Agora – rynek grecki, centralny plac starożytnego greckiego miasta

Akropol - greckie wzgórze pełniące funkcję twierdzy i miejsca kultu

polis – samodzielne greckie państwo - miasto
hipolita – grecki ciężkozbrojny wojownik piechoty. Wyposażony był w długie włócznie i okrągłe
tarcze(hoplon). Podczas bitwy tworzyli zwarty szyk bojowy (falanga)
danina – obowiązkowa opłata na rzeczwładcy w postaci zboża, bydła, wyrobów rzemieślniczych
lub pieniędzy
sojusz – umowa zawarta pomiędzy państwami zakładająca współdziałanie w jakiejś sprawie
demokracja (demos – lud, kratos – władza) – dosłownie władza ludu, sprawowanie władzy przez
wszystkich wolnych obywateli. Najważniejsze decyzje podejmowało zgromadzenie
ludowe składające się wszystkich pełnoletnich mężczyźni, którzy byli obywatelami
Aten.
Politeizm – wiara w wielu bogów
Olimp – masyw górski w Grecji 2917 m n.p.m., według wierzeń greków było to mieszkanie
najważniejszych bogów
Olimpia – miejscowość na Peloponezie gdzie organizowano najsłynniejsze igrzyska (zawody
sportowe) ku czci Zeusa
olimpiada – czteroletni okres między igrzyskami
Hellada - tak starożytni grecy(Helleni) nazywali swoją ojczyznę – Grecję

Najważniejsze daty

Powstanie przeciw Persom w Milecie – 499 r. p.n.e.

Bitwa pod Maratonem – 490 r. p.n.e.
Bitwa pod Termopilami – 480 r. p.n.e. Wojny Sparty z Persją
Bitwa morska nad Salaminą – 480 r. p.n.e.
Bitwa pod Issos – 333 r. p.n.e.
Bitwa pod Gaugamelą – 331 r. p.n.e. Zdobycze Aleksandra Wielkiego
Śmierć Aleksandra Wielkiego – 323 r. p.n.e.
Pierwsze starożytne igrzyska – 776 r. p.n.e.

Mity - opowieści o bogach i bohaterach (herosach).Za ich pomocą Grecy wyjaśniali pochodzenie
świata i człowieka oraz zjawisk zachodzących w otaczającym świecie. Grecy czerpali z mitów
naukę jak należy postępować
Hefajstos – bóg ognia i patron kowali
Posejdon – brat Zeusa, władca mórz, opiekun żeglarzy i rybaków
Hades – brat Zeusa, władca świata zmarłych
Hera – żona Zeusa, bogini niebios, opiekunka małżeństw
Ares – bóg wojny i męstwa żołnierskiego
Atena – córka Zeusa, bogini mądrości, opiekunka uczonych, mówców, polityków
Dionizos – bóg teatru, tańca i wina
Hermes - skrzydlaty posłaniec bogów
Apollo – bóg słynący z urody, opiekun sztuki

heros – półbóg, jedno z rodziców było bogiem, a drugie człowiekiem. Najsłynniejsi herosi to
Herakles i Achilles
Postacie:
Perykles – twórca demokracji ateńskiej, dowódca ateńskiej armii, wybitny mówca i reformator
Aleksander Macedoński – władca Macedonii, zasłynął z wielu podbojów, których skutkiem było
powstanie kultury hellenistycznej (połączenie kultury greckiej i
krajów Wschodu). W uznaniu dla jego czynów, podbojów i talentu
dowódczego nadano mu przydomek WIELKI
Herakles – heros, syn Zeusa, wykonał 12 prac
Leonidas – król Sparty, dzięki wyspie pod Termopile stał się symbolem poświęcenia w obronie
ojczyzny
Homer – poeta, twórca Iliady i Odyseji, opisującej tułaczkę Odyseusza
Fidiasz – słynny grecki rzeźbiarz, twórca wspaniałych dzieł – najważniejsze z nich to posąg Zeusa
w Olimpii oraz rzeźba Ateny na Ateńskim Akropolu
Myron – rzeźbiarz, twórca Dyskobola
Sokrates – wybitny grecki filozof żyjący w V w. p.n.e. Głosił pogląd że człowiek chcąc dobrze żyć
powinien dążyć do zdobywania władzy
Platon - filozof, uczeń Sokratesa
Arystoteles – uczeń Platona
Sofokles – twórca tragedii, związany z teatrem
Hipokrates – grecki lekarz słyną z tego, że przed wybraniem właściwej metody leczenia pacjenta
najpierw oceniał jego stan. Został uznany za twórce współczesnej medycyny

Tragedie poruszały ważne problemy np.:nieposłuszeństwo wobec bogów, konflikty między ludźmi
lub nadużywanie władzy.
Komedie miały żartobliwy charakter, w zabawny sposób opowiadały i aktualnych wydarzeniach,
ośmieszały wady i złe uczynki obywateli, tym samym skłaniając ich do poprawy

Dialog – rozmowa dwóch osób

Początki teatru – w Atenach co roku odbywały się Wielkie Dionizje (uroczystości religijne ku czci
Dionizosa). W ich trakcie chór mężczyzn i chłopców śpiewał pieśni ku czci tego
bóstwa, z czasem dołączyły do nich osoby prowadzące dialogi (byli to pierwsi aktorzy)

Wydarzenie: Podbój Persji przez

Aleksandra Wielkiego 331r.p.n.e

Przyczyna Skutek
- odwet za Perskie najazdy na Grecję - upadek imperium perskiego
- chęć zbudowania imperium przez - powstanie kultury hellenistycznej
Aleksandra Wielkiego