unidade

11 O robot que non sabía rir

A unidade comeza coa lectura O robot que non sabía rir e o traballo de comprensión lectora. Continúa coa sección de Expresión
oral na que traballaremos fórmulas para explicar para que serve un aparello de maneira oral, así como tamén vocabulario re-
lacionado coas máquinas. Continuamos co traballo dun texto instrutivo, as instrucións dun aparello. No bloque de lingua,
traballaremos de maneira práctica os antónimos, o concepto de tempo verbal (presente, pasado e futuro), e a norma orto-
gráfica de s e x. Na sección Gústame ler ofrécese unha poesía para escoitar e recitar. Por último, recóllense actividades de re-
paso de todo o que se viu. A unidade finaliza coa creación dun teléfono do humor que nos axudará a tomar as cousas con sen-
tido do humor, unha tarefa coa que poñerán en práctica o que aprenderon nas diferentes seccións.
O fío condutor da unidade é tomar as cousas con humor. O obxectivo é que os alumnos comprendan que non se deben enfadar
por cousas pouco importantes e que, para iso, ás veces axuda aplicar sentido do humor.

n cho de l
c u e
r
Re

Material complementario
► Caderno de traballo. Lingua, terceiro trimestre.
Unidade 11

CADERN
lingua O DE TRABALLO
TERCEIRO
trimestre

1 primaria

Esta é a lectura para traballar no ter-

ceiro trimestre.
► Machado, Ana María: O domador
de monstros, SMxerme, 2007.

48 Unidade 1 1
 Recursos da unidade

Recursos dixitais Outros recursos

Recursos para o profesor en USB Recursos para o alumno en Recursos para o profesor Material para a aula
e www.smconectados.com www.smcelmedixital.com
Unidade 11:
• Animación O robot que non sabía rir
á lectura.
Videoconto O robot • A cuadrilla do esquío. Lecturas xigantes
que non sabía rir • O sombreiro e a baralla contacontos
Lectura e comprensión • Mascota Rasi
• CD de audio. Pista 56
• Lámina para dramatizar. Recito e interpreto
• CD de audio. Descubre e le.
Comprensión lectora O robot que non sabía rir
Pista 57
dun fragmento Caderno de Avaliación de comprensión lectora
• Aprende palabras. animado d’O robot
Explicar para que que non sabía rir
serve un aparello Expresión oral
• CD de cancións. Lámina de descrición de obxectos. Como son os
Pista 12 Explicar para que serve un aparello obxectos?
• Videoclip de As máquinas
expresión oral. O
ordenador
• Diploma de
expresión oral Expresión escrita
• Ampliación. Ficha 1 (escritura pautada)
• Caderno de Expresión escrita (taller de expresión)
• Aprende palabras. As instrucións dun aparello
As máquinas
• Diploma de
expresión escrita
Vocabulario, gramática e ortografía • Taboleiro das letras
• Mural interactivo. O camiño das palabras
• CD de audio. Pista
58 Os antónimos
Presente, pasado e futuro • Reforzo. Ficha 1 (vocabulario)
• Ficheiro Xogo. Os antónimos • Caderno de Expresión escrita (copia e ditado)
ortográfico s, x
Xogo. Presente,
• Ortografía pasado e futuro
visual. Ditados Xogo. x e s
proxectables
• O sombreiro e a baralla contacontos
Literatura • Lámina para dramatizar. Recito e interpreto
CD de audio. Pista 59
Poesía • Ampliación. Ficha 2 (escritura creativa)
• Caderno de Expresión escrita (taller creativo)

• Reforzo. Ficha 2 (traballo coa lingua)

CD de audio. Pista 60 • Repaso
Repaso
• Avaliación unidade 11
Autoavaliación • Avaliación unidades 1-11

Láminas de descrición de obxectos, animais

Ponte a proba e persoas. Como son os obxectos? Como son os
Rúbrica da tarefa. animais? Somos así.
Como traballaches? Tarefa final: O teléfono do humor
Rúbricas de avaliación dispoñibles na web

N’A cuadrilla do esquío. Lecturas, os teus alumnos poderán ler en familia a versión completa da unidade.

Unidade 1 1 49
 Programación de aula

OBXECTIVOS DA UNIDADE COMPETENCIAS

1. Escoitar e comprender un conto. Comunicación lingüística
(Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 e 10)
2. Recoñecer os personaxes, o contido e os detalles dun conto.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
3. Desenvolver a capacidade comunicativa e as habilidades para explicar a finalidade
(Obxectivos 3, 4 e 5)
dun aparello.
Competencia dixital
4. Coñecer e utilizar vocabulario sobre aparellos.
(Obxectivos 1, 3 e 9)
5. Escribir as instrucións dun aparello.
Competencias sociais e cívicas
6. Coñecer o concepto de antónimo e recoñecer algúns. (Obxectivos 3 e 11)
7. Saber que é un verbo e recoñecer en que tempo está escrito (presente, pasado ou Conciencia e expresións culturais
futuro). (Obxectivos 9 e 10)
8. Adquirir as convencións do código escrito: ex e es ao principio de palabra. Aprender a aprender
(Obxectivos 1, 3, 7 e 9)
9. Escoitar, comprender e escribir unha poesía sobre un robot.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor
10. Memorizar e recitar unha poesía.
(Obxectivos 3, 5 e 11)
11. Entender a importancia de tomar as cousas con humor.

CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE DESCRITORES

Comprensión de textos orais sinxelos
de uso cotián e próximos á súa expe-
riencia segundo a tipoloxía: narrativos,
descritivos, informativos, instrutivos,
argumentativos, etc.
Obtención do sentido global do texto,
ideas principais e secundarias.
Lectura de diferentes tipos de texto:
descritivos, argumentativos, expositi-
vos, instrutivos e literarios.
Transmisión do gusto pola lectura e
adquisición do hábito lector. Lectura de
diferentes textos como fonte de infor-
mación, de deleite e de diversión.
Situacións de interacción oral, espontá-
neas ou dirixidas, utilizando un discur-
so ordenado e coherente.
Comprensión e expresión de mensaxes
verbais e non verbais.
Estratexias para utilizar a linguaxe oral
como instrumento de comunicación e
aprendizaxe: escoitar, recoller datos,
preguntar...
1. Comprender o sentido global dos tex-
tos orais, recoñecer as súas ideas
principais e as secundarias e identifi-
car ideas e valores non explícitos.
2. Comprender textos orais sinxelos se-
gundo a tipoloxía: narrativos, descri-
tivos, informativos, instrutivos, argu-
mentativos, etc.
3. Ler en voz baixa diferentes textos,
con fluidez e a entoación adecuada.
4. Comprender diferentes tipos de textos
adaptados á idade utilizando a lectu-
ra como medio para ampliar o voca-
bulario e fixar a ortografía correcta.
5. Concentrarse en entender e interpre-
tar o significado dos textos lidos.
6. Expresarse oralmente para satisfacer
necesidades de interacción oral en
diferentes situacións cun vocabulario
preciso e unha estrutura coherente.
7. Producir textos orais sinxelos dos xé-
neros máis habituais relacionados
coas actividades da aula, imitando
modelos: narrativos, descritivos, ar-
gumentativos, expositivos, instruti-
vos, informativos e persuasivos.
1.1. Mostra unha actitude de escoita activa.
2.1. Comprende a información xeral de
textos orais de uso habitual.
(Comunicación lingüística, Com-
petencia dixital, Conciencia e ex-
presións culturais, Aprender a
aprender)
3.1. Le en silencio coa velocidade adecua-
da textos de diferente complexidade.
4.1. Mostra comprensión, con certo grao
de detalle, de diferentes tipos de
textos non literarios (expositivos,
narrativos, descritivos e argumen-
tativos) e de textos da vida cotiá.
5.1. Establece relacións entre as ilustracións
e os contidos do texto, formula hipóte-
ses, fai predicións e identifica na lectu-
ra o tipo de texto e a intención.
(Comunicación lingüística, Compe-
tencia dixital, Aprender a aprender)
6.1. Expresa as ideas comprensiblemente.
6.2. Utiliza un vocabulario adecuado á súa
idade e as expresións adecuadas para
as diferentes funcións da linguaxe.
7.1. Reproduce comprensiblemente textos
orais sinxelos imitando modelos.
(Comunicación lingüística, Compe-
tencias sociais e cívicas, Sentido
de iniciativa e espírito emprende-
dor, Aprender a aprender)
• Entende as mensaxes orais que recibe.
Videoconto, Páx. 212 e 213; páx. 216,
act. 1 e 2; Gústame ler, Páx. 222.
• Recorda detalles e a secuencia do conto.
Páx. 214, act. 1, 2 e 3.
• Reflexiona sobre os problemas dun per-
sonaxe do conto. Páx. 215, act. 6.
• Pon en práctica estratexias de lectu-
ra eficaz para traballar a velocidade.
Páx. 215, act. 7 e 8; páx. 225, act. 3.
• Fai a lectura en silencio de diferentes
tipos de textos. Páx. 217, act. 1; páx.
220, act. 1; páx. 222, Gústame ler;
páx. 226, Ponte a proba.
• Responde preguntas sobre textos lidos.
Páx. 217, act. 1; páx. 220, act. 1; páx.
226, Ponte a proba.
• Utiliza as ilustracións para entender
un texto. Páx. 222, act. 1; páx. 224,
act. 2; páx. 226, Ponte a proba.
• Utiliza as TIC para facer máis activi-
dades de comprensión lectora. Act.
Celme: Descubre e le, páx. 215.
• Entende e utiliza vocabulario relacio-
nado cos aparellos e o seu funciona-
mento. Páx. 216, act. 2, 3 e 4.
• Explica para que serve un aparello a
partir dun modelo escoitado. Páx. 216,
act. 3 e 4.
• Participa activamente na conversa que
se propón. Videoconto, Páx. 212; páx.
215, act. 6; páx. 227, Tarefa final.

50 Unidade 1 1

CONTIDOS
Produción de textos sinxelos para co-
municar coñecementos, experiencias e
necesidades: narracións, descricións,
textos expositivos, argumentativos e
persuasivos, poemas, diálogos, entre-
vistas e enquisas.
Adquisición de vocabulario: sinónimos
e antónimos, homónimos e palabras
polisémicas.
Recoñecemento das diferentes clases
de palabras e explicación reflexiva do
seu uso en situacións concretas de co-
municación (nome, verbo, adxectivo,
preposición, adverbio, conxunción,
pronomes, artigos, interxeccións). Ca-
racterísticas e uso de cada clase de
palabra.
Utilización das regras básicas de orto-
grafía: regras de acentuación, signos
de puntuación.
Lectura guiada de poemas, relatos e
obras teatrais.
Comprensión, memorización e recitado
de poemas co ritmo, a entoación e a
dicción adecuados.
O feito de tomar a vida con sentido do
humor para discutir menos.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
8. Producir textos sinxelos con diferen-
tes intencións comunicativas con
coherencia, respectando a súa estru-
tura e aplicando as regras ortográfi-
cas, e coidando a caligrafía, a orde e
a presentación.
9. Sistematizar a adquisición de voca-
bulario a través dos textos.
10. Aplicar os coñecementos básicos so-
bre a estrutura da lingua, a gramáti-
ca (categorías gramaticais), o voca-
bulario (formación e significado das
palabras e campos semánticos), así
como as regras de ortografía para
favorecer unha comunicación máis
eficaz.
11. Desenvolver as destrezas e as com-
petencias lingüísticas a través do
uso da lingua.
12. Apreciar o valor dos textos literarios
e utilizar a lectura como fonte de
gozo e información e considerala
como un medio de aprendizaxe e
enriquecemento persoal de máxima
importancia.
13. Participar con interese en dramatiza-
cións de textos literarios adaptados á
idade e de producións propias ou dos
compañeiros, utilizando adecuada-
mente os recursos básicos dos inter-
cambios orais e da técnica teatral.
14. Identificar situacións incómodas en
que o sentido do humor é a clave
para non se enfadar e resolvelas.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
8.1. Escribe diferentes tipos de texto
adecuando a linguaxe ás caracte-
rísticas do xénero, seguindo mode-
los, dirixidos a desenvolver a súa
capacidade creativa na escritura.
(Comunicación lingüística, Compe-
tencia matemática e competencias
básicas en ciencia e tecnoloxía, Com-
petencia dixital, Competencias so-
ciais e cívicas, Aprender a aprender)
9.1. Coñece, recoñece e usa sinónimos e
antónimos, palabras polisémicas e
homónimas, arcaísmos, estranxei-
rismos e neoloxismos, frases feitas,
siglas e abreviaturas.
10.1. Utiliza correctamente as normas da
concordancia de xénero e número
na expresión oral e escrita.
11.1. Coñece as normas ortográficas e aplí-
caas nas súas producións escritas.
(Comunicación lingüística, Apren-
der a aprender)
12.1. Recoñece e valora as características
fundamentais de textos literarios
narrativos, poéticos e dramáticos.
13.1. Memoriza e reproduce textos orais
breves e sinxelos: contos, poemas,
cancións, refráns, adiviñas, traba-
linguas...
(Comunicación lingüística, Com-
petencia dixital, Conciencia e ex-
presións culturais, Aprender a
aprender)
14.1. Observa e identifica situacións en
que se vai enfadar e entende como
as debería resolver con sentido do
humor.
(Comunicación lingüística, Compe-
tencias sociais e cívicas, Sentido de
iniciativa e espírito emprendedor)
Programación de aula
DESCRITORES
• Le, ordena e responde preguntas sobre
un texto instrutivo modelo. Páx. 217,
act. 1.
• Escribe as instrucións dun aparello se-
guindo un modelo xa visto. Páx. 217,
act. 2.
• Inventa un robot, explica para que ser-
ve e debúxao. Páx. 223, act. 5.
• Sabe que é un antónimo e recoñece pa-
rellas deles. Páx. 218, act. 1 e 2.
• Escribe antónimos de palabras dadas.
Páx. 218, act. 2; páx. 224, act 1; páx.
226, Ponte a proba.
• Recoñece o tempo en que está a oración
e complétaa co verbo conxugado. Páx.
219, act. 1; páx. 226, Ponte a proba.
• Incorpora o concepto de tempo (presen-
te, pasado e futuro) estudado nun texto
de creación. Páx. 219, act. 2.
• Escribe palabras e oracións con es e ex.
Páx. 220, act. 1, 2; páx. 221, act. 3, 4 e
5; páx. 226, Ponte a proba.
• Fai o ditado correctamente. Páx. 221,
act. 5; páx. 224, Repaso.
• Utiliza as TIC como ferramenta de
aprendizaxe e autoavaliación. Act. Cel-
me, páx. 218, 219 e 221. Autoavalia-
ción, páx. 225.
• Escribe versos pareados. Páx. 215,
act. 5.
• Escoita e entende unha poesía e ex-
trae información dela. Páx. 222, Gús-
tame ler, act. 1 e 2.
• Escribe unha poesía observando un
debuxo. Páx. 223, act. 3.
• Aprende de memoria a poesía que
escribiu e recítaa dunha maneira clara
diante de toda a clase. Páx. 223, act. 4.
• Completa unha adiviña sobre un apa-
rello. Páx. 225, act. 4.
• Constrúe cun compañeiro un teléfono
para contar as cousas e tomalas con
máis humor. Páx. 211, Tarefa final.
• Utiliza as TIC como ferramenta de
aprendizaxe e autoavaliación. Act.
Celme: Rúbrica da tarefa, páx. 227.
Unidade 1 1 51
 Programación de aula

