-1-

XXVII. ULUSAL FİZİK OLİMPİYATI BİRİNCİ AŞAMA SINAVI-2019

1. Metroda tren bekleyen bir öğrenci v1

bu sırada peron boyunca yürümekte-
dir. =125 m uzunluğundaki peron ile
• •
trenin uzunluğu eşittir. Peronun iki v2
K L
ucuna K ve L noktaları diyelim.
Öğrenci K noktasından L’ye doğru
sabit v1=50 cm/s hızla yürüyor. Tam
80 s sonra tren L noktasından perona
v2=36 km/h hızla giriş yaparak hemen sabit ivmeyle yavaşlamaya başlıyor. Öğrenci ile tren birbirlerine
doğru hareket ediyor ve bir süre sonra öğrenci trenin ön ucu ile aynı hizaya geldiği anda hızını ters yöne
çevirip trenle aynı yönde aynı hızla hareket ediyor. Tren yavaşlayıp tam peronun ucunda durduğu anda
öğrenci de duruyor. Trendeki ilk kapının ortası trenin başından 6,25 m uzaklıkta olup, kapılar arasındaki
mesafe de 6,25 m’dir.

Buna göre, öğrenci durduğunda baştan kaçıncı kapıya en yakındır?

A) 8 →→→→ B) 7 →→→→ C) 6 →→→→ D) 5 →→→→ E) 4

2. Yatayla  açısıyla v0 ilk hızı ile atılan bir cismin hareketi sırasındaki maksimum kinetik enerjisinin
maksimum potansiyel enerjisine oranı 4/3 olup cismin menzili ’dir. Aynı noktadan yatayla 2 açısı
 v
yapacak şekilde ilk 2v0 hızı ile atılan bir cismin ile yatayla açısı yapan 0 ilk hızı atılan başka bir
2 2
cismin menzilleri arasındaki fark kaç ’dir?

17 8 8 3 13 3 13
A) →→→→ B) →→→→ C) →→→→ D) →→→→ E)
4 3 7 4 4

v0
3. xy düzleminde hareket eden bir cismin hızı v = v0 i + j olduğu anda üzerine bir kuvvet uygulan-
2
maya başlıyor. Cismin üzerindeki net kuvvet F = F0 i − 2F0 j olup hareketi boyunca sabit kalmaktadır.
v0 7
Kuvvet uygulanmaya başlandıktan 𝑡 süre sonra, cismin hızının büyüklüğü v t = oluyor.
2

Kuvvet uygulanmaya başladıktan 2t süre sonraki hızının büyüklüğü v2t, 2t süre sonraki hızın
v
büyüklüğü v3t olduğuna göre 2t oranı kaçtır?
v3t

11 13 15 17 19
A) →→→→ B) →→→→ C) →→→→ D) →→→→ E)
21 23 26 27 29

4. Düşey konumunda yarıçapı R=0,4 m olan ince bir helezonun sarımları arasındaki m →
85 R g 
uzaklık h=0,7 m’dir. Helezon boyunca kütlesi kg olan bir boncuk sürtünmesiz
48
olarak hareket edilmektedir. Boncuk durgun halden serbest bırakılıyor. h H

30
Buna göre boncuk düşeyde H= m yol aldığı anda boncuğun helezona
17
uyguladığı kuvvet kaç Newtondur? (=3)

A) 135 →→→→ B) 145 →→→→ C) 155 →→→→ D) 165 →→→→ E) 175

 -2-

5. y=px2 denklemi ile ifade edilen parabolik şekilli bir telin üzerine sürtün- y
mesiz bir şekilde hareket edebilen bir boncuk takılmıştır. Tel şekildeki gibi
→ y = px 2
x=0 noktasından geçen düşey bir eksen etrafında belirli bir sabit 0 açısal 0
g 
hızı ile dönmektedir. Bu açısal hızda boncuk hangi konumda serbest
m
bırakılırsa bırakılsın tele göre hareketsiz kalmaktadır.

Buna göre, 0 açısal hızı nedir? x

pg pg
A) →→→ B) pg →→→ C) →→→ D) 2 pg →→→ E) 2pg
2 2

6. Sürtünmesiz bir ray üzerinde hareketsiz duran 2 →

tane m kütlesi ve onlara doğru hareket etmekte olan g 
2m kütleli bir blok bulunmaktadır.

Sistemde oluşacak bütün çarpışmaların esnek ola- H

cağını kabul edersek 2m kütleli bloğun rayın H
yüksekliğindeki yatay kısmına ulaşabilmesi için 2m m m
gerekli olan ilk kinetik enerjisi en az kaç mgH
olmalıdır?

