BEYİN SAPI

(Mezensefalon+Pons+M.Oblangata)
Santral Sinir Sistemi=

Beyin+M.Spinalis

Beyin:

*Omurilik ve ilgili sinirlerden duysal

bilgiyi alır

* Bu bilgileri işleyerek, motor çıktı için

uygun başlangıç ve koordinasyonu
yürütür
Omurilik:

* Periferik SS (Somatik ve Otonom)

den gelen duysal bilgileri beyne,

* Motor bilgiyide beyinden çeşitli

faaliyet organlarına (iskelet, kalp, düz
kaslar ve bezler) iletir.

* Bazı refleksler için merkezdir.

Beyin sapı

*Medulla Oblangata
*Pons
*Mezensefalon (Orta Beyin)

*Omuriliğin (Medulla Spinalis)

uzantısı gibidir.
Vücut hareketleri

*Beyin korteksi
*Beyin sapı
tarafından kontrol edilir.

Karmaşık hareketlerde ilave olarak

* Bazal gangliyonlar
* Serebellum
devreye girer.
Beyin sapının görevleri

* İleti ve refleks fonksiyonları

* Kafa çiftleri (kraniyal sinirler);
* 12 çift
* Spinal sinir (31 çift) içerir
* Bu sinirlerin fonksiyonlarını da üstlenir.
* Motor ve duysal kontrolü
gövde ve ekstremitenin motor ve duysal
kontrolü; omurilik ile,
baş, boyun ve yüzün motor ve duysal
kontrolü; beyin sapı
ile gerçekleşir.
Kranial sinirler (
Kafa çiftleri)
Mesencephalon’dan; n. oculomotorius
(CN III) ve n. trochlearis (CN IV)
· Pons’tan; n. trigeminus (CN V), n.
abducens (CN VI), n. facialis (CN VII) ve
n. vestibulocochlearis (CN VIII)
· Bulbus’tan; n. glossopharyngeus (CN
IX), n. vagus (CN X), n. accessorius (CN
XI) ve n. hypoglossus (CN XII) gelişir.

Bu kranyal sinirlerin her biri (III-XII), göreviyle

ilgili çekirdekleri (nucleus) aracılığıyla ait
olduğu beyin sapı bölümüne bağlanır.
I. ve II. kranyal sinirler beyinden geliştikleri
için çekirdekleri yoktur.
Beyin sapının görevleri

I- İleti fonksiyonu:
* Omurilikten talamusa duysal; *
Spinotalamik
(fassiculi cuneatus ve gracilis)
* Spinoretiküler traktuslar

* Korteksten omuriliğe motor emirleri

taşıyan yollar;
* Kortikospinal traktus
* Retikülospinal traktus
Spinotalamik yollar:
Beyin sapı gri maddede yer alır
Spinotalamik yollar:
Kortikospinal~
Piramidal yol

Korteksten
ayrıldıktan sonra;
medullada
piramidleri oluşturur:
Çapraz yapan yollar:
Lateral
Çapraz yapmayan
yollar: Anteriyor
Lateral
kortikospinal
yol
Kortikospinal Traktus:

Fonksiyonu:
Vücudun karşı tarafının (kol, gövde
ve bacak) motor kontrolü
Beyin sapı

* Omurilik ve beyin
sapına gelen duysal
bilgilerin çoğunu
alan retiküler formasyon
organizmanın uyanıklık düzeyinin
belirlenmesinde önemlidir.
Beyin sapı

* Korteks ile serebellum, bazal

gangliyonlar ve daha alt merkezler
arasındaki bağlantı yolları
beyin sapından geçer
Daha yüksek nöral merkezlerden
gelen ve beyin sapına çeşitli
fonksiyonları başlatma veya
değiştirme komutunu taşıyan

* Emir sinyalleri için bir durak

 II- Refleks fonksiyonu:

Vegetatif Sistem ile ilgili:

Otonomik reflekslerin kontrolü

Medulla Oblangata:
* Solunum Sisteminin
* Kalp-damar Sisteminin
Parasempatik refleksler: Kalp debi ve kan
basıncını azaltmak
* Beslenme reflekslerinin (GIS)
çiğneme, kusma, öksürme, esneme,
salya sekresyonu, yutkunma
kontrolü
Pons:
* V, VI, VII ve VIII. kafa çiftleri
* Pnömotaksik merkez (solunum)

Orta Beyin (mezensefalon):

