DETYRE SHTEPIE

Regjionet gjeografike të Shqipërisë!

Pyetje dhe detyra
1. Evolucioni i konceptit të regjionit në Shqipëri ka qenë një proces i
ndryshueshëm nëpërmjet historisë dhe kontekstit të saj shoqëror, politik,
ekonomik dhe kulturor. Disa nga fazat e rëndësishme të këtij evolucioni
përfshijnë:
Periudha para Luftës së Dytë Botërore dhe pas saj: Në këtë periudhë, ideja e
regjioneve në Shqipëri ishte e ndryshueshme dhe lidhej kryesisht me
administratën qendrore dhe vendore. Kufizimet gjeografike dhe etnike kanë
pasur ndikim në krijimin e regjioneve të ndryshme.
Periudha Socialiste: Në kohën e sistemit socialiste, regjionet ishin të
përcaktuara nga qeveria qendrore sipas kritereve të ndryshme, duke përfshirë
strukturën ekonomike, prodhimin, dhe administratën. Kjo mund të rezultonte
në ndarjen e vendit në regjione administrative të mëdha, me qëllim të rritjes
së efikasitetit dhe kontrollit qeveritar.
Tranzicioni dhe Pas-Tranzicioni: Pas rënies së sistemit socialist dhe
tranzicionit drejt një shoqërie pluraliste dhe ekonomi tregtare, koncepti i
regjioneve në Shqipëri është riformuluar. Këto regjione shpesh kanë qenë të
orientuara drejt zhvillimit rajonal dhe përfaqësimit të interesave lokale.
Sot, koncepti i regjioneve në Shqipëri është i lidhur me strukturën
administrative, ekonomike dhe zhvillimore të vendit. Këto regjione përfshijnë
Qarkun dhe Bashkinë, të cilat kanë përgjegjësi të ndryshme në fusha të tilla si
infrastruktura, arsimi, shëndetësia, dhe zhvillimi ekonomik lokal.
Gjithashtu, përveç regjioneve administrative, ka edhe koncepte të tjera të
regjioneve të përcaktuara në baza të ndryshme, siç janë regjionet kulturore,
turistike, dhe ekonomike, të cilat ndikojnë në planifikimin dhe zhvillimin e
territorit në nivel lokal dhe kombëtar.
2.Në Shqipëri, ka disa lloje të regjioneve që mund të ndahen dhe analizohen
në baza të ndryshme. Këto përfshijnë:
Regjionet gjeografike: Këto regjione përfshijnë pjesë të vendit që ndahen në
bazë të karakteristikave gjeografike, siç janë regjioni bregdetar, regjioni
malor (pjesa veriore dhe jugore e Alpeve Shqiptare), regjioni fushor
(përmbledhja e fushave të përqendruara në mes të vendit), dhe regjioni
liqenore (përfshinë Liqenin e Shkodrës).
Regjionet kulturore: Shqipëria ka një trashëgimi kulturore të pasur dhe të
ndryshme. Këto regjione përfshijnë zonat etnografike të ndryshme, me
karakteristika të veçanta në gjuhë, zakone, arkitekturë, dhe arte. Për
shembull, zona e Gjirokastrës është e njohur për arkitekturën e shkëmbinjve,
ndërsa zona e Kukësit për zanatin e drurit.
Regjionet ekonomike: Në bazë të aktiviteteve ekonomike, Shqipëria mund të
ndahet në regjione të ndryshme. Për shembull, ka regjione të zhvilluara
industrialisht, si zonat e Tiranës dhe Durrësit, dhe regjione të fokusuar në
bujqësi, si Fusha e Tiranës dhe Rrafshi i Dukagjinit.
Regjionet turistike: Turizmi është një sektor i rëndësishëm në Shqipëri dhe ka
regjione të ndryshme të cilat janë të njohura për atraksione të tyre turistike.
Për shembull, jugu i Shqipërisë është i njohur për plazhet e bukura, ndërsa
veriu për natyrën e egër dhe malore.
Regjionet administrative: Në nivel administrativ, Shqipëria është ndarë në 12
qarqe dhe në 61 bashki. Këto regjione administrative kanë përgjegjësi të
ndryshme për administratën lokale, shëndetësinë, arsimin, dhe zhvillimin
ekonomik të këtyre zonave.
Në përgjithësi, llojet e regjioneve të Shqipërisë përfaqësojnë një kombinim të
karakteristikave gjeografike, kulturore, ekonomike, dhe administrative, të
cilat kanë ndikuar në zhvillimin dhe strukturën e vendit.
3. Regjionizmi dhe zhvillimi regjional kanë një rëndësi të madhe për
integrimin në Bashkimin Evropian (BE) për shkak të disa arsyesh:
Përparimi i barabartë ekonomik dhe social: BE është e interesuar në
sigurimin e përparimit të barabartë ekonomik dhe social në të gjitha regjionet
e anëtarëve të saj. Për shkak të ndryshimeve të mëdha në nivelin ekonomik
dhe social midis regjioneve të ndryshme të një shteti, përparimi i barabartë i
këtyre regjioneve është i rëndësishëm për të siguruar kohezionin dhe
stabilitetin në nivelin kombëtar dhe rajonal.
Krijimi i konkurrencës së shëndetshme: Zhvillimi i regjioneve të dobëta ose
të pasura në mënyrë të parregullt mund të sjellë pasiguri ekonomike dhe
tensione sociale. Përmirësimi i zhvillimit regjional ndihmon në krijimin e një
konkurrence të shëndetshme mes regjioneve, duke inkurajuar inovacionin,
investimet dhe rritjen ekonomike në të gjithë territorin e BE-së.
Mbështetja e qeverisjes së qëndrueshme dhe të përgjegjshme: Zhvillimi
regjional promovon qeverisjen e qëndrueshme dhe të përgjegjshme duke
inkurajuar bashkëpunimin dhe pjesëmarrjen e aktorëve lokalë dhe rajonalë në
procesin e vendimmarrjes. Kjo ndihmon në rritjen e legjitimitetit të
institucioneve të BE-së dhe në forcimin e lidhjeve midis niveleve të
vendimmarrjes në nivelet lokal, regional, dhe kombëtar.
Përmirësimi i infrastrukturës dhe lidhjeve transportuese: Zhvillimi i
regjioneve promovon investimet në infrastrukturë dhe lidhjet transportuese,
duke lehtësuar lëvizjen e njerëzve, mallrave dhe shërbimeve brenda BE-së.
Kjo krijon mundësi të reja për tregti dhe bashkëpunim ekonomik, duke
përforcuar integrimin dhe bashkëpunimin rajonal në BE.
Përkrahja e solidaritetit dhe mbështetja e regjioneve të dobëta: Politikat e BE-
së për zhvillimin regjional përfshijnë mekanizma të ndihmës dhe mbështetjes
për regjionet e dobëta në mënyrë që të ndihmohen ato të arrijnë një nivel më
të lartë të zhvillimit. Ky solidaritet dhe mbështetje kontribuojnë në rritjen e
besimit dhe bashkëpunimit mes shteteve anëtare dhe regjioneve të tyre.
Për këto arsye, promovimi i zhvillimit regjional dhe regjionizmi janë
thelbësore për integrimin në BE, duke kontribuar në ndërtimin e një
Bashkimi të fuqishëm dhe të qëndrueshëm europian.

Punoi: Arlind Berisha XII7