EDITORYAL

https://opinion.inquirer.net/168079/non-inclusive-economic-growth#ixzz8JDlcjQ7k

Ang gobyerno ay nagpahayag ng kagalakan noong nakaraang

linggo dahil ang ekonomiya ay lumago nang mas mabilis
kaysa sa inaasahan sa ikatlong quarter, bagaman ang
pampublikong paggasta ay naging malaking bahagi ng
pagpapalawak habang ang pagkonsumo ng sambahayan ay
humina dahil sa mataas na inflation. Ang gross domestic
product (GDP), o ang kabuuan ng lahat ng mga produkto na
ginawa at mga serbisyong naibigay sa isang ekonomiya, ay
tumaas ng 5.9 porsyento taon-sa-taon sa panahon ng Hulyo-
Setyembre, mas matatag kaysa sa 4.3 porsyento na naitala sa
naunang tatlong buwan, ang Iniulat ng Philippine Statistics
Authority (PSA).

Ngunit kapag ito ay isinabay sa pinakahuling survey ng Social

Weather Stations (SWS) hinggil sa kahirapan, ang makikita ay
nabigo pa ring tumulo ang bunga ng naturang paglago ng
ekonomiya sa mga marginalized na sektor. Ayon sa survey ng
SWS, halos kalahati ng mga pamilyang Pilipino ay
kinukunsidera ang kanilang sarili na nabubuhay sa kahirapan.
Tinataya nito na ang bilang ng mga self-rated na mahihirap na Non-inclusive na paglago ng ekonomiya
pamilya ay nasa 13.2 milyon noong Setyembre ng taong ito,
isang pagtaas ng mga 700,000 pamilya. Ang masama, ayon sa
SWS, halos dalawang milyong pamilya ang nagkunsider sa
Ang punto ay na habang ang pagsugpo sa kahirapan ay naging pundasyon ng
kanilang sarili bilang bagong mahirap, na nangangahulugang
maraming mga plano sa pag-unlad sa mga nakaraang administrasyon, ang pag-
hindi nila nakita ang kanilang sarili na mahirap kahit limang
unlad sa pagkamit nito ay napakabagal. Pinatunayan ito ng mas kamakailang data.
taon na ang nakararaan.
Ang World Bank, sa isang ulat na pinamagatang “Pagtagumpayan ang Kahirapan at
“Ang kahirapan ay parehong mas malawak at mas Hindi Pagkakapantay-pantay sa Pilipinas: Nakaraan, Kasalukuyan, at Mga Prospect
nagpapatuloy sa Pilipinas kaysa sa mga kalapit (Association of para sa Kinabukasan” na inilabas noong Nobyembre noong nakaraang taon, ay
Southeast Asian Nations) na mga bansa … Ang ilan sa mga nagsabi na “ang hindi pagkakapantay-pantay [sa Pilipinas] ay nananatiling mataas:
sisihin sa mabagal na pag-unlad ng Pilipinas sa pagbabawas ang nangungunang 1 porsyento ng sama-samang kinukuha ng mga kumikita ang 17
ng saklaw ng kahirapan ay maaaring maiugnay sa mga porsiyento ng pambansang kita, kung saan 14 porsiyento lamang ang ibinabahagi
nakaraang patakaran sa ekonomiya na nagpapahina sa ng pinakamababang 50 porsiyento” noong 2018. Dahil dito, ang Pilipinas ay isa sa
paglago sa pamamagitan ng diskriminasyon laban sa mga bansang may pinakamataas na antas ng hindi pagkakapantay-pantay ng kita sa
agrikultura at panghihina ng loob na pamumuhunan sa Silangang Asya.
human capital. Ang mga patakarang ito, sa turn, ay
Ang Philippine Development Plan 2023-2028 ng administrasyong Marcos ay muling
nagpapanatili ng makapangyarihang mga grupo ng interes na
binibigyang-diin ang kahalagahan nito, na inilalarawan ito bilang “isang plano para
humarang o naantala ang reporma sa ekonomiya, “basa ng
sa malalim na pagbabagong pang-ekonomiya at panlipunan upang muling
isang briefing paper ng International Monetary Fund (IMF) na
pasiglahin ang paglikha ng trabaho at pabilisin ang pagbabawas ng kahirapan sa
pinamagatang “Poverty and Economic Policy in the
pamamagitan ng pag-urong sa ekonomiya pabalik sa isang mataas na landas ng
Philippines” na isinulat ni Philip Gerson. Bagama’t maaaring
paglago.” Dahil sa hindi magandang pagganap ng bansa sa nakalipas na mga
ilarawan nito ang kasalukuyang kalagayan ng ekonomiya ng
dekada, nagtataka kung ano ang iba’t ibang taktika ng administrasyong ito upang
bansa, isinulat ang papel noong 1998, o 25 taon na ang
masira ang status quo.
nakalilipas.
Ang lahat ng mga teoryang pang-ekonomiya at maging ang mga rekomendasyon sa
Ipinaliwanag ni Socioeconomic Planning Secretary Arsenio
patakaran upang makamit ang pagpapagaan ng kahirapan ay madaling makukuha.
Balisacan kung bakit ganito. Sa isang papel na pinamagatang
Ang Organization for Economic Cooperation and Development (OECD), na
“Why Does Poverty Persist in the Philippines? Facts, Fancies,
binanggit ang maraming case study ng bansa, ay paulit-ulit na binigyang-diin na ang
and Policies” na isinulat para sa Southeast Asian Regional
paglago ng ekonomiya ay ang pinakamakapangyarihang instrumento sa
Center for Graduate Study and Research in Agriculture, sinabi
pagbabawas ng kahirapan at pagpapabuti ng kalidad ng buhay sa mga umuunlad na
niya: “Ang pananatili ng kahirapan sa Pilipinas ay may
bansa. Nabanggit nito na ang paglago ay maaaring makabuo ng mabubuting bilog
kinalaman sa kawalan ng kakayahan nitong makamit—at
ng kasaganaan at pagkakataon. Halimbawa, sinabi nito na ang malakas na paglago
mapanatili—ang makabuluhang paglago ng kita. Mas mataas
at mga oportunidad sa trabaho ay nagpapabuti sa mga insentibo para sa mga
kaysa sa paglaki ng populasyon nito … [T]ang hindi
nakakainggit na rekord ng Pilipinas sa pagbabawas ng
magulang na mamuhunan sa edukasyon ng kanilang mga anak. Ito, sa turn,
kahirapan nitong mga nakaraang taon ay ang kinalabasan ay maaaring humantong sa paglitaw ng isang malakas at lumalaking grupo
hindi lamang ng medyo mababa nito per capita GDP growth ng mga negosyante, na dapat bumuo ng presyon para sa pinabuting
rate kundi pati na rin ng kahinaan nito sa pagbabago ng pamamahala. Ang malakas na paglago ng ekonomiya samakatuwid ay
anumang rate ng paglago ng kita sa pagbabawas ng sumusulong sa pag-unlad ng tao, idinagdag nito.
kahirapan. Ang kalidad ng paglago ng ekonomiya ay
kailangang mapabuti upang mapahusay ang mga benepisyo Sa madaling salita, ang pangunahing parirala ay “inclusive growth.” Ang
ng paglago sa mahihirap. Ito ay isinulat noong 2007, o 16 na lahat ng mga sagot sa pagpapagaan ng kahirapan ay magagamit na mula
taon na ang nakalilipas, gayunpaman, ito ay totoo pa rin noong 1990s. Ang kailangan ay matibay na political will para maayos na
hanggang ngayon. maipatupad ang mga ito.
EDITORYAL
https://www.philstar.com/opinyon/2023/11/16/2311763/editoryal-6-na-taong-nauhaw-sa-layat-hustisya

