Iraia Carballo

BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA
Naiara Labrador
MENDI PUNTAN, OXIGENO GUTXIREKIN
Iune Merino
Naia Orbea
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

AURKIBIDEA

SARRERA................................................................................................................................................................................. 2

KIROLAREN EZAUGARRIAK...........................................................................................................................................2

ARNASA NOLA HARTU?................................................................................................................................................... 3

BIHOTZA.................................................................................................................................................................................. 4

ERREKUPERAZIOA............................................................................................................................................................. 7

BIBLIOGRAFIA...................................................................................................................................................................... 7

1
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

SARRERA

Aztertuko dugun kasua mendi bat igotzean egiten dugun esfortzuan oinarrituta dago.
Hau da, mendi bat igotzerakoan, bihotzak nola funtzionatzen duen azalduko dugu, jakinda
baldintza moduan oxigeno kopuru oso txikia daukagula. Arnasa hartzeko egin beharreko
esfortzua ikusiko dugu hemen baita ere. Gero, egindako ekintzatik errekuperatzeko behar
dugun denborari erreparatuko diogu.

KIROLAREN EZAUGARRIAK

Mendia igo aurretik, mendizaleek normalean jaten dituzten elikagai batzuk izendatuko
ditugu haien momentuko egoera fisikoa hobeto ulertu ahal izateko. Elikagai hauek, mendia
igotzeko, indibiduoak, behar dituen energia beharrak asetuko dituzte.

Lehenengo eta behin, koipeak gutxitu beharko lirateke. Gure mantenugaien

proportzioa egokia bada, lehenik karbohidratoak erabiliko dira eta gero koipeak. Gure dieta
koipe ugarikoa bada, horiek erabiliko dira energia-iturri gisa, eta horrek errendimendu
txikiagoa emango digu, baita nekadura eta akidura azkarragoak ere.

2
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

Egia esan, gertatzen dena ez da oxigeno gutxiago dagoela. Airean dagoen gas horren
ehunekoa konstantea da atmosfera osoan: itsasoaren mailan edo mendien gailurretan, %
21ekoa da beti. Gertatzen dena da zenbat eta gorago igo, orduan eta aire-masa gutxiago
dugula buru gainean, eta, beraz, presio gutxiago, hau da, birikek behar duten indarra aire hori
trakean zehar xurgatu ahal izateko txikiagoa da.

Baldintza horietan, airea ez da ia biriketan sartzen, eta albeoloek ez dute behar duten
oxigenoa jasotzen. Gabezia horrek, pertsona askorentzat buruko mina, zorabioak, digestio
geldoa, goragalea eta baita takikardiak ere eragiten ditu, beraz, normalena oxigeno bonbonak
erabiltzea da.

ARNASA NOLA HARTU?

Arnasketa mendian ibilaldi bat egiten ari zaren bitartean, sakona eta abdominala izan
behar da. Diafragmarekin arnasa hartzea modurik eraginkorrena da. Lasaitzen zarenean,
oxigeno gehiago ematen dio gorputzari. Eskalada hasi aurretik arnasketa-erritmo kontziente
eta erregularra garatzean, errazagoa da eskaladan arnasketa-erritmo hori mantentzea, eta ez
duzu inolako arazorik izango.

3
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

Argazki honetan dagoen prozesua ez gertatzean edo prozesua eskasa izatean, odoleko
oxigeno maila baxua dela esan nahi du. Arnasa hartzeko zailtasuna eta aire falta eragin
ditzake (aire nahikoa arnastu ezin duenaren sentsazioa). Larruazalak, ezpainek eta azazkalek
kolore urdinxka izan dezakete. Karbono dioxidoaren maila altu batek arnasketa azkarra eta
nahasmena eragin ditzake.

BIHOTZAREN FUNTZIOA

4
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

Altuera handira igotzean, bihotzak minutu bakoitzean ponpatzen duen odol kopurua
handitzen du. Horretarako, taupada bakoitzean zerbait gehiago betetzen da eta minutu
bakoitzean taupadaka ari da.

Bihotz-erritmoa ezin da modu mugagabean handitu. Motor batek iraultza-muga

bateraino bakarrik igo daitekeen bezala, hautsi nahi ez badugu, era berean, gure bihotzak ere
baditu bere mugak eta mendira altuera handira igotzean, muga horietara heldu daiteke.

