Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa

1) Căn cứ vào phạm vi tác động

+Chức năng đối nội :
-Thực hiện chính sách kinh tế và đầu tư phát triển: Nhà nước Việt Nam đã áp dụng
các chính sách kinh tế để cải thiện đời sống của người dân, tăng trưởng kinh tế, tạo
việc làm và cải thiện chất lượng cuộc sống. Ví dụ, Chương trình MTQG xây dựng
nông thôn mới, Chương trình kết nối sản xuất kinh doanh nông thôn, Chương trình
hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, và các chương trình đầu tư công.
– Bảo vệ môi trường và tài nguyên: Nhà nước đã áp dụng các chính sách và quy
định để bảo vệ môi trường và tài nguyên tự nhiên của đất nước. Ví dụ, Luật Bảo vệ
Môi trường, Luật Khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước, và chương trình
giảm nghèo bền vững và hộ nghèo.

+Chức năng đối ngoại

Ví dụ : Phòng thủ đất nước ,chống xâm lược từ bên ngoài , thiết lập các quan hệ
ngoại giao với các nước láng giềng để tận dụng khả năng tiềm lực kinh tế .
2) Căn cứ vào lĩnh vực tác động của quyền lực nhà nước
+Chức năng chính trị :
1. Quyền lập pháp: Nhà nước có quyền lập ra các luật pháp và quy định để điều
chỉnh hành vi của công dân và tổ chức xã hội. Quyền lập pháp thường thuộc về
cơ quan lập pháp như Quốc hội, Hội đồng dân biểu hoặc Sở Thành phố tùy theo
cấp bậc chính quyền.
2. Quyền thi hành pháp: Nhà nước cần có hệ thống tư pháp để đảm bảo thực hiện
và tuân thủ luật pháp. Các cơ quan thi hành pháp, bao gồm tòa án và cảnh sát,
đảm bảo rằng luật pháp được thực hiện và tạo ra sự công bằng trong xã hội.
3. Quyền quản lý: Nhà nước quản lý và điều hành các nguồn lực và dịch vụ cần thiết
để duy trì hoạt động của xã hội. Điều này bao gồm quản lý tài chính công, quản
lý hạ tầng, và cung cấp các dịch vụ cơ bản như giáo dục, y tế và giao thông.
4. Bảo vệ an ninh quốc gia: Nhà nước có trách nhiệm bảo vệ an ninh quốc gia khỏi
mối đe dọa nội và ngoại. Điều này bao gồm sự đảm bảo của quốc gia trước các
tình huống xung đột, tấn công và thảm họa bất kỳ.
5. Quản lý quan hệ quốc tế: Nhà nước đại diện cho quốc gia trong các mối quan hệ
quốc tế. Chính trị ngoại giao là một phần quan trọng của chức năng này, bao
gồm việc ký kết các hiệp định quốc tế và duy trì quan hệ ngoại giao với các quốc
gia khác.
6. Bảo vệ quyền con người: Nhà nước có trách nhiệm bảo vệ quyền con người và tự
do cơ bản của công dân. Điều này bao gồm quyền tự do ngôn luận, tự do tôn
giáo và bảo vệ khỏi sự kỳ thị và ngược đãi.

+Chức năng kinh tế

1. Quản lý tài nguyên tự nhiên: Nhà nước phải đảm bảo rằng tài nguyên tự nhiên
của quốc gia được quản lý một cách bền vững để đảm bảo sự phát triển kéo dài.
Điều này bao gồm việc đặt ra các quy định về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi
trường và duy trì nguồn cung cấp năng lượng.
2. Quản lý và duy trì hạ tầng cơ sở: Nhà nước phải xây dựng và duy trì hạ tầng cơ sở
quan trọng như đường cao tốc, cầu cống, đường sắt, cảng biển và cơ sở điện,
nước và viễn thông. Điều này giúp kết nối các vùng kinh tế, tạo điều kiện thuận
lợi cho doanh nghiệp và cung cấp dịch vụ cơ bản cho dân cư.
3. Quản lý tiền tệ và chính sách tài khóa: Nhà nước thường có quyền kiểm soát tiền
tệ và tài khóa. Họ điều chỉnh lãi suất, thuế, và ngân sách để duy trì sự ổn định
kinh tế và kiểm soát lạm phát.
4. Thúc đẩy thương mại và xuất khẩu: Chính phủ thường tham gia vào việc thúc đẩy
thương mại quốc tế bằng cách ký kết các hiệp định thương mại và tạo ra điều
kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu để mở rộng thị trường xuất khẩu.
5. Bảo vệ quyền sở hữu và thương mại: Nhà nước đảm bảo rằng quyền sở hữu tư
nhân được bảo vệ và quyền thương mại được tuân thủ. Họ thường thiết lập hệ
thống pháp luật để giải quyết tranh chấp thương mại và bảo vệ quyền sở hữu trí
tuệ.
6. Điều tiết thị trường: Chính phủ thường can thiệp để kiểm soát thị trường trong
các trường hợp khi thị trường không hoạt động một cách hiệu quả hoặc không
đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng. Điều này có thể bao gồm kiểm soát giá
cả, quản lý quỹ dự trữ thực phẩm và thuốc men, hoặc kiểm soát chất lượng sản
phẩm.

