Firefox https://lukeiospiliou.wordpress.com/category/%CF%81%CE%B1%C...

Τι είναι ο ρατσισμός;

Posted: December 11, 2012 in Ρατσισµός

Tags: racism
2
Στη σηµερινή εποχή όλοι µας , βιώνουµε δυσβάστακτες καταστάσεις σε οικονοµικό και µη επίπεδο
– γράφοντας κυριολεκτικά µε αίµα και δάκρυ µια απ’ τις πιο µαύρες σελίδες της ελληνικής
ιστορίας ( έναν δεύτερο Μεσαίωνα) . Όλα αυτά λοιπόν, οδήγησαν σε ραγδαία αύξηση – όχι µόνο
της ανεργίας – αλλά και επικίνδυνων κοινωνικών τάσεων-όπως ο ρατσισµός. Τι είναι όµως αυτός ο
διαβόητος ρατσισµός; Πως δηµιουργείται; Τι επιπτώσεις επιφέρει σε µία κοινωνία; Και πως
µπορούµε να τον περιορίσουµε ; Όλα αυτά είναι ερωτήµατα που θα απαντήσουµε µαζί παρακάτω,
βλέποντας τα πράγµατα από µία πιο αντισυµβατική πλευρά.

-Ρατσισµός είναι η απλή φράση που µας έρχεται στο µυαλό βλέποντας ένα αυτοκίνητο να
προχωράει µε πολλή χαµηλή ταχύτητα µπροστά µας «Ααα! Γυναίκα οδηγά».Είναι η αυθόρµητη
σκέψη που διαπερνά το µυαλό µας βλέποντας έναν ανάπηρο ή έναν έγχρωµο άνθρωπο. «Αχ τον
καηµένο . Τι µπορεί να κάνει αυτός;»Είναι το γενικό πρότυπο που χρησιµοποιούµε συνοµιλώντας
µε ένα άτοµο µικρότερης ηλικίας ή και κατώτερης κοινωνικής τάξης από εµάς . «Τι ξέρεις εσύ;
Όταν εσύ πήγαινες εγώ ερχόµουνα!!»

Τα παραπάνω είναι αθέµιτα µέσα – άγραφοι νόµοι – µε τα οποία δεχόµαστε καθηµερινά τον
ρατσισµό. Τις περισσότερες φορές χωρίς καν να το αντιλαµβανόµαστε. Διαιωνίζουµε τη λογική του
ότι µια γυναίκα είναι ανάξια οδηγός, ένας ανάπηρος ή ένας άνθρωπος διαφορετικής φυλής από
εµάς ανήκει σε κατώτερη διανοητική κλίµακα και είναι ανίκανος να κατορθώσει κάτι ουσιώδες.
Δείχνουµε επίσης , ότι η γνώση πάει µε βάση την ηλικία και την οικονοµική ευχέρεια του καθενός.

Αντιλαµβανόµαστε φυσικά ότι όλα αυτά δεν έχουν καµία λογική συνοχή και φυσικά δεν
αντιπροσωπεύουν την πραγµατικότητα. Αποτελούν δηλαδή ένα είδος διαστρεβλωµένης
πραγµατικότητας . Και αυτό είναι πασιφανές αν σκεφτούµε ότι εκατοµµύρια γυναίκες οδηγούν
Μέσα µαζικής Μεταφοράς ή τρέχουν ακόµα και σε ράλι, συναγωνιζόµενες εις άξια τους
καλύτερους άνδρες οδηγούς. Αψηφούµε επίσης ότι ο Υπουργός Οικονοµικών της µεγαλύτερης
ευρωπαϊκής δύναµης, της Γερµανίας κ. Σόιµπλε βρίσκεται σε αναπηρικό καροτσάκι. Επιπλέον µην
ξεχνάµε τον Οµπάµα (πρόεδρο της Αµερικής) και καθώς και το ότι οι µεγαλύτερες αλήθειες στην
ιστορία ειπώθηκαν απ’ τα πιο µικρά στόµατα και την αθωότητα της άγνοιάς τους.

