Demokracja szlachecka

Stan szlachecki w Polsce

- stan szlachecki wyłonił się z średniowiecznego rycerstwa
- dzięki przywilejom uzyskanym w średniowieczu szlachta miał wyjątkową pozycję
polityczną, prawną i gospodarczą
- stan szlachecki był zróżnicowany pod względem majątkowym – wyróżniamy:
- magnaterię najbogatsza grupa, posiadali ogromne majątki nawet kikladziesiot
miast i wsi, mieszkali w pałacach otaczali się służbą, niekiedy mieli prywatne wojsko,
sprawowali ważne urzędy odgrywali znaczącą rolę w państwie
– szlachtę średnią posiadali kilka wsi, mieszkali w dworach, angarzowali się w
życie polityczn jednak nie mieli za dużego wpływu na rządy
– szlachtę zagrodową byli właścicielami niewielkich gospodarstw nazywanych
zagrodami, pracowali oni fizycznie, mocno podkreślali swoje szlacheckie pochodzenie
– gołotę nie posiadali majątku, zaciągali się do wojska lub służyli u magnatów, o ich
rycerskim pochodzeniu świadczyła szabla
- szlachta miała obowiązek udziału w pospolitym ruszeniu czyli mieli na wezwanie króla
bronić kraju w sytuacji zagrożenia.

Początki demokracji szlacheckiej w Polsce prawa i obowiązki

- w 1505 r. została uchwalona tzw. Konstytucja Nihil novi (nic nowego)
- odtąd każde nowe prawo wymagało zgody szlachty
- monarchowie nadawali im przywileje w celu zdobycia ich poparcia
- szlachta wyrażała swoją wolę w sejmie
- mieli prawo posiadać ziemię
- sprawowali naiwyższe urzędy, współrządzili państwem
- byli zwolnienie z większości podatków
- ich obowiązkiem była obrona kraju

Demokracja szlachcka
- był to system władzy który obowiązywał w Królestwie Polskim w XVw gdy szlachta miała
decydujący wpływ na najważniejsze sprawy państwa.
- lokalnymi organami demokracji szlacheckiej były sejmiki ziemskie
- na sejmikach wybierano posłów na sejm walny i podejmowano inne ważne decyzje w
sprawach lokalnych
- w sejmiku mógł uczestniczyć osobiście każdy szlachcic mieszkający w powiecie
- najwyższym organem demokracji szlacheckiej w Polsce był sejm walny
- pierwszy sejm walny zebrał się w 1493 r. W Piotrkowie
- w sejmie walnym uczestniczyły trzy stany sejmujące: król, senat – w skład senatu
wchodzili najwyżsi urzędnicy państwowi i dostojnicy kościelni, izba poselska składała się z
posłów wybieranych przez szlachtę na sejmikach ziemskich
- na sejmie walnym obowiązywała zasada jednomyślności
- posłowie szlacheccy mieli obowiązek głosować zgodnie z instrukcjami swoich wyborców