Biologia Geologia DBH 1 Errubrikak

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak
Bigarren Hezkuntzako 1. maila
Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak. Bigarren Hezkuntzako 1. maila. 1

Aurkibidea
Errubrika bidezko hezkuntza-ebaluaziorako sistema..............................................................................................................................................3. or.
Errubriken ezaugarriak..................................................................................................................................................................................................3. or.
Errubriken erabilera hezkuntza-prozesuan .................................................................................................................................................................4. or.
Errubrika motak.............................................................................................................................................................................................................4. or.
Errubrika-sistema.......................................................................................................................................................................................................5. or.
Biologia eta Geologiako unitate baten errubrikaren eredua .........................................................................................................................................6. or.
Errubrika-sistemaren erabilera......................................................................................................................................................................................7. or.
Errubriken erabilera irakasleen aldetik........................................................................................................................................................................10. or.
Biologia eta geologiako etapako helburuak................................................................................................................................................................12. or.
Bigarren Hezkuntzako 1. mailako Biologia eta Geologiako errubrikak.......................................................................................................................13. or.

Errubrika bidezko hezkuntza-ebaluaziorako sistema
Errubrika bat prozesu baten ebaluazioa objektibatzen duen erreminta da, 1. Helburuen analisia.
funtsean, alorra dena delarik ere.
2. Helburuen, ebaluazio-irizpideen eta gaitasunen arteko lotura.
Hezkuntzan, errubrikak eskura jartzen ditu hezkuntza-prozesuaren alderdi guztiak
3. Ikaskuntza-estandarren definizioa.
ebaluatzeko erreferentziak, erabakiak hartzeko informazioa eskaintzen du, eta
curriculumeko elementuen arteko loturak argi aurkezten ditu. Errubrikek elementu 4. Estandar horien lorpen-mailen deskribapena. Behagarriak diren jarrerak eta
horien zehaztapena osatzen dute, eta honako lanketa-prozesu hauen bidez gradu bakoitzaren lorpen-mailak jaso behar dituzte.
lortzen dira:
Errubriken ezaugarriak
Hezkuntzaren inguruko ikerketetan, autore ugarik aztertu dute ebaluazio-  ‹‹Ikaslearen jarduera hobeto kalifikatzea dute helburu›› (Gulikers, 2006).
errubriken erabilera. Eta honako hauek dira haien ezaugarriak argitzeko
 ‹‹Ikasketak edo ikasleriaren gaitasun-maila ebaluatzeko mailakako irizpide
lagungarri izan daitezkeen ekarpenetako batzuk:
multzo zehatza lortzea errazten dute, konplexutasunetik,
 ‹‹Errubrikak jarduera baten izaera zehazten duten deskribatzaile kualitatiboak zehaztugabetasunetik eta subjektibotasunetik abiatuta›› (Blanco, 2007).
dira›› (Simón, 2001).
 ‹‹Ohiko kalifikazioak baino errealagoa den balioa bermatzen dute›› (Blanco,
 ‹‹Irizpideak eta mailakako estandarrak zehazten dituzten neurketa-tresnak 2007).
dira. Horretarako, eskalak erabiltzen dituzte, ikasleek lan zehatz bat zer
kalitaterekin egin duten zehazten dutenak›› (Vera Vélez, 2008).

Errubriken erabilera hezkuntza-prozesuan
Errubrikak ez dira irakasleen eskuetan dauden ebaluaziorako tresna hutsak; Honako koadro honetan, errubrikek irakasleentzako eta ikasleentzako
aitzitik, ikasleek beren ikaskuntza kudeatzeko erreminta ere badira. dituzten balioen arteko lotura eratzen da.
Irakaslearentzat Ikaslearentzat
Ikaskuntza-jarduerek dituzten elementu garrantzitsuak hautatzen laguntzen diote. Ikasi behar duena argi zehazten diote.
Ebaluazioa objektibatzeko aukera ematen diote. Bere lanaz zer espero den jakinarazten diote, bai eta zer mailatara iritsi behar
duen ere.
Aurrerapen-maila zehazteko behaketa-irizpideak eskura jartzen dizkiote. Bere ikaskuntza-prozesuaz hausnartzeko aukera ematen diote.
Irakaskuntza-prozesuko alderdi guztiak aintzat hartzeko erreferente bat eskaintzen Prozesu osoko protagonista bihurtzen dute.
diote.
Erabakiak hartzeko oso baliotsua den informazioa eskaintzen dute.
Errubrika motak
Bi errubrika mota daude, horien estandarren definizio-mailaren arabera:  Analitikoa. Egiteko bat osatzen duten elementuak bereiz aztertzeko aukera
ematen du. Hau da, puntuz puntu zehazten ditu ebaluatuko diren alderdiak,
 Holistikoa edo orokorra. Gaitasun baten lorpen-maila orokorki adierazten
oso modu zehatzean.
duena da, hori osatzen duten banakako elementuei erreparatu gabe. Lan
baten emaitza bere osotasunean ebaluatzeko bitartekoa da. Bi kasuetan, errubrikaren erabilgarritasuna askotan berrikustearen araberakoa da,
horrela, hezkuntza-prozesuari hobeto egokitzeko, bai eta prozesu horretako
helburuei ere.

Errubrika-sistema
Errubrika-sistema hezkuntza-ebaluaziorako tresna erabilgarri eta zehatza da, Sistema hori estuki lotuta dago Zubia/Santillanaren Egiten Jakin proiektuarekin.
Ikasgelarako Programazio Didaktikoaren (IPD) elementuen eta lorpen-mailen
Honako hauek dira Zubia/Santillanaren errubrika-sistemaren balioak:
arteko lotura eratzen baitu.
Erabilerraza eta denbora-aurreztailea.
Ikasleen aurrerapenen jarraipen zorrotza.

IRAKASLEARENTZAT
Prozesu osoaren informazio zehatza.
Erabakiak hartzeko datu objektiboak.
Lorpenei buruzko informazioa.
IKASLEARENTZAT Ikaskuntzari berari buruzko hausnarketa.
Hobetu ahal izateko erabakiak hartzeko datu objektiboak.
Errubriketan, beha daitezkeen jarrerak eta ikaslearen ebaluaziorako irakasleak elkarri lotzea, birformulatzea eta hainbat testuingurutan aplikatzea)
kontuan izan beharreko lorpen-mailak zehazten dira ikaskuntza-estandarretako erreferentziak.
bakoitzarentzat.
Lorpen-mailak. Lau mailatan banatutako eskala kualitatibo baten bidez
Honako hauek dira biltzen dituzten alorrak:
adierazten dute ezagutza jakin baten lorpen-maila: lortzeko bidean mailatik bikain
 Estandar ebaluagarriak. Curriculum ofizialetik abiatzen dira, eta mailara arte. Halaber, maila bakoitzarekin batera, hari dagokion zenbakizko balioa
ebaluaziorako garrantzitsuak diren alderdiak ahalik eta ondoen zehazten
ere zehazten da. Zenbakizko balioak bi funtzio dauzka irakaslearentzat: ikasle
dituzte. Ikaskuntza-helburuekin, ebaluazio-irizpideekin eta edukiekin eta
gaitasunekin lotuta daude. Estandar ebaluagarrien barnean hartzen dituzte bakoitzaren aurrerapena zenbakiz adierazten laguntzen dio, eta ikasle jakin baten
ezagutzen (kontzeptuak jakitea) eta gaitasunen eta trebetasunen (kontzeptuak aurrerapena talde osoarenarekin lotzen dituzten zifrak ezartzea errazten du.

Biologiako eta Geologiako unitate baten errubrikaren eredua Ikasleek
errubrikan jasotako
Unitate bakoitzeko matrize bat dago, bai eta ikasleen kalifikazioak biltzen dituen errubrika-erregistro bat ere matrize guztien bukaeran.
balorazioa eta horri
Estandar ebaluagarriak, dagokion
Lorpen-mailek jarduera bat nola egin izan den adierazten dute, lortzeko kalifikazioa.
IPDtik eta curriculumetik
bidean mailatik bikain mailara arte. Halaber, maila bakoitzari dagokion
aterata.
kalifikazioa adierazten dute.
Interpretazio-kodea. Ikasle batek

Kalifikazioa orotara. Errubrika Ikasleak
lortutako puntu kopuruaren eta ematen
honetan, 32 da ikasleak lor lortutako
zaion kalifikazioaren arteko lotura
dezakeen kalifikazio gorena. kalifikazioa.
adierazten du.
Errubrika-sistemaren erabilera
Arestian aipatu bezala, errubrikek erreferentzia-esparru bat eskaintzen diote Ondoren, erabilera-ereduak aurkeztuko ditugu, hainbat autonomia-profiletan
ikasleari; errubrika bidezko ebaluazioek ikaslearen aurrerapenen balorazioan oinarrituta:
zorroztasuna eskaintzen diote irakasleari, ikasleak banaka nahiz taldean egindako
 Autonomia-profil baxua. Irakasleak ahoz zerrendatzen ditu arretaz
aurrerapenaren balorazioan, eta zailtasunak eta prozesua hobetzeko behar
erreparatuko dien alderdiak ikaskuntza-estandar bat aintzat hartzeko. Ahozko
zehatzak antzematen laguntzen diote.
aurkezpen horrek bizpahiru puntu esanguratsu eta sinple baino ez ditu izango,
Errubriken erabilera ikasleen aldetik ikasleek buruz ikasteko edo haien koadernotan kopiatzeko modukoak izango
direnak.
Oro har, ikasleekin errubrika erabiltzea hiru fasetan banatzen da:
Ikaskuntza-prozesuan zehar, irakasleak sarritan animatuko ditu ikasleak,
1. Errubrika ezagutzea. Ikasleei errubrikaren edukia aurkezten zaie, eta, gero, horiek euren aurrerapenei erreparatzeko eta irakasleak aurkeztutako
ikaskuntzari buruzko elementu adierazgarrien inguruan hausnartzen da. ebaluazio-elementuekin loturak eratzeko.
2. Ikaskuntza-prozesuan aplikatzea. Ikasleek errubrikari erreparatzen diote
Prozesuaren amaieran, irakasleak ikasle bakoitzarekin bakarka komentatuko
lana bideratzeko eta haien helburuak zehazteko.
du haren kalifikazioa, egindako lana aurkeztutako lorpen-mailekin alderatuko
3. Metakognizioa. Prozesuaren amaieran, ikasleek errubriken lorpen-mailekin
du, eta desorekak aztertuko ditu. Azkenik, ikasleek beren kabuz pentsatuko
lotzen dute haien ezagutza, eta desorekak berrikusten dituzte, ikaskuntza eta
dute ongi egindakoaz, zertan hobetu dezaketen aztertuko dute, eta
horri dagozkion prozesuak hobetzeko.
etorkizunean emaitzak hobetzeko martxan jar ditzaketen estrategien inguruan
Hori ikasgelan errubrikak erabiltzeko eskema hutsa den arren, ikasleen
hausnartuko dute.
heldutasunaren eta lanean lortutako autonomiaren arabera aurkeztuko dira horiek.
Autonomia-profil baxua
Ebaluazio-errubriketako alderdi esanguratsuak batera aurkezten dira.
Ikasgelako lana Prozesua

bideratzen dute. berrikustea errazten
dute.
Erreferente bat
ematen dute.
 Autonomia-profil ertaina. Irakasleak ikasleen mailari dagokion errubrika Ikasleek errubrika gogoan izan beharko dute haien ikaskuntza-prozesuan
banatuko du inprimaturik, ikaskuntza-estandar bati egokitzen zaiona. Taldean zehar, eta hura kontsultatu beharko dute haien lan-estrategiek emaitza onak
edukia komentatuko da, ikasle guztiek haiengandik zer espero den ulertzen ematen dituztela ziurtatzeko.
duten arte, bai kontzeptuen ikaskuntzaren ikuspegitik, eta baita gaitasun eta
Azkenik, irakasleak lortutako kalifikazioaren inguruko balorazioa egitea
trebetasunen ikuspegitik ere.
eskatzen die ikasleei, eta hobetu beharreko puntuei erreparatzeko.
Autonomia-profil ertaina
Ebaluazio-errubriketako alderdi esanguratsuak banaka aurkezten dira.
Ikaskuntzak,
trebetasunak eta
gaitasunak Autonomia
zehazten dituzte. sustatzen dute.
Aurrerapenak
kontrolatu eta etengabe
berrikusteko balio dute.
 Autonomia-profil altua. Irakasleak unitate osoari dagozkion errubrika hobea ateratzeko estrategia pertsonalak zehazten ditu; azkenik, ikasleak bere
egokituak banatzen ditu. Ikasle bakoitzak errubrika horien inguruan emaitzak aztertzen ditu, errubrikekin eta bere itxaropenekin alderatzen ditu,
hausnartzen du, bai eta ikaskuntza-prozesuan zailtasunak sor diezazkioketen eta irakaslearekin partekatzen ditu bere ondorioak.
alderdien inguruan ere; erabakiak hartzen ditu, eta bere saiakerari etekin
Autonomia-profil altua
Unitateari dagozkion ebaluazio-errubrikak aurkezten dira.
Ikasketarako
gakoak ematen Metakognizioaren
dituzte. oinarri dira.
Lorpenei eta estrategiei

buruzko feedbacka lortzeko
esparru bat dira.
Errubriken erabilera irakasleen aldetik
Honako taula honek adierazten du zer lotura dagoen errubriken bidez lortutako
informazioaren, lortutako datuen balorazio eta haztapenaren eta ikaskuntza-
prozesuan erabakiak hartzerakoan kontuan izan beharreko alderdien artean.
Informazioa biltzea. Datuak aztertzea. Erabakiak hartzea.
Ikasle bakoitzak jasotzen duen balorazioa.

