Epiko ni Gilgamesh

panuulang epiko mula sa Mesopotamya

Ang Epiko ni Gilgamesh ay isang

panulaang epiko mula sa sinaunang
Mesopotamya na madalas ay itinuturing
ang pinakamatandang umiiral na dakilang
likha ng panitikan at ikalawang
pinakamatandang teksto sa relihiyon,
sumunod sa Mga teksto sa mga tagilo.
Ang kasaysayang pampanitikan ni
Gilgamesh ay nagsisimula sa limang
tulang Sumeryo tungkol kay Bilgamesh
(Sumeryo para sa "Gilgamesh"), hari ng
Uruk, noong Ikatlong Dinastiya ng Ur
(c. 2100 BK). Ang mga ito ay ginamit bilang
sangguniang materyal para sa
pinagsamang epiko sa Akkadiano. Ang
unang nabubuhay na bersiyon ng
pinagsamang epiko na ito, kilala bilang ang
"Lumang Babilonyo" na bersiyon, ay
mapepetsahan sa ika-18 siglo BK at
pinamagatang Shūtur eli sharrī ("Higit sa
Lahat ng Ibang mga Hari") matapos sa
incipit nito. Iilan lamang ang mga umiiral na
pragmento nito. Ang kalaunang
"pamantayang" bersiyon ay mapepetsahan
mula ika-13 hanggang ika-10 siglo BK at
pinamagatan ng incipit na Sha naqba īmuru
("Siya na Nakakita sa Kailaliman", sa
modernong kahulugan: "Siya na
Nakakakita ng Hindi Alam"). Tinatayang
dalawang-katlo ng mas mahabang 12
tabletang bersiyong ito ay naisalba. Ang
ilang mga pinakamahuhusay na kopya ng
Epiko ni Gilgamesh ay natuklasan sa mga
gibang aklatan ng ika-7 siglo BK haring
Asiryong si Ashurbanipal.

Itinatalakay sa unang kalahati ng kwento si

Gilgamesh, hari ng Uruk, at si Enkidu, isang
mabangis na tao na nilikha ng mga diyos
upang pigilan si Gilgamesh mula sa pag-
api sa mga tao sa Uruk. Matapos maging
sibilisado si Enkidu sa pamamagitan ng
pagsisimula ng sekswal sa isang patutot,
naglakbay siya patungo sa Uruk, kung saan
hinamon niya si Gilgamesh sa isang
pagsubok ng lakas. Nanalo si Gilgamesh
sa patimpalak; gayunman, naging
magkaibigan ang dalawa. Magkasama
silang naglakbay ng anim na araw sa
maalamat na Gubat ng Sedro, kung saan
balak nilang paslangin ang Tagapagbantay,
si Humbaba ang Nakasisindak, at putulin
ang sagradong Sedro. Ang diyosa na si
Ishtar ay nagpapadala ng Bull of Heaven
upang parusahan si Gilgamesh sa
pagtanggi sa kanyang mga pag-akit.
Pinatay nina Gilgamesh at Enkidu ang Toro
ng Langit at pagkatapos ay nagpasya ang
mga diyos na parusahan ng kamatayan si
Enkidu at patayin siya.

Sa ikalawang kalahati ng epiko, ang

pagkabalisa sa pagkamatay ni Enkidu ay
naging sanhi upang magsagawa si
Gilgamesh ng isang mahaba at
mapanganib na paglalakbay upang
matuklasan ang lihim ng buhay na walang
hanggan. Sa kalaunan nalaman niya na
"Ang buhay, na hinahanap mo, ay hindi mo
kailanman mahahanap. Sapagkat noong
nilikha ng mga diyos ang tao, hinayaan
nilang ang kamatayan ang maging bahagi
niya, at ang buhay ay ipinagkait sa kanilang
sariling mga kamay." Gayunpaman, dahil
sa kanyang mahusay na mga proyekto sa
pagtatayo, ang kanyang salaysay ng payo
ni Siduri, at kung ano ang sinabi sa kanya
ng walang kamatayang tao na si
Utnapishtim tungkol sa Dakilang Baha, ang
katanyagan ni Gilgamesh ay nakaligtas
matapos ang kanyang kamatayan na may
lumalawak na interes sa kwento ng
Gilgamesh na isinalin sa maraming wika at
ay itinampok sa mga gawa ng tanyag na
katha.
Paglalarawan

Tableta ng Dakilang Baha ng Epiko ni Gilgamesh na natagpuan sa

Aklatan ni Ashurbanipal.

Naglalahad ang epikong ito ng

kabayanihan at pakikipagsapalaran ng
bayaning si Gilgamesh na hari ng Uruk sa
Sumerya. Kabilang sa mga kuwento nito
ang hinggil sa isang malaking baha at sa
kung paanong nakaligtas ang isang mag-
anak sa pamamagitan ng paggawa ng
isang arko. Ang kuwentong ito ay mas
nauna at ang pinaghanguan ng Arko ni Noe
sa Lumang Tipan ng Bibliya.

Mga bersiyon
Ang pinakamaagang mga tulang Sumeryo
nito ay pangkalahatan ngayong itinuturing
na mga natatanging kuwento sa halip na
mga bahagi sa isang epiko. Ang mga ito ay
mula sa maagang Ikatlong Dinastiya ng Ur
(2150–2000 BK).[1] Ang pinakamaagang
mga bersiyong Akkadian nito ay mula
maagang ca. 2000 BK at malamang noong
1800 o 1700 BK nang ang isa o higit pang
mga may akda nito ay humango sa isang
umiiral na materyal ng panitikan upang
lumikha ng isang epiko.[1] Ang
pamantayang bersiyong Akkadian nito ay
binubuo ng 12 tableta na inedit ni Sin-liqe-
unninni sa pagitan ng 1300 BK at 1000 BK
na natagpuan sa aklatan ni Ashurbanipal
sa Nineveh.

