SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

EPI DEPT. – FPH – UMP HCMC

1
1. Phaân bieät ñöôïc yù nghóa cuûa soá hieän maéc vaø
soá môùi maéc.
2. Löïa choïn vaø tính toaùn ñöôïc nhöõng soá ño
beänh traïng, töû vong thích hôïp cho moät
nghieân cöùu dòch teã hoïc.
3. Lyù giaûi ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng soá ño beänh
traïng trong moät nghieân cöùu dòch teã hoïc.

MỤC TIÊU
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG 2
• Để xác định sự lan truyền của bệnh → Đo
lường tần suất bệnh xuất hiện và tử vong
của bệnh

• RATES: How fast the disease is occurring in a

population

• PROPORTIONS: What fraction of the

population is affected
Ca mới mắc

Ca hiện mắc

Chết, khỏi bệnh, di dân

SỐ HIỆN MẮC (PREVALENCE: P)
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

5
• Tỷ lệ hiện đang bệnh

• Mức độ phổ biến và quy mô của bệnh

• Gánh nặng bệnh tật

• Tính từ khảo sát cắt ngang

• Tính tại một thời điểm hay trong một thời khoảng

• Phản ảnh nhu cầu chăm sóc và điều trị

SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
 Soá Hieän Maéc Thôøi Ñieåm

Soá beänh hieän coù taïi thôøi ñieåm

Daân soá cuøng thôøi ñieåm

 Soá hieän maéc thôøi khoaûng

Soá beänh hieän coù trong thôøi khoaûng

Daân soá trung bình giöõa thôøi khoaûng

SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG 7
 Ca 1
Ca 2
Ca 3
Ca 4
Ca 5

Ca 7 Ca 6
Kinh phí, nhaân söï cho naêm 2022
Ca 8
01.01.2021 31.12.2021
(120 ngöôøi) (100 ngöôøi)
P (01.01) = 3 / 120 = 25 / 1.000
P (31.12) = 4 / 100 = 40 / 1.000
SỐ HIỆN MẮC THỜI ĐIỂM
SỐ HIỆN MẮC 8
 Ca 1
Ca 2
Ca 3
Ca 4
Ca 5

Ca 7 Ca 6
Ca 8
01.01.2021 31.12.2021
(120 ngöôøi) (100 ngöôøi)

P (2021) = 7 / 110 = 63/1.000

SỐ HIỆN MẮC THỜI KHOẢNG

SỐ HIỆN MẮC 9
Thay đổi tử số:
• Tiêu chí chẩn đoán thay đổi, kỹ thuật tốt hơn
• Điều trị có hiệu quả
• Số bệnh mới tăng hay giảm
• Bệnh hồi phục hoặc tử vong nhanh chóng
• Số lượng lớn người khỏe đi vào hay ra khỏi
dân số

SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
Số hiện mắc cao?
• Khả năng sống còn cao
• Bệnh phổ biến
Số hiện mắc thấp?
• Tử vong nhanh
• Điều trị hiệu quả nhanh
• Số mới mắc thấp

THAY ĐỔI SỐ HIỆN MẮC

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
SỐ MỚI MẮC (INCIDENCE: I)
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

12
• Bệnh mới xuất hiện trong dân số nguy cơ trong một
khoảng thời gian

• Nghiên cứu đoàn hệ

• Đo lường sự xuất hiện của bệnh (nguy cơ)

• Thay đổi khi có sự thay đổi tình trạng quân bình của các
yếu tố gây bệnh

• Quan trọng trong tìm hiểu nguyên nhân

ĐẶC ĐIỂM
SỐ MỚI MẮC
• SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY:
- Daân soá nguy cô ñöôïc theo doõi trong moät
khoaûng thôøi gian xaùc ñònh
• TỶ SUẤT MỚI MẮC:
- Daân soá nguy cô khoâng ñöôïc theo doõi trong
moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh
Cummulative Incidence

Soá beänh môùi trong moät thôøi khoaûng

Soá ngöôøi coù töø ñaàu thôøi khoaûng

NGUY CƠ (Risk)

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG 15
Ngöôøi Naêm 1 Naêm 2 Naêm 3 Naêm 4 Naêm 5 Naêm 6
1 x
2 x
3 BỆNH
4 CHẾT
5
6 x
7
8
9 x
10
11 x
12

