KABANATA X KAYAMANAN AT KARALITAN

Tauhan:
*Simoun * Dalawangutusan * Magsasaka
*Kabesang Tales *KapitanBasilio *KapitanTika
*Sinang *AsawaniSinang *Hermana Penchang
*Tandang Selo *Administrador ng mga Prayle
Tagpuan: Bahay ni Kabesang Tales
Pumasok si Simoun sa bahay ni Kabesang Tales kasama ang dalawang utusan, dala-dala ang
malaking baul ng alahas.Nahiya si Kabesang Tales dahil wala man lang siyang maialay.
KABESANG TALES (sabi sa sarili):Nakakahiya naman sa banyagang bisita wala man lang akong
maiaalay na pagkain o ano pa man.
KABESANG TALES: Bakit ho kayo naparito Ginoo?
SIMOUN: Kailangan ko kasi nang matutuluyan nang maghapon at magdamag. Itong bahay niyo ay
malapit sa San Diego at Tiani na siyang pagmumulan ng aking mga mamimili. Maitanong ko lang
Kabesang Tales, ito ho bang dalakong rebolber ay sapat na upang ipagtaggol ang aking sarili laban sa
mga tulisan?
KABESANG TALES (wala sa sarili): May mga ripple sila.
SIMOUN: Itong rebolber na ito ay pangmalayuan din.
Saka binaril ang punong dalawang metro ang layo. Nagsihulugan ang mga bunga. Nanatiling tahimik si
Kabesang Tales.Nagsidatingan ang mga mamimili. Nagbatian ng maligayang pasko, nagkwekwentuhan
ukol sa misa at santo pati narin sa masamang ani.
Bumili ng diyamanteng singsing si Hermana Penchang. Iniwan niya si Juli upang matuto ng
polyeto, Nagbibigay ang arsobiso ng apatnapung araw na indulhensiya sa mga nakabasa nito.
HERMANA PENCHANG: Yang diyamanteng sensing ang ibig kong bilhin sapagkat nipangako ko ito
sa birhen ng antipolo.
Iniayos n iSimoun ang baul na nasa harap niya.
SIMOUN: Natitiyak ko hindi niyo maiibigan ang tubog lang s aginto o pilak o mga huwad na bato
kayo(Humarap kay Sinang) matitiyak ko ay ang brilyante ang gutso?
SINANG: Tama kayo, Ginoo, brilyante ,matatandang brilyante, mga antigong bato, alam na ninyo ang
ibigkong sabihin. Babayaran niAma, dahil mahilig siya sa antigo, samatatadang bato.
SIMOUN: Nagkataon naming marami ako ritong mga alahas na antigo. (Gipakita ang mgaAlahas).
Mayroon akong kwintas dito na dati kay Cleopatra, natagpuan ito sa mga piramide. Mayroon din akong
mga singisng na dati ay pag-aari ng mga mambabatas romano na natagpuan sa labingguhosa Cartago..
KAPITAN BASILIO: Marahil yaong ipinadala ni Hannibal mataposa ng digmaan sa Cannes.
SIMOUN: May dala rin akong mga mamahaling hikaw na dating pag-aari ng mga kaginingan sa Roma
na natagpuan sa villa ng Annies Mucius Papiline sa Pompeii
Tumango si Kapitan Basilio. Iniangat ni Simoun ang bandeha at ang lumitaw naman ay isang
bungkos ng mga alahas na makahahalina sa pagnanasa ng mga dalaga. Hindi mapigilan ng mga
kadalagahan na mamangha at si Sinang ay napapalatak s apaghanga. Kinurot ni KapitanTika si Sinang.
SIMOUN: Hayan ang mga antigong alahas. Ang singsing ay dating pag-aari ng Prinsesa de Lambelle at
ang mga hikaw sa dama ni Maria Antoinette.
SINANG: Ang mga hikaw na iyon (ang mga mata ay na sa ama at nakahawak ang bisig sa ina)
HERMANA PENCHANG: Magkano Ginoo ang mga hikaw na iyan?
SIMOUN: Tatlong libo
HERMANA PENCHANG: (napakrus) Diyos ko
Binuksan ang ikatlong bandeha. (Laman ay relo, pitaka at iba pa). Binuksan ang ikaapat na
bandeha naglalaman ng mga sari-saring bato. Napapalantak namuli si Sinang .
KAPITAN TIKA: (Kinurot si Sinang) SUSMARYOSEP
Si Kabesang Tales ay lumapit upang makiusyuso ay napapikit at kara-karakang lumayo parang
umiiwas sa tukso.
SIMUON: Mayroon tayo ritong dalawang brilyante negra, pinakamalaki sa lahat. Ang intsik na si
Quiroga ay nag-alok sa akin ng anim nalibong piso para ipangregalo niya sa isang makapangyarihang
babae. Ang mga berdeng ito ay hindi kasing mahal ng mga asul na ito.(Itinabi ang tatlong bato) Ang mga
itoy may kaliitan kaysa sa mga berdeng iyon, subalit higit ang kamahalan nito. Halimbawa ,ang isang tao,
ang pinakamaliit sa tatlo, nawala pang dalawang karat ang timbang ay ipinagbili sa akin ng
dalawangpung libong piso, kaya hindi ko ito maibibgay nang mababasa tatlumpu. Kinakailanganko pa
ang espesyal na paglalakbay bago ko iyan nakuha..
Napapalatak naman si Sinang ngunit sapagkakataong ito hindi na siya kinurot ni KapitanTika.
