BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG THƯƠNG TP.HCM

KHOA TÀI CHÍNH KẾ TOÁN

TIỂU LUẬN:
XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH KẾ TOÁN

GVHD: Hồ Ngọc Thanh

Thực hiện: Hồ Thị Thùy Trâm
Nguyễn Ngọc Mai Trâm
Vũ Phương Trinh

Tp.HCM 2023
 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán

MỤC LỤC

MỤC LỤC..............................................................................................i
DANH MỤC HÌNH...............................................................................ii
LỜI NÓI ĐẦU......................................................................................iii
LỜI CẢM ƠN.......................................................................................iv
1. Tìm hiểu về ngành kế toán.................................................................1
1.1 Kế toán là gì?..............................................................................1
1.2 Ngành kế toán là gì?...................................................................1
1.3 Phân loại kế toán.........................................................................1
1.3.1 Phân loại theo chức năng.......................................................1
1.3.2 Phân loại theo phần hành.......................................................2
1.4 Vai trò của ngành kế toán trong xã hội.......................................3
2. Thực trạng ngành kế toán hiện nay (tại Việt Nam)............................4
3. Xu hướng phát triển ngành kế toán trong tương lai...........................5
4. Cơ hội và thách thức đối với ngành Kế toán ở Việt Nam trong tương
lai:.........................................................................................................11
4.1 Cơ hội........................................................................................11
4.2 Thách thức:...............................................................................12
5. Những giải pháp để thích nghi với xu hướng phát triển ngành kế
toán.......................................................................................................14

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Mô phỏng công việc kế toán..................................................1

Hình 1.2 Mô hình phân loại kế toán của một doanh nghiệp..................3
Hình 3.1 Sử dụng phần mềm Excel trong ngành kế toán......................5
Hình 3.2 Phần mềm Turbo Tax online...................................................6
Hình 3.3 Phần mềm Xero......................................................................6
Hình 3.4 Công nghệ AI ứng dụng trong kết toán...................................7
Hình 3.5 Đồng bộ tự động hóa đơn nhà cung cấp lên phần mềm kế
toán.........................................................................................................8
Hình 3.6 Số lượng doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ Blockchain...10
Hình 5.1 Chứng chỉ ACCA..................................................................15
Hình 5.2 Logo của ICAEW CFAB......................................................16
Hình 5.3 Chứng chỉ CPA.....................................................................16

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán

LỜI NÓI ĐẦU

Năm 2016, Hiệp hội Kế toán công chứng Anh Quốc (the Association of Chartered
Certified Accountants - ACCA) đã tiến hành một cuộc điều tra về kế toán chuyên
nghiệp tương lai ở 22 quốc gia (bao gồm Việt Nam). Kết quả cho thấy, 55% số người
được hỏi dự đoán sự phát triển của hệ thống kế toán tự động được đánh giá có nhiều
tác động nhất, sau đó là sự xâm nhập của điện toán đám mây trong kinh doanh…
Những xu hướng này đều là sự ảnh hưởng của Cách mạng 4.0 đối với nghề Kế toán. Sự
xuất hiện của Điện toán đám mây, dữ liệu lớn (Big data), công nghệ chuỗi khối
(Blockchain)... đã thay đổi căn bản và nâng cao hiệu quả trong quy trình xử lý, tổng
hợp và truyền đạt và cung cấp thông tin, đặc biệt là thông tin kế toán.
Tất cả những điều đó đã, đang và sẽ tác động rất mạnh đến toàn bộ công việc kế toán.
Nó đòi hỏi phải có sự thay đổi rất căn bản quy trình và phương pháp kế toán, đổi mới
căn bản phương thức tạo lập, thu thập và xử lý thông tin, phương thức kiểm tra, đánh
giá thông tin, cách thức truyền tải, tiếp nhận, khai thác thông tin và lưu trữ thông tin.
Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, Các Mạng Công Nghiệp 4.0 với các ứng dụng
vạn vật, lưu trữ dữ liệu quy mô lớn, điện toán đám mây, việc phát triển hệ thống trí tuệ
nhân tạo, vạn vật kết nối trên toàn thế giới… sẽ mở ra cơ hội tốt cho lĩnh vực kế toán,
kiểm toán tiếp cận những phần mềm tiện ích, chi phí phù hợp, giúp sử dụng hiệu quả
nguồn lực, tiết kiệm thời gian, nhân lực, tiếp cận hệ thống kế toán, kiểm toán quốc tế.
Cùng với đó là sự quay trở lại sau đại dịch của những nền kinh tế hàng đầu trên toàn
thế giới để phục hồi kinh tế nói chung cũng như nền kinh tế của Việt Nam nói riêng. Sự
phát triển như vũ bão của cách mạng khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin,... việc dự
báo sự thay đổi của ngành kế toán trong tương lai cũng là cần thiết. Tương lai của
ngành Kế toán được định hình bởi các công nghệ đã phát triển và tiếp tục phát triển
như phần mềm kế toán, trí tuệ nhân tạo... Bài tiểu luận phân tích về một số xu hướng
phát triển của ngành kế toán trong tương lai, nhằm giúp những người quan tâm nghiên
cứu lĩnh vực này nắm bắt và tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức trong công việc

