CAÁC PHÛÚNGÁP

PHANÊNG CAO NÙNG LÛÅC TÛÅ CH

CHO NGÛÚÂI HOÅC NGOAÅI NGÛÄ
NGÖ PHÛÚNG ANH*

Ngaây nhêån baâi: 07/03/2016; ngaây sûãa chûäa: 14/03/2017; ngaây duyïåt àùng: 15/03/2017.
Abstract
: The aim of the paper is to investigate previous research studies on the topic of learner autonomy and fostering lear
Throughout the descriptions and findings of the studies, the readers including teachers, pedagogists and learners can be aware of
influence the promotion of learner autonomy, and various ways/approaches towards learner autonomy development; hence, they
own students and educational circumstances appropriate methods to promote learner autonomy.
Keywords: Learner autonomy, fostering autonomy, factors influencing learner autonomy.

1. Àùåt vêën àïì NLTC cuãa ngûúâi hoåc trïn thïë giúái. Tuy nhiïn, trong
Caác nghiïn cûáu vïì àïì taâi“Nùng lûåc tûå chuã”
(NLTC) khuön khöí baâi viïët naây, taác giaã baâi viïët chó têåp trung
trûúác àêy chuã yïëu àûúåc tiïën haânh trong möi trûúâng xem xeát möåt söë nghiïn cûáu mang tñnh àaåi diïån.
giaáo duåc phûúng Têy cuäng nhû dûåa trïn nöåi dung 2. Tònh hònh nêng cao “NLTC” trïn thïë giúái
khaái niïåm vïì NLTC do caác hoåc giaã phûúng Têy àïì 2.1.Traoquyïìntûå quyïët nhùçm nêngcaoNLTC
xuêët. Theo àoá, NLTC cuãa ngûúâi hoåc thûúâng àûúåc hiïíu úã khu vûåc chêu Êu : Taåi Àan Maåch, Dam vaâ
vaâ gùæn liïìn vúái yïëu töë caá nhên nhû àöång lûåc hoåc têåp,Legenhausen
sûå (1996) [1] àaä nghiïn cûáu hiïåu quaã cuãa
tûå tin trong hoåc têåp... Tuy nhiïn, gêìn àêy, xu hûúáng viïåc hoåc tûâ múái möåt caách tûå chuã bùçng caách tûå lûåa choån
cho rùçng, yïëu töë tûå chuã gùæn vúái yïëu töë caá nhên cuãa tûâ múái àïí hoåc cho mònh. Caác taác giaã giaã thuyïët rùçng,
ngûúâi hoåc àang bùæt àêìu bõ thay àöíi, khi àïì taâi àûúåc viïåc hoåc tûâ vûång trong àoá ngûúâi hoåc àûúåc quyïët àõnh
nghiïn cûáu múã röång trïn phaåm vi toaân thïë giúái. Caác choån tûâ úã cêëp àöå sú cêëp seä coá thïí cho hiïåu quaã nhúá tûâ
àùåc àiïím khaác nhau liïn quan mêåt thiïët àïën NLTC ngang bùçng hoùåc vûúåt quaá yïu cêìu so vúái nhoám tuöíi
cuãa ngûúâi hoåc àûúåc khaám phaá vaâ trúã thaânh caác yïëucuãa töë ngûúâi hoåc àoá. 21 ngûúâi hoåc àûúåc choån tûâ múái tûâ
rêët hûäu ñch cho nhûäng nhaâ nghiïn cûáu khi tòm toâi caáchmöi trûúâng xung quanh mònh hoùåc tûâ nhûäng taâi liïåu
thûác nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc, cuå thïí nhû yïëu töë maâ GV giúái thiïåu, sau àoá hoå taåo ra caác saãn phêím
vïì àùåc àiïím vùn hoáa, tû tûúãng giaáo duåc, àùåc àiïím ngön ngûä nhû caác têëm poster hoùåc caác theã tûâ vûång
chñnh trõ,... cuãa möîi möåt àêët nûúác. Têët caã àïìu ñt nhiïìutheo nhoám, cùåp hoùåc caá nhên. Caác tûâ naây àûúåc lûu laåi
aãnh hûúãng túái viïåc nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc. trong “höåp taâi liïåu” hoùåc àûúåc viïët trïn caác poster vaâ
Chùèng haån, giaáo viïn (GV) daåy tiïëng Anh úã caác nûúáctreo trïn “baãng tiïëng Anh” trong 4 tuêìn àêìu khoáa hoåc
maâ tiïëng Anh laâ möåt ngoaåi ngûä (EFL) àaä khöng ngûâng(16 baâi hoåc) àïí ngûúâi hoåc trong lúáp coá thïí cuâng chia
nöî lûåc taåo ra caác hoaåt àöång àïí kñch thñch niïìm vui vaâseã tûâ múái. Caác taác giaã àaä phên tñch 400 muåc theo caác
àam mï hoåc tiïëng Anh cuãa ngûúâi hoåc. Tuy nhiïn, trûúâng nghôa vaâ têìn söë. Kïët quaã cho thêëy, hiïåu quaã
trong nhiïìu trûúâng húåp, nhûäng hoaåt àöång naây vêîn nhúá tûâ cuãa ngûúâi hoåc maâ àûúåc quyïìn lûåa choån tûâ múái
khöng thay àöíi àûúåc àaáng kïí tñnh tûå chuã vöën àaä vö àïí hoåc cao hún rêët nhiïìu so vúái ngûúâi hoåc úã möåt khoáa
tònh bõ haån chïë búãi tû tûúãng, phûúng thûác giaáo duåchoåc thöng thûúâng. Caác taác giaã kïët luêån viïåc cho pheáp
truyïìn thöëng cuãa nhûäng nûúác naây. Tònh traång thuå àöångngûúâi hoåc tûå chuã trong viïåc lûåa choån hoåc tûâ múái àem
trong hoåc têåp cuãa ngûúâi hoåc àaä àûúåc hònh thaânh vaâ trúã laåi hiïåu quaã, cuäng nhû NLTC cuãa ngûúâi hoåc theo
nïn quen thuöåc xuyïn suöët nhûäng nùm hoåc phöí thöng phûúng phaáp naây àûúåc phaát huy àaáng kïí.