Norberaren aurrerapena ezagutzea, Ikasle baten beharren arabera.
Taldearen batez bestekoa kalkulatzea.
errubrikan zehaztutako irizpideak Taldearen beharren arabera.
aplikatuz. Banakako pertzentila kalkulatzea.
Prozesu osoaren arabera.
Ikasleen aurrerapen-maila berdintzea. Ikasle bakoitzaren kalifikazioaren kalkulua.
Honako hau da errubriken bidez jasotako datuak interpretatzeko prozesua: Errubriken erregistro orokor bat irakurtzeak eta interpretatzeak aukera ematen
digu ondorio interesgarri batzuk ateratzeko:
Ikasle bakoitzaren lanen balorazioa, hainbat lorpen-mailek adierazten
dituzten desorekei arretaz erreparatuz. Aurreko orrialdeko matrizean ikus  Ebaluazioaren emaitzak zein diren, ikasle bakoitzarenak nahiz talde
daiteke desoreka horiek adierazten dituztela ikasleak dituen ezagutzak, horiek osoarenak.
hainbat hizkuntzatan antolatzeko eta adierazteko duen gaitasuna, eta ikasitakoa
 Zailtasunak non agertu diren.
norberaren esperientziarekin lotzeko, adibideak jartzeko eta ereduak irudikatzeko
duen gaitasuna.  Zein zailtasun diren indibidualak, eta zein talde osoarenak.
Datuak biltzea eta lantzea. Ikasle bakoitzak errubriketan jasotzen duen  Zein diren erabakiak hartzea eta esku-hartzea eskatzen duten prozesuaren
balorazioa erregistro orokorrean bil daiteke, eta, erregistro horretan, honelako alderdi zehatzak.
datuak kalkula eta lot daitezke: Emaitzen analisia. Erregistro orokorrean biltzen diren datuen irakurketak
 Gehienezkoa: errubrika guztien gehienezko puntuazioa batuz lor daitekeen errubrika-sistemak eskain dezakeen informazioaren adibidea izateko balio du.
gehienezko kopurua da. Izan ere, irakaslearentzat sortutako zerbitzua da hori, ikasleen autonomian zuzen-
zuzenean eragingo duena, bai eta hezkuntza-prozesuari buruzko hausnarketa
 Ikaslea: ikasle jakin batek lortutako kalifikazioa da.
sistematiko eta zorrotzerako prozesuetan ere.
 Pertzentila: taldearen puntuazioan ikaslearen puntuazioak duen tokia da, eta
ehunekotan adierazten da.
 Batez besteko kalifikazioa: kalifikazioen batez besteko aritmetikoa da.
ETAPAKO HELBURUAK gizakiaren beharrak asetzeko eta haren bizi-baldintzak hobetzeko bitarteko den
aldetik.
Hauek dira Biologia eta Geologia ikasgaiari dagozkion etapako helburuak:
1) Gizakiaren organismoari buruzko ezagutza zientifikoa erabiltzea, norberaren

gorputzaren funtzionamendua nahiz osasuntsu egotea ahalbidetzen duten
baldintzak azalduz, horren bidez osasuna zaintzeko ohiturak garatzeko eta
norberaren nahiz komunitatearen ongizatea hobetzeko.
2) Ekosistemen funtzionamenduari buruzko ezagutza zientifikoa erabiltzea,

haietan gertatzen diren interakzioak azalduz, eta ekosistemen oreka eta hura
aldatzen duten faktoreak deskribatuz, horren bidez natura balioesteko eta
kudeatzeko nahiz hartaz gozatzeko, zientziak eta teknologiak gizartearekin eta
ingurumenarekin dituzten interakzioak ikuspegi kritikoz aztertzeko, eta garapen
iraunkorraren alde modu aktiboan eta arduratsuan parte hartzeko.
3) Problemak ebaztea eta ikerketa soil batzuk egitea, banaka nahiz lankidetzan
zientziaren prozedurekiko koherenteak diren estrategiak aplikatuz, hala nola
azalpen-hipotesiak formulatzea, eta datuak lortzea eta haietatik judizioak egitea
ahalbidetzen duten emaitzak eta ondorioak ateratzea, iritzi hutsa eta froga
zehatzetan oinarritutako ebidentzia bereiziz, norberaren nahiz gizartearen
intereseko benetako egoerei testuingurua aintzat hartuta heltzeko eta erabaki
arduratsuak hartu ahal izateko.
4) Gai zientifikoei buruzko informazioa lortzea zenbait iturritatik, barnean

hartuta informazioaren teknologiak, kontuan hartuta gai zientifikoei buruzko lanak
funtsatzeko eta bideratzeko baliagarritasuna, eta gai horiei buruz nork bere
jarrerak hartzea, funtsatuta eta ikuspegi kritikoz.
5) Zientziei buruzko informazioa duten mezuak modu aktiboan eta kritikoan

interpretatzea, eta mezu zientifikoak sortzea, ahozko nahiz idatzizko hizkuntza
zuzen erabiliz, bai eta beste notazio- eta adierazpen-sistema batzuk ere,
zehaztasunez komunikatu ahal izateko eta zientziaren esparruan azalpenak eta
argudioak eman ahal izateko.
6) Errealitatea azaltzeko eskemak egitea, kontzeptu, printzipio, estrategia, balio

eta jarrera zientifikoak baliatuz, naturako fenomeno nagusiak interpretatzeko, eta
gure gizarteko garapen eta aplikazio zientifiko eta teknologiko garrantzitsuenak
ikuspegi kritikoz aztertzeko.
7) Zientziaren nolakotasuna, saiakera-izaera eta izaera sortzailea baliatzea,
dogmatismoak gainditzeko bide eman duten eztabaida nagusiak aintzat hartuz,
bai eta historian zehar izandako iraultza zientifikoak ere, gizadiaren kultura-
bilakaeran ezagutza zientifikoak izan duen garrantzia ulertzeko eta balioesteko,
1. UNITATEA. Unibertsoa eta gure planeta
Estandar ebaluagarriak Lorpen-mailak

