 Perfaqesimi I Shqiperise ne arenen Nderkombetare nga viti 1912-2023.

Perfaqësimi i Shqipërisë në arenën ndërkombëtare nga viti 1912 deri në 2023 ka kaluar nëpër një sërë
zhvillimesh të rëndësishme politike, ekonomike dhe sociale. Këtu janë disa momente kyçe të historisë
së Shqipërisë në këtë periudhë:
1. Pavarësia (1912): Shqipëria shpalli pavarësinë nga Perandoria Osmane më 28 nëntor 1912. Kjo ka
ndodhur pas Luftës së Parë Ballkanike, e cila çoi në shpërthimin e Luftës së Dytë Ballkanike.
Konferenca e Ambasadorëve në Londër njohu pavarësinë e Shqipërisë më 17 dhjetor 1912.
2. Lufta e Parë Botërore dhe Konferenca e Paqes në Paris (1914-1919): Shqipëria u përfshi në
Luftën e Parë Botërore dhe u prek nga ndryshimet territoriale në Ballkan. Pas konferencës së paqes në
Paris në vitin 1919, Shqipëria u njoh si një shtet i pavarur.
3. Lufta e Dytë Botërore dhe periudha komuniste (1939-1992): Shqipëria u pushtua nga forcat
italiane në vitin 1939 dhe më pas nga forcat gjermane. Pas Luftës së Dytë Botërore, Shqipëria kaloi
nën sundimin komunist me Enver Hoxhën si kreu i shtetit. Kjo ka ndikuar thellësisht në marrëdhëniet
ndërkombëtare të vendit.
4. Rënja e komunizmit dhe periudha pas viteve '90: Pas rënies së komunizmit në vitin 1992,
Shqipëria hyri në një periudhë tranzicioni dhe filloi të zhvillojë marrëdhëniet e saj me vendet e tjera
dhe organizatat ndërkombëtare. Ajo aplikoi për anëtarësimin në Bashkimin Evropian dhe NATO.
5. Anëtarësimi në NATO (2009): Shqipëria bëri kërkesën për anëtarësim në NATO dhe u bë anëtare
e plotë në vitin 2009. Kjo ka shërbyer si një hap i rëndësishëm në integrimin e vendit në strukturat
ndërkombëtare të sigurisë.
6. Aspirata për Anëtarësim në BE: Shqipëria ka shfaqur interes dhe ka depozituar kërkesën për
anëtarësim në Bashkimin Evropian. Procesi i anëtarësimit është ende në zhvillim, me shqetësime dhe
sfida të ndryshme në rrugën drejt integrimit evropian.
7. Rol në rajon: Shqipëria ka luajtur një rol të rëndësishëm në promovimin e paqes dhe stabilitetit në
rajonin e Ballkanit Perëndimor. Ka pasuar bashkëpunim me vendet fqinje dhe ka angazhuar në shumë
iniciativa rajonale dhe ndërkombëtare.
8. Reforma dhe zhvillimi ekonomik: Pas periudhës së tranzicionit, Shqipëria ka përjetuar reforma në
shumë fusha, përfshirë drejtësinë, administratën publike dhe sistemin financiar. Ka përpjekur të
zhvillojë një ekonomi të qëndrueshme dhe ka pasuar hapat drejt modernizimit.
Në përgjithësi, roli i Shqipërisë në arenën ndërkombëtare nga viti 1912 deri në 2023 ka shfaqur
zhvillime dhe transformime të mëdha, duke e bërë atë një aktor të rëndësishëm në Ballkanin
Perëndimor dhe në skenën ndërkombëtare në përgjithësi.