* III ve IV. kafa çiftleri
* Pupillaların daralması ve göz
hareketlerinin
* İşitsel ve görsel refleks
kontrolü
III- Motor fonksiyonu
(Postüral):

* Dengenin korunması
* Stereotipik hareketlerin
* Vücudun yerçekimine
karşı dik tutulmasının
kontrolü
Beyin sapının görevleri

Postüral motor fonksiyonlar,

* denge organı
* boyun bölgesindeki reseptörlerden beyin
sapına ulaşan bilgilere göre düzenlenir.
1- nükleus ruber
2- lateral vestibüler çekirdek (Dieters
çekirdeği)
3- Retiküler formasyonun bazı bölümleri
dengenin düzenlenmesi ile ilgilidir.
1- Nukleus ruber:

*Orta Beyinde (Mezensefalonda)

yerleşiktir
* En önemli efferent yol;
rubrospinal
* Çaprazlanır, omurilikte motor
nöronların dorsalinde gri maddede
sonlanır.
* Ara nöronlar ile, α ve γ fleksör motor
nöronları uyarır
2- Lateral vestibüler çekirdek:

*Efferentleri çaprazlanmaz; vestibüler

traktus
* Omurilik arka boynuzunda sonlanır
* α ve γ ekstansör motor nöronları
uyarıcı, fleksörleri inhibe edici etki
gösterir.
*Uyarıcı etkisi monosinaptiktir
Lateral
vestibülo
spinal yol:

çapraz -
aynı taraf
ekstremite
kaslarını etkiler
Mediyal
vestibülo
spinal yol:

Bilateral
Boyun ve
omuz
kaslarını
etkiler
Vestibüler çekirdekler;

Dengenin korunmasında görev alırlar

(baş dikey pozisyonda iken)
3- Retiküler Formasyon:

*Medulla Oblangata ve Ponsta yer alır

Efferentleri; retikülospinal traktus

aracılığı ile kafa çiftleri motor

çekirdekler ve omurilik ön boynuz
motor nöronlarla ilişki kurar.

*Uyarıcı etkisi monosinaptiktir

 Retikülospinal traktus

Mediyal Lateral
Pons M.Oblangata
Çapraz (-) Çapraz (-)
α,γ ekstansör eksite fleksör eksite
fleksör inhibe ekstansör
inhibe
Retikülospinal
yol
Medulla Oblangata (Bulbus)
*Tüm inici ve çıkıcı yolların geçiş bölgesidir
Beyin korteksindeki motor sinirlerden
başlayan liflerin oluşturduğu inici yollar
medulla oblangatanın ventral yüzeyinde iki
adet piramid oluşturur.
Piramidal traktus adını alan lifler çaprazlaşır
~ decussatio pramidum
*Beyni Medulla Spinalise bağlar
Medulla Oblangata
Medulla Oblangata

Hayati kontrol merkezleri yer alır:

Solunum, dolaşım, kalp frekansı, kan
basıncı ve kusma
İşitme ile ilgili kohlear çekirdek ve
9,10,11,12. kafa çiftleri
Tat alma ve boyun ve yüz kaslarını
kontrol ederek dengeyi sağlama
Lezyon: Genelde ölümcül.
Pons

Medulla oblangatanın üzerinde yer alır

İnici ve çıkıcı yollarla MSS nin değişik
düzeyleriyle bağlantı kurar
Ponsun ventral bölümü korteksten
serebelluma giden hareket ve duyularla
ilgili bilgileri iletir
Ponsun dorsal bölümü solunum, tat alma
ve uyku ile ilgili bölümleri içerir
Pons
Orta Beyin (Mezensefalon)
Ponsun üzerinde, serebrumun altında yer alır,
beyin sapının en küçük bölümüdür.
Motor sistemin bileşenleri arasında özellikle
serebellum, bazal gangliyonlar ve beyin
yarıküreleri arasında önemli bağlantılar yapar
Örn: Orta beynin merkezi kısmında yerleşik
Substansiya nigra isteğe bağlı hareketleri
düzenleyen bazal gangliyonlara önemli input
(girdi) verir (Parkinson hast.)
İşitsel ve görsel sistemle ilgili çekirdekleri içerir
Bazı bölgeleri göz hareketlerinin kontrolünde
önemli olan ekstraoküler göz kasları ile
bağlantılıdır.
Orta Beyin
Retiküler Formasyon
Omurilikten, M.Oblangata, pons, orta beyin ve
talamusa uzanan sinir hücre ve liflerinden oluşur
Bu sinir ağı, fonksiyonel olarak mediyal ve lateral
bölgelere ayrılır.
Kafa çiftlerinin motor çekirdeklerine yakın ara
nöronlar, kafa çiftleri ile birlikte, refleks ve basit
stereotipik davranışları düzenler.
Kural olarak bu nöronlar, lateral retiküler
formasyonda yerleşik ve göreceli olarak küçüktür
Mediyal retiküler formasyon nöronları orta
büyüklüktedir, aşağı ve yukarı uzanan aksonları,
hareket, postür, ağrı, otonomik fonksiyonlar ve
uyanıklık seviyesini belirler.
Retiküler Formasyon