Orientacións metodolóxicas
1. Coñecementos previos necesarios
Para traballar esta unidade hai unha serie de contidos que os alumnos deberán coñecer, como:
Aprendo a norma. Os alumnos deberán lembrar o que viron nas páxinas de lectoescritura das letras s e x.
Entendo a lingua. Para explicar o concepto abstracto de pasado, presente e futuro dun verbo, cómpre que os alumnos teñan
presente a diferenza entre onte, hoxe e mañá.

2. Previsión de dificultades
A principal dificultade desta unidade é recordar cando se debe escribir ex e es ao principio da palabra. Aconséllase escribir as pala-
bras máis comúns no encerado para axudar a recordar a norma.

3. Programas transversais

Estrutura cooperativa Debuxo mural (suxestión 1 da páx. 54 da Guía esencial); Para falar, paga ficha (actividade 6 da páx. 215 do libro do
Aprendizaxe cooperativa
alumno); 1-2-4 (actividade 1 da páx. 217 do libro do alumno); Parada de 3 minutos (suxestión 1 da páx. 61 da Guía esencial).
Aprender a pensar Véxase a guía de Aprender a pensar.
O tema da importancia de tomar as cousas con sentido do humor trabállase en todas as seccións da unidade, desde o conto ata o Ponte a
Educación en valores proba e a Tarefa final, seccións nas que este fío condutor se traballará xunto con outros coñecementos da unidade como o vocabulario relacio-
nado con máquinas e aparellos e os tempo do verbo.

4. Programas específicos

O robot que non sabía rir (conto animado, recurso dixital para o profesor)
CD de audio (recurso para o profesor)
Animación á lectura
Descubre e le. Animación con actividades (recurso dixital para o alumno)
Caderno de Animación á lectura (recurso para o profesor)
Competencia lectora
O robot que non sabía rir (lectura inicial, páx. 212)
Lectura e comprensión A cuadrilla do esquío. Lecturas (recurso para o alumno, páx. 68)
A cuadrilla do esquío. Lecturas xigantes (recurso para o profesor)
Avaliación de comprensión lectora Texto 11 do caderno de Avaliación de comprensión lectora (recurso para o profesor)
Mural interactivo, O camiño das palabras (material para a aula)
Ortografía visual
Atención visual, deletreo e ditado de palabras (recursos dixitais para o profesor)
Ortografía
Ditados (CD de audio e recursos dixitais do profesor)
Taller de ortografía
Ficheiro ortográfico (recurso dixital para o profesor)
Emoción Enfado (A cuadrilla do esquío. Lecturas xigantes, recurso para o profesor)
Intelixencia emocional
Xestión emocional Bo humor (act. 6, páx 215 e Guía de traballo manipulativo, recurso para o profesor)

5. Temporalización suxerida
Para o desenvolvemento da unidade, recoméndase a distribución do traballo en once sesións, organizadas da seguinte maneira:

PÁXINAS INICIAIS CONTIDOS PÁXINAS FINAIS

2 sesións 6 sesións 3 sesións

A proposta de sesións é orientativa. Cada profesor adaptaraa segundo as súas necesidades e a carga horaria final asignada.

52 Unidade 1 1

Tratamento das intelixencias múltiples
LINGÜÍSTICO-VERBAL
Escoita comprensiva
Libro do alumno:
• Actividades 1 e 2, páx. 216
Guía esencial:
• Suxestión 3, páx. 58
Concursos de oratoria
Libro do alumno:
• Actividade 5, páx. 225
Invención e narración de historias
Guía esencial:
• Suxestión 9, páx. 65
Adquisición e uso de vocabulario novo
Guía esencial:
• Suxestión 2, páx. 58
Escritura creativa
Libro do alumno:
• Actividades 3, páx. 223
• Actividades 5, páx. 225
LÓXICO-MATEMÁTICA
Realización de secuencias
Libro do alumno:
• Actividade 1 e 2, páx. 219
Guía esencial:
• Suxestión 1, páx. 61
• Suxestión 5, páx. 68
Uso e creación de símbolos, códigos e
fórmulas
Libro do alumno:
• Actividade 2, páx. 224
Guía esencial:
• Suxestión 5, páx. 66
Xogos de lóxica
Libro do alumno:
• Actividade 1, páx. 224
VISUAL-ESPACIAL
Xogos de percepción e discriminación
visual
Guía esencial:
• Suxestión 1, páx. 62
Realización e composición de
fotografías
Guía esencial:
• Suxestión 1, páx. 59
Ilustración de textos
Libro do alumno:
• Actividade 1, páx. 214
• Actividade 5, páx. 223
Programación de aula
INTRAPERSOAL
Autoavaliación e exercicios de metacog-
nición
Libro do alumno:
• Que aprendín?, páx. 225
• Como traballaches?, páx. 227
Técnicas de regulación emocional
Libro do alumno:
• Tarefa final, páx. 227
Estratexias de concentración
Guía esencial:
• Suxestión 7, páx. 57
INTERPERSOAL
Prácticas de empatía
Guía esencial:
INTELIXENCIAS • Suxestión 4, páx. 69
MÚLTIPLES Uso de técnicas propias da aprendizaxe
cooperativa en equipos estruturados
Libro do alumno:
• Actividade 1, páx. 217. 1-2-4
• Actividade 5, páx. 215. Para falar, paga
ficha
Guía esencial:
• Suxestión 1, páx. 54. Debuxo mural
• Suxestión 3, páx. 64. Parada de 3 mi-
nutos
NATURALISTA
Observación de imaxes relacionadas
coa natureza
Libro do alumno:
• Actividade 1, páx. 218
CINESTÉSICO-CORPORAL
Actividades de manipulación e
experimentación cos obxectos
Libro do alumno:
• Tarefa final, páx. 227
Guía esencial:
• Suxestión 1, páx. 59
MUSICAL
Expresión corporal
Narración de contos e historias sonoras
Guía esencial:
Libro do alumno: • Suxestión 1, páx. 61
• O robot que non sabía rir, páx. 212-213 • Suxestión 3, páx. 68
• Gústame ler, páx. 222 Dramatizacións
Escoita activa de concertos e obras
Guía esencial:
musicais de diversas culturas
• Suxestión 7, páx. 69
Guía esencial:
• Suxestión 5, páx. 58
Unidade 1 1 53
 Estándares de aprendizaxe
2.1. Comprende a información xeral de textos
orais de uso habitual.
• Entende as mensaxes orais que recibe.

