CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ

SOÁT XUAÁT HUYEÁT DENGUE

TRẺ EM

ThS. BS Huỳnh Tiểu Niệm

ĐHYK Phạm Ngọc Thạch
BV Nhi Đồng 1
 NOÄI DUNG
I. ÑAÏI CÖÔNG
II. CÔ CHEÁ BEÄNH SINH
III. CHAÅN ÑOAÙN
IV. PHAÂN ÑOÄ
V. ÑIEÀU TRÒ SXH DENGUE
VI. PHOØNG NGÖØA
I. ÑAÏI CÖÔNG
 ÑAÏI CÖÔNG
➢ Beänh do virus DENGUE (Flavivirus)
➢ Coù 4 type : Den1, Den 2, Den 3, Den 4
Tất cả type đều gaây beänh naëng,töû vong
➢ Truyeàn töø ngöôøi beänh sang ngöôøi laønh
➢ TG truyeàn beänh: Muoãi Aedes aegypti
➢Beänh quanh naêm,nhieàu nhaát vaøo muøa möa
(tháng 7, 8, 9, 10 )
▪ Treû em (+++)vaø ngöôøi lôùn ,nhuõ nhi(5-10%)
▪ Bieán chöùng: xuaát huyeát, soác , suy taïng, töû
vong
 LƯU HÀNH
4 TÍP VI RÚT DENGUE, 1998-2017 TẠI VIỆT NAM

▪ Xuaát hieän type thay ñoåi theo vuøng ,thôøi ñieåm

▪ Sau ñoát beänh SXHD:
– Chæ taïo mieãn dòch 1 type ñaõ nhieãm
– Khoâng baûo veä type khaùc,
– Beänh laàn 2 coù theå naëng hôn
 Trung gian truyền bệnh

Aedes aegypti
(Infected Female Mosquito)
Sống đẻ trứng nước trong, muỗi đốt ban ngày
II. CÔ CHEÁ BEÄNH SINH
 CÔ CHEÁ BEÄNH SINH
Nhiễm virus Dengue
Nhieãm virus Dengue

Roái loaïn ñoâng maùu

Thất thoát huyết tương
Thaát thoaùt huyeát töông
RL đông máu
Cô
*Coâ đặc
ñaëc máu
maùu Sốcgiảm
Soác theå tích DIC
DIC Giảm TC
Giaûm TC Bệnh lý
Beänh lyù thaønh
maïch
*TDMP
TDMP
*Baùng buïng thể tích thành mạch
Báng bụng
Xuaát huyeát
Tử vong
Töû vong Xuất huyết
 THAÁT THOAÙT HUYEÁT TÖÔNG

❖  tính thaám thaønh maïch

❖  DTHC
❖  Proteine, Albumine
❖ Traøn dòch MP, traøn dòch MB
❖ Soác  theå tích
 Giai đọan nguy hiểm
(hết sốt)

TỐT SỐC
( khỏi bệnh) Lừ đừ
Sinh hoạt BT Không ,ít ăn uống
Đau bụng
Ăn uống BT
Tay chân lạnh
M/HA :BT M nhanh .nhẹ ,HA tụt kẹp
 DIEÃN TIEÁN 3 G/Ñ SXH

Sốt Nguy hiểm Hồi phục

Ngày
NGA
N độ
Y
Lâm sàng
 thể tích Sốc/XH Tái hấp thu/quá tải
Tổn thương cơ quan
Xét
nghiệm

Huyết Siêu vi
thanh
 CHAÅN ÑOAÙN
Tieâu chuaån  SXH Dengue
Nếu có sốt cùng 2 trong các DH sau:
Nôn ói
Đau đầu, đau hốc mắt, đau cơ khớp
Chấm, XH tự nhiên hoặc dấu dây thắt (+)
Cô đặc máu (Hct tăng)
Giảm tiểu cầu
Bất kỳ DH cảnh báo nào
 DAÁU HIEÄU LACET

KYÕ THUAÄT :
• HA taâm thu + taâm tröông / 2
• Giöõ HA / 5 phuùt
Ñoïc keát quaû 1 inch² (2,5 
2,5 =6.25 cm²)
KEÁT QUAÛ :
Lacet (+) ≥ 20 ban maùu
Gía trò tieân ñoaùn (+) 90%
 XEÙT NGHIEÄM SV
▪ 5 ngaøy ñaàu
-Phaân laäp SV, GÑ soát Caáy PCR
(95%) ñaéc tieàn ít Bv coù
-Tìm khaùng nguyeân NS1 (60-70%)
▪ Ngaøy 5-21 Huyeát thanh chaån ñoaùn
Elisa IGM (+):
+ Ngaøy soác : 60%
+ 1 ngaøy tröôùc soác 30 - 40%
+ 1 ngaøy sau soác 100%
IV. PHAÂN ÑOÄ
 PHAÂN ÑOÄ SXH (CUÕ)

