarantowana przez rząd lub bank
centralny, jednostkę samorządu terytorialnego, władze lokalne lub podmiot sektora publicznego, od
których należności są traktowane jako ekspozycje wobec rządu centralnego państwa, na którego
terytorium mają one swoją siedzibę, wielostronny bank rozwoju lub organizacja międzynarodowa,
którym przypisuje się wagę ryzyka 0% bądź też podmiot sektora publicznego, od którego należności są
traktowane jako ekspozycje wobec banków, zgodnie z metodą standardową obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, określoną w załączniku nr 4 do Uchwały nr 76/2010 Komisji
Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 r., ekspozycja taka może być traktowana jako
zabezpieczona gwarancją przez dany podmiot, gdy spełnione są następujące warunki:
1) regwarancja obejmuje wszystkie elementy ryzyka kredytowego danej ekspozycji;
2) zarówno pierwotna gwarancja jak i regwarancja spełniają wymogi dotyczące gwarancji, określone w
ust. 2 i 3, z wyjątkiem wymogu bezpośredniego charakteru w przypadku regwarancji;
3) regwarancja wystawiona przez dany podmiot zapewnia skuteczną ochronę kredytową, a skuteczność
tej ochrony, oceniona na podstawie doświadczeń historycznych, jest efektywnie nie niższa niż
skuteczność ochrony poprzez gwarancje bezpośrednią wystawioną przez ten podmiot.
5. Warunki określone w ust. 4 stosuje się w odniesieniu do ekspozycji zabezpieczonej regwarancją
wystawioną przez podmiot niewymieniony w ust. 4 w przypadku, gdy spełnione są łącznie następujące
warunki:
1) regwarancja ekspozycji jest bezpośrednio zabezpieczona gwarancją udzieloną przez jeden z
podmiotów wymienionych w ust. 4;
2) spełnione są warunki określone w ust. 4.
Oddział 4. Zabezpieczenia umożliwiające zmniejszenie wymogu kapitałowego w wyniku
przyporządkowania ekspozycji do odpowiedniego segmentu z niższą wagą ryzyka.
§ 239.
1. Hipoteka na nieruchomości mieszkalnej, która jest lub będzie zamieszkana lub przeznaczona pod
wynajem przez właściciela, pozwala na zastosowanie niższej wagi ryzyka dla ekspozycji lub jej części
zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości mieszkalnej, jeśli spełnia niżej wymienione wymogi:

81
 1) wartość nieruchomości, na której ustanowiono zabezpieczenie, nie zależy głównie od wiarygodności
kredytowej dłużnika, przy czym nie dotyczy to sytuacji, w której czynniki makroekonomiczne
wpływają zarówno na wartość nieruchomości, jak i na zdolność kredytową dłużnika;
2) ryzyko kredytowe dłużnika nie zależy głównie od przychodów generowanych przez nieruchomość
mieszkalną (wpływy z wynajmu danej nieruchomości będącej zabezpieczeniem kredytu nie mogą
stanowić źródła spłaty tego kredytu);
3) hipoteka na nieruchomości mieszkalnej podlega egzekucji w jurysdykcji właściwej dla zawarcia
umowy kredytowej oraz jest prawidłowo i terminowo zarejestrowana, zgodnie z zapisami umowy
kredytowej;
4) w umowach uwzględnia się zabezpieczenie prawidłowo ustanowione, (które spełnia wszystkie
wymogi prawne);
5) umowa w sprawie zabezpieczenia oraz przepisy prawne, na podstawie których została zawarta,
pozwalają Bankowi na zrealizowanie zabezpieczenia w odpowiednim terminie;
6) wartość nieruchomości wyznaczana jest w drodze wyceny rynkowej, jako jedynej poprawnej metody
wyceny dla przyjmowanych i utrzymywanych zabezpieczeń w Banku, sporządzonej przez
niezależnego rzeczoznawcę majątkowego (jedyna możliwa do przyjęcia przez Bank metoda wyceny
nieruchomości mieszkalnej to metoda rynkowa w podejściu porównawczym);
7) wartość nieruchomości mieszkalnej jest monitorowana regularnie, nie rzadziej niż co trzy lata;
8) w przypadku istotnych zmian warunków rynkowych, należy przeprowadzać monitorowanie wartości
nieruchomości z częstotliwością większą niż określona w pkt 7;
9) do monitorowania wartości nieruchomości i określania nieruchomości wymagających ponownej
wyceny mogą być wykorzystywane metody statystyczne;
10) aktualizacja wyceny nieruchomości jest dokonywana przez niezależnego rzeczoznawcę, jeżeli
istnieją przesłanki wskazujące, że wartość nieruchomości mogła istotnie się obniżyć w stosunku do
ogółu cen rynkowych na rynku nieruchomości;
11) w przypadku kredytów przekraczających równowartość w złotych kwoty 3.000.000,00 euro
obliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu
sprawozdawczym, wycena nieruchomości podlega aktualizacji przeprowadzanej przez niezależnego
rzeczoznawcę przynajmniej raz na trzy lata;
12) dokumentacja - rodzaje nieruchomości mieszkalnych akceptowanych przez Bank jako
zabezpieczenie są przejrzyście udokumentowane;
13) ubezpieczenie - Bank posiada i stosuje procedury ustalania, czy nieruchomości, stanowiące
przedmiot zabezpieczenia, są odpowiednio ubezpieczone od szkód.
2. Nieruchomość mieszkalna może efektywnie zabezpieczać ekspozycję lub jej część do wysokości nie
wyższej niż 50% wartości, ustalonej na podstawie wyceny niezależnego rzeczoznawcy (jeżeli wycena
nie uwzględnia wcześniej powstałych obciążeń, to wartość tę uprzednio pomniejsza się o łączną ich
kwotę).

