MỞ ĐẦU

Quân chủng Phòng Không - Không Quân hiện là một trong những
lực lượng quan trọng trong nhiệm vụ bảo vệ bầu trời của tổ quốc, được
Đảng và Nhà nước đầu tư, trang bị những khí tài hiện đại, trong đó có
loại máy bay tiêm kích, máy bay vận tải, trực thăng được biên chế cho
nhiều trung đoàn không quân của quân đội ta. Chính vì vậy việc nghiên
cứu, khai thác dòng máy bay này là vô cùng quan trọng. Để hoàn thành
tốt nhiệm vụ bay, cần phải bảo đảm các hệ thống trên máy bay hoạt động
một cách ổn định, chính xác cao, đặc biệt trong công tác kiểm tra chất
lượng máy bay nói chung và động cơ trên máy bay nói riêng.
Xuất phát từ thực tế trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu thảo luận
“Nghiên cứu các loại thử nghiện động cơ trên thế giới” nhằm nghiên cứu
tổng quan về các phương pháp thử nghiệm động cơ trên thế giới nhằm
liên hệ, so sánh với Việt Nam, làm cơ sở nâng cao kiến thức áp dụng vào
môn học, đây cũng là cơ sở cho việc khai thác, ứng dụng phục vụ công
tác sau này ngoài đơn vị.
 I. KHÁI QUÁT CHUNG
Thử nghiệm động cơ máy bay là quá trình kiểm tra và đánh giá
hiệu suất, hoạt động và độ tin cậy của động cơ được sử dụng trên máy
bay. Nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hoạt động bay, các động cơ
máy bay phải trải qua một loạt các thử nghiệm khắt khe và tiêu chuẩn
cao.

Thử nghiệm động cơ máy bay bao gồm các giai đoạn khác nhau,
bao gồm:

Thử nghiệm trên mặt đất (Ground testing): Trước khi được gắn lên
máy bay, động cơ máy bay trải qua các thử nghiệm trên mặt đất để kiểm
tra chức năng, hiệu suất và an toàn. Các thử nghiệm này thường bao gồm
kiểm tra khởi động, điều chỉnh, hiệu suất động cơ, hệ thống làm mát, hệ
thống nhiên liệu, hệ thống điều khiển và các hệ thống an toàn khác.

Thử nghiệm trên máy bay (Flight testing): Sau khi thử nghiệm trên
mặt đất, động cơ máy bay được gắn lên máy bay để thực hiện các thử
nghiệm trong điều kiện bay thực tế. Thử nghiệm này đảm bảo rằng động
cơ hoạt động ổn định, đáp ứng yêu cầu hiệu suất, tiêu thụ nhiên liệu và độ
tin cậy trong các tình huống bay khác nhau. Các chuyến bay thử nghiệm
này được tiến hành bởi các phi công và kỹ sư chuyên gia để thu thập dữ
liệu và đánh giá hiệu suất của động cơ.

Thử nghiệm chứng chỉ (Certification testing): Để đạt được chứng

chỉ và được sử dụng trong hoạt động bay thương mại, các động cơ máy
bay cần đáp ứng các yêu cầu chứng chỉ quốc tế. Thử nghiệm chứng chỉ
bao gồm các kiểm tra và đánh giá tiêu chuẩn về hiệu suất, an toàn, khả
năng khởi động, khả năng vận hành ở độ cao và nhiệt độ khác nhau, khả
năng khủng bố và nhiều yếu tố khác.

Thử nghiệm động cơ máy bay cần tuân thủ các quy định và tiêu
chuẩn của tổ chức hàng không quốc tế như Cơ quan Hàng không Dân
dụng Quốc tế (ICAO) và Cơ quan Hàng không Dân dụng Liên bang
(FAA) để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hoạt động bay.
Sự phức tạp của động cơ máy bay hiện đại đòi hỏi một cách tiếp
cận đặc biệt để kiểm tra hiệu suất của chúng. Vì vậy, các bài kiểm tra thử
nghiệm giải quyết được nhiều vấn đề xác minh:
 • các thông số đơn vị tuân thủ các thông số kỹ thuật;

• độ tin cậy và hiệu suất;

• căng thẳng trong cơ cấu và quy trình làm việc;

• sẵn có các nguồn lực bổ sung.