Pagkakatuklas
Ang pamantayang bersiyon ng Epiko ni
Gilgamesh ay natuklasan ni Austen Henry
Layard sa aklatan ni Ashurbanipal sa
Nineveh noong 1849. Ito ay isinulat sa
pamantayang Babilonio na isang diyalekto
ng Akkadian na ginagamit para sa
panitikan. Ang mga putik na tableta ng
Epiko ni Gilgamesh ay natuklasan ni
Hormuzd Rassam noong 1853.

Ang sentral na katauhan nito na si

Gilgamesh ay simulang muling ipinakilala
sa mundo bilang "Izdubir" bago tumpak na
nabigkas ang logograpong kuneirporma ni
Gilgamesh.

Ang pagkakatuklas sa arkeolohiya ng mga

artipaktong mula ca. 2600 BC na nauugnay
kay Haring Enmebaragesi na binaggit sa
isang seksiyon ng orihinal na Sumeryong
Epiko ni Gilgamesh na Bilgamesh at Aga
bilang ama ni Aga ng Kish na lumusob sa
Uruk ang nagpapatunay sa pag-iral ni
Gilgamesh.

Mga salin sa ibang wika

Wikang Ingles

Ang unang modernong salin nito sa wikang

Ingles ay inilimbag ni George Smith noong
mga 1870. Ang kamakailang mga salin
nito sa Ingles ay kinabibilangan ng
isinagawa sa tulong ng nobelistang
Amerikanong si John Gardner at John
Maier noong 1984. Noong 2001, lumikha si
Benjamin Foster ng isang salin sa Norton
Critical Edition Series na gumagamit ng
mga bagong materyal upang punan ang
maraming mga blanko sa mga nakaraang
edisyon. Ang pinakadepinitibong salin sa
Ingles nito ang dalawang bolyum na
gawang kritikal ni Andrew George na
tumalakay sa katayuan ng mga nakaligtas
na materyal at nagbibigay ng ekshesis na
tableta sa tableta na may dalawang
wikang magkatabing salin. Ito ay inilimbag
ng Penguin Classics noong 2000.

Wikang Arabiko

Ang unang direktang salin nito sa wikang

Arabiko mula sa mga orihinal na tableta ay
isinagawa noong mga 1960 ng
arkeologong Iraqi na si Taha Baqir.
Nilalaman ng mga tabletang
pamantayang bersiyon

Tabletang una

Ang kuwento ay nagsisimula sa

pagpapakilala kay Gilgamesh na hari ng
Uruk. Siya ay laging nagsasabi ng harurut.

Si Gilgamesh na 2/3 diyos at 1/3 tao ay

umaapi sa kanyang mga tao na umiiyak sa
mga diyos para tulungan. Para sa mga
babae ng Uruk, ang pang-aaping ito ay may
anyong droit de seigneur — o "karapatan
ng panginoon" na makipagsiping sa mga
bagong ikinasal na babae sa kanilang gabi
ng kasal. Para sa mga lalake (ang tableta
ay napinsala sa puntong ito),
ipinagpalagay na ang mga ito ay
pinapagod ni Gilgamesh sa pamamagitan
ng mga laro, pagsusubok ng lakas o
marahil ay pwersahang pagtatrabaho sa
mga proyekto ng pagtatayo. Ang mga
Diyos ay tumugon sa mga pagsusumamo
ng mga ito sa pamamagitan ng paglikha
ng isang katumbas kay Gilgamesh upang
lituhin ito. Ang mga diyos ay lumikha ng
isang primitibong tao na si Enkidu na
natatakpan ng buhok at nabubuhay sa
parang kasama ng mga hayop. Siya ay
nakita ng isang tagapagbitag na ang
kabuhayan ay nawasak dahil binubunot ni
Enkidu ang kanyang mga bitag. Sinabi ng
tagapagbitag kay Gilgamesh ang tungkol
sa lalake at inihanda kay Enkidu para akitin
ang isang patutot. Ang pang-aakit kay
Enkidu ni Shamhat na isang patutot ng
templo ang kanyang unang hakbang tungo
sa kabihasnan at pagkatapos ng pitong
araw ng pakikipagtalik sa kanya, siya ay
nagmungkahi na ibalik siya sa Uruk.
Samantala, si Gilgamesh ay nagkaroon ng
mga panaginip na nauukol sa malapit na
pagdating ng isang minamahal na bagong
kasama.
Tabletang dalawa

Pagkatapos magsiping nina Enkidu at

Shamhat, ang mga mabangis na hayop ay
hindi na tumutugon kay Enkidu gaya ng
nakaraan. Inihayag ni Shamhat na si Enkidu
ay naging tulad ng isang diyos. Tinuruan ni
Shamhat si Enkidu kung paano manamit at
kung paano kumain. Sa pagkakaalam mula
sa isang dumadaang dayuhan tungkol sa
pagtrato ni Gilgamesh sa mga bagong
kasal, si Enkidu ay nagalit at naglakbay
tungo sa Uruk upang mamagitan sa isang
kasal. Nang tangkain ni Gilgamesh na
dalawin ang silid ng kasalan, hinarang ni
Enkidu ang kanyang daanan at sila ay nag-
away. Pagkatapos ng mabangis na
paglalaban, kinilala ni Enkidu ang superior
na lakas ni Gilgamesh at sila ay naging
magkaibigan. Si Gilgamesh ay
nagmungkahi ng isang paglalakbay sa
Kagubatang Cedar upang paslangin ang
kalahating-diyos na si Humbaba upang
magkamit ng kasikatan at katanyagan. Sa
kabila ng mga babala mula kay Enkidu at
sa konseho ng mga Matatanda, si
Gilgamesh ay hindi pipigilan.

