Professional Documents
Culture Documents
Aipatutako Egileen Eta Pertsonaien Aurkibidea Vicente Amezaga Aresti
Aipatutako Egileen Eta Pertsonaien Aurkibidea Vicente Amezaga Aresti
arabera
Aurkibidea orden alfabetikoan, Autore eta pertsonaia guztiena, (700) Amezagak aipaturiko
kazetaritza-lanean zehar.
Indize honek Amezagaren prestakuntza humanistiko osoa eta giza jarduera guztietan euskal katastroa
lortzeko duen interesaren ikuspegi osoa osatzeko balio dezake.
Machine Translated by Google
Aberdeen, Jauna.
Aguirre, Lope de (Oñate 1518-Barquisimeto 1561). Traidorea eta Tiranoa deitzen zioten bere ekintza
ankerragatik. Erromesa deitzen zion bere buruari. Nobela epikoen bibliografia zabal baten gaia eskaini du.
Casto Fulgencio López, Arturo UslarPietri, Miguel Otero Silva eta abar venezuelarrak. Elias Amezaga,
Arteche edo Jorge Oteizak eta Federico Zabalak adierazten duten Euskal Editorialaren bildumatik, besteak
beste, Amezagak Giovani Papiniren (1881 -1956) Azken epaiketa liburutik aipatzen duen beste kapitulu
batzuen artean. Eta bi film, Werner Herzog eta Carlos Saurarenak.
Aguirre y Lekube, José Antonio (Algorfa 1905-Paris 1960), Eusko Jaurlaritzako lehendakaria. Askotariko
lanen egilea Between Freedom and the Revolution (1930-35) Bost urteko egia Euskal Herrian (1935)
Gerníka-tik New Yorkera Berlinetik 1944.
Alberro, kapitaina,
Amezaga, Juan,
Arteaga, kapitaina,
Artieía, marinela,
Ascanio, Migel,
Azpurua,
Azpiroz,
Aizkibel.
Aldasoro, Ramón María, (Tolosa - Buenos Aires 1952). Eusko Jaurlaritzako ordezkaria
Argentina.
Arana Goiri, Sabino (Abando 1865- Sukarrieta 1903). Euskal Askatzailea izenekoa. Idazlea.
Politikoa. Egunkari, aldizkari eta Eusko Alderdi Jeltzalearen sortzailea.
Arbelbide, Jean Pierre (1841 -1905). Erlijio idazlea euskaraz. Deboziozko itzultzailea.
Aretxabaleta, Lucio (-Caracas 1967). Eusko Jaurlaritzak Venezuelan duen ordezkaria. Caracasko Euskal
Etxeko lehendakaria.
Machine Translated by Google
Ariel. Ongiaren, askatasunaren, justiziaren izpiritua. Enrique Rodóren liburu ezaguneko pertsonaia.
Arin. Txistulari
Aristeguieta. Venezuelako familia XVIII. Oligarki kreolen parte izan zen eta Grandes Cacaos edo Mantuanos
izenekoen parte izan zen, El Presbítero Juan Félix da horietako bat.
Arizmendi, Miguel.
Arnoriaga Nagore, Vicente (Bingen) (Iruñea 1931-). Margolaria. Caracasen egin zuen erakusketa eta egun Madrilen
eta Iruñean. Caracasko Euskal Etxean dagoen Gudaríren monumentua.
Arrambide, Luisa. mendeko Venezuelako heroia. XIX. Bovesentzat zen, errealista, kanoi bati lotuta, biluzik, San
Frantzisko plazaren erdian eta azotaturik. Bere aita Caracasko Guipuzcoana Konpainiako gizona zen.
Arriga. Intelektuala.
Artietas - Anaiak.
Axular, Pedro (XVII. mendea). Güeroren egilea, 1643an argitaratua. Gure euskal literaturaren harribitxia.
Basterra, Ramón. Euskal egilea. Bere Los navios de la Enlightenment liburua Gipuzkoako Konpainia
jorratzen du
Zorionekoa, Martin,
Bembo. Filologoa.
Blanco y Villegas, Alejandro. Caracasko Mantuan familia. mendea. Simón Bolívarren senidea.
Bluntschli. Filologoa.