Để được nhận vào các cuộc kiểm tra cấp nhà nước, động cơ máy
bay phải trải qua một số bài kiểm tra đặc biệt và phải vượt qua thành
công. Chỉ sau đó nó mới được chứng nhận và được phép sản xuất hàng
loạt.

Danh sách các loại thử nghiệm động cơ tua bin khí bao gồm:

1. Thử nghiệm các bộ phận tuabin của động cơ.

2. Xác định đặc tính làm việc của tua bin ở các điều kiện gần với
mômen làm việc thực tế.

3. Nghiên cứu luồng không khí.

4. Kiểm tra quá trình đốt cháy nhiên liệu.

5. Kiểm tra việc tuân thủ các yêu cầu về môi trường.

6. Tính ổn định khi vận hành ở chế độ khắc nghiệt.

Các thử nghiệm và thử nghiệm này được thực hiện trên một giá đỡ
đặc biệt. Đây là cơ hội duy nhất để giám sát sự tuân thủ của thiết bị với
tài liệu thiết kế và các yêu cầu.

Các thử nghiệm được thực hiện giúp xác định khả năng xói mòn,
ăn mòn, thiếu sót trong hoạt động của kim phun nhiên liệu cũng như
những thay đổi và hư hỏng khác trong quá trình sử dụng động cơ.