Tabletang tatlo

Ang mga matanda ay nagbigay ng payo

kay Gilgamesh para sa kanyang
paglalakbay. Dinalaw ni Gilgamesh ang
kanyang ina na diyosang si Ninsun na
naghahanap ng suporta at proteksiyon ng
diyos na araw na si Shamash para sa
kanilang paglalakbay. Inampon ni Ninsun si
Enkidu bilang kanyang anak at si
Gilgamesh ay nag-iwan ng mga
instruksiyon para sa pamamahala ng
lungsod ng DUruk sa kanyang kawalan.

Tabletang apat

Sina Gilgamesh at Enkidu ay naglakbay

tungo sa Kagubatang Cedar ng Lebanon.
Sa bawat ilang mga araw, sila ay
nagkakampo sa isang bundok at
nagsasagawa ng isang ritwal ng
panaginip. Si Gilgamesh ay nagkaroon ng
limang mga nakakatakot na panaginip
tungkol sa pagkahulog sa mga bundok,
mga kulog, mga mababangis na toro at
isang ibong kidlat na humihinga ng apoy.
Sa kabila ng mga pagkakatulad sa pagitan
ng mga pigura sa kanyang panaginip at sa
mas naunang mga deskripsiyon ni
Humbaba, binigyang kahulugan ni Enkidu
ang mga panaginip na ito bilang mga
mabubuting omen at itinanggi na ang
nakakatakot na mga larawan ay
kumakatawan sa bantay ng kagubatan.
Habang sila ay papalapit sa bundok Cedar,
kanilang narinig si Humbaba na sumisigaw
at kinailangang hikayatin ang bawat isa na
huwag matakot.

Tabletang lima

Ang mga bayani ay pumasok sa

Kagubatang Cedar. Si Humbaba na bantay-
ogre ng Kagubatan Cedar ay uminsulto at
nagbanta sa kanila. Inakusahan niya si
Enkidu ng pagtatraydor at nangakong
aalisan ng lamang loob at ipapakain ang
kanyang laman sa mga ibon. Natakot si
Gilgamesh ngunit sa ilang nakakahikayat
na mga salita ni Enkidu, ang labanan ay
nagsimula. Ang mga kabundukan ay
lumindol nang may kaguluhan at ang langit
ay naging itim. Ang diyos na si Shamash ay
nagpadala ng 13 mga hangin upang itali si
Humbaba at siya ay nahuli. Ang halimaw
ay nagsumamo para sa kanyang buhay at
naawa si Gilgamesh sa kanya.
Gayunpaman, si Enkidu ay nagalit at
hiniling kay Gilgamesh na patayin ang
halimaw. Sila ay parehong sinumpa ni
Humbaba at pinatay siya ni Gilgamesh sa
pamamagitan ng isang suntok sa leeg.
Pinutol ng dalawang bayani ang maraming
mga Cedar kabilang ang isang higanteng
puno na pinaplano ni Enkidu na hugisin sa
isang bakuran para sa templo ni Enlil. Sila
ay gumawa ng isang balsa at naglayag
pauwi sa kahabaan ng Euphrates kasama
ng isang higanteng puno at ulo ni
Humbaba.

Tabletang anim

Itinakwil ni Gilgamesh ang mga pang-aakit

ng diyosang si Ishtar dahil sa kanyang
masamang pagtrato sa mga nakaraang
mangingibig nito gaya ni Tammuz. Hiningi
ni Ishtar sa kanyang ama na ipadala si
Gugalana na toro ng Langit upang
ipaghiganti siya. Nang itakwil ni Anu ang
kanyang mga reklamo, nagbanta si Ishtar
na bubuhayin ang mga patay na mas
madami sa mga nabubuhay at lalamunin
sila. Natakot si Anu at sumuko sa kanya.
Dinala ni Uruk ang Toro ng langit tungo sa
Uruk at ito ay nagsanhi ng malawakang
pamiminsala. Ibinaba nito ang mga lebel
ng Ilog Euphrates at pinatuyo ang mga
basang lupain. Ito ay nagbukas ng
malalaking mga hukay na lumamon ng 300
mga lalake. Nang walang anumang tulong
ng diyos, inatake at pinaslang nina Enkidu
at Gilgamesh ito at inalay ang puso nito
kay Shamash. Nang tumangis si Ishtar,
hinagis ni Enkidu ang isa sa mga ikaapat
na likuran ng toro sa kanya. Ang siyudad
ng Uruk ay nagdiwang ngunit si Enkidu ay
nagkaroon ng panaginip na masama.
Tabletang pito

