EM1121

ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

• %40 Vize
• %60 Final
• Toplam 14 Hafta (28 Ders Saati)
• Devamsızlık Oranı (%30)=8 Ders Saati

Dr. Öğr. Üyesi Burçin ÖZKAYA

1
Mühendis Nedir?
■ İnsanların ihtiyaçlarına yönelik aletlerin üretilmesinde teknik bilgi ve matematiği kullanarak
hesaplamalar yapan, özel programlarla sistem geliştiren kişiye mühendis denir.

■ Mühendis insanların ve toplumun sorunlarına, ihtiyaçlarına teknik çözümler sunan, bilimsel

yöntemlerle düşünen ve çalışan kişidir.

■ Modern anlamda mühendis, bilim insanlarının ürettiği teorik bilgiyi teknisyen ve ustaların
uygulayabileceği pratik bilgiye dönüştüren kişidir.

2
Etik Nedir?

■ Etik, insanın kendi şahsına ve diğer insanların kişiliklerine karşı iyi davranması, genel bir anlatımla,
iyiliğe varılması için kendini uymaya zorunlu hissettiği manevi ve ruhsal görevler ve bunlara ilişkin
kurallardır.

■ Etik, bazen “etik ve adap” bazen de “genel adap” terimi ile ifade edilmektedir.

■ Başka bir tanıma göre; etik, insan ilişkilerinde, toplumsal, kültürel, siyasi, ekonomik, hukuki,
bilimsel, teknolojik vb. tüm alanlarda insanın tutum, davranış, eylem ve kararlarında belirleyici
olan, hiç kimsenin dışında kalamayacağı, kaçınamayacağı ilke ve değerler bütünüdür. Yani etik, bir
standartlar bilimidir [1].

3
Mühendislik Etiği Nedir?
■ Mühendislik bir yönetme biçimidir veya yöntemin kendisidir. Mühendislik yönetimi ve yöntemi de mesleki
kavrayışa, yüklediği kamusal sorumluluğa ve bunların ortaya çıkardığı etik değerler ile davranışlara uygun
olmalıdır.

■ Dünya Mühendisler Birliği’nin 5 Ekim 1977’ de yapılan toplantısında, mühendislik etiği şöyle belirtilmiştir:
“Mühendisler, mühendislik mesleğinin, doğruluğunu, onurunu ve değerini, insanların rahat yaşaması için bilgi
ve becerilerini kullanarak, dürüst ve tarafsız olarak halka ve kendi işlerine sadakatle hizmet ederek, kendi
disiplinlerinin mesleki ve teknik saygınlığını arttırmaya çalışarak yüceltir ve geliştirirler” [1].

4
■ Mühendislik Etiği İlkeleri

1. Mühendisler, mesleki görevlerini yerine getirirken, toplumun güvenliğini, sağlığını ve refahını en önde
tutacaklardır.

2. Mühendisler, sadece kendi uzmanlık alanlarındaki hizmetleri vermelidirler.

3. Mühendisler, yalnızca objektif ve gerçek resmi raporlar yayınlayacaklardır.

4. Mühendisler, mesleki konularda, her işveren veya müşteri için güvenilir bir vekil olarak davranacaklar
ve çıkar çatışmalarından kaçınacaklardır.

5. Mühendisler, hizmetlerinin geçerliliği konusunda mesleki itibarlarını oluşturacak ve diğerleriyle haksız

rekabete girmeyecektir.

6. Mühendisler, mesleki doğruluğunu, onurunu ve değerini yüceltmek ve geliştirmek için çalışacaklardır.

7. Mühendisler, mesleki gelişmelerini kendi kariyerleriyle devam ettirecekler ve kendi kontrolleri altındaki
mühendislerin mesleki gelişimi için olanak sağlayacaklardır
5
Elektrik Mühendisi Çalışma Alanları?
■ Elektrik mühendisi elektriğin her türlü uygulamasıyla ilgilenen kişidir.

■ Elektrik mühendisi, elektriğin olduğu her yerde vardır.

■ Elektrik Mühendisi çalışma alanları;

o Kamu kurum ve kuruşları (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
(BTK) ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı)

o Özel kurumlar (Savunma ve havacılık, haberleşme ve medya, enerji ve otomotiv sektörü, sağlık, beyaz eşya, yazılım
ve bilişim sektörleri)

o Elektrik üretimi yapan elektrik santralleri

o Taahhüt işi yapan veya mühendislik hizmeti veren ofisler

o İnşaat sektörü

o Elektrik malzemesi ve elektrik panosu üreten fabrikalar veya satışını yapan satış ofisler

o ….

6
Elektrik Mühendislerinin İmza Yetkisi
■ "İMZA YETKİSİ" bir mühendisin yaptığı işin yada sunduğu hizmetin sorumluluklarını üstlenmesidir.

