Wilson, borsadaki yatırımının iflası sonucu tüm parasını kaybetti ve bunun üzerine alkol kullanmaya başladı. Birkaç yıl sonra doktoru, alkol kullanımının sağlığını ve hayatını tehlikeye attığı konusunda kendisini uyardı ve zararın farkında olan Wilson, alkol kullanımını bırakma kararı aldı. Adsız Alkolikler
• Kendisi gibi alkol bağımlısı olan Dr. Roberst
Smith ile birlikte Adsız Alkolikler (AA) topluluğunu kurarak, alkol bağımlısı bireylerin tedavi olup bu bağımlıktan kurtulmasını amaçladı. Adsız Alkolikler
Günümüzde hala ciddi çalışmalar yapan Adsız
Alkoliklerin önem verdiği bazı kurallar şunlardır; •Birey, Adsız Alkolikler grubuna alkol bağımlısı olduğunu itiraf etmelidir. •Alkol kullanımı nedeniyle yaşanılan problemler gruba aktarılmalı ve bununla mücadele yöntemleri geliştirilmelidir. Adsız Alkolikler
Günümüzde hala ciddi çalışmalar yapan Adsız
Alkoliklerin önem verdiği bazı kurallar şunlardır; •Birey, alkol almaya karşı ciddi bir istek duyduğunda hemen grup üyelerinden birini aramalıdır. Aranan grup üyesi, arayan bireyin alkol almaması için elinden geleni yapmalı ve gerekirse bireyin bu isteği geçene kadar yanından ayrılmamalıdır. Adsız Alkolikler
Adsız Alkolikler grubunun günümüzde 100’ün
üzerinde ülkede kuruluşu bulunmaktadır. Bugün 2 milyonun üzerinde üyesi olan kuruluş, tam bir sivil toplum zihniyetiyle çalışmakta olup herhangi bir kar amacı taşımamaktadır. Bu kuruluşa katılmak için "sadece içki içmeyi istememek" yeterlidir. Adsız Alkolikler
Adsız Alkoliklerin en temel ilkesi adsızlıktır. Hiçbir
üye kendi kimliğiyle ya da yaşantısıyla ilgili bir bilgi vermek zorunda değildir. Verdiği takdirde bu bilgi, o kişiler arasında kalır. Bu kuruluştaki bireyler haftada bir veya iki kere görüşmek için biraraya gelmektedirler. Bu toplantılar, başında eğitimli liderlerin olmadığı, grup terapileri şeklinde yapılmaktadır. Adsız Alkolikler
Bill Wilson ve Dr. Bob ölümlerine kadar isimleri
bilinmeyen Adsız Alkoliklerin kurucularıdır. Onların ölümlerinden sonra, grupların kuralları ve uygulamaları orijinal ve ilk haliyle aynı şekilde devam etmiştir. Adsız Alkolikler
Adsız alkolikler, alkol bağımlılığının tedavi edilmesi
için kurulmuş olan en iyi kuruluş olarak bilinmektedir. Adsız alkolikler grubundan sonra, birçok başka konuda bireylere yardımcı olmak isteyen ve grup kurallarını benimseyen pek çok yeni grup kurulmuştur. Örneğin, Adsız Narkotikler Grubu, Adsız Mahkum Yakınları Grubu, Adsız Oburlar Grubu, Alkoliklerin Yetişkin Çocukları ve Adsız Borçlular Grubu gibi kurulan yeni gruplardır. Adsız Alkolikler
Adsız Alkolikler grubu, alkol bağımlılığı konusunda
pek çok insana yardımcı olmuştur. Bu grup, grup üyeleri tarafından yapılan bağışlarla desteklenmektedir. Gruba katılmak hiçbir ücret gerektirmez. Bütün grupları özerktir ve merkezi grubu bile hiçbir gruba müdahale etmez ve edemez. Adsız Alkolikler
Gruplar içinde hiyerarjik bir yapılanma yoktur.
