Professional Documents
Culture Documents
Konferenca e Ambasadorëve Në Londër
Konferenca e Ambasadorëve Në Londër
Porta e Lartë, ashtu sikurse Fuqitë e Mëdha, nuk e njohu vendimin e Kuvendit të Vlorës për
pavarësi. Njoftimit të IsmailQemalit – Veziri i Madh (kryeministri) iu përgjigj se qeveria e
sulltanit mund të njihte vetëm autonominë e Shqipërisë, me një princ nga familja perandorake
osmane në krye të saj
Më 1912, trojet ku shqiptarët përbënin shumicën e popullsisë (trungu etnik), rroknin një
sipërfaqe prej gati 52 mijë km2, me rreth 1.550.000 banorë, nga të cilët rreth 1.330.000
shqiptarë. Përveç këtyre, në viset e brezit anësor banonin edhe rreth 185 mijë shqiptarë, që nuk
përbënin shumicën e popullsisë së vendit në këto vise. Numri i përgjithshëm i popullsisë
shqiptare të trungut etnik dhe të brezit anësor arrinte kështu në 1.515.000.
Mirëpo, kjo gjendje nuk u mor parasysh nga ana e Fuqive të Mëdha. Kufijtë politikë, që u
caktuan më 1913 nga Konferenca e Ambasadorëve të Gjashtë Fuqive të Mëdha në Londër,
përfshinë brenda Shqipërisë afërsisht gjysmën e trojeve shqiptare, rreth 28 mijë km2, me një
popullsi prej 740 mijë banorësh. Shumicën dërmuese (rreth 95%) e përbënin shqiptarët, kurse
pakica përbëhej nga minoritete të vogla greke (2,6%), vllahe (2,1%) dhe maqedonase (0,3%).
Pjesa tjetër e trungut etnik, duke përfshirë edhe viset që u shkëputën nga Kongresi i Berlinit
(1878) në vitet 1880, një popullsi prej 802 mijë banorësh (nga të cilët rreth 622 mijë qenë
shqiptarë), mbeti jashtë kufijve të Shqipërisë.
Prej tyre, pjesa më e madhe hyri nën zgjedhën e Serbisë - gati 20.000 km2. Sipas disa studiuesve,
nën sundimin serb kanë mbetur 24.000 km2 territor shqiptar. Në një masë më të vogël, nën atë të
Greqisë - rreth 4000 km2 dhe të Malit të Zi - rreth 2000 km2.
Sipas Memorandumit të Qeverisë së Vlorës të vitit 1913, në Çamëri jetonin 75.000 shqiptarë,
nga të cilët 18.000 shqiptarë të greqizuar.
Me këta kufij mbetën jashtë Shqipërisë trojet shqiptare të Kosovës, të Dibrës, të Maqedonisë së
sotme perëndimore, të Çamërisë dhe viset e shkëputura më parë (Ulqini me rrethinën e vet,
Tivari, Hoti, Gruda, Plava, Gucia, Tuzi me Malësinë).
Këto vise përfaqësonin krahinat bujqësore më pjellore dhe zinin sipërfaqen agrare më të madhe
të trojeve shqiptare. Me shkëputjen e tyre, brenda kufijve të Shqipërisë mbetën krahinat më të
varfra, në pjesën më të madhe vise malore, kurse tokat fushore ishin kryesisht vise moçalore.Ka
studiues që thonë se me vendimet e Konferencës së Ambasadorëve, mbeti jashtë Shqipërisë 2/3 e
trojeve etnike shqiptare.
Shqiptarët, me vendimet antishqiptare të Kongresit të Berlinit (1878), të Konferencës së
Ambasadorëve në Londër (1912-1913) dhe të Konferencës së Paqes në Paris (1919) u bënë i
vetmi popull në rruzullin tokësor që kufizohet me vetveten, përkatësisht që ka për fqinj vetveten
Konferenca e Ambasadorëve në Londër, për shkak të nivelit të ulët të përfaqësimit, ishte një akt
joserioz i Fuqive të Mëdha të cilat tentonin t’i zgjidhnin problemet serioze të Ballkanit, pas
tërheqjes së Turqisë nga Gadishulli. Rikomponimi i hartës politike të gadishullit duhej bërë, jo në
nivel të ambasadorëve, por në nivel të përfaqësuesve më të lartë të Fuqive të Mëdha, me
pjesëmarrjen e Qeverisë së Përkohshme të Vlorës.Rrjedhimisht, Konferenca e Ambasadorëve në
Londër, për shqiptarët duhet të jetë jolegjitime.
Kombi shqiptar në Ballkan ka të drejtë që çështjen e Konferencës së Londrës ta shtrojë para
Gjykatës së Hagës, duke ngritur padi kundër politikës antishqiptare ruse, që në Konferencë u
mbështet nga përfaqësuesit e Francës dhe të Britanisë.