■ Mühendislik mesleği insan odaklı bir meslek olduğundan, mühendislik hizmetleri de doğrudan insanları etkiler.
Bu nedenle bir projeye veya sözleşmeye imza atmak demek "ben öğrendiğim bilgilerle bu işi yapmaktayım ve
bu işin bilime, teknolojiye ve ilgili mevzuatına uygunluğunu onaylıyor, sorumluluklarını alıyorum" demektir.

■ Piyasada imza yetkisi olarak bilinen uygulamanın adı Serbest Müşavir Mühendislik yani SMM hizmetidir.

7
■ Elektrik Mühendisleri 3 tür SMM belgesi (ya da genel adıyla imza yetkisi) alabilirler:

Asansör SMM belgesi: Asansör hizmetlerinin yapılabilmesi için gereklidir. Bu belgeyi hiçbir önkoşul, ders şartı

aranmadan tüm "Elektrik", "Elektrik-Elektronik", "Elektrik ve Elektronik", "Elektronik", "Elektronik ve

Haberleşme" Mühendisleri alabilir.

Elektrik 1 kV Altı Tesisler için SMM Belgesi: Bu belge ile 1000 V altındaki gerilimdeki projeler sözleşmeler

imzalanabilir. Örnek: İç tesisat projeleri, topraklama ölçümleri, danışmanlık, müşavirlik hizmetleri. Bu belgeyi

hiçbir önkoşul, ders şartı aranmadan tüm "Elektrik", "Elektrik-Elektronik", "Elektrik ve Elektronik", "Elektronik",

"Elektronik ve Haberleşme" Mühendisleri alabilir.

8
Elektrik 1 kV Altı ve Üstü SMM Belgesi: Bu belge ile Elektrik Mühendisliği hizmetlerine ait her türlü proje,

sözleşme ve danışmanlık, müşavirlik hizmetleri yapılabilir.

Elektrik Mühendisleri ile yüksek mühendislerine Elektrik 1kV üstü ve 1kV altı tesisler SMM belgesi

düzenlenir.

Elektrik-Elektronik mühendislerinin Elektrik 1kV üstü ve 1kV altı tesisler SMM belgesi talep etmeleri halinde; bu

belgenin verilebilmesi için transkript istenir. Elektrik-elektronik mühendislerinin transkriptinde "elektrik

makineleri", " iletim sistemleri", " dağıtım sistemleri", " güç sistemleri", " enerji sistemleri", " elektrik tesisleri", "

koruma", "yüksek gerilim tekniği" veya bu derslerle aynı içerikte olup, farklı isimler altında olan derslerden en az

üçünün bulunması durumunda elektrik-elektronik mühendislerine Elektrik 1kV üstü ve 1kV altı tesisler SMM

belgesi, düzenlenir”

9
Alçak Gerilim, Orta Gerilim ve Yüksek Gerilim

■ Alçak gerilim şebekeleri (0 - 1 kV arası)

■ Orta gerilim şebekeleri (1kV - 35kV arası)

■ Yüksek gerilim şebekeleri (35kV – 154kV arası)

■ Çok yüksek gerilim şebekeleri (154kV ve üzeri)

10
Enerji Üretimi, İletimi ve Dağıtımı

■ Elektrik güç sistemleri üç ana kategoriye ayrılabilir: üretim, iletim ve dağıtım. Yeterlilik açısından bu
kategorilerin her biri farklı voltaj seviyelerinde çalıştırılır.

■ Elektrik üretimi, o üretim tipi için en verimli olan üretim gerilimine göre gerçekleştirilir.

■ Daha sonra genellikle iletim için Ekstra (Aşırı) Yüksek Voltaj (EHV) seviyesine yükseltilir ve bu seviye alt
iletimde Yüksek Voltaj (HV) seviyesine iner.

■ Enerji dağıtım alanına (enerjinin endüstriyel, ticari veya evsel tüketicilere dağıtıldığı yere) ulaştığında,
Yüksek Gerilim seviyesi dağıtım için tekrar Orta Gerilim (OG) seviyesine düşürülür.

■ Son olarak yük noktası bir ev veya ticari tüketici ise Orta Gerilim, Alçak Gerilim (AG) seviyesine düşürülür
ve tüketicilere ulaştırılır. Orta Gerilim sistemleri, genellikle iletim (YG) ve Alçak Gerilim kademeleri
arasındaki bağlantı olduklarından, tüm elektrik şebekesinin dolaşım sistemi olarak düşünülebilir.

11
Elektrik Evimize Nasıl Gelir?

12
Kaynaklar

[1] https://www.emo.org.tr/ekler/9d3d7800304002c_ek.pdf

[2] https://web.itu.edu.tr/mustafadogan/kon101/etikmd.pdf

13