REVIEWER IN GEREADPH ●DI NAKA SULAT

-HAYRO -ARTIFAK
TATLONG BAHAGI NG KASAYSAYAN NG -LABI -PASALITANG KASAYSAYAN
SANGKA PILIPINUHAN
PRIMARYANG BATIS
●MATANDANG KALIWANAGAN
●DILIM NG PANANAKOP -DATOS MULA SA NAKARAAN NA NILIKHA O
●MULING PAGLIWANAG ISINULAT NG MGA TAONG TUNAY NA
NAKARANAS O NAKASAKSI NG PANGYAYARI SA
KASAYSAYAN BILANG BUHAY AT BUONG NAKARAAN.
TALASTASAN
-MGA IMPORMASYON NA NAGGALING
●TASTAS- KALAS, LASLAS SA BAGAY O TAONG PINAG-UUSAPAN SA
●TALASTAS- ALAM, BATID, TALOS, TANTO, KASAYSAYAN.
UNAWA
●”AN”- SAMA-SAMA O MARAMIHAN ●ITO AY MGA DETALYE NA MISMO ANG TAONG
PINAG-UUSAPAN ANG NAGSABI O NAGBIGAY.
●ANG KASAYSAYAN AY KOLEKTIBONG PAG ALIS
O PAGKALAS SA LAYONG PAG-ALAM, MGA HALIMBAWA NG PRIMARYANG BATIS:
PAGBBATID NG ANUMANG PAKSA O KAISIPAN.
-ULAT PAMPAMAHALAAN
KASAYSAYAN -BATAS / ORDINANSA
-TALAMBUHAY
- ISANG SALAYSAY HINGGIL SA NAKARAAN NA -TALAARAWAN
MAY SAYSAY SA SINASAYSAYANG GRUPO NG -PAHAYAGAN
TAO O SALINLAHI. -BROADCAST MEDIA
-PATALASTAS
SAYSAY- KABULUHAN -LITRATO
LIKAS- NATURAL -KASAYSAYANG PASALITA
SALAYSAY- KUWNETO/PAGUULAT -ARTIFACT

●ANG PAG AARAL NG KASAYSAYAN AY LAGING

PARA SA BAYAN AT SANGKAPILIPINUHAN.
SEKONDARYANG BATIS

KALIKASAN NG KASAYSAYAN - PAHAYAG NG INTERPRETASYON, OPINYON,

KRITISISMO MULA SA MGA INDIBIDWAL O
●TAAL ●PINAGMULAN GRUPO O INSTITUSYON NA HINDI DIREKTANG
●PINAG UGATAN ●PINAGDAANAN NAKARANAS, NAKA OBSERBA, O NASALIKSIK SA
●PAROROONAN ISANG PAKSA O PENOMENO.