Sa panaginip ni Enkidu, ang mga diyos ay

nagpasya na ang isa sa mga bayani ay
dapat mamatay dahil kanilang pinatay si
Humbaba at ang Toro ng langit. Sa kabila
ng mga pagpoprotesta ni Shamash, si
Enkidu ay minarkahan para sa kamatayan.
Sinumpa ni Enkidu ang dakilang pinto na
kanyang hinugis para sa templo ni Enlil.
Kanya ring sinumpa ang tagabitag at si
Shamhat dahil sa pag-aalis sa kanya mula
sa parang. Pinaalalahanan ni Shamash si
Enkidu na si Gilgamesh ay magkakaloob
ng mga dakilang parangal sa kanya sa
kanyang puneral at gagala sa parang na
nalamon ng lungkot. Nalungkot si Enkidu
sa kanyang mga sumpa at pinagpala si
Shamhat. Gayunpaman, sa ikalawang
panaginip, nakita niya ang kanyang sarili na
nabihag sa daigdig ng mga patay ng isang
nakakatakot na anghel ng kamatayan. Ang
daigdig ng mga patay ay isang bahay ng
alikabok at kadiliman na ang mga
naninirahan dito ay kumakain ng putik at
nadadamitan ng mga balahibo ng ibon at
pinangangasiwaan ng mga nakakatakot na
nilalang. Sa loob ng 12 araw, ang
kondisyon ni Enkidu ay lumala. Sa huli,
pagkatapos managhoy na hindi niya
matatagpo ang isang kamatayang pang
bayani sa labanan, siya ay namatay.
Tabletang walo

Si Gilgamesh ay naghatid ng isang

panaghoy para kay Enkidu kung saan ay
tumawag siya sa mga kabundukan, mga
kagubatan, mga parang, mga ilog, mga
mababangis na hayop at sa lahat ng Uruk
upang magdalamhati para sa kanyang
kaibigan. Sa pag-alala sa kanilang
magkasamang paglalakbay, hinatak ni
Gilgamesh ang kanyang buhok at
nagdamit sa pagdadalamhati. Siya ay
nagkomisyon ng isang estatwang
puneraryo at nagbigay ng mga regalo sa
libingan mula sa kanyang lalagyan ng
kayamanan upang masiguro na si Enkidu
ay may isang kanais nais na pagtanggap
sa sakop ng mga namatay. Ang isang
malaking piging ay idinaos kung saan ang
mga kayamanan ay inalay sa mga diyos ng
daigdig ng mga patay. Bago ang patid sa
teksto, may mungkahi na ang ilog ay
sinumpa na nagpapakita ng isang
paglilibing sa isang kama ng ilog gaya ng
sa tumutugong tulang Sumeryo na Ang
Kamatayan ni Gilgamesh.

Tabletang siyam

Ang tabletang siyam ay nagbubukas kay

Gilgamesh na gumagala sa parang na
nadadamitan ng mga balat ng hayop at
nagdadalamhati kay Enkidu. Sa takot sa
kanyang sariling kamatayan, nagpasya
siyang hanapin si Utnapishtim at alamin
ang sikreto ng walang hanggang buhay.
Kabilang sa mga ilang nakaligtas sa
Malaking Baha, si Utnapishtim at ang
kanyang asawa ang tanging mga tao na
binigyan ng walang buhay ng mga diyos. Si
Gilgamesh ay tumawid sa daaanang
bundok sa gabi at naengkwentro ang isang
mapagmataas na mga leon. Bago
matulog, siya ay nanalangin para sa
proteksiyon sa diyos na buwan na si Sin.
Pagkatapos, sa pagkakagising mula sa
isang nakakahikayat na panaginip, kanyang
pinatay ang mga leon at ginamit ang mga
balat nito para pandamit. Pagkatapos ng
isang mahaba at mapanganib na
paglalakbay, siya ay dumating sa mga
kambal na tuktok ng Bundok Mashu sa
wakas ng daigdig. Kanyang nakita ang
isang lagusan na walang tao ang
kailanman pumasok na binabantayan ng
dalawang mga nakatatakot na taong-
alakdan. Sa kompletong kadiliman,
kanyang sinundan ang kalsada para sa 12
mga dobleng oras at nagawang
makompleto ang paglalakbay bago siya
maabutan ng araw. Siya ay dumating sa
Hardin ng mga diyos na isang paraisong
puno ng mga punong nahihiyasan.
Tabletang sampu

Sa pakikipagtagpo sa ale na asawang si

Siduri na nagpalagay na dahil sa kanyang
magulong hitsura na siya ay isang
mamamatay tao, sinabi ni Gilgamesh ang
layunin ng kanyang paglalakbay. Tinangka
niyang pigilan siya sa kanyang
paghahanap ngunit ipinadala niya siya kay
Urshanabi na tutulong sa kanyang
tumawid sa dagat tungo kay Utnapishtim.
Sa bastang galit ni Gilgamesh ay kanyang
winasak ang mga higanteng bato na
nabubuhay kasama ni Urshanabi. Kanyang
sinabi sa kanya ang kanyang kuwento
ngunit nang kanyang hingan ng tulong
ipinagbigay alam sa kanya ni Urshanabi na
kawawasak lamang niya ng mga tanging
nilalang na maaaring tumawid sa mga
Katubigan ng Kamatayan na nakamamatay
sa paghipo. Itinuro ni Urshanabi kay
Gilgamesh na putulin ang 300 mga puno at
hugisin ang mga ito sa mga polong
bangka. Nang kanilang maabot ang isla
kung saan nakatira si Utnapishtim, isinaad
ni Gilgamesh ang kanyang kuwento na
humihingi ng kanyang tulong. Sinuwat siya
ni Utnapishtim na naghahayag na ang
pakikipaglaban sa karaniwang kapalaran
ng mga tao ay walang kabuluhan at
nagbabawas ng mga kagalakan ng buhay.
Tabletang labingisa

