Hiện Tượng Đọng Sương Của Điều Hòa

Hiện tượng đọng sương của điều hòa trong mỗi công trình luôn làm chúng ta đau đầu
nhất, đôi khi nó còn quan trọng hơn công suất lạnh bởi đọng sương gây hậu quả ngay
lập tức dẫn đến chủ đầu tư mất niềm tin về chất lượng thiết kế và thi công lắp đặt hệ
thống điều hòa nhiều công trình. Chủ đầu tư không thanh toán hết là lỗi do hiện tượng
đọng sương gây ra.

1- Để nói tới xử lý ẩm và giải quyết các vấn đề khác liên quan đến đọng sương
đầu tiên phải nhắc lại sơ bộ về các thông số trạng thái không khí

Khi nói nhiệt độ ở 270C Chúng ta nghĩ gì. Có lẽ ai đó sẽ cảm thấy hơi dễ chịu hay hơi
nóng một chút. Nhưng đối với kỹ sư nhiệt thì nó không có nghĩa gì cả vì cái 270C là
DB hay WB thậm chí là DP ?

Khi nói về trạng thái không khí ít nhất phải có 2 thông số thông thường người ta sử
dụng DB (dry bulb temp ) và WB (wetbulb temp ) hoặc DB và RH từ đó xác định các
thông số còn lại. Một số thường dùng bao gồm :

 Nhiệt độ bầu khô (DB ) : Là nhiệt độ đo bằng nhiệt kế thông thường .ý nghĩa
của nhiệt độ này là biểu thị cảm giác nóng hay lạnh mà ta có thể trực tiếp cảm
nhận được .
 Nhiệt độ bầu ướt (WB) : Là nhiệt độ đo bằng nhiệt kế ướt nghĩa là : thông số
này hiển thị nhiệt độ của không gian đó nếu ta tăng lượng ẩm lên 100%
 Độ chứa hơi (d) : Mô tả lượng hơi nước đang tổn tại trong không khí
 Độ ẩm tương đối (RH) : là con số mô tả độ ẩm của không khí đó đã chiếm bao
nhiêu % của độ bão hòa . Không khí khô tuyệt đối RH là 0% và ở trạng thái
bão hòa là 100%
 Nhiệt độ đọng sương (DP) :là nhiệt độ của trạng thái không khí bão hòa nhưng
lại có độ chứa hơi không đổi so với trạng thái không khí đang xét . Một cách
giải thích dễ hiểu hơn là khi bạn không tăng hoặc giảm độ chứa hơi trong
phòng nhưng lại giảm nhiệt độ ,tới khi không khí bắt đầu đọng sương thì nhiệt
độ lúc đó là điểm đọng sương của trạng thái không khí ban đầu mình đang xét.
2- Sự đọng sương phổ biến trong tự nhiên

Đọng sương toàn phần: có thể kể đến hiện tượng đọng sương về khuya . Nguyên
nhân là ban ngày nhiệt độ cao làm nước bốc hơi khiến độ ẩm tăng cao . ban đêm nhiệt
độ giảm nước không bốc hơi nữa và độ chứa hơi được giữ nguyên . Khi nhiệt độ đêm
về khuya càng lạnh xuống đến và thậm chí thấp hơn điểm đọng sương thì hiện tượng
sương khuya xảy ra.

Hiện tượng đọng sương cục bộ : có thể nhắc tới ví dụ nổi tiếng nhất là ly nước đá có
nước bên ngoài .

Hiện tượng đọng sương cục bộ là do bề mặt đọng sương có nhiệt độ bằng hoặc thấp
hơn điểm đọng sương của trạng thái không khí trong phòng . Khi các lớp không khí
gần đó tiếp xúc với bề mặt này thì hiện tượng đọng sương xảy ra.

