Средно општинско училиште

„Јане Сандански“ – Струмица

Проектна задача за државна матура

Предмет: Право - Изборен

Наслов на темата: „Кривично право“

Ментор: Зоран Лушин Ученик: Катерина Гавазова

Март 2021, Струмица

Содржина
Вовед..........................................................................................................................................................3
Кривично право.........................................................................................................................................4
Историја на кривичното право.................................................................................................................5
Кривични санкции.....................................................................................................................................6
Судски надлежности во кривичното право.............................................................................................8
Меѓународно право..........................................................................................................................8
Меѓународниот Кривичен Суд........................................................................................................8
Основен Кривичен суд - Скопје........................................................................................................8
Одбрани кривични права........................................................................................................................10
Елементи..............................................................................................................................................10
Кривичен акт или Actus reus..............................................................................................................10
Кривична намера или Мens reа.........................................................................................................11
Објективна одговорност( „Ако не“ )..................................................................................................11
Фатални прекршоци...........................................................................................................................12
Лични прекршоци...............................................................................................................................12
Прекршоци врз сопственост...............................................................................................................13
Соучеснички прекршоци....................................................................................................................13
Заклучок...................................................................................................................................................14
Користена литература.............................................................................................................................15

2
Вовед

Кривичното право се занимава со ситуации каде

дејствата на еден човек предизвикуваат повреда
општо на општеството.

Кривично право претставува:

 Составување на кривични тужби и цивилни тужби;

 Правно советување и застапување во медијација, преткривична и
кривична постапка;
 Советување во однос на правата, обврските и можностите на
одбраната во преткривичната и кривичната постапка и
советување при пропишана санкција;
 Советување при спогодбената постапка односно во случај на
признавање на вина, плаќ ање на оштета, извинување, извршување
на општо корисни дела и одложување на кривичен прогон (врз
одредби на обвинителот) за незапочнување на кривичен прогон.

3
 Кривично право

Терминот кривично право, понекогаш наречен казнено право, се

однесува на некој од разните правилници во различни судски
надлежности чија заедничка карактеристика е потенцијалот за
единствени и, често, тешки казни за непочитување. Кривичната казна,
во зависност од прекршокот и судската надлежност, може да
вклучува погубување, одземање на слободата, владин надзор (условен
отпуст) или парични казни. Постојат и архетипски прекршоци, како
убиството, но делата кои се забранети не се целосно усогласени со
различните кривични законици и дури во одредени законски линии
може да бидат нејасни бидејќ и граѓанските прекршоци, истотака, може
да бидат повод за кривични последици. Типично, кривичното право го
спроведува владата, за разлика од граѓанското право кое може да се
спроведе од приватни лица.Човекот кој претрпел повреда преку
кривично дело е задолжен да прими “oштета”, обично парична
компензација, од човекот или луѓето одговорни – или задолжени – за
повредите. Правото во областа на кривичното дело определува што е
легална повреда и, оттаму, дали човекот може да се смета одговорен за
повредата што ја предизвикал.Кривичното дело се занимава со ситуации
каде човечкото однесување неправедно предизвикало некој да претрпи
загуба или повреда. Кривичното дело не мора да биде секогаш илегален
акт но предизвикува болка и затоа правото дозволува секој што е
повреден да си ја наплати загубата.

4
 Историја на кривичното

Првите право
цивилизации не правеле разлика помеѓу граѓанското и кривичното
право. Првите напишани законици биле направени од Сумерите. Околу
2100-2050 п.е. Сумерискиот крал на Ур, го донел најстариот пишан
правен законик. Друг важен ран законик бил Законикот Хамураби, кој го
создал јадрото на Вавилонското право. Овие рани правни законици не ги
одделувале казненото и граѓанското право.

Приказ на кривично судење во 1600-тите години, за сомнителна вештица..

Коментарите на Гај за Законот на дванаесетте таблици, со слично

значење, исто така, ги комбинирале граѓанските и кривичните аспекти,
сметајќ и го деликтот за кривично дело. Нападот или
насилната кражба биле аналогни на бесправно влегување на туѓ имот.
Прекршувањето на таквите закони создало обврска кон
законот исполнувана со плаќ ање парична компензација или оштети.

