BASİT HARMONİK HAREKET

1. Basit harmonik hareket yapan tüm sistemlerin periyodu,

genliğe bağlı değildir.
k
k

k m
m
2. Basit harmonik hareket yapan sistemlerde rol alan net kuv- m α
vetin özellikleri: Yatay düzlemde Düşey düzlemde Eğik düzlemde

a) Kuvvet, hareket süresince değişkendir.

Yukarıdaki sistemlerde salınım periyodu eşittir.
b) Kuvvetin yönü, daima denge konumuna doğrudur.
c) Kuvvet sabiti k olan bir yay, 2, 3, 4 ..... eşit parçaya bö-
c) Kuvvetin büyüklüğü, denge konumundan olan uzaklık lündüğünde her özdeş parçanın kuvvet sabiti sırasıyla
ile doğru orantılı olarak değişir. 2k, 3k, 4k ..... olur.

d) Kuvvetin büyüklüğü denge konumunda sıfır, uç nokta- Buna göre, bir yay iki eşit I II

larda maksimumdur. parçaya bölünüp, şekildeki

gibi I ve II sistemleri yapılı-
2k 2k
yor. Kütlesi m olan cisimler
k
yaylara asıldığında oluşan
3. Basit harmonik harekette ivmenin özellikleri:
basit harmonik hareketlerin
a) İvme, hareket süresince değişkendir. periyodu keş = 2k + 2k
keş = 4k
b) İvmenin yönü net kuvvetin yönü ile aynıdır. m m keş = k
T I = 2r ; T II = 2r
k 4k
c) İvmenin yönü, daima denge konumuna doğrudur. dır.
d) İvmenin büyüklüğü, denge konumundan olan uzaklık ile
6. Basit harmonik hareket yapan bir basit sarkaca ait bazı özel-
doğru orantılı olarak değişir.
likler:
e) İvmenin büyüklüğü denge konumunda sıfır, uç nokta-
a) İpin ucuna asılı kütle değerine ve genliğin büyüklüğüne
larda maksimumdur.
bağlı değildir.

b) Bulunduğu ortamın çekim alanı büyüdükçe periyot de-

ğeri azalır.
4. Basit harmonik hareket yapan bir cismin hızının özellikleri:

a) Hareket süresince değişkendir.

7. Basit harmonik hareket yapan bir cismin, kuvvet-zaman, iv-
b) Hız, denge konumunda maksimum uç noktalarda sıfırdır. me-zaman ve kuvvet-uzanım, ivme-uzanım grafikleri aşağı-
r da çizilmiştir.
c) Hareketin genliği r ise, denge konumundan uzaklık-
2
3 F a
taki hızın büyüklüğü, maksimum hız değerinin katı-
2
dır. mω2r ω2r

t t
0 T T 0 T T
–mω2r 2 –ω2r 2
5. Yaya bağlı bir cismin basit harmonik hareketine ait bazı özel-
likler:
F a
a) Periyot, cismin bulunduğu ortamın çekim alanına ve mω2r ω2 r
hareket genliğine bağlı değildir.
r r
b) Cismin kütle değeri ve yayın kuvvet sabiti aynı olduğu x x
–r 0 –r 0
sürece sistemin yaptığı basit harmonik hareketin peri-
yodu aynıdır. –mω2r –ω2r