A) 2 →→→→ B) 8 →→→→ C) 36 →→→→ D) 54 →→→→ E) 162

7. Kütleleri farklı olan iki noktasal • • • • • •

→ → →
cisim aynı uzunluktaki iplerle tavana 
asılarak denge konumunda Şekil
g  g  g

1’deki gibi h yüksekliğe çekiliyor. Aynı

anda serbest bırakılan sarkaçlar ara- H
sında Şekil 2’deki merkezi ve esnek h
çarpışma gerçekleşiyor.
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3
Sarkaçlardan birisi Şekil 3’teki gibi denge konumundaki noktada hareketsiz kaldığına göre diğer
sarkacın çıkacağı en büyük yükseklik kaç h’dir?

A) 2 →→→→ B) 3 →→→→ C) 4 →→→→ D) 5 →→→→ E) 7

8. Yatay sürtünmesiz düzlem üzerinde durgun 2m kütleli bir bloğun içinde

R yarıçaplı silindirik bir boşlukta kütlesi m olan sürtünmesiz bir cisim →
bulunuyor. g 

Bu cismin tam tur dönebilmesi için en alt noktada kendisine veril- •

mesi gereken en küçük ilk hız nedir? R
m
2m

A) (5 + 3 ) gR →→→ B) (5 − 3 ) gR →→→ C) (1 + 2 ) gR
D) 5gR →→→→→→ E) 7gR

9. M kütleli, R yarıçaplı küresel ve homojen iki gezegenin merkezleri arasındaki mesafe 8R’dır. Bu
gezegenlerden birinin diğerine en yakın noktasından diğerine doğru m kütleli bir uydu fırlatılıyor.

Buna göre, uydunun diğer gezegene ulaşabilmesi için fırlatılması gereken minimum hız bü-
yüklüğü ne olmalıdır? Gezegenleri hareketsiz kabul ediniz.

M M 5 M 9 M 25 M
A) →→→ B) →→→ C) →→→ D) →→→ E)
4R R 9R 7R 28R
 -3-

10. r yarıçaplı, 2r yüksekliğindeki bir silindirin hemen üstüne bu silindirin taban alanına sığabilecek en
büyük yüzey alanlı bir küp yerleştiriliyor. Bu durumda ikilinin kütle merkezi ile silindirin kütle merkezi
arasındaki mesafe y1 oluyor. İkinci durumda ise bu silindirin hemen üstüne bu silindirin taban alanını
içine alabilecek en küçük yüzey alanlı bir küp yerleştiriliyor. Bu durumda ikilinin kütle merkezi ile silindirin
kütle merkezi arasındaki mesafe y2 oluyor.

y1
Buna göre, oranı kaçtır? (=3) (Cisimler aynı maddeden yapılmıştır.)
y2

2+ 2 2+2 2 1+ 3 2 1+ 2 1+ 2 2
A) →→→ B) →→→ C) →→→ D) →→→ E)
8 8 8 8 8

11. Çok hafif plastikten yapılmış taban kenarı  uzunluğunda kare prizma
→
şekilde bir sürahiye şekilde görüldüğü gibi h yüksekliğine kadar su dolduru- g 
luyor. Bu sürahi üzerinde kaymayacağı kadar sürtünmeli bir yüzey vasıtası
ile yavaş yavaş eğiliyor.

Eğer yüzeyin yatay ile yaptığı  açısı 30 olduğunda sürahi devriliyor h
h
ise oranı kaçtır? (Sürahinin ağırlığı suyun ağırlığı yanında ihmal edilebi-
lir, suyun yüzeyi her zaman yere paralel kalacak kadar yavaş hareket ettiril-
mektedir.)

3 3 3 5 13
A) + 1 →→→ B) 3 →→→ C) →→→ D) + →→→ E) 3+
2 2 2 3 2

12. Havasız ortamda bulunan içi sıvı ve gaz dolu sistemin sağ
tarafının kesit alanı 3S iken sol tarafının kesit alanı S’dir. Sol tarafta →
gaz bulunduran sistemin sağ tarafında M kütleli sürtünmesiz olarak g
gaz h
hareket edebilen bir piston bulunmaktadır. Bu durumda sıvı
seviyeleri eşit olup sol taraftaki gaz bölmesinin sıvı yüzeyinden M
itibaren yüksekliği h’dir. Sağ taraftaki pistonun üzerine M kütleli bir
h
cisim konuluyor ve piston kadar aşağıya inip dengeye geliyor.
12
Bundan sonra pistonun üzerine 2M kütle daha konuluyor. sıvı

Buna göre, iki koldaki sıvı seviyeleri arasındaki fark kaç h olur?
(Gazın sıcaklığını sabit kabul ediniz.)