Napagmasdan ni Gilgamesh na si
Utnapishtim ay tila hindi iba sa kanyang
sarili at itinanong sa kanya kung paano
makakamit ang walang hanggang buhay.
Ipinaliwanag ni Utnapishtim na ang mga
diyos ay nagpasya na magpadla ng isang
malaking baha. Upang iligtas si
Utnapishtim, ang diyos na si Ea ay nagsabi
sa kanyang magtayo ng isang bangka.
Kanyang binigyan siya ng mga tiyak na
dimensiyon at ito ay sinarhan ng mga pitch
at bitumen. Ang kanyang buong pamilya ay
sumakay kasama ng kanyang mga sanay
na lalake at "lahat ng mga hayop ng
parang". Ang isang marahas na bagyo ay
lumitaw na nagsanhi sa mga takot na
diyos na umurong sa mga langit.
Nagdalamhati si Ishtar sa malawak na
pagkawasak ng sangkatauhan at ang
ibang mga Diyos ay tumangis sa tabi niya.
Ang bagyo ay tumagal ng anim na araw at
gabi kung saan pagkatapos ay ang "lahat
ng mga tao ay naging putik". Si
Utnapishtim ay tumangis nang kanyang
makita ang pagkawasak. Ang kanyang
bangka ay lumapag sa isang bundok at
nagpalipad ng isang kalapati, isang layang-
layang at isang uwak. Nang mabigo ang
mga uwak na bumalik, kanyang binuksan
ang kanyang arko at pinalaya ang mga
nakatira dito. Si Utnapishtim ay naghandog
sa mga Diyos na naamoy ang matamis na
amoy nito at nagtipon. Itinaas at nangako
si Ishtar na kanyang hindi kalilimutan ang
mga makikinang na kwintas na nakabitin
sa kanyang leeg at kanyang aalalahanin
ang panahong ito. Nang dumating si Enlil
na galit na may mga nakaligtas, kanyang
kinondena siya sa pagpukaw ng baha.
Kinastigo rin ni Ea siya sa pagpapadala ng
hindi pantay na parusa. Pinagpala ni Enlil si
Utnapishtim at ang kanyang asawa at
biniyayaan sila ng walang hanggang buhay.
Ang salaysay na ito ay tumutugma sa
kuwento ng baha na nagtatapos ng Epiko
ni Atra-hasis. Hinamon ni Utnapishtim si
Gilgamesh na manatiling gising sa loob ng
anim na araw at pitong gabi. Nakatulog si
Gilgamesh at inutusan ni Utnapishtim ang
kanyang asawa na maghurno ng tinapay
sa bawat mga araw na siya ay tulog upang
hindi niya maitanggi ang kanyang kabiguan
na manatiling gising. Si Gilgamesh na
naghahangad na matalo ang kamatayan
ay hindi malabanan kahit ang pagtulog.
Pagkatapos utusan ni Urshanabi na
hugasan si Gilgamesh at damitan siya sa
mga damit ng hari, sila ay bumalik sa Uruk.
Habang sila ay lumilisan, ang asawa ni
Utnapishtim ay humiling sa kanyang asawa
na mag-alok ng regalong paglisan. Sinabi
ni Utnapishtim kay Gilgamesh na sa ilalim
ng dagat ay may nakatirang isang tulad ng
boxthorn na halaman na magpapabatang
muli sa kanya. Sa pagtatali ng mga bato
sa kanyang mga paa upang makalakad sa
ilalim, ay nagawa ni Gilgamesh na makuha
ang halaman. Kanyang nilayong subukin ito
bilang isang matandang tao kapag
nakabalik siya sa Uruk. Sa kasawiang
palad, nang huminto si Gilgamesh upang
maligo, ito ay ninakaw ng isang ahas na
naglaglag ng balat nito habang lumilisan.
Si Gilgamesh ay tumangis sa kawalang
kabuluhan ng kanyang mga pagsisikap
dahil ngayon ay nawalan na siya ng lahat
ng mga pagkakataon sa walang hanggang
buhay. Siya ay bumalik sa Uruk kung saan
sa pagkakita sa malalaking mga pader
nito ay nagtulak sa kanya na purihin ang
matagal na gawang ito kay Urshanabi.

Tabletang labingdalawa

Ang tabletang ito ay pangunahing isang

saling Acadiano ng mas naunang tulang
Sumerian na Gilgamesh at daigdig ng mga
patay bagaman iminungkahi na ito ay
hinango mula sa hindi alam na bersiyon ng
kuwentong ito. Ang mga nilalaman ng
huling tabletang ito ay hindi umaayon sa
mga nakaraang tableta: si Enkidu ay buhay
pa rin sa kabila ng pagpatay ng mas
maaga sa epiko. Dahil dito, at kawalan ng
pagsasama sa ibang mga tableta at dahil
ito sa katotohanang ito ay halos isang
kopya ng mas naunang bersiyon, ito ay
tinutukoy na isang 'inorganic appendage'
sa epiko.[2] Sa alternatibo, iminungkahi na
ang layunin ay upang ipaliwanag kay
Gilgamesh at sa mga mambabasa ang
iba't ibang mga kapalaran ng mga namatay
sa kabilang buhay at isang pagtatangka na
magbigay ng pagsasara [3]. Ito ay
parehong nag-uugnay ng Gilgamesh ng
epiko sa Gilgamesh na hari ng daigdig ng
mga namatay [4] at isang dramatikong
kulminasyon kung saan ang labindalawang
tabletang epiko ay nagwawakas sa isa at
parehong tema na ng pagkikita (pag-
unawa, pagtuklas etc) kung saan ito
nagsimula.[5]

