การคํานวณและออกแบบระบบโซล่าเซลล์ แบบอ๊อฟกริด | SolarHub.co.th http://www.solarhub.co.th/solar-information/solar-format/369-o...

Super User รูปแบบการผลิตไฟฟ้ าด ้วยโซล่าเซลล์ (/Solar-information/solar-format) 31 สิงหาคม 2559

ฮิต: 8544
พิมพ์

Like 44 Tweet Share

หากเราจะนํ าระบบโซล่าเซลล์ แบบอ๊อฟกริด มาใช ้เป็ นพลังงานหลัก เราจึงต ้องเข ้าใจถึงข ้อจํากัดก่อนว่า พลังงานแสงอาทิตย์ เป็ น
พลังงานทดแทน ซึ่งไม่สามารถผลิตใช ้งานได ้ตลอดเวลา เหมือนกับโรงไฟฟ้ าที่ผลิตไฟฟ้ าจากพลังงานนํ ้า(เขื่อน) หรือพลังงานไอ
นํ ้า(จากถ่านหิน หรือก๊าซธรรมชาติ) ที่สามารถผลิตได ้ตลอด 24 ชั่วโมง หากเรานํ าระบบไฟฟ้ าจากโซล่าเซลล์มาใช ้เป็ นพลังงาน
หลักแล ้ว เราก็ต ้องคํานึงถึงการเก็บพลังงานไฟฟ้ า มาใช ้งานในช่วงที่ไม่สามารถผลิตมาใช ้งานได ้ซึ่งก็คอ
ื ช่วงกลางคืนหรือช่วงไม่ม ี
แสงแดด ซึ่งอุปกรณ์ทจ ่ ี ะเก็บพลังงานไฟฟ้ าก็คอ
ื แบตเตอรี่ นั่นเองครับ

ั ที่ยังเป็ นอุปสรรคในการนํ ามาใช ้งานก็

ทีน้เี มื่อเราต ้องมีการเก็บพลังงานไฟฟ้ า ไว ้ในแบตเตอรี่แล ้ว ข ้อจํากัดของแบตเตอรี่ ในปั จจุบน
คือ ราคาสูง อายุการใช ้งานที่ไม่คอ ่ ยยาวนานนักเมื่อเทียบกับแผงโซล่าเซลล์ และขนาดของการเก็บพลังงานไฟฟ้ า ประกอบกับกรณี
ที่ปริมาณแสงแดดน ้อย ก็มผ ี ลกับระดับแรงดันไฟฟ้ าที่ผลิตได ้ ซึ่งก็สง่ ผลกระทบโดยตรงกับอุปกรณ์ไฟฟ้ าที่เรานํ ามาต่อใช ้งานอีก
ด ้วย
ดังนั้นระบบอ๊อฟกริด ก็ควรที่จะเลือกใช ้งาน โหลดหรืออุปกรณ์ไฟฟ้ า เท่าที่มค
ี วามจําเป็ น เพื่อความคุ ้มค่าและเหมาะสมกับการลง
ทุนติดตั้งระบบฯ

มาเริ่มต ้นการออกแบบระบบอ๊อฟกริด

สมมติเราไปสร ้างกระท่อมสําหรับทําไร่ ทําสวน ไว ้สําหรับเป็ นที่พักผ่อนวันหยุด หรือทําการเกษตรหลังเกษี ยร ซึ่งอยูหา่ งไกลและ

ไม่มไี ฟฟ้ าใช ้ เราจึงติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ เพื่อผลิตไฟฟ้ าไว ้ใช ้งานโดยในอันดับแรกเราต ้องประมาณก่อนว่าเราจะใช ้อุปกรณ์ไฟฟ้ า
อะไรบ ้าง และใช ้วันละกี่ช่วั โมง ซึ่งผมก็ขอประมาณการเอาตามพอสมควร ซึ่งผมก็ขอเลือกใช ้ Load DC ด ้วยเพื่อจะได ้ลดพลังงาน
สูญเสียได ้บางส่วน (สําหรับโหลดที่เป็ นปั ๊มนํ ้า ขนาดใหญ่เกินครึ่งแรงม ้าขึ้นไป ควรออกแบบแยกต่างหาก) โดยมีรายละเอียดตาม
ข ้างล่างนี้