6.1. Expresa as ideas comprensiblemente.

• Participa activamente na conversa que se
propón.

Para comezar… imaxinamos e conversamos minutos: 2:31-2:39 ou 2:52-3:03 para exemplificalo. Ta-
mén podemos traballar o texto co videoconto.
Suxestións metodolóxicas

1. Leremos o título do conto e pedirémoslles que obser-

ven os debuxos que aparecen. Faremos preguntas
para que pensen sobre que tratará o conto: Quen será
o home dos cabelos brancos? E o neno? Onde están?
Que lle pasará ao robot?
Aprendizaxe cooperativa
A suxestión 1 pódese traballar coa estrutura cooperativa
Debuxo mural. Véxase a guía de Aprendizaxe cooperativa.
2. Pedirémoslle a un alumno que lea en voz alta o texto
introdutorio e falaremos do que cada un cre que signifi-
ca tomar as cousas con sentido do humor.
Durante o desenvolvemento…
3. CD Educación literaria e Expresión oral, pista 56.
Escoitaremos o conto no audio e preguntarémoslles se
repararon en como fala o inventor. Que ten de peculiar?
Que quere dicir que o inventor falaba facendo rimar as
palabras? Podemos reproducir os versos do inventor nos
Programa de competencia lectora
Videoconto. O robot que non sabía rir
CD de audio. Pista 56
Lectura e comprensión. O robot que non sabía rir
4. Faremos preguntas de comprensión xeral: Que lle pasa
ao pai de Irene? E que pensa Irene? Como se chama o
neno do conto? Que descobre na súa rúa? Que creou o
inventor? Que non podía facer o robot? Consideras que
é importante saber facer o que non sabe o robot?
5. Falaremos cos alumnos da importancia de rir e ter bo
humor. Son calidades que só temos as persoas e nunca
as poderá ter unha máquina. Pensaremos situacións
nas que se enfadasen cos compañeiros por algún mo-
tivo insignificante e como o poderían evitar.
6. Practicamos xuntos. Leremos o conto entre todos e
pedirémoslles que subliñen se hai algunha palabra que

54 Unidade 1 1
 Material para a tarefa final
Necesitaremos dous botes de iogur baleiros para
cada alumno e dous cordeis duns 15 cm máis ou
menos para cada dous alumnos.

non entenden. Se algún nos di almacén ou estrafala- casa ou no comedor, pedirémoslles que os limpen ben e
rio, pedirémoslles que busquen no cadrado do vocabu- os garden, porque os necesitaremos dentro duns días.
lario. Con estas palabras propoñeremos construír ora-
cións de maneira oral para comprobar que as entende-
ron correctamente. Proposta de actividades para a casa. Suxeriremos que
lean coa familia o conto n’A cuadrilla do esquío. Lecturas,
Para rematar… e que fagan as actividades que o acompañan.
7. Utilizaremos as lecturas xigantes para que os alumnos
fixen a atención coa lectura equivocada e practiquen
máis dinámicas de intelixencia emocional.

Programa de comprensión lectora

e intelixencia emocional
A cuadrilla do esquío. Lecturas xigantes. O robot que
non sabía rir

8. Leremos a tarefa final proposta e pedirémoslles que ex-

pliquen como cren que deberán facer un teléfono. Pode-
mos contarlles que faremos un teléfono con dous vasos
de iogur. Polo tanto, se durante estes días os comen na

Unidade 1 1 55
 Estándares de aprendizaxe
1.1. Mostra unha actitude de escoita activa.
• Recorda detalles e a secuencia do conto.

2.1. Comprende a información xeral de textos

orais de uso habitual.
• Reflexiona sobre os problemas dun perso-
naxe do conto.

3.1. Le en silencio coa velocidade adecuada

textos de diferente complexidade.
• Pon en práctica estratexias de lectura efi-
caz para traballar a velocidade.
• Utiliza as TIC para facer máis actividades
de comprensión lectora.

6.1. Expresa as ideas comprensiblemente.

• Participa activamente na conversa que se
propón.

12.1. Recoñece e valora as características funda-

mentais de textos literarios narrativos,
poéticos e dramáticos.
• Escribe versos pareados.

Para comezar… retomamos 5. Antes de facer a actividade 5, explicaremos que escri-

biremos un tipo de versos que se chaman pareados: un
Suxestións metodolóxicas

1. Veremos o videoconto ou escoitaremos o audio

da sesión anterior para lembrar a historia e volveremos
comentar as características principais do conto: perso-
naxes, espazo onde ocorre, problema do protagonista,
conclusión final…
Durante o desenvolvemento…
conxunto de versos que riman (acaban de maneira pa-
recida) de dous en dous. Escribiremos no encerado al-
gúns exemplos de pareados que pensaremos entre
todos. Por exemplo: día e alegría, cidade e felicidade…
Utilizaremos a lámina para dramatizar e insistiremos
na importancia da posición corporal e dos xestos.

2. Na actividade 1 podemos recomendar que para facer

o debuxo o máis parecido posible sen ter que xirar a
páxina, pódeno mirar na actividade 3.
3. A actividade 2 podémola facer primeiro entre todos.
Explicaremos, en cada caso, por que unha oración é
verdadeira ou falsa.
4. Pedirémoslles que intenten facer a actividade 3 men-
talmente sen consultar o conto, que intenten lembrar
que lle dicía Alberte ao inventor. Cando crean que o sa-
ben, poderán consultar o resumo da páxina anterior
para comprobar se é correcto. Se nos parece oportuno,
tamén podemos poñer o fragmento do audio que re-
solve a actividade (4:57-5:15).
Traballo manipulativo
Lámina Recito e interpreto para lembrar as normas
básicas do recitado. Véxase a Guía de traballo mani-
pulativo.
6. Faremos a actividade 6 con Rasi e favoreceremos o
pensamento positivo e a xestión do bo humor no día
a día e en situacións cotiás.
Programa de intelixencia emocional
Mascota Rasi. Véxase a Guía de traballo manipulativo.