Đây là nhiệm vụ chính của các bài kiểm tra. Việc phát hiện sớm
các khiếm khuyết và sự cố có thể xảy ra giúp tăng độ tin cậy của động cơ
trong quá trình vận hành trong tương lai.
 Thử nghiệm động cơ máy bay là việc xác định bằng thực nghiệm
các đặc tính và tính chất của động cơ máy bay, hệ thống, bộ phận và cụm
lắp ráp của chúng để xác định sự tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật của chúng
hoặc để nghiên cứu thử nghiệm các quá trình xảy ra trong động cơ, các
thành phần và bộ phận ở quy mô đầy đủ hoặc mô hình của chúng . Kết
quả I. a. v.v. và các yếu tố của chúng trong quá trình phát triển, sản xuất
thử nghiệm và sản xuất hàng loạt, cũng như hoạt động là những chỉ số
chính về tình trạng kỹ thuật của chúng (ví dụ: khả năng hoạt động, hiệu
quả).
Các thử nghiệm có thể được phân loại theo mục tiêu cuối cùng và
tính tổng quát của hiện tượng đang được nghiên cứu. Theo mục tiêu cuối
cùng, họ phân biệt: các thử nghiệm để nghiên cứu các đặc tính chung của
động cơ, hệ thống, bộ phận và cụm lắp ráp của chúng; các cuộc thử
nghiệm thí điểm được thực hiện để tinh chỉnh các mẫu động cơ mới, hệ
thống, bộ phận và cụm lắp ráp của chúng cũng như để xác minh sự tuân
thủ của động cơ mới với các yêu cầu kỹ thuật; Các thử nghiệm tại nhà
máy của động cơ nối tiếp, được thực hiện nhằm mục đích chạy từng bộ
phận và gỡ lỗi động cơ, kiểm tra chất lượng sản xuất, lắp ráp và tuân thủ
các dữ liệu cơ bản của động cơ và các bộ phận của chúng theo các thông
số kỹ thuật đã được phê duyệt, để xác nhận chất lượng và khả năng sử
dụng của một lô động cơ, kiểm tra tính hiệu quả của các biện pháp được
phát triển để loại bỏ khuyết tật, được xác định trong quá trình sản xuất và
vận hành nối tiếp, tăng tuổi thọ sử dụng, v.v.
Dựa trên tính tổng quát của các hiện tượng đang nghiên cứu, chúng
được phân biệt: các thử nghiệm đặc biệt, ví dụ, bao gồm nghiên cứu các
đặc tính tốc độ độ cao, đo biến dạng và ghi rung của cánh rôto, đĩa, vỏ,
cánh dẫn hướng và các bộ phận động cơ khác trong điều kiện điều kiện
tải thực tế; xác định trường nhiệt độ khí và đo nhiệt độ của các bộ phận
kết cấu; kiểm tra hiệu suất quá trình làm việc trong buồng đốt chính và
buồng đốt phụ; kiểm tra dự trữ ổn định của máy nén và cửa nạp khí siêu
âm trong hệ thống nhà máy điện; nghiên cứu đặc tính khởi động của động
cơ, tiếng ồn của nó, v.v.
Ở Nga, các thử nghiệm này là bắt buộc trước khi thử nghiệm động
cơ cấp nhà nước; danh pháp và phạm vi của chúng được xác định bởi
chương trình thử nghiệm cấp nhà nước cho một động cơ cụ thể và Tiêu
chuẩn đủ điều kiện bay. Tùy thuộc vào yêu cầu, các thử nghiệm được
thực hiện cả trên các vị trí đóng và mở trên mặt đất (điều kiện: độ cao
bay H ≈0, số Mach M ∞ ≈0) và trên các vị trí đặc biệt trong điều kiện tốc
độ độ cao mô phỏng.
Việc thử nghiệm hệ thống động cơ đẩy trong hầm gió với luồng
không khí tự nhiên đang tới sẽ tạo ra các điều kiện bay thích hợp cho hoạt
động của tất cả các bộ phận của hệ thống động cơ (Hình 1, sơ đồ a ). Việc
thực hiện sơ đồ thử nghiệm như vậy đòi hỏi chi phí năng lượng và vật
liệu lớn (tổng lưu lượng không khí qua bệ G inΞ > 10G in.dv , trong
đó G in.dv là lưu lượng không khí qua động cơ). Đối với các hệ thống
đẩy quy mô đầy đủ với tốc độ dòng khí cao, nó cực kỳ hiếm khi được sử
dụng. Các phương pháp kinh tế hơn để thử nghiệm hệ thống đẩy và động
cơ trong điều kiện tốc độ cao mô phỏng trên các vị trí ở độ cao đã trở nên
phổ biến. Có thể mô phỏng đầy đủ nhất các điều kiện bay khi vận hành
động cơ có cửa hút gió của máy bay được thổi bởi luồng khí tới, nhiệt độ
trung bình T H∞ , áp suất p H∞ và tốc độ V H∞ (số Mach) bằng chuyến
bay giá trị (ở độ cao H ). Tại lối ra khỏi vòi phun, bên ngoài dòng khí
đang hoạt động, một chân không gần như chân không được tạo ra. Động
cơ được làm mát bằng không khí lấy từ cửa hút gió, như khi hệ thống
động lực hoạt động trong điều kiện tự nhiên (Hình 1, sơ đồ b ). Mô hình
điều kiện biên này hoàn toàn đảm bảo nhận dạng dòng chảy của tất cả các
quá trình bên trong động cơ trong quá trình thử nghiệm trên băng ghế và
trong quá trình vận hành trên máy bay. Chỉ có dòng chảy xung quanh
phần phía sau là không được mô phỏng. Lưu lượng không khí cần thiết
trong trường hợp này là G inΞ ≥3G in.d. Phương pháp mô phỏng điều
kiện bay đơn giản hơn và tiết kiệm hơn về mặt công nghệ ( G inΞ = 1,05-
1,1 G in.dv ) dựa trên thực tế là động cơ được thử nghiệm mà không có
cửa nạp khí của máy bay (Hình 1, sơ đồ trong). Một luồng không khí gần
như đồng đều có cùng giá trị trung bình của tổng áp suất và nhiệt độ (và
trong trường hợp đặc biệt, độ ẩm) được cung cấp cho đầu vào của máy
nén động cơ giống như luồng không khí ở đầu vào máy nén khi động cơ
hoạt động. hoạt động trên máy bay. Tại lối ra khỏi vòi phun, bên ngoài
dòng khí đang hoạt động, một chân không tương đương với chân không
được tạo ra. Các bề mặt bên ngoài của động cơ được rửa sạch bằng không
khí làm mát sao cho sự phân bổ nhiệt độ trên các thành và dòng nhiệt
tương ứng với các bề mặt tự nhiên. Với phương pháp thử nghiệm này, tất
cả các giá trị cục bộ và trung bình của các thông số không khí và khí
trong khoang làm việc, cũng như sự phân bố áp suất và nhiệt độ trên tất
cả các bề mặt của các bộ phận động cơ, cho đến ảnh hưởng của sự không
đồng đều và nhịp đập của động cơ. luồng không khí ở đầu vào và đầu ra
của động cơ sẽ bằng giá trị chuyến bay. Nếu ảnh hưởng của luồng không
khí không đều ở cửa vào là đáng kể, ví dụ, khi máy bay bay ở góc tấn lớn,
các thiết bị thủy lực được lắp đặt phía trước máy nén của động cơ được
thử nghiệm để đảm bảo phân phối các thông số không khí tương ứng với
chúng phân bố trong điều kiện tự nhiên.