13. Uzunluğun yarısı özkütlesi t=0,8 g/cm3 olan tahtadan, diğer uzunluğunun yarısı ise m=1,4 g/cm3
olan metalden yapılmış bir çubuk, boş bir kabın tabanında yatay olarak durmaktadır. Kap özkütlesi s=1
g/cm3 olan su ile tamamen dolduruluyor.

Buna göre, çubuğun denge konumu aşağıdaki hangi şıkta doğru gösterilmiştir? (Çubuk ile kap
arasına su sızabilecek kadar küçük boşluklar vardır.)

A) B) C) D) E)

sıvı sıvı sıvı sıvı sıvı

45o 60o •
 -4-

14. Durgun asansörün içinde iki kap içinde özdeş sıvılarda batmış olan →
X ve Y cisimler şekildeki gibi bulunmaktadır. Bu durumlarda iplerdeki g T2
gerilme kuvvetleri T1 ve T2 her birisi 10 N’dur. Asansör aşağıya doğru a
a=2 m/s2 ivme ile hareket etmeye başlıyor.
X Y
Buna göre, iplerdeki gerilime kuvvetleri T1 ve T2 sırası ile kaç T1
N’dur?

A) 8; 8 →→→ B) 12; 8 →→→ C) 8;12 →→→ D) 10;10 →→→ E) 12; 12

15. Sıvı içerisinde hareket eden bir cisme, sıvının vizkozitesinden kaynaklanan direniş kuvveti etki eder.
Sabit v hızı hareket eden yarıçapı r olan küresel bir cisme etki eden direniş kuvveti F=6rv ile verilir.
Burada  sabiti sıvının vizkozite katsayısıdır. Sıvının vizkozite sabitini bulabilmek için tasarlanan
deneyde özkütlesi 1,5 g/cm3 olan sıvının içerisine serbest bırakılan özkütleleri 2 g/cm 3 ve r=2 cm
yarıçaplı küresel cisimler bir süre sonra sabit bir hızla hareket etmektedirler. Bu sabit hız terminal ya da
limit hız olarak isimlendirilir. Cisimler terminal hızla hareket etmeye başladıktan sonra, cismin gittiği
mesafeye (x) karşılık gelen hareket süreleri (t) ölçülmüştür. 5 kez farklı mesafeler için yapılan bu
ölçümler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Ölçüm 1 Ölçüm 2 Ölçüm 3 Ölçüm 4 Ölçüm 5

(x) 22,5 48,84 69,3 71,5 90,75
(t) 2,25 4,44 6,3 7,15 8,25

Bu ölçümleri kullanarak sıvının her ölçüm sonunda bulduğunuz  değerlerinin ortalaması kaç
kg/m.s’dir?

A) 3,72 →→→ B) 3,77 →→→ C) 4,08 →→→ D) 4,28 →→→ E) 4,41

16. Düzgün silindirik bir kabın içerisinde 65 C sıcaklığında su bulunmaktadır. Bu kabın tabanındaki sıvı
basıncı P’dir. Kabın içerisinde m kütleli -10 C sıcaklığında buz atılıyor. Bir süre sonra T 1 denge
6P
sıcaklığına ulaşan bu kabın tabanındaki sıvı basıncı oluyor. Eğer bu kabın içerisine m değil de 3m
5
kütleli buz atılsaydı denge sıcaklığı T2 olurdu.

Buna göre, sıcaklık T1-T2 farkı kaç C olur? (Suyun özkütlesi sıcaklıkla değişmediğini kabul ediniz.)

A) 40,4 →→→ B) 31,25 →→→ C) 23,5 →→→ D) 17,5 →→→ E) 12,7

17. Uzunluğu  izole edilmiş kap bir ucundan geçen düşey eksen 
etrafında döndürülmektedir. Kabın içinde ısıca yalıtılmış, sızdırmasız
ve sürtünmesiz olarak hareket edebilen m kütleli pistonun bir vakum
tarafında gaz, bir tarafında ise serbest uzunluğu  ve uçları piston ile gaz
kabın dönme eksenin geçtiği duvarına bağlı olan bir yay bulunuyor.
Sistem  açısal hızı ile dönerken denge durumunda piston eksenden
 kadar uzaklıktadır. Sistemin açısal hızı yavaşça arttırılarak 2 yapıl-
3
dığında denge durumunda piston eksenden uzaklıktadır.
2

Buna göre, sistemin açısal hızı yavaşça arttırılarak 3 yapılırsa denge durumunda pistonun
eksenden uzaklığı kaç  olur? (Tüm süreçlerde sıcaklığın değişmediğini kabul ediniz.)