Boezio (480-525). Manilo Severino. Teodoriko errege ostrogotoaren gorteko filosofoa. Aholkulari eta
kontsuletik erregera exekutatu zuten urteak geroago. Filosofiaren kontsolamenduaz bere lanik ospetsuena.
Bolivar. Caracas oligarkiaren parte den familia. Blancos, Palacios, Villegasekin adarkatzen da, hiriko lehen
kolonoekin. Bolivarretako lehenak Bizkaian La Puebla de los Bolívar irten, eta Mundu Berrian finkatu ziren XVI.
Bolívar, María Teresa Toro de, (- Caracas 1803). Simón Bolívarren emaztea.
Bolívar, Simón, (Caracas 1783-Santa Marta 1830). Venezuela, Kolonbia, Ekuador, Peru eta Boliviako
Independentziaren heroia. Euskal jatorrikoa bere bosgarren belaunaldian. Amezagak bere gaztaroan Bilbon zehar
egindako bidaia deskribatzen du eta bere "Jamaikako gutuna" famatua itzuli du.
Machine Translated by Google
Bonaparte, Louis-Lucien (1813 -1891). Printzea. Napoleonen iloba. Filologoa. Euskarazko lanen itzulpen
eta argitalpenaren sustatzailea.
Boulton, Alfredo. Historialaria, bibliografia bolivartar ugariren egilea. Venezuelako Historia Akademiako
eta Bolivarianoko Elkartearen kidea. John Boulton Fundazioko zuzendaria. Venezuelako XX.
Benoechea. mendea.
Machine Translated by Google
Cadalso, José (1741 -1782). Espainiar idazlea, kazetaritza politikoa. Setioan hiltzen da
Gibraltar.
Campbell. Koronela.
Karlos Nafarroakoa (1421 -1461). Vianako printze zoritxarrekoa, Erresumaren alde borrokan, bere
amaren, Blancarengandik, bere aita, Juan II.a Aragoikoaren aurka, oinordetzan jaso zuen. Pozoituta hil dela dirudi.
Nafarroako Erregeen Kronika egilea, itzultzailea. Errenazimentuko Gizona. El Hombre Vasco-n kapitulu bat
eskaintzen dion Amezagak estimatutako figura.
Caracasko Gipuzkoako Konpainia. 1728an sortua, 1785ean likidatu zen. Hona hemen Amezagak gaiari
buruzko artikuluetan aipatzen zituen bere faktoreen, korsarioen eta marinelen zerrenda, baita Venezuelako
Probintziako administrazio kolonialeko gizonak ere —1777an jada. Venezuelako Kapitaintza Nagusia bihurtu
zen, bere lehen kapitain jeneralarekin, Luis de Unzaga y Amezagarekin, eta Juntas del Señorío de Guipúzcoa-
rekin.
Carrasco, gobernadorea,
De La Croix, Peru. Diario de Bucaramanga ospetsuaren egilea, ezinbestekoa Simón Bolívarren ezagutzarako
eta askapen kanpainarako. mendea. .
La Mazatik.
Demostenes. (Atenas 384-Calanria 322AC). Motibazio politiko handikoa eta gogo abertzaleko hizlaria.
Dodgson, Edward Spencer (1857-1922). Filologo ingelesa. Euskararen azterketa eta ulermen erromantikoa eta
sutsua.
Donato Stacio.
Donostia, José Antonio (1886-1956). Aita. Musikaren alorreko euskal lan ugariren egilea.
Du Bellay, Joachim (1525 -1560). poeta frantsesa. Filologoa. 1549an frantses hizkuntzaren defentsa eta ilustrazioa
argitaratu zuen.
Duvergier de Hauranne.
ETA
Echeverri, kapitaina,
Echeverría, Esteban.
Espinel Idazlea.
Eskilo (K.a. 525-456), antzerkigile klasikoa. Amezaga bere lanaren ezagutzaile handia da eta bere Eskilo grekotik euskarara
itzultzen du.
Fabié. Egilea.
Feijoo eta Montenegro, Benito Jerónimo, anaia. Beneditarren erlijiosoa. (1676-1764). Poligrafoa. 1726an
argitaratutako Universal Critical Theatre lanak, bai eta 1760an Erudite and Curious Letters-ek, izpiritu irekia
adierazten dute, Ilustrazioaren eta Fedearen ideien arteko adiskidetzailea, Europarekiko irekitasunarekin.