KAPITAN TALES(iyahang gihuna-huna): Sa isa lamang brilyanteng iyon. Kahit ang pinakamaliit
lamang ay katumbas ng isang tahanan, seguridad ng anak na babae , at kapayapaan ng matanda sa
kanyang huling mga araw.
Wariy nabasa ni Simoun ang iniisip ni Kabesang Tales.
SIMOUN: Tignan ninyo , sa isa lamang sa mga asul na batong ito na nairegalo sa tamang tao sa tamang
pagkakataon, ang isang tao ay nakatitiyak nang pagkakabilanggong kanyang kaaway , ang amang isang
pamilya nanaggugulo sa kapayapaan ng lahat. Narito, tulad ng samanggagamot, nasa akin ang buhay at
kamatayan, lason at panlunas. Sa aking kapangyarihan ay maari akong magdulot ng kalagiman sa mga tao
sa Pilipinas..
Namangha lahat sa takot. Upang mabago ang usapin iniangat ni Simuon ang huling bandeha.

SIMOUN: Ito ay kwentas ni Cleopatra. Ito ang Hiyas na di matiyak ang halaga, ito ay para sa museo
ngunit mamayamang pamahalaan lamangang makakabili nito. Isang dakilang hiyas, napangangalagaang
mabuti. Ito ay halos dalawang libong taon na.
KAPITAN BASILIO: Hangal
SIMUON: Malay ,mo baka ang kuwintas na ito ang nananagot sa kalagayan ng buong mundo sa
kasalukuyan. Maaari ito nang dahilan kaya nabihagni Cleopatra si Mark Anthony, maaaring narinig nito
ang pamaamhalan ng dalawang pinakamagaling na mandirigma ng kanilang panahon. Mapalad ang
makakapagsuot niyo.
KAPITAN BASILIO: Ako? Hindi ko iyan bibiblhin kahit na tatlong piso
SIMOUN: Ang singsing na ito ay pagmamay-ari ni Sulla.
KAPITAN BASILIO: Maaaring ito ang sagisag ng kanyang diktadura noong kanyang panahon.
Napakalaki naman ng singsing na ito ni Sellu. Dalawa na ito sa daliri ko. Sabagay katulad ng lagi kung
nasasabi tayo ay tumutungo sa pagbagsak.
SIMOUN: Marami pa akong hiyas
SINANG: Kung lahat ay kauri niyan di bale nalang, salamat, higit kong nais ang mga makabagong
disenyo.
SIMOUN: Kayo, ginoo, wala ba kayong ipagbibibli?
KABESANG TALES: Ang lagat ng hiyas ng aking anak na babae ay naipagbili na at wala nang
mahalagang natitira pa
SIMOUN: Ang relikaryo ni Maria Clara?
KABESANG TALES: Tama!
SINANG: Ang relikaryong iyon ay may brilyante at Esmeralda. Lage itong sinusuot ng kaibigan ko noon
bago siya magmongha.
Hindi kumibo si Simoun. Pinagmasdan niya si Kabesang Tales. Hinanap ni tales ang hiyas. Sinuri ni
Simoun.
SIMUON: Gusto ko ang disenyo. MAgkano mo ipagbibili? Nagustuhan ko. Ipagbibili mo ba ito ng
limang daan? O ibig mong ipalit ng ibang hiyas? Pumili ka.
KABESANG TALES: Limang daang Piso?
SIMOUN: Limang daang Piso.
HERMANA PENCHANG: Kung ako’y itatabi ko na lang ang relikaryo. Ang mganakakakita kay AMria
Clara sa kumbento ay nagsasabing siya’y napakapayat at halos hindi nagsasalita. Naniwala silang
mamamatay siyang isang santa. Mataas ang pagtingin sa kanya ni Padre Salvi, siya ang padre compesor
niya. MArahil iyan ang dahilan kung bakit pinili pa ni Juli ang magpaalila kaysa ipagbili ang relikaryo.
KABESANG TALES: Kung tutulutan ninyo , pupunta ako sa bayan at tatanungin ko ang aking anak.
Makakabalik ako bago gumabi.
Lumisan si Kabesang Tales. Pagdann sa bukid, natanaw ang administrador ng mga prayle at ang
mga nagsasaka ng kanyang bukirin na nagtatawnan. Itinuro panito ang kanyang bahay at muling
nagtawanan. Nagalit ito. Naghintay sa wala si Simoun. Kinabukasan nawala ng kanyang rebolber.nakita
niya sa maylalagyan ang isang sulat at ang relikaryo.
SIMUON(binasa ang sulat): Ginoo, Patawarin mo ako, kinuha ko ang iyong pag-aari gayong ikaw ang
aking panauhin. KApalit ng aking kinuha ay narito ang relikaryo na alam kong naibigan ninyo. Kailangan
ko ang sandata. Lumisan ako para sumama sa mga tulisan. Pinapayuhan ko kayong wag nang
magpatuloy, dahil kapag bumagsak kayo sa aming kamay ay hindi ko na kayo aariing panauhin at malaki
ang hihingin naming kapalit. -Telesforo Juan de Dios- Sa wakas ay mayroon na akong tauhan, may
katigasan. Ngunit lalong magaling. Hindi siya magtataksil sa kanyang sinabi.
Dumating ang mga gwardiya para dakpin si Kabesang Tales.Nang hindi siya Makita ang dinala
ay si Tandang Selo, ang ama.
Sinundang gabi namatay ang administrador ng mga pari at ang bagong magsasaka at ang asawa
nito na puno ang bibig ng lupa. Sa tabi ay may natagpuang papel na may sulat na Tales.