àïën nhûäng nùm hoåc àaåi hoåc. Trûúác hïët, ta coá thïí xem Trûúác àoá, Dam (1995) [2] cuäng nghiïn cûáu phaát
xeát cuå thïí vêën àïì naây úã möåt söë nûúác chêu Êu nhû Àan triïín NLTC bùçng caách xaác àõnh nhûäng biïíu hiïån cuãa
Maåch, Têy Ban Nha; sau àoá laâ khu vûåc chêu Mô nhû möåt lúáp hoåc trong àoá NLTC àûúåc coi troång vaâ phaát
Venezuela, Hoa Kò; vaâ cuöëi cuâng laâ chêu AÁ nhû Nhêåttriïín, àöëi tûúång nghiïn cûáu laâ hoåc sinh tiïíu hoåc taåi
Baãn, Thaái Lan, Thöí Nhô Kò, Israel, Viïåt Nam. Thûåc tïë
laâ, coá rêët nhiïìu nhûäng nghiïn cûáu vïì chuã àïì nêng cao * Viïån Ngoaåi ngûä - Trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa Haâ Nöåi

Taåp chñ Giaáo duåc SÖË ÀÙÅC BIÏÅT 89

(Thaáng 4/2017)
 Àan Maåch, kïët quaã cuäng rêët khaã quan. Cho túái nay, huy tûå chuã cuãa mònh. Hoå seä tham gia chûúng trònh
caác nguyïn tùæc vïì lúáp hoåc àoá cuäng nhû nhiïìu cöng tû vêën vaâ àaâo taåo kô nùng taåi trung têm ngoaåi ngûä
cuå vêîn coân tñnh giaá trõ vaâ phuâ húåp. Tuy nhiïn, theoàïí coá kiïën thûác vaâ caác CLHT naây. Caác taác giaã sau
taác giaã, ngaây nay ngûúâi ta sûã duång nhiïìu höì sú hoåc àoá nghiïn cûáu hai trûúâng húåp ngûúâi hoåc, möåt ngûúâi
têåp, caác thiïët bõ kô thuêåt höî trúå hoåc têåp khaác - nhûäng coá àöång cú hoåc têåp vaâ NLTC tûúng àöëi cao trûúác
yïëu töë ñt nhiïìu aãnh hûúãng túái viïåc töí chûác mö hònhkhi tham gia khoáa hoåc, sau khoáa hoåc sûác chõu àûång
hoåc tûå chuã cuäng nhû nöåi dung hoåc têåp. Vò àêy laâ mö vúái hiïån tûúång mú höì trong sûã duång ngön ngûä àûúåc
hònh lúáp hoåc daânh cho treã nhoã nïn Dam àïì xuêët 4 nêng lïn, ngûúâi hoåc cuäng sûã duång nhiïìu chiïën lûúåc
yïëu töë sau: 1) Cuå thïí muåc tiïu vaâ muåc àñch caác cöng àoåc hún. Trûúâng húåp ngûúâi hoåc coân laåi thò tin rùçng,
viïåc triïín khai; 2) Choån phûúng phaáp, loaåi nhiïåm vuå GV nïn quyïët àõnh ngûúâi hoåc nïn laâm gò khi hoåc
vaâ taâi liïåu theo muåc tiïu àaä àùåt ra; 3) Töí chûác vaâ triïínngoaåi ngûä, ngûúâi hoåc naây sau khi tham gia khoáa
khai caác nhiïåm vuå hoåc; 4) Choån caác tiïu chñ àaánh hoåc cuäng coá tiïën böå àaáng kïí vïì àöång lûåc hoåc têåp vaâ
giaá vaâ aáp duång chuáng. loâng tûå troång. Caác taác giaã khùèng àõnh, chûúng trònh
Mö hònh naây goåi laâ lúáp hoåc tûå chuã nhûng thûåc chêët cuãa hoå giuáp ñch cho 40/41 ngûúâi tham gia hoåc. Vaâ
noá coá thïí khöng cêìn diïîn ra taåi möi trûúâng lúáp hoåc maâhoå kïët luêån rùçng, caác yïëu töë nhû nêng cao kiïën
coá thïí úãtrung têm tûå truy cêåp thöng tin - núi maâ ngûúâi thûác vïì caá nhên ngûúâi hoåc, sûã duång caác chiïën lûúåc
hoåc coá cú höåi tûå chuã vaâ trúã thaânh ngûúâi hoåc tûå chuã hiïåu
vúáiquaã, caác nguöìn hoåc liïåu phong phuá vaâ tùng
caác àùåc àiïím nïu trïn. Hònh 1 dûúái àêy laâ mö hònh cûúâng sûã duång ngön ngûä àñch laâ nhûäng yïëu töë goáp
phaát huy NLTC do Dam (1995) [2] phaác thaão. phêìn thaânh cöng cho ngûúâi hoåc. Caác taác giaã cuäng
khùèng àõnh, viïåc ngûúâi hoåc coá têm lñ ñt lo lùæng, àöång
lûåc hoåc têåp cao vaâ kiïën thûác vïì baãn thên àûúåc caãi
thiïån seä giuáp tùng mûác àöå tiïën böå trong quaá trònh
hoåc ngön ngûä àñch cuäng nhû NLTC cuãa mònh.
