Lektury obowiązkowe:

● Jan Kochanowski, Fraszki – rodzaj: liryka gatunek: fraszka

● Jan Kochanowski Treny – rodzaj: liryka gatunek: tren
● Adam Mickiewicz Śmierć Pułkownika – rodzaj: mieszany gatunek: ballada
● Adam Mickiewicz Reduta Ordona – rodzaj: liryka gatunek: poemat opisowo-
refleksyjny
● Adam Mickiewicz Świtezianka – rodzaj: mieszany gatunek: ballada
● Adam Mickiewicz Dziady cz. II – rodzaj: dramat gatunek: dramat
romantyczny (nietypowy dramat)
● Adam Mickiewicz Pan Tadeusz – rodzaj: epika gatunek: epopeja narodowa
● Henryk Sienkiewicz Latarnik – rodzaj: epika gatunek: nowela
● Henryk Sienkiewicz Quo vadis – rodzaj: epika gatunek: powieść historyczna
● Juliusz Słowacki Balladyna – rodzaj: dramat gatunek: tragedia/dramat
romantyczny
● Aleksander Fredro Zemsta – rodzaj: dramat gatunek: komedia
● Antoine de Saint-Exupéry Mały książę – rodzaj: epika gatunek: opowiadanie
● Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec – rodzaj: epika gatunek: powieść
faktu

epika – obecność narratora, fabuła i opis świata przedstawionego, kilka wątków, duża
ilość bohaterów, najczęściej pisane prozą
liryka – osoba mówiąca w utworze: podmiot liryczny, pisane wierszem: podział na
wersy, często na strofy, obecność rytmu i rymów, nastrojowość, skupienie na
przeżyciach wewnętrznych p. lirycznego, duża ilość środków stylistycznych
dramat – podział na sceny i akty, brak osoby opowiadającej, podział na role i dialogi
oraz monologi, didaskalia, utwory przystosowane do wystawienia na scenie

Treny – cykl poświęcony Urszuli, zmarłej córce autora

Śmierć Pułkownika – utwór poświęcony bohaterce powstania listopadowego,
szlachciance litewskiej, Emilii Plater

Reduta Ordona – opis obrony reduty przez niewielki polski oddział pod dowództwem
Juliana Ordona przed armią carską (rosyjską); Polacy kontra Rosjanie – pierwsi
bardzo nieliczni, ale bronią się do ostatniego tchu, drudzy – liczni, bezmyślnie i
bezwzględnie wykonują polecenia cara; Ordon decyduje o wysadzeniu reduty.

Świtezianka – bohaterowie: Strzelec z boru i Świtezianka, nimfa wodna z jeziora

Świteź, podszywająca się z początku pod zwykłą dziewczynę.

Dziady cz. II – Zgromadzeni na obrzędzie dziadów (wywoływania zmarłych,

zbłąkanych dusz, w celu pomocy im) są Guślarz (przewodzi obrzędem), Starzec
(pomaga Guślarzowi), chór (ludność okoliczna). Przywołane duchy: duchy lekkie –
Józio i Rózia, duch pośredni – pasterka Zosia, duch najcięższy – Widmo Złego
Pana, na końcu, nie wzywane przez nikogo pojawia się Milczące Widmo.

Pan Tadeusz – dwa skłócone rody: Soplicowie (Tadeusz Soplica, Jacek Soplica,
Sędzia Soplica) i Horeszkowie (Stolnik Horeszko, Ewa Horeszkówna, Hrabia
Horeszko, Zosia Horeszkówna). Pozostali bohaterowie: Telimena, Gerwazy (sługa
Horeszków), Protazy (sługa Sopliców), Rejent, Asesor, Maciek z Dobrzyńca.

Balladyna – siostry: Balladyna i Alina, ich matka, wdowa, hrabia Kirkor, Pustelnik
(Popiel III), Kostryn (kochanek i pomocnik Balladyny), Goplana (nimfa wodna z
jeziora Gopło), Skierka i Chochlik (pomocnicy Goplany, leśne duszki), Grabiec,
pasterz Filon.
Latarnik – główny bohater: Skawiński, pozostali: mr Izaak Falconbridge, Johns
(strażnik portowy)

Quo vadis – Marek Winicjusz, Petroniusz, Ligia, Ursus, cesarz Neron, Chilon
Chilonides, Eunice, Akte, Poppea Sabina, Tygellin, Piotr apostoł, Paweł z Tarsu

Zemsta – główni bohaterowie: Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek. Bohaterowie

drugoplanowi: Józef Papkin, Klara, Wacław, Podstolina. Bohaterowie epizodyczni:
Dyndalski, Rózia

Mały Książę – główny bohater: Mały Książę, chłopiec, mieszkaniec asteroidy B612.
Narrator i bohater zarazem: Pilot, który awaryjnie ląduje na Saharze i tam poznaje
Małego Księcia. Mieszkańcy pozostałych planet/asteroid: Asteroida 325 – planeta
Króla, Asteroida 326 – Próżny, Asteroida 327 – Pijak, Asteroida 328 – Bankier,
Asteroida 329 – Latarnik, Asteroida 330 (z niej Mały Książę wyrusza na Ziemię) –
Geograf. Mieszkańcy Ziemi: Lis, Kwiat, Dróżnik, Sprzedawca i Wąż.

Kamienie na szaniec – główni bohaterowie: Rudy (Jan Bytnar), Zośka (Tadeusz

Zawadzki) i Alek (Aleksy Dawidowski).

Gramatyka:

Części mowy:

● odmienne:
- rzeczownik (kto? co?)
- czasownik (co robi?)
- przymiotnik (jaki?)
- liczebnik (ile?)
- zaimek
 ● nieodmienne:
- przysłówek (jak? gdzie? kiedy?)
- przyimek
- spójnik
- wykrzyknik
- partykuła

Przypadki rzeczownika:

Mianownik – kto? co?

Dopełniacz – kogo? czego?
Celownik – komu? czemu?
Biernik – kogo? co?
Narzędnik – z kim? z czym?
Miejscownik – o kim? o czym?
Wołacz – o!

Części zdania:

● podmiot – wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem, wykonawca czynności

● orzeczenie – wyrażone czasownikiem, czynność
● przydawka – określenie rzeczownika
● dopełnienie – wyrażone w przypadkach rzeczownika poza mianownikiem i
wołaczem, określa czasownik, dzielimy je na bliższe (jeśli po zmianie strony z
czynnej na bierną przyjmuje funkcję podmiotu) i dalsze (jeśli nie zmienia
funkcji)
● okolicznik – mówi o okolicznościach czynności, określa czasownik