1.หาค่าความต ้องการใช ้พลังงานไฟฟ้ า หน่วยเป็ น วัตต์-อาวว์ : Watt-Hour (Wh) โดยหาได ้จากสูตร กําลังไฟฟ้ าxจํานวน

1 จาก 4 28/12/2560 15:44

การคํานวณและออกแบบระบบโซล่าเซลล์ แบบอ๊อฟกริด | SolarHub.co.th http://www.solarhub.co.th/solar-information/solar-format/369-o...

ชั่วโมงการใช ้งาน แต่ท้งั นี้เราควรแยกประเภทโหลด เป็ น DC และ AC ยกตัวอย่างเลยดีกว่า

LOAD DC

กินไฟ จํานวนอุปกรณ์ ใชง้ าน กําล ังงานรวม พล ังงานรวม

อุปกรณ์ไฟฟ้า DC ว ัตต์(W) (ต ัวหรือเครื่อง) ช.ม./ว ัน ว ัตต์(W) Wh/ว ัน
พัดลม 24 V 20 1 4 20 80
หลอด LED 24 V 9 4 10 36 360
รวม LOAD DC 56 420

LOAD AC

กินไฟ จํานวนอุปกรณ์ ใชง้ าน กําล ังงานรวม พล ังงานรวม

อุปกรณ์ไฟฟ้า AC ว ัตต์(W) (ต ัวหรือเครื่อง) ช.ม./ว ัน ว ัตต์(W) Wh/ว ัน
ตู ้เย็น 6 คิว(ใช ้ทั้งวันแต่คดิ เฉพาะตอนคอมเพรสเซอร์ทํางาน) 60 1 12 60 720
TV 20นิ้ว 70 1 4 70 280
หม ้อหุงข ้าว 0.5ลิตร 300 1 0.5 300 150
ปั ๊มนํ ้า ครึ่งแรงม ้า 350 1 1 350 350
คอมพิวเตอร์ 50 1 3 50 150
รวม LOAD AC 830 1,650

เนื่องจากอุปกรณ์ท่ใี ช ้ไฟฟ้ า AC จะต ้องมีการแปลงไฟฟ้ า DC ที่ได ้จากแผงโซล่าเซลล์ ไปเป็ นไฟ AC โดยใช ้อินเวอร์เป็ นตัวแปลง
ไฟ ซึ่งการแปลงไฟดังกล่าวก็จะมีคา่ สูญเสีย ซึ่งประสิทธิภาพโดยทั่วไปของอินเวอร์เตอร์อยูท ี ระมาณ 90% (หมายความว่าเราใส่
่ ่ป
พลังงานเข ้าไป 100 ได ้ output ออกมา 90 )

ในที่น้เี ราต ้องการ output ทีใช ้พลังงานไฟฟ้ า LOAD AC 1,650 ดังนั้นเราต ้องป้ อนพลังงาน = 1650/0.9 = 1833 Wh

รวม ใช ้พลังงานไฟฟ้ า LOAD DC + LOAD AC = 420+1,833 = 2,253 Watt-Hour/ว ัน

2.หาขนาดความจุของแบตเตอรี่

ก่อนอื่นต ้องหาค่าแรงดัน (Voltage) ที่เหมาะสมในระบบก่อน ตามรูปด ้านล่าง

* Load น ้อยกว่า 1 kWh ใช ้แรงดันระบบ 12 โวลท์ (V)

* Load 1 - 4 kWh ใช ้แรงดันระบบ 24 โวลท์ (V)

* Load มากกว่า 4 kWh ใช ้แรงดันระบบ 48 โวลท์ (V)

- ในที่น้ี ค่าพลังงานที่เราต ้องการคือ 2,253 Wh ดังนั้นค่าแรงดันที่เหมาะสมที่ควรใช ้ในระบบ คือ 24 Volt

