NIEDOKRWISTOŚĆ (ANEMIA)

Niedokrwistość to stan chorobowy, w którym stwierdza się obniżone stężenie hemoglobiny

(Hb) we krwi w porównani do wartości uznanych za prawidłowe dla danego wieku i płci.
Obniżeniu Hb często towarzyszy zmniejszenie liczby krwinek czerwonych (erytrocytów) i
obniżenie hematokrytu.

W zależności od czynnika etiologicznego, niedokrwistości mogą być spowodowane:

 zaburzeniami wytwarzania krwinek czerwonych (np. niedobór żelaza, przewlekłe
choroby zapalne, choroby nerek),
 nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych (np. hemoliza z powodu pierwotnych
defektów wewnątrzkrwinkowych lub pierwotnych zaburzeń zewnątrzkrwinkowych),
 utratą krwi (np. masywny krwotok lub przewlekłe krwawienia).

Przyczyny
Anemia u noworodków i niemowląt w pierwszych kilku miesiącach życia spowodowana jest
głownie utratą krwi (podczas porodu, wielokrotnym pobieraniem próbek do badań
laboratoryjnych) i hemolizą. W pozostałych grupach wiekowych najczęstszą przyczyną
anemii jest niedokrwistość z niedoboru żelaza.

Niedobór żelaza
Niedobór żelaza u dzieci zaburza transport tlenu do tkanek i narządów – około 75-80% żelaza
znajduje się w hemoglobinie w krwinkach czerwonych, 10% w białkach niehemowych, a
pozostałe 10-15% ferrytynie i hemosyderynie, które są białkami zapasowymi.

Objawy anemii:

bladość skóry, warg, błony śluzowej jamy ustnej, paznokci; ogólne osłabienie i szybkie
męczenie się; zaburzenia uwagi i koncentracji; bóle i zawroty głowy; przyśpieszona akcja
serca; zwiększone pragnienie; nadmierna kruchość paznokci i pojawianie się podłużnych
rowków; suchość skóry, bolesne pęknięcia kącików ust; ból, pieczenie i wygładzanie
powierzchni języka; osłabienie kondycji włosów; brak apetytu

Leczenie:
W przypadku jawnej niedokrwistości stosowanie wyłącznie diety bogatej w żelazo jest
niewystarczające do uzupełnienia jego zapasów w organizmie. Kiedy zatem rozpocząć
leczenie i jakie żelazo wybrać dla dziecka? Bezwzględnymi wskazaniami do suplementacji
preparatami żelaza są:
 wcześniactwo,
 niska masa urodzeniowa (2000-2500g),
  ciąża mnoga,
 dzieci matek, u których występowała niedokrwistość w czasie ciąży,
 dzieci narażone na straty krwi w okresie okołoporodowym,
Wśród wskazań względnych wymienia się:
 okres szybkiego wzrostu,
 obfite miesiączki u dziewczynek,
 nadwagę i otyłość u dzieci,
 upośledzone łaknienie,
 nawracające infekcje układu oddechowego.

!! Rekomendowana dobowa dawka żelaza u dzieci wynosi 4-6 mg na kg masy ciała. !!

Diagnoza:
- Podstawowym badaniem pozwalającym na wstępną diagnostykę niedokrwistości u dzieci
jest badanie morfologiczne krwi i ocena jej parametrów. Do podstawowych parametrów
podlegających ocenie należą: stężenie hemoglobiny we krwi (Hb), hematokryt (Ht), liczba
krwinek czerwonych oraz liczba retykulocytów. Zakres wartości referencyjnych zależy od
wieku dziecka, dlatego nie zaleca się samodzielnej interpretacji wyników. Bardziej
precyzyjna ocena zasobów żelaza w organizmie wymaga oznaczenia stężenia ferrytyny,
stężenia hemoglobiny w retikulocytach (CHr) i stężenia sTfR typu 1.