Kalifikazioa
Ebaluazio (4 gehienez)
Lorpen-adierazleak Lortzeko bidean (1) Lortua (2) Aurreratua (3) Bikain (4)
irizpideak
1) Gidoi bat  Ea zeruaren Astroei eta astro multzoei Astroei eta astro Astroei eta astro Astroei eta astro
oinarri inguruan egindako buruzko informazioa multzoei buruzko multzoei buruzko multzoei buruzko
hartuta, behaketak bilatzen du, lagunduta; informazioa bilatzen du. informazioa bilatzen, informazioa era
ikerketak, deskribatzen eta informazio hori Aurrerapausoak ematen hautatzen, antolatzen autonomoan bilatzeko
laborategiko azaltzen dituen, antolatzen eta sailkatzen ditu informazioa eta sailkatzen du. ahalegina egiten du.
praktikak edo bakarkako lanarekin ahalegintzen da; modu antolatzeko, sailkatzeko Aurrerapausoak ematen Aurrerapausoak ematen
landa- talde-lana osatuz, pasiboan hartzen du eta aurkezteko ditu informazioa ditu informazioa
azterketak eta beste taldeen parte taldeko zereginean, bakarka antolatzeko, sailkatzeko antolatzeko, sailkatzeko
egitea, lan lanak errespetatuz. jardueretan. nahiz talde-lanean; eta aurkezteko eta aurkezteko
zientifikoaren modu aktiboan hartzen zereginean, bakarka zereginean, bakarka
berezko du parte taldeko nahiz talde-lanean; nahiz talde-lanean;
metodologia jardueretan, eta beste modu aktiboan hartzen modu aktiboan hartzen
eta taldeen lanak du parte taldeko du parte taldeko
estrategiak errespetatzen ditu. jardueretan, eta beste jardueretan, eta beste
aplikatuz, eta taldeen lanak taldeen lanak
haien errespetatzen ditu. errespetatzen ditu.
garapena Iraganeko ikerketei eta Duela gutxiko behaketa
balioestea eta duela gutxiko ondorioei eta ondorioei buruzko
emaitzak buruzko beste datu beste datu, irudi eta
interpretatzea batzuk ematen ditu. grafiko batzuk aurkezten
. ditu, eta iraganeko
behaketa eta
ondorioekin alderatzen
ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
6) Eguzki-  Ea eguzki- Eguzki-sistemaren Eguzki-sistemaren Eguzki-sistemaren Eguzki-sistemaren
sistemaren sistemaren jatorria, osagaiei buruzko osagaiei eta haien osagaiei eta haien osagaiei eta haien
egitura egitura, osagai eta testuetako informazioa ezaugarriei buruzko ezaugarriei buruzko ezaugarriei buruzko
aztertzea eta ezaugarri nagusiak errepikatzen du, hitzez dokumentu idatzietako, dokumentu idatzietako, dokumentu idatzietako,
hartan Lurrak deskribatzen dituen. hitz. irudietako eta irudietako eta irudietako eta
duen grafikoetako informazioa grafikoetako informazioa grafikoetako informazioa
kokapena ulertzen eta ulertzen eta ulertzen, interpretatzen
zehaztea. interpretatzen du; interpretatzen du. eta birformulatzen du.
ondorio egokiak Ondorio egokiak Ondorio egokiak
ateratzen ditu, eta ateratzen ditu, eta ateratzen ditu, eta
ikasgelako lanetan nahiz aurretik jasotako aurretik jasotako
aurkezpenetan ezagutzekin eta elkarren ezagutzekin eta elkarren
erabiltzen ditu. Duen artean erlazionatzen artean erlazionatzen
informazioa ditu. Ikasitakoaren ditu. Ikasitakoaren
erlazionatzen du, eta sistematizazioak sistematizazioak eta
aurretik jasotako adierazten ditu. balorazioak adierazten
ezagutzekin ere loturak ditu.
egiten ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
6) Eguzki-  Ea Lurraren Lurraren ezaugarriei eta Lurraren ezaugarriei eta Lurraren ezaugarriei eta Lurraren ezaugarriei eta
sistemaren ezaugarriak azaltzen osagaiei buruzko datuak osagaiei buruzko datuak osagaiei buruzko osagaiei buruzko testu,
egitura dituen. ateratzen ditu, eta irakurtzen eta ulertzen testuetan, grafikoetan grafiko eta irudietako
aztertzea eta  Ea Lurraren mekanikoki errepikatzen ditu; zuzen osatzen ditu eta irudietan dauden datuak nola atera eta
hartan Lurrak osagaiak ditu. jarduerak, ondorioak datuak azaltzen ditu. interpreta ditzakeen
duen identifikatzen eta ateratzen ditu eta behar Datuak osatzeko pentsatzen du, era
kokapena deskribatzen dituen. bezala azaltzen ditu. informazioa bilatzen du; autonomoan; lan-
zehaztea. ondorioak ateratzen ditu, prozesua deskribatzen
egoki aplikatzen ditu eta du. Aurreikusi dituen
argi eta zehatz azaltzen urratsei jarraitzen die,
ditu. eta informazioa
antolatzen, zabaltzen eta
azaltzen du, zehatz, argi
eta txukun.
Kalifikazioa
irizpideak
6) Eguzki-  Ea unibertsoaren Unibertsoaren egitura Unibertsoaren egitura Unibertsoaren egitura Unibertsoaren egitura
sistemaren egitura eta jatorriari eta jatorriari buruzko eta jatorriari buruzko eta jatorriari buruzko eta jatorriari buruzko
egitura buruzko ideia testu eta grafikoetatik testu eta grafikoetako testu eta grafikoetako hainbat iturri kontsultatuz
aztertzea eta nagusiak dakizkien. datuak ateratzen ditu eta informazioa irakurtzen informazioa irakurtzen lortzen du informazioa;
hartan Lurrak  Ea gai den mekanikoki errepikatzen eta ulertzen du, eta eta ulertzen du; hainbat ikaskuntza-helburuen
duen astronomian ditu. galderei erantzuteko eta iturri kontsultatzen ditu, arabera hautatzen ditu
kokapena unibertsoko bere idatziak osatzeko informazioa aurretik datuak, eta egindako
zehaztea. distantziak eta behar dituen datuak jasotako ezagutzekin hautaketa azaltzen du;
tamainak neurtzeko aukeratzen ditu. lotzen du; erantzunak informazioa aurretik
erabiltzen diren Emandako erantzunak zabaltzen ditu; adibideak jasotako ezagutzekin
unitateekin egindako ahoz zein idatziz ematen ditu, erabakiak lotzen du, adibideak
jarduerak ebazteko. azaltzen ditu, hiztegi hartzen ditu eta ahoz ematen ditu, eta
egokia erabiliz. Neurri- nahiz idatziz azaltzen informazio hori argi eta
unitate astronomikoetan ditu, zehatz eta txukun. zehatz azaltzen du.
adierazitako datuak Zeruko gorputzen arteko Zeruko zenbait
dituzten jarduerak distantziak kalkulatzeko gorputzen arteko
ebazten ditu. interesa erakusten du, distantziei buruz ikertzen
neurri-unitate du, neurri-unitate
astronomikoetan astronomikoekin
adierazitako datuak kalkuluak eginez, eta
erabiliz. txukun adierazten ditu
erantzunak, zenbait
irizpideri jarraituz.
Kalifikazioa
irizpideak
7) Lurraren,  Ea Ilargiaren faseen Ilargiaren faseen izenak Eklipse bat zer den eta Eklipse motei buruzko Eklipse motei buruzko
Ilargiaren eta jatorria deskribatzen eta haien irudikapenak zer eklipse mota dauden informazioa erabiltzen informazioa
Eguzkiaren duen. lotzen ditu. azaltzen du. Ilargiaren du. Ilargiaren faseen interpretatzen du.
higiduren  Ea eklipse motak faseen izenak egoki izenak egoki Ilargiaren faseen izenak
ezaugarriak azaltzen dituen. identifikatzen ditu; fase identifikatzen ditu; fase egoki identifikatzen ditu;
deskribatzea,  Ea mareen horiek Ilargiak itsasoko horiek Ilargiak itsasoko fase horiek Ilargiak
eta gorabeherak eta uretan duen uretan duen eraginarekin itsasoko uretan duen
urtaroekin, horien lotura eraginarekin lotzen ditu; lotzen ditu; informazioa eraginarekin lotzen ditu;
egunarekin Ilargiarekin ulertzen informazioa argi zabaltzen du era informazioa zabaltzen du
eta dituen. azaltzen du. autonomoan, eta era autonomoan;
gauarekin, emaitzak argi azaltzen fenomeno horien
eklipseekin ditu. zergatiei eta ondorioei
eta mareekin buruz gogoeta egin eta
lotzea. hipotesiak proposatzen
ditu; emaitzak argi
azaltzen ditu, eta datu
eta informazio gehiago
lortzeko interesa
erakusten du.
Kalifikazioa
irizpideak
7) Lurraren,  Ea Lurraren Lurraren higidurei eta Eguzkiaren Eguzkiaren higidurari Eguzki-sistemaren eta Lurraren
Ilargiaren eta higidurak egunen Lurrak eguzki-sisteman higidurari buruzko buruzko informazioa orbitaren ikerketari buruzko
Eguzkiaren eta urteen zikloekin duen posizioari buruzko informazioa eta erlazionatzen eta informazioa interpretatzen du,
higiduren lotzen dituen. informazioa ulertzen du, hipotesiak zuzen azaltzen du; Lurraren zenbait ereduren arabera. Lurra
ezaugarriak  Ea badakien baina laguntza behar du jasotzen ditu higidurak identifikatzen Eguzkiarekiko zenbait
deskribatzea, urtaroak zeren Eguzkiaren higidurari ahozko edota ditu, bai eta urtaroen posiziotan irudikatzen duten
eta eraginez sortzen buruzko hipotesiak idatzizko arabera Lurrak eguzki- irudiak bilatzen ditu hainbat
urtaroekin, diren. interpretatzeko eta aurkezpenetan; sisteman duen posizioa iturritan; emaitzak interpretatzen
egunarekin  Ea urtean zehar alderatzeko. Lurraren higidurak ere. Bi hemisferioetako eta azaltzen ditu; Eguzkiaren
eta Eguzkiak duen identifikatzen ditu, urtaroak irudikatzen benetako higidurari eta
gauarekin, itxurazko higidura bai eta urtaroen dituzten irudiak bilatzen itxurazkoari buruzko
eklipseekin azaltzen duen. arabera Lurrak ditu hainbat iturritan; hipotesiekiko duen iritzia
eta mareekin eguzki-sisteman emaitzak interpretatzen azaltzen du; aurkezpen
lotzea. duen posizioa ere. eta azaltzen ditu. horretan zer den informazioa
eta zer iritzia bereizten du eta
argi adierazten du.
KALIFIKAZIOA OROTARA (24 GEHIENEZ)
INTERPRETAZIO-KODEA: 6-9 PUNTU: Hobetu beharra; 10-15 PUNTU: Nahikoa; 16-21 PUNTU: Oso ondo; 22-24 PUNTU: Bikain.
2. UNITATEA. Geosfera. Mineralak eta harriak
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea informazioa iturri Informazioa ateratzen du Informazioa hainbat Informazioa hainbat Informazioa bilatzen,
eratzea, ezberdinetan zenbait iturritatik, eta iturritan bilatzen du, eta iturritan bilatzen du, eta hautatzen eta antolatzen
adierazpenak bilatzen duen, eta hitzez hitz errepikatzen interpretatzen, interpretatzen, hautatzen du; ondorioak ateratzen
zehaztasunez interpretatzen, du. hautatzen eta sailkatuta eta sailkatuta azaltzen eta azaltzen ditu,
egitea, eta hautatzen eta azaltzen du. du. Emandako argudioak emanez; Bere
problema- sailkatuta azaltzen erantzunak ahoz zein ondorioak eguneroko
egoerei duen. idatziz azaltzen ditu, bizitzako aplikazio
buruzko argu- hiztegi egokia erabiliz. praktikoekin lotzen ditu;
dioak ematea, Bere ondorioak informazioa aurretik
informazio eguneroko bizitzako jasotako ezagutzekin
zientifikoa aplikazio praktikoekin lotzen du, adibideak
bilatuz, lotzen ditu. ematen ditu, eta
hautatuz eta informazio hori argi eta
interpretatuz. zehatz azaltzen du.
 Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa aurretik
interpretatzen eta zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, interpretatzen du, jasotako ezagutzekin
aurretik jasotako hitzez hitz errepikatzen aurretik jasotako aurretik jasotako lotzen du, iritzi propioa
ezagutzekin lotzen du. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du, eraikitzen du, eta
duen, iritzi propioa iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen zehaztasunez eta egoki
eraikitzen duen, eta du, eta lotura duten du, eta lotura duten azaltzen du, argudioak
lotura duten arazoei arazoei buruz arazoei buruz emanez. Ondorioak
buruz argudiatzen argudiatzen du, argudiatzen du, ateratzen ditu, arrazoiak
duen, zehaztasunez zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz emanez azaltzen ditu,
azalduz. eta hiztegi egokia eta eguneroko bizitzako
erabiliz. Ondorioak aplikazio praktikoekin
ateratzen ditu, eta lotzen ditu.
arrazoiak emanez
azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea IKTak erabiltzen IKTak erabiltzen ditu IKTak erabiltzen ditu Informazio-iturri Informazio-iturri
eratzea, dituen informazioa informazioa bilatzeko, informazioa lantzeko eta ezberdinak erabiltzen ezberdinak erabiltzen
adierazpenak
lantzeko eta lagunduta. ikerketako nahiz ditu, IKTen ditu, IKTen
zehaztasunez
egitea, eta ikerketako nahiz ikasketa-prozesuko laguntzarekin, ikerketa laguntzarekin, ikerketa
problema- ikasketa-prozesuko emaitzak azaltzeko. garatzeko eta garatzeko eta
egoerei emaitzak azaltzeko. aurkezteko. aurkezteko.
buruzko argu- Aurrerapausoak ematen
dioak ematea, ditu informazioa
informazio
antolatzeko, sailkatzeko
zientifikoa
bilatuz, eta aurkezteko
hautatuz eta zereginean, bakarka
interpretatuz. nahiz talde-lanean.
Estandar ebaluagarriak Lorpen-mailak Kalifikazio
Lorpen- Lortzeko bidean a (4
Ebaluazio irizpideak Lortua (2) Aurreratua (3) Bikain (4) gehienez)
adierazleak (1)
10) Lurrean eta  Ea lurrazala, Lurrazala, mantua Lurrazala, mantua Lurrazala, mantua eta Lurrazalaren, mantuaren eta
inguruan ohikoenak mantua eta eta nukleoa eta nukleoa nukleoa identifikatzen eta nukleoaren nahiz haiek osatzen
diren mineralen eta nukleoa identifikatzen ditu. identifikatzen eta deskribatzen ditu, haien dituzten materialen ezaugarriei
arroken propietateak identifikatzen deskribatzen ditu, ezaugarriak aipatuz, eta buruzko dokumentu idatzietan,
eta ezaugarriak eta haien ezaugarriak baita zertaz dauden irudietan eta grafikoetan dagoen
bereiztea eta deskribatzen aipatuz, eta baita osatuta ere. Informazioa informazioa ulertzen, interpretatzen
sailkatzea, dituen, haien zertaz dauden aurretik jasotako eta birformulatzen du. Ondorio
identifikatzeko gako ezaugarriak osatuta ere. ezagutzekin lotzen du, eta egokiak ateratzen ditu, eta aurretik
soil batzuk erabiliz, aipatuz, eta Informazioa aurretik ondorio egokiak ateratzen jasotako ezagutzekin eta elkarren
eta zer aplikazio baita zertaz jasotako ditu. Ikasitakoaren artean erlazionatzen ditu.
nagusi dituzten dauden ezagutzekin lotzen sistematizazioak Ikasitakoaren sistematizazioak eta
jakitea. osatuta ere. du. adierazten ditu. balorazioak adierazten ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
10) Lurrean  Ea mineralak eta Mineral eta harri batzuk Mineralak eta harriak Mineralak eta harriak Mineralak eta harriak
eta inguruan harriak identifikatzen ditu. identifikatzen eta identifikatzen eta identifikatzen eta
ohikoenak identifikatzen eta sailkatzen ditu, sailkatzen ditu, ezaugarri sailkatzen ditu, ezaugarri
diren sailkatzen dituen, ezaugarri bereizgarriak bereizgarriak eta bereizgarriak eta
mineralen eta ezaugarri eta bakoitzaren bakoitzaren adibideak bakoitzaren adibideak
arroken bereizgarriak eta adibideak aipatuz. aipatuz. Bere ezagutzak aipatuz. Mineralen eta
propietateak bakoitzaren zabaltzeko informazioa harrien identifikazioari
eta adibideak aipatuz. bilatzen du; ondorioak eta sailkapenari buruz
ezaugarriak ateratzen ditu, egoki dituen ezagutzak
bereiztea eta aplikatzen ditu eta argi zabaltzeko informazioa
sailkatzea, eta zehatz azaltzen ditu. bilatzen du; ondorioak
identifikatzek ateratzen ditu, egoki
o gako soil aplikatzen ditu eta argi
batzuk eta zehatz azaltzen ditu.
erabiliz, eta
zer aplikazio
nagusi
dituzten
jakitea.
Kalifikazioa
irizpideak
10) Lurrean eta  Ea bilatzen duen Mineralen eta harrien Mineralen eta harrien Mineralek eta harriek Mineralek eta harriek
inguruan mineralen eta konposizioari buruzko konposizioari nahiz egunerokoan dituzten egunerokoan dituzten
ohikoenak diren harrien informazioa bilatzen du. taldeei buruzko erabilera nagusietako erabilera nagusietako
mineralen eta konposizioari informazioa bilatzen du, batzuk deskribatzen ditu. batzuk deskribatzen ditu.
arroken buruzko eta egunerokoan Erabilera horiek aurretik Erabilera horiek aurretik
propietateak eta informazioa, bai dituzten erabilera jasotako ezagutzekin jasotako ezagutzekin
ezaugarriak eta zer nagusietako batzuk lotzen ditu. lotzen ditu; informazioa
bereiztea eta taldetakoak deskribatzen ditu. zabaltzen du, ondorioak
sailkatzea, diren ere, eta ea ateratzen ditu, egoki
identifikatzeko deskribatzen aplikatzen ditu eta argi
gako soil batzuk dituen eta zehatz azaltzen ditu.
erabiliz, eta zer egunerokoan
aplikazio nagusi dituzten
dituzten jakitea. erabilera
nagusietako
batzuk.
Kalifikazioa
Ebaluazio Lortzeko bidean (4 gehienez)
Lorpen-adierazleak Lortua (2) Aurreratua (3) Bikain (4)
irizpideak (1)
10) Lurrean eta  Ea bilatzen duen Baliabide Baliabide mineralen Baliabide mineralen Baliabide mineralen
inguruan baliabide mineralen mineralen erauzketari eta horrek erauzketari eta horrek erauzketari eta horrek
ohikoenak diren erauzketari eta horrek erauzketari sortzen duen sortzen duen ingurumen- sortzen duen ingurumen-
mineralen eta sortzen duen ingurumen- buruzko ingurumen-inpaktuari inpaktuari buruzko inpaktuari buruzko
arroken inpaktuari buruzko informazioa buruzko informazioa informazioa bilatzen du, informazioa bilatzen du,
propietateak eta informazioa, baliabide bilatzen du. bilatzen du. baliabide mineralen baliabide mineralen
ezaugarriak mineralen erabilera erabilera arduratsuaren erabilera arduratsuaren
bereiztea eta arduratsuaren eta eta kudeaketa eta kudeaketa
sailkatzea, kudeaketa jasangarriaren jasangarriaren jasangarriaren
identifikatzeko garrantziaz jabeturik, garrantziaz jabeturik. garrantziaz jabeturik,
gako soil batzuk batez ere ikatzarena eta batez ere ikatzarena eta
erabiliz, eta zer petrolioarena. petrolioarena. Ikasitakoa
aplikazio nagusi beste eduki batzuekin
dituzten jakitea. lotzen du, eta kudeaketa
jasangarria balioesten
du beste testuinguru
batzuetan.
Kalifikazioa
Lortzeko bidean (4 gehienez)
Ebaluazio irizpideak Lorpen-adierazleak Lortua (2) Aurreratua (3) Bikain (4)
(1)
10) Lurrean eta  Ea Lurraren Lurraren Lurraren kanpoaldeko Lurraren kanpoaldeko Lurreko materialak
inguruan ohikoenak kanpoaldeko kanpoaldeko eremuetako materialik eremuetako materialik identifikatzen ditu,
diren mineralen eta eremuetako eremuetako ohikoenen ezaugarri ohikoenen ezaugarri ugaritasunaren eta
arroken propietateak materialik materialik orokorrak deskribatzen orokorrak deskribatzen Lurraren hiru geruza
eta ezaugarriak ohikoenen ezaugarri ohikoenen ditu, eta azaltzen du ditu, eta azaltzen du nagusietan duten
bereiztea eta orokorrak ezaugarri batzuk materialok zergatik materialok zergatik banaketaren arabera.
sailkatzea, deskribatzen dituen, ezagutzen ditu. banatzen diren banatzen diren Ikerketak egiten ditu,
identifikatzeko gako eta azaltzen duen geruzetan geruzetan dentsitatearen hainbat iturri
soil batzuk erabiliz, materialok zergatik dentsitatearen arabera. arabera. Lurreko kontsultatuz, Lurreko
eta zer aplikazio banatzen diren materialak identifikatzen materialei buruzko
nagusi dituzten geruzetan ditu, ugaritasunaren eta ezagutzak zabaltzeko;
jakitea. dentsitatearen Lurreko hiru geruza informazioa aurretik
arabera. nagusietan duten jasotako ezagutzekin
banaketaren arabera. lotzen du, eta informazio
Lurreko materialei hori argi eta zehatz
buruzko ezagutzak azaltzen du. Ikasitakoa
zabaltzeko interesa zuzen aplikatzen du
erakusten du, eta hainbat testuingurutan.
ikerketak egiten ditu,
informazioa hainbat
iturritan bilatuz.
3. UNITATEA. Atmosfera
Kalifikazioa
irizpideak
2) Hiztegi  Ea ezagutzen eta Atmosferarekin lotuta Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko
zientifikoa deskribatzen dituen dauden terminoak terminoak ezagutzen eta termino ohikoenak terminoak deskribatzen
zuzen hiztegi zientifikoko ezagutzen ditu. deskribatzen ditu, ezagutzen ditu, eta ditu, eta zuzen
erabiltzea, terminoak, atmosferarekin lotuta zuzen adierazten du adierazten du ikasitakoa,
bere atmosferarekin daudenak. ikasitakoa, bai ahoz bai bai ahoz bai idatziz.
mailarako lotuta daudenak. idatziz. Hiztegia zabaltzeko
egokia den interesa erakusten du;
testuinguru zenbait terminoren
zehatz batean esanahia bilatzen du
adierazpenak hainbat iturritan, eta
egitean. termino horiek
zehaztasunez erabiltzen
ditu bere lanetan.
egitea, eta hautatzen eta azaltzen du. du. Emandako arrazoiak emanez; Bere
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa aurretik
eratzea, interpretatzen eta zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, interpretatzen du, jasotako ezagutzekin
adierazpenak aurretik jasotako hitzez hitz errepikatzen aurretik jasotako aurretik jasotako lotzen du, iritzi propioa
zehaztasunez ezagutzekin lotzen du. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du, eraikitzen du eta
egitea, eta duen, iritzi propioa iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen zehaztasunez eta egoki
problema- eraikitzen duen, eta du, eta lotura duten du, eta lotura duten azaltzen du, arrazoiak
egoerei lotura duten arazoei arazoei buruz arazoei buruz emanez. Ondorioak
buruzko argu- buruz argudiatzen argudiatzen du, argudiatzen du, ateratzen ditu, arrazoiak
dioak ematea, duen, zehaztasunez zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz emanez azaltzen ditu,
informazio azalduz. eta hiztegi egokia eta eguneroko bizitzako
zientifikoa erabiliz. Ondorioak aplikazio praktikoekin
bilatuz, ateratzen ditu, eta lotzen ditu.
hautatuz eta arrazoiak emanez
interpretatuz. azaltzen ditu.
8)  Ea atmosferaren Atmosferaren geruzak Atmosferaren geruzak Atmosferaren geruzak Atmosferaren zenbait