2.2. Sûã duång CLHT nhùçm nêng cao NLTC úã
khu vûåc chêu Mô : Nghiïn cûáu vúái àöëi tûúång laâ sinh
viïn (SV) khöng chuyïn ngoaåi ngûä úã bêåc àaåi hoåc úã
Venezuela cuãa Pino-Silva (1993) [4] àûúåc tiïën haânh
nhùçm nêng cao nùng lûåc NLTC trong viïåc hoåc 1000
tûâ vûång chuyïn ngaânh khoa hoåc vaâ cöng nghïå, trong
Hònh 1. Phaát triïín NLTC - mö hònh àún giaãn hoáa
àoá taác giaã khuyïën khñch ngûúâi hoåc lûåa choån caác CLHT
Ba yïëu töë chñnh laâ “lêåp kïë hoaåch”, “triïín khai kïëtûå hoåc hoùåc lêåp nhoám hoåc têåp àïí lûåa choån hoåc 1 trong
hoaåch” vaâ “àaánh giaá caác chi tiïët thu nhêån àûúåc àïí lêåp4 nhoám (2 nhoám 400 tûâ vaâ 2 nhoám 300 tûâ). Caác tûâ maâ
möåt kïë hoaåch múái”. Quaá trònh naây cêìn phaãi lêëy ngûúâi taác giaã àaä àïì xuêët laâ quan troång trong viïåc hiïíu caác
hoåc laâm trung têm. Khi vai troâ cuãa GV dõch chuyïín tûâ vùn baãn khoa hoåc vaâ kô thuêåt. Möîi nhoám naây àûúåc
traái sang phaãi theo hònh 1 coá nghôa laâ mûác àöå quaãn lñhoåc trong 3 tuêìn ngoaâi lúáp hoåc. Ngûúâi hoåc àûúåc tûå
cuãa GV tùng dêìn; dõch chuyïín sang traái, GV cho ngûúâi àaánh giaá khaã nùng tûå tin vïì tûâ vûång cuãa hoå trûúác vaâ
hoåc cú höåi chõu traách nhiïåm cuäng nhû trao quyïìn sau quaá trònh hoåc. Kïët quaã cho thêëy, theo caách hoåc
kiïím soaát quaá trònh hoåc cho ngûúâi hoåc. Trong möi naây, 73% ngûúâi hoåc vûúåt qua àûúåc caác baâi kiïím tra tûâ
trûúâng hoåc têåp naây, àöëi thoaåi vaâ thûúng lûúång cuäng vûång vaâ nùng lûåc àoåc hiïíu 1, 2, 3 vaâ vöën tûâ vûång cuãa
nhû thaái àöå cúãi múã, sûå húåp taác chùåt cheä giûäa GVngûúâi vaâ hoåc tùng lïn möåt caách àaáng kïí. Caách hoåc khöng
ngûúâi hoåc vïì ba yïëu töë vûâa nhùæc túái laâ quan troång àïí cêìn GV daåy naây toã ra hiïåu quaã trong viïåc nêng cao
hoaåt àöång hoåc têåp ài àuáng muåc tiïu maâ ngûúâi hoåc vaâ kiïën thûác tûâ vûång cuãa ngûúâi hoåc vaâ taác duång cuãa sûå tûå
GV àaä àùåt ra. chuã trong hoåc têåp cuãa ngûúâi hoåc.
ÚÃ Têy Ban Nha, Victory vaâ Lockhart (1995) [3] Cohen vaâ caác cöång sûå (1998) [5] tòm hiïíu phûúng
cuäng àûa ra phûúng phaáp nêng cao NLTC cuãa phaáp nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc tiïëng Anh nhû
ngûúâi hoåc ngoaåi ngûä, àoá laâ thöng qua phaát triïínmöåt ngoaåi ngûä úã Mô trong caác baâi têåp noái thöng qua
kiïën thûác cuãa ngûúâi hoåc vïì chiïën lûúåc hoåc têåp (CLHT) caác baâi giaãng coá löìng gheáp NLTC (vñ duå chiïën lûúåc tûå
vaâ ngûúâi hoåc sûã duång nhûäng chiïën lûúåc àoá àïí phaát miïu taã, kïí laåi chuyïån - 300 tûâ, miïu taã thaânh phöë...).