56 Unidade 1 1

Aprendizaxe cooperativa
A actividade 6 pódese traballar coa estrutura cooperati-
va Para falar, paga ficha. Véxase a guía de Aprendizaxe
cooperativa.
7. Traballo individual. Pedirémoslles que, en silencio,
se concentren para facer as dúas actividades de
adestramento da velocidade lectora. A velocidade,
con todo, non debe supoñer facer as actividades
mal: deben intentar ser rápidos pero sen que iso su-
poña deixar letras ou non revisar o que escribiron.
Para rematar…
8. Para facer máis actividades de comprensión lectora,
podemos utilizar o texto 11 do caderno de Avaliación
de comprensión lectora.
Programa de competencia lectora
Caderno de Avaliación de comprensión lectora. Texto 11
NotAs
9. Reflexionamos. Faremos máis pareados. Pensare-
mos e diremos entre todos parellas de palabras que
rimen e que estean relacionadas co bo humor e a fe-
licidade: risa – Marisa, contentos – pementos, Galicia
– ledicia, rir – sorrir... Coa baralla contacontos, esco-
lleremos o personaxe que será o protagonista do pa-
reado de cada alumno. Escribiremos os versos no
caderno repasando as palabras que rimen con cores
vivas.
Traballo manipulativo
Sombreiro e baralla contacontos para traballar a expresión
e a creatividade. Véxase a Guía de traballo manipulativo.
Proposta de actividades para a casa. Propoñeremos que
traballen máis actividades de comprensión lectora no
Descubre e le.
Unidade 1 1 57
 Estándares de aprendizaxe 2

2.1. Comprende a información xeral de textos 1

orais de uso habitual.
• Entende as mensaxes orais que recibe.

6.2. Utiliza un vocabulario adecuado á súa ida-

de e as expresións adecuadas para as dife-
rentes funcións da linguaxe.
• Entende e utiliza vocabulario relacionado
cos aparellos e o seu funcionamento.

7.1. Reproduce comprensiblemente textos

orais sinxelos imitando modelos.
• Explica para que serve un aparello a partir
dun modelo escoitado.

NotAs
Pódense consultar as transcricións
dos audios desta sesión no anexo
Transcricións (páxinas 102-103)

Para comezar… observamos Traballo manipulativo

Suxestións metodolóxicas

1. Leremos o título da sección e propoñeremos facer unha
lista no encerado con todos os aparellos que hai na esco-
la: reloxos, ordenadores, reprodutores de vídeo e audio…
2. Dirémoslles que observen a imaxe e leremos os nomes
que aparecen. Para que serve cada aparello? Que fai o
home? Que debe ler? Ampliaremos o vocabulario sobre o
funcionamento dos aparellos co Aprende palabras.
Durante o desenvolvemento…
1
3. CD Educación literaria e Expresión oral, pista 57.
Escoitaremos o audio e comprobaremos se se adecúa
ás hipóteses feitas: De quen é o aniversario? Que lle re-
galaron? Por que? Que pensa a nena sobre ese regalo?
4. Practicamos xuntos. Na actividade 3 e 4 os alumnos de-
ben explicar para que serve un dos aparellos. Deixaremos
un tempo para que poidan preparalo e mesmo facer ano-
tacións. Aconsellaremos facer a explicación en tres par-
Lámina Como son os obxectos? para facer a descrición.
Véxase a Guía de traballo manipulativo.
5. CD de cancións, pista 12. 2
Escoitaremos a canción
O ordenador e cantarémola entre todos. Prestaremos
atención ás estruturas estudadas e ao vocabulario so-
bre as máquinas que aparecen: co aparello podes, pri-
meiro dálle ao botón, agarda un pouco, algún progra-
ma tes que abrir, debes coller o rato así, fai clic e verás
un vídeo… Esta canción tamén se pode traballar a par-
tir do videoclip.
Para rematar…
6. Adiviña, adiviñanza. Un alumno explicará que se pode fa-
cer cun aparello doméstico e o resto de compañeiros de-
berán adiviñar de que aparello se trata. Podemos entregar
o diploma de expresión oral. 1

tes: primeiro dicir o nome do aparello escollido, despois 7. Reflexionamos. Credes que hai algún aparello ou ro-
explicar como é e, por último, para que se usa. Podemos bot que funcione sen a axuda das persoas? Cal? Sería
utilizar a lámina para describir obxectos como axuda. seguro?

58 Unidade 1 1
 Estándares de aprendizaxe
3.1. Le en silencio coa velocidade adecuada
textos de diferente complexidade.
• Fai a lectura en silencio de diferentes tipos
de textos.

4.1. Mostra comprensión, con certo grao de

detalle, de diferentes tipos de textos non
literarios (expositivos, narrativos, descriti-
vos e argumentativos) e de textos da vida
cotiá.
• Responde preguntas sobre textos lidos.

8.1. Escribe diferentes tipos de texto adecuan-

do a linguaxe ás características do xénero,
seguindo modelos, dirixidos a desenvolver
a súa capacidade creativa na escritura.
• Le, ordena e responde preguntas sobre
2 un texto instrutivo modelo.
• Escribe as instrucións dun aparello se-
guindo un modelo xa visto.

Para comezar… situámonos libro e que a revisen ben. Podemos repartir o diploma de
2
expresión escrita cando acaben esta actividade.
1. Levaremos á clase unha cámara de fotos e explicaremos
como funciona, por onde deben mirar, que botón deben 4. Podemos utilizar o Aprende palabras para lembrar
premer, etc. Pedirémoslles que fagan fotos en grupo e in- vocabulario necesario para facer a actividade.
dividuais. A única condición é que todos fagan unha foto.
Para rematar…
Durante o desenvolvemento… 5. Para practicar a escritura de textos instrutivos, faremos o
2. Leremos as instrucións da actividade 1 e suxeriremos que fotocopiable Taller de expresión da unidade 11 do caderno
fagan as accións co corpo para resolver a actividade: pri- de Expresión escrita.
meiro levántanse e fan coma se abrisen a porta da lavado- 6. Reflexionamos. Cres que é importante ler as instrucións
ra (instrución 1). Nesta posición, pensemos: Que facemos dun aparello novo antes de usalo? Por que?
agora? Por que abrimos a porta da lavadora? Farán coma
se metesen roupa. Que precisamos para lavar a roupa?…
Proposta de actividades para a casa. Pedirémoslles que
inventen un aparello fantástico, que o debuxen e que es-
Aprendizaxe cooperativa criban as instrucións.
A actividade 1 pódese traballar coa estrutura cooperativa
1-2-4. Véxase a guía de Aprendizaxe cooperativa. Aprendizaxe personalizada
(Tarefas asignables en Celmedixital)
3. Para facer a actividade 2 suxeriremos que a fagan en Documento. Ficha 1. Escritura
Para afondar
tres pasos: en sucio no caderno; que a pasen a limpo no pautada

Unidade 1 1 59
 Estándares de aprendizaxe
9.1. Coñece, recoñece e usa sinónimos e antó-
nimos, palabras polisémicas e homónimas,
arcaísmos, estranxeirismos e neoloxismos,
frases feitas, siglas e abreviaturas.
• Sabe que é un antónimo e recoñece pare-
llas deles.
• Escribe antónimos de palabras dadas.
• Utiliza as TIC como ferramenta de apren-
dizaxe e autoavaliación.