Bere meritu handietako bat bere garaikideen «logura astindu izana» dela baieztatzen dute.
Fernando Gaztelakoa.
Flores Kaperotxipi, Mauricio, (1901- ). Euskal idazlea euskal pinturan eta estetikan espezializatua.
Francisco de Xabier (Xabier Nafarroan 1506- Shang-ch' van 1552). Ikus, halaber, María de Azpilicueta, bere
ama, eta JATSU familiaren, gurasoen eta anai-arreben erreferentziak.
Fuentes, Juan,
Frank, Waldo.
Galíndez, Jesús (Madril 1915 - New York 1956). Euskal Foruari buruzko hainbat libururen eta diktadurei buruzko
tesi baten egilea, Trujüloren zentratua, eta horrek bizitza kostatu zion. New Yorkeko metroaren sarreran bahitu
zuten. Haren aztarnak ez dira aurkitu. Caracasko Euskal Etxean, urteurren bakoitzean, Dominikar buruzagi
politikoek protesta egin zuten, euskaldunekin batera, Galíndezen heriotzaren eta Trujilloren erregimenaren
iraupenaren aurka.
Galopa. Rodney.
Garat, Dominique Joseph (1749-1833). Nortasun interesgarria duen euskal-frantses politikaria. Luis XVI.ari heriotza-
zigorra irakurri zion.
García Chuecos, Héctor. Venezuelako historialaria XX. 290. García de Loaisa, fray. Komandantea Malucasen
espedizioan.
Garibay Zamalloa, Esteban (1525-1599). Kronikalaria. Espainiako erreinu guztien kronika eta historia unibertsalaren
liburuko Berrogei liburuen egilea... «Kantabriar nazioa» zen, berak definitu zuen bezala, Arrasateko auzokidea.
Estilo bizian deskribatzen ditu kronika hau idazteko, eta gero argitaratzeko izan zituen arazoak. Obra
garrantzitsua da, Espainiako lehen Historietakotzat har daitekeelako.
Gañkoitz. Santua.
Gaztañeta. Almirantea.
George, Lloyd.
Gil Fortoul, José. Venezuelako historialaria. Venezuelako Historia eta Venezuelako Historia Legegile
baten egilea.
Goethe, Johann Wolfgang von (749-1832). Poeta alemaniarra, idazlea. Amezagak bere lanetako bat itzultzen
du, Heimwh. Alemana izan zen ikasi zuen azken hizkuntza, hirurogei urterekin. .
Grandmontagne.
Machine Translated by Google
Larraurim, Teófilo (1876-?) gidatuko du. Bilboko kronista. Bilboko Udalaren Historiaz gain, Bilboko Kontsulatuaren
eta Kontratazio Etxearen eta Herriko Merkataritzaren Historia ditu.
Guiozot. Idazlea.
Herrera, Carlos,
Horazio (Bosgarren Horazio Flaccus, 65-8 K.a.). Poeta latindarra. Berezko jeinua baino gehiago, Horacioren
hizkuntzaren eskulan neketsua miretsi daiteke. Bere Odak, Epistolak eta, azkenik, Arte Poetikoa, non Literaturari
hobekuntza-eginkizuna ematen dion, gizonen onerako estetika, A mezagak maiz kontsultatzen dituen
lanak dira.
Hubner. Filologoa.
Humbert. Historialaria.
Humboldt, Alexander von (1769-1859). Ameriketan zehar bidaiari zientifikoa. Venezuela osoan zehar ibili zen.
Yo
Iparraguirre, José María (1820-1881). Euskal bardoa, abesti ezagun askoren egilea,
horien artean aipagarrienak, nahiz eta bere originaltasunaz zalantzak egon, "Gernikako Arbola",
urtetan herrialdeko ereserki ez ofiziala. “Ara ez da inoiz esango” bezalako beste nostalgia abesti oso
garrantzitsuak ditu. Ameriketan emigrantea. Uruguaiko pampanetan. .
Irujo Olio, Andrés. Idazlea, Ekin argitaletxeko zuzendaria. Euskal Interamerikar Ikasketen Buletinetik.
Irujo Olio, Pello Mari. Idazlea. "Tierra Vasca" argitalpenaren zuzendaria. Politikoa.
Isidoro, Santua.
J.