90 Taåp chñ Giaáo duåc SÖË ÀÙÅC BIÏÅT

(Thaáng 4/2017)
Tham gia nghiïn cûáu cuãa nhoám taác giaã laâ 33 SV ngûúâi yïu cêìu àöëi vúái ngûúâi daåy vaâ ngûúâi hoåc (Nowlan,
Na Uy vaâ ngûúâi Phaáp hoåc ngoaåi ngûä trònh àöå trung2008) [7].
cêëp taåi Trûúâng Àaåi hoåc Minnesota, Mô. Hoå àûúåc hoåc ÚÃ bêët kò cêëp hoåc naâo úã Nhêåt Baãn, ngûúâi hoåc ngoaåi
khoáa hoåc lêëy CLHT laâm cöng cuå hoåc têåp cú baãn. Khoáa ngûä àïìu àûúåc chuá troång nêng cao nùng lûåc giao tiïëp
hoåc keáo daâi 30 giúâ; 3 GV giaãng daåy àaä àûúåc têåp huêën. song song vúái NLTC trong viïåc hoåc cuãa mònh. Yïu
Song song vúái khoáa hoåc; möåt nhoám 23 SV àûúåc daåy cêìu àöëi vúái GV laâ phaãi hiïíu àûúåc khaái niïåm NLTC vaâ
vúái baâi giaãng truyïìn thöëng búãi 3 GV. Kïët quaã cho thêëy,giuáp ngûúâi hoåc phaát triïín NLTC cuãa hoå trong caác lúáp
nhoám sûã duång CLHT coá kïët quaã hoåc têåp cao hún vaâhoåc ngoaåi ngûä theo phûúng chêm lêëy ngûúâi hoåc laâm
sûå tûå tin cao hún, tuy nhiïn nhoám truyïìn thöëng cuäng trung têm. Nhû vêåy, coá thïí thêëy, úã Nhêåt Baãn, tûå chuã
cho thêëy tó lïå thuêån giûäa viïåc sûã duång caác CLHT vaâ kïëtkhöng coân laâ vêën àïì hoåc têåp cuãa caá nhên nhû trong
quaã hoåc têåp mùåc duâ hoå khöng àûúåc hûúáng dêîn sûã khaái niïåm cuãa caác nhaâ nghiïn cûáu phûúng Têy maâ
duång caác CLHT. Do vêåy, chûa roä raâng àïí coá thïí kïët noá coân mang yïëu töë xaä höåi, àoá laâ àûúåc phaát huy theo
luêån phûúng phaáp daåy truyïìn thöëng khöng giuáp caãi lúáp, gùæn vúái hoaåt àöång hoåc theo nhoám. YÁ tûúãng naây
thiïån viïåc sûã duång CLHT. Tuy nhiïn, nghiïn cûáu cho àûúåc biïët àïën bùçng cuåm tûâtûúng “ höî àïí tûå chuã”
thêëy tñn hiïåu tñch cûåc vïì viïåc sûã duång caác chiïën lûúåc (Ryan, 1991) [8]. Àêy laâ khña caånh vïì tûå chuã maâ gêìn
naây vúái NLTC cuãa ngûúâi hoåc. àêy caác hoåc giaã phûúng Têy àang bõ thu huát vaâ hoåc
Tûúng tûå, NLTC cuäng àûúåc quan têm túái trong hoãi tûâ thûåc tiïîn phûúng Àöng àïí thay àöíi khi phaát
nghiïn cûáu cuãa Kim (2014) [6] vúái àöëi tûúång nghiïn huy NLTC ngûúâi hoåc cuãa caác nûúác phûúng Têy, àoá
cûáu laâ 5 SV chêu AÁ hoåc tiïëng Anh trònh àöå trung cêëplaâ phaát huy tûå chuã thöng qua caác hoaåt àöång nhoám,
vaâ cao cêëp taåi möåt trûúâng Àaåi hoåc úã Mô. Muåc tiïu cuãa hoaåt àöång têåp thïí. Cuäng cêìn nhêën maånh rùçng, tû
taác giaã laâ phaát triïín kô nùng tûå chuã trong viïåc hoåc kô tûúãng têåp thïí cöång àöìng cuãa ngûúâi Nhêåt tûúng àöëi
nùng noái tiïëng Anh bùçng caách kïí chuyïån. Àêy laâ möåt cao. Ngûúâi ta cho rùçng, khaã nùng laâm viïåc àöåc lêåp
nghiïn cûáu thûã nghiïåm, trong àoá ngûúâi hoåc ghi êm cuãa tûâng caá nhên àûúåc cuãng cöë búãi sûå raâng buöåc
cêu chuyïån mònh kïí hùçng tuêìn vaâ àûúåc àaánh giaá 4 cuãa möîi caá nhên vúái têåp thïí. Tuy nhiïn, trïn thûåc tïë,
lêìn vïì nùng lûåc noái vaâ 3 baãng cêu hoãi àiïìu tra thaái àöåviïåc nêng cao mûác àöå phuå thuöåc lêìn nhau giûäa ngûúâi
cuãa hoå àöëi vúái quaá trònh tûå chuã hoåc têåp. Kïët quaãhoåc cho vúái nhau, giûäa ngûúâi hoåc vaâ ngûúâi daåy, giûäa ngûúâi
thêëy, caác kô nùng noái cuãa SV gia tùng cuäng nhû sûå tûå hoåc vaâ muåc tiïu, hoaân caãnh hoåc têåp laâ àiïìu khöng hïì
tin cuãa hoå àûúåc tùng àaáng kïí, NLTC cuãa hoå cuäng dïî daâng.