1+ 6 2 6 −1
A) 4 − 6 →→→ B) 2 2 − 1 →→→ C) →→→ D) →→→ E) 2 6 − 3
2 2
 -5-

18. Şekildeki sistemde y= noktasında bulunan q yüküne, x= 3  nokta- y

•q
sında bulunan q yükünün, y= - noktasında bulunan -4q yükünün ve x
ekseni üzerinde bulunan qK yükünün uyguladığı elektrik kuvvetlerin toplamı
sıfırdır. • •
qK 3 q x

qK • -4q
Buna göre, olduğuna göre oranı kaçtır?
q

13 11 13 13 13 11 13 13 13
A) →→→ B) →→→ C) →→→ D) →→→ E)
7 7 7 49 49

19. Yükü -q olan bir cisim etrafında yükü 2q ve kütlesi m olan noktasal cisim yarıçaplı r olan dairesel bir
yörünge üzerinde sabit hızıyla hareket etmektedir.

q2
Bu cismin dairesel yörüngesinin yarıçapını iki katına çıkartmak için yapılan iş kaç olur?
4  0r

1
A) →→→→ B) 1 →→→→ C) 2 →→→→ D) 4 →→→→ E) 8
2

20. Kapasiteleri C1=0,04 F, C2=0,06 F, C3=0,12 F ve C4=0,08 F olan dört


C2 C3
kondansatör ile e.m.k.’sı =120 V şekildeki gibi bağlıdır. C1 kondansatörünün C1
plakaları arasındaki mesafe yarıya indirilip C2 kondansatörünün plakalarının
C4
arasına plakalar ile aynı alana sahip ama kalınlığı plakalar arası mesafenin 3/4’ü
kadar olan metal levha yerleştiriliyor.

Buna göre, yapılan iş kaç J’dür? + -


A) 216 →→→→ B) 168 →→→→ C) 94 →→→→ D) 72 →→→→ E) Hiçbiri

21. Beş rezistans ile iki üreteçle oluşan devre şekilde gibidir.
1 = 2  2 = 1 
Buna göre, R4 direncinden geçen akım kaç amperdir?

17 8 8 3 13 3 13 + - + -
A) →→ B) →→ C) →→ D) →→ E)
4 3 7 4 4 1 = 8 V 2 = 12 V
4 = 3 
3 = 1 
5 = 2 

22. Uzunluğu , kütlesi m olan katı metal çubuk K K

+ - •
+ - •
iki ucundan uzunlukları  iletken, uzamayan, • •

ağırlıksız ve esnek tellere Şekil 1’deki gibi → →
yatay olan B manyetik alanında asılıdır. K g  g 
anahtarın kapatılmasıyla devrede  akımı
akmaya başlıyor. Bu durumda teller Şekil B B
2’deki gibi bükülmekte ve çubuk bir miktar
yukarı kalkmaktadır. h
m
Buna göre, çubuğun h yükselmesi nedir?
Şekil 1 Şekil 2
(Çubuğun ağırlığı tellere etki eden manyetik
kuvvetten çok büyüktür.)
3
<<1 ise cos1 ve sin- olur.
6
 -6-

23. Yarıçapı r olan bir küre tamamı kırılma indisi 𝑛 olan bir sıvı ile dolu kabın içerisinde bulunmaktadır.
Sıvı yüksekliği kürenin çapı kadardır (kürenin tamamı içine alacak şekilde). Kürenin merkezinden geçen
doğru üzerinde ve düşeyde küre yüzeyinin en üst noktasından r kadar yükseklikte noktasal bir ışık
kaynağı hava ortamında bulunmaktadır.

Kürenin tabanında oluşan gölgenin alanı 2r2 olduğuna göre n kaçtır?

5
A) 2 →→→→ B) 5 →→→→ C) 3 →→→→ D) 7 →→→→ E)
2

24. İçi boş metal silindir şeklinde olan kabın yarısı kırıcılık indisi 1,5 sıvıyla doludur. 
Kabın tavanındaki dedektör tabandaki aynaya ışık yollayıp geri algılama süresini t
olarak ölçüyor. Daha sonra sistemin sıcaklığı 200 C arttırılıyor. Sıvının hacimce h
genleşme katsayısı 10-4 C-1, kabın yapıldığı maddenin boyca genleşme katsayısı 2
5.10-5 C-1, sıvının ilk kırıcılık indisi 1,5 olarak veriliyor. Sıvıların sıcaklığı arttırıl-
dığında kırıcılık indisi 1 C başına 0,0005 kadar azalmaktadır.
n h
Buna göre, dedektörün algılama süresi t’‘ye göre yüzde kaç değişmiştir? 2