Првите знаци на модерно разликување на кривичните и граѓанските

прашања се појавиле во Англија. Специјалната идеја за кривична казна,
барем што се однесувало на Европа, се појавила во Шпанија, кога
теолошката идеја за Божја казна,која се изрекувала само за кривична
намера, прво била внесена во црковното право и, на крајот, во целото
кривично право.
Развојотнараздавањето правда од државата восудницајасноиспливалово
осумнаесеттиотвеккогаЕвропскитеземјипочналесоодржувањеполициск
ислужби. Одтука, кривичното право ги конкретизирало механизмите за
стапување во сила.
5
 Кривични санкции

Кривичното право се разликува по особено сериозните можни

последици или санкции за непридржување кон неговите правила. Секое
кривично дело е составено од  кривични елементи.
Во некои судски надлежности, за најсериозните прекршоци може да се
досуди смртна казнаили пак физичка казна,
како камшикување или тепање, иако овие казни се забранети во
поголемиот дел од светот. Лицата може да бидат затворени во казнено-
поправен дом или во затвор под разни услови во зависност од судската
надлежност. Затворот исто така може да биде и самица. Должината на
затворањето може да варира од еден ден до цел живот,може да се досуди
владин надзор-вклучувајќ и домашен притвор. Исто така, може да се
досудат и парични казни, при што од осуденикот за кривично дело се
одземаат пари или сопственост.
За стапување на сила на кривичниот закон со казни, широко прифатени
се пет цели- рехабилитација и обештетување.
Судските надлежности се разликуваат според важноста со која треба да
се доделат:
 Казна –„Криминалците треба да страдаат на некој начин“-тоа е
најраспостранета цел. Криминалците имаат несоодветна предност
или нанесле неправедна штета врз другите и според тоа
кривичното право ќ е ги стави криминалците во незгодна положба
за да ги „урамнотежат скалилата“. Луѓето се покоруваат на законот
за да го добијат правото да не бидат убиени и ако ги прекршат
овие закони, тие ги предаваат правата кои им се предвидени со
законот. Така, оној кој убива може самиот да се убие. Теорија
поврзана со ова ја опфаќ а идејата за „исправање на размнотежата“.
 Застрашување – „Индивидуалното“ застрашување е насочено кон
одреден злосторник. Целта е да се досуди доволна казна за да се
спречи престапничкото однесување на
злосторникот. Општото застрашување е насочено кон општеството
во целост. Со досудување казна на оние кои прават прекршок,
другите лица се обесхрабруваат да направат такви прекршоци.
 Лишување од право- Создадено е едноставно за да ги чува
криминалците подалеку од општеството односно за јавноста да
биде заштитена од нивното лошо однесување. Денес, ова често се

6
 постигнува со затворски казни. Смртната
казна или протерувањето исто така служат за таа цел.
 Рехабилитација – Со цел да го претвори злосторникот во ценет
член на општеството. Првичната цел е да спречи понатамошни
прекршоци преку убедување на злосторникот дека неговото
однесување било погрешно.
 Обештетување - Ова е теорија на казнување која е насочена кон
жртвата. Целта е да се поправи, преку државната власт, секоја
штета направена врз жртвата од злосторникот. Например: оној кој
ќ е проневери ќ е треба да ја исплати сумата која ја добил
несоодветно. Обештетувањето често се комбинира со други главни
цели на кривичното право и е тесно поврзано со концепти
од граѓанското право.

7
 Судски надлежности во кривичнотоправо

Меѓународно право
Јавното меѓународно право сè повеќ е се занимава со криминално
однесување, кое е доволно гнасно и ужасно за да влијае врз цели
општества и региони. Нирнбершките судења го обележале почетокот на
кривична вина за лица, каде лицата кои дејствувале во корист на
владата биле судени за прекршување на меѓународното право без
корист од неограничениот имунитет. Во 1998 г. Во Статутот на Рим било
снован Меѓународен кривичен суд.