TATLONG SIKLO NG KASAYSAYAN ●KWENTO NG ISANG BAGAY, ARTIFACTS,

-SINAUNANG KASAYSAYAN RELICS, PANGYAYARI O SALAYSAY NA HANGO
-ISTORYANG KASAYSAYAN SA PRIMARYANG BATIS.
-BAGONG KASAYSAYAN
HALIMBAWA NG SEKONDARYANG BATIS:
TATLONG ELEMENTO NG KASAYSAYAN
-KAPANAHUNAN -DYARYO, MAGASIN KAGAYA NG EDITORIAL,
-KAPATIRAN KURO-KURONG TUDLING, SULAT PATNUGAT, AT
-TAO TSISMIS O TSIKA
-ENCYLOPEDIA
PANGANGALAP NG BATIS -TEKSBUK
-MANWAL AT GABAY NA AKLAT
●NAKASULAT -DIKSYONARYO AT TESORO
-GUNITA (MEMORY) -LIHAM -KRITISISMO,
-DOKUMENTO -KRONIKA -KOMENTARYO,
-TALAARAWAN -KASULATAN -SANAYSAY,
-SIPI MULA SA ORIHINAL NA PAHAYAG O PINAGLABANAN- GINANAP SA SAN JUAN
TEKSTO -NATALO SILA, DAHIL KULANG SILA SA MGA
-ABSTRAK ARMAS LABAN SA MGA KASTILA/SPANISH ARMY
-GAMIT SA PAGTUTURO GAYA NG
POWER POINT PRESENTATION THE TEJERO’S CONVENTION (MARSO 22, 1897
-SABI-SABI. SA IKA-2:00 NG HAPON)
-NAGTATAG NG BAGONG OPISYAL NG
PAMAHALAAN SA PANGUNGUNA NI BONIFACIO
THE REVOLT OF THE MASSES: THE BILANG PUNONG OPISYAL AT HENERAL
RECARTE BILANG SEKRETARYA.
STORY OF BONIFACIO AND THE NAGING RESULTA NG BAGONG OPISYAL:
KATIPUNAN PRESIDENT EMILIO AGUINALDO
VICE-PRESIDENT MARIANO TRIAS
ANDRES BONIFACIO CAPTAIN-GENERAL ARTEMIO RICARTE
BORN: NOBYEMBRE 30, 1863,TONDO, EMILIANO RIEGO DE
DIRECTOR OF WAR
MAYNILA. DIOS
-NAMATAY ANG KANYANG MGA MAGULANG DIRECTOR OF THE
ANDRES BONIFACIO
HABANG SIYA AY NASA KANYA INTERIOR
KABATAAN.
-NAGTITINDA SIYA NG MGA TUNGKOD AT "ANG ACTA DE TEJEROS" KUNG SAAN
MGA TAGAHANGA NG PAPEL UPANG IBINIBIGAY NILA ANG MGA DAHILAN PARA SA
SUPORTAHAN ANG KANYANG PAGTANGGI SA PAGTANGGAP NG MGA
MAGKAPATID. RESULTA NG INCONVENTION.
-DALAWANG BESES SIYANG NAGPAKASAL
NGUNIT WALANG ANAK. MAGDALO (LEADER: BALDOMERO
AGUINALDO)
KKK MAGDIWANG (LEADER: MARIANO ALVAREZ)
"KATAAS-TAASANG KAGALANG-GALANG NA
KATIPUNAN NG MGA ANAK NG BAYAN” DISYEMBRE 31- ASSEMBLY OF REVOLUTIONIST
WAS
BLOOD COMPACT HELD TO DECIDE WHETHER THE KATIPUNAN
-ANG BLOOD COMPACT AY ISANG SINAUNANG SHOULD REPLACE
RITWAL SA PILIPINAS NA GINAMIT UPANG I- ANOTHER FORMS OF REVOLUTIONARY
SEAL ANG ISANG PAGKAKAIBIGAN O MOVEMENT
KASUNDUAN, O UPANG PATUNAYAN ANG
ISANG KASUNDUAN. PUPUTULIN NG MGA CAVITE MUTINY -500 SUNDALO
MAGKAKONTRATANG PARTIDO ANG KANILANG ARSENAL- PAGAWAAN NG MGA ARMAS/BARIL
MGA KAMAY AT IBUBUHOS ANG KANILANG
DUGO SA ISANG TASANG PUNO NG LIKIDO, ANG MGA HULING ORAS NI RIZAL
TULAD NG ALAK, AT INUMIN ANG
PINAGHALONG . DISYEMBRE 28, 1896- NAPAGPASYAHANG
BIBITAYIN SI RIZAL NG MUSKETRY O
MIGUEL LÓPEZ DE LEGAZPI AT DATU SIKATUNA PAGBABARIL; SI GOBERNADOR-HENERAL
-UNANG BLOOD COMPACT (1565) CAMILLO POLAVIEJA ANG NAGPATIBAY NG
-BLOOD COMPACT o SANDUGO HATOL.