Atmosferako geruzak identifikatzen ditu. identifikatzen ditu, eta identifikatzen ditu, eta alderdiri buruz ikertzen
arazoei buruz identifikatzen dituen, haren egitura eta haren egitura eta du, informazioa hainbat
ikertzea, hala eta haren egitura eta konposizioa azaltzen konposizioa azaltzen iturritan bilatuz.
nola konposizioa azaltzen ditu. ditu. Atmosferari buruzko Atmosferaren
kutsadurari dituen. ezagutzak zabaltzeko ezaugarriak eta
eta haren interesa erakusten du, konposizioa aztertzen
ondorioei eta ikertu egiten du, ditu, bai eta airearen
buruz, infor- informazioa hainbat propietateak ere.
mazioa iturritan bilatuz. Atmosferari buruz
bilduz, eta Atmosferari buruz ikasitakoa hainbat arlo
irtenbidea ikasitakoa aurretik eta testuingurutan
bilatzeko jasotako ezagutzekin aplikatzen du.
neurriak lotzen du.
proposatzea.
Kalifikazioa
irizpideak
8)  Ea airearen eta Airearen osagaiak Airearen eta kutsatzaile Airearen eta kutsatzaile Airearen eta kutsatzaile
Atmosferako kutsatzaile nagusien ezagutzen ditu. nagusien osagaiak nagusien osagaiak nagusien osagaiak
arazoei buruz osagaiak ezagutzen ezagutzen ditu. ezagutzen ditu, eta ezagutzen ditu, eta
ikertzea, hala dituen, eta kutsatzaileak beren kutsatzaileak beren
nola kutsatzaileak beren jatorriarekin lotzen ditu. jatorriarekin lotzen ditu.
kutsadurari jatorriarekin lotzen Ikasitakoaren Ondorio egokiak
eta haren dituen. sistematizazioak ateratzen ditu, eta
ondorioei adierazten ditu. aurretik jasotako
buruz, infor- ezagutzekin eta elkarren
mazioa artean erlazionatzen
bilduz, eta ditu. Ikasitakoaren
irtenbidea sistematizazioak eta
bilatzeko balorazioak adierazten
neurriak ditu.
proposatzea.
Kalifikazioa
irizpideak
8)  Ea atmosferak Atmosferak egiten duen Atmosferak egiten duen Atmosferak egiten duen Atmosferak egiten duen
Atmosferako egiten duen babesle- babesle-lana ezagutzen babesle-lana ezagutzen babesle-lana ezagutzen babesle-lana ezagutzen
arazoei buruz lana ezagutzen eta du. eta arrazoitzen du. eta arrazoitzen du, eta arrazoitzen du,
ikertzea, hala arrazoitzen duen, planetako tenperaturari, planetako tenperaturari,
nola planetako olatuei eta itsasoko olatuei eta itsasoko
kutsadurari tenperaturari, korronteei nola eragiten korronteei nola eragiten
eta haren olatuei eta itsasoko dien argudiatuz. Bere dien argudiatuz.
ondorioei korronteei nola ezagutzak zabaltzeko Atmosferari eta airearen
buruz, infor- eragiten dien informazioa bilatzen du; propietateei buruzko
mazioa argudiatuz. ondorioak ateratzen ditu, ezagutzak zabaltzeko
bilduz, eta egoki aplikatzen ditu eta informazioa bilatzen du;
irtenbidea argi eta zehatz azaltzen ondorioak ateratzen ditu,
bilatzeko ditu. egoki aplikatzen ditu eta
neurriak argi eta zehatz azaltzen
proposatzea. ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
8)  Ea ingurumen- Ingurumen-kutsadura Ingurumen-kutsadura Ingurumen-kutsadura Ingurumen-kutsadura
Atmosferako kutsadura deskribatzen du. deskribatzen eta ingurumena ingurumena
arazoei buruz deskribatzen eta ingurumena hondatzearekin lotzen hondatzearekin lotzen
ikertzea, hala ingurumena hondatzearekin lotzen du, eta horri aurre du, eta horri aurre
nola hondatzearekin du, eta kutsadura eta egiteko ekintzak eta egiteko ekintzak eta
kutsadurari lotzen duen, eta ea bere ondorioak ohiturak proposatzen ohiturak proposatzen
eta haren kutsadura eta bere murrizteko ohitura ditu. Ingurumen- ditu. Egungo ingurumen-
ondorioei ondorioak mesedegarriak eta kutsadurarekin lotutako kutsaduraren arazoen
buruz, infor- murrizteko ohitura neurriak proposatzen egungo arazoei buruz eta ondorioen inguruko
mazioa mesedegarriak eta ditu. ikertzen du eta informazioa bilatzen du,
bilduz, eta neurriak informazioa bilatzen du. hari buruz ikertzen du,
irtenbidea proposatzen dituen. eta haren konponbidea
bilatzeko aurkitzen lagunduko
neurriak duen jarrera garatzen
proposatzea. du.
Kalifikazioa
irizpideak (1)
8) Atmosferako  Ea badakien eta Badaki gizakiaren Badaki eta Badaki eta Badaki eta deskribatzen du nola
arazoei buruz deskribatzen duen nola jarduerak deskribatzen deskribatzen du nola oztopatzen duen gizakiaren jarduerak
ikertzea, hala nola oztopatzen duen atmosferaren du gizakiaren oztopatzen duen atmosferaren babesle-lana, eta
kutsadurari eta gizakiaren jarduerak babesle-lana jarduerak gizakiaren jarduerak atmosferaren kutsadura murrizteko
haren ondorioei atmosferaren babesle- oztopatzen duela. atmosferaren atmosferaren bere inguruan har daitezkeen neurriak
buruz, informazioa lana, eta atmosferaren babesle-lana babesle-lana, eta proposatzen ditu. Informazioa
bilduz, eta kutsadura murrizteko nola atmosferaren zabaltzen du, ondorioak ateratzen ditu
irtenbidea bere inguruan har oztopatzen kutsadura murrizteko eta iritzia ematen du gizakiak
bilatzeko neurriak daitezkeen neurriak duen. bere inguruan har atmosferaren kutsadura murrizteko
proposatzea. proposatzen dituen. daitezkeen neurriak egin beharko lukeenari buruz.
proposatzen ditu.
4. UNITATEA. Hidrosfera
Kalifikazioa
irizpideak
egitea, eta hautatzen eta azaltzen du. du. Emandako arrazoiak emanez;
problema- sailkatuta azaltzen erantzunak ahoz zein ondorio horiek
egoerei duen. idatziz azaltzen ditu, eguneroko bizitzako
buruzko argu- hiztegi egokia erabiliz. aplikazio praktikoekin
dioak ematea, Bere ondorioak lotzen ditu; informazioa
informazio eguneroko bizitzako aurretik jasotako
zientifikoa aplikazio praktikoekin ezagutzekin lotzen du,
bilatuz, lotzen ditu. adibideak ematen ditu,
hautatuz eta eta informazio hori argi
interpretatuz. eta zehatz azaltzen du.
 Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa aurretik
interpretatzen eta zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, interpretatzen du, jasotako ezagutzekin
aurretik jasotako hitzez hitz errepikatzen aurretik jasotako aurretik jasotako lotzen du, iritzi propioa
ezagutzekin lotzen du. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du, eraikitzen du eta
duen, iritzi propioa iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen zehaztasunez eta egoki
eraikitzen duen, eta du, eta lotura duten du, eta lotura duten azaltzen du, arrazoiak
lotura duten arazoei arazoei buruz arazoei buruz emanez. Ondorioak
buruz argudiatzen argudiatzen du, argudiatzen du, ateratzen ditu, arrazoiak
duen, zehaztasunez zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz emanez azaltzen ditu,
azalduz. eta hiztegi egokia eta eguneroko bizitzako
erabiliz. Ondorioak aplikazio praktikoekin
ateratzen ditu, eta lotzen ditu.
arrazoiak emanez
azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
9) Urarekin  Ea ezagutzen eta Uraren propietate Uraren propietate Uraren propietate Uraren propietate
lotutako deskribatzen dituen bereziak ezagutzen ditu. bereziak ezagutzen eta bereziak ezagutzen eta bereziak deskribatzen
arazoei eta uraren propietate deskribatzen ditu, deskribatzen ditu, ditu, lurrazalarengan eta
uraren bereziak, lurrazalean lurrazalean gertatzen lurrazalean gertatzen izaki bizidunengan
erabilera gertatzen diren diren prozesuengan eta diren prozesuengan eta dituzten ondorioekin
jasangarriari prozesuengan eta izaki bizidunengan izaki bizidunengan lotuz. Ikertu egiten du,
buruz izaki bizidunengan dituzten ondorioekin dituzten ondorioekin informazioa hainbat
ikertzea, dituzten ondorioekin lotuz. lotuz. Bere ezagutzak iturritan bilatuz, eta
informazioa lotuz. zabaltzeko interesa ikasitakoa aurrez
bilduz, eta erakusten du, eta ikertu jasotako ezagutzekin
irtenbidea egiten du, informazioa lotzen du. Urak
bilatzeko hainbat iturritan bilatuz. bizitzarako duen
neurriak Ikasitakoa aurretik garrantzia aztertzen du,
proposatzea. jasotako ezagutzekin ondorioak ateratzen ditu
lotzen du. eta argi eta zehatz
azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
9) Urarekin  Ea uraren zikloa Uraren zikloa azaltzen Uraren zikloa ulertzen Uraren zikloa ulertzen Uraren zikloa ulertzen
lotutako ulertzen eta azaltzen du, eskemen eta eta azaltzen du, hura eta azaltzen du, hura eta azaltzen du, uraren
arazoei eta duen, hura osatzen grafikoen laguntzarekin. osatzen duten osatzen duten prozesuak agregazio-egoeraren
uraren duten prozesuak prozesuak deskribatuz. deskribatuz, eta haren aldaketekin nahiz haren
erabilera deskribatuz, eta zergatiekin eta zergatiekin eta
jasangarriari haren zergatiekin ondorioekin lotuz. ondorioekin lotuz.
buruz eta ondorioekin Uraren banaketa
ikertzea, lotuz. Lurrean, uraren zikloa
informazioa eta gizakiak urari
bilduz, eta ematen dizkion
irtenbidea erabilerak interpretatzen
bilatzeko ditu.
neurriak
proposatzea.
 Ea badakien zer Badaki zer garrantzi Badaki zer garrantzi Badaki zer esan nahi Aintzat hartzen du
garrantzi duen ur duen ur gezaren duen ur gezaren duen ur gezaren kudeaketa jasangarria
gezaren kudeaketa kudeaketa jasangarriak. kudeaketa jasangarriak, kudeaketa jasangarriak; egitearen eta ekintza
jasangarriak, eta ea eta ezagutzen ditu kudeaketa hori pertsonalen zein
ezagutzen dituen kudeaketa hori eraginkorra izan dadin kolektiboen beharra,
kudeaketa hori eraginkorra izan dadin lagunduko duten uraren kontsumoa
eraginkorra izan lagunduko duten neurriak proposatzen murrizteko eta hura
dadin lagunduko neurriak. ditu, eta kudeaketa hori berrerabiltzea
duten neurriak. egiteko beste bultzatzeko. Uraren
proposamen nahiz kudeaketa jasangarriari
jarduera batzuk ikertzen buruzko informazio
ditu. eguneratua bilatzen du,
ondorioak ateratzen ditu
eta argi azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
9) Urarekin  Ea gizakiaren Ur gezaren nahiz Gizakiaren jarduerak Gizakiaren jarduerak Gizakiaren jarduerak
lotutako jarduerak gaziaren kutsadura- eragindako ur gezaren eragindako ur gezaren eragindako ur gezaren
arazoei eta eragindako ur arazoak ezagutzen ditu. nahiz gaziaren nahiz gaziaren nahiz gaziaren
uraren gezaren nahiz kutsadura-arazoak kutsadura-arazoak kutsadura-arazoak
erabilera gaziaren kutsadura- ezagutzen ditu. ezagutzen ditu, eta haiek ezagutzen ditu, eta haiek
jasangarriari arazoak ezagutzen arintzeko edo ekiditeko arintzeko edo ekiditeko
buruz dituen, eta haiek neurriak proposatzen neurriak proposatzen
ikertzea, arintzeko edo ditu. ditu. Ur gazi zein geza
informazioa ekiditeko neurriak babestearen eta ez
bilduz, eta proposatzen dituen. kutsatzearen garrantziari
irtenbidea buruz arrazoitzen eta
bilatzeko argudiatzen du.
neurriak
proposatzea.
5. UNITATEA. Biosfera
Kalifikazioa
irizpideak
Kalifikazioa
irizpideak
4)  Ea miaketa-tresna Miaketa-tresna optiko Miaketa-tresna optiko Autonomiaz garatzen du Autonomiaz garatzen du
Laborategiko optiko nagusiak batzuk identifikatzen ditu. nagusiak identifikatzen ikerketa ikerketa
oinarrizko identifikatzen dituen, ditu, baita laborategiko esperimentalaren esperimentalaren
materiala baita laborategiko oinarrizko materialak plangintza, miaketa- plangintza, miaketa-
hautatu eta oinarrizko ere, haien atalak tresna optikoak nahiz tresna optikoak nahiz
sailkatzea, materialak ere, haien ezberdinduz eta ikerketa laborategiko oinarrizko laborategiko oinarrizko
eta behar atalak ezberdinduz esperimentalarekin materiala erabiliz. materiala erabiliz,
bezala eta ikerketa lotuz. jarraitutako prozesu
erabiltzea. esperimentalarekin esperimentala azalduz,
lotuz. egindako behaketak
deskribatuz eta emaitzak
interpretatuz. Ikerketa
esperimentalak egiten
ditu laborategi-
praktiketako edo landa-
praktiketako gidoi baten
laguntzaz, emandako
pausoak azalduz eta
emaitzak interpretatuz.
Kalifikazioa
irizpideak
11) Izaki  Ea identifikatzen eta Materia biziaren eta Materia biziaren eta Materia biziaren eta Materia bizia eta
bizidun azaltzen dituen bizigabearen arteko bizigabearen arteko bizigabearen arteko bizigabea bereizten ditu,
guztien materia biziaren eta oinarrizko oinarrizko oinarrizko bien ezaugarri
funtzio bizigabearen arteko ezberdintasunak ezberdintasunak ezberdintasunak bereizgarriak oinarri
oinarrizko
komunak identifikatzen ditu. identifikatzen eta identifikatzen eta hartuta. Izaki bizigabeen
ezberdintasunak,
deskribatzea, azaltzen ditu. azaltzen ditu, izaki eta bizidunen ezaugarri
izaki bizidunen eta
eta jakitea bizidunen eta bizigabeen bereizgarriak ikertzen
bizigabeen ezaugarri
izaki bereizgarriak ezaugarri bereizgarriak eta aztertzen ditu.
bizidunak ezberdinduz. ezberdinduz. Ikasitakoa hainbat arlo
zelulez osa- eta testuingurutan
tuta daudela aplikatzen du.
eta egiten
dituzten bizi-
funtzioek
materia
bizigabetik
bereizten
dituztela.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea deskribatzen Zelula prokariotak eta Zelula prokariotaren eta Zelula prokariotaren eta Zelula prokariotaren eta
bizidunak dituen zelula eukariotak ezagutzen eukariotaren arteko eukariotaren arteko eukariotaren arteko
sailkatzeko prokariotaren eta ditu. antzekotasunak zein antzekotasunak zein antzekotasunak zein
irizpideak eukariotaren arteko ezberdintasunak ezberdintasunak ezberdintasunak
aplikatzea, antzekotasunak zein deskribatzen ditu, eta alderatzen ditu, eta baita alderatzen ditu, eta baita
gako ezberdintasunak, eta baita animalia-zelulen animalia-zelulen eta animalia-zelulen eta
dikotomikoak baita animalia- eta landare-zelulen landare-zelulen artekoak landare-zelulen artekoak
edo beste zelulen eta landare- artekoak ere. ere. ere. Zelula prokarioten
bitarteko zelulen artekoak ere, eta eukarioten
batzuk haien forma eta ezaugarriak ikertzen eta
erabiliz, eta egitura azalduz. aztertzen ditu. Ikasitakoa
organismo hainbat arlo eta
ezagunenak testuingurutan aplikatzen
dagokien du. Ikasitakoaren
talde sistematizazioak eta
taxonomikoar balorazioak adierazten
ekin lotzea. ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea organismoko eta Organismoko atal Organismoko eta Organismoko eta Ulertzen eta
bizidunak zelulen atal bakoitzaren funtzioak zelulen atal bakoitzaren zelulen atal bakoitzaren ezberdintzen du zer
sailkatzeko bakoitzaren ezagutzen ditu. funtzioen arteko funtzioen arteko garrantzi duen funtzio
irizpideak funtzioen arteko ezberdintasunak ezberdintasunak bakoitzak biziari
aplikatzea, gako ezberdintasunak azaltzen ditu. azaltzen ditu, biziari eusteko. Izaki bizidun
dikotomikoak azaltzen dituen, eusteko duten guztiek komunean
edo beste biziari eusteko garrantzia kontuan dituzten funtzioak
bitarteko batzuk duten garrantzia hartuz. deskribatzen ditu.
erabiliz, eta kontuan hartuz.
organismo
 Ea elikadura Elikadura autotrofoa eta Elikadura autotrofoaren Organismoko eta Ulertzen eta
ezagunenak
autotrofoaren eta heterotrofoa eta heterotrofoaren zelulen atal bakoitzaren ezberdintzen du zer
dagokien talde
heterotrofoaren ezberdintzen ditu. arteko aldea funtzioen arteko garrantzi duen funtzio
taxonomikoareki
arteko aldea ezberdintzen eta ezberdintasunak bakoitzak biziari
n lotzea.
ezberdintzen eta azaltzen du. azaltzen ditu. Elikadura eusteko. Izaki bizidun
azaltzen duen. autotrofoaren eta guztiek komunean
heterotrofoaren arteko dituzten funtzioak
aldea ezberdintzen eta deskribatzen ditu,
azaltzen du. elikadura autotrofoaren
eta heterotrofoaren
arteko aldea
ezberdinduz.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea izaki bizidunak Izaki bizidunak Izaki bizidunak Izaki bizidunak Izaki bizidunak
bizidunak sailkatzen dituen, sailkatzen ditu, zenbait sailkatzen ditu, erabili sailkatzeko irizpideak sailkatzeko irizpideak
sailkatzeko erabili beharreko irizpideren arabera. beharreko irizpideak erabiltzen ditu, ohiko erabiltzen ditu, ohiko
irizpideak irizpideak erabiliz. erabiliz. animaliak eta landareak animaliak eta landareak
aplikatzea, gako haien multzo haien multzo
dikotomikoak taxonomikoekin lotuz. taxonomikoekin lotuz.
edo beste Multzo taxonomiko
bitarteko batzuk bakoitzaren ezaugarri
erabiliz, eta morfologiko nagusiak
organismo bereizten ditu.
ezagunenak
 Ea gako Gako dikotomikoa Gako dikotomikoa Gako dikotomikoa Gako dikotomikoa
dagokien talde
dikotomikoa erabiltzen du erabiltzen du erabiltzen du erabiltzen du
taxonomikoareki
erabiltzen duen organismoak organismoak organismoak organismoak
n lotzea.
organismoak sailkatzeko, liburuaren sailkatzeko, eta sailkatzeko, eta azaltzen sailkatzeko, eta azaltzen
sailkatzeko, eta laguntzarekin. azaltzen du zer urrats du zer urrats eman du zer urrats eman
azaltzen duen zer eman dituen. dituen. Talde horietako dituen. Izaki bizidunak