Rozdział 2. Zabezpieczenia wpływające na zmniejszenie wielkości tworzonej rezerwy celowej.

§ 240.
1. Zabezpieczenia umożliwiające pomniejszenie podstawy naliczenia rezerwy określa „Instrukcja
klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw celowych”. Najczęściej stosowane w Banku
formy zabezpieczenia spełniające powyższe warunki to: zastaw, przewłaszczenie, hipoteka na
nieruchomości.
2. Zabezpieczenia umożliwiające zaklasyfikowanie ekspozycji do kategorii „normalne” określa „Instrukcja
klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw celowych”.

82
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW
nr 1 - Wzór weksla własnego
nr 1a - Deklaracja do weksla in blanco
nr 1b- Deklaracja do weksla in blanco poręczonego
nr 2 - Wzór weksla własnego in blanco z klauzulą „nie na zlecenie”
nr 2a- Deklaracja do weksla z klauzulą "nie na zlecenie"
nr 2b- Deklaracja wystawcy i poręczyciela do weksla z klauzulą „nie na zlecenie"
nr 3- Deklaracja do weksli in blanco wystawionych na zabezpieczenie umowy kredytowej
określającej dopuszczalne limity wykorzystania kredytu
Nr 4- Deklaracja do weksli in blanco wystawionych na zabezpieczenie umowy kredytowej
określającej dopuszczalne limity wykorzystania kredytu (poręczonych)
Nr 4a- Deklaracja do weksli in blanco wystawionych na zabezpieczenie dopłat do kredytów
preferencyjnych
nr 5- Umowa depozytu
nr 6- Umowa kaucji
nr 7- Porozumienie w sprawie rozwiązania umowy lokaty terminowej
nr 8- Oświadczenie o ustanowieniu blokady rachunku bankowego
nr 9- Zaświadczenie o ustanowieniu blokady rachunku bankowego
nr 10- Pełnomocnictwo do dysponowania środkami na rachunku bankowym prowadzonym w Banku
nr 10a - Pełnomocnictwo do rachunku z tytułu dyskonta weksli
nr 10b - Pełnomocnictwo do rachunku z tytułu wystawienia weksli
nr 11- Pełnomocnictwo do pobrania wierzytelności Banku z rachunku bankowego, gdy rachunek ten
prowadzony jest w innym banku,
nr 12- Umowa poręczenia za spłatę zobowiązania przyszłego
nr 13- Umowa poręczenia za spłatę udzielonego kredytu, pożyczki itp.
nr 14- Przykład gwarancji
nr 15- Pismo Banku do Gwaranta zawierające żądanie zapłaty gwarantowanej kwoty
nr 16- Umowa przelewu wierzytelności
nr 17- Umowa przelewu wierzytelności z rachunku bankowego
nr 18- Umowa przelewu wierzytelności za sprzedane towary/usługi
nr 19- Umowa przelewu wierzytelności z akredytywy
nr 19a - Umowa przelewu wierzytelności dla wspólnot mieszkaniowych
nr 19b - Umowa przelewu wierzytelności z umów o dofinansowanie
nr 20- Zawiadomienie o dokonaniu przelewu wierzytelności
nr 21- Zawiadomienie o dokonaniu przelewu wierzytelności z rachunku bankowego
nr 22- Zawiadomienie o dokonaniu przelewu wierzytelności z akredytywy
nr 23- Potwierdzenie dłużnika wierzytelności
nr 24- Potwierdzenie banku prowadzącego rachunek bankowy
nr 25- Potwierdzenie banku potwierdzającego akredytywę
nr 25a - Potwierdzenie od spółdzielni/dewelopera