II. CÁC LOẠI THỬ NGHIỆM ĐỘNG CƠ TRÊN THẾ GIỚI

Có nhiều loại thử nghiệm động cơ máy bay được khai thác trên thế giới.
Dưới đây là một số ví dụ:
1.Thử nghiệm động cơ turbofan: Các hãng sản xuất động cơ như
Rolls-Royce, Pratt & Whitney, General Electric và CFM International
thường thực hiện các loại thử nghiệm khác nhau trên động cơ turbofan
của họ. Các loại thử nghiệm bao gồm thử nghiệm mô hình trong phòng
thí nghiệm, thử nghiệm trên điều kiện môi trường thực tế và thử nghiệm
trên máy bay bay thử. Mục đích của các thử nghiệm này là đảm bảo hiệu
suất và sự an toàn của động cơ trước khi áp dụng vào các máy bay thực
tế.
2.Thử nghiệm động cơ turboprop: Các hãng sản xuất động cơ
tương tự như Pratt & Whitney Canada, General Electric và Rolls-Royce
cũng thực hiện các loại thử nghiệm trên động cơ turboprop của họ. Các
thử nghiệm này bao gồm kiểm tra tuabin, hệ thống động cơ và hiệu suất
tổng thể. Mục đích của thử nghiệm là đảm bảo động cơ hoạt động đúng
và đáng tin cậy trên các máy bay thuộc các phân khúc turboprop như máy
bay vận chuyển sân bay nhỏ và máy bay quân sự.
3.Thử nghiệm động cơ turbojet: Các công ty như General Electric,
Rolls-Royce và Pratt & Whitney tiếp tục thực hiện các loại thử nghiệm
trên động cơ turbojet. Các loại thử nghiệm bao gồm kiểm tra động cơ
trước khi lắp ráp trên máy bay, kiểm tra hiệu suất tổng thể và đặc điểm
bay. Thử nghiệm cũng đảm bảo rằng động cơ phù hợp với yêu cầu bay và
an toàn.
4.Thử nghiệm động cơ mới và công nghệ tiên tiến: Các hãng sản
xuất động cơ và tổ chức nghiên cứu cũng thực hiện các thử nghiệm động
cơ mới và công nghệ tiên tiến để nâng cao hiệu suất và tiết kiệm năng
lượng. Các loại thử nghiệm này bao gồm thử nghiệm mẫu mô hình, thử
nghiệm trên đất và thử nghiệm bay. Mục đích của các thử nghiệm này là
nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới để cải tiến động cơ máy bay
trong tương lai.