àûúåc nêng cao. Nghiïn cûáu cuäng cho thêëy, vai troâ Cuäng tûúng tûå nïìn giaáo duåc Nhêåt Baãn, Thaái Lan
cuãa GV vaâ phaãn höìi cuãa GV laâ quan troång àöëi vúái quaá coá àùåc àiïím cuãa möåt nïìn giaáo duåc vaâ tû tûúãng giaáo
trònh phaát triïín NLTC cuãa SV. duåc mang tñnh truyïìn thöëng, têåp thïí. Mùåc duâ Chñnh
2.3. Caác nöî lûåc nêng cao NLTC úã khu vûåc phuã vaâ caác nhaâ quaãn lñ giaáo duåc Thaái Lan àang kïu
chêu AÁ: ÚÃ Nhêåt Baãn, NLTC cuãa ngûúâi hoåc àûúåc goåi caãi caách giaáo duåc, nhêën maånh vaâo viïåc sûã duång
chñnh phuã quan têm maånh meä cuäng nhû nhêån àûúåc hoaåt àöång daåy hoåc lêëy ngûúâi hoåc laâ trung têm, nhûng
rêët nhiïìu sûå chuá yá tûâ phña GV daåy ngoaåi ngûä. Caác thûåc tïë, phûúng thûác daåy hoåc truyïìn thöëng vêîn rêët
nhaâ giaáo duåc hoåc àïìu nhêån thûác àûúåc têìm quan phöí biïën úã caác cêëp bêåc hoåc , àoá laâ vai troâ nùæm quyïìn
troång cuãa viïåc taåo ra möi trûúâng hoåc têåp tûå chuã, trong lûåc töëi àa cuãa GV. Trong lúáp hoåc, GV laâ ngûúâi truyïìn
àoá muåc tiïu thuác àêíy NLTC cuãa ngûúâi hoåc àûúåc ûu thuå kiïën thûác, coân hoåc sinh laâ àöëi tûúång phuå thuöåc vaâ
tiïn àùåt lïn haâng àêìu. Trong möi trûúâng hoåc têåp tûå tiïëp nhêån kiïën thûác tûâ GV gêìn nhû möåt chiïìu, thiïëu
chuã maâ hoå taåo ra, GV vaâ ngûúâi hoåc àïìu phaãi àaáp ûáng sûå tûúng taác vaâ phaãn biïån. Ngûúâi hoåc úã Thaái Lan
möåt söë yïu cêìu, chùèng haån nhû GV phaãi khuyïën chêëp nhêån sûå phên chia vai troâ cuãa ngûúâi daåy vaâ
khñch phaát huy nùng lûåc NLTC trong moåi hoaåt àöång ngûúâi hoåc naây nhû möåt yïëu töë hiïín nhiïn. Hoå tin
hoåc têåp, ngûúâi hoåc chó phaãi daânh hïët têm trñ vaâo viïåc rùçng, traách nhiïåm cuãa ngûúâi hoåc laâ lônh höåi thöng tin
hoåc cuãa mònh vaâ nöî lûåc trúã thaânh nhûäng ngûúâi hoåctheo tûå kiïíu “thêìy giaáo laâ nhûäng voâi nûúác, coân ngûúâi
chuã. Ngoaâi ra, muåc tiïu thuác àêíy àöång lûåc hoåc têåphoåc laâ nhûäng bònh chûáa nûúác” - möåt kiïíu giaáo duåc àïì
cuãa ngûúâi hoåc, phaát triïín caác khaã nùng nùæm àûúåccao vai troâ cuãa GV, lêëy GV laâm trung têm vöën trûúác
caách hoåc, phaát hiïån vaâ giaãi quyïët vêën àïì, cuâng hoåc àêy rêët phöí biïën taåi caác trûúâng hoåc úã Thaái Lan
àïí àaáp ûáng àûúåc nhûäng àöíi thay cuãa xaä höåi cuäng laâ (Chatranonth, 2008) [9]. Viïåc thay àöíi thoái quen vaâ

Taåp chñ Giaáo duåc SÖË ÀÙÅC BIÏÅT 91

(Thaáng 4/2017)
 tû duy giaáo duåc cuãa GV laâ àiïìu khöng hïì dïî daâng do Thõ Giang Lam (2010) [14] ài sêu tòm hiïíu phûú ng
phûúng thûác giaáo duåc truyïìn thöëng àaä töìn taåi tûâ lêuphaáp nêng cao NLTC cuãa SV qua mön Àêët nûúác
àúâi. GV daåy theo caách maâ hoå àaä tûâng àûúåc daåy búãi hoåc. Nhoám taác giaã àïì xuêët 4 nhoám chiïën lûúåc daåy vaâ
caác thêìy cö xûa kia cuãa mònh, àoá laâ hoåc thuöåc loânghoåc mön Àêët nûúác hoåc : 1) Thiïët kïë chûúng trònh hoåc
vaâ caác caách ghi nhúá thöng tin. phuâ húåp àïí giuáp ngûúâi hoåc coá thïí thêëy roä nöåi dung