A) 1 →→→→ B) 2,1 →→→→ C) 3,2 →→→→ D) 4,4 →→→→ E) Hiçbiri

25. Optik eksenleri çakışık, odak uzaklıkları eşit ve f olan f f

ince kenarlı ile kalın kenarlı mercekler arasındaki uzaklık
’dir. Soldaki mercekten 3f uzaklıktaki noktasal bir cismi-
nin sistemdeki görüntüsü sonsuzda oluşmaktadır. Mer-  • •

ceklerin odak uzaklıkları 2f, aralarındaki uzaklık 10 yapı- 3f

lıyor. Noktasal cismi yakınsak merceğin yine 3f soluna

konuluyor.

Buna göre, cismin sistemdeki son görüntüsü kalın kenarlı mercekten kaç f uzaklıktadır?

5 1
A) 3 →→→→ B) →→→→ C) 2 →→→→ D) 1 →→→→ E)
2 2
 -7-

XXVII. ULUSAL FİZİK OLİMPİYATI BİRİNCİ AŞAMA SINAVI ÇÖZÜMLERİ-2019

1.
v 2 t 10t
=125= = = 5t  t = 25 s
2 2
v 10
a= 2 = = 0,4 m/s2
t 25
x=v1t1=0,5.80=40 m
at 2
-40=125-40=v1t2+v2t2- 2
2
2
0,4t 2
85=0,5t2+10t2-
2
0,4t22-21t2+170; t2=10 s
t3=25-10=15 s
y=x+0,5t2=40+0,5.10=45 m
z=y-0,5t3=45-0,5.15=37,5 m
s=z-6,25=37,5-6,25=31,25
s 31,25
N-1= = = 5 ; N=6
6,25 6,25

2. →
Cismin yatay ve düşey hızları g 
v0x=v0sin; v0y=v0cos v0
mv 0y 2 mv 02 sin2 
mgH= =
2 2
mgH v 0 sin  3
2 2
3
= =  sin  = ;  = 60o
mv 02 v 02 4 2
2
cismin hareket süresi
2v 0y
t=
g
cismin menzilinden hız
=v0xt= 2v 0 sin  cos  = 2v 0 sin 60 cos 60 = v 0 3
2 2 o o 2

g g 2g
olarak bulunur.
2v 2 sin2.60o cos 2.60o 4v 2 3
1= 0 =− 0 = −4
g 2g
2
v  60o 60o
2  0  sin cos
1 v 02 3
2=  
2 2 2
= =
g 4 2g 4
17
x=1+2=4+ =
4 4
 -8-

F0
3. a=
m
v0
vx=v0+at; vy= -2at
2
2
v0 7  v0 
vt= = ( v0 + at )2 +  − 2at 
2  2 
7v 02 v 2 v
= v 02 + 2v 0 at + a2 t 2 + 0 − 2v 0 at + 4a2 t 2  at = 0
4 4 10
2
 v0  v 2 v 13
v2t= ( v0 + a.2t )2 +  − 2a.2t  = v 02 + 4a2 t 2 + 0 + 16a2 t 2 = 0
 2  4 2
2
 v0  v 2 v 23
v3t= ( v0 + a.3t )2 +  − 2a.3t  = v 02 + 9a2 t 2 + 0 + 36a2 t 2 = 0
 2  4 2
v 2t 13
=
v 3t 23

4. Cismin hareketini eğim açısı  → N2

h 0,7 7 g 
sin= = =
( 2r ) + h
2 2
( 2.3.0,4 ) + 0,7
2 2 25 v cos 

2r 2.3.0,4 24 v N G h
cos= = =  1

( 2r )2 + h2 ( 2.3.0,4 )2 + 0,72 25 2r

olan eğik düzlem üzerinde ve aynı zamanda vcos hızı ile yarıçapı r olan bir daire üzerinde hareketin
süperpozisyonu olarak kabul edilebilir. Cisim sabit ivme ile hareket etmektedir. Cisim H kadar dikey
yönde indiğinde hızı
v= 2gH
olur. Tepki kuvveti spiralin eğik yüzeyinde ve bu yüzeye dik olan ve dairesel hareketinden kaynaklanan
tepki kuvvetlerin vektörel toplamına eşittir. Buradan tepki kuvveti
2
85 30  24 
.10. . 
17  25 
2.
m ( vcos )
2
2mgHcos2  48
N1= = = = 144 N
r r 0,4
85 24
N2=mgcos= .10. = 17 N
48 25
N= N12 + N22 = 1442 + 172 = 145 N
olarak bulunur.
 -9-

5. y
dy →
y = px 2
tan  = = 2px g  0
dx 
x
mgsin  = m2 x cos  m 2 x
g tan  =  x
2
mg
g.2px = 2 x   = 2pg
 x

6. Çarpışmada momentum korunumu yasası ve enerji korunumu yasası geçerlidir.