Mahigit anim na taon ang binuno ni dating

senador Leila de Lima sa kanyang detention
cell sa Camp Crame bago pinayagang
makapagpiyansa. Gayunman, pansamantala
pa rin ang kanyang paglaya sapagkat may isa
pang kaso pa siyang didinggin. Sa kabila
nito, masayang-masaya si De Lima sa pag-
kakalaya niya. Bakas sa kanyang mukha ang
matinding kagalakan. Ayon sa dating
senadora, sa loob ng anim na taon na
pagkakakulong wala siyang inasam kundi
ang makalaya at makakamit ng hustisya.
Napakasakit umano na makulong na walang
kasalanan. Umiiyak umano siya na dinggin
ang kanyang panalangin. Wala umanong tigil
ang kanyang pagdarasal.

Inakusahan si De Lima na kinunsinti at

pinabayaan na mamayani sa New Bilibid
Prisons ang illegal na droga mula 2013
hanggang 2015 habang siya ang
nanunungkulang DOJ secretary. Inakusahan
din siya na tumatanggap ng drug money 6 na taong nauhaw sa laya’t
mula sa mga bigtime drug lord sa NBP.
Itinanggi ni De Lima ang mga akusasyon at
sinabing biktima siya persecution noon ni
hustisya
dating President Rodrigo Duterte.