Sadece bir grup sekreteri bulunur ve bu kişi her toplantı için bir başkan atamakla, toplantı zamanını ayarlamakla ve toplantı yapılacak yerdeki düzenlemeleri kontrol etmekle görevlidir. Grup sekreteri bir veya iki aylık dönemden sonra görevini başka bir üyeye devreder. Adsız Alkolikler
Adsız Alkolikler grubuna üye olmanın tek şartı,
bireyin alkol kullanımını bırakmayı kabul etmesidir (ekonomik durum, sosyal statü, din, dil, ırk, cinsiyet gibi farklılıkların önemi yoktur). Grup üyeleri, diğer üyeleri rahatsız etmemek şartıyla toplantılara alkollü gelebilir. Adsız Alkolikler
Toplantıları klişe, ofis, ev, okul, kütüphane veya
restoran gibi pek çok farklı yerlerde yapılabilir. Gruba yeni katılan birey, diğer grup üyelerini masa ve sandalye hazırlarken, küllükleri dizerken, kahve yaparken görebilir. Yeni gelen bireye, bir üye kendini ve diğer üyeleri tanıtır. Katılmak isteyen birey tek başına gelmeye çekiniyorsa gruptan yardım isteyebilir. Adsız Alkolikler
Adsız alkolikler grubu sayesinde, bireyler alkol
kullanımından uzak durabileceklerini öğrenirler. Grup, bireylere rahatlama ve stresten uzak durma imkânı sağlayarak bireylerin alkole yönelmesine de engel olur. Adsız alkolikler grubu, bireylerin zor zamanlarında başvurabilecekleri bir ev haline gelmiştir. Bireyi alkol almaya zorlayan nedenler ortadan kalktıkça, birey sorunlarla başa çıkma konusunda daha güçlü hale gelmektedir. Tedavi
• Madde bağımlılığı tedavisinde sosyal hizmet
uzmanı, tedavinin psiko-sosyal tedavi boyutunda aktif rol alarak ekip anlayışı içerinde çalışmaktadır. • Psiko-sosyal tedavi, hastanın remisyon süresini uzatmak, yeni psiko-sosyal beceriler kazanmasını ve topluma entegre olmasını sağlamak, yaşamını yapılandırmasına ve ruhsal sorunlarının çözümüne yardımcı olmak amacıyla yapılan tedavidir Tedavi
• Sosyal hizmet uzmanı, planlı değişim süreci
kapsamında madde bağımlısı birey, ailesi, yakınları, çevresi (fizik ve sosyal çevre) ve toplumlarla mikro, mezzo ve makro düzeylerde sosyal hizmet müdahalesini gerçekleştirir. Tedavi
• Sosyal hizmet uzmanı, mikro düzeyde hastanın kendisi
ile bireysel görüşme ve müdahaleler yaparak hastayı ve ailesini tanıma, kişilik özellikleri, madde kullanmaya neden olan faktörlerin belirlenmesi, sosyal ve ekonomik durumları, aile ilişkileri, psiko-sosyal beceri geliştirme, sosyal sorun çözme becerisi kazandırma, rasyonel sorun çözme becerileri kazandırma, sosyal yaşama uyum için hastayı hazırlama gibi müdahale ve etkinlikleri gerçekleştirir Tedavi
• Madde Bağımlılığı Tedavisinde Hollanda Örneği
• Amerika Birleşik Devletleri uyuşturucu kullanan veya ticaretini yapan bireyleri ağır şekilde cezalandırırken, Hollada ise bu bireyleri cezalandırmak yerine tedavi olmaya teşvik etmektedir. Hollanda’nın uyuşturucu politikası, dört farklı unsurdan oluşmaktadır. Bu politikalar; Tedavi
• Madde Bağımlılığı Tedavisinde Hollanda Örneği
• Birincisi, hafif ilaçlara (marihuanna, haşhaş gibi) karşı gösterilen hoşgörüdür. Bu ilaçların satışı yasadışı olsa da, birçok kafede satışı yapılmaktadır. • İkincisi, eroin ve kokain satıcılarına uygulanan ağır yaptırımlardır. • Üçüncü unsur, uyuşturucu kullanıcılarını cezaevine koymak yerine tedavi merkezlerine yönlendirmektir. • Dördüncüsü ise, Hollanda Hükümetinin, bütün bağımlılara destek vermesi ve tedavi masraflarını karşılamasıdır Tedavi
• Madde Bağımlılığı Tedavisinde Hollanda Örneği