Si Gilgamesh ay nagreklamo kay Enkidu na

ang kanyang iba ibang mga pag-aari (ang
tableta ay hindi maliwanag, ang iba ibang
salin ay nagsasama ng isang tambol at
bola) ay nahulog sa daigdig ng mga patay.
Nag-alok si Enkidu na muling ibabalik ang
mga ito. Sa pagkagalak, sinabi ni
Gilgamesh kay Enkidu kung ano ang
kanyang dapat at hindi dapat gawin sa
daigdig ng mga patay kung siya ay babalik.
Ginawa ni Enkidu ang lahat na sinabi sa
kanyang huwag gawain. Pinanatili siya ng
ilalim na daigdig. Si Gilgamesh ay
nanalangin sa mga diyos na ibalik ang
kanyang kaibigan. Sina Enlil at Suen ay
hindi tumugon ngunit sina Ea at Shamash
ay nagpasyang tumulong. Si Shamash ay
gumawa ng isang biyak sa daigdig at ang
multo ni Enkidu ay lumandog mula dito.
Ang tableta ay nagwawakas kay
Gilgamesh na nagtatanong kay Enkidu ng
tungkol sa kanyang nakita sa daigdig ng
mga patay.

Si Gilgamesh at ang punong

Huluppu
Isinalin ni Samuel Noah Kramer (1932,
inilimbag 1938)[6] ang isang Tabletang XII
na pinetsahan noong 600 BK na isang
saling Akkadiano ng tulang Sumeryo na
"Bilgamesh (Sumeryo ng Gilgamesh) at ang
mundong ilalim" na may petsang ca. 2000
BK. Ang ikalawang kalahati nito ay
idinagdag sa Tabletang XII ng Epiko ni
Gilgamesh.

Ayon sa tabletang ito, ang langit at lupa ay

hiniwalay at ang mga tao ay nilikha. Pinili
nina Anu at Enlil ang langit at lupa para
kanilang tirhan. Si Ereshkigal ay binigyan
ng mundong ilalim at si Enki ay tumungo
sa isang kalalimang matubig sa ilalim ng
mundo. Ang isang puno (tree) ay itinanim
sa isang pampang ng Ilog Euphrates na
hinipan ng hangin at tinangay sa ilog.
Nakita ni Inanna na Reyna ng Kalangitan
ang puno at inuwi ito sa kanyang "banal na
hardin" at itinanim at inalagaan na
umaasang mula dito ay makakagawa siya
ng isang kama at trono. Nang ang puno ay
lumago, si Inanna ay napigilan sa paggamit
ng puno dahil ang ahas ay tumira sa ugat
ng puno, ang isang ibong Zû ay gumawa ng
isang pugad sa tuktok ng puno at ang
isang ki-sikil-lil-la-ke na isinalin bilang Lilith
ay gumawa ng bahay sa gitna ng puno.
Pumasok si Gilgamesh sa hardin ni Inanna
at pinatay ang ahas ng kanyang palakol na
sumindak sa ibon at ki-sikil-lil-la-ke.
Kinalag ni Gilgamesh ang mga ugat ng
puno at pinutol ito ng kanyang mga
kasama. Mula sa sanga ng puno ay
gumawa si Gilgamesh ng kama at trono
para kay Inanna. Gumawa si Inanna ng
dalawang bagay mula sa puno, ang pukku
mula sa mga ugat nito at mikku mula sa
korona at ibinigay niya ito ay kay
Gilgamesh na hari ng Uruk. Isang araw, ang
mga regalong ito ay nahulog sa mundong
ilalim at si Gilgamesh ay nabagabag na
hindi niya ito makukuha mula dito. Ang
kasama ni Gilgamesh na si Enkidu ay
sumagip sa mga ito ngunit napigilang
makabalik sa mundo ng mga nabubuhay.
Si Gilgamesh ay tumangis at mag-isang
tumungo sa Ekur upang magsumamo sa
templo ni Enlil ngunit si Enlil ay hindi
namagitan para sa kanya. Pagkatapos ay
tumungo siya sa Ur upang magsumamo
kay Sin ngunit si Sin ay hindi rin namagitan
para sa kanya. Pagkatapos ay tumungo
siya sa Eridu upang magsumamo kay Ea.
Si Ea ay namagitan at nagsumamo kay
Nergal upang buksan ang mundo upang
lumabas ang espirito ni Eridu mula sa
mundong ilalim. Si Nergal ay nakinig at
binuksan ang mundo at ang espirito ni
Enkidu ay nag-ulat kay Gilgamesh kung
ano ang karanasan ng kabilang buhay.