Horietako bat bere bentrikuluak odolez betetzeko behar duen denboragatik da:

 Minutuko 60 pultsazio inguru atsedenean taupadaka, taupada bakoitzak

segundo bat irauten du. Denbora horretan, bihotza bete eta odolez hustu
behar da.
 120 pultsaziotan, betetze- eta hustutze-ziklo bakoitzak segundo erdia baino
ez du. Eta 180ra, 33 ehunen segundo besterik ez ditugu taupada
bakoitzerako.

Hain garai laburrak izanik, une bat iristen da, non odola ez den gai bihotz-zuloetan
sartu eta zirkulatzeko, behar den kopuruan, eta, beraz, bihotz-maiztasuna handitzea, ez da
eraginkorra, ez baita odol gehiago ponpatzea lortzen, nahiz eta maizago taupaka egin.

Bihotz osasuntsuaren funtzionamendua zuzena da, batez ere adinaren eta generoaren
araberakoa, nahiz eta beste faktore batzuek eragina izan, batez ere kirol errendimendu handia
lortzen duten pertsonengan.

Emakume osasuntsu baten bihotzera irits daitekeen maiztasun teorikoa, urteetan 226
adin kentzen zaien kopurutik gertu egongo da.

Gizonaren adina Gehieneko maiztasun kadriakoa

10 216

20 206

30 196

5
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

40 186

50 176

60 166

70 156

80 146

90 136

100 126

Gizonen kasuan, formula pixka bat aldatzen da, adina 220ra geratzen baikara:

Gizonaren adina Gehieneko maiztasun kardiakoa

10 210

20 200

30 190

40 180

50 170

60 160

70 150

80 140

90 130

6
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

100 120

Balio horiek gutxi gorabeherakoak dira, adinaz gain, beste faktore batzuek neurri batean
alda ditzaketelako.

Guk aurkeztutako kasuan, presio txikia dagoenez, oxigeno gutxi sartzen da gure
baitan arnasketa bakoitzean, hori erregulatzeko, gure gorputzaren erreakzio naturala arnasa
arinago egitea da. Orduan, bihotzak taupadak azkarrago egingo ditu eta globulu gorri gehiago
sortuko dira odolaren oxigeno edukia mantentzeko eta ehunetara oxigenoa garraiatzen dela
bermatzeko.

ERREKUPERAZIOA

Geldialdietan, ur asko edateko aprobetxatu beharko dugu, gatz mineralekin, ahal bada,
eta digestio errazeko zerbait hartu, hala nola zerealak, eztia, txokolatea, galletak eta abar,
gure glukosa-mailak gehiegi jaitsi ez daitezen.

Ibilbidea amaitzerakoan, funtsezkoa da galdutako likidoak

berreskuratzea; horregatik, egokiena ura edo edari isotonikoak edatea da.
Ibilbidea egin eta bi ordu geroago, bazkari bat egitea komeni da, adibidez,
zopak, berriro hidratatuko gaituztenak, gero jarraitzeko, hala nola pasta,
patatak, arroza, etab. Fruta freskoa hartzea ere komeni da.

Denborarekin, organismoa altuera handiagotara egokitzen da (aklimatazioa),

arnasketa areagotuz eta globulu gorri gehiago sortuz (eritrozitoak), ehunetara oxigenoa
garraiatzeko eta beste egokitzapen batzuk eginez, horrela, gorputza errekuperatu egiten da.

7
 BIHOTZAREN FUNTZIONAMENDUA

BIBLIOGRAFIA

https://www.pasoclave.com/respiracion-escalada-tecnicas/

https://voltamontana.com/que-comer-antes-durante-y-despues-de-una-ruta-de-senderismo/

https://www.consumer.es/salud/como-afecta-la-altitud-a-tu-salud-pulmonar.html

https://www.msdmanuals.com/es-es/hogar/traumatismos-y-envenenamientos/mal-de-altura/
mal-de-altura

http://repebis.upch.edu.pe/articulos/rpc/v37n1/a5.pdf

https://www.infosalus.com/salud-investigacion/noticia-funcion-corazon-reduce-gran-altitud-
20180530075635.html

https://www.revespcardiol.org/es-efectos-exposicion-grandes-alturas-circulacion-articulo-
S0300893212004605