Tònh hònh úã Thöí Nhô Kò cuäng khöng khaác nhiïìu chñnh cuãa mön hoåc, muåc tiïu mön hoåc, yïu cêìu vaâ
caác nûúác kïí trïn. Trong böëi caãnh hoåc tiïëng Anh nhû àaánh giaá mön hoåc, taâi liïåu tham khaão àïí ngûúâi hoåc sûã
möåt ngoaåi ngûä, ngûúâi hoåc cuäng toã ra bõ àöång vaâ coáduångxu trong vaâ ngoaâi lúáp hoåc; 2) Sûã duång höì sú hoåc
hûúáng phuå thuöåc vaâo viïåc GV truyïìn thuå kiïën thûác. Dotêåp; 3) Thay àöíi caác hoaåt àöång trïn lúáp, têån duång hoaåt
àoá, sau giúâ hoåc, viïåc sûã duång tiïëng Anh àaä khöng diïîn àöång nhoám/cùåp àïí ngûúâi hoåc nêng cao NLTC;
ra. Möåt nghiïn cûáu vïì nêng cao NLTC úã Thöí Nhô Kò 4) Khuyïën khñch ngûúâi hoåc tham gia vaâo caác troâ chúi
àaä àûúåc Mede vaâ caác cöång sûå (2013) [10] tiïën haânh nhû cêu àöë, chuyïën ài thûåc àõa, cuöåc thi tòm hiïíu vùn
thöng qua viïåc sûã duång phûúng phaáp Àoåc múã röång/ hoáa. Kïët quaã cho thêëy caác dêëu hiïåu khaã quan vïì
Saách noái, cuå thïí laâ ngûúâi hoåc àoåc saách sau àoá bònhphûúng phaáp nêng cao NLTC trong viïåc daåy mön
luêån bùçng lúâi noái vïì cuöën saách àoá cho caã nhoám àoåc Àêët nûúác hoåc . Àïì taâi mùåc duâ chûa thûåc sûå chuá troång túái
hoùåc àoåc trûúác lúáp àïí khuyïën khñch ngûúâi khaác àoåc.kô nùng tûå chuã maâ ngûúâi hoåc cêìn coá, cuäng nhû chuã
Àêy laâ phûúng phaáp àûúåc cho laâ hiïåu quaã trong viïåc yïëu dûåa vaâo khaã nùng tûå hoåc cuãa ngûúâi hoåc vaâ caác
phaát huy NLTC maâ àaä àûúåc nhiïìu taâi liïåu nhùæc túái
hoaåt àöång ngoaâi lúáp hoåc do GV yïu cêìu ngûúâi hoåc
(Brown, 2012) [11]. Phaãn höìi cuãa ngûúâi hoåc vïì phûúng
laâm vaâ möi trûúâng hoåc têåp vêîn phuå thuöåc vaâo saách
phaáp naây thöng qua baáo caáo cuãa hoå vaâ phoãng vêën
giaáo trònh, chûúng trònh àûúåc lêåp sùén, kiïën thûác vaâ
ngûúâi hoåc vïì viïåc sûã duång Saách noáicho thêëy hiïåu quaã
kinh nghiïåm daåy hoåc cuãa GV, tuy nhiïn caác taác giaã àaä
cuãa phûúng phaáp naây laâ giuáp ngûúâi hoåc tûå chõu traách
àïì xuêëtàûúåc caác àiïìukiïån àïí NLTCcoáthïíàûúåc khuyïën
nhiïåm viïåc hoåc cuãa mònh, caãi thiïån kô nùng àoåc vaâ noái
khñch vaâ nêng cao. Ngoaâi ra, cuäng úã Viïåt Nam, nghiïn
tiïëng Anh, àöìng thúâi tùng cûúâng àöång lûåc hoåc têåp cuãa
cûáu cuãa Trêìn Thõ Trung Hiïëu (2015) [15] vïì aãnh hûúãng
ngûúâi hoåc.
cuãa NLTC túái kïët quaã nghe tiïëng Anh IELTS vúái àöëi
ÚÃ Israel, Kotik-Friedgut (2010) [12] àaä tiïën haânh
nêng cao NLTC bùçng mö hònh höî trúå têm lñ cho tûúång SV nùm thûá nhêët chuyïn ngaânh tiïëng Anh cuäng
ngûúâi hoåc ngön ngûä,bao göìm ba yïëu töë maâ taác giaã cho thêëy, kïët quaã qua phoãng vêën vaâ khaão saát ngûúâi
höî trúå ngûúâi hoåc: thöng tin, caác àïì xuêët, tû vêën. Hai hoåc, möåt tñn hiïåu tñch cûåc laâ ngûúâi hoåc tûå chuã trong kô
yïëu töë àêìu tiïn àûúåc höî trúå cho ngûúâi hoåc qua caác nùng nghe tiïëng Anh thò coá caãi thiïån kô nùng nghe
buöíi höåi thaão maâ ngûúâi hoåc seä tham gia, trong àoáIELTS.