2mv=2mv1+mv2; v2=2v-2v1
2mv 2 2mv12 mv 22
= +
2 2 2
v 4v
2v2=2v12+(2v-2v1)2; 3v12-4vv1+v2=0; v1= ; v2=
3 3
4v
v’2=0; v3=
3
1v v
v’1= =
33 9
2mv '12
= 2mgH
2
2
2m  v  2mv 2
= 2mgH  = 162mgH
2  9  2

7.
m1 v
m1v − m2 v = m2 v 2  = 1+ 2
m2 v
 v2  2
 2 + v  v = v 2  v 2 − 2vv 2 − 2v = 0; v 2 = 2v
2 2 2
 
v = 2gh; v 2 = 2gh2 = 2v
2gh2 = 2 2gh  h2 = 4h
 - 10 -

8. Cisim küresel boşluğun en üst noktadayken küpün hızı u, cismin →

hızı v olsun. Momentum korunumu yasası için g  v m
mv0=2mu+m(u-v)
enerji korunum yasası için u
•
mv 0 2 2mu2 m ( u − v )
2
= + +mg.2R R
2 2 2
cisim için m v0
2m
mv 2
mg=
R
yazabiliriz. Buradan;
v +v
u= 0
3
v 02 = 2u2 + ( u − v ) + 4gR = 3u2 − 2uv + v 2 + 4gR
2

2
v +v  v0 + v 
v 02 = 3  0  − 2v   + v + 4gR
2

 3   3 
v 02 + 2vv 0 + v 2 − 2vv 0 − 2v 2
v 02 = + v 2 + 4gR
3
3v 02 = v 02 − v 2 + 3v 2 + 12gR
v 02 = v 2 + 6gR = gR + 6gR = 7gR  v 0 = 7gR
olarak bulunur.

9.

mv 2 Mm Mm Mm 9M

− − = −2. v=
2 R 7R 4R 7R

10. b
r a

r 2 + r 2 = ( 2r )  a = r 2
2

• •
b = 2r r
V1 = r .2r = 6r
2 3

V2 = a3 = 2r 3 2
V3 = b3 = 8r 3

 a  r 2 3

y1 =
0.V1 +  r +  V2
 2
=
 r +

 .2r 2
2 
=
1+ 2 r ( )
V1 + V2 6r + 2r 2
3 3
3+ 2
0.V1 + ( r + b ) V3 (r + r ) .8r 3 8r
y2 = = =
V1 + V3 6r + 8r
3 3 7

(1 + 2 ) r (
7 1+ 2 3 − 2 )( )
y1
= 3+ 2 =
(3 + 2 )( 3 − 2 ) 1 + 2
=
2
y2 8r 8 8
7
 - 11 -

11.
3 y
y = tan30o = →
3 g 
S= h
2 x
y 3
S1 = = •
2 6
S2 = x •
m1g sin 30 o
S = S1 + S2
2
3 3
h= + x  x =h−
6 6 m2g sin 30 o

m1gco s 30 o
m2gco s 30 o

 y 2
3 1  3 1 3 2
h 3 3
S1 sin30o.  x +  = . . h − + = −
 3  6 2  6 3 3  12 72
2
x x 1  3 h2 2
h 3 3
S2 sin30o. = x. . =  h −  = − +
2 2 2 4  6  4 12 48
2 3
3 3
S1co s30o. = . . =
3 6 2 3 12
2
3 2
3 3 2
h 3 3
S2co s30 . = x. o
. =  h −  = −
2 2 2 4  6  4 8

 y x
S1 sin30o.  x +  + S2 sin30o. = S1co s30o. + S 2co s30o.
 3 2 3 2
2 3
h 3 h2 2
h 3 3 3 2
h 3 3
− + − + = + −
12 72 4 12 48 12 4 8
2
h h 3 7 h 3 5
  − + =0 = +
  36 2 3
 - 12 -

12.