Jatsu eta Azpilicueta. Familia. S. XVI. Francisco de Xabierren familia. Amezagak hainbat gizonezko
kide aipatzen ditu: Juan, aita, Miguel eta Juan bere semeak, nafar dinastia eta kausa leialak ziren anaiak
eta María de Azpilicueta, belaunaldi horretako emaztea eta ama. .
Juan Zuña. Euskal pertsonaia mitologikoa. Arrigorriagako gudua gidatzen du. Izotz-jainko baten eta munduko
iparraldeko printzesa baten semea da. Hortik bere izena. .
Jiménez, Juan Ramón (1881-1958). Poeta espainiarra zeinaren Platero y yo itzuli zuen Amezagak, bere lan
guztien miresle handia.
Joan Gurutzekoa (1542-1591). Santua. Amezagak izugarri miresten zuen idazle espainiarra.
Nafarroako Juana III.a Albret (1555-1572). Nafarroako azken erregina, Enrikeren ama
Juana Inés de la Cruz (1651 -1695). Idazle mexikarra. Bederatzigarren musa deitzen zen. Bere poesia hitz jokoek eta
metafora bikainek osatzen dute. Maitasun poesia lantzen du, hizkuntza herrikoia erabiltzen du eta antzezlanak idazten ditu.
Sor Filoteari bere erantzuna Latinoamerikako literaturaren lehen autobiografia ez ezik, manifestu feminista ere bada. .
Judas. Apostolua.
Kortabitarte.
L'Ancre.
Laisney, Teresa.
Landaeta. Venezuelako familia, Caracaskoa zehazki, XVIII eta XIX. Euskal jatorrikoa, oso ugaria. Juan José de
Landaetak egin zituen Venezuelako Himno Nazionalaren letra. Familiako beste kide batzuk Ameza-gak
izendatzen ditu: Juan, Pedro, Pablo, Blas, Martín, Blas Miguel, José Manuel, Antonio...
Larrazabal, Felipe,
Larralde. Poeta.
Larramendi. Margolaria.
Larramendi, Manuel (1690-1760). Idazlea. Filologoa. Apaiz jesuita. Euskal kulturaren figura garrantzitsua.
Euskara, latina, gaztelania hiztegi baten egilea. Euskararen apologiatik eta beste hainbeste lan
interesgarritik. .
Larrañaga, Dámaso, Antonio. Uruguaiko Independentziaren Procer. Liburutegi Nazionalaren, Egunkarien eta,
oro har, Kulturaren sustatzailea. .
Laurentius. Santua.
Lausen.
Lopez, Nikolas,
Luperena, Ignacio,
Luzuriaga, kapitaina,
Machine Translated by Google
Malpica, apaiza,
Maeztu. Egilea.
Magallanes, Fernando (1470-1521). Nabigatzaile portugesa Espainiako Koroaren zerbitzura, munduari buelta
eman nahian. Bidaian hiltzen da, eta Elkanok lortu du. .
Mahn, Carlos Augusto Federico (1802-1887). Filologoa. Euskalologo alemaniarra.
Mann, Horacio.
Manrique, Cayetano.
Makiavelo, Nikolas (1469-1527). Printzearen egilea, politikari buruzko tratatua. Fernando Katolikoaren figuran inspiratu
zela diote.
Machine Translated by Google
Marcio. Filologoa.
Maria, Birjina.
Martínez, Anido.
Martínez Ruis, José (1873 -1967). Sasionimoa: Azorín. Espainiar idazlea, kazetaria.
Mayarias.
Menchaca,
Meyer-Lubke. Filologoa.
Miranda, Sebastian Francisco (1750-1816). The Precursor izenekoa. Procer Venezuelaren independentzia.
Mitchell, Mairin. Biografoa. mendea. Aipatu artikuluetan Amezagak asko berrikusten dituen liburu biografikoen
egilea, Elkano eta Urdaneta. .
Moguel y Urquiza, Juan Antonio (1745-1804). Peruko Abarka itzultzailea eta egilea.
Machine Translated by Google
Mola Vidal, Emilio (1887-1937). Errepublikaren aurkako matxinada militarrak. Francoren ondoan altxatu zen, iparraldeko
eremua okupatuz.
Moncey. Militarra.
Montmorency.
