Καθηγήτρια

Σοφία Βιδάλη
Τμήμα
Κοινωνικής
Ανθρωπολογίας

Εισαγωγή στην
Πάντειο
Πανεπιστήμιο

Εγκληματολογία
Θεωρία της Σύγκρουσης,
Μαρξιστική Θεωρία για το Έγκληµα

–Η πολιτική οικονοµία του εγκλήµατος –

W. Chambliss
– Chambliss, W., 1975, “The Political Economy of Crime”. Theor> and Societ>, Vol. 2 (2), pp. 149-170.
hIJs://colectivociajpp.files.wordpress.com/2012/08/chambliss-hacia-una-economc3ada-polc3adtica-del-crimen.pdf.
Ι. – Κεντρικό πρόβληµα για τους θεωρητικούς
της σύγκρουσης στην Εγκληµατολογική
Θεωρία ήταν η έρευνα για τις συνθήκες
υπό τις οποίες κάποιος αποκτά την
ιδιότητα του εγκληµατία
(εγκληµατοποίηση), ζήτηµα που πρώτος
έθεσε ο George Vold και στη συνέχεια
διερεύνησαν οι A.Turk, R. Quinney, W.
Chambliss, κ.α..

– Ο W. Chambliss όµως δεν έµεινε στο

συγκρουσιακό παράδειγµα. Ο Chambliss
ασχολήθηκε συστηµατικά µε τη
µαρξιστική θεώρηση του εγκλήµατος και
τις συνθήκες εγκληµατοποίησης και
λειτουργίας του ποινικού νόµου. Η
επιστηµολογική του προσέγγιση κατέληξε
να εµπνέεται από το νοµικό ρεαλισµό.
ΙΙ. The Political Economy of Crime
Οι Θεµελιώδεις αντιφάσεις του καπιταλισµού

– Ο William Chambliss σε ένα από τα κλασσικά κείµενα του µε

τίτλο The Political Economy of Crime, επιχειρεί να διατυπώσει
µια µαρξιστική θεωρία για το έγκληµα και υποστηρίζει, ότι το
έγκληµα είναι αποτέλεσµα των αντιφάσεων, που είναι εγγενείς
στον τρόπο που διαρθρώνονται οι κοινωνικές σχέσεις στις
καπιταλιστικές κοινωνίες. Πρόκειται για αντιφάσεις που
επεξεργάζεται µε στόχο να διατυπώσει µια µαρξιστική θεωρία
για το έγκληµα, περιγράφοντας αρχικά τις βασικές αντιφάσεις
του καπιταλισµού.
The Political Economy of Crime
Οι θεµελιώδεις αντιφάσεις του καπιταλισµού

–1. Η υ#$% &υ κα)*λισμού εξαρ4*ι α# 5 δημιουργία ε):μί; για

5ν κα*νά>ω% @οϊόνCν Dυ & EF5μα Gράγει. ΤαυJχρονα, όμως DNοί
έχουν μια αδυναμία να κερδίσουν * αGραί5* χρήμα* για 5ν αγορά Cν
ανQκειμένων, Dυ έχουν διδαχ$ί να R>ουν.
– 2. ΚαUς ο κα)*λισμός αναπWσσε*ι και οι Xγκρούσεις με*ξύ κοινωνικών
4ξεων Xνεχίζουν ή γίνον*ι )ο Xχνές ή )ο βίαιες (ως αD]>εσμα, για
Gράδειγμα, 5ς αυξανόμενης @ολε*ριοDίη%ς), τo κρά&ς a $Fbζει
νόμους για ελέγξει & @ολε*ριά& ό>ο και cρισσόdρες @άξεις a ορίζον*ι
ως εγκλημαQκές. Άρα, όσο εξαπλώνε*ι ο κα)*λισμός Jσο a διευρύνον*ι
και οι @άξεις Dυ $ωρούν*ι εγκλήμα*.
The Political Economy of Crime
ΙΙΙ.
Βασικά ερωτήµατα