urrats eman dituen. bakoitzeko adibide sailkatzeko erabiltzen
bereizgarriak diren irizpideak
identifikatzen eta kategorizatzen ditu, eta
ezagutzen ditu, haien ohiko animalia eta
garrantzia biologikoa landareei dagozkien
nabarmenduz. eredu taxonomiko
nagusiak identifikatzen
ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea multzo Multzo taxonomikoak Multzo taxonomikoak Multzo taxonomikoak Multzo taxonomiko
bizidunak taxonomikoak identifikatzen ditu. identifikatzen eta identifikatzen eta handien ezaugarri
sailkatzeko identifikatzen eta deskribatzen ditu, deskribatzen ditu, orokorrak deskribatzen
irizpideak deskribatzen dituen, bakoitzaren ezaugarriak bakoitzaren ezaugarriak ditu, eta izaki bizidunen
aplikatzea, gako bakoitzaren bereiziz. bereiziz. Multzo artean duten garrantzia
dikotomikoak ezaugarriak taxonomiko handien azaltzen du. Eduki
edo beste bereiziz. ezaugarri orokorrak horiek aurretik jasotako
bitarteko batzuk deskribatzen ditu, eta ezagutzekin lotzen ditu,
erabiliz, eta izaki bizidunen artean eta ikasitakoa beste arlo
organismo duten garrantzia eta testuinguru
ezagunenak azaltzen du. batzuetan aplikatzen du.
dagokien talde
taxonomikoareki
n lotzea.
6. UNITATEA. Animalien erreinua. Animalia ornodunak
Kalifikazioa
irizpideak
1) Gidoi bat  Ea trebetasun Trebetasun zientifikoak Trebetasun zientifikoak Trebetasun zientifikoak Jarduera zientifikoaren
oinarri hartuta, zientifikoak identifikatzen eta identifikatzen eta identifikatzen eta trebetasun eta abilezia
ikerketak,
identifikatzen eta definitzen ditu. definitzen ditu; horiek definitzen ditu; horiek propioak antolatzen,
laborategiko
praktikak edo definitzen dituen, noiz erabiltzea komeni noiz erabiltzea komeni erabiltzen eta
landa-azterketak horiek noiz den azaltzen du, eta den azaltzen du, eta barneratzen ditu.
egitea, lan erabiltzea komeni adibide ezberdinetan adibide ezberdinetan
zientifikoaren den azaltzen aplikatzen ditu. aplikatzen ditu. Metodo
berezko duen, eta adibide zientifikoaren trebetasun
metodologia eta
ezberdinetan propioak barneratzen eta
estrategiak
aplikatuz, eta aplikatzen dituen. erabiltzen ditu.
haien garapena
balioestea eta
emaitzak
interpretatzea.
2) Hiztegi  Ea ezagutzen eta Animalien erreinuarekin Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko
zientifikoa zuzen deskribatzen lotuta dauden terminoak terminoak ezagutzen eta termino ohikoenak terminoak deskribatzen
erabiltzea, bere dituen hiztegi ezagutzen ditu. deskribatzen ditu, identifikatzen ditu, eta ditu, eta zuzen
mailarako zientifikoko animalien erreinuarekin zuzen adierazten du adierazten du ikasitakoa,
egokia den terminoak, lotuta daudenak. ikasitakoa, bai ahoz bai bai ahoz bai idatziz.
testuinguru animalien idatziz. Hiztegia zabaltzeko
zehatz batean erreinuarekin interesa erakusten du;
adierazpenak lotuta daudenak. zenbait terminoren
egitean. esanahia bilatzen du
hainbat iturritan, eta
termino horiek
ditu bere lanetan.
Kalifikazioa
irizpideak
Kalifikazioa
irizpideak
11) Izaki bizidun  Ea animalien arteko Animalien arteko Animalien arteko Animalien arteko Animalien arteko
guztien funtzio antzekotasunak eta antzekotasunak eta antzekotasunak eta antzekotasunak eta antzekotasunak eta
komunak desberdintasunak desberdintasunak desberdintasunak desberdintasunak desberdintasunak
deskribatzea, eta deskribatzen dituen, ezagutzen ditu. deskribatzen ditu, haiek deskribatzen ditu, haiek deskribatzen ditu, haiek
jakitea izaki haiek osatzen osatzen dituzten zelula osatzen dituzten zelula osatzen dituzten zelula
bizidunak zelulez dituzten zelula kopuruaren eta motaren kopuruaren eta motaren kopuruaren eta motaren
osatuta daudela kopuruaren eta arabera. arabera. Zelula arabera. Zelula
eta egiten motaren arabera. prokariotaren eta prokariotaren eta
dituzten bizi- eukariotaren arteko eukariotaren arteko
funtzioek materia antzekotasunak zein antzekotasunak zein
bizigabetik ezberdintasunak ezberdintasunak
bereizten alderatzen ditu, eta baita alderatzen ditu, eta
dituztela. animalia-zelulen eta baita animalia-zelulen
landare-zelulen artekoak eta landare-zelulen
ere. artekoak ere. Badaki
izaki bizidunak zelulez
daudela osatuta, eta
zein diren materia
bizigabetik ezberdintzen
dituzten ezaugarriak.
 Ea organismoko Organismoko atalen Organismoko atalen Organismoko eta Ulertzen eta
atalen funtzioen funtzioak ezagutzen funtzioen arteko zelulen atalen funtzioen ezberdintzen du zer
arteko ditu. ezberdintasunak arteko ezberdintasunak garrantzi duen funtzio
ezberdintasunak azaltzen ditu. azaltzen ditu, biziari bakoitzak biziari
azaltzen dituen, eusteko duten eusteko. Izaki bizidun
biziari eusteko garrantzia kontuan guztiek komunean
duten garrantzia hartuz. dituzten funtzioak
kontuan hartuz. deskribatzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea zenbait animalia Zenbait animalia Zenbait animalia Ornodunen zenbait Ornogabeen eta
bizidunak ornodun ornodun identifikatzen ornodun identifikatzen adibide ezagutzen ditu, ornodunen multzo
sailkatzeko identifikatzen eta eta deskribatzen ditu. eta deskribatzen ditu, bakoitza bere taldean nagusiak bereizten ditu,
irizpideak deskribatzen bakoitza dagokion sailkatuz. Ornodunen bakoitza dagokion
aplikatzea, gako dituen, bakoitza taldearekin lotuz. multzo nagusiak taldearekin lotuz.
dikotomikoak edo dagokion bereizten ditu.
beste bitarteko taldearekin lotuz.
batzuk erabiliz,
eta organismo  Ea aztertzen eta Egitura jakin batzuk zer Egitura mota jakin Egitura mota jakin Egitura mota jakin
ezagunenak adierazten duen zer motatako animaliari batzuk zer motatako batzuk zer motatako batzuk zer motatako
dagokien talde motatako animaliari dagozkion aztertzen eta animaliari dagozkion animaliari dagozkion animaliari dagozkion
taxonomikoarekin dagozkion egitura adierazten du. aztertzen eta adierazten aztertzen eta adierazten aztertzen eta adierazten
lotzea. mota jakin batzuk; du; zertarako balio du; zertarako balio du; zertarako balio
ea azaltzen duen duten azaltzen du, eta duten azaltzen du, eta duten azaltzen du, eta
zertarako balio bizi diren bizi diren ingurunearekin bizi diren
duten, eta bizi diren ingurunearekin lotzen lotzen ditu. Ekosistema ingurunearekin lotzen
ingurunearekin ditu. jakinetako berezko ditu. Behaketaren bidez,
lotzen dituen. landareak eta animaliak badaki zein diren
identifikatzen ditu, edo animaliei eta landareei
baita galbidean ekosistema jakinetan
egoteagatik nahiz bizirautea ahalbidetzen
endemikoak izateagatik dieten egokitzapenak.
interes berezikoak
direnak ere.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea animaliak Animaliak sailkatzeko Animaliak sailkatzeko Animaliak Animaliak eta landareak
bizidunak sailkatzeko identifikazio-gakoak identifikazio-gakoak identifikatzeko eta identifikatzeko nahiz
sailkatzeko identifikazio-gakoak erabiltzen ditu, erabiltzen ditu, sailkatzeko gako sailkatzeko gako
irizpideak erabiltzen dituen, adibideen laguntzarekin. ezaugarri bakoitzaren dikotomikoak erabiltzen dikotomikoak eta beste
aplikatzea, gako ezaugarri agerpenaren arabera ditu. baliabide batzuk
dikotomikoak edo bakoitzaren izanik sailkapena. erabiltzen ditu.
beste bitarteko agerpenaren
batzuk erabiliz, arabera izanik
eta organismo sailkapena.
ezagunenak
dagokien talde
taxonomikoarekin
lotzea.
13)  Ea galbidean Galbidean dauden Galbidean dauden Ekosistema jakinetako Behaketaren bidez,
Biodibertsitateare dauden landareei landareei eta animaliei landareei eta animaliei berezko landareak eta badaki zein diren
n garrantziaz eta animaliei buruzko informazioa buruzko informazioa animaliak identifikatzen animaliei eta landareei
jabetzea, bere buruzko bilatzen du. bilatzen du; ditu, edo baita galbidean ekosistema jakinetan
hurbileko informazioa bilatzen identifikatzen ditu eta egoteagatik nahiz bizirautea ahalbidetzen
ingurunean duen; ea dagozkien endemikoak izateagatik dieten egokitzapenak.
ikerketa soilak identifikatzen ekosistemekin lotzen interes berezikoak
eginez, eta aintzat dituen eta ditu. direnak ere.
hartzea dagozkien
desagertzeko ekosistemekin
arriskuan dauden lotzen dituen.
espezieak
babesteko
beharra.
Kalifikazioa
irizpideak
13)  Ea Lurreko Lurreko Lurreko Lurreko biodibertsitateari Animaliei edota
Biodibertsitateare biodibertsitateari biodibertsitateari biodibertsitateari buruzko informazioa landareei, inguruko
n garrantziaz buruzko buruzko informazioa buruzko informazioa bilatzen du, ikerketa-lan ekosistemei edo
jabetzea, bere informazioa bilatzen du. bilatzen du, ikerketa-lan sinple bat egiten du, gizakiaren elikadurari
hurbileko bilatzen duen, sinple bat egiten du eta aurkezten du, eta izaki buruzko ikerketa-lan
ingurunean ikerketa-lan sinple aurkezten du. bizidun guztiek txikiak diseinatzen ditu,
ikerketa soilak bat egiten duen, ekosistementzat duten ondoren ikasgelan
eginez, eta aintzat aurkezten duen, eta garrantziari buruzko aurkezteko eta
hartzea izaki bizidun eztabaidan parte defendatzeko. Egindako
desagertzeko guztiek hartzen du, gizakiarekin ikerketa-proiektua
arriskuan dauden ekosistementzat lotura ezarriz. jendaurrean azaltzen eta
espezieak duten garrantziari defendatzen du.
babesteko buruzko eztabaidan
beharra. parte hartzen duen,
gizakiarekin lotura
ezarriz.
7. UNITATEA. Animalia ornogabeak
Kalifikazioa
irizpideak
Kalifikazioa
irizpideak
4)  Ea miaketa-tresna Miaketa-tresna optiko Miaketa-tresna optiko Autonomiaz garatzen du Autonomiaz garatzen du
Laborategiko optiko nagusiak batzuk identifikatzen ditu. nagusiak identifikatzen ikerketa ikerketa
oinarrizko identifikatzen dituen, ditu, baita laborategiko esperimentalaren esperimentalaren
materiala baita laborategiko oinarrizko materialak plangintza, miaketa- plangintza, miaketa-
hautatu eta oinarrizko ere, haien atalak tresna optikoak nahiz tresna optikoak nahiz
sailkatzea, materialak ere, haien ezberdinduz eta ikerketa laborategiko oinarrizko laborategiko oinarrizko
eta behar atalak ezberdinduz esperimentalarekin materiala erabiliz. materiala erabiliz,
bezala eta ikerketa lotuz. jarraitutako prozesu
erabiltzea. esperimentalarekin esperimentala azalduz,
lotuz. egindako behaketak
deskribatuz eta emaitzak
interpretatuz. Ikerketa
esperimentalak egiten
ditu laborategi-
praktiketako edo landa-
praktiketako gidoi baten
laguntzaz, emandako
pausoak azalduz eta
emaitzak interpretatuz.
Kalifikazioa
Lortzeko (4 gehienez)
Ebaluazio irizpideak Lorpen-adierazleak Lortua (2) Aurreratua (3) Bikain (4)
bidean (1)
11) Izaki bizidun  Ea izaki bizidun Organismoko Izaki bizidun Izaki bizidun Ulertzen eta
guztien funtzio bakoitzaren, atal bakoitzaren, bakoitzaren, ezberdintzen du zer
komunak deskribatzea, organismoko atal bakoitzaren organismoko atal organismoko atal garrantzi duen funtzio
eta jakitea izaki bakoitzaren eta funtzioak bakoitzaren eta zelulen bakoitzaren eta zelulen bakoitzak biziari eusteko.
bizidunak zelulez osa- zelulen funtzioen ezagutzen funtzioen arteko funtzioen arteko Izaki bizidun guztiek
tuta daudela eta egiten arteko ditu. ezberdintasunak ezberdintasunak komunean dituzten
dituzten bizi-funtzioek ezberdintasunak azaltzen ditu. azaltzen ditu, biziari funtzioak deskribatzen
materia bizigabetik azaltzen dituen, eusteko duten garrantzia ditu.
bereizten dituztela. biziari eusteko duten kontuan hartuz.
garrantzia kontuan
hartuz.
12) Izaki bizidunak  Ea elikadura Elikadura Elikadura autotrofoaren Organismoko atal Ulertzen eta
sailkatzeko irizpideak autotrofoaren eta autotrofoa eta eta heterotrofoaren bakoitzaren eta zelulen ezberdintzen du zer
aplikatzea, gako heterotrofoaren heterotrofoa arteko aldea funtzioen arteko garrantzi duen funtzio
dikotomikoak edo arteko aldea ezberdintzen ezberdintzen eta ezberdintasunak bakoitzak biziari eusteko.
beste bitarteko batzuk ezberdintzen eta ditu. azaltzen du. azaltzen ditu. Elikadura Izaki bizidun guztiek
erabiliz, eta organismo azaltzen duen. autotrofoaren eta komunean dituzten
ezagunenak dagokien heterotrofoaren arteko funtzioak deskribatzen
talde taxonomikoarekin aldea ezberdintzen eta ditu, elikadura
lotzea. azaltzen du. autotrofoaren eta
heterotrofoaren arteko
aldea ezberdinduz.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea multzo Multzo taxonomikoak Multzo taxonomikoak Multzo taxonomikoak Multzo taxonomiko
bizidunak taxonomikoak identifikatzen ditu. identifikatzen eta identifikatzen eta handien ezaugarri
sailkatzeko identifikatzen eta deskribatzen ditu, deskribatzen ditu, orokorrak deskribatzen
irizpideak deskribatzen dituen, bakoitzaren ezaugarriak bakoitzaren ezaugarriak ditu, eta izaki bizidunen
aplikatzea, bakoitzaren bereiziz. bereiziz. Multzo artean duten garrantzia
gako ezaugarriak bereiziz. taxonomiko handien azaltzen du. Eduki
dikotomikoak ezaugarri orokorrak horiek aurretik jasotako
edo beste deskribatzen ditu, eta ezagutzekin lotzen ditu,
bitarteko izaki bizidunen artean eta ikasitakoa beste arlo
batzuk duten garrantzia eta testuinguru
erabiliz, eta azaltzen du. batzuetan aplikatzen du.
organismo
 Ea zenbait talde Zenbait animalia Zenbait animalia Ornogabeen zenbait Ornogabeen eta
ezagunenak
taxonomikoren ornogabe identifikatzen ornogabe identifikatzen adibide ezagutzen ditu, ornodunen multzo
dagokien
ezaugarriak eta deskribatzen ditu. eta deskribatzen ditu, bakoitza bere taldean nagusiak bereizten ditu,
talde
identifikatzen dituen, bakoitza dagokion sailkatuz. Ornogabeen bakoitza dagokion
taxonomikoar
antzekotasunak eta taldearekin lotuz. multzo nagusiak taldearekin lotuz.
ekin lotzea.
ezberdintasunak bereizten ditu.
aipatuz, bai beren
artean eta bai talde
bakoitzeko
ornogabeen artean
ere.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea landareen eta Landareen eta animalien Landareen eta Ekosistema jakinetako Behaketaren bidez,
bizidunak animalien ezaugarriak animalien ezaugarriak berezko landareak eta badaki zein diren
sailkatzeko ezaugarriak identifikatzen ditu. identifikatzen nahiz animaliak identifikatzen animaliei eta landareei
irizpideak identifikatzen nahiz deskribatzen ditu, eta ditu, edo baita galbidean ekosistema jakinetan
aplikatzea, gako deskribatzen dituen, bizi diren egoteagatik nahiz bizirautea ahalbidetzen
dikotomikoak eta bizi diren ingurunearekin eta endemikoak izateagatik dieten egokitzapenak.
edo beste ingurunearekin eta ekosistemarekin lotzen interes berezikoak
bitarteko batzuk ekosistemarekin ditu. direnak ere.
erabiliz, eta lotzen dituen.
organismo
 Ea aztertzen eta Egitura jakin batzuk zer Zer motatako animalia Egitura mota jakin Egitura mota jakin
ezagunenak
adierazten duen zer motatako animaliari ornogabea den batzuk zer motatako batzuk zer motatako
dagokien talde
motatako animalia dagozkion aztertzen eta aztertzen eta adierazten animaliari dagozkion animaliari dagozkion
taxonomikoareki
ornogabea den, adierazten du. du, haren egiturak aztertzen eta adierazten aztertzen eta adierazten
n lotzea.
haren egiturak kontuan hartuta; du; zertarako balio du; zertarako balio
kontuan hartuta; ea egiturok zertarako balio duten azaltzen du, eta duten azaltzen du, eta
azaltzen duen duten azaltzen du, eta bizi diren ingurunearekin bizi diren ingurunearekin
egiturok zertarako bizi diren lotzen ditu. Ekosistema lotzen ditu. Behaketaren
balio duten, eta bizi ingurunearekin lotzen jakinetako berezko bidez, badaki zein diren
diren ditu. landareak eta animaliak animaliei eta landareei
ingurunearekin identifikatzen ditu, edo ekosistema jakinetan
lotzen dituen. baita galbidean bizirautea ahalbidetzen
egoteagatik nahiz dieten egokitzapenak.
endemikoak izateagatik
interes berezikoak
direnak ere.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea animaliak Animaliak sailkatzeko Animaliak sailkatzeko Animaliak identifikatzeko Animaliak eta landareak
bizidunak sailkatzeko identifikazio-gakoak identifikazio-gakoak eta sailkatzeko gako identifikatzeko nahiz
sailkatzeko identifikazio-gakoak erabiltzen ditu, adibideen erabiltzen ditu, ezaugarri dikotomikoak erabiltzen sailkatzeko gako
irizpideak erabiltzen dituen, laguntzarekin. bakoitzaren ditu. dikotomikoak eta beste
aplikatzea, ezaugarri agerpenaren arabera baliabide batzuk
gako bakoitzaren izanik sailkapena. erabiltzen ditu.
dikotomikoak agerpenaren arabera
edo beste izanik sailkapena.
bitarteko
batzuk
erabiliz, eta
organismo
ezagunenak
dagokien
talde