Impluwensiya sa Bibliya
Ang Epiko ni Gilgamesh ay posibleng nag-
uugat mula 3,700 taong nakakalipas. Ang
unang bersiyong Lumang Babilonyong
Epiko ni Gilgamesh ay isinulat noong ca.
1800 BK at mas naunang isinulat sa
Tanakh ng Bibliya. Ang mga
pagkakatugma sa Epiko ni Gilgamesh at
Aklat ng Genesis ay matagal nang nakilala
ng mga skolar.[7] Ang kuwento ng Arko ni
Noe ay inaayunan ng mga skolar na
hinango mula sa Epiko ni Gilgamesh.[8][9]
 Epiko ni Gilgamesh Aklat ng Genesis

Si Enkidu ay binuo mula sa put ik ng lupa ng

Si Adan ay binuo mula sa alikabok ng lupa (Genesis
diyosa ng paglikha na si Aruru. Si Enkidu ay
2:7). Si Adan ay kasama ng mga hayop. Si Adan ay
kasama ng mga hayop. Si Enkidu ay t inukso
t inukso ng babaeng si Eba
ng babaeng si Shamhat

Pagkat apos makipagt alik ni Enkidu kay Sinabi ng ahas kay Adan at Eba na sila ay magiging
Shamhat , ang mga hayop ay hindi na t ulad ng diyos kung kakainin nila ang bunga ng Puno
t umut ugon kay Enkidu gaya ng nakaraan. ng Kaalaman. Nang kainin nila ang bunga, kanilang
Inihayag ni Shamhat na si Enkidu ay naging nalaman na sila ay hubad at nagt ago sa kahihiyan. Si
t ulad ng isang diyos.[10] Tinuruan ni Shamhat Yahweh ay gumawa ng mga damit para sa kanila.
si Enkidu kung paano manamit at kumain.[11] (Genesis 3:5-8)

Pumasok noon sa barko si Noe at ang kanyang

Ang lahat ng mga nabubuhay na nilalang na
asawa, kasama ang kanilang t at long anak na lalaki
aking isinakay dit o, Ang lahat ng aking
na sina Shem, Ham at Jafet at ang kani-kanilang
kakilala at mga kamag-anak ay pinapunt a sa
asawa. Pinapasok din niya ang bawat uri ng hayop--
bangka, ang lahat ng mga hayop ng parang…
-mailap at maamo, lumalakad at gumagapang sa
(Tablet ang XI)
lupa, at bawat uri ng ibon. (Genesis 7:13-14)

Pagkalipas ng apat napung araw, binuksan ni Noe

Ako ay nagpadala ng isang kalapat i at
ang bint ana ng barko na kanyang ginawa. Pinalipad
pinalipad siya. Ang kalapat i ay lumipad
niya ang isang uwak at it o'y nagpabalik-balik
pabalik balik ngunit dahil walang
hanggang mat uyo ang t ubig sa lupa. Pagkat apos
pahingahang lugar para sa kanya, siya ay
nit o, pinalipad naman niya ang isang kalapat i upang
bumalik. At pagkat apos ay nagpadala ako ng
t ingnan kung wala nang t ubig. Palibhasa'y laganap
layang layang at pinalipad siya. Ang layang
pa ang t ubig, hindi makalapag ang kalapat i, kaya't
layang ay lumipad pabalik balik ngunit dahil
nagbalik it o at muling ipinasok ni Noe sa
walang pahingahang lugar sa kanya, siya ay
barko.Pit ong araw pang naghint ay si Noe, at
bumalik. Pagkat apos ay nagpadala ako ng
pagkat apos ay muli niyang pinalipad ang kalapat i.
isang uwak at pinalipad siya. Ang uwak ay ay
Pagbalik nit o kinagabihan, it o'y may t angay nang
lumipad papalayo at nakit a ang pagbawas
sariwang dahon ng olibo. Kaya't nat iyak ni Noe na
ng mga t ubig. Siya ay lumapag upang
kat i na ang t ubig.Nagpalipas ng pit ong araw si Noe
kumain, lumipad papalayo at hindi na
saka pinalipad muli ang kalapat i. Hindi na it o
bumalik. (Tablet ang XI)
nagbalik. (Genesis 8:6-12)

Sa Bundok Nisir (Pir Magrun sa Iraq), ang Sumadsad ang barko sa Bundok ng Ararat noong
bangka ay dumaong. Sa Bundok Nisir, ang ikalabimpit ong araw ng ikapit ong buwan. (Genesis
bangka ay mabilis na nanat ili at hindi 8:4) Si Noe ay nagt ayo ng alt ar para kay Yahweh.
lumayo...At pagkat apos ay pinalabas ko ang Kumuha siya ng isa sa bawat malinis na hayop at
lahat sa mga apat na hangin at ako ay ibon, at sinunog bilang handog. Nang maamoy ni
naghandog ng isang handog. Ako ay Yahweh ang mabangong samyo nit o... (Genesis
naghandog ng isang insenso sa harap ng 8:20-21) Sinabi pa ng Diyos, "It o ang magiging
bundok ziggurat ...Naamoy ng mga diyos ang palat andaan ng walang hanggang t ipan na ginagawa
mat amis ng amoy... Si Isht ar ay dumat ing at ko sa inyo at sa lahat ng hayop: Palilit awin ko sa
it inaas ang kanyang kwint as ng mga mga ulap ang aking bahaghari, at iyan ang magiging
dakilang hiyas (bahaghari) bilang pag-ala ala t anda ng aking pakikipagt ipan sa inyo. Tuwing
sa dakilang baha. (Tablet ang XI) magkakaroon ng ulap at lilit aw ang bahaghari,
aalalahanin ko ang aking pangako sa inyo at sa lahat
ng hayop. Hindi ko na lilipulin sa baha ang lahat ng
may buhay. (Genesis 9:13-15)