– Πως δημιουργεί*ι ο Dινικός νόμος. Ο Dινικός νόμος εDμένως, δεν αDdλεί

αν*νάκλα% &υ εhμου (όiς υDF5ρίζουν άNοι $ωρηQκοί), αNά είναι
ένα Eνολο κανόνων Dυ καjρίζον*ι α# & κρά&ς @ος & Xμφέρον 5ς
κυρίαρχης 4ξης και @οκύπ&υν α# Qς Xγκρούσεις Dυ είναι εlενείς FQς
*ξικά δομημένες κοινωνίες··
– Πως @οκύπdι η εγκλημαQκή Xμcριφορά; η εγκλημαQκή Xμcριφορά
είναι, λοι#ν, η ανα#φευκ5 έκφρα% 5ς *ξικής Eγκρου%ς, Dυ αDρρέει
α# 5ν εlενή φύ% Cν οικονομικών pέσεων να είναι pέσεις εκμε4Nευ%ς.
 – Πως ορίζεται μια συμπεριφορά ως εγκληματική;
Αυτό που κάνει τη συμπεριφορά κάποιου
The εγκληματική είναι η καταναγκαστική δύναμη του
Political κράτους να επιβάλει τη βούληση της άρχουσας
Economy of τάξης. Η εγκληματική συμπεριφορά προκύπτει
Crime από την σύγκρουση τη διαπάλη μεταξύ των
τάξεων, όπου εκείνοι που είναι οι υποτελείς τάξεις
εκδηλώνουν εξατομικευμένα την αποξένωση τους
από τις καθιερωμένες κοινωνικές σχέσεις.
 – Ποιες είναι οι *νέ,ιες -ς εγκλημα3κής
*μ,ριφορ7; Η εγκλημα3κή *μ,ριφορά είναι
ε;μένως =οϊόν @υ οικονομικού και ;λι3κού
*CDμα@ς και σε μία καFGλιC3κή κοινωνία και έχει
ως μία αI 3ς κύριες *νέ,ιές -ς, -ν =όοδο -ς
LχνολογίM, - χρηNμο;ίηO -ς πλεονάζουσM
The εργαRM και γενικά, - διαDρηO Sν καTερωμένων

Political
Uέσεων μεGξύ Sν κοινωνικών Xξεων.

Economy – Τα εFC-μονικά [ραδείγμαG: Τα [ραδείγμαG,

of Crime να μM [ρέχουν *γκεκριμένες αι3ώδεις εξη`σεις (για
ό]ς ό^οι _ωρίζουμε, κάνουν ;λύ ,ρισσόLρα αI @
G φαινόμενα). ΜM [ρέχουν μια ολόκληρη σειρά
dαλιών μέe @υ ο;ίου β^έ;υμε @ν κόσμο. Το
Oμαν3κόLρο, όμως, είναι ό3 μM οδηγούν να
@νίσουμε ορισμένα χαρακ-ριC3κά @υ κόσμου και να
α_οήσουμε ή @υλάχιC@ν να α;χρωμαgσουμε G
υI^οι[……»
 The Political Economy of Crime
IV. Τα επιστηµονικά παραδείγµατα στην Εγκληµατολογία

– Το Gράδειγμα Dυ δίνει ενέργεια F5ν Εγκλημα&λογία –Xνεχίζει ο

Chambliss- είναι αυJ, Dυ &νίζει Qς κοινωνικές Xγκρούσεις, ιδιαίdρα Qς
Xγκρούσεις XμφερόνCν και αξιών Cν κοινωνικών 4ξεων.
– Το Gράδειγμα & οDίο ανQκαhF**ι, είναι εκείνο, όDυ η @ω*ρχική
έμφα% δό~κε F5 Xναίνε% και F& πλαί•ο &υ οDίου $ωρή~κε, όQ η
"α#κλι%" ή "εγκλημαQκό5*" είναι εκ•ο‚ κάDι; μειονό5ƒ.
[Θεωρεί*ι όQ…] αυˆ η ομάδα δεν είχε ‰Fˆ κοινωνικοDίη% ή δεν ή*ν
εGρκώς εν‰μαCμένη F5ν κοινωνία ή, γενικόdρα, υŠφερε α# "κοινωνική
αDδιοργάνω%"…
 – Η με$%&' (υ *ραδείγμα(ς 'μαίνει κά5
6ρισσό9ρο α; απλή α?α@ καA Bν εξήD'
The Political Eν ίδιων γεγονόEν με νέα αι5ώδη μονJKα,
Economy of
ε&'μαίνει ο Chambliss.
Crime – Σημαίνει ό5 εμείς διευρύνουμε ( εννοιολογικό μX
Τα επιστηµονικά πλαίYο και εξεAζουμε διαφορε5κές π\χές Bς
παραδείγµατα κοινωνικής εμ6ιρίX.
στην
Εγκληµατολογία – Ειδικά, αν_ να `aαφούμε ανα;φευκ$ `(
«κανονι`5κό c`Bμα», `(ν «eλι5σμό» ή σε
κοινωνικο-ψυχολογικές εμ6ιρίες Eν α%μων,
διερευνούμε, αντ 'αυ(ύ, 5ς κοινωνικές jέσεις eυ
δημιουργούν$ι α; Bν eλι5κή και οικονομική
δομή.
 V.
– Προκειμένου να αν,με-.σουμε 0ν «κοινωνία» ως μια
αυ67λή :αγμα,κό0= (ανα?ρι@AνB 0ν σε μια
The ονC0= με 0ν 0 δική 0ς ζωή), εHδιώκουμε να
Political κα=νοήσουμε 6 ?ρόν, ως μια αν=νάκλαK 0ς οικονομικής
Economy of και Lλι,κής ι@6ρίM, Lυ δημιούρPσε ,ς κοινωνικές
Crime Qέσεις Lυ κυριαρχούν καS 0ν @,γμή Lυ εHλέξαμε να
Η βασική μελεUσουμε.
επιστηµολογική
θεώρηση της – Η με=CHK Kμαίνει –υL@0ρίζει-, ό, 6 έγκλημα γίνε=ι
κοινωνίας και μια ορZλογική α[ν0K ορισμένων κοινωνικών Sξεων @0ν
του εγκλήµατος
από µια :αγμα,κό0= 0ς ζωής 6υς. Το κρά6ς γίνε=ι ένα όργανο
µαρξιστική μέ] 6υ οLίου η άρχουσα Sξη αLφα_ζει να ενιQύει 6
οπτική νόμο εδώ και όχι εκεί, `μφωνα με 0ν :αγμα,κό0= 0ς
Lλι,κής εξου_M και -ν οικονομικών aνbκών.
 The Political Economy of Crime
VI Οι εννέα θέσεις για µια µαρξιστική θεώρηση του
εγκλήµατος