taxonomikoar
ekin lotzea.
8. UNITATEA. Animalien bizi-funtzioak
Kalifikazioa
irizpideak
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea nutrizio Elikadura autotrofoa eta Nutrizio heterotrofoaren Nutrizio heterotrofoaren Nutrizio heterotrofoaren
bizidunak heterotrofoaren heterotrofoa prozesua azaltzen du, prozesua azaltzen du; prozesua azaltzen du;
sailkatzeko prozesua azaltzen ezberdintzen ditu. eta funtzio hori betetzen funtzio hori betetzen funtzio hori betetzen
irizpideak duen, eta funtzio duten organismoek duten organismoek duten organismoek
aplikatzea, gako hori betetzen duten digestioa egiteko duten digestioa egiteko duten digestioa egiteko duten
dikotomikoak organismoek beharra arrazoitzen du. beharra arrazoitzen du. beharra arrazoitzen du.
edo beste digestioa egiteko Organismoko atal Ulertzen eta
bitarteko batzuk duten beharra bakoitzaren eta zelulen ezberdintzen du zer
erabiliz, eta arrazoitzen. funtzioen arteko garrantzi duen funtzio
organismo ezberdintasunak bakoitzak biziari
ezagunenak azaltzen ditu. Elikadura eusteko. Izaki bizidun
dagokien talde autotrofoaren eta guztiek komunean
taxonomikoareki heterotrofoaren arteko dituzten funtzioak
n lotzea. aldea ezberdintzen eta deskribatzen ditu,
azaltzen du. elikadura autotrofoaren
eta heterotrofoaren
arteko aldea
ezberdinduz.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea aztertzen eta Egitura jakin batzuk zer Egitura mota jakin Egitura mota jakin Egitura mota jakin
bizidunak adierazten duen zer motatako animaliari batzuk zer motatako batzuk zer motatako batzuk zer motatako
sailkatzeko motatako animaliari dagozkion aztertzen eta animaliari dagozkion animaliari dagozkion animaliari dagozkion
irizpideak dagozkion egitura adierazten du. aztertzen eta adierazten aztertzen eta adierazten aztertzen eta adierazten
aplikatzea, gako mota jakin batzuk; du; zertarako balio du; zertarako balio du; zertarako balio
dikotomikoak ea zertarako balio duten azaltzen du, eta duten azaltzen du, eta duten azaltzen du, eta
edo beste duten azaltzen bizi diren bizi diren ingurunearekin bizi diren ingurunearekin
bitarteko batzuk duen, eta bizi diren ingurunearekin lotzen lotzen ditu. Ekosistema lotzen ditu. Behaketaren
erabiliz, eta ingurunearekin ditu. jakinetako berezko bidez, badaki zein diren
organismo lotzen dituen. landareak eta animaliak animaliei eta landareei
ezagunenak identifikatzen ditu, edo ekosistema jakinetan
dagokien talde baita galbidean bizirautea ahalbidetzen
taxonomikoareki egoteagatik nahiz dieten egokitzapenak.
n lotzea. endemikoak izateagatik
interes berezikoak
direnak ere.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea badakien zein Giza gorputzeko Badaki zein den aparatu Badaki zein den aparatu Nutrizio-prozesua
bizidunak den aparatu eta aparatuak eta sistemak eta sistema bakoitzaren eta sistema bakoitzaren azaltzen du, fase
sailkatzeko sistema bakoitzaren ezagutzen ditu. eginkizuna nutrizio- eginkizuna nutrizio- bakoitza prozesu
irizpideak eginkizuna nutrizio- funtzioan. funtzioan, eta nutrizio- horretan parte hartzen
aplikatzea, gako funtzioan. prozesuan parte hartzen duen aparatuarekin
dikotomikoak duen aparatu bakoitza lotuz. Erlazio- eta
edo beste hari dagokion fasearekin ugaltze-prozesuak
bitarteko batzuk lotzen du. deskribatzen ditu,
erabiliz, eta haietan zer aparatuk
organismo parte hartzen duten
ezagunenak azalduz.
dagokien talde
 Ea digestio-, Digestio-, zirkulazio-, Digestio-, zirkulazio-, Digestio-, zirkulazio-, Digestio-, zirkulazio-,
taxonomikoareki
zirkulazio-, arnasketa- eta iraizte- arnasketa- eta iraizte- arnasketa- eta iraizte- arnasketa- eta iraizte-
n lotzea.
arnasketa- eta aparatuen osagai batzuk aparatuen osagaiak eta aparatuen osagaiak eta aparatuen osagaiak
iraizte-aparatuen identifikatzen ditu. haien funtzionamendua haien funtzionamendua ezagutzen nahiz
osagaiak eta identifikatzen eta ezagutzen nahiz azaltzen ditu; haien
funtzionamendua deskribatzen ditu. azaltzen ditu. funtzionamendua
identifikatzen nahiz deskribatzen du, eta
deskribatzen dituen. grafikoki irudikatzen du.
 Ea erlazio-funtzioko Giza gorputzeko Erlazio-funtzioko Erlazio-funtzioko Erlazio-prozesua
aparatu eta sistema aparatuak eta sistemak aparatu eta sistema aparatu eta sistema azaltzen du, fase
bakoitzaren ezagutzen ditu. bakoitzaren osagaiak bakoitzaren osagaiak bakoitza prozesu
osagaiak eta eta funtzionamendua eta funtzionamendua horretan parte hartzen
funtzionamendua identifikatzen nahiz identifikatzen nahiz duen aparatuarekin
identifikatzen nahiz deskribatzen ditu. deskribatzen ditu, eta lotuz. Nutrizio- eta
deskribatzen dituen. digestio-prozesuan ugaltze-prozesuak
parte hartzen duen deskribatzen ditu,
aparatu bakoitza hari haietan zer aparatuk
dagokion fasearekin parte hartzen duten
lotzen du. azalduz.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea erlazio-funtzioan Erlazio-funtzioan parte Erlazio-funtzioan parte Erlazio-funtzioan parte Erlazio-funtzioan parte
bizidunak parte hartzen duten hartzen duten organoei hartzen duten organoei hartzen duten organoei hartzen duten organoei
sailkatzeko organoei edo edo egiturei buruzko edo egiturei buruzko edo egiturei buruzko edo egiturei buruzko
irizpideak egiturei buruzko informazioa bilatzen du. informazioa bilatzen du; informazioa bilatzen du, informazioa bilatzen du,
aplikatzea, gako informazioa bilatzen haren eta haren eta haren
dikotomikoak duen, eta haren funtzionamenduaz funtzionamenduaz funtzionamenduaz
edo beste funtzionamenduaz arduratzen direnak arduratzen direnak arduratzen direnak
bitarteko batzuk arduratzen direnak identifikatzen eta identifikatzen eta identifikatzen eta
erabiliz, eta identifikatzen eta deskribatzen ditu. deskribatzen ditu, baita deskribatzen ditu, baita
organismo deskribatzen dituen, bakoitzari dagokion bakoitzari dagokion
ezagunenak baita bakoitzari prozesua ere. prozesua ere.
dagokien talde dagokion prozesua Zentzumen-organoak Zentzumen-organoak
taxonomikoareki ere. ezagutzen eta eta belarrien zein
n lotzea. ezberdintzen ditu. begien zainketak
ezagutzen eta
ezberdintzen ditu.
 Ea zentzumen- Zentzumen-organoak Zentzumen-organoak Zentzumen-errezeptore Zentzumen-errezeptore
organoak eta haien eta haien errezeptoreak eta haien errezeptoreak mota ezberdinak mota ezberdinak
errezeptoreak ezagutzen eta ezagutzen, sailkatzen ditu, eta sailkatzen ditu, eta
ezagutzen, deskribatzen ditu. deskribatzen eta bakoitza dagokion bakoitza dagokion
deskribatzen eta sailkatzen ditu, elkarren zentzumen- zentzumen-
sailkatzen dituen, arteko loturak ezarriz. organoarekin lotzen du. organoarekin lotzen du.
elkarren arteko Zentzumenak
loturak ezarriz. deskribatzen ditu, eta
belarrien zein begien
zainketak azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea guruin Guruin endokrinoei Guruin endokrinoei Guruin endokrinoak Guruin endokrino
bizidunak endokrinoei buruzko informazioa buruzko informazioa zerrendatzen ditu, eta nagusiak haiek
sailkatzeko buruzko bilatzen du. bilatzen du, eta bakoitza hark jariotako sintetizatutako
irizpideak informazioa bilatzen zehaztasunez azaltzen hormonekin eta bere hormonekin eta betetzen
aplikatzea, gako duen, eta ditu. funtzioarekin lotzen du. duten funtzioarekin
dikotomikoak zehaztasunez lotzen ditu.
edo beste azaltzen dituen.
bitarteko batzuk
erabiliz, eta
organismo
ezagunenak
dagokien talde
taxonomikoareki
n lotzea.
9. UNITATEA. Landareen erreinua
Kalifikazioa
irizpideak (1)
1) Gidoi bat  Ea informazioa iturri Informazioa Informazioa hainbat Informazioa hainbat Informazioa bilatzen,
oinarri hartuta, ezberdinetan bilatzen ateratzen du iturritan bilatzen du, eta iturritan bilatzen du, eta hautatzen eta antolatzen
ikerketak, duen, eta zenbait iturritatik, interpretatzen, interpretatzen, hautatzen du; ondorioak ateratzen
laborategiko interpretatzen, eta hitzez hitz hautatzen eta sailkatuta eta sailkatuta azaltzen eta azaltzen ditu,
praktikak edo hautatzen eta sailkatuta errepikatzen du. azaltzen du. du. Landareei buruzko arrazoiak emanez;
landa-azterketak azaltzen duen. ikerketa-lan txikiak ondorio horiek
egitea, lan egiten ditu. eguneroko bizitzako
 Ea landareei buruzko
zientifikoaren aplikazio praktikoekin
informazioa bilatzen
berezko lotzen ditu; informazioa
duen, eta ikerketa-lan
metodologia eta aurretik jasotako
txikiak egiten dituen.
estrategiak ezagutzekin lotzen du,
aplikatuz, eta  Ea bere lana adibideak ematen ditu,
haien garapena zehaztasunez eta eta informazio hori argi
balioestea eta koherentziaz aurkezten eta zehatz azaltzen du.
emaitzak duen, egindako
interpretatzea. ikerketen ondorioak
azalduz.
2) Hiztegi  Ea ezagutzen eta Gaiarekin lotuta Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko
zientifikoa zuzen deskribatzen dituen dauden terminoak terminoak ezagutzen eta termino ohikoenak terminoak deskribatzen
erabiltzea, bere hiztegi zientifikoko ezagutzen ditu. deskribatzen ditu, ezagutzen ditu, eta ditu, eta zuzen
mailarako terminoak, gaiarekin gaiarekin lotuta zuzen adierazten du adierazten du ikasitakoa,
egokia den lotuta daudenak. daudenak. ikasitakoa, bai ahoz bai bai ahoz bai idatziz.
testuinguru idatziz. Hiztegia zabaltzeko
zehatz batean interesa erakusten du;
adierazpenak zenbait terminoren
egitean. esanahia bilatzen du
termino horiek
ditu bere lanetan.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa
eratzea, interpretatzen duen, zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, eta interpretatzen du, interpretatzen du,
adierazpenak eta ondorioak hitzez hitz errepikatzen ondorioak zehaztasunez aurretik jasotako aurretik jasotako
zehaztasunez zehaztasunez du. azaltzen ditu. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du,
egitea, eta azaltzen dituen. iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen
problema- du, eta lotura duten du, eta lotura duten
egoerei arazoei buruz arazoei buruz
buruzko argu- argudiatzen du, argudiatzen du,
dioak ematea, zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz
informazio eta hiztegi egokia
zientifikoa erabiliz. Ondorioak
bilatuz, ateratzen ditu, eta
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea organismoak Organismoak Organismoak Organismoak Organismoak
bizidunak identifikatzen eta identifikatzen eta identifikatzen eta identifikatzen eta identifikatzen eta
sailkatzeko sailkatzen dituen, sailkatzen ditu. sailkatzen ditu, eta hori sailkatzen ditu, eta hori sailkatzen ditu, eta hori
irizpideak eta hori egiteko egiteko egindako egiteko egindako egiteko egindako
aplikatzea, gako egindako urratsak urratsak azaltzen ditu, urratsak azaltzen ditu, urratsak azaltzen ditu,
dikotomikoak azaltzen dituen, antzekotasunak eta antzekotasunak eta antzekotasunak eta
edo beste antzekotasunak eta ezberdintasunak ezberdintasunak ezberdintasunak
bitarteko batzuk ezberdintasunak aipatuz. aipatuz. Talde horietako aipatuz. Talde horietako
erabiliz, eta aipatuz. bakoitzeko adibide bakoitzeko adibide
organismo bereizgarriak ezagutzen bereizgarriak ezagutzen
ezagunenak ditu, haien garrantzia ditu, haien garrantzia
dagokien talde biologikoa biologikoa
taxonomikoareki nabarmenduz. nabarmenduz. Izaki
n lotzea. bizidunak sailkatzeko
erabiltzen diren
irizpideak
kategorizatzen ditu, eta
ohiko animalia eta
landareei dagozkien
eredu taxonomiko
nagusiak identifikatzen
ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea landareak Landareak sailkatzeko Landareak sailkatzeko Landareak Landareak eta animaliak
bizidunak sailkatzeko identifikazio-gakoak identifikazio-gakoak identifikatzeko eta identifikatzeko nahiz
sailkatzeko identifikazio-gakoak erabiltzen ditu, erabiltzen ditu, sailkatzeko gako sailkatzeko gako
irizpideak erabiltzen dituen, adibideen laguntzarekin. ezaugarri bakoitzaren dikotomikoak erabiltzen dikotomikoak eta beste
aplikatzea, gako ezaugarri agerpenaren arabera ditu. baliabide batzuk
dikotomikoak bakoitzaren izanik sailkapena. erabiltzen ditu.
edo beste agerpenaren
bitarteko batzuk arabera izanik
erabiliz, eta sailkapena.
organismo
ezagunenak
dagokien talde
taxonomikoareki
n lotzea.
10. UNITATEA. Onddoen, protistoen eta moneroen erreinuak
Kalifikazioa
Ebaluazio Lortzeko (4 gehienez)
irizpideak bidean (1)
1) Gidoi bat oinarri  Ea informazioa iturri Informazioa Informazioa hainbat Informazioa hainbat Informazioa bilatzen,
hartuta, ikerketak, ezberdinetan bilatzen ateratzen du iturritan bilatzen du, eta iturritan bilatzen du, eta hautatzen eta antolatzen
laborategiko duen, eta zenbait interpretatzen, interpretatzen, hautatzen du; ondorioak ateratzen
praktikak edo interpretatzen, iturritatik, eta hautatzen eta sailkatuta eta sailkatuta azaltzen eta azaltzen ditu,
landa-azterketak hautatzen eta sailkatuta hitzez hitz azaltzen du. du. Gaiari buruzko arrazoiak emanez;
egitea, lan azaltzen duen. errepikatzen du. ikerketa-lan txikiak ondorio horiek
zientifikoaren egiten ditu. eguneroko bizitzako
 Ea gaiari buruzko
berezko aplikazio praktikoekin
informazioa bilatzen
metodologia eta lotzen ditu; informazioa
duen, eta ikerketa-lan
estrategiak aurretik jasotako
txikiak egiten dituen.
aplikatuz, eta haien ezagutzekin lotzen du,
garapena  Ea bere lana adibideak ematen ditu,
balioestea eta zehaztasunez eta eta informazio hori argi
emaitzak koherentziaz aurkezten eta zehatz azaltzen du.
interpretatzea. duen, egindako
ikerketen ondorioak
azalduz.
2) Hiztegi zientifikoa  Ea ezagutzen eta Gaiarekin lotuta Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko Hiztegi zientifikoko
zuzen erabiltzea, deskribatzen dituen dauden terminoak ezagutzen eta termino ohikoenak terminoak deskribatzen
bere mailarako hiztegi zientifikoko terminoak deskribatzen ditu, identifikatzen ditu, eta ditu, eta zuzen
egokia den terminoak, gaiarekin ezagutzen ditu. gaiarekin lotuta zuzen adierazten du adierazten du ikasitakoa,
testuinguru zehatz lotuta daudenak. daudenak. ikasitakoa, bai ahoz bai bai ahoz bai idatziz.
batean idatziz. Hiztegia zabaltzeko
adierazpenak interesa erakusten du;
egitean. zenbait terminoren
esanahia bilatzen du
termino horiek
ditu bere lanetan.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa
eratzea, interpretatzen eta zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, eta interpretatzen du, interpretatzen du,
adierazpenak aurretik jasotako hitzez hitz errepikatzen ondorioak zehaztasunez aurretik jasotako aurretik jasotako
zehaztasunez ezagutzekin lotzen du. azaltzen ditu. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du,
egitea, eta duen, iritzi propioa iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen
problema- eraikitzen duen, eta du, eta lotura duten du, eta lotura duten
egoerei lotura duten arazoei arazoei buruz arazoei buruz
buruzko argu- buruz argudiatzen, argudiatzen du, argudiatzen du,
dioak ematea, zehaztasunez zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz
informazio azalduz. eta hiztegi egokia
zientifikoa erabiliz. Ondorioak
bilatuz, ateratzen ditu, eta
Kalifikazioa
irizpideak
11) Izaki  Ea zelula moten Animalien arteko Animaliak osatzen Zelula moten arteko Zelula moten arteko
bizidun arteko antzekotasunak eta dituzten zelula moten antzekotasunak eta antzekotasunak eta
guztien antzekotasunak eta desberdintasunak arteko antzekotasunak ezberdintasunak ezberdintasunak
funtzio ezberdintasunak ezagutzen ditu. eta ezberdintasunak deskribatzen ditu, haien deskribatzen ditu, haien
komunak deskribatzen dituen, deskribatzen ditu. formak eta egiturak formak eta egiturak
deskribatzea, haien formak eta azalduz. Zelula azalduz. Zelula
eta jakitea egiturak azalduz. prokariotaren eta prokariotaren eta
izaki eukariotaren arteko eukariotaren arteko
bizidunak antzekotasunak zein antzekotasunak zein
zelulez osa- ezberdintasunak ezberdintasunak
tuta daudela alderatzen ditu, eta baita alderatzen ditu, eta baita
eta egiten animalia-zelulen eta animalia-zelulen eta
dituzten bizi- landare-zelulen artekoak landare-zelulen artekoak
funtzioek ere. ere. Badaki izaki
materia bizidunak zelulez
bizigabetik daudela osatuta, eta
bereizten zein diren materia
dituztela. bizigabetik ezberdintzen
dituzten ezaugarriak.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea azaltzen dituen Perretxikoak eta Perretxikoen eta Izaki bizidun Ulertzen eta