1896-1898 DISYEMBRE 29, 1896- BINASA KAY RIZAL ANG

-PATULOY NA PAMBANSA
PAKIKIBAKA NG SAMBAYANANG PILIPINO
LABAN SA ISANG OPENSIBA
PAMAHALAAN NG ESPANYA UPANG MAKAMIT
ANG HUSTISYA AT KALAYAAN.
AGOSTO 23,1896- SIGAW SA BALINTAWAK
-NAKIBAHAGI ANG MGA REBOLUSYONARYO SA
MALAWAKANG PAGPUNIT NG MGA SEDULA
HATOL SA KANIYANG KAMATAYAN.
PADRE MIGUEL SADERRA MATA (REKTOR NG
ATENEO MUNICIPAL) PADRE LUIS VIZA,
HESWITANG GURO- ANG MGA UNANG
BUMISITA KAY RIZAL SA KAPILYA.
TENYENTE JOSE TAVIEL DE ANDRADE-
TAGAPAGTANGGOL NI RIZAL NA
 PINASALAMATAN DAHIL SA KANYANG
PAGLILINGKOD.
PADRE FEDERICO FAURO- ANG NAGSABI KAY
RIZAL NA SIYA AY MAPUPUGUTAN NG ULO
DAHIL SA KANYANG NOBELANG
PINAMAGATANG NOLI ME TANGERE NA
TUMATALAKAY SA TALIWAS NA PAMAMAHALA
NG MGA KASTILA SA BAYANG PILIPINAS.
● DUMALAW ANG INA NI RIZAL NA SI TEODORA
ALONZO SA HULING PAGKAKATAON.
SINAMAHAN SIYA NG ANAK NIYANG SI
TRINIDAD MERCADO.
MGA PAG MAMAY-ARI NI RIZAL NA KANYANG
IBINIGAY
NARCISA – UPUANG KAHOY
ANGELICA, PAMANGKIN – PANYO
MAURICIO, PAMANGKIN – SINTURON, RELO,
AT KADENA
TRINIDAD – LAMPARANG MAY "MI ULTIMO
ADIOS"
DECEMBER 30, 1896- DINALA SI RIZAL SA
PAGBIBITAYAN SA KANIYA MULA SA FORT
SANTIAGO
OSPITAL NG SAN JUAN DE DIOS - DITO IDINALA
ANG KATAWAN NI RIZAL PAGTAPOS NG
PAGBITAY SA KANYA.
LIWASANG PACO- NATUKLASAN NI NARCISA
NA DITO INILIBING ANG PUNTOD NI RIZAL.
AGOSTO 17, 1898- HINUKAY ANG MGA LABI NI
RIZAL AT DINALA SA TAHANAN NG PAMILYANG
RIZAL SA BINONDO.
DISYEMBRE 30, 1912- ISANG SEREMONYANG
MARINGAL ANG GINANAP UPANG ILIBING SA
ANG MGA LABI SA ILALIM NG BANTAYOG NA
ALAY SA ALAALA NI RIZAL.
RETRAKSIYON
-ANG PAGBAWI,PAGTANGI O PAGTATAWA SA
NAUNANG SINABI O SA KAHIT ANONG AKSYON
NA NAGPAPAHAYAG NG PAGBABAGO NG
SALOOBIN NG TAONG NAG BITIW O GUMAWA
NITO.
MGA BERSYON NG RETRAKSYON
MAYROONG HIGIT KUMULANG NA APAT NA
BERSYON ITO:
●INILABAS NG LA VOZ ESPAÑOLA AT DIARO DE
MANILA (DEC 30, 1896)
●ANG ORGINAL TEXT' AY NATAGPUAN SA
ARCHDIOCESAN ARCHIVES (MAY 18, 1935) -FR.
MANUEL GARCIA
● GALING KAY FR. BALAGUER NA AYON SA
KANYA AY NAKATANGGAP SIYA NG EKSAKTONG
KOPYA' NA MAY PIRMA NI RIZAL
●MATATAGPUAN NOONG ARAW NG
PAGKAMATAY NI RIZAL SA EL IMPARCIAL
MGA NAGSASABING HINDI TOTOO ANG
PAGRERETRACT NI RIZAL:
●SULAT NI RIZAL KAY BLUMENTRITT (PARIS
1890)
●TRINING
●RICARDO PASCUAL
●RAFAEL PALMA (FORMER PRESIDENT OF UP
AND A MASON)
●FRANK LAUBACH (A PROTESTANT MINISTER)
●AUSTIN COATES (BRITISH WRITER)
●RICARDO MANAPAT (DIRECTOR OF THE
NATIONAL ARCHIVES)
MGA NAGSASABING TOTOO ANG
PAGRERETRACT NI RIZAL:
●JOSEPHINE BRACKEN
●NICK JOAQUIN, NICOLAS ZAFRA, LEON MARIA
GUERRERO III, GREGORIO ZAIDE,GUILLERMO
GOMEZ RIVERA, AMBETH OCAMPO, JOHN
SCHUMACHER, ANTONIO MOLINA, PAUL
DUMOL, AND AUTIN CRAIG (PROMINENT
PHILIPPINE HISTORIANS)
●TEODORO KALAW (EKSPERTO SA MGA SULAT
NI RIZAL, ISANG MASON)
●H. OTLEY BEYER AT DR JOSE DEL ROSARIO
(HANDWRITING EXPERTS)
THE PHILIPPINE REPUBLIC
MAY 24, 1898 -PAGTATATAG NG DICTATORIAL
GOVERNMENT
JUNE 12 1898- DEKLARASYON NG KALAYAAN/
INDEPENDENCE DAY
AMBROSIO RIANZARES BAUTISTA (DECEMBER
7, 1830-DECEMBER 4, 1903)
-ALSO KNOWN AS DON BOSYONG, WAS A
LAWYER AND AUTHOR OF THE DECLARATION
OF PHILIPPINE INDEPENDENCE.
JUNE 12, 1898- THE PHILIPPINE DECLARATION
OF INDEPENDENCE WAS PROCLAIMED IN
CAVITE EL VIEJO (PRESENT DAY – KAWIT
CAVITE.)