III. SO SÁNH CÁC LOẠI THỬ NGHIỆM ĐỘNG CƠ TRÊN

THẾ GIỚI VÀ VIỆT TRONG QUÁ TRÌNH KHAI THÁC SỬ
DỤNG
Trong quá trình khai thác và sử dụng động cơ máy bay, các loại thử
nghiệm động cơ có thể khác nhau tùy thuộc vào quốc gia và quy định của
từng tổ chức hàng không. Dưới đây là một so sánh giữa các loại thử
nghiệm động cơ máy bay phổ biến trên thế giới và tại Việt Nam:

Thử nghiệm động cơ trên mặt đất (Ground testing):

Trên thế giới: Trước khi được gắn lên máy bay, động cơ máy bay
thường trải qua các thử nghiệm trên mặt đất để đảm bảo hoạt động đúng
cách và an toàn. Thử nghiệm này bao gồm kiểm tra chức năng các hệ
thống, hiệu suất động cơ, khả năng khởi động, điều chỉnh, và kiểm tra các
hệ thống an toàn và bảo vệ.

Tại Việt Nam: Tại Việt Nam, các hãng hàng không và tổ chức hàng
không thường tiến hành thử nghiệm động cơ trên mặt đất theo các quy
định và tiêu chuẩn quốc tế. Các thử nghiệm này đảm bảo rằng động cơ
máy bay hoạt động đúng cách và đáp ứng các yêu cầu an toàn và hiệu
suất.

Thử nghiệm động cơ trên máy bay (Flight testing):

Trên thế giới: Sau khi thử nghiệm trên mặt đất, động cơ máy bay
thường trải qua các thử nghiệm trên máy bay thật để đánh giá hiệu suất và
hoạt động của động cơ trong điều kiện bay thực tế. Thử nghiệm này bao
gồm các chuyến bay kiểm tra với các thử nghiệm động cơ khác nhau để
đảm bảo đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật và an toàn.

Tại Việt Nam: Việt Nam không phải là một quốc gia sản xuất động
cơ máy bay, nhưng các hãng hàng không và tổ chức hàng không trong
nước có thể tiến hành thử nghiệm động cơ máy bay trước khi bắt đầu khai
thác. Thông thường, các thử nghiệm động cơ trên máy bay được tiến
hành bởi các nhà sản xuất động cơ và công ty dịch vụ kỹ thuật hàng
không chuyên nghiệp.
 KẾT LUẬN
Trong thời gian qua, được sự giúp đỡ của đồng chí giảng viên
chúng tôi đã hoàn thành thảo luận : “Nghiên cứu các loại thử nghiện động
cơ trên thế giới” theo đúng nội dung, yêu cầu đề ra. Thảo luận là sự kết
hợp giữa lý thuyết và trình bày trên cơ sở giải quyết các nội dung theo
một trình tự logic giúp cho quá trình học tập thuận lợi và dễ hiểu hơn.
Việc thực hiện thảo luận về các phương pháp thử nghiệm động cơ
đã tạo cơ hội cho chúng tôi có thể làm quen với việc vận dụng, tổng hợp
kiến thức đã được học tập, tích luỹ, kết hợp với tìm tòi, nghiên cứu tài
liệu các nội dung kiến thức; củng cố và nâng cao kỹ năng soạn thảo, trình
bày văn bản, thuyết minh. Đồng thời bài thảo luận giúp tôi rèn luyện tính
chủ động, sáng tạo nghiên cứu, giải quyết vấn đề trên cơ sở định hướng
của giảng viên hướng dẫn, phát triển phương pháp và kỹ năng nghiên cứu
khoa học cho bản thân, phục vụ cho hoạt động học tập, công tác sau này
sau này.
Tuy nhiên do thời gian có hạn, kiến thức của nhóm chưa được sâu
rộng nên đồ án có phần chưa được cụ thể, còn tồn tại những hạn chế và
thiếu sót nhất định. Kính mong các thầy và các đồng chí đóng góp ý kiến
để bài thảo luận của chúng tôi được hoàn thiện hơn, cũng như có thêm
nhiều kinh nghiệm để thực hiện các bài thảo luận môn học trong thời gian
tới. Cuối cùng, chúng tôi xin chân thành cảm ơn giảng viên bộ môn Máy
bay động cơ đã tận tình giúp đỡ chúng tôi hoàn thành thảo luận này.