Katutubong Panitikan

- Matandang Panahon
- Dumating ang mga Negrito hanggang 1521
Mga Anyo
1. Epiko – kabayanihan & pakikipagtunggali
 Nagsimula ang imbokasyon para kay Muse (anak ni Zeus).
 Sinusundan ng Medias Res (Climax, Flashbacks)
 Epithet – pang-uri sa pangalan ng pangunahing tauhan.
 Epic Catalog – listahan ng tauhan, tagpuan
 Pangingibabaw ng kapangyarihan ng mga Diyos/Diyosa
a. Tagalog – Kumintang
b. Bicol – Ibalon
c. Bisaya – Maragtas
2. Alamat – pinagmulan ng bagay
Ex : Alamat ng Butiki, Makahiya & Kawit
3. Awiting Bayan – pang-aral & payak na pilosopiyang ginagamit ng
matatanda sa pagexplain sa kabataan.
 Leron-leron Sinta – magbago/wag sumuko, Tagalog.
Pampanga – Atin Cu Pang
4. Kuwentong Bayan
Panahong Espanyol – aklat, kwento, beliefs, kristianismo
Mga Aklat
1. Doktrina Christiana – 1593 = dasal.
- Padre Juan de Plasencia, Padre Juan Nieva
- Kumpisal, 10 commandments
2. Nuestra Senora del Rosario – 1602
 - Padre Francisco Blancas de San Jose = buhay ng santo
3. Barlaan at Josaphat – 1712
- Padre Antonio de Barja
4. Pasyon – buhay ni Kristo
5. Urbana at Felisa
 Modesto de Castro – Ama ng Klasikong tuluyan sa Tagalog
Karunungang Bayan / Kaalamang Bayan – paraan ng pagpahayag ng
kaisipan na nakapaloob sa bawat kultura ng isang tribu.
A. Salawikain – ginagamit ng matatanda nung unang panahon upang
mang-aral at akayin ang kabataan sa magandang asal.
Ex : Ang Magandang asal ay kaban ng yaman.
Marami ang matapang sa bilang, ngunit buo sa loob ay iilan.
B. Sawikain – idyoma o matalinhagang pahayag na ang kahulugan.
Ex: Kabagang = friend
Di mahapayang gating – di magpapatalo
Binuksan ang dibdib – ipinagtapat ang nasa loob
C. Kasabihan – masamang pahayag
D. Bugtong – pahulaan
E. Palaisipan – tuluyan na gumigising sa isipan
F. Bulong – orasyon ng sinaunang ninuno sa Pinas.
3 Bahagi ng Alamat
1. Simula
a. Tagpuan – pinangyarihan
b. Tauhan – gaganap sa kwento
 Lalaki = Pisikal, Sosyal, Supernatural, Intelektwal, Moral
 Babae = iniibig/nanay
 c. Suliranin – problema
2. Gitna
a. Saglit na Kasiglahan – panandaliang pagtagpo
 Tauhang Lapad – di nagbabago ang ugali
b. Tunggalian
c. Kasukdulan – katuparan/kasawian ang kanyang ipinaglaban.
3. Wakas
a. Kakalasan – maigting ang pangyayari
b. Katapusan
 Banghay – organisasyon ng pangyayari
Tula/Panulaan – paggamit ng wika sa ibat ibang estilo o anyo
Sinaunang Panahon
Matandang Panulaan – karugtong ng mga unang kultura sa Timog-
Silangang Asya
Lope K. Santos – ginawa ang unang katutubong tula = “Bugtong”
Panahon ng Espanyol
- Baybayin to Alphabetong Romano
- Nawala ang talinhaga
Panahon ng Hapones
- Pag-ibig sa bayan, kagandahan ng buhay sa lalawigan
- “Panahon ng Pamumulaklak ng Panitikang Tagalog”
- Dahil nag-alab ang puso ng manunulat
TANAGA
- 5 taludtod/line, 31 pantig
7, 7, 7, 5, 5, or 5, 7, 5, 7, 7,
- “Maikling Awitin”
 - Pag-iisa
Haiku
- 3 taludtod, 17 pantig
5, 7, 5
- Kalikasan
ManYoshu – collection of ten thousand leaves
Kana – hiram na pangalan ng JP sa CH
Magkatulad/Patulad – same
Palamang – nalalamang
Pasahol – may kulang
Florante at Laura – tulang pasalaysay
- Unang Edisyon – 1838

- Nagkkwento, dire-diretso
Tulang Pasalaysay
1. Awit – 12 pantig
- Madamdamin dahil mabagal ang pagbigkas, makatotohanan,
paksa’y malapit sa nakaraan, buhay at masigla ang damdamin
2. Korido – 8 pantig
- Mabilis, di totoo, malalim ang damdaming relihiyoso
Fransisco “Kiko” Baltazar/Balagtas – Prinsipe ng Makatang Tagalog
- Abril 2, 1788
- Ina : Juana dela Cruz
- Guro = Padre Mariano Pilapil
1. Magdalena Ana Ramos – wala dahil di naibigay ang tula
  Jose dela Cruz “Huseng Sisiw” – di naaprubahan dahil walang
sisiw.
2. Maria Asuncion Rivera “Selya”
“Nanong” Mariano Capule – selos = kulong FB.
3. Juana Tiambeng – 11 anak
Habilin : Huwag hahayaan na maging makata ang mga anak, mas
mabuting putulin nalang ang kamay nito.
Aralin 3: Kay Celia
- Balagtas sa kulungan / namimiss si selya
- Bawas sa lungkot = larawan
Aralin 4: Sa Babasa Nito
- Di mananamnam ang bunga kung di lalasahan.
- Para sa magbabasa
- Pagsalitaan na ng masama, wag lang paltan ang salita
Aralin 5: Sa Isang Madilim, Gubat na mapanglaw