Bukod kay De Lima, pinayagan din ng
Muntinlupa City Regional Trial Court na
makapagpiyansa sina dating Bureau of
Corrections (BuCor) chief Franklin Bucayu,
ex-aide ni De lima na si Ronnie Dayan,
Joenel Sanchez at Jad Dera. Nag-post sila ng
P300,000 bail.
Makaraang makalaya si De Lima, maraming
nagsabi na buhay na buhay ang justice
system sa bansa. Hindi raw natutulog ang
batas sa kaso ni De Lima. Ang katotohanan
ang laging mangingibabaw.
Maaring totoo pero hindi mapapasubalian na mabagal ang paggulong ng batas sa bansa.
Ang mahigit anim na taon na pagkakakulong ni De Lima ay maikli pa kung maikukumpara
sa mga nakakulong na napagbintangan lang. Hanggang ngayon, marami ang nakakulong na
wala namang kasalanan. Nagdurusa sila sa kabila na wala namang kasalanan.
Masuwerte si De Lima at nakalaya na sa kabila na nagdusa na siya ng anim na taon. Hindi
tumigil si De Lima sa paglaban dahil may abogado siya. Paano ang mga walang abogado at
nakapagsilbi na ng 10, 15 o 20 taon sa kulungan na wala naman pala silang kasalanan?
Napagbintangan lang sila at ang nakalaban ay makapangyarihan at maimpluwensiya.
Makaraang makalaya si De Lima, maraming nagsabi na buhay na buhay ang justice system
sa bansa. Hindi raw natutulog ang batas sa kaso ni De Lima. Ang katotohanan ang laging
mangingibabaw.
EDITORYAL
https://www.philstar.com/opinyon/2023/11/13/2311067/editoryal-pogostitusyon

Hindi lamang kidnapping, crypto currency

scam, human trafficking, pamemeke ng
passports, ID, lisensiya at iba pa ang
ginagawa ngayon ng mga Chinese na ang
front ay ang Philippine Offshore Gaming
Operators (POGOs). Sinakop na rin nila ang
pagpapatakbo ng prostitution den.
Pagbebenta ng “sariwang laman” ang
kanilang pinagkakaabalahan. Mas kumikita
sila rito sapagkat hindi lamang mga ka-
Chinese nila ang parukyano kundi iba pang
mga lahi.

Nabulgar ang bagong negosyo ng POGOs

nang salakayin ng Philippine Anti-Organized
Crime Commission (PAOCC) at Philippine
National Police noong Oktubre 27 sa
Williams at Harrison Streets, Pasay City ang
dalawang gusali na ginagamit ng POGO. Ang
dalawang POGOs ay ang Freego Computer
Gaming OPC at Xushen Technology
Corporation. Naaresto ang siyam na top
executives ng mga ito.

Nailigtas ng mga awtoridad ang 731

kababaihang Chinese at pitong Pinay na

“POGOstitution”
pinagtatrabaho bilang mga prostitute. Ayon
sa PAOCC ang pitong Pinay na na-rescue ay
nasa aquarium style viewing chamber. Sa
aquarium sila pinanonood ng mga customer
at dun sila pipilliin. Kapag napili na ang mga
babae dadalhin ito ng customer sa mga
kuwarto. Sabi pa ng PAOCC, katabi ng Ang lubhang nakapagtataka, sa kabila na ang dalawang gusali sa Pasay ay ginagamit na
aquarium ay massage parlor na nag-aalok prostitution den, hindi ito nalalaman ng mga pulis sa lugar. Ang dalawang gusali ay
din ng sex. Nakita rin sa lugar ang maraming napakalapit umano sa police station. Walang kamalay-malay ang hepe at mga pulis niya na
condoms at sex paraphernalias na malapit lang sa kanila ang pugad ng prostitusyon. Hindi kaya nila talaga alam na may
nagpapatunay na ang lugar ay sex den. prostitution den o nagkukunwari lang silang walang alam dahil naabutan sila ng
“padulas”?
Dalawang lalaking Chinese workers ang
nagsabi sa PAOCC na sila’y mga biktima ng Sinibak sa puwesto si Pasay City Police Director Colonel Froilan Uy, Pasay City Police
kidnapping. Ipinakita ng dalawa ang mga substation 1 Commander Captain Criz Antonio Cataluña, at 25 pulis dahil sa pagpapabaya
bakas ng tortures sa kanilang leeg tiyan at sa tungkulin.
braso. Ayon pa sa dalawang Chinese,
Prostitusyon na ang inio-offer ng POGOs at maaring sa mga susunod na araw ay iba naman
kinidnap sila at ibinenta ng P500,000. Ang
—maaaring mas mabagsik pa na magdudulot din ng panibagong problema sa bansa.
isa sa mga lalaki ay nagsabing
Kailan makikinig ang pamahalaan na ihinto na ang POGOs? Hihintayin pa ang mga
pinagtatrabaho ng 12 hanggang 15 oras
karumal-dumal na pangyayaring idudulot ng POGOs?
araw-araw. Nakita rin ng mga awtoridad ang
mga gamit sa pang-torture.