- เราต ้องแปลงค่าพลังงานที่โหลดต ้องการ Watt-Hour (Wh) ให ้เป็ นค่าขนาดความจุของแบตเตอรี่ แอมป์ -อาวว์ (Ah)

จากสูตร P = E x I ถ ้าต ้องการรู ้ค่า I ก็จะได ้ I = P/E แทนค่า ขนาดควาจุแบตเตอรี่ = 2,253/24 = 93.875 Ah

ี ดด 2 วัน เราก็ยังมีไฟฟ้ าใช ้งาน ดังนั้นขนาดความจุ ของเรา ก็ต ้อง = 93.875 x 2 = 187.750
- ตั้งสมมติฐานว่า หากไม่มแ
Ah

- การจ่ายพลังงานของแบตเตอรี่ มีคา่ Dept Of Discharge (DOD) คือเปอร์เซ็นของพลังงานที่แบตเตอรี่เก็บไว ้ได ้ ส่วนใหญ่เรา

จะประมาณการให ้ จ่ายพลังงานที่ความลึก ประมาณ 70-90 % ในที่น้เี ราจะใช ้ที่ 80% (ก็หมายความว่า มีพลังงานเก็บไว ้ใน
แบตเตอรี่ 100 แต่เราจ่ายแค่ 80 พอแล ้ว ถ ้าจ่ายมากกว่านี้ก็จะทําให ้อายุการใช ้งานของแบตเตอรี่ สั้นลงไปอีก บางท่านอยากให ้
อายุการใช ้งานของแบตเตอรี่นานๆ อาจใช ้ที่ 70% มาคํานวณก็ได ้ แต่ก็อาจจะต ้องเพิ่มจํานวน Ah ของแบตขึ้นไปอีก ซึ่งก็หมาย
ความว่าต ้นทุนก็สงู ขึ้นไปอีกครับ)

2 จาก 4 28/12/2560 15:44

การคํานวณและออกแบบระบบโซล่าเซลล์ แบบอ๊อฟกริด | SolarHub.co.th http://www.solarhub.co.th/solar-information/solar-format/369-o...

แทนค่า DOD เป็ น 80% จะได ้ 187.75/0.8 = 234.6875 AH ปั ดขึ้นให ้เป็ นเลขกลมๆ ก็จะได ้ขนาดแบตเตอรี่ ที่ขนาดความ
จุ 240 Ah ที่แรงดัน 24 V

ี ําหน่ายในท ้องตลาด ส่วนใหญ่จะมีแรงดันที่ 12 V และที่ความจุท่ห

แบตเตอรี่ ที่มจ ี ลากหลายเช่น
32Ah,35Ah,40Ah,45Ah,60Ah,70Ah,80Ah,100Ah,120Ah,150Ah,200Ah เป็ นต ้น

ดังนั้นเราต ้องนํ าแบตเตอรี่ มาอนุกรมกัน เพื่อให ้ได ้ Voltเพิ่ม และ ต่อขนานกันเพื่อให ้ได ้ Ampเพิ่ม

จํานวนแบตเตอรี่ ที่ต ้องอนุกรมกัน = 24/12 = 2 ลูก

จํานวนแบตเตอรี่ ที่ต ้องขนานกัน (เลือกเอาขนาดที่หารได ้พอดีกบ

ั ที่เราคํานวณไว ้ ในที่น้เี ราเลือกขนาด 120 Ah) = 240/120 =
2 ลูก

นํ าทั้งอนุกรม และขนาน มาคูณกัน = 2x2 = 4 ลูก

สรุปใช ้แบตเตอรี่ ขนาด 12 V 120 Ah จํานวน 4 ลูก มาอนุกรมและขนานกันตามรูป

3.หาขนาดของอินเวอร์เตอร์ หาได ้จากสูตรนี้ 1.25xจํานวนกําลังงาน(W)รวมของโหลดAC = 1.25x830 = 1,037.50 W

ปั ดขึ้นเป็ นใช ้อินเวอร์ขนาด 1,200 W (เนื่องจากในท ้องตลาดไม่มข
ี นาด 1,100W)