83
nr 25b - Potwierdzenie przelewu wierzytelności z umów o dofinansowanie
nr 26- Zawiadomienie o spłacie długu
nr 27- Umowa przelewu praw z umowy ubezpieczenia
nr 27a- Zgoda na przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia
nr 27b- Pokwitowanie wydawane ubezpieczającemu, składającemu dokument ubezpieczeniowy do
przechowania w Banku
nr 27c- Zawiadomienie zakładu ubezpieczeń o przelewie wierzytelności z umowy ubezpieczenia
nr 27d- Potwierdzenie zakładu ubezpieczeń o przyjęciu do wiadomości przelewu na Bank
wierzytelności/praw z umowy ubezpieczenia
nr 27e Umowa przelewu wierzytelności z umowy ubezpieczenia grupowego
nr 28- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) rzeczy oznaczonych co do
tożsamości
nr 28a- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) rzeczy oznaczonych co do
tożsamości- zawierana w przypadku, gdy przedmiot przewłaszczenia znajduje się u osoby
trzeciej - jako najemcy, leasingobiorcy itp.
nr 29- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) pojazdu mechanicznego
podlegającego rejestracji
nr 29a- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) pojazdu mechanicznego
podlegającego rejestracji- zawierana w przypadku, gdy przedmiot przewłaszczenia znajduje się u
osoby trzeciej - jako najemcy, leasingobiorcy itp.
nr 30- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) pojazdu mechanicznego
podlegającego rejestracji z warunkiem zawieszającym
nr 30a- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) pojazdu mechanicznego
podlegającego rejestracji z warunkiem zawieszającym- zawierana w przypadku, gdy przedmiot
przewłaszczenia znajduje się u osoby trzeciej- jako najemcy, leasingobiorcy itp.
nr 31- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) rzeczy oznaczonych co do gatunku
nr 32- Umowa o przeniesienie prawa własności (przewłaszczenia) papierów wartościowych
nr 33- Umowa zastawu rejestrowego na rzeczach oznaczonych co do tożsamości
nr 34- Umowa zastawu rejestrowego na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji (1)- w
przypadku, gdy pojazd zostanie nabyty przez zastawcę w przyszłości
nr 35- Umowa zastawu rejestrowego na pojeździe mechanicznym podlegającym rejestracji (2)- w
przypadku gdy zastawca jest już właścicielem pojazdu
nr 36- Umowa zastawu rejestrowego na rzeczach oznaczonych co do gatunku
nr 37- Umowa zastawu rejestrowego na udziałach w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
nr 38- Umowa zastawu rejestrowego na akcjach będących przedmiotem obrotu na Giełdzie
nr 39- Umowa zastawu rejestrowego na akcjach zaewidencjonowanych w rejestrze Agenta Emisji
nr 40- Umowa zastawu rejestrowego na akcjach nie będących przedmiotem obrotu na Giełdzie
nr 41- Umowa zastawu rejestrowego na obligacjach
nr 42- Umowa zastawu rejestrowego na bonach skarbowych/pieniężnych*
nr 43- Umowa zastawu rejestrowego na wierzytelności
nr 44- Umowa zastawu rejestrowego na prawach do wierzytelności z rachunku lokaty terminowej
nr 45- Zawiadomienie o dokonaniu zastawu rejestrowego na wierzytelności