SXH khoâng soác:

Ñoä I: Soát cao + Daáu daây thaét (+),
hoaëc baàm choã chích
Ñoä II: Ñoä I + XH töï nhieân
Soác SXH:
Ñoä III: M nhanh, HA keïp(<=2TD 10/8)
hoaëc tuït
Ñoä IV: M=0, HA= 0

4 ñoä ñeàu coù: Hct  , TC 

 PHAÂN ÑOÄ MÔÙI SXH
BYT 2011
Bệnh sốt xuất huyết Dengue được chia 3 mức độ
1SXH DENGUE
2 SXH coù DH caûnh baùo
3. SXH naëng
✓ Soác SXH :
- Soác SXH Dengue
- soác SXH Dengue naëng
✓ Xuaát huyeát naëng
✓ Suy taïng naëng
 1.CHAÅN ÑOAÙN SXH DENGUE
Tieâu chuaån  SXH Dengue (BYT 2019)
1. Sống/đi đến vùng có dịch
2. Sốt cao: ≤ 7 ngày và có 2 trong các DH sau:
▪ Buồn nôn, nôn
▪ Phát ban
▪ Đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt
▪ Xuất huyết da hoặc dấu hiệu dây thắt (+)
▪ Hct bình thường hoặc tăng
▪ Bạch cầu bình thường hoặc giảm
▪ Tiểu cầu bình thường hoặc giảm
DH
DẤUCAÛNH BAÙO
HIỆU CẢNH BÁO

2.GĐ 3.GĐ
nguy hoài
hieåm phuïc
2. SXH DENGUE CÓ DH CẢNH BÁO
 3. SOÁC SXH DENGUE
Daáu hieäu laâm saøng SXHD Keøm daáu
hieäu Soác
1.Tay chaân laïnh
2.Maïch nhanh nheï
3.Thời gian ñoå ñaày mao maïch >3 giaây
4.Huyeát aùp tuït ,keïp (≤ 25 mmHg)
5.Löø ñöø ,vaät vaõ ,kích thích
6.Tieåu ít
4 .SOÁC SXH DENGUE NAËNG

Maïch khoâng baét ñöôïc

HA khoâng ño ñöôïc
 5.XUAÁT HUYEÁT NAËNG

Chảy máu cam nặng cần nhét gạc

Rong kinh nặng

XH trong cơ và phần mềm, XH tiêu hóa,

XH nội tạng

Kèm theo Hct giảm hoặc sốc nặng hoặc

đông máu nội mạch lan tỏa
 6 .SUY TAÏNG NAËNG

Suy gan cấp AST, ALT > 1000

Suy thận cấp
Rối loạn tri giác ( SXH thể não )
Viêm cơ tim
Hội chứng Suy hô hấp cấp ARDS
V. ÑIEÀU TRÒ
 NGUYEÂN TAÉC ÑIEÀU TRÒ SXHD
1.Phaùt hieän soác sôùm

Nguyên
2.Ñieàu trò theo 3.Theo doõi
tắc điều
phaùc ñoà trị SXHD saùt

4.Xöû lyù tình huoáng

ñuùng
 ÑIEÀU TRÒ SXH DENGUE

SXH Dengue SXH Dengue SXH Dengue

coù DH caûnh baùo naëng

ÑT ngoaïi truù Nhaäp vieän Caáp cöùu

Hoài söùc
1. ÑIEÀU TRÒ SXH DENGUE
Haàu heát SXHD nheï→  ngoaïi truù
▪ Uoáng nhieàu nöôùc , ORS
▪ Dinh döôõng:BT
▪ Haï nhieät:
Para 10-15mg/kg/l
X 4 laàn

Khoâng ñöôïc duøng aspirin, Ibuprofen do

 HÖÔÙNG DAÃN BAØ MEÏ

❖ Caùch chaêm soùc taïi nhaø: aên, uoáng, haï soát

❖ Khaùm laïi ngay khi: oùi nhieàu, heát soát
nhöng ñöø, meät, laïnh chaân tay, xuaát huyeát…

❖ Khaùm laïi theo heïn: moãi ngaøy cho ñeán khi

heát soát lieân tuïc > 48 giôø (> N7)
2. SXH COÙ DAÁU HIEÄU CAÛNH BAÙO
❖ Nhaäp vieän
❖ Chæ ñònh truyeàn dòch khi :
- Khoâng uoáng ñöôïc
- Noân oùi nhieàu, đau bụng nhiều
- Coù Dh maát nöôùc
- Löø ñöø
- DTHC  cao (HA bình thöôøng, oån ñònh
❖ Dòch truyeàn L/R , NaCl 0,9%
 3. SXH NAËNG