  Mbrojtja e interesave kombetare.
Për të mbrojtur interesat kombëtare, një shtet, përfshirë Shqipërinë, mund të ndërmarrë një sërë hapa
dhe strategjish në fushën e politikës së jashtme, sigurisë, ekonomisë dhe marrëdhënieve
ndërkombëtare. Këtu janë disa aspekte të përfshira në qëllimin e mbrojtjes së interesave kombëtare
nga ana e Shqipërisë:

 Siguria Kombëtare: Mbrojtja e kufijve dhe sigurisë së territorit është një prej qëllimeve
kryesore për shumicën e vendeve. Shqipëria ka investuar në forcën e saj ushtarake dhe ka
bashkëpunuar me partnerët ndërkombëtarë, sidomos në kuadër të NATO-s, për të siguruar
mbrojtje kolektive.
 Diplomacia: Diplomacia është një mjet i rëndësishëm për të mbrojtur interesat kombëtare.
Shqipëria ka përdorur diplomacinë për të negociuar marrëveshje të ndryshme, për të
promovuar imazhin e saj në arenën ndërkombëtare dhe për të siguruar mbështetje për qëllimet
e saj.
 Bashkëpunimi Rajonal dhe Ndërkombëtar: Për të mbrojtur interesat kombëtare, është e
rëndësishme të kultivohen marrëdhënie të mira me vendet fqinje dhe të zhvillohet
bashkëpunim ekonomik dhe politik. Ndërkohë, pjesëmarrja aktive në organizata
ndërkombëtare ofron një platformë për të ndikuar në vendime dhe politika që mund të kenë
ndikim në Shqipëri.
 Politika Ekonomike dhe Tregtare: Sigurimi i një ekonomie të qëndrueshme dhe
konkurruese është një pjesë e rëndësishme e mbrojtjes së interesave kombëtare. Shqipëria
mund të promovojë politika tregtare që përmirësojnë qasjen në tregjet ndërkombëtare dhe
rritin investimet në vend.
 Diplomaci Kulturale dhe Publike: Promovimi i kulturës dhe imazhit të Shqipërisë në botë
mund të ndihmojë në rritjen e mbështetjes ndërkombëtare dhe në krijimin e një imazhi pozitiv
për vendin. Kjo mund të përfshijë promovimin e gjuhës, kulturës, dhe vlerave të përbashkëta.
 Ndihma Ndërkombëtare dhe Bashkëpunimi Zhvillimor: Shqipëria mund të ofrojë ndihmë
dhe bashkëpunim në nivel ndërkombëtar në fusha të tilla si ndihma humanitare, zhvillimi
ekonomik dhe siguria globale. Kjo mund të ndihmojë në rritjen e pozicionit të Shqipërisë në
skenën ndërkombëtare.
Përgjithësisht, mbrojtja e interesave kombëtare kërkon një qasje të përbashkët dhe të koordinuar në
shumë fusha të politikës dhe diplomacisë, dhe ka nevojë për një strategji afatgjatë dhe fleksibile për të
përgjigjur ndaj zhvillimeve ndërkombëtare.

 Statusi I Shqiperise
Statusi i Shqipërisë ka qenë subjekt i shumë debatimeve dhe vlerësimeve të ndryshme në skenën
ndërkombëtare dhe brenda vendit. Këtu janë disa argumente që janë shprehur si pro dhe kundër:

Pro:
 Shtet i Pavarur: Shqipëria ka arritur t'i mbajë pavarësinë nga vitit 1912, duke shpallur
pavarësinë nga Perandoria Osmane, dhe ky fakt vlerësohet nga shumë shqiptarë dhe
komuniteti ndërkombëtar.
 Anëtarësimi në NATO: Anëtarësimi në NATO në vitin 2009 është shpallur si një sukses i
madh, duke siguruar një mbrojtje kolektive dhe ndihmë në rritjen e sigurisë kombëtare.
 Aspirata për Anëtarësim në BE: Për shumicën e shqiptarëve dhe qeverive, anëtarësimi në
Bashkimin Evropian ka qenë një synim i rëndësishëm dhe një shpërblim për reforma të
ndërmarra në drejtim të përmirësimit të administratës, ligjit dhe të drejtave të njeriut.
 Bashkëpunimi Ndërkombëtar: Shqipëria ka pasuar një politikë të hapur për bashkëpunim
ndërkombëtar, duke kontribuar në misione paqeruajtëse, duke zhvilluar marrëdhënie
diplomatike dhe duke mbështetur nismat globale për sigurinë, zhvillimin dhe të drejtat e
njeriut.