Biện pháp giải quyết vấn đề đọng sương cục bộ

Như vậy muốn giải quyết vấn đề đọng sương cục bộ này ta có 3 biện pháp có thể làm:

+ Tăng nhiệt độ của bề mặt gây đọng sương lên cao hơn nhiệt độ DP của không khí

+ Cách ly bề mặt đó với không khí trong phòng

+ Giảm nhiệt độ đọng sương của trạng thái không khí trong phòng xuống (có thể bằng
cách khử ẩm ….)

Có rất nhiều trường hợp phải xử lý ẩm nhưng có một vài cách xử lý ẩm tương
ứng với điều kiện đã nêu:

+ Để xử lý tách ẩm cho không khí của không gian kín mà không làm thay đổi nhiệt độ
thông thường có 2 phương pháp chính :

 Sử dụng vật liệu hút ẩm

 Sử dụng chu trình nhiệt

Khi không gian không phải là kín mà có sự trao đổi với không khí bên ngoài ta có thể
dùng thêm phương pháp thông gió ,hòa trộn không khí có RH thấp vào không gian
….

Một số khó khăn thường gặp nhất

Hiện tượng đọng sương làm phức tạp và gây khó khăn cho hệ thống HVAC thường
gặp gồm có:

 Hệ thống nước ngưng FCU : do không khí tách ẩm đi qua coil lạnh nên lượng
nước ngưng này lại yêu cầu một hệ thống đường ống để dẫn nó đi thải ra ngoài
. Hầu hết các đường ống nước ngưng đều thiết kế có độ dốc để tự chảy tự
nhiên và nếu đường ống thiết kế nhỏ hoặc tắc nghẽn sẽ tràn ra ngoài gây thiệt
hại .
 Gây rỉ sét ống gió : Hiện tượng đọng sương không chỉ xảy ra đối với không
khí trong phòng mà còn diễn ra bên ngoài đường ống gió . Hiên tượng đọng
sương trong ống gió xảy ra khi ống gió không được bọc cách nhiệt đi qua
không gian lạnh hơn.
 Đọng sương ở miệng gió : Mặc dù biết nguyên nhân là do không khí có nhiệt
độ đọng sương cao hơn tiếp xúc với bề mặt miệng gió lạnh gây ra nhưng hiện
tượng này là một vấn đề đôi khi phức tạp đôi khi rất khó giải quyết triệt để .

3- Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng

 Lỗi thiết kế
 Do lỗi vận hành
 Đôi khi vấn đề chỉ đến từ việc cân chỉnh lưu lượng miệng gió không đúng .
Khi có một miệng gió không được cân chỉnh đúng ,lưu lượng gió quá thấp so
với yêu cầu sẽ khiến không khí ở khu vực được phụ vụ nóng lên và dễ sảy ra
đọng sương nếu không khí ẩm bên ngoài thâm nhập vào .
4- Khắc phục hiện tượng đọng sương ở miệng gió

Như đã nêu ở trên ,ta có 3 phương pháp chính để xử lý tận gốc :

+ Tăng nhiệt độ bề mặt miệng gió : Đối với một số thiết kế ở bề mặt miệng gió có
điện trở nhỏ đủ để sưởi ấm bề mặt lên khỏi điểm đọng sương của trạng thái không khí
trong không gian điều hòa .

+ Cách ly bề mặt đọng sương : đây là phương pháp xử lý mà các kỹ sư vận hành
thường dùng . Bằng cách tăng vận tốc gió thổi ra ở miệng gió có thể xua các lớp
không khí ẩm xung quanh đi và hạn chế tiếp xúc của chúng với bề mặt miệng gió .
Tuy nhiên phương pháp này chỉ sử dụng được trong số ít trường hợp . Vì vận tốc gió
tăng ở miệng gió sẽ gây ồn và khi lượng ẩm xung quanh quá cao thì cách làm này
không hiệu quả và còn có thể gây tốn thêm năng lượng ở quạt .