– Οι εννέα Rσεις &υ Chambliss Dυ @οκύπ&υν με βά% 5ν GραŒνω

εcξεργα•α είναι οι ακό>ου$ς και αφορούν, Qς ε)πŽσεις Dυ έχει η
μαρξιFQκή $ώρη% (a Marxian paradig–) &υ εγκλήμα&ς και &υ Dινικού
νόμου, δηλαδή, iς β>έDυμε & έγκλημα μέσα α# 5 $ώρη% 5ς
μαρξιFQκής $ωρί;:
W. Chambliss: οι εννέα θέσεις για µια µαρξιστική θεώρηση του
εγκλήµατος

A. Το cριεχόμενο και 5 δρά% &υ Dινικού νόμου:

– (1) οι @άξεις ορίζον*ι εγκλημαQκές εcιδή είναι @ος & Xμφέρον 5ς
άρχουσ; 4ξης να Qς καjρίσει ως ]&ιες.
– (2) Tα μέ>η 5ς άρχουσ; 4ξης a μDρούν να Gραβιάζουν &υς νόμους και
να αDλαμβάνουν αQμωρη•;, ενώ * μέ>η Cν υDdλών 4ξεων a
Qμωρούν*ι.
– (3). καUς οι κα)*λιFQκές κοινωνίες βιομηχανοDιούν*ι και & χάσμα
με*ξύ 5ς κυρίαρχης 4ξης και 5ς εργαQκής 4ξης διευρύνε*ι, ο Dινικός
νόμος a εcκ*$ί, σε μια @οFŒ$ια να εξαναγκάσει 5ν dλευ*ία 4ξη σε
υD]>εια.
 W. Chambliss: οι εννέα θέσεις για µια µαρξιστική θεώρηση
του εγκλήµατος
– Β. Οι Xνέcιες &υ εγκλήμα&ς για 5ν κοινωνία
– (4). Tο έγκλημα μειώνει & α#$μα 5ς πλεονάζουσ; εργαQκής δύναμης, με
5 δημιουργία αGpό>η%ς όχι μόνο για &υς εγκλημαžες, αNά και για &υς
αpολούμενους με & νόμο, ε)$ωρη]ς, εργάdς κοινωνικής @οF*•;,
κα~Ÿ]ς εγκλημα&λογί; και ορδές αν ώiν, οι οDίοι ζουν α# &
γεγονός όQ υŒρχει έγκλημα.
– (5). Tο έγκλημα εκ•έcι 5ν @οσοχή Cν καŽdρων 4ξεων α# 5ν
εκμε4Nευ% Dυ βιώνουν και 5ν καdυ¢νει σε άNα μέ>η 5ς δικής &υς
4ξης και όχι @ος 5ν κα)*λιFQκή 4ξη ή & οικονομικό EF5μα.
– (6). Το έγκλημα είναι μια @αγμαQκό5* Dυ υŒρχει μόνο F& βαθμό Dυ
εκείνοι Dυ 5ν δημιουργούν F5ν κοινωνία ενδιαφέρον*ι για 5ν Gρου•α
5ς.
 W. Chambliss: οι εννέα θέσεις για µια µαρξιστική
θεώρηση του εγκλήµατος

Γ. Η αιQολογία &υ εγκλήμα&ς

– (7). Άν ωDι Dυ εμπλέκον*ι F5ν εγκλημαQκή Xμcριφορά ενεργούν
ορjλογικά, με •όDυς Dυ είναι Xμβα&ί με Qς Xν¦κες ζωής 5ς κοινωνικής
R%ς &υς.
– (8). Tο έγκλημα DικίNει α# κοινωνία σε κοινωνία, ανά>ογα με Qς DλιQκές
και οικονομικές δομές 5ς κοινωνί;.
– (9). Oι σο•αλιFQκές χώρες a @έcι να έχουν Dλύ χαμηλόdρα DσοF4
εγκλημαQκό5ƒ, εcιδή ό*ν δεν είναι έν&νος ο *ξικός αγών; a @έcι να
μειώσει Qς δυνάμεις Dυ οδηγούν σε και Qς λει&υργίες &υ εγκλήμα&ς.