Para comezar… situámonos pero e escura. Darémoslles uns minutos para que escri-
ban en grupos de tres o antónimo co Taboleiro das letras.
Suxestións metodolóxicas

1. Pedirémoslles aos alumnos que formen oracións curtas

utilizando estas palabras que escribiremos no encerado:
alegre, aberto, baixo, día… Por exemplo: O mercado está
aberto. Logo preguntarémoslles: E se o mercado non
está aberto, como está? A idea é que eles digan o antóni-
mo de maneira natural, con exemplos cotiáns.
Traballo manipulativo
Taboleiro das letras para escribir palabras antónimas.
Véxase a Guía de traballo manipulativo.

Durante o desenvolvemento… 5. Reflexionamos. Todas as palabras teñen antónimos? Por

2. Leremos a introdución e pedirémoslles que se fixen nas
ilustracións que acompañan a cada palabra. Leremos a
frase explicativa e insistiremos en que un antónimo é un
contrario. Pedirémoslles que copien o concepto no ca-
derno e preguntarémoslles: Como se chaman as pala-
bras que significan o mesmo?
3. Practicaremos máis antónimos co Xogo interactivo.
Para rematar…
exemplo, ordenador, ten antónimo? Axudarémolos a en-
tender que non todas as palabras teñen antónimos. Po-
demos xogar a buscar palabras sen antónimos.
Aprendizaxe personalizada
(Tarefas asignables en Celmedixital)
Para comprender Documento. Ficha 1. Vocabulario.
e reforzar Actividades interactivas.

4. Dirémoslles que se poñan en grupos de tres. Escribire- Ola, bo día, pódese poñer o meu
Traballo en equipo
mos no encerado os seguintes adxectivos: pequeno, ás antónimo?

60 Unidade 1 1

Para comezar… activámonos
1. Escribiremos no encerado as palabras pasado, presente
e futuro. Despois escribiremos: onte, hoxe e mañá e pe-
dirémoslles que as unan segundo sexan pasado, presen-
te ou futuro. Despois, diremos en voz alta as seguintes
oracións e pedirémoslles que, se as relacionan co pasa-
do, sinalen cos polgares cara atrás; se as relacionan co
futuro, coas mans cara adiante; e se as relacionan co
presente, cara ao chan: Onte os alumnos de primeiro fo-
ron de excursión. Hoxe lemos un libro de aventuras.
Mañá decoraremos a clase. Logo preguntarémoslles:
Cales das palabras escritas relacionas co presente, pa-
sado e futuro?
Aprendizaxe cooperativa
A suxestión 1 pódese traballar coa estrutura cooperati-
va Parada de 3 minutos. Véxase a guía de Aprendizaxe
cooperativa.
Estándares de aprendizaxe
10.1. Utiliza correctamente as normas da con-
cordancia de xénero e número na expre-
sión oral e escrita.
• Recoñece o tempo en que está a oración e
complétaa co verbo conxugado.
• Incorpora o concepto de tempo (presente,
pasado e futuro) estudado nun texto de
creación.
• Utiliza as TIC como ferramenta de apren-
dizaxe e autoavaliación.
Durante o desenvolvemento…
2. Para facer a actividade 1 pedirémoslles que se fixen na
primeira palabra de cada oración e que pensen no xesto
que farían segundo fixese referencia ao pasado, ao pre-
sente ou ao futuro. A continuación, cando teñan claro
cando se produce a acción, pedirémoslles que escollan a
forma verbal que quede ben.
3. Antes de facer a actividade 2 suxeriremos utilizar a mes-
ma rutina corporal para asociar o pasado, o presente ou
o futuro. Pedirémoslles que escriban o que fixeron onte,
o que están facendo agora e o que farán mañá.
Para rematar…
4. Reflexionamos. Escribiremos no encerado: hoxe, anton-
te, onte, pasadomañá, mañá, agora, despois, antes…
Cales son pasado? Cales presente? E cales futuro?
Proposta de actividades para a casa. Pedirémoslles que
practiquen máis verbos en presente, pasado e futuro co
Xogo interactivo.
Unidade 1 1 61
 Estándares de aprendizaxe
3.1. Le en silencio coa velocidade adecuada
textos de diferente complexidade.
• Fai a lectura en silencio de diferentes tipos
de textos.

4.1. Mostra comprensión, con certo grao de

detalle, de diferentes tipos de textos non
literarios (expositivos, narrativos, descriti-
vos e argumentativos) e de textos da vida
cotiá.
• Responde preguntas sobre textos lidos.

11.1. Coñece as normas ortográficas e aplícaas

nas súas producións escritas.
• Escribe palabras e oracións con es e ex.
• Fai o ditado correctamente.
• Utiliza as TIC como ferramenta de apren-
dizaxe e autoavaliación.

Para comezar… lemos e reflexionamos 4. Para facer a actividade 1 pedirémoslles que lean o texto
entre varios alumnos en voz alta para comprobar a súa
Suxestións metodolóxicas

1. Podemos comezar presentando as palabras da introdu-

distinta pronunciación. Copiaremos as palabras con s e
ción utilizando o Mural interactivo O camiño das pala-
x no esquema que fixemos no encerado.
bras e as tarxetas cos ideogramas destas catro palabras
para que as lembren de maneira visual. 5. A actividade 2 pódese facer por parellas. Suxírese que
os alumnos tapen os ideogramas da dereita e que for-
2. Lembraremos o trazo das letras no aire e despois no
men as palabras co Taboleiro das letras e despois as
encerado. Escribiremos as palabras da introdución no
escriban no libro.
encerado e clasificarémolas en dúas columnas (es e
ex). Pedirémoslles que pensen noutras palabras que
teñan a sílaba es ou ex e escribirémolas no encerado Traballo manipulativo
rodeando en vermello a sílaba es e en azul a sílaba ex.
Taboleiro das letras para fixar a norma ortográfica. Véxa-
se a Guía de traballo manipulativo.
Durante o desenvolvemento…
3. Tamén podemos reforzar a a dificultade ortográfica das
6. Na actividade 3 preguntaremos: Que fan estas per-
palabras espremedor, extintor, escaravello e excursión
soas? Cal é o seu oficio? Despois preguntarémoslles se
cos ditados proxectables. Pedirémoslles que escri-
lles gustan estas profesións ou deportes e por que.
ban de cor vermella a sílaba es e en azul a sílaba ex.
Gústaríavos estar sempre rodeados de natureza? Que
outros deportes ou profesións relacionados coa natu-
Programa de ortografía reza coñecedes?
Ortografía visual. Ditados proxectables
7. Podemos aproveitar a actividade 4 para escribir outras
Mural interactivo para traballar a ortografía visual. palabras sen es ou ex e que entre todos nos axuden a

62 Unidade 1 1
 NotAs

completalas: Para rematar…

e_plosión e_tranxeiro e_terior é_ito 10. Reflexionamos. Coñecías todas as palabras que vimos
e_posición e_tremeño e_cavar e_traño hoxe? Sabías como escribilas? E como pronuncialas?
8. Para preparar o ditado, lerémolo primeiro de maneira Aprendeches algunha palabra nova?
individual e despois, un par de veces, entre todos. Na
segunda lectura en voz alta pedirémoslles que rodeen
Proposta de actividades para a casa. Para traballar máis
da cor pertinente os grupos que se piden. Despois ce-
palabras con esta norma ortográfica propoñeremos practi-
rraremos o libro, escoitaremos o ditado no CD Educa-
car co Xogo interactivo.
ción literaria e Expresión oral, pista 58, e escribirémo-
lo no caderno. Finalmente, os alumnos intercambiarán os
cadernos e, por parellas, discutirán as palabras que escri- Aprendizaxe personalizada
biron de maneira diferente e intentarán chegar a un acor- (Tarefas asignables en Celmedixital)
do sobre que forma é a correcta.
Para comprender
9. Traballo individual. Completarán o ficheiro ortográfi- Actividades interactivas.
e reforzar
co para fixar a ortografía das palabras complicadas.
Para afondar Actividades interactivas.