Στο σηµείο αυτό θα ήθελα να δούµε µερικά ακόµη παραδείγµατα εστιάζοντας σε ένα
συγκεκριµένο υπόθεµα του φαινοµένου που µελετάµε στον ενδοσχολικό ρατσισµό. Όπως για
παράδειγµα , ποιά είναι η συµπεριφορά µας σε ένα ξένο µαθητή; Με την λέξη “ξένο” να λειτουργεί
ως µεταβλητή εδώ, που µπορεί να σηµαίνει είτε διαφορετικής φυλετικής καταγωγής, είτε απλά
άγνωστο σε εµάς . Για παράδειγµα : Ένα καινούριο µαθητή θα τον αντικρίζαµε υποτιµητικά ή µε
σεβασµό; Ποια θα ήταν η στάση µας σε ένα συµµαθητή µας µε πιθανές µαθησιακές δυσκολίες
(όπως η δυσλεξία); Ποιά είναι τα κριτήρια επιλογής µίας Normas (κοινός αποδεκτό πρότυπο
συµπεριφοράς ή και εµφάνισης) και πόσο αυστηρά κρίνουµε τους µαθητές που απέχουν εξωτερικά
απ’ αυτήν; Πως αντιµετωπίζουµε τους πολύ κακούς ή τους πολύ καλούς µαθητές; Και µε βάση
αυτά σας λέω ότι µία απ’ τις παράπλευρες λειτουργίες του σχολείου, είναι και η πρόσληψη του

1 από 3 18/3/2023, 5:41 μ.μ.

Firefox https://lukeiospiliou.wordpress.com/category/%CF%81%CE%B1%C...

ρατσισµού. Τα καταφέρνει; Κι αν όχι τι λάθος κάνει; Σκεφτήκατε µήπως κάτι δεν κάνουµε και
εµείς καλά ως γονείς ή ως µαθητές κάθε φορά ; Η συµπεριφορά µας βασίζεται πάντα στο πλαίσιο
της λογικής;

Μετά από όλα αυτά και αφού νοµίζω ότι σας προβληµάτισα αρκετά , θέλω να πιστεύω ότι όλοι
αντιληφθήκαµε εν δυνάµει κάποια πράγµατα όσων αναφορά την σύσταση του ρατσισµού. Θεωρώ
ότι είµαστε σε θέση πλέον να βάλουµε στο τραπέζι µία πιο εµπεριστατωµένη και επιστηµονικά
τεκµηριωµένη προσέγγιση στο θέµα µας. Έναν ακριβή και πλήρη ορισµό του ρατσισµού.

Ρατσισµός λοιπόν, είναι η διάκριση – κάθε είδους διαχωρισµός που µπορεί να υπάρξει µεταξύ των
ανθρώπων µε βάση φυλετικά αλλά και πολιτισµικά τους χαρακτηριστικά. Ο ρατσισµός
χρησιµοποιεί εκ γενετής χαρακτηριστικά δηλαδή βιολογικούς παράγοντες για να δικαιολογήσει
άνιση µεταχείριση των ανθρώπων σε επίπεδο κυρίως ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Με πιο απλά
λόγια ρατσισµός είναι το να βάζεις ταµπελάκια στους ανθρώπους.

Advertisements

REPORT THIS ADPRIVACY

(h�ps://lukeiospiliou.wordpress.com/2012/12
/11/%cf%84%ce%b9-%ce%b5%ce%af%ce
%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%bf-%cf%81%ce
%b1%cf%84%cf%83%ce%b9%cf%83%ce
%bc%cf%8c%cf%82/eikon15/)

Και αφού είδαµε τι είναι ρατσισµός ας

δούµε πως γεννιέται. Ο ρατσισµός
ευδοκιµεί κυρίως στις κλειστές
παραδοσιακές κοινωνίες όπου διαθέτουν
έναν οπισθοδροµικό και στενόµυαλο τρόπο
σκέψης που εδράζεται σε προκαταλήψεις
και στερεότυπα. Επιπλέον ρατσισµός
µπορεί να δηµιουργηθεί µε ευκολία
ανάµεσα σε ανθρώπους απελπισµένους
και καταβεβληµένους που ψάχνουν για µία
διέξοδο απ’ τον λαβύρινθο που νιώθουν να
βυθίζονται. Αυτοί λοιπόν είναι εξίσου
επιρρεπής σε τέτοιου είδους ακραίες τάσεις
, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στις µέρες µας.