Monzón, Telésforo (Bergara 1905-Baiona 1981). Euskal politikaria. José Antonio de Aguirreren kabineteko kidea.
Amezagak Urrundik errepasatzen duen liburu baten egilea, eta demokraziaren lehen garaietan abesten ziren
abestien letra ugariren egilea, 1977-80. Herri Batasunaren kofundatzailea. .
Moraza eta Ruiz de Garibay, Mateo Benigno. Foruen defendatzaile sutsua. mendea.
Moreti. Filologoa.
Mugica Mateo, Monseñor. Gasteizko gotzaina. Francok kondenatua euskal herriarekiko atxikimendu pastoralagatik.
Nogren. Bidaiaria.
BATA
O'Shea.
Odria. Diktadore.
Oihenart, Arnalt (1592-1667). Euskal egilea. Bere Notitia utriusque vasconae/?«-Parisen 1638an argitaratua.
Asotitzak esaera baten egilea da. .
Onaindia. Presbiteroa.
Oria, Santa.
Ormaetxea, Nicolás (Oreja 1888-Añorga 1961). Orixe sasinimoa. Idazle oparoa euskaraz eta gaztelaniaz.
Amezagak bere oroimenez artikulu bat eta Euskal Gizona-n kapitulu bat eskaintzen ditu.
.
Orozco, Alonso S.
Ortiz, Juan,
Plinio Gaztea (61-113 inguru). Latin idazlea. Bere osaba Plinio Zaharrak hezi. Bere hitzaldietatik heldu zaigu eta!
"Trajanoren Panegirikoa", eta "Epistolario" bat gordetzen da. Amezagak bere figura landu zuen hitzaldi zoragarri
batean, gero Montevideoko Unibertsitateko Paraninfoan argitaratua.
Pomponio Mela (Tasa -ca 44). geografo hispano-erromatarra. De Chorografia o Geografía-n Mediterraneoko
kostaldea ez ezik Europako Atlantikoko kostaldea deskribatzen du.
Machine Translated by Google
Aurrera, Josefa,
Quintüiano, Marco Fabio (Calahorra ca 35 - Erroma 95 de). Erretorika eta pedagogo hispano-erromatarra.
Hezkuntza nortasunaren garapen harmoniatsu gisa ulertzen du. Errenazimentuan eta gaur egun eragin handia
izan zuen. .
Bosgarren Curdo.
Ribary. Filologoa.
Rodríguez Castelao, Alfonso Daniel (Rianjo, Galizia, 1886-Buenos Aires, 1950). Abertzale galiziarra. Intelektuala.
Idazlea. Hizlaria. Nortasun aparteko gizona. Galeuzka bultzatzailea. Amezagaren lagun pertsonala, bere hitzen eta
letren bidez Galizia eta bertako kultura maitatzen ikasi zuena.
Rodríguez del Toro, Bernardo. Simón Bolívarren senide politikoa. 380. Rojas, Aristides (1826-1894).
Venezuelako historialaria. .
Rousseau, Jean Jacques (1712-1778). Idazlea, filosofoa. Bere doktrina eta herri ilustratuena Ameriketan zabaldu zen pixka
bat geroago iraultza askatzailea egingo zutenen artean. 348, 382.
Machine Translated by Google
Sáenz de Vergara y Aizpuru, Manuela (1797-1856). Ekuadorren jaioa, aparteko izaera duen
emakume honek, Thorne doktorearekin, hark abandonatu duen ingeles batekin ezkondua, Simón
Bolívarrekin bat egiten du eta urtetan zehar gudu-fronte guztietan jarraitzen dio, bere bizitza salbatu eta 30
urtez bizirik irauten du, baina bere memoriaren gurtza eginez. . Izurritez hiltzen da Paitan. Simón Bolívar eta
Manuelita Sáenzen korrespondentzia aberastasun literario eta sentimental handikoa da, nahiz eta oso
eskutitz gutxi geratzen diren Manuelitaren gorpua erre zenean bere gauzak ere erre zirelako, horien artean
Simón Bolívarren gutun sorta zegoen. Garibali, (italiar batasunaren heroia), Simón Rodríguez, (Simón
Bolívarren irakasle ilustratua) bisitatzera joan zen, omenaldi gisa, Paitako bere etxe xumera.
Salaberri. Idazlea.