84
nr 45a- Zawiadomienie o dokonaniu zastawu rejestrowego na prawach do wierzytelności z rachunku
lokaty terminowej
nr 46- Umowa zastawu rejestrowego na jednostkach uczestnictwa funduszu inwestycyjnego
nr 46a- Umowa ustanowienia blokady na jednostkach uczestnictwa
nr 46b- Wniosek do Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych
nr 47- Potwierdzenie dłużnika wierzytelności o przyjęciu do wiadomości ustanowienia zastawu
rejestrowego
nr 48- Umowa zastawu zwykłego na rzeczach ruchomych
nr 49- Umowa zastawu zwykłego na wekslach
nr 50- Umowa zastawu zwykłego na wkładach na książeczce oszczędnościowej
nr 51- Umowa zastawu zwykłego na wkładach oszczędnościowych potwierdzonych certyfikatami
depozytowymi/ bonami lokacyjnymi
nr 52- Umowa zastawu finansowego na prawach do środków pieniężnych
nr 52a- Umowa zastawu finansowego na instrumentach finansowych
nr 52b- Zawiadomienie o dokonaniu zastawu finansowego na prawach do rachunku bankowego
nr 52c- Blokada i pełnomocnictwo dla Banku do dysponowania rachunkiem inwestycyjnym
nr 53- Wniosek o wpis hipoteki
nr 53a- Oświadczenie Banku do wniosku o wpis hipoteki
nr 53b- Oświadczenie właściciela nieruchomości w sprawie ustanowienia hipoteki
nr 54- Wniosek o wpis hipoteki łącznej umownej
nr 54a- Oświadczenie Banku do wniosku o wpis hipoteki łącznej umownej
nr 54b- Oświadczenie właściciela nieruchomości w sprawie ustanowienia hipoteki łącznej umownej
nr 55- Wniosek o wpis hipoteki, wykreślenie, zmianę wpisu dla KW prowadzonej w formie
elektronicznej
nr 56- Wniosek o wpis hipoteki na zabezpieczenie zobowiązania przyszłego
nr 57 - Wniosek o wpis zmiany w księdze wieczystej
nr 57a - Wniosek o zmianę wpisu hipotecznego w zakresie zastąpienia wierzytelności inną
wierzytelnością
nr 57b - Oświadczenie właściciela nieruchomości, niebędącego dłużnikiem osobistym Banku, w sprawie
zmiany wpisu hipotecznego
nr 58- Oświadczenie Banku do wniosku o wpis zmiany w księdze wieczystej
nr 58a - Oświadczenie Banku do wniosku o zmianę wpisu hipotecznego w zakresie zastąpienia
wierzytelności inną wierzytelnością
nr 59 - Wniosek o wpis hipoteki przymusowej
nr 60 - Wniosek o wpis roszczenia o ustanowienie hipoteki
nr 61 - Wniosek o wpis roszczenia o przeniesienie hipoteki na miejsce opróżnione
nr 61a- Oświadczenie właściciela nieruchomości w sprawie przeniesienia hipoteki na inne miejsce
hipoteczne
nr 62- Zezwolenie na wykreślenie hipoteki
nr 63- Oświadczenie dłużnika Banku o poddaniu się egzekucji
nr 64- Oświadczenie dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności o poddaniu się egzekucji

85
nr 64a – Oświadczenie dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności o poddaniu się egzekucji
wydania rzeczy
nr 64b - Oświadczenie dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności (osoby trzeciej) o
poddaniu się egzekucji wydania rzeczy
nr 64c - Oświadczenie dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności (osoby trzeciej) o
poddaniu się egzekucji z hipoteki
nr 65- Oświadczenie współmałżonka dłużnika Banku/współmałżonka dłużnika Banku z tytułu
zabezpieczenia wierzytelności
nr 66- Umowa przystąpienia do długu
nr 66a - Umowa przejęcia długu
nr 66b - Umowa przejęcia długu pomiędzy Bankiem a przejmującym dług za zgodą Kredytobiorcy
nr 66c - Umowa przejęcia długu pomiędzy Kredytobiorcą a przejmującym dług za zgodą Banku
nr 67- Klauzule konsumenckie
nr 68- Wskaźniki korygujące wartość przyjętych zabezpieczeń
nr 69 – Wykaz indeksów giełdowych uznanych giełd papierów wartościowych.
nr 70 - Informacja Banku o ochronie danych osobowych dłużnika Banku z tytułu zabezpieczenia
wierzytelności
nr 71 - Wzór Umowy ramowej o ustanowienie hipoteki zabezpieczającej kilka wierzytelności
nr 72 - Wzór umowy o ustanowienie administratora hipoteki
nr 72a- Wzór umowy o ustanowienie administratora hipoteki w konsorcjum bankowym
nr 72b- Oświadczenie właściciela nieruchomości w sprawie ustanowienia hipoteki na rzecz
administratora hipoteki
nr 73 - Wzór umowy o ustanowienie administratora zastawu

86