LIKOVNI – ODGOVARANJE

1. ARHITEKTURA MODERNE KONSTRUKCIJE

- MODERNI MATERIJALI: čelik, (armirani) beton ; ne nalaze se u prirodi, novi način gradnje,
ukida se odnos tereta i nosača
- KONSTRUKCIJE:
- 1. ČELIČNE K. – 19.st., čelični el. se spajaju vijcima ili zavarivanjem, brža
izgradnja i više građevine
- 2. ARMIRANO BETONSKE K. – 20.st., dvije građe: čelični kostur i beton
- MODELI GRADNJE:
- 1. SKELETNA – samonosivi kostur od vertikalnih i horizontalnih el.,
zatvorenost u pravilne geometrijske oblike
- 2. STUB I KONZOLA – na središnji stub su obješene konzole (horizontalni el.),
omogućuju se slobodni oblici
- 3. LJUSKASTA KONSTR. – vitoperna ljuska, napeta čelična mreža zalijeva se
betonom , različiti maštoviti oblici, zgrade ne ovise o horizontalnim i
vertikalnim

EGIPATSKI HRAMOVI

- Egipatski hramovi posvećeni bogu Amonu (Amonov hram u Karnaku)

- Ulazna konstr. sa zidom nakošenih stranica (aleja ovnova vodi do pilona)
- Nizanje volumena – aleja ovnova, pilon, dvorište, hipostilne, dvorana (dvorana
stupova), svetiše

MEZOPOTANSKI HRAMOVI

- Hram u Luksoru
- Monumentalne sjedeće skulpture pred ulazom u hram
- OBELISKI – kameni stup s piramidalnim završetkom
- Drevne civilizacije ; Egipat i Mezopotamija (5 naroda: Sumerani, Akađani, Babilonci, Asirci,
Perzija)
- Mezopotamija; ZIGURAT (hram)
- stepenasta građevina na 7 nivoa (izlomljena os kretanja)
- Glina sušena na suncu (guli se, hram se uništava) - opeke
- Na vrhu hram ili kip mjesnog božanstva (samo se u nju može ući)
- Oko zigurata vodile su rampe ili stube
- 3 nova konstr. rješenja el. : lezena, lučni/polukručni oblik na ulazu (arkada), bačvasti
svod

GRČKI HRAM

- Nema lukova (sve spajano ravno)

- Podnožje – STILOBAT
- Stupovi povezani ARHITRAVOM
- FRIZ – METOPE (kvadratne ploče) i TRIGLIFI (kamene ploče s 3 utora/kanelira)
- TIMPANON – trokutasto polje zabata (zabatni trokut)
- DORSKI STUP
- Statičnost, masivnost; nema bazu, ima tijelo i kapitel – spljošteni jastuk
- JONSKI STUP
 - Elegantniji i kićeniji (vitkiji stupovi)
- Baza,tijelo, kapitel u obliku zavojnice (volute)
- KORINTSKI
- Baza, tijelo, kapitel u obliku lišća akantusa
- PARTHENON, Atenska akropola
- Longitudinalna građevina
- PERIPTER – sa svih strana okružen stupovima
- PRONAOS – predvorje (ispred naosa)
- CELA / NAOS – svetište
- Dorski red
- METOPE reljefno ukrašene
- TIMPANON – ukrašen skulpturama
- Kip Atene Djevice – autor Fidija
- Kasetirani strop – kvadrati koji su reljefno udubljeni
- Hram građen u ljudskim mjerama
- Zlatni rez – osnova za proporcije hrama
- Nepravilnost zbog optičke pravilnosti (enthasis – zadebljanje stupa u sredini, stilobat
– neznatno ispupčen)
- EREHTEION (preko puta Parthenona)
- Atipičan hram
- Razveden tlocrt (više prostorija / dijelova)
- Na nekoliko etaža
- Stupovi jonskog reda
- KARIJATIDE – ženske figure koje preuzimaju ulogu stupa (Atlas – muški )

BAZILIKA

Bazilika Maksencijeva

- U antičkom Rimu ima javnu namjenu – tržnica ili sudnica

- Longtudinalni tip, 3 broda
- Središnji brod viši i širi od bočnih – gornji dio ima prozore – bazilikalno osvjetljenje
- Prvi put križni svod
- Velika građevina – BETON (ispuna kamenog zida)
- Od 313. g. počinje izgradnja bazilika za sakralne svrhe
- Bazilika sv. Petra u Rimu
- Longitudinalna građevina, oblik latinskog križa
- Ulaz – zapad, oltar- istok
- Atrij – zatvoreno unutarnje dvorište ispred crkve
- Narteks – zatvoreno predvorje
- Bazilikalno osvjetljenje
- Otvoreno drveno krovište

PROFANA (SVJETOVNA) ARHITEKTURA

- TEATAR – polukružni oblik

- ORKESTRA – mjesto za kor i glumce
- SKENA – služi kao garderoba
- Pročelje skene – PARASKENIJ – služi kao KULISA
- Gledalište – auditorij
 - Iskorišten prirodni pad terena – gledalište se amfiteatralno spušta do orkestre
- Zadnji red gledališta udaljen od orkestre 65 m – izvrsna akustika
- Rimsko kazalište – Bosra, Sirija, 2.st.
- Polukružna orkestra
- Primjena betona i konstrukcije lukova
- Zidana konstrukcija s arhitektonskom kulisom u proskeniju