• Bu şekilde yaklaşım, eroin ve kokain kullanıcılarının sayısında ciddi bir azalma sağlamıştır. Bunun yanı sıra, ABD’de olduğu gibi hiçbir zaman eroin veya kokain salgını yaşanmamıştır. Birçok çalışmanın da gösterdiği gibi, madde bağımlılarını tedavi olmaya teşvik etmek, ceza vermekten daha faydalı ve ucuz bir yöntemdir. Ancak, Hollanda’nın uyuşturucu konusundaki politikası, bu ülkede bir “uyuşturucu turizmi”’ne neden olmakta ve pek çok insan özellikle marihuana almak için Hollanda’ya gitmektedir. Tedavi
• Tedavide fiziksel ve psikolojik bağımlılık etkileri
dikkate alınmalıdır. Fiziksel bağımlılık pratikte birkaç gün veya birkaç hafta sıkıntılı geçen bir tedavi programı ile sonlandırılabilir. Ancak, psikolojik bağımlılığa son vermek bu kadar kolay değil ve oldukça zordur. Kullanılan maddenin bireylerde yarattığı psikolojik etki birbirinden farklıdır. Tedavi
• Çünkü kullanılan maddeler belirli işlevsel ihtiyaçları
karşılamaktadır. Kullanıcılar, belirli ödüller (rahatlama hissi, öfori, farkındalık, daha az acı, gerçeklikten kaçış gibi) elde ederler. Bu nedenle psikolojik bağımlılık tedavisi esnasında, maddenin nasıl bir psikolojik etki yaptığı öğrenilmeli ve kullanıcı aynı etki yapacak, madde bağımlılığı içermeyen başka aktivitelere yönlendirilmelidir . Tedavi
• Sheafor ve Horejsi (2014)’ye göre sosyal hizmet
uzmanları, madde bağımlısı bireylerle çalışırken aşağıdaki yer alan esasları dikkate almalıdır. Bu esaslar; Tedavi
• Müracaatçı, madde bağımlılığı sorununun
olduğundan söz etmese bile sosyal hizmet uzmanı, müracaatçısında bağımlılık veya madde kötüye kullanımına karşı dikkatli olmalıdır. Mesleki değerlendirmelerinde müracaatçının alkol ve alkol dışı madde kullanımı hakkında bazı sorular sormalıdır. Tedavi
• Bağımlılar, çoğunlukla kişisel sorunları ile madde
kullanımı arasındaki bağlantıyı yadsıma eğilimindedirler. Bu bağlamda sosyal hizmet uzmanının bağımlı bireyle motivasyonel görüşme yapması kişisel sorunları ile madde kullanımı arasındaki bağlantıyı anlamasına yardımcı olacaktır. Tedavi
• Sosyal hizmet uzmanları, alkol ve alkol dışı
maddelerin psikolojik gücünü asla hafife almamalıdır. Bağımlılık, bireyin duygu durumunda değişiklik yaratan madde ile kurduğu patolojik bir ilişkidir. Örneğin, kibar ve dürüst bir insan, madde kullanımını sürdürmek için yalan söyleyen, aldatan, dahası sevdiklerini incitebilen bencil birine dönüşür. Tedavi
• Sosyal hizmet uzmanı, mesleki çalışma içindeyken
kamu güvenliğini tehdit eden ve madde etkisinde olan biriyle karşılaştığında tetikte olmalıdır. Yasal ve etik görevlerini dikkate almalı, herhangi bir yaralama, ölüm ya da trajik bir olayın önüne geçilmesi için makul bir çaba göstermelidir. Kolluk kuvvetlerini konu hakkında bilgilendirmelidir. Tedavi
• Müracaatçı planlanmış bir görüşmeye madde
etkisinde gelirse, mesleki çalışma yapabilmek için görüşmeyi onun madde almadığı bir zamanda yapılması gerektiği, nazik fakat katı bir tavırla açıklanmalıdır. Bu durumda müracaatçı, sosyal hizmet uzmanıyla tartışmaya girebilir ve öfkeli olabilir; bu durumda sosyal hizmet uzmanı sakinliğini korumalı ve aldığı kararda katı olmalıdır. Tedavi
• Sosyal hizmet uzmanları, madde bağımlılığının
gerçek yaşamdaki sonuçları için kalkan olmamalı ya da bunlardan madde bağımlısı bireyi korumamalıdır. Örneğin, müracaatçıya borç para vermemek. Tedavi
• Sosyal hizmet uzmanları, madde bağımlısı ile yıllarca