+ Sử dụng các quy trình tách ẩm : có thể sử dụng trực tiếp các vật liệu tách ẩm hoặc
máy tách ẩm ( Máy tách ẩm có thể dùng riêng hoặc nằm chung trong máy điều hòa )

Bạn đang gặp khó khăn trong công tác tính toán thiết kế hệ thống điều hòa và thông
gió ?
Bạn đang gặp khó khăn trong công tác đo bóc khối lượng ? Và triển khai các bản vẽ
thiết kế hoặc bản vẽ shop ?
Hãy đăng ký học thử miễn phí một buổi tại trung tâm vnk . Những chuyên gia của
chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn

Hiện Tượng Đọng Sương Là Gì?

Nếu Bạn nào đã từng học về ngành nhiệt lạnh thì sẽ có những câu hỏi những RH 80%
nghĩa là gì? Có nhiều bạn đã hồn nhiên trả lời trả lời là có 80% hơi nước trong không
khí, và khi trả lời xong mới thấy hình như có gì đó sai sai.

Một trong những vấn đề khó chịu nhất của hệ thống HVAC là bị đọng sương. Để nói
tới xử lý ẩm và giải quyết các vấn đề khác liên quan tới đọng sương đầu tiên phải
nhắc lại sơ bộ về các thông số trạng thái không khí. Chúng ta cùng đi tìm câu trả lời
cho
TÍNH CHẤT KHÔNG KHÍ:
Nếu như nói nhiệt độ đang là 27 độ C thì bạn cảm thấy thế nào ? Dễ chịu hay là khó
chịu ??.
Nhưng đối với một kỹ sư nhiệt thì nó không có ý nghĩa gì cả vì cái 27C này đang là
DB hay WB hay thậm chí là DP

Nhiệt độ không khí là gì?

Khi xét đến đặc tính vật lý của không khí, ít nhất phải có 2 thông số, thông thường
người ta sử dụng DB (drybulb temp) và WB (wetbulb temp) hoặc DB và RH, từ đó
xác định các thông số cần thiết còn lại. Một số thông số thường hay dùng bao gồm:

 Nhiệt độ bầu khô (DB):là nhiệt độ đo bằng nhiệt kế thông thường.Ý nghĩa
của thông số này là biểu thị cảm giác nóng hoặc lạnh mà ta có thể trực tiếp
cảm nhận được.
  Nhiệt độ bầu ướt (WB): là nhiệt độ đo bằng nhiệt kế ướt. Ý nghĩa: thông số
này biểu thị nhiệt độ của không gian đó nếu ta tăng lượng ẩm lên tới 100%.
 Độ chứa hơi (d): miêu tả lượng hơi nước đang tồn tại trong không khí.
 Độ ẩm tương đối (RH): là con số mô tả mức độ ẩm của không khí đó đã
chiếm tới bao nhiêu % của độ bão hòa. Không khí khô tuyệt đối có RH là 0%
và ở trạng thái bão hòa RH là 100%.
 Nhiệt độ đọng sương (DP): là nhiệt độ của trạng thái không khí bão hòa
nhưng lại có có độ chứa hơi không đổi so với trạng thái của không khí đang
xét. Một cách giải thích dễ hiểu hơn là khi bạn không tăng hoặc giảm độ chứa
hơi trong phòng nhưng lại giảm nhiệt độ, tới khi không khí bắt đầu đọng
sương thì nhiệt độ lúc đó là điểm đọng sương của trạng thái không khí ban đầu
mình đang xét.
 Hoặc một cách giải tích khác Nếu làm lạnh không khí trong điều kiện giữ
nguyên dung ẩm d ( hoặc phần áp Suất hơi Ph), thì tới nhiệt độ ts nào đó, hơi
nước trong không khí sẽ ngưng tụ thành hơi nước bão hoà. Nhiệt độ ts gọi là
nhiệt độ điểm động sương. hay còn gọi là là nhiệt độ bão hoà hơi nước tương
ứng với áp suất Ph cho trước.
Hiện Tượng Ngưng Tụ.
Sự đọng sương rất phổ biến trong tự nhiên:
Đọng sương toàn phần: Có thể kể tới hiện tượng sương đọng về khuya. Nguyên
nhân là ban ngày nhiệt độ cao làm nước bốc hơi, khiến độ ẩm tăng cao. Ban đêm nhiệt
độ giảm, nước không bốc hơi nữa và độ chứa hơi được giữ nguyên. Khi nhiệt độ đêm
về khuya càng lạnh xuống đến và thậm chí thấp hơn điểm đọng sương thì hiện tượng
sương khuya xảy ra.