Salguiz. Idazlea.
Samaniego, Félix María (La Guardia 1745-1801). Poeta eta fabulista. Alegi moralei zor die fama.
Santesteban. Idazlea.
Sayce. Filologoa.
Shakespeare, Williams (1564-1593). Idazle ingelesa. Amezagak Hamlet itzuli eta argitaratzen du. Julio Zesar eta Uda
gau bateko ametsa argitaratu gabe uzten ditu.
Stodford. Koronela.
Simón Bolívar, harengan bere ondorengoa ikusi zuena. Boliviako sortzailea eta Ayacuchoko guduaren heroia.
Bolívar bera baino sei hilabete lehenago segada batean hil zuten.
Tazito (Cornelius Gaius Tacitus) fea 55-Erroma 120). Historiografoa, hizlari erromatarra.
Taltien. mendea.
Teokrita (Siracusa K.a. 300-250 inguru). Greziako poeta. Virgilio latinoak eta frai Luis de León gaztelarrak
beregan dute iturririk argiena. Amezagak sakon aztertu zuen. .
Tirso de Molina. Gabriel Tellezen pseudonimoa (1583 -1648). Espainiar idazlea. Ospetsua da bere Don Juan eta
bere obran jasotako Gernikako Arbolari buruzko bertsoak.
Zuhurtzia emakumeengan. .
Topolovskek. Filologoa.
Torre, Manuel,
Trissino. Filologoa.
EDO
Urdaneta,
Ursua, Pedro de (1525 7-1561). Baztangoa, bere izeneko dorre ospetsukoa, Kapitaina zen
Lope de Agirrek parte hartzen duen konpainiarena. Agirrek hil du.
Urtel. Filologoa.
Villasante, Luis. Euskal filologoa. Euskal literaturaren historia baten egilea. Kide
Euskaltzaindiatik. 149.
Vinson, Julien (1843-1926). Filologo frantsesa, liburuzaina. Euskaldungoa. Essay d'une bibliographie de la langue
basque (Paris, 1891-92) liburuaren egilea da, herri honetan euskaraz zenbat argitalpen argitaratu zirenaren datu
garrantzitsu eta zientifikoa.
Gasteiz, Francisco (Gasteiz 1486-1546). Sortzailea! Nazioarteko eskubidea. Salamancan irakaslea. Karlos
enperadorearen aholkularia. Bere benetako izena Francisco de Gamboa izan liteke.
Zugazagoitia.
Zumalakarregui, Tomás (1788-1835). mendeko politikari eta militar gipuzkoarra. Lehen Karlistaldian parte hartu
zuen. Euskal armadetako buruzagi karismatikoa izan zen, Karlos Igaroaren (Fernando erregearen anaia) eta
Euskal Foruen bandera altxatuz. Kanpaina militarra egin zuen, arrakastaz, nafar lurraldean gehienetan. Gerrilla
gerra. Bilbo hartzeko saiakeran bala galdua sartuta zegoen hanka kutsatuta hiltzen da.
17. Arteche eta bere autoa. Euzko Deya, Buenos Aires, 1947ko uztailaren 30a
1. Aldamioa. Caracas
ETA
4. Gernikaren oroimenean. Euzko Deya, Buenos Aires, 1944ko martxoaren 30a; Berak
Silver, Montevideo, 1944
Yo
J.
5. Hizkuntza eta nazionalitatea. El Nacional, Caracas; Euskal Lurraldea, Buenos Aires, 1958
BATA
Bai
EDO
2. Zuhaitz bat eta gizon bat... Euzko Deya, Buenos Aires, 1944.
ETA
-------------------------------------------------- --
Machine Translated by Google
1.Euskara. Euskara
2. Euskara. Jardunaldia
3. Euskararen eguna
7. Hizkuntza Elkarrizketa
9. Euskararen defentsan
GERNIKA.
7. Gernikako martirioa
URUGUAY.
2. Eliseo Zelaian
3. Erdiko Joviala
4. Europaren inbasioa
5. Euskal-Uruguaiar komunitatea
7. Euskal kofradia
9. Aupa!
VENEZUELA.
2. Naguanaguako Begoña
3. Gazteen arazoa
5. Hau da Pizkunde
7. Emigranteen elkarrizketak
8. Caracaseko menua
25. Askatasunerantz