Συνεπώς τα αίτια του ρατσισµού είναι καταρχήν η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων µε

ανορθολογικά κριτήρια, που δεν συµβαδίζουν της λογικής και έχουν καθαρά υποκειµενικό
υπόβαθρο. Επιπλέον ως ένα έµµεσο αίτιο θα µπορούσαµε να θέσουµε τους οικονοµικούς
παράγοντες για δύο λόγους. Αρχικά διότι η οικονοµία ενθάρρυνε την υλοποίηση των πάντων, και
έτσι µας αποµάκρυνε των πολιτισµικών αξιών µας, οι οποίες λειτουργούν ως ασπίδα κατά του
ρατσισµού. Και δεύτερον διότι οικονοµικοί παράγοντες οδήγησαν σε ανταγωνιστικές σχέσεις
µεταξύ των ανθρώπων, όπως µε τους µετανάστες που τίθενται σε πολλές περιπτώσεις θέµα
επιβίωσης και όχι απλά ανταγωνισµού. Και ως τελευταίο θέτω το θέµα του ψυχοδυναµικού

2 από 3 18/3/2023, 5:41 μ.μ.

Firefox https://lukeiospiliou.wordpress.com/category/%CF%81%CE%B1%C...

κινήτρου. Προβάλουµε δηλαδή στον άλλον τις δικές µας αδυναµίες και τα δικά µας λάθη µε σκοπό
την δική µας εξάγνιση. Με άλλα λόγια απλούστερα µε πρόσχηµα τον ρατσισµό, ο λαός ικανοποιεί
την ανάγκη του για εξιλαστήριο θύµα, που θα τον δικαιώσει και θα του επιτρέψει να κοιµάται
ήσυχος τα βράδια. “Δε φταίω εγώ, όλα αυτοί τα έκαναν”.

Όλα αυτά όµως όσο δεν αντιµετωπίζονται προκαλούν ποικίλες επιπτώσεις στο σήµερα. Για
παράδειγµα επιφέρουν διάσπαση µίας κοινωνίας και διχόνοια µέσα από αδιάκοπες εσωτερικές
συγκρούσεις. Εξυπηρετούν στο ορµητικό ξέσπασµα του λαού προς τη λάθος όµως πλευρά, και
συγχρόνως στον αποπροσανατολισµό του από µείζον κοινωνικά θέµατα. Ο ρατσισµός θεωρείται
από πολλούς νάρκη στα θεµέλια της Δηµοκρατίας, καθώς καταλύει τους βασικούς θεσµούς
-στήριγµά της, όπως η ισότητα και η ισονοµία. Ως συνέπεια θα µπορούσε να µπει και η έκρηξη µίας
έντονης νεοφασιστικής τάσης.

Συνοψίζοντας , οι λύσεις που θα µπορούσαν να δοθούν είναι κυρίως δύο. Αρχικά η αµφισβήτηση
και στη συνέχεια η όξυνση και η ανάπτυξη κριτικής σκέψης δεν είναι µόνο µονόδροµος στην
ανακάλυψη της γνώσης, αλλά και µαζί µε τηνεγρήγορσηείναι ένας τρόπος να φιλτράρεις το
περιβάλλον γύρω σου, και να διευρύνεις τους ορίζοντες σου ένα βήµα πιο πέρα απ’ τις
απαρχαιωµένες προκαταλήψεις. «Cogito ergo sum», (=σκέφτοµαι άρα υπάρχω). Λύση επίσης είναι
να αναλαµβάνουµε τις ευθύνες µας και να παραδεχόµαστε τα λάθη µας. Δηλαδή αν είναι να σας
µείνει έστω µία φράση απ’ ότι διαβάσατε, ας σας µείνει αυτό που είπε ο Καζαντζάκης σε ένα απ’
τα βιβλία του: «Να αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ , εγώ µονάχος έχω χρέος να σώσω την γη κι αν
δεν σωθεί εγώ θα φταίω, εγώ και µόνο εγώ». Μόνο έτσι νικάς τον ρατσισµό. Σκεφτείτε το !!

3 από 3 18/3/2023, 5:41 μ.μ.