Sinabi ni Yahweh kina Adan at Eba na huwag kumain

Sa paghahangad ni Gilgamesh ng imort alidad
ng bunga mula sa Puno ng Kaalaman na
(walang hanggang buhay), siya ay sinabihang
nagsasabing sila ay mamamat ay kung gagawin nila
may umiiral na halaman sa ilalim ng dagat na
it o. Hinikayat ng ahas sina Adan at Eba na kainin ang
may kat angiang magpabat ang muli sa mga
bunga na nagsasabing hindi sila mamamat ay at
mat anda. Si Gilgamesh ay sumisid sa dagat
magiging t ulad ng diyos na nakakaalam ng mabut i
at inakyat ang halaman. Gayunpaman, ang
at masama.[Genesis 3:2-5] Pagkat apos, sinabi ni
halaman ay ninakaw habang siya ay naliligo.
Yahweh, "Kat ulad na nat in ngayon ang t ao,
Ang magnanakaw na nagnakaw ng halaman
sapagkat alam na niya ang mabut i at masama. Baka
ng walang hanggang kabat aan (everlast ing
pumit as siya at kumain ng bungangkahoy na
yout h) mula sa kanya ay walang iba kundi
nagbibigay-buhay at hindi na siya mamat ay."
ang ahas.[12]
(Genesis 3:22)

Tingnan din
Malaking Baha
Ziusudra
 Atra-Hasis
Arko ni Noe

Mga sanggunian
1. Stephanie Dalley (ed.). Myths from
Mesopotamia: Creation, the Flood,
Gilgamesh, and Others. Oxford University
Press. ISBN 978-0-19-953836-2.
2. Maier, John R. (1997). Gligamesh: A reader
(http://books.google.co.uk/books?id=0Ok5
WbdWi3QC&pg=PA136&dq=tablet+XII++++
++the+Netherworld&hl=en&ei=fCJ2TMqfG
NH14AaetLmABg&sa=X&oi=book_result&ct
=result&resnum=21&ved=0CKUBEOgBMBQ
#v=onepage&q=tablet%20XII%20%20%20%
20%20%20the%20Netherworld&f=false) .
Bolchazy-Carducci Publishers. pa. 136.
ISBN 978-0-86516-339-3.
3. Patton, Laurie L.; Wendy Doniger (1996).
Myth and Method (http://books.google.co.u
k/books?id=OgsTmeRHpeUC&pg=PA306&d
q=tablet+XII++++++the+Netherworld&hl=en
&ei=fCJ2TMqfGNH14AaetLmABg&sa=X&oi
=book_result&ct=result&resnum=24&ved=0
CLYBEOgBMBc#v=onepage&q=tablet%20XI
I%20%20%20%20%20%20the%20Netherwo
rld&f=false) . University of Virginia Press.
pa. 306. ISBN 978-0-8139-1657-6.
4. Kovacs, Maureen (1989). The Epic of
Gilgamesh. University of Stanford Press.
pa. 117. ISBN 978-0-8047-1711-3.
5. A. Drafkorn Kilmer (1982). G. van Driel;
et al. (mga pat.). Zikir Šumim:
Assyriological Studies Presented to F.R.
Kraus on the Occasion of His Seventieth
Birthday (http://books.google.co.uk/books?
id=5ckUAAAAIAAJ&pg=PA130&dq=tablet+
XII++++++the+Netherworld&hl=en&ei=fCJ2
TMqfGNH14AaetLmABg&sa=X&oi=book_re
sult&ct=result&resnum=16&ved=0CIEBEOg
BMA8#v=onepage&q=tablet%20XII%20%2
0%20%20%20%20the%20Netherworld&f=fa
lse) . pa. 131. ISBN 90-6258-126-9.
{{cite book}}: Hayagang paggamit sa
et al. sa: |editor= (tulong)

6. Kramer, S. N. Gilgamesh and the Huluppu-

Tree: A Reconstructed Sumerian Text.
Assyriological Studies 10. Chicago. 1938
7. Gmirkin, Russell, "Berossus and Genesis,
Manetho and Exodus.., Continuum, 2006, p.
103. See also Blenkinsopp, Joseph,
"Treasures old and new.." Eerdmans, 2004,
pp. 93–95.
8. A. R. George (2003). The Babylonian
Gilgamesh Epic: Introduction, Critical
Edition and Cuneiform Texts (http://books.
google.com/books?id=21xxZ_gUy_wC&pg=
PA70) . Oxford University Press. pa. 70–.
ISBN 978-0-19-927841-1. Nakuha noong 8
Nobyembre 2012.
9. Rendsburg, Gary. "The Biblical flood story in
the light of the Gilgamesh flood account," in
Gilgamesh and the world of Assyria, eds
Azize, J & Weeks, N. Peters, 2007, p. 117
 10. http://www.ancienttexts.org/library/mesop
otamian/gilgamesh/tab1.htm
11. "Archive copy" (https://web.archive.org/we
b/20141010133354/http://www.mythome.
org/gilgamesh1.html) . Tinago mula sa
orihinal (http://www.mythome.org/gilgame
sh1.html) noong 2014-10-10. Nakuha
noong 2013-09-15.
12. http://www.ancienttexts.org/library/mesop
otamian/gilgamesh/tab11.htm

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?
title=Epiko_ni_Gilgamesh&oldid=1987284"

Huling pagbabago: 06:11, 30 Nobyembre 2022. •

Maaaring gamitin ang nilalaman sa ilalim ng CC
BY-SA 4.0 maliban kung nabanggit.