Ventrolateral meduller retiküler formasyon

nöronları stereotipik motor paternlerin ve vagus
sinirinin viseral fonksiyonları ile ilişkili olan
davranışların koordinasyonunda önemlidir.

GI cevaplar: yutma, kusma

Solunum aktiviteleri: Solunumun başlaması,
düzenlenmesi, öksürük, hıçkırık, hapşırma
Kalp-damar sistemi ile ilgili; baroreseptör
refleksler, beyin iskemisi ve hipoksiye yanıtları
kapsar
Retiküler
Formasyon
*Çizgili kas aktivitesini
*Somatik ve viseral duyuları
*Otonom ve endokrin
sistemleri
*Uyku-uyanıklık ritmi ve bilinç
düzeyini etkiler
Retiküler Aktive Edici
Sistem (RAS)
**Sadece motor sistemleri
değil, duyu sistemleri ve
bilinçlilik durumunu, hatta tüm
vücut aktivitesini etkiler.
BEYİN SAPI
FONKSİYONLARI

Solunum
Kalp hızı
Yutma
Görme ve işitme refleksleri (Başlama cevabı)
Terleme, kan basıncı, sindirim, vücut ısısının
kontrolü (Otonom SS)
Uyanıklık seviyesi
Uyku
Denge duyusu (Vestibüler fonksiyon)
GÖZLENEN SORUNLAR

Vital kapasite azalması

Besin ve su yutma (disfaji)
Çevrenin algılanması ve organizasyonunda zorluk
Denge ve hareket sorunları
Baş dönmesi ve bulantı (Vertigo)
Uyku bozuklukları
MEDULLA OBLANGATA

Motor yol
Kalp merkezi
Solunum merkezi
Kan dam. vazomotor merkez
Öksürük, yutma, kusma vb. merkezler
Kafa çiftleri:
IX: Glossofarengeal (Farenks in kas ve mükoz membranları, ağzın
açılıp kapanması, dilin arka 1/3 ü) : Mikst
X: Vagus ( Farenks, larenks, kalp, akciğerler, mide) : Mikst
XI: Accesorius (Baş ve omuzların dönmesi) Motor
XII: Hipoglosseal (Dil kasları) Motor
MEDULLA OBLANGATA GÖZLENEN
SORUNLAR

Hareket: aynı tarafta paralizi

Pupilla: Çap; dilate
Reaktivite; fikse
Koma hali
Solunum: Anormal solunum paterni
Ataksi
Hareketlerin kontrolünde yetersizlik
İnatçı öksürük
PONS FONKSİYONLARI:

Solunum Merkezi
Kafa çiftleri:
V: Trigeminus (Yüz, dil, diş, çiğneme kasları)
Motor ve duysal
VI: Abducens (Gözün lateral rektus kasları-gözü
dışa) Motor
VII: Fasiyal ((Yüz kasları) Motor ve duysal
VIII: Akustik (İşitme) Duysal
PONS GÖZLENEN SORUNLAR:

Pupilla: Çap; iğne ucu gibi

Yarı koma hali
Anormal ekstansör hareketler
Apnöstik solunum ve hiperventilasyon
ORTA BEYİN (MEZENSEFALON)
FONKSİYON:

Beyin yarıkürelerine giden sinir yolları

İşitsel ve görsel refleks merkezleri
Kafa çiftleri:
III: Okulomotor (Göz hareketleri) : Motor
IV: Troklear (Gözün üst çapraz
kasları-dışa ve aşağı hareket) : Motor
GÖZLENEN SORUNLAR:

Göz kapağı düşüklüğü

Pupilla; ortada ve dilate
Bilinç kaybı
Anormal ekstansör hareketler
Hiperventilasyon
III. ve IV. Kafa çiftlerine ait fonksiyon
kaybı