bizidunak perretxikoen eta onddoak ezagutzen ditu. onddoen arteko bakoitzaren, ezberdintzen du zer
sailkatzeko onddoen arteko ezberdintasunak organismoko atal garrantzi duen funtzio
irizpideak ezberdintasunak, azaltzen ditu, bakoitzaren eta zelulen bakoitzak biziari
aplikatzea, gako bakoitzaren funtzioa bakoitzaren funtzioa funtzioen arteko eusteko. Izaki bizidun
dikotomikoak zein den aipatuz. zein den aipatuz. ezberdintasunak guztiek komunean
edo beste azaltzen ditu, biziari dituzten funtzioak
bitarteko batzuk eusteko duten deskribatzen ditu.
erabiliz, eta garrantzia kontuan
organismo hartuz.
ezagunenak
 Ea multzo Multzo taxonomikoak Multzo taxonomikoak Multzo taxonomikoak Multzo taxonomiko
dagokien talde
taxonomikoak identifikatzen ditu. identifikatzen eta identifikatzen eta handien ezaugarri
taxonomikoareki
identifikatzen eta deskribatzen ditu, deskribatzen ditu, orokorrak deskribatzen
n lotzea.
deskribatzen dituen, bakoitzaren ezaugarriak bakoitzaren ezaugarriak ditu, eta izaki bizidunen
bakoitzaren bereiziz. bereiziz. Multzo artean duten garrantzia
ezaugarriak taxonomiko handien azaltzen du. Eduki
bereiziz. ezaugarri orokorrak horiek aurretik jasotako
deskribatzen ditu, eta ezagutzekin lotzen ditu,
izaki bizidunen artean eta ikasitakoa beste arlo
duten garrantzia eta testuinguru
azaltzen du. batzuetan aplikatzen du.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea aztertzen eta Egitura jakin batzuk zer Egitura jakin batzuk zer Egitura jakin batzuk zer Egitura jakin batzuk zer
bizidunak adierazten duen zer motatako animaliari motatako animaliari motatako animaliari motatako animaliari
sailkatzeko motatako animaliari dagozkion aztertzen eta dagozkion aztertzen eta dagozkion aztertzen eta dagozkion aztertzen eta
irizpideak dagozkion egitura adierazten du. adierazten du; zertarako adierazten du; zertarako adierazten du; zertarako
aplikatzea, gako mota jakin batzuk; balio duten azaltzen du, balio duten azaltzen du, balio duten azaltzen du,
dikotomikoak ea azaltzen duen eta bizi diren eta bizi diren eta bizi diren
edo beste zertarako balio ingurunearekin lotzen ingurunearekin lotzen ingurunearekin lotzen
bitarteko batzuk duten, eta bizi diren ditu. ditu. Ekosistema ditu. Behaketaren bidez,
erabiliz, eta ingurunearekin jakinetako berezko badaki zein diren
organismo lotzen dituen. landareak eta animaliak animaliei eta landareei
ezagunenak identifikatzen ditu, edo ekosistema jakinetan
dagokien talde baita galbidean bizirautea ahalbidetzen
taxonomikoareki egoteagatik nahiz dieten egokitzapenak.
n lotzea. endemikoak izateagatik
interes berezikoak
direnak ere.
Kalifikazioa
irizpideak
12) Izaki  Ea azaltzen duen Nutrizio mota nagusiak Nutrizio mota nagusiak Xehetasunez azaltzen Xehetasunez azaltzen
bizidunak zein diren nutrizio identifikatzen ditu. zein diren azaltzen du, du nutrizio-prozesu du nutrizio-prozesu
sailkatzeko mota nagusiak, izaki bizidun guztientzat autotrofoa, izaki bizidun autotrofoa, izaki bizidun
irizpideak izaki bizidun duten garrantziarekin guztientzat duen guztientzat duen
aplikatzea, gako guztientzat duten lotuz. garrantziarekin lotuz. garrantziarekin lotuz.
dikotomikoak garrantziarekin Landareen bizi-funtzioak
edo beste lotuz. ezagutzen ditu, eta
bitarteko batzuk horiek bizitzarako duten
erabiliz, eta garrantzia ulertzen du.
organismo
ezagunenak
dagokien talde
taxonomikoareki
n lotzea.
Ikerketa-proiektu kooperatiboa: Nork kutsatzen du airea?
Kalifikazioa
Ebaluazio Lorpen- (4 gehienez)
Lortzeko bidean (1) Lortua (2) Aurreratua (3) Bikain (4)
irizpideak adierazleak
1) Gidoi bat oinarri  Ea trebetasun Trebetasun zientifikoak Trebetasun zientifikoak Trebetasun zientifikoak Jarduera zientifikoaren
hartuta, ikerketak, zientifikoak identifikatzen ditu. identifikatzen ditu; haiek identifikatzen eta trebetasun eta abilezia
laborategiko
identifikatzen noiz erabiltzea komeni definitzen ditu; horiek propioak antolatzen,
praktikak edo
landa-azterketak dituen, haiek den azaltzen du, eta noiz erabiltzea komeni erabiltzen eta
egitea, lan noiz erabiltzea adibide ezberdinetan den azaltzen du, eta barneratzen ditu.
zientifikoaren komeni den aplikatzen ditu. adibide ezberdinetan
berezko azaltzen duen, aplikatzen ditu. Metodo
metodologia eta eta adibide zientifikoaren trebetasun
estrategiak
ezberdinetan propioak barneratzen eta
aplikatuz, eta haien
garapena aplikatzen erabiltzen ditu.
balioestea eta dituen.
emaitzak
interpretatzea.  Ea IKTak IKTak erabiltzen ditu IKTak erabiltzen ditu Informazio-iturri Informazio-iturri
erabiltzen informazioa bilatzeko, informazioa lantzeko eta ezberdinak erabiltzen ezberdinak erabiltzen
dituen lagunduta. ikerketako nahiz ditu, IKTen ditu, IKTen
informazioa ikasketa-prozesuko laguntzarekin, ikerketa laguntzarekin, ikerketa
lantzeko eta emaitzak azaltzeko. garatzeko eta garatzeko eta
ikerketako aurkezteko. aurkezteko.
nahiz ikasketa- Aurrerapausoak ematen
prozesuko ditu informazioa
emaitzak antolatzeko, sailkatzeko
azaltzeko. eta aurkezteko
zereginean, bakarka
nahiz talde-lanean.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea informazioa iturri Informazioa ateratzen du Informazioa iturri Informazioa iturri Informazioa iturri
eratzea, ezberdinetan zenbait iturritatik, eta ezberdinetan bilatzen ezberdinetan bilatzen du, ezberdinetan bilatzen
adierazpenak bilatzen duen, eta hitzez hitz errepikatzen du, eta interpretatzen, eta interpretatzen, du, eta interpretatzen,
zehaztasunez interpretatzen, du. hautatzen eta sailkatuta hautatzen eta sailkatuta hautatzen eta sailkatuta
egitea, eta hautatzen eta azaltzen du. azaltzen du. Emandako azaltzen du; bere
 Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa
interpretatzen eta zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, eta interpretatzen du, interpretatzen du,
aurretik jasotako hitzez hitz errepikatzen ondorioak zehaztasunez aurretik jasotako aurretik jasotako
ezagutzekin lotzen du. azaltzen ditu. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du,
duen, iritzi propioa iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen
eraikitzen duen, eta du, eta lotura duten du, eta lotura duten
lotura duten arazoei arazoei buruz arazoei buruz
buruz argudiatzen, argudiatzen du, argudiatzen du,
zehaztasunez zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz
azalduz. eta hiztegi egokia
erabiliz. Ondorioak
ateratzen ditu, eta
arrazoiak emanez
azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea kutsadura-foku Kutsadura-foku posibleei Kutsadura-foku posibleei Kutsadura-foku posibleei Kutsadura-foku posibleei
eratzea, posibleei buruzko buruzko informazioa buruzko hipotesiak buruzko hipotesiak buruzko hipotesiak
adierazpenak hipotesiak bilatzen du. proposatzen ditu, eta proposatzen ditu, eta proposatzen ditu, eta
zehaztasunez proposatzen dituen, ikerketan probatzen. ikerketan probatzen. ikerketan probatzen.
egitea, eta eta ikerketan Argudioak erabiltzen ditu Argudioak erabiltzen ditu
problema- probatzen. proposatutako hipotesiak proposatutako hipotesiak
egoerei arrazoitzeko. arrazoitzeko. Bere
buruzko argu- hipotesiak
dioak ematea, esperimentazio bidez
informazio edo behaketa eta
zientifikoa argudiatze bidez
bilatuz, kontrastatzen ditu.
hautatuz eta
interpretatuz.  Ea informazioa Gaiari buruzko Informazioa Informazioa Banakako lanean zein
elkarbanatzen duen, informazioa bilatzen du. elkarbanatzen du, gaiari elkarbanatzen du, gaiari talde-lanean parte
gaiari buruz taldean buruz taldean buruz taldean hartzen du, eta aintzat
eztabaidatzen duen, eztabaidatzen du. eztabaidatzen du, parte hartzen nahiz
parte hartzen duen, hartzen du, eta taldearen errespetatzen du.
eta taldearen erabakiak aintzat hartzen
erabakiak aintzat nahiz errespetatzen ditu.
hartzen nahiz
errespetatzen
dituen.
Kalifikazioa
irizpideak
13)  Ea kutsadura Lurraren kutsadurari Lurraren kutsadurari Kutsadura ekiditeak Animaliei edota
Biodibertsitatearen ekiditeak izaki buruzko informazioa buruzko informazioa izaki bizidunentzat eta landareei, inguruko
garrantziaz bizidunentzat eta bilatzen du. bilatzen du; ikerketa-lan ekosistemarentzat duen ekosistemei edo
jabetzea, bere ekosistemarentzat sinple bat egiten du eta garrantziaren inguruko gizakiaren elikadurari
hurbileko duen garrantziaren aurkezten du. informazioa bilatzen du; buruzko ikerketa-lan
ingurunean ikerketa inguruko ikerketa-lan sinple bat txikiak diseinatzen ditu,
soilak eginez, eta informazioa bilatzen egiten, aurkezten, eta ondoren ikasgelan
aintzat hartzea duen, ikerketa-lan horri buruzko aurkezteko eta
desagertzeko sinple bat egiten, eztabaidan parte defendatzeko. Egindako
arriskuan dauden aurkezten, eta horri hartzen du, gai hori ikerketa-proiektua
espezieak buruzko eztabaidan gizakiarekin lotuz. jendaurrean azaltzen
babesteko beharra. parte hartzen duen, eta defendatzen du.
gai hori gizakiarekin
lotuz.
 Ea aztertutako Lurraren kutsadurari Lurraren kutsadurari Aztertutako tokiko Aztertutako tokiko
tokiko kutsadura- buruzko informazioa buruzko informazioa kutsadura-fokuei eta kutsadura-fokuei eta
fokuei eta kutsadura bilatzen du. bilatzen du; ikerketa-lan kutsadura murrizteko kutsadura murrizteko
murrizteko gara sinple bat egiten du eta gara daitezkeen gara daitezkeen
daitezkeen aurkezten du. prozedurei buruzko prozedurei buruzko
prozedurei buruzko txosten bat egiten du. txosten bat egiten du,
txosten bat egiten eta ikaskideei aurkezten
duen, eta ikaskideei die, azalpenak
aurkezten dien, xehetasunez emanez.
azalpenak
xehetasunez
emanez.
Ikerketa-proiektu kooperatiboa: Zer dira animalia ornodunak?
Kalifikazioa
irizpideak
1) Gidoi bat oinarri  Ea trebetasun Trebetasun zientifikoak Trebetasun zientifikoak Trebetasun zientifikoak Jarduera zientifikoaren
hartuta, ikerketak, zientifikoak identifikatzen ditu. erabiltzen ditu; haiek erabiltzen eta definitzen trebetasun eta abilezia
laborategiko erabiltzen noiz erabiltzea komeni ditu; haiek noiz propioak antolatzen,
praktikak edo dituen; ea den azaltzen du, eta erabiltzea komeni den erabiltzen eta
landa-azterketak azaltzen duen adibide ezberdinetan azaltzen du, eta adibide barneratzen ditu.
egitea, lan haiek noiz aplikatzen ditu. ezberdinetan aplikatzen
zientifikoaren erabiltzea ditu. Metodo
berezko komeni den, eta zientifikoaren trebetasun
metodologia eta adibide propioak barneratzen eta
estrategiak ezberdinetan erabiltzen ditu.
aplikatuz, eta aplikatzen
haien garapena dituen.
balioestea eta
 Ea IKTak IKTak erabiltzen ditu IKTak erabiltzen ditu Informazio-iturri Informazio-iturri
emaitzak
erabiltzen dituen informazioa bilatzeko, informazioa lantzeko eta ezberdinak erabiltzen ezberdinak erabiltzen
interpretatzea.
informazioa lagunduta. ikerketako nahiz ditu, IKTen ditu, IKTen
lantzeko eta ikasketa-prozesuko laguntzarekin, ikerketa laguntzarekin, ikerketa
ikerketako nahiz emaitzak azaltzeko. garatzeko eta garatzeko eta
ikasketa- aurkezteko, baliabide aurkezteko, baliabide
prozesuko horiek erabiltzeko horiek erabiltzeko
emaitzak oinarrizko arauak oinarrizko arauak
azaltzeko, errespetatuz. errespetatuz.
baliabide horiek Aurrerapausoak ematen
erabiltzeko ditu informazioa
oinarrizko antolatzeko, sailkatzeko
arauak eta aurkezteko
errespetatuz. zereginean, bakarka
nahiz talde-lanean.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea informazioa iturri Informazioa ateratzen du Informazioa iturri Informazioa iturri Informazioa iturri
eratzea, ezberdinetan zenbait iturritatik, eta ezberdinetan bilatzen ezberdinetan bilatzen du, ezberdinetan bilatzen
adierazpenak bilatzen duen, eta hitzez hitz errepikatzen du, eta interpretatzen, eta interpretatzen, du, eta interpretatzen,
zehaztasunez interpretatzen, du. hautatzen eta sailkatuta hautatzen eta sailkatuta hautatzen eta sailkatuta
egitea, eta hautatzen eta azaltzen du. azaltzen du. Emandako azaltzen du; bere
 Ea informazioa Informazioa ateratzen du Informazioa Informazioa Informazioa
interpretatzen eta zenbait iturritatik, eta interpretatzen du, eta interpretatzen eta interpretatzen du,
aurretik jasotako hitzez hitz errepikatzen ondorioak zehaztasunez aurretik jasotako aurretik jasotako
ezagutzekin lotzen du. azaltzen ditu. ezagutzekin lotzen du, ezagutzekin lotzen du,
duen, iritzi propioa iritzi propioa eraikitzen iritzi propioa eraikitzen
eraikitzen duen, eta du, eta lotura duten du, eta lotura duten
lotura duten arazoei arazoei buruz arazoei buruz
buruz argudiatzen, argudiatzen du, argudiatzen du,
zehaztasunez zehaztasunez azalduz. zehaztasunez azalduz
azalduz. eta hiztegi egokia
erabiliz. Ondorioak
ateratzen ditu, eta
arrazoiak emanez
azaltzen ditu.
Kalifikazioa
irizpideak
3) Bere iritzia  Ea bere ezagutzak Animalia ornodun baten Bere ezagutzak Bere ezagutzak Bere ezagutzak
eratzea, erabiltzen dituen, ezaugarriei buruzko erabiltzen ditu, animalia erabiltzen ditu, animalia erabiltzen ditu, animalia
adierazpenak animalia ornodun informazioa bilatzen du. ornodun bakoitza ornodun bakoitza ornodun bakoitza
zehaztasunez bakoitza zehazten zehazten duten zehazten duten zehazten duten
egitea, eta duten ezaugarriei ezaugarriei buruzko ezaugarriei buruzko ezaugarriei buruzko
problema- buruzko hipotesiaren inguruan hipotesiaren inguruan hipotesiaren inguruan
egoerei hipotesiaren argudiatzeko. argudiatzeko. Argudioak argudiatzeko. Argudioak
buruzko argu- inguruan erabiltzen ditu erabiltzen ditu
dioak ematea, argudiatzeko. proposatutako hipotesiak proposatutako hipotesiak
informazio arrazoitzeko. arrazoitzeko. Bere
zientifikoa hipotesiak
bilatuz, esperimentazio bidez
hautatuz eta edo behaketa eta
interpretatuz. argudiatze bidez
kontrastatzen ditu.
 Ea informazioa Gaiari buruzko Informazioa Informazioa Banakako lanean zein
elkarbanatzen duen, informazioa bilatzen du. elkarbanatzen du, gaiari elkarbanatzen du; gaiari talde-lanean parte
gaiari buruz taldean buruz taldean buruz taldean hartzen du, eta aintzat
eztabaidatzen, parte eztabaidatzen du. eztabaidatzen du, parte hartzen nahiz
hartzen, eta hartzen du, eta taldearen errespetatzen du.
taldearen erabakiak erabakiak aintzat hartzen
aintzat hartzen nahiz nahiz errespetatzen ditu.
errespetatzen
dituen.
Kalifikazioa
irizpideak
13)  Ea animalia Animalia ornodunei eta Animalia ornodunei eta Animalia ornodunei eta Animalia ornodunei eta
Biodibertsitateare ornodunei eta haien haien ezaugarriei haien ezaugarriei haien ezaugarriei haien ezaugarriei
n garrantziaz ezaugarriei buruzko buruzko informazioa buruzko informazioa buruzko informazioa buruzko ikerketa-lan
jabetzea, bere informazioa bilatzen bilatzen du. bilatzen du; horri bilatzen du, horri txikiak diseinatzen ditu,
hurbileko duen, horri buruzko buruzko ikerketa-lan buruzko ikerketa-lan galbidean dauden
ingurunean ikerketa-lan sinple sinple bat egiten eta sinple bat egiten eta animaliak babestearen
ikerketa soilak bat egiten eta aurkezten du. aurkezten du, eta horri garrantzia azpimarratuz.
eginez, eta aintzat
aurkezten duen, eta buruzko eztabaidan Egindako ikerketa-
hartzea
horri buruzko parte hartzen du, proiektua jendaurrean
desagertzeko
eztabaidan parte galbidean dauden azaltzen eta
arriskuan dauden
hartzen duen, animaliak babestearen defendatzen du.
espezieak
galbidean dauden garrantzia azpimarratuz.
babesteko
animaliak
beharra.
babestearen
garrantzia
azpimarratuz.
Kalifikazioa
irizpideak
13)  Ea animalia Animalia ornodunei Animalia ornodunei Animalia ornodunei Animalia ornodunei
Biodibertsitateare ornodunei buruzko buruzko informazioa buruzko informazioa buruzko txosten bat buruzko txosten bat
n garrantziaz txosten bat egiten bilatzen du. bilatzen du; horri egiten du, galbidean egiten du, galbidean
jabetzea, bere duen, galbidean buruzko ikerketa-lan dauden animaliekin dauden animaliekin
hurbileko dauden animaliekin sinple bat egiten eta lotuz; espezie horiek lotuz; espezie horiek
ingurunean lotuz; ea espezie aurkezten du. babesteko gara babesteko gara
ikerketa soilak horiek babesteko daitezkeen prozedurak daitezkeen prozedurak
eginez, eta aintzat
gara daitezkeen proposatzen ditu. proposatzen ditu; bere
hartzea
prozedurak ondorioak ikaskideen
desagertzeko
proposatzen dituen, aurrean aurkezten ditu,
arriskuan dauden
eta bere ondorioak azalpenak xehetasunez
espezieak
ikaskideen aurrean emanez.
babesteko
aurkezten dituen,
beharra.
azalpenak
xehetasunez
emanez.