Mg
=P
S
2Mg  h h 
= g  + 3.  + P2
S  12 12 
 h  4P
PSh = P2  h − 3.   P2 =
 12  3
2Mg gh 4 Mg Mg gh
= + .  =
S 3 3 S S 2
4Mg
= g (H1 + H2 ) + P3
S
H2 = 3H1
H = H1 + H2
3H
H2 =
4
 3H  4Ph
PSh = P3 ( h − H2 ) = P3  h −  P3 =
 4  4h − 3H
4Mg 4h Mg
= gH + .
S 4h − 3H S
gh 4h gh
4. = gH + .
2 4h − 3H 2

3H2 − 10hH + 6h2 = 0  H =

(5 − 7 ) h
3

21. Çubuğun ortalama özkütlesi suyun özkütlesinden büyüktür. Çubuk batmış olur. Cevap D) şıkkı

14.

10 + mX g = gV
10 + 10mX = 10V  1 = V − mX
T '1 + mX g −  ( g − a ) V = mXa
T '1 + 10mX −  (10 − 2 ) V = 2mX  T '1 = 8 N
mY g = 10 + gV
10mY = 10 + 10V  mY = 1 + V
m Y g − T '2 −  ( g − a ) V = m Y a
10mY − T '2 −  (10 − 2 ) V = 2mY  T '2 = 8 N
 - 13 -

15.

mg = s gV + 6rv
4r 3 4r 3
g. = s g. + 6rv
3 3

=
2gr 2 (  − s )
=
(
2.10 2.10 −2 )( 2.10 3
− 1,5.103 )= 4
9v 9v 9v
22,5.10 −2 4
v1 = = 10.10 −2 m/s  1 = = 4,44 kg/m.s
2,25 9.10.10 −2
48,84.10 −2 4
v2 = = 11.10 −2 m/s  2 = = 4,04 kg/m.s
4,44 9.11.10 −2
69,3.10 −2
v3 = = 11.10 −2 m/s  3 = 4,44 kg/m.s
6,3
71,5.10 −2
v4 = = 10.10 −2 m/s  4 = 4,44 kg/m.s
7,15
90, 75.10 −2
v5 = = 11.10 −2 m/s  5 = 4,04 kg/m.s
8,25
3.4,44 + 2.4,04
ort = = 4,28 kg/m.s
5

16.

6P P mg P
P = −P = = m
5 5 S 5
ms P  ms = 5m

( )
5m 65o − t1o = 0,5.10m + 80m + mt1o

325 o
− 5t1o = 85o + t1o  t1o = 40 oC

( )
5m 65o − t 2o = 0,5.10.3m + 80.3m + 3mt 2o

325 − 5t 2 = 255o + 3t 2o  t 2o = 8,75 oC

o o

t o = t1o − t 2o = 40 − 8,75 = 31,25 oC

 - 14 -

17.

m2 = PS
3 
k − 
m ( 2) .
3 2
=  2  +P S
2
2 2
S
P S = P2  P2 = 2P
2
k k
6m2 = + 2PS = + 2m2  k = 8m2
2 2
m ( 3 ) x = k ( x − ) + P3S
2

P
P S = P3  − ( x − )  P3 =
2 −x
P S m2 2
9m2 x = 8m2 ( x − )+ = 8m2 ( x − )+
2 −x 2 −x

( )
2
9x = 8x − 8 +  x 2 + 6 x − 15 2
= 0; x = 2 6 − 3
2 −x

18. y
q2 q2 sin30o qqK sin  7q qK sin   F3
= +  = o
40 ( 2 )2 40 ( 2 )2 40 z2 2
8 z2 F2 30
• q
q2 cos30o qqK co s  q 3 qK co s  z 2
=  =
40 ( 2 ) 40 z F1 30o
2 2 2 2
8 z 
• •
qK 3 q x
7
= tan 
3 • -4q
tan  7 7
sin  = = =
1 + tan2   7 
2 2 13
3 1+  
 3
1 1 3
cos = = =
1 + tan2   7 
2 2 13
1+  
 3
sin30o sin  sin30o .2 13 13
= z= = =
z sin  2.7 7
7
qK .
7q
= 2 13  qK = 13 13
2 2 q 49
8  13 
 
 7 
 - 15 -

19.
mv 2 2q2 mv 2 q2
=  =
r 40r 2 2 40r
mv 2 2q2 q2 2q2 q2
E1 = − = − =−
r 40r 40r 40r 40r
mu2 2q2 mu2 1 q2
=  =
40 ( 2r ) 2 40r
2
2r 2

mu2 2q2 1 q2 q2 1 q2
E2 = − = − =−
2 40 .2r 2 40r 40r 2 40r
1 q2  q2  1 q2
A = E2 − E1 = − − − =
2 40r  40r  2 40r