Hiện tượng đọng sương cục bộ: Ví dụ như khi ta đi trong ô tô trời mưa thì sẽ thấy
hơi nước đọng bên kính của xe ô tô.
Hiện tượng đọng sương cục bộ là do bề mặt đọng sương có nhiệt độ bằng hoặc thấp
hơn điểm đọng sương của trạng thái không khí trong phòng. Khi các lớp không khí
gần đó tiếp xúc với bề mặt này thì hiện tượng đọng sương xảy ra

Như vậy muốn Khắc phục đọng sương cục bộ này ta có 3 biện pháp có thể làm:

 Tăng nhiệt độ của bề mặt gây đọng sương lên cao hơn nhiệt độ DP của không
khí trong phòng.
 Cách ly bề mặt đó với không khí trong phòng.
 Giảm nhiệt độ đọng sương của trạng thái không khí trong phòng xuống ( có
thể bằng cách khử ẩm…) ☞ Khắc phục đọng sương trong miệng gió.
PHƯƠNG PHÁP KHỬ ẨM (DEHUMIDIFY METHODS):
Có rât nhiều trường hợp phải xử lý ẩm nhưng mình chỉ nên lên một vài cách xử lý ẩm
tương ứng với điều kiện đã nêu:
Để xử lý tách ẩm cho không khí của không gian kín mà không làm thay đổi nhiệt độ,
thông thường có 2 phương pháp chính:

 Sử dụng vật liệu hút ẩm: có rất nhiều loại vật liệu, môi chất có tính háo
nước. Khi đặt các vật liệu này trong môi trường nó sẽ tự động hút hơi nước từ
không khí xung quanh nó. Nếu muốn hiệu quả hơn người ta dùng quạt để
 cưỡng bức không khí tiếp xúc với các lớp vật liệu tách ẩm, đây cũng là nguyên
lý của một số loại máy tách ẩm. Khắc phục đọng sương trong miệng gió.
 Sử dụng chu trình nhiệt: dùng quạt thổi cho không khí đi qua một coil lạnh,
tại đây không khí gặp nhiệt độ thấp hơn điểm đọng sương nên tách ẩm. Sau đó
đưa khí lạnh đi qua coil nóng để trả lại trạng thái nhiệt độ ban đầu trước khi
cấp vào phòng. Khắc phục đọng sương trong miệng gió.
Khi không gian không phải là kín mà có sự trao đổi với không khí bên ngoài ta có thể
dùng thêm phương pháp thông gió, hòa trộn không khí có RH thấp vào không gian…

Hiện tượng đọng sương làm phức tạp và gây ra nhiều khó khăn cho hệ thống
HVAC. Một số khó khăn thường gặp nhất:

 Hệ thống nước ngưng cho FCU: do không khí tách ẩm khi đi qua coil
lạnh nên lượng nước ngưng này lại yêu cầu một hệ thống đường ống để
dẫn nó đi thải ra ngoài. Hầu hết các đường ống nước ngưng đều thiết kế
có độ dốc để chảy tự nhiên và nếu đường ống thiết kế nhỏ hoặc bị tắc
nghẽn sẽ tràn ra ngoài gây thiệt hại.
 Gây rỉ sét ống gió: hiện tượng đọng sương không chỉ xảy ra đối với
không khí trong phòng mà còn diễn ra bên trong đường ống gió. Hiện
tượng đọng sương trong ống gió xảy ra khi ống gió không được bọc
cách nhiệt đi qua không gian lạnh hơn.

