Professional Documents
Culture Documents
Смер: КРИМИНОЛОГИЈА
ВОВЕД.............................................................................................................................3
СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА...............................................................................................4
ЗАКЛУЧОК.....................................................................................................................14
Користена литература................................................................................................. 16
ВОВЕД
2
Поимот криминал е латински збор што во превод значи злосторство.
Активностите проследени со криминалитет се дејства што се забранети со закон.
Тоа се дејства што го загрозуваат имотот, интегритетот на личноста и вредностите
во општествената заедница. Тоа се дејствија чие ширење може да го загрози
функционирањето на општеството. Криминални дејствија се: имотни деликти,
сообраќајни прекршоци, крвни деликти, морални престапи, економски прекршоци,
политички престапи. Облиците на криминалот, практично го ограничуваат опсегот
на оние активности кои што им штетат и на општата популација и на државата,
вклучувајќи некои коишто предизвикуваат сериозна загуба или штета за поединци.
3
ОБЛИЦИ НА ОРГАНИЗИРАН КРИМИНАЛ НА ТЕРИТОРИЈАТА
НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА
4
сериозна загуба или штета за поединци. Со ваквата терминологија јасно се
прецизира хегемонијата на една доминантна популација. Организираниот
криминал е една од главните закани за човековата безбедност. Тој е закана за
државната безбедност, но исто така прави и попречување на социјалниот,
економскиот, политичкиот и културниот развој, ги напаѓа јавните, финансиските и
безбедносните институции и прави ерозија на основната обврска на државата да
се заштитат мирот, редот и правдата.
1
КамбовскиВладо, (2005). “Организиранкриминал”, 2-ри Август С, Штип.
5
Дефинирањето на поимот организиран криминал, денес има особено
значајна криминално политичка функција: поставување на казненоправна рамка
за пропорционален одговор на сè потешките и поорганизирани облици на
криминал со подигање на ефикасноста на мерките на превенција, на откривање и
на гонење. Без таквата димензија, нема да постои ни потребата, организираниот
криминал да се издвојува како посебен, специфичен казненоправен поим, зашто
во казненоправна смисла, овој поим е синоним за која било, макар и
најелементарна форма на заедничко учество на повеќе лица во извршувањето на
казнено дело.
2
КамбовскиВладо, (2005). “Организиранкриминал”, 2-ри Август С, Штип.
6
2. Облици и карактеристики на организиран криминал
3
Мајкл Д. Лајман и Гари В. Потер, (2009). Организиранкриминал, Магор, Скопје.
7
Според критериумот на криминалното поле на делување на организираните
криминални групи може да се зборува за облици на организираниот криминал.
8
животинскиот или растителниот свет во поголеми размери. Континуираното
вршење на овој криминал во подолг временски период не може да се прави без
инволвираност на определени државни структури, Организирани облици на
недозволено производство на порнографски филмови и други материјали,
дистрибуција и продажба, Организирани облици на изнуда (рекет), Организирани
облици на “зеленаштво” комбинирани со “рекет” или самовластие (со поддршка од
државни структури при насилна наплата на енормно високи камати, кои што
најчесто се многукратно повисоки од основниот долг), Организирани облици на
измами (класични, осигурителни, банкарски, берзански и сите други видови
измами), Организирани облици на кражби и илегална трговија со уметнички дела,
антиквитети, артефакти итн. Овде практино, важно е да се истакне дека при
вршењето на разните облици на организиран криминал како помошен или
придружен криминал мошне често се јавува фалсификувањето.
Фалсификувањето може да се однесува на пари, јавни исправи, службени
исправи, фалсификување и уништување деловни книги и сл.
4
КамбовскиВладо, (1996 ).“Правнадржава и организиранкриминал”, Правенфакултет, Скопје.
9
3. Актуелната состојба во нашата земја
10
правни механизми и процедури за заемна контрола и рамнотежа меѓу
надлежните институции за спроведување на законот. Последиците се
невладеењето на правото манифестирано преку неспроведување или
селективно спроведување на законите, нефункционирање на институциите
на правната држава, политички неодговорна и со ништо неограничена
влада и парламент.
Непостоење на оптимално независни институции (независни од владата, но
не и од широкиот спектар механизми на општествена контрола) надлежни
за откривање, докажување, гонење и судење на кривични дела од областа
на корупцијата и организираниот криминал, особено за највисоките
носители на државно-политички функции во Република Северна
Македонија;
Неквалитетната правна рамка, особено изразена во непостоењето на еден
сеопфатен, кохерентен и комплементарен правен систем против
организираниот криминал и корупцијата;
Нетранспарентните и неконзистентни системи на: процесот на
приватизацијата; јавните набавки, владините концесии; финансиското
управување и контрола врз буџетот и јавните фондови; финансирањето на
политичките партии; несинхронизираните процеси на заштита на
домашното призводство со процесите на либерализација и дерегулација,
при што сеуште се присутни дискреционите овластувања на бирократските
фактори за издавање разни дозволи за увоз на контингенти на определени
стоки и сл;
Преголемиот број на законски и подзаконски прописи (преку 600 прописи)
коишто неконзистентно и контрадикторно ја уредуваат управноправната
материја, овозможуваат премногу дискрециони овластувања при
одлучувањето на државните службеници. На тој начин се придонесува за
создавање можност - и луѓе чесни по природа, да дојдат во искушение за
корупција;
Слабо платените државни службеници и незаштитените овластени
службени лица надлежни за откривање и докажување на високата корупција
11
и организиран криминал, под притисок на непрофесионалните стандарди за
неоснованото стрмоглаво деградирање и отпуштање од државната управа,
наметнати од цикличните удари на партократијата, државната служба,
особено во нејзиното централно државно јадро, ја претворија во место
коешто не е сигурно и секој гледа само да грабне колку што може повеќе.
12
Економската основа на организираниот криминал е засилена со два
фактори-високата стапка на невработеност и огромниот удел на 'сивата
економија". 'Сивата економија" генерира околу 40 и 50% од националниот приход
на земјите од Балканот.5
5
КамбовскиВладо, (2005). “Организиранкриминал”, 2-ри Август С, Штип.
13
друштво, купување акции или преземање на некое постојно, што, патем, во
Република Северна Македонија масовно се практикуваше, а се практикува и
денес поради слабата законска регулатива, е исклучително погодно за
обезбедување на формална логистичка поддршка на нелегалните активности,
овозможување на перење пари, лесна комуникација со државните структури,
учество во јавни набавки и тендери, развивање на дополнителни економски и
други активности и контрола на пазарот.
14
ЗАКЛУЧОК
6
КривиченЗаконик „СлужбенвесникнаРепубликаМакедонија" број 80/99, број 4/2002 година, број 43/2003,
број 19/2004, број 81/2005, број 60/06, број 73/06, број 7/08, број 139/08, број 114/09, број 51/11, број
135/11 , 185/11, број 142/12, број 166/12, број 55/13, број 82/13, број 14/14, број 27/14, број 28/14, број
115/14, број 132/14, 160/14, 199/14, 196/15, 226/15 и 97/17).
7
ЗаконзакривичнапостапкаСлужбенвесникнаРепубликаМакедонија” бр.150/2010; бр. 100/12 и бр.198/18),
15
Користена литература
16