Biologia Geologia DBH 1 Errubrikak

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Biologia Geologia DBH 1 Errubrikak

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak

Bigarren Hezkuntzako 1. maila

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak. Bigarren Hezkuntzako 1. maila. 1

Errubrika bidezko hezkuntza-ebaluaziorako sistema..............................................................................................................................................3. or.

Errubriken ezaugarriak..................................................................................................................................................................................................3. or.

Errubriken erabilera hezkuntza-prozesuan .................................................................................................................................................................4. or.

Errubrika motak.............................................................................................................................................................................................................4. or.

Biologia eta Geologiako unitate baten errubrikaren eredua .........................................................................................................................................6. or.

Errubrika-sistemaren erabilera......................................................................................................................................................................................7. or.

Errubriken erabilera irakasleen aldetik........................................................................................................................................................................10. or.

Biologia eta geologiako etapako helburuak................................................................................................................................................................12. or.

Bigarren Hezkuntzako 1. mailako Biologia eta Geologiako errubrikak.......................................................................................................................13. or.

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak. Bigarren Hezkuntzako 1. maila. 2

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak. Bigarren Hezkuntzako 1. maila. 3

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak. Bigarren Hezkuntzako 1. maila. 4

Erabilerraza eta denbora-aurreztailea.

Ikasleen aurrerapenen jarraipen zorrotza.

Prozesu osoaren informazio zehatza.

Erabakiak hartzeko datu objektiboak.

Lorpenei buruzko informazioa.

IKASLEARENTZAT Ikaskuntzari berari buruzko hausnarketa.

Hobetu ahal izateko erabakiak hartzeko datu objektiboak.

Biologia eta Geologiako ebaluazio-errubrikak. Bigarren Hezkuntzako 1. maila. 5

Interpretazio-kodea. Ikasle batek

Ebaluazio-errubriketako alderdi esanguratsuak batera aurkezten dira.

Ikasgelako lana Prozesua

Ebaluazio-errubriketako alderdi esanguratsuak banaka aurkezten dira.

Unitateari dagozkion ebaluazio-errubrikak aurkezten dira.

Lorpenei eta estrategiei

Informazioa biltzea. Datuak aztertzea. Erabakiak hartzea.

Ikasle bakoitzak jasotzen duen balorazioa.

1) Gizakiaren organismoari buruzko ezagutza zientifikoa erabiltzea, norberaren

2) Ekosistemen funtzionamenduari buruzko ezagutza zientifikoa erabiltzea,

4) Gai zientifikoei buruzko informazioa lortzea zenbait iturritatik, barnean

5) Zientziei buruzko informazioa duten mezuak modu aktiboan eta kritikoan

6) Errealitatea azaltzeko eskemak egitea, kontzeptu, printzipio, estrategia, balio

Estandar ebaluagarriak Lorpen-mailak

8)  Ea atmosferaren Atmosferaren geruzak Atmosferaren geruzak Atmosferaren geruzak Atmosferaren zenbait

KALIFIKAZIOA OROTARA (24 GEHIENEZ)

KALIFIKAZIOA OROTARA (36 GEHIENEZ)

KALIFIKAZIOA OROTARA (36 GEHIENEZ)

KALIFIKAZIOA OROTARA (36 GEHIENEZ)

KALIFIKAZIOA OROTARA (20 GEHIENEZ)

KALIFIKAZIOA OROTARA (32 GEHIENEZ)

You might also like