Nguy cô = 5 / 12 = 42% trong 6 naêm

16
 Nguy cô = 42% trong 6 naêm

 Lyù giaûi

 ÔÛ nhöõng ngöôøi chöa maéc beänh,

xaùc suaát ñeå maéc beänh trong
voøng 6 naêm laø 42%

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG 17
 Nhöõng ñieåm caàn löu yù

➢ Thôøi ñieåm khôûi beänh (beänh maïn tính)

➢ Thôøi khoaûng quan saùt (keùo daøi)

➢ Maãu soá (daân soá nguy cô)

➢ Thôøi gian – Ngöôøi (moãi caù nhaân)

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG 18
Incidence Density

Toång soá beänh môùi

Toång thôøi gian-ngöôøi nguy cô

TỶ SUẤT (Rate)

TỶ SUẤT MỚI MẮC

SỐ MỚI MẮC 19
• Thời gian nguy cơ: thời gian cá nhân còn
ở trong dân số và chưa mắc bệnh.
Ngöôøi Naêm 1 Naêm 2 Naêm 3 Naêm 4 Naêm 5 Naêm 6 t nguy cô
1 x 2,5
2 x 3,5
3
1,5
4 2,5
5 4,5
6 x 0,5
7 0,5
8 2,5
9 x 2,5
10 2,5
11 x 1,5
12 1,5

Tæ suaát = 5 ngöôøi / 26 ngöôøi-naêm = 192/1.000/ naêm

21
Tæ suaát = 5 ngöôøi / 26 ngöôøi-naêm
= 192/1.000/ naêm
 Lý giải: Hàng năm trong 1000 người
theo dõi, có 192 người không mắc bệnh X
mắc bệnh X

TỶ SUẤT MỚI MẮC

SỐ MỚI MẮC 22
• Lưu ý
• Thời gian nguy cơ: thời gian cá nhân còn ở trong
dân số và chưa mắc bệnh.
• Khó tính được chính xác thời gian nguy cơ của
từng cá nhân. → ước tính tổng thời gian nguy cơ

Khoảng thời gian quan sát x dân số

trung bình thời khoảng.

TỶ SUẤT MỚI MẮC

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
LIÊN QUAN HIỆN MẮC – MỚI MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
Beänh Suyeãn ôû Hoa Kyø
Tuoåi I haøng naêm P d (duration)
(naêm)
0–5 6 / 1.000 29/1.000 4,8
6 – 16 3 / 1.000 32/1.000 10,7
17 – 44 2 / 1.000 26/1.000 13,0
45 – 64 1 / 1.000 33/1.000 22,0
65+ 0 36/1.000 33,0
Chung 3 / 1.000 30/1.000 10,0
25
• Số hiện mắc tùy thuộc:
Số người bị bệnh trong quá khứ
Bệnh mạn tính? Bệnh cấp tính?
→ Thời gian bệnh.
Số mới mắc bệnh
• Số mới mắc cao → nguy cơ mắc bệnh cao.
• Số hiện mắc cao → có nguy cơ cao?

LIÊN QUAN HIỆN MẮC – MỚI MẮC

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
  P ~ I.d

 P=I.d

 d = thôøi gian trung bình cuûa beänh

LIÊN QUAN HIỆN MẮC – MỚI MẮC

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG 27
 KẾT LUẬN
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

29
Moâ Taû Beänh Traïng

 Tæ Leä Hieän Maéc

MỨC ĐỘ PHỔ BIẾN của bệnh

tại một thời điểm

 Tæ Suaát Môùi Maéc

NGUY CƠ MẮC BỆNH

trong moät thôøi khoaûng
30
Moâ Taû Beänh Traïng

 Tæ Leä Hieän Maéc

Hiện mắc thời điểm

Hiện mắc thời khoảng

31
Moâ Taû Beänh Traïng

 Tæ Suaát Môùi Maéc

Mới mắc tích lũy = Nguy cơ(Tæ Leä)

Thôøi khoaûng

Tỉ suất mới mắc (Tæ Suaát)

Ñôn vò = 1 / thôøi gian

32