ngûúâi hoåc àûúåc trang bõ kiïën thûác cú baãn vïì têm lñ Coá thïí thêëy rùçng, caác nghiïn cûáu nïu trïn àïìu
hoåc àïí giuáp hoå hiïíu àûúåc têìm quan troång cuãa CLHT, mang möåt àùåc àiïím chung, àoá laâ thûåc hiïån muåc tiïu
caác daång baâi têåp, caác vêën àïì vïì phong caách hoåc têåp,nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc vaâ ñt nhiïìu gùåt haái
àïì xuêët caác CLHT phuâ húåp vúái súã thñch caá nhên. Caácàûúåc thaânh cöng, duâ laâ nghiïn cûáu têåp trung vaâo phaát
khña caånh naây seä àûúåc giúái thiïåu cho ngûúâi hoåc quahuy NLTC cuãa ngûúâi hoåc úã nhûäng khña caånh nhoã nhû
caác vñ duå, thaão luêån vaâ sûå traãi nghiïåm vúái muåc àñch hoåc tûâ vûång cuãa Dam vaâ Legenhausen (1996) [1],
nêng cao àöång lûåc hoåc têåp vaâ NLTC. Tû vêën laâ yïëucuãa Pino-Silva (1993) [4] hay phaát huy nùng lûåc noái
töë daânh cho ngûúâi hoåc coá nhu cêìu vaâ coá àöång lûåc tiïëng Anh nhû trong nghiïn cûáu cuãa Cohen vaâ caác
hoåc têåp hoùåc GV giúái thiïåu ngûúâi hoåc sûã duång hònh cöång sûå (1998) [5], Kim (2014) [6] vaâ cuãa Mede vaâ
thûác naây. Kïët quaã cuãa viïåc aáp duång mö hònh höî trúå caác cöång sûå (2013) [10]. Ta àïìu thêëy rùçng, ngoaâi hiïåu
têm lñ cho ngûúâi hoåc ngön ngûä, thöng qua baáo caáo quaã hoåc têåp àûúåc nhùæc túái, NLTC laâ yïëu töë àûúåc phaát
phaãn höìi cuãa ngûúâi hoåc cho thêëy, mö hònh coá taáchuy möåt caách àaáng kïí. Caác mö hònh cuå thïí cuãa Dam
duång trong viïåc nêng cao nhêån thûác cuãa ngûúâi hoåc (1995) [1] vïì daåy tiïëng Anh cho àöëi tûúång treã nhoã,
vaâ NLTC cuãa hoå. ngûúâi lúán, vaâ mö hònh höî trúå cuãa Kotik-Friedgut (2010)
ÚÃ Viïåt Nam, chuã àïì nêng cao NLTC cuäng àûúåc [12] nhùçm nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc ngoaåi ngûä
chuá yá àïën (Ngö Phûúng Anh, 2017) [13]. Trong söë cuäng àaä cho thêëy nhûäng tñn hiïåu tñch cûåc àöëi vúái viïåc
caác nghiïn cûáu, coá àïì taâi cuãa Nguyïîn Thõ Haâ & Hoaângphaát triïín NLTC cuãa ngûúâi hoåc. Tuy nhiïn, do möîi

92 Taåp chñ Giaáo duåc SÖË ÀÙÅC BIÏÅT

(Thaáng 4/2017)
nghiïn cûáu coá àùåc thuâ vïì böëi caãnh, àöëi tûúång vaâ muåc Taâi liïåu tham khaão
àñch nghiïn cûáu khaác nhau nïn ta dïî daâng nhêån thêëy [1] Dam, L., & Legenhausen, L. (1996). The
yïëu töë NLTC úã tûâng nghiïn cûáu khöng àûúåc xem xeát acquisition of vocabulary in an autonomous learning
environment-the first months of beginning English.
möåt caách toaân diïån, àa chiïìu. Mùåc duâ vêåy, ngûúâi àoåcIn R. Pemberton, E. S. L.
coá thïí dïî daâng khaái quaát möåt söë yïëu töë chñnh cêìn lûu [2] Dam, L. (1995). Learner autonomy 3: From theory
yá khi muöën nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc, àoá laâ cêìnto classroom practice . Dublin: Authentik.
xem xeát vai troâ cuãa GV vaâ SV, caác kô nùng tûå chuã, caác [3] Victori, M., & Lockhart, W. (1995). Enhancing
metacognition in self-directed language learning.
CLHT vaâ cuöëi cuâng laâ nhêån thûác vaâ hiïíu biïët cuãa ngûúâi System, 23(2), 223-234.
daåy vaâ ngûúâi hoåc vïì caách thûác phaát huy NLTC cuãa[4] Pino-Silva, J. (1993). Untutored vocabulary
ngûúâi hoåc. acquisition and second language reading ability .
*** Reading in a Foreign Language, 9 (2), 845-857.
[5] Cohen, A. D., Weaver, S. J., & Li. T-Y. (1998). The
Coá thïí thêëy rùçng, àïì taâi NLTC laâ möëi quan têmimpact of strategies-based instruction on speaking a
cuãa nhiïìu hoåc giaã vaâ àûúåc nghiïn cûáu röång raäi trïn thïë foreign language . In A. D. Cohen (Ed.), Strategies in
giúái theo caác caách tiïëp cêån khaác nhau. Mùåc duâ sûålearning and using a second language (pp. 107-156).
khaác biïåt vïì khöng gian àõa lñ, àöëi tûúång vaâ phûúng New York, NY: Longman.