Меѓународниот Кривичен Суд

Меѓународниот Кривичен Суд (МКС) е меѓувладина

организација и меѓународен суд со седиштево Хаг, Холандија. Основан е
како постојан трибунал за гонење на лица за геноцид, злосторства
против човештвото, воени злосторства и за кривичното дело агресија.
Во моментов 104 држави се членки на Судот, а уште 41 го имаат
потпишано.Република Македонија исто така го има потпишано и
ратификувано Римскиот статут, односно е земја-членка на Судот.
МКС има надлежност да делува само во случаи кога обвинетиот е
државјанин на држава членка на Судот, кога наводното кривично дело
се случило на територијата на некоја држава членка, или кога Советот за
Безбедност на Обединетите Нации ќ е пријави одредена ситуација пред
Судот. МКС ги надополнува националните судски системи, односно тој
единствено може да ја врши својата надлежност кога националните
судови не сакаат или не можат да ги истражуваат или гонат кривичните
дела што се во надлежност на Судот.
Официјално седиште на Судот е во Хаг, Холандија, но неговите рочишта
можат да се одвиваат каде било. Меѓународниот Кривичен Суд не е
поврзан и не смее да се меша со Меѓународниот Суд на Правдата, кој е
орган на Обединетите Нации кој ги решава споровите помеѓу државите.

8
Основен кривичен суд - Скопје

    Во судскиот систем судската власт ја вршат Основните судови,

Апелационите судови, Управниот суд и Врховниот суд на Република
Македонија.
    Основните судови се основаат за една или повеќ е општини чие
подрачје е определено со Законот за судовите.
    Основниот кривичен суд е кривичен суд со основна и проширена
надлежност за  подрачјето на општините Центар, Карпош, Ѓ орче Петров,
Сарај ,Кисела Вода, Аеродром, Бутел, Гази баба, Чаир, Шуто Оризари,
Чучер Сандево, Сопиште, Студеничани, Зелениково, Петтровец, Илинден
и Арачиново.
    Во Основниот кривичен судСкопје е формирано специјализирано
судско одделение надлежно за судење на дела од областа на
организираниот криминал и тоа за територијата на цела Република
Македонија. 

Основен кривичен суд–Скопје Меѓународниот Кривичен Суд-Хаг

9
 Одбрани
Многу закони кривични стапуваат на сила
преку закана од кривична казна и
нивните поединости може многу да
варираат од место во
права место. Целиот свет на
кривичното право е преголем за да може
паметно да се разгледа. Како и да е, следат
некои од најпознатите аспекти на кривичното право.
Елементи
Кривичното право главно забранува непосакувани дела. Оттука, доказот
за злосторство бара доказ за некакво дело. Научниците го означуваат
ова како потреба од actus reus(кривичен акт). Некои кривични дела,
особено современите регулативни прекршоци, не бараат и тие се
познати како прекршоци со објективна одговорност.
Како и да е, заради можните тешки последици од кривичната пресуда,
судиите од обичајното право, истотака, бараат и доказ за намерата да се
направи нешто лошо, mens rea (кривична намера).