 Ví dụ: vì lý do tiết kiệm, một số loại đường ống gió có thể sẽ không
được bọc cách nhiệt khi đi qua các không gian không được điều hòa.
Nhưng vì lý do nào đó, có thể là do rò rỉ gió lạnh từ không gian điều
hòa bên cạnh vào nên nhiệt độ của các không gian này đôi khi thấp hơn
so với luồng khí trong ống gió nên xảy ra hiện tượng đọng sương bên
trong ống gió.

 Đọng sương ở miệng gió: mặc dù biết nguyên nhân là do không khí có nhiệt
độ đọng sương cao hơn tiếp xúc với bề mặt miệng gió lạnh gây ra nhưng hiện
tượng này là một vấn đề đôi khi phức tạp đôi khi rất khó để giải quyết triệt để.
Có rất nhiều nguyên nhân để dẫn tới hiện tượng trên, mình sẽ dẫn ra một vài
trường hợp tiêu biểu:

 Lỗi thiết kế: mình không bình luận tới việc tính toán sai, lỗi thiết kế ở đây có
thể là do các thông số đầu bài không đúng. Đôi khi trạng thái không khí đầu
 vào trước khi xử lý lại khắc nghiệt hơn so với điều kiện thiết kế nên dẫn tới
hiện tượng trên. Hoặc có thể do cách bố trí không đúng…
 Lỗi do vận hành: khi thiết kế chủ đầu tư thường yêu cầu thiết kế tiết kiệm và
do đó thiết kế chỉ đúng khi vận hành đúng với điều kiện đầu bài chủ đầu tư đã
đưa hoặc đã chấp nhận.Nhưng khi vận hành các điều kiện này thay đổi dẫn tới
những vấn đề. Và đôi khi vấn đề chỉ đến từ việc cân chỉnh lưu lượng miệng
gió không đúng.
Ví dụ: Một gian phòng được thiết kế chỉ để điều hòa chủ yếu về nhiệt độ và không
cần tách ẩm. Nhưng khi vận hành người ta thêm các vật dụng có tỏa ra ẩm vào không
gian đó, hoặc các kết cấu không đảm bảo kín để gió rò rỉ từ bên ngoài nhiều, ra vào
mở cửa quá nhiều…Hậu quả là độ ẩm trong không khí tăng lên và có thể dẫn tới tình
trạng đọng sương ở miệng gió.

Khi các một miệng gió không được cân chỉnh đúng, lưu lượng gió quá thấp so với yêu
cầu sẽ khiến không khí ở khu vực được phục vụ nóng lên và dễ xảy ra đọng sương
nếu có không khí ẩm bên ngoài thâm nhập vào .

KHẮC PHỤC HIỆN TƯỢNG ĐỌNG SƯƠNG Ở MIỆNG GIÓ:

Như đã nêu ở phía trên trên, ta có 3 phương pháp chính để xử lý tận gốc:

 Tăng nhiệt độ bề mặt miệng gió: đối với một số thiết kế, ở bề mặt miệng gió
có điện trở nhỏ đủ để sưởi ấm bề mặt lên khỏi điểm đọng sương của trạng thái
không khí trong không gian điều hòa.
 Cách ly bề mặt gây đọng sương: đây là phương pháp xử lý mà các kỹ sư vận
hành thường dùng. Bằng cách tăng vận tốc gió thổi ra ở miệng gió ta có thể
xua các lớp không khí ẩm xung quanh đi và hạn chế sự tiếp xúc của chúng với
bề mặt miệng gió.
 Tuy nhiên, phương pháp này chỉ sử dụng được trong một số rất ít trường hợp.
Vì vận tốc gió tăng ở miệng gió sẽ gây ồn và khi lượng ẩm xung quanh quá
 cao thì cách làm này không hiệu quả và còn có thể gây tiêu tốn thêm năng
lượng ở quạt. ☞ Khắc phục đọng sương trong miệng gió.
 Sử dụng các quy trình tách ẩm: có thể sử dụng trực tiếp các vật liệu tách ẩm
hoặc máy tách ẩm ( máy tách ẩm có thể dùng riêng hoặc nằm chung trong máy
điều hòa ).