+Chức năng văn hoá

1. Bảo vệ và bảo tồn di sản văn hóa: Nhà nước có trách nhiệm bảo vệ và bảo tồn
các di sản văn hóa quan trọng của quốc gia, chẳng hạn như di tích lịch sử, công
trình kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật và truyền thống văn hoá. Điều này có thể
bao gồm việc đầu tư vào việc duy trì và phục hồi các di sản này.
2. Giáo dục văn hóa: Nhà nước thường tổ chức và hỗ trợ các hoạt động giáo dục về
văn hóa, như lớp học về lịch sử và văn hóa quốc gia, bảo tồn ngôn ngữ bản địa,
và khuyến khích sự hiểu biết và tôn trọng đối với các giá trị văn hóa.
 3. Tài trợ nghệ thuật và văn hóa: Chính phủ có thể cung cấp hỗ trợ tài chính cho các
hoạt động nghệ thuật và văn hóa, chẳng hạn như hợp tác với tổ chức nghệ thuật,
nhà hát, bảo tàng, thư viện và các sự kiện văn hóa để thúc đẩy sáng tạo và biểu
diễn nghệ thuật.
4. Quy định và hướng dẫn: Nhà nước có thể thiết lập các quy định và hướng dẫn để
đảm bảo các hoạt động văn hoá tuân theo các nguyên tắc và giá trị văn hóa quốc
gia. Ví dụ, quy định về bảo vệ di sản văn hóa hoặc quy tắc về phân phối nguồn
lực cho các dự án văn hóa.
5. Tài trợ cho việc nghiên cứu và bảo tồn: Nhà nước có thể cung cấp nguồn lực tài
chính cho các dự án nghiên cứu về văn hóa, bảo tồn di sản và kỹ thuật phục hồi
các tác phẩm nghệ thuật và di tích lịch sử.

+Chức năng xã hội

1. Bảo vệ quyền con người: Nhà nước đảm bảo và bảo vệ quyền con người thông
qua việc thiết lập các luật pháp và hệ thống tòa án để đảm bảo tất cả công dân
có quyền được bảo vệ, không bị lạm dụng hoặc vi phạm.
2. Giáo dục: Nhà nước thường cung cấp hệ thống giáo dục công cộng để đảm bảo
mọi người có cơ hội tiếp cận kiến thức và phát triển tốt nghiệp.
3. Chăm sóc sức khỏe: Nhà nước thường quản lý và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức
khỏe, như bệnh viện và bảo hiểm y tế, để đảm bảo tất cả công dân có cơ hội tiếp
cận dịch vụ y tế cơ bản.
4. Bảo vệ môi trường: Nhà nước có nhiệm vụ thiết lập và thực hiện các chính sách
bảo vệ môi trường, kiểm soát ô nhiễm, và bảo vệ tài nguyên tự nhiên để đảm
bảo sự bền vững cho các thế hệ tương lai.
5. Quản lý kinh tế: Chính phủ can thiệp để duy trì ổn định kinh tế và tạo ra cơ hội
việc làm bằng cách quản lý các chính sách tài khóa và kinh tế.
6. An ninh và quốc phòng: Nhà nước có trách nhiệm bảo vệ an ninh quốc gia và
đảm bảo sự an toàn của công dân, thường thông qua các lực lượng quân đội và
cảnh sát.
7. Hỗ trợ xã hội: Chính phủ thường cung cấp các dịch vụ hỗ trợ xã hội như chương
trình chăm sóc trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật, và người nghèo để giảm
bớt bất bình đẳng xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống.