Кривичен акт или Actus reus

Actus reus е латински назив за „кривичен акт“ и е физички елемент
за извршување злосторство. Например: делото кога А го напаѓа
Б може да е доволно или кога родителите не му даваат храна на
детето, исто така, може да обезбеди actus reus за злосторството.
Кога actus reus е неуспешно дело, тогаш мора да
постои обврска.Обврската може да произлезе
од договор, доброволно ветување, крвна врска со оној со кој живее
и, повремено, со службената позиција која ја има.  
Actus reus може да се неутрализира со отсуство на причинување.
Причинувањето не е прекинато само затоа што жртвата е особено
ранлива. Ова е познато како правило на чувствителност. Меѓутоа,
10
 може да се прекрши со посредувано дело од трето лице, со самото
однесување на жртвата или со друг непредвидлив настан. Грешка
во медицински третман, типично, нема да го прекине ланецот,
освен ако грешките се толку големи што може да предизвикаат
смрт.
Одбрани кривични дела
Кривична намера или Мens reа
Mens rea е уште една латинска фраза што значи „кривична
намера“. Кривична намера значи намера да се изврши некое
незаконско дело. Намерата во кривичното право се разликува
од мотивот на лицето. Ако лицето А краде од богатото лице Б,
бидејќ и неговиот мотив е да ги дава парите на сиромашните,
неговите „добри намери“ не ја менуваат неговата криминална
намера да изврши кражба.
Понизок праг на mens rea се исполнува кога обвинетиот
признава дека делото е опасно, но сепак одлучува да го изврши.
Тоа е непромисленост. Например: ако лицето А истури гасомер
на ѕид за да ги земе парите што се внатре, а притоа знае дека
запалив гас ќ е влезе во куќ ата на соседите, може да е одговорен
за труење. Судовите често земаат предвид дали извршителот ја
препознал опасноста или, алтернативно, требал да го
препознае ризикот.Според незаконитоста на намерата варира
сериозноста на прекршокот. Убивање извршено со посебна
намера да се убие или со свесно препознавање дека
последицата ќ е е смрт или тешка телеснаповреда, е убиство,
додека убивање со невнимателни дела без таква свест може да
биде убиство без умисла. 
Објективна одговорност( „Ако не“ )
Објективната одговорност може да се објасни како„ако не“
причина за прекршок од страна на обвинетиот.„Ако не“ било
дејството или последицата која предизвикала прекршок,
немало да се случи ништо лошо. Лоша намера не е потребна
за сите злосторства и, алтернативно, потребниот праг на
вина може да биде намален. Например: може да е доволно да
се покаже дека обвинетиот делувал небрежно, а не намерно
или избрзано. Во прекршоци со апсолутна одговорност, на
страна од забранетото дело, може да нема потреба ништо да
11
 се покаже дури и кога обвинетиот нема да се смета за
виновен. Повеќ ето прекршоци со објективна одговорност се
создадени со статут, како прекршоците на Законикот за
сообраќ ај и патишта.
Одбрани кривични права
Фатални прекршоци
Убиство, општо кажано, е незаконско убивање.
Незаконското убивање е најверојатно дело кое е најчеста
цел на кривичното право. Во многу судски надлежности,
кривичното дело убиство е поделено на повеќ е степени
на сериозност, напр: убиство од прв степен, врз основа на
намерата. 
Умислата е потребен елемент за убиство. Убиството без
умисла е помала варијанта на убиство извршено во
отсуство на умисла, предизвикано од разум
на провокација или намален капацитет. Недоброволно
убиство без умисла, каде што е препознаено, е убиство за
кое е потребна најретката виновна намера,
невнимателноста. Постојаното лудило е можна одбрана.
Лични прекршоци
Кривичното дело телесна повреда е традиционално
разбрано како незаконско допирање, иако ова не ги
опфаќ а секојдневните потчукнувања и удирања кои
луѓето без збор ги дозволуваат како последица на
присуство во метеж. Создавањето страв од опасна
телесна повреда е напад и може да поттикне и
кривична одговорност. Однос без согласност,
или силување, е особено страшна форма на телесна
повреда.
Прекршоци врз сопственост
Сопственоста често е заштитена со кривичното
право. Постои незаконско влегување на туѓ
недвижен имот. Многу кривични законици
предвидуваат казни за недозволена употреба на
туѓа сопственост, проневера, кражба, кои опфаќ аат
одземање на вредноста на
12
 сопственоста. Разбојништво е кражба со употреба
на сила или измама.
Одбрани кривични права
Соучеснички прекршоци
Некои кривични закони ја прогласуваат за
против законска врската со кривично дело или
вмешаноста во криминал кој всушност не се
остварува. Некои примери се потпомагање,
поттикнување, заговор и обид. Меѓутоа, во
Шкотска, англискиот концепт за помагање во
недело е познат како одговорност за подмолност
и учество.

Заклучок Заклучок

Како заклучок, општеството и покрај

тоа што ги знае целите на кривичното право
во наједноставна форма односно дека на
кривичното право е да го заштити и служи
13
општеството не го менува фактот дека кривичните дела се случуваат
секојдневно во се поголем број.Кривичниот закон(кривичното право)
забранува однесување што предизвикува или го загрозува јавниот
интерес,тој ги дефинира и предупредува луѓето за делата што се
предмет на кривична казна; прави разлика помеѓу сериозни и помали
прекршоци; и наметнува казна за да се заштити општеството и да се
задоволат барањата за одмазда, рехабилитација и слично.Кривичното
право може да ги извршува основните функции, што е да помогне во
заштита на општеството. Сепак, кривичното право никогаш нема да ја
постигне целта доколку криминалецот не се рехабилитира.Бидејќ и
првенствено постоењето на кривичното право е основано врз нечии
прекршоци и се додека тие се развиваат и зачестуваат наместо да се се
поретки,кривичното право ќ е мора да биде во функција.

Кривичното право треба да претставува СТОП за кривичните дела и за

обвинетите,односно за сите кои извршуваат било какво кривично
дело.И причина за надежд за сите оние кои го немаат пријавено
кривичното дело извршено врз нив.

Користена

 https://
литература www.odvetnik-
saloven.si/
 https:// mk.wikipedia.org/
 https://www.sagepub.com/

14
15