4.หาขนาดและจํานวนแผง PV เนื่องจาการคํานวณขนาดแผงต ้องสัมพันธ์กบ ั ประเภทของชาร์จเจอร์ ที่จะนํ ามาใช ้งาน โดยชาร์จ

เจอร์ม ี 2 ประเภทคือ แบบ PWM (ประสิทธิภาพตํ่า ราคาถูก ใช ้กับโหลดน ้อยๆ) และ MPPT (ประสิทธิภาพสูง ราคาสูง ใช ้กับ
โหลดขนาดมากๆ) ในที่น้จ ี ะคํานวณเฉพาะแบบ MPPT เนื่องจากคุ ้มค่ากว่าและโหลดที่ยกตัวอย่างนี้ก็สงู พอควร

- กําลังไฟฟ้ าที่ PV ต ้องการ หาได ้จากสูตรนี้ = (พลังงานไฟฟ้ าที่ใช ้ACและDC x 1.73) ÷ 4.54 >> สําหรับที่มาของสูตร
นี้ขอขอบพระคุณ www.thaisolarbook.com (http://www.thaisolarbook.com/) ที่เอื้อเฟื ้อและแบ่งปั นข ้อมูลครับ

แทนค่าตามสูตร จะได ้ = (2,253 x 1.73) ÷ 4.54 = 858.522 W ปั ดขึ้นเป็ น 1,000 W

- สมมติใช ้แผงขนาด 250W ก็จะได ้จํานวนแผง = 1,000/250 = 4 แผง

สรุปใช ้แผง 250 W จํานวน 4 แผง และกําลังไฟฟ้ าที่ผลิตได ้ = 1,000 W

5.หาขนาดของชาร์จเจอร์ ในที่น้เี ลือกใช ้แบบ MPPT หาด ้จากสูตรนี้ 1.25 x กําลังไฟฟ้ าที่ PV ผลิตได ้ = 1.25 x 1,000 =
1,250 W
สรุปใช ้ ชาร์จเจอร์ ขนาด 1,250 W

จากข ้อมูลที่ได ้คํานวณมาแล ้ว ก็จะได ้ผลลัพธ์ มาครบถ ้วนแล ้ว แต่....ยังไม่จบครับ เพราะปั ญหาหลักๆ อันจะทําให ้มึนงง... คือ
อุปกรณ์ ที่เราจะซื้อมาใช ้งานนั้น สเป็ คจะไม่คอ
่ ยตรงกับที่เราคํานวณได ้ เดี๊ยวบทความหน ้า เราจะมากล่าวกันถึงเรื่องการเลือกนํ า
อุปกรณ์มาต่อใช ้งาน ครับ

ท ้ายนี้ขอขอบพระคุณ ข ้อมูลชั้นเยี่ยม ตามรายนามด ้านล่าง ที่ทางทีมงานได ้นํ ามาอ ้างอิงและศึกษาเพื่อนํ ามาถ่ายทอดต่อให ้กับผู ้
สนใจในระบบโซล่าเซลล์ครับ

www.thaisolarbook.com (http://www.thaisolarbook.com)หนังสือดีๆสําหรับการออกแบบระบบโซล่าเซลล์ ของคนไทย

http://seiapi.com/ (http://seiapi.com/)

http://www.seia.org/ (http://www.seia.org/)

http://www.solarcity.com/ (http://www.solarcity.com/)

http://wholesalesolar.com/ (http://wholesalesolar.com/)

http://www.sma.de/en (http://www.sma.de/en)

http://photovoltaic-software.com/ (http://photovoltaic-software.com/) (http://photovoltaic-software.com/)

3 จาก 4 28/12/2560 15:44

การคํานวณและออกแบบระบบโซล่าเซลล์ แบบอ๊อฟกริด | SolarHub.co.th http://www.solarhub.co.th/solar-information/solar-format/369-o...

http://www.alsoenergy.com/ (http://www.alsoenergy.com/)

ฯลฯ

4 จาก 4 28/12/2560 15:44