20.
1 1 1 1 1
= + = +  C23 = 0,04 F
C23 C2 C3 0,06 0,12
C234 = C23 + C4 = 0,04 + 0,08 = 0,12 F
1 1 1 1 1
= + = +  C1234 = 0,03 F
C1234 C1 C234 0,04 0,12
C1234 2 0,03.1202
E1 = = = 216 J
2 2
 S
C= 0 1
h1
0 S 20 S1
C'1 = = = 2C1 = 2.0,04 = 0,08 F
h1 h1
2
 0 S 2 4 0 S 2
C'2 = = = 4C2 = 4.0,06 = 0,24 F
h2 h2
4
1 1 1 1 1
= + = +  C'23 = 0,08 F
C'23 C'2 C3 0,24 0,12
C'234 = C'23 + C4 = 0,08 + 0,08 = 0,16 F
1 1 1 1 1 0,16
= + = +  C'1234 = F
C'1234 C'1 C'234 0,08 0,16 3
C'1234 2 0,16.1202
E2 = = = 384 J
2 3.2
A = E2 − E1 = 384 − 216 = 168 J

B)
 - 16 -

21. 3=4+5
8=25-34 2
1 = 2  2 = 1 
12=34+3=44+5
24=84+25 6
1
16 + - + -
24-8=114; 4= A
4
11 5 1 = 8 V 2 = 12 V
4 = 3 
3 = 1 
5 = 2  3

22.

Manyetik indüksiyon alanında tel bükülüyor ve eğrisel şekil alıyor. 

Çubuğun ağırlığı tellere etki eden manyetik kuvvetten çok büyük T
2
olduğuna göre eğrisel telin yarıçapı r çok büyük olur. Bu durumda
tel eğrinin merkezinden küçük  açısıyla gözlenir. Bu fiziksel B
büyüklükler için; r  FA
=r •

yazabiliriz. Tele etki eden manyetik kuvvet gerilme kuvvetinin
normal bileşeni ile dengelenmektedir. Buradan
mg  mg mg 2B
FA=B=Br=2. .sin = ; r= ; =
2 2 2 2B mg

olarak bulunur. T 2

 
h = − 2r sin = − 2r sin =
2 2

2.mg  1   
3
 mg 2B mg  2B 
3

h= −  − = − . +  
2B  2 6  2   B 2.mg 48B  mg 
2
 B 
h=  
6  mg 

23. 
sin   r
=n x
sin 
n x
R2 = 2r 2  R = r 2

(r ) = (r )
2 2
+ ( 2r )
2
2+x 2−x
• 2r
r 2 r 2
r 2 + 2rx 2 + x 2 = r 2 − 2rx 2 + x 2 + 4r 2  x =
2
r 2
x 2 3 r 2
sin  = = =
r +x
2 2
r 2 
2 3
r 2 +  
 2 
r 2
r−
r 2−x 2 =1
sin  = =
r 2−x r 2 3
r+
2
3
n= 3 = 3
1
3
 - 17 -

24.
Vm = Sh
Vm = 3Vm t o = 3Vm .5.10 −5.200 = 3Sh.10 −2
Sm = 2St o = 2S.5.10 −5.200 = 2S.10 −2
V + Vm Sh + 3Sh.10 −2
h'm = = = 1,0098h
S + Sm S + 2S.10−2
Sh
Vs =
2
Vs = Vst o = Vs .10 −4.200 = 2Vs .10 −2
Sh Sh
Vs + Vs + 2. .10 −2
h's = = 2 2 = 0,5h
S + Sm S + 2S.10−2

 h nh   h 1,5h  2,5h
t = 2 +  = 2  2c + 2c  = c
 2c 2c   
n2 = n − 0,0005.200 = 1,5 − 0,1 = 1,4
 1,0098h − 0,5h n2 0,5098h 
t ' = 2 + =
 c c 
 0,5098h 1,4.0,5  2,4196h
t2 = 2  + =
 c c  c
2,5h 2,4196h 0,0804h
t = t − t ' = − =
c c c
t 0,0804
= = %3,2
t 2,5

25.
1 1 1 1 1 1 3f
+ =  + = ; b11 =
a b11 f 3f b1 f 2
a12 = f
3f f
b11 = a12 +  =f+ ; =
2 2
f
2 = 10 = 10.
= 5f
2
1 1 1 1 1 1
+ =  + = ; b 21 = 6f
a b21 2f 3f b 21 2f
a22 = b21 − 2 = 6f − 5f = f
1 1 1
− =−
( −a22 ) ( −b22 ) 2f
1 1 1
+ =−  b22 = 2f
− f b22 2f