[6] Kim, S. (2014). Developing autonomous learning
phaáp nghiïn cûáu cuãa tûâng taác giaã laâ roä rïåt, nhûng vïìfor oral proficiency using digital storytelling.
cú baãn, caác nghiïn cûáu cho thêëy, viïåc phaát huy NLTC Language learning and Technology , 18(2), 20-35.
cuãa ngûúâi hoåc laâ viïåc laâm cêìn thiïët àöëi vúái moåi nïìn giaáo
[7] Nowlan, G. P. A. (2008). Motivation and learner
duåc, àùåc biïåt àöëi vúái hiïåu quaã cuãa viïåc daåy vaâ hoåc autonomy: activities to encourage independent study.
ngoaåi ngûä. Caách thûác nêng cao NLTC cuãa ngûúâi hoåc The Internet TESL Journal, Vol. XIV, No. 10, October
2008. Retrieved at http://iteslj.org/
theo àoá cuäng cêìn lûu yá nhûäng yïëu töë vùn hoáa vaâ tû[8] Ryan, R. M. (1991). The nature of the self in
tûúãng giaáo duåc... Vñ duå úã caác nûúác chêu AÁ, phûúng autonomy and relatedness. In J. Strauss and G. R.
thûác giaáo duåc truyïìn thöëng coá thïí laâ raâo caãn àöëi vúái Goethals (eds.). The self: Interdisciplinary
muåc tiïu phaát huy NLTC nïëu GV khöng nhêån thûác Approaches. New York: Springer.
[9] Chatranonth, P. (2008). The impact of teacher
àûúåc têìm quan troång cuãa viïåc chuyïín giao vai troâ feedback on students, grammatical writing accuracy:
quyïët àõnh caác hoaåt àöång lúáp hoåc cho ngûúâi hoåc, taåoA case study in Thailand. Unpublished doctoral
möi trûúâng hoåc têåp nhùçm phaát huy tñnh saáng taåo vaâdissertation, The University of Manchester, Manchester.
NLTC cho ngûúâi hoåc cuäng nhû tin tûúãng vaâo NLTC úã [10] Mede, E., Incecay, G., & Incecay, V. (2013).
Fostering Learner Autonomy through Extensive
ngûúâi hoåc. Caác nhaâ sû phaåm, nhaâ nghiïn cûáu coá thïí Reading: The Case of Oral Book Reports. ELT
tham khaão caác phûúng phaáp nêng cao tûå chuã cuãa Research Journal available online at: http:// www.
caác hoåc giaã phûúng Têy nhû àïì cao phaát huy caác kô ulead.org.tr/journal.
nùng tûå chuã, àöång lûåc hoåc têåp, sûå tûå tin trong hoåc têåp [11] Brown, D. (2012). Online support systems for
extensive reading: Managing the tension between
cho ngûúâi hoåc. Viïåc tûå chuã khuyïën khñch ngûúâi hoåcautonomy and institutional education . The Language
phaát huy nùng lûåc lûåa choån caác hoaåt àöång hoåc têåp, Teacher, (36)2, 11-16.
muåc tiïu hoåc têåp, CLHT vaâ trïn hïët laâ coá traách nhiïå
m [12] Kotik-Friedgut, B. (2010). Enhancement of
vúái viïåc hoåc cuãa mònh. Tuy nhiïn, cuäng cêìn lûu yá autonomy in language learners . Learning. 244-260.
Retrieved at http://lchc.ucsd.edu/MCA/Mail/
rùçng, ngûúâi hoåc tûå chuã khöng coá nghôa laâ GV hoaân xmcamail.2010_04.dir/pdfhSCO7xed4A.pdf
toaân khöng coá vai troâ gò àöëi vúái quaá trònh hoåc cuãa [13] Ngö Phûúng Anh (2017). Nùng lûåc tûå chuã cuãa
ngûúâi hoåc hoùåc hoå khöng cêìn chuêín bõ baâi giaãngngûúâi hoåc ngoaåi ngûä vaâ caác lyá thuyïët liïnTaåp quan.
cho ngûúâi hoåc cuäng nhû giao cho ngûúâi hoåc toaân böå chñ Khoa hoåc Ngoaåi ngûä Quên sûå, 05(1), 27-30.
quyïìn kiïím soaát viïåc hoåc. Yïëu töë tûå chuã nïn àûúåc [14] Nguyïîn Thõ Haâ & Hoaâng Thõ Giang Lam (2010).
How to foster learner autonomy in country studies at
GV quan têm ngay tûâ khi choån hoùåc àõnh hûúáng nöåi Faculty of English, Hanoi University of Education.
dung hoåc têåp cho chûúng trònh khoáa hoåc. GV coá thïí VNU journal of Science, Foreign Languages, 26
cho pheáp ngûúâi hoåc quyïìn quyïët àõnh úã möåt söë giai (2010) 239-245.
àoaån nhû thûåc haânh, möåt söë hoaåt àöång hoåc têåp chûá [15] Trêìn Thõ Trung Hiïëu (2015). The role of learner
autonomy in the improvement of IELTS listening skill
khöng àún phûúng quyïët àõnh moåi viïåc nhû àöëi vúái in Foreign Trade University . Unpublished Master
lúáp hoåc truyïìn thöëng. thesis. Foreign Trade university.

Taåp chñ Giaáo duåc SÖË ÀÙÅC BIÏÅT 93

(Thaáng 4/2017)