birlikte yaşamanın sonucu olarak ortaya çıkan duygusal bağımlılığın davranış örüntüsü hakkında bilgili olmalıdır. Madde bağımlısıyla birlikte yaşayanlar, bağımlının sorumsuz davranışları için bahaneler sunar, bağımlıyı korurlar ve kendi ihtiyaçlarını ihmal ederler . Tedavi
• Mezzo düzeyde ailesi ve yakınlarıyla madde
bağımlılığı konusunda görüşme, onları bilgilendirme, psiko-sosyal destek vermelerini sağlama, hastanın ailenin yanına dönmesine yönelik aileyi hazırlama ve gerekli düzenlemeleri yapma, ailedeki risk altındaki bireylerin korunmasına yönelik çalışma yapma ve bu doğrultuda girişimde bulunma, bu ailelerle gerekirse grup çalışmaları yapmak gibi aktiviteler gerçekleştirilir. Tedavi
• Ayrıca sosyal hizmet uzmanları, mezzo düzeyde
madde bağımlısı hastalarla grup çalışmaları yaparak yaşantılarının paylaşımının sağlanması, birbirlerine destek olmaları, deneyim paylaşımlarında bulunmaları, birbirlerine yol göstermeleri, yalnız olmadıklarını anlamaları, olumlu paylaşımlar sayesinde umutlarının artmasının sağlanması, birbirlerine duygusal destek olmalarının sağlanması gibi amaçlarla çalışmalar yaparlar. Tedavi
• Makro düzeyde hastanın içinde yaşadığı sosyal ve
fizik çevre ve topluluk ve toplumlarla çalışır. Tedavinin etkinliğinin kalıcı olması için tedavi sonrası (taburculuk sonrası) izleme çalışmaları çok önemlidir. Tedavi esnasında ve sonrasında gerekli hazırlık ve izleme çalışmaları yapılmazsa tedavi sonrasında bağımlı birey, okuduğu okula, sosyal çevreye ve iş yerine döndüğünde bağımlılığının tekrarlaması söz konusu olabilmektedir. Tedavi
• Madde bağımlılığında tekrarlama davranışı, çevresel
ya da kişisel stres durumu, uygun başa çıkma becerilerine sahip olmama, yetersiz sosyal destek ve motivasyon eksikliği gibi faktörlerin bir veya daha çoğunun bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkmaktadır . Bu nedenle, bağımlılığın tekrarlanmasını önlemek için Köknel (1998)’in belirttiği gibi, madde bağımlılarına yapılacak en önemli psiko-sosyal yardım ve destek, onların madde alt kültüründen uzak bir ortamda yaşamlarını sürdürmelerini sağlamaktır. Tedavi
• Bu kapsamda bağımlıların aileleriyle işbirliği
yapılarak bağımlının aileye uyumu, ailenin bağımlıya desteği ve yardımı sağlanmalıdır. Bağımlıların çalışma ve iş ortamı bulması, bu ortama uyum sağlaması için destekleyici, yol gösterici girişimler yapılmalıdır. Tedavi
• Makro düzeyde, toplumun madde kullanan kişiye
yönelik olumsuz tutum ve yaklaşım sergilemesini önleyecek eğitimi programları yürütülmelidir. Toplumun madde bağımlısını dışlayıcı değil, destekleyici bir tutum geliştirmesi bu eğitim programlarının hedefleri olarak belirlenmelidir.
Özellikle madde bağımlılığı ve etkileri konusunda
verilecek eğitim programların amaçları şu konular hakkında bilgileri içermelidir: Tedavi
• Yaygın olarak kullanılan maddelerin yarattığı etkileri
• Bağımlılığın belirtilerinin nasıl anlaşılabileceği • Belirli maddelerin ne zaman kullanılıp kullanılmayacağı • Yüksek doz alan bireye nasıl yardımcı olunacağı • Madde bağımlısı arkadaş veya yakınlara nasıl yardım edilebileceği Tedavi
• Toplumda hangi tedavi olanaklarının bulunduğu
• Madde bağımlılığı problemi yaşadığımızı düşünüyorsak ne yapılması gerektiği • Bağımlılaların psikolojik ihtiyaçlarının başka yollardan nasıl karşılanabileceği (Zastrow, 2010). Tedavi
• Toplumda hangi tedavi olanaklarının bulunduğu
• Madde bağımlılığı problemi yaşadığımızı düşünüyorsak ne yapılması gerektiği • Bağımlılıların psikolojik ihtiyaçlarının başka yollardan nasıl karşılanabileceği (Zastrow, 2010). 40