1896- THE PHILIPPINE REVOLUTION BEGAN. 1. SAYSAY- SULING SALITA NG KASAYSAYAN

EVENTUALLY, THE SPANISH SIGNED AN 2. MARAMI ANG NAKAKAALAM NG
AGREEMENT WITH THE REVOLUTIONARIES. LENGGWAHE
3. PAGKIKILAW
MAY 1 1898- THE UNITED STATES DEFEATED 4. THEY BRING PULUTAN
THE SPANISH IN THE BATTLE OF MANILA BAY 5. CIVILIZATION
6. USE FOR RITUALS
JUNE 12, 1898 BETWEEN FOUR AND FIVE IN 7. SIMILARITY; JAR
THE AFTERNOON 8. ADAPTATION
-INDEPENDENCE WAS PROCLAIMED ON IN 9. ORIGINAL PEOPLE
CAVITE AT THE ANCESTRAL HOME OF GENERAL 10. LAGUNA COPPER
EMILIO AGUINALDO
KARTILYA
1. KABUHAYAN
1964 – PRESIDENT DIOSDADO MACAPAGAL 2. PAGPIPINTA SA SARILI
SIGNED INTO LAW REPUBLIC ACT NO. 4166 3. KABANALAN
DESIGNATING JUNE 12 AS THE COUNTRY’S 4. PAGKAPANTAY-PANTAY SA MATA NG DIYOS
INDEPENDENCE DAY. 5. PAGPPAAHALAGA/PAGPAPAKUMBABA
6. WORD OF HONOR
AUGUST 1898 7. TIME IS GOLD
-NAGSIMULA NG ISANG REBOLUSYON UPANG 8. IPAGTANGGOL ANG MGA INAAPI
MAIBALIK ANG KALAYAAN AT SOBERANYA NG 9. VALUE YOUR WORDS
MGA PILIPINONG BINAWIAN NG ESPANYA. 10. FATHER- LEAD TO FMAILY VALUES
LOVE YOUR PARTNER/ CHOOSE WISELY
MALOLOS REPUBLIC KNOWN AS THE FIRST 11. LOVE YOUR WIFE
PHILIPPINE REPUBLIC 12. DO NOT DO WHAT YOU DID NOT WANT TO
ESTABLISHED ON JANUARY 23, 1899 DO WITH YOU - CONFUSIUS
GEN. EMILIO AGUINALDO 13. PATRIOTISM/ NATIONALISM/ YOU ARE
- FIRST PHILIPPINE PRESIDENT WORTH IT
-LASTED ONLY FOR 2 YEARS LUMINGON SA PINANGGALINGAN
14. KARTILYA; KUNG MASUSUNOD ANG
JUNE TO SEPTEMBER 1898 - FIRST NATIONAL PILIPINAS AY UUNALD AT MAGKAKAROON NG
ELECTION FOR REVOLUTIONARY CONGRESS KAAYUSAN.
SEPTEMBER 1898 - DEMOCRATRIC
CONSTITUTION
JANUARY 1899 - NEW CONSTITUTION KNOW
AS MALOLOS CONSTITUTION OR LA
CONSTITUCION POLITICA DE 1899
DECEMBER 1898, SPAIN SOLD PHILIPPINES TO
UNITED STATES
FEBRUARY 1899 - PHILIPPINE-AMERICAN WAR
1901 - FIRST PHILIPPINE REPUBLIC ENDED