Kundër:
 Probleme Sociale dhe Ekonomike: Ka kritika për mangësitë dhe sfidat sociale dhe
ekonomike që vuan Shqipëria, përfshirë papunësinë, varfërinë, dhe probleme të tjera sociale.
 Korrupsioni dhe Moslidershipi: Një kritikë e përbashkët është korrupsioni i perceptuar në
nivelet e larta të qeverisjes dhe mosfunksionimi i institucioneve në mënyrë efektive dhe
transparente.
 Nivelet e Larta të Emigracionit: Shqipëria ka përballur një valë të lartë emigracioni,
veçanërisht të rinjve, për shkak të vështirësive ekonomike dhe mungesës së mundësive për një
jetë të qëndrueshme.
 Kufizimet dhe Komplikimet Nderkombetare: Në disa raste, Shqipëria ka hasur kufizime
dhe komplikime në marrëdhëniet ndërkombëtare, përfshirë tensione me disa vende fqinje dhe
sfida në zbatimin e marrëveshjeve ndërkombëtare.
Përmbledhtazi, debatet mbi statusin e Shqipërisë shpesh përfshijnë vlerësime të ndryshme, duke
reflektuar sfidat dhe arritjet në fusha të ndryshme të jetës kombëtare dhe ndërkombëtare.

 Konteksti I ngjarjeve (1912-1914)

Konteksti i ngjarjeve në periudhën 1912-1914 ka të bëjë kryesisht me shpalljen e pavarësisë

së shumë vendeve të Ballkanit nga Perandoria Osmane, duke përfshirë edhe Shqipërinë.
Këtu janë disa ngjarje kyçe dhe konteksti që rrethuan këtë periudhë:
  Lufta e Parë Ballkanike (1912-1913): Lufta e Parë Ballkanike shpërtheu si një
përpjekje e vendeve ballkanike (Shqipëria, Serbia, Mali i Zi dhe Greqia) për të
shpallur pavarësinë nga Perandoria Osmane dhe për të ndarë territore. Pas një
periudhe të luftërave, Ballkani fitoi pjesën më të madhe të territoreve të Osmaneve,
por shpërthyen ndërkonflikte midis vendeve të fituara dhe kjo krijoi tensione në
rajon.
 Krijimi i Shqipërisë si Shtet i Pavarur (1912): Më 28 nëntor 1912, shqiptarët
shpallën pavarësinë e tyre nga Perandoria Osmane, pas një lufte të shkurtër. Kjo
shpallje u bë në një kontekst kur shumë vende të tjera ballkanike po përpiqeshin të
bëheshin të pavarura nga Perandoria Osmane.
 Konferenca e Ambasadorëve në Londër (1913): Pas Luftës së Parë
Ballkanike, një konferencë ndërkombëtare u mbajt në Londër për të adresuar
çështjet territoriale në Ballkan. Kjo konferencë njohu pavarësinë e Shqipërisë dhe
vendosi kufijtë e saj. Megjithatë, vendimet e kësaj konference shpesh shkaktuan
tensione dhe pasiguri në rajon.
 Lufta e Dytë Ballkanike (1913): Lufta e Dytë Ballkanike shpërtheu mes vendeve
ballkanike, përfshirë Shqipërinë, Greqinë, Serbinë dhe Bullgarinë. Kjo luftë u shpall
pas ndarjes së territoreve të fituara nga Osmanët dhe tensioneve territoriale mes
vendeve fqinje.
 Traktati i Londrës (1913): Pas përfundimit të Luftës së Dytë Ballkanike, Traktati i
Londrës u nënshkrua më 30 maj 1913, duke ndryshuar disa nga kufijtë e caktuar nga
Konferenca e Ambasadorëve. Kjo traktat shpalli një pjesë të Epirit Verior dhe Vlorën
si pjesë të Shqipërisë.
Konteksti i këtyre ngjarjeve është i përcjellur nga ndryshimet e mëdha të periudhës së
Ballkanit në fillim të shekullit të 20-të, duke përfshirë shpalljen e pavarësisë nga vende të
ndryshme dhe sfidat që dalën nga ndarja e territoreve dhe rivaliteti ndërballkanik. Këto
ngjarje kanë përcaktuar një periudhë të rëndësishme në historinë e Shqipërisë dhe Ballkanit.