❖ Soác
❖ Xuaát huyeát naëng
❖ Suy taïng naëng
3.1 SOÁC SXH Dengue
3.2.SOÁC SXH Dengue NAËNG
 CHÆ ÑÒNH ÑO CVP

1. Quùa taûi, nghi ngôø quaù taûi

2. Soác keùo daøi
3. Taùi soác
4. Soác keøm beänh lyù tim, phoåi, thaän
5. Soác ôû treû nhuõ nhi, beùo phì

Giöõ CVP : 12-15 CmH2O

 3.3 XUAÁT HUYEÁT NAËNG

❖ Truyeàn maùu
❖ Truyeàn tieåu caàu
❖ Truyeàn HT töôi ñoâng laïnh
 Tính cân nặng dựa theo hướng dẫn của CDC 2014
(khuyến cáo nên lựa chọn sử dụng khuyến cáo của
CDC 2014 để truyền dịch cho bệnh nhân SXHD dư cân,
béo phì):
 3.4 ÑIEÀU TRÒ SUY HOÂ HAÁP
NGUYEÂN NHAÂN SUY HOÂ HAÁP
1. Quá,tải phù phổi
2. Toan chuyeån hoùa naëng
3. Traøn dòch MP/MB löôïng
nhieàu (ALOB > 27 cmH20)
4. ARDS
5. SXHD thể não
 THÔÛ NCPAP/SXHD

Randomized Comparison of Oxygen Mask

Treatment vs.Nasal Continuous Positive Airway
Pressure in Dengue Shock Syndrome with Acute
Respiratory Failure
B. V. Cam,a D. T. Tuan,a L. Fonsmark,b
Nghieân cöùu 37 BN SXH – SHH naëng thaát baïi oxy
cannula
Keát luaän: NCPAP caûi thieän suy HH
Journal of Tropical Pediatrics Vol. 48 December 2002

Chæ ñònh NCPAP/SXHD: Thaát baïi oxy canulla, ARDS

 CHOÏC HUÙT MP/MB
▪ Nguy cô chaûy maùu
▪ TDMP-MB töï haáp thu ôû g/ñ hoài phuïc
▪ Chæ ñònh:
Suy hoâ haáp
keøm TD MP/MB nhieàu
Choïc daãn löu MB khi SHH
+ ALOB >27 cm H 2O
▪ Taùc duïng:
Giaûm tæ leä ñaët NKQ

PEI = A / B x 100
 3.5 Suy thận cấp
• Điều trị bảo tồn

• Chạy thận nhân tạo khi có chỉ định .

• Lọc máu liên tục :

➢suy thận cấp kèm HDH không ổn định

➢ hoặc suy đa tạng.

3.7 Tổn thương gan, suy gan cấp
• Hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn

• DThạ đường huyết, Giữ 80-120mg%

• Điều chỉnh RLDMáu

• Chống phù não, N -acetylcysteine

• Giảm amoniac máu: lactulose,metronidazol,

neomycin (gavage).

• Không dùng paracetamol ,LR

 THEO DOÕI
SXH khoâng soác Soác SXH
▪ LS 30 ph/ l ñeán
▪ DHST,CRT  4l / ng oån ñònh →  4l/ng

▪ Hct 1l / ng ▪ Hct: 3-4 l/ng,ñoåi loaïi

dòch, chuyeånduy trì
▪ YL dòch truyeàn < 6h
▪ Xuaát nhaäp
 CHÆ ÑÒNH XUAÁT VIEÄN

▪ Ra soác ít nhaát 3 ngaøy

▪ Heát soát >2ngaøy( khoâng thuoác haï

nhieät)

▪ Laâm saøng tốt

▪Theøm aên
▪ DTHC,TC trôû veå BT, oån ñònh.

▪Ban maùu hoài phuïc sau 7 ngaøy (+)

VI. PHOØNG NGÖØA
 PHOØNG NGÖØA

▪ Dieät muoãi, laêng quăng

▪ Traùnh muoãi ñoát
▪ Phoái hôïp y teá vaø coäng ñoàng
 VACCIN SXHD
Hieäu quaû treû > 9 tuoåâi so vôùi <9 tuoåi:
▪ Phoøng 66%/44%
▪ Giaûm nhaäp vieän 81% / 56%
▪ Giaûm SXHD naëng 93% / 67%
Naêm 2016 seõ TC vaccin SXHD
(50 US/lieàu) tieâm 3 muõi 0-6-12
caùch 6 thaùng
 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO CHÍNH
1. Höớùng daãn chaån ñoaùn, ñieàu trò SXH
Dengue – BYT 2019
2. Cẩm nang SXHD của BYT 2020
3. Dengue Guidelines for diagnosis,
treatment, prevention and control WHO
2009
4. Handbook for Clinical Management of
Dengue WHO 2012