Programa de ortografía
Ditado locutado. Pista 58
Ficheiro ortográfico.

Unidade 1 1 63
 Estándares de aprendizaxe
2.1. Comprende a información xeral de textos
orais de uso habitual.
• Entende as mensaxes orais que recibe.

3.1. Le en silencio coa velocidade adecuada

textos de diferente complexidade.
• Fai a lectura en silencio de diferentes tipos
de textos.

5.1. Establece relacións entre as ilustracións e

os contidos do texto, formula hipóteses,
fai predicións e identifica na lectura o tipo
de texto e a intención.
• Utiliza as ilustracións para entender un texto.
8.1. Escribe diferentes tipos de texto adecuan-
do a linguaxe ás características do xénero,
seguindo modelos, dirixidos a desenvolver
a súa capacidade creativa na escritura.
• Inventa un robot, explica para que serve
e debúxao.

12.1. Recoñece e valora as características fun-

damentais de textos literarios narrativos,
poéticos e dramáticos.
• Escoita e entende unha poesía e extrae
información dela.
• Escribe unha poesía observando un de-
buxo.

13.1. Memoriza e reproduce textos orais breves

e sinxelos: contos, poemas, cancións, re-
fráns, adiviñas, trabalinguas...
• Aprende de memoria a poesía que escri-
biu e recítaa dunha maneira clara diante
de toda a clase.

Para comezar… observamos e escoitamos 4. En grupos de tres recitarán a poesía, cada un unha estro-
fa. Lembrarémoslles que deben facer unha entoación
Suxestións metodolóxicas

1. Observaremos a imaxe do robot inicial e preguntarémos-

lles: Lembrades que problema tiña o robot da lectura ini-
cial? E este, credes que ten o mesmo problema? Por que?
2. CD Educación literaria e expresión oral, pista 59. Es-
coitaremos o audio da poesía e pedirémoslles que se fi-
xen nas palabras que acaban de maneira parecida en
cada verso (é dicir, que riman).
Programa de competencia lectora
Lectura e comprensión. O robot.
Durante o desenvolvemento…
3. Faremos tres grupos con todos os alumnos. Leremos a
poesía lentamente poñendo énfase na entoación. Fare-
mos as pausas ao final de cada verso e, ao acabar cada
estrofa, pararemos. Cerraremos o libro. Cada grupo pen-
sará unha pregunta para os demais sobre o fragmento
que acabamos de ler.
adecuada e aproveitar as comas e os finais de cada verso
para facer unha pausa e coller un pouco de aire. Podemos
lembrar as normas básicas do recitado coa lámina para
dramatizar.
Traballo manipulativo
Lámina Recito e interpreto para lembrar as normas básicas
do recitado. Véxase a Guía de traballo manipulativo.
5. Na actividade 1 pedirémoslles que busquen na poesía as
palabras que din que o robot non pode ser extraterrestre
e que as subliñen antes de contestar: cociña, nai.
6. Na actividade 2 traballaremos a creatividade e o pensa-
mento diverxente. Propoñerémoslles que pensen na ac-
ción máis absurda e divertida que crean que se pode des-
envolver nunha cociña. Despois, todos lerán a súa acción
e votarán a máis divertida ou a que máis lles fixo rir.
7. Lembrarémoslles, na actividade 3, que se fixen moi ben
no debuxo do robot que aparece para que sexa o prota-

64 Unidade 1 1
 NotAs

gonista da súa composición. Tamén lles diremos que se Para rematar…

fixen no modelo de poesía da páxina anterior.
11. Reflexionamos. Faremos un caderno de aparellos in-
8. Tras comprobar que a poesía está escrita correctamente, ventados que servisen para facer feliz á xente. Reparti-
lerana varias veces, memorizarana e recitarana para os rémoslle un folio a cada alumno onde escribirá o nome
compañeiros. da máquina inventada, debuxaraa e explicará breve-
9. Podemos pedirlles que inventen un episodio da vida do mente de que modo pode facer felices as persoas. Fare-
seu robot cun obxecto e un espazo da baralla contacon- mos unha portada e obteremos un caderno de inventos
tos. da clase.

Traballo manipulativo Proposta de actividades para a casa. Suxeriremos facer

Sombreiro e baralla contacontos para potenciar a creati- na casa a ficha Taller creativo da unidade 11 do caderno de
vidade e a narración de historias. Véxase a Guía de traba- Expresión escrita.
llo manipulativo.

10. Traballo individual. Na actividade 5 imaxinaremos que

Aprendizaxe personalizada
somos inventores e crearemos un robot. Comprobare- (Tarefas asignables en Celmedixital)
mos e lembraremos que cómpre escribir frases curtas, Documento. Ficha 2. Escritura
que se debe comezar con maiúscula e acabar con punto. Para afondar
creativa.

Unidade 1 1 65
 1
NotAs

Para comezar… xogamos e lembramos dos: debuxaremos un balón e un cesto e pedirémoslles

que descifren o nome do deporte (baloncesto); ou
Suxestións metodolóxicas

1. Antes de comezar as actividades de repaso, volvere-

mos facer a dinámica da busca de contrarios con tarxe-
tas escritas. Cando todas as parellas estean formadas,
lerán as palabras en voz alta para que aprecien esa re-
lación e escribirémolas no encerado lembrando que se
denominan antónimos.
2. Lembraremos o resto de contidos traballados na uni-
dade: para que serven as instrucións dun aparello, o s e
o x, os xestos que se corresponden cos tempos verbais
(presente, pasado e futuro), etc.
3. Tamén podemos lembrar o contido de expresión oral
1
cantando a canción O ordenador co audio ou o vi-
deoclip.
Durante o desenvolvemento…
4. Na actividade 1 axudarémoslles escribindo no encera-
do os nomes dos aparellos, para que teñan un modelo
para riscar as letras de maneira organizada.
5. Antes de facer a actividade 2 debuxaremos no encera-
do outros xeroglíficos para que os resolvan entre to-
unha cara e unha col e pedirémoslles que digan de que
animal se trata (caracol). Podémoslles deixar algúns
minutos por se se lles ocorren máis exemplos e os que-
ren debuxar.
2
6. CD Educación literaria e Expresión oral, pista 60.
Escoitaremos o audio e prestarémoslles atención ás
palabras que teñen maior dificultade: estraño, espre-
medor, expulsa, zume, polpa… A través de preguntas
serán eles quen deberán lembrar como se escriben
esas palabras. Faremos o ditado e corrixirémolo de
maneira individualizada.
Programa de ortografía
Ditado locutado. Pista 60
7. Propoñeremos a actividade 3 como un xogo, pero
deixarémoslles que a fagan sós para comprobar que
son capaces de lembrar a información. Podemos pe-
dirlles que primeiro lean as palabras unha ou dúas ve-