3) Căn cứ vào tính chất quyền lực nhà nước

+Chức năng giai cấp (trấn áp )
1. Bảo vệ an ninh quốc gia: Nhà nước chịu trách nhiệm bảo vệ an ninh và toàn vẹn
lãnh thổ của quốc gia khỏi các nguy cơ bên ngoài. Điều này bao gồm việc duy trì
 lực lượng quân đội và cảnh sát để ngăn chặn hoặc đối phó với các mối đe dọa
như xâm lược, khủng bố và tội phạm.
2. Quản lý kinh tế: Nhà nước tham gia vào quản lý kinh tế để đảm bảo sự phát triển
và ổn định của nền kinh tế quốc gia. Chức năng này bao gồm việc thiết lập chính
sách tài chính, quản lý tiền tệ, và thúc đẩy phát triển kinh tế thông qua các biện
pháp như hỗ trợ doanh nghiệp và quản lý thị trường.
3. Bảo vệ quyền và tự do cá nhân: Nhà nước phải đảm bảo rằng mọi công dân được
bảo vệ quyền tự do cá nhân và quyền công dân cơ bản, như quyền tự do ngôn
luận, tự do tôn giáo và quyền bầu cử.
4. Quản lý hệ thống giáo dục và y tế: Nhà nước có trách nhiệm cung cấp giáo dục
và dịch vụ y tế cơ bản cho tất cả công dân. Điều này bao gồm việc xây dựng và
quản lý trường học, bệnh viện và các cơ sở giáo dục và y tế khác.
5. Quản lý hệ thống phân phối và quản lý tài nguyên tự nhiên: Nhà nước tham gia
trong việc quản lý tài nguyên tự nhiên như nước, rừng, và khoáng sản. Chức năng
này bao gồm việc thiết lập các chính sách và quy định để bảo vệ môi trường và
đảm bảo sự bền vững trong việc sử dụng tài nguyên.
6. Quản lý quan hệ quốc tế: Nhà nước tham gia trong các hoạt động ngoại giao để
duy trì quan hệ với các quốc gia khác. Điều này bao gồm việc ký kết các hiệp
định quốc tế, tham gia vào tổ chức quốc tế và thúc đẩy hòa bình và hợp tác quốc
tế.

+ Chức năng xã hội ( tổ chức và xây dựng )

1. Tổ chức hệ thống giáo dục: Nhà nước đảm bảo việc cung cấp giáo dục cho tất
cả công dân thông qua việc xây dựng và quản lý các trường học từ mẫu giáo đến
đại học. Họ thiết lập các chuẩn chất lượng và cung cấp nguồn tài chính để giúp
nâng cao trình độ học vấn của xã hội.
2. Xây dựng cơ sở hạ tầng vận tải: Nhà nước quản lý và phát triển hệ thống
đường cao tốc, đường sắt, cảng biển và sân bay để đảm bảo việc di chuyển hàng
hóa và người dân dễ dàng hơn. Điều này thúc đẩy phát triển kinh tế và tạo ra cơ
hội việc làm.
3. Quản lý tài nguyên tự nhiên: Nhà nước chịu trách nhiệm bảo vệ và quản lý tài
nguyên tự nhiên như rừng, nước và khoáng sản. Họ thiết lập chính sách và quy
định để đảm bảo bền vững và sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên này.
4. Quản lý hệ thống y tế: Nhà nước tổ chức và quản lý các cơ sở y tế, bảo đảm
rằng tất cả công dân có quyền tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản. Họ cũng thúc đẩy
nghiên cứu y học và chương trình phòng ngừa bệnh tật.
5. Phát triển kinh tế: Nhà nước có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát
triển kinh tế quốc gia. Họ có thể áp dụng chính sách tài khóa, quản lý ngân sách,
và thúc đẩy các ngành công nghiệp chiến lược để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
6. Bảo vệ quyền và tự do của công dân: Nhà nước cung cấp hệ thống pháp luật
và bảo vệ quyền tự do của công dân. Họ cũng đảm bảo an ninh và trật tự trong
xã hội thông qua cơ quan thực thi pháp luật.