 A vazhdojme dhe sot te jemi ne sfiden per aderim ne strukturen europiane?

Situata e anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian (BE) ka pësuar zhvillime dhe sfida të
ndryshme nga viti 1912 deri në periudhën e aktualitetit. Në përgjithësi, Shqipëria ka shfaqur një
dëshirë të qartë për integrimin evropian dhe anëtarësimin në Bashkimin Evropian. Këtu janë disa
zhvillime dhe sfida kryesore:
Zhvillime Pozitive:

 Statusi i Kandidatit për Anëtarësim: Në vitin 2014, Shqipëria mori statusin e kandidatit për
anëtarësim në BE. Kjo ishte një shenjë e njohurisë së përpjekjeve të vendit për të përmbushur
kriteret e anëtarësimit.
 Reformat dhe Përmirësimet: Shqipëria ka ndërmarrë një sërë reformash në fusha të
ndryshme, përfshirë drejtësinë, administratën publike, sundimin e ligjit, dhe të drejtat e
njeriut. Këto reforma janë përgatitje për integrimin evropian dhe përmirësimin e qeverisjes.
 Ndihma Financiare dhe Teknike nga BE: Bashkimi Evropian ka ofruar ndihmë financiare
dhe teknike për Shqipërinë për të ndihmuar në zbatimin e reformave dhe për të përgatitur
vendin për anëtarësim.

Sfida dhe Pengesa:

 Korrupsioni dhe Drejtësia: Në disa raste, BE ka shprehur shqetësime në lidhje me nivelin e

korrupsionit dhe funksionimin e sistemit të drejtësisë në Shqipëri. Ka pasuar thirrje për
përmirësime më të mëdha në këto fusha.
 Ndërtimi i Shtetit të Ligjit: Përparimi në ndërtimin e shtetit të ligjit është vlerësuar si një
sfidë. Përmirësimet janë të nevojshme në fushën e drejtësisë, luftën kundër krimit të
organizuar dhe sundimin e ligjit në përgjithësi.
 Ndarja Politike dhe Reformat Kushtetuese: Ka pasuar tensione politike dhe sfida në
zbatimin e reformatave kushtetuese. Ndarja politike ka shpesh ndikuar në aftësinë e vendit për
të përmbushur objektivat e nevojshme për anëtarësim.
 Të Drejtat dhe Mbrojtja e Minoriteteve: Aspektet e mbrojtjes së të drejtave dhe përfshirjes
së minoriteteve kanë qenë sfida. BE ka vlerësuar se Shqipëria duhet të bëjë më shumë në këtë
drejtim.
 Sot, Shqipëria vazhdon të ketë aspirata dhe synime për anëtarësim në Bashkimin Evropian.
Në janar 2022, Komisioni Evropian publikoi Raportin e Progresit për Shqipërinë, duke
vlerësuar përpjekjet dhe sfidat në rrugën e integrimit evropian. Për Shqipërinë, ka shumë sfida
dhe detyrime të ardhshme për të përmbushur në rrugën drejt anëtarësimit të plotë në
Bashkimin Evropian.

Punoi: Kristi Frroku