66 Unidade 1 1
 NotAs

ces e que contesten as preguntas sen mirar (tapando a

pantalla) e só consulten o que non poidan lembrar.
Aprendizaxe personalizada
(Tarefas asignables en Celmedixital)
8. Cando fagan a actividade 4 poñerémola en común. Un
lerá a súa adiviña e, quen acerte a resposta, lerá a súa. Para comprender Documento. Ficha 2. Traballo
Tamén podemos organizar unha posta en común de e reforzar coa lingua.
adiviñas e chistes despois de facer a actividade 5. Documento. Repaso.
Para lembrar
Actividades interactivas.
Para rematar…
9. Falarémoslles dos tres xogos de lingua que traballa- Documento. Avaliación. Unida-
mos nas actividades e propoñeremos esta actividade: de 11; unidades 1-11.
Avaliación
dividiremos a clase en tres grupos e a cada grupo asig- Actividades interactivas de ava-
narémoslle un xogo (adiviñas, xeroglíficos e chistes); liación .
os integrantes de cada grupo deberán facer unha re-
collida do que lles tocase, ben sexa inventándoo ou
buscándoo nalgún libro, en internet coa axuda do pro-
fesor, etc. Na seguinte sesión pódese facer unha posta
en común do material compilado.

Proposta de actividades para a casa. Pedirémoslles aos

alumnos que fagan a autoavaliación Que aprendín? e
que lle conten á familia o chiste que inventaron.

Unidade 1 1 67
 Estándares de aprendizaxe
3.1. Le en silencio coa velocidade adecuada
textos de diferente complexidade.
• Fai a lectura en silencio de diferentes tipos
de textos.

4.1. Mostra comprensión, con certo grao de

detalle, de diferentes tipos de textos non
literarios (expositivos, narrativos, descriti-
vos e argumentativos) e de textos da vida
cotiá.
• Responde preguntas sobre textos lidos.

5.1. Establece relacións entre as ilustracións e

os contidos do texto, formula hipóteses,
fai predicións e identifica na lectura o tipo
de texto e a intención.
• Utiliza as ilustracións para entender un texto.

9.1. Coñece, recoñece e usa sinónimos e antó-

nimos, palabras polisémicas e homónimas,
arcaísmos, estranxeirismos e neoloxismos,
frases feitas, siglas e abreviaturas.
• Escribe antónimos de palabras dadas.

10.1. Utiliza correctamente as normas da con-

cordancia de xénero e número na expre-
sión oral e escrita.
• Recoñece o tempo en que está a oración e
complétaa co verbo conxugado.

11.1. Coñece as normas ortográficas e aplícaas

nas súas producións escritas.
• Escribe palabras e oracións con es e ex.

Para comezar… observamos pasado (polgares cara atrás), presente (mans cara ao
chan) ou futuro (mans cara adiante).
Suxestións metodolóxicas

1. Pedirémoslles que observen o debuxo sen ler o texto (po-

demos mostralo no encerado dixital tapando o texto ou
pedíndolles que o tapen co caderno). Faremos preguntas
para nos centrar nos usos e nas diferenzas entre os dife-
rentes vehículos: Como se chaman? Para que serven? Cal
é máis antigo? E máis moderno? Como credes que serán
os coches do futuro? Amosarémoslles imaxes doutros
aparellos e como evolucionaron (por exemplo, podemos
atopar 81 fotografías da evolución do teléfono móbil neste
enlace (http://www.e-sm.net/futuromovil).
Durante o desenvolvemento…
2. Leremos en voz alta o texto que acompaña os debuxos
e explicaremos, entre todos, as palabras máis difíciles
(frecuentes, complexas) e o sintagma no futuro.
3. Pedirémoslles que busquen e rodeen no texto as formas
verbais son, eran e serán e que subliñen as palabras que
fan referencia ao tempo: hai moitos anos, na actualidade
e no futuro. Despois, entre todos , explicaremos o signifi-
cado de cada expresión e, se se corresponden co xesto do
4. No terceiro punto, suxeriremos que volvan ler o texto e
que subliñen os antónimos antes de os escribir. Pode-
mos facer hipóteses primeiro de que palabras deben
buscar para que sexan máis facilmente localizables.
Para rematar…
5. Reflexionamos. Pedirémoslles que elaboren no cader-
no un texto breve en que expliquen como cambiou al-
gún obxecto, animal ou persoa ao longo do tempo. De-
berán utilizar as palabras antes, agora e no futuro. Pode
ser sobre un irmán, unha mascota, un aparello… Pode-
mos utilizar as láminas para describir como axuda.
Traballo manipulativo
Láminas Como son os obxectos?, Como son os animais? So-
mos así, para describir a evolución temporal dunha persoa,
animal ou obxecto. Véxase a Guía de traballo manipulativo.

68 Unidade 1 1
 Estándares de aprendizaxe
6.1. Expresa as ideas comprensiblemente.
• Participa activamente na conversa que se
propón.

14.1. Observa e identifica situacións en que se

vai enfadar e entende como as debería re-
solver con sentido do humor.
• Constrúe cun compañeiro un teléfono
para contar as cousas e tomalas con máis
humor.
• Utiliza as TIC como ferramenta de apren-
dizaxe e autoavaliación.

Para comezar… volvemos atrás 5. Poñeremos a actividade en común facendo a aprecia-

ción de que o humor non ten nada que ver coa burla,
1. Volveremos á páxina 212-213 da unidade e lembrare-
que para que algunha cousa sexa divertida e nos axude
mos o conto O robot que non sabía rir e o consello que
a nos sentir mellor, debe ser divertida para todos e non
o neno lle dá ao inventor: a importancia de tomar as
debe ferir a ninguén.
cousas con sentido do humor para ser feliz. Leremos a
tarefa proposta ao inicio da unidade.
Para rematar…
Durante o desenvolvemento… 6. Utilizaremos a Rúbrica da tarefa para comprobar
como traballamos.
2. Leremos o primeiro paso en voz alta e pedirémoslles
que cada un explique a situación que lembra para axu- 7. Reflexionamos. Iniciaremos unha conversa sobre a
dalos a ordenar as ideas antes de escribilas. importancia que ten saber tomar as cousas con humor
sen se enfadar por calquera cousa. Pedirémoslles que
3. Para facer as parellas da actividade 2 leremos as letras do
por parellas escenifiquen algunhas das experiencias
abecedario e pedirémoslles cada letra a dous alumnos
que contaron para ver como sería se o tomasen con
para telas repetidas e metelas nunha bolsa. Cando as te-
humor.
ñamos todas, cada alumno collerá unha letra da bolsa ao
azar. Os que collan a mesma letra formarán parellas. Así,
equilibraremos as parellas e resultará máis divertido.
4. Deixaremos tempo para que conten e dean unha respos-
ta ao compañeiro. É importante que se poñan no lugar do
outro, que intenten entender como se sentía nese mo-
mento e como, con sentido do humor, o podería evitar.

Unidade 1 1 69