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang iii

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Tìm hiểu về ngành kế toán

LỜI CẢM ƠN
Bài tiểu luận “Xu hướng phát triển của ngành kế toán” là kết quả quá trình nghiên cứu
và tìm tòi, thu thập tài liệu của các thành viên nhóm 9 cùng với những kỹ năng về word
trong môn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin do sự chỉ dạy tận tình của giảng viên
Hồ Ngọc Thanh trong các buổi học.
Mặc dù đã dành nhiều thời gian để tìm tòi, nghiên cứu và nổ lực hoàn thành bài tiểu
luận này, nhưng do còn nhiều hạn chế về mặt kiến thức cũng như việc chưa thông thạo
về các kỹ năng làm word nên khó tránh khỏi những thiếu sót. Chúng em kính mong sẽ
nhận được những lời góp ý từ thầy để có thể hoàn thiện bài tiểu luận chỉnh chu hơn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang iv

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Tìm hiểu về ngành kế toán

1. Tìm hiểu về ngành kế toán

1.1 Kế toán là gì?

Kế toán trong tiếng Anh là Accounting, hiểu đơn giản là người đảm nhận công việc ghi
chép, thu nhận, xử lý, cung cấp các thông tin cần thiết liên quan đến tài chính để phản
ánh tình hình hoạt động của tố chức, công ty, doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh tư nhân,
cơ quan Nhà nước,...

Hình 1.1 Mô phỏng công việc kế toán

1.2 Ngành kế toán là gì?

Ngành kế toán được hiểu nôm na là một ngành học về việc liệt kê, ghi chép, thu nhận,
xử lý và cung cấp các thông tin liên quan đến tài sản, nguồn gốc hình thành nên tài sản,
sự vận động tài sản đó trong hoạt động kinh doanh của một tổ chức, doanh nghiệp, cơ
quan nhà nước,...

1.3 Phân loại kế toán

1.3.1 Phân loại theo chức năng
Theo tính năng cung cấp thông tin của kế toán thì kế toán được chia ra làm 2 loại. Theo
đó:
Kế toán quản trị: Đây là vị trí kế toán sẽ cung cấp các thông tin kinh tế phục vụ cho
việc ra quyết định quản trị trong doanh nghiệp. Do đó mà đối tượng phục vụ của kế
toán quản trị là các thành viên nội bộ trong doanh nghiệp. Thông tin kế toán quản trị
cung cấp được sử dụng để đưa ra các quyết định; chung mang tính hướng về tương lai.
Kế toán tài chính: Vị trí kế toán tài chính sẽ có đối tượng chủ yếu là bên ngoài doanh
nghiệp như là các cổ đông; ngân hàng; cơ quan thuế… Mục đích của kế toán tài chính

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Tìm hiểu về ngành kế toán

sẽ là cung cấp các thông tin mang tính hướng về quá khứ nhằm để cho đối tượng bên
ngoài có thể thấy được tình hình tài chính của doanh nghiệp.

1.3.2 Phân loại theo phần hành

Tùy theo tính chất của mỗi doanh nghiệp mà kế toán sẽ được chia làm nhiều phần hành
khác nhau. Các phần hành của kế toán chủ yếu sẽ bao gồm:
Kế toán thanh toán: Kế toán thanh toán có nhiệm vụ thực hiện các chứng từ thu chi
trong công ty khi có các nhu cầu thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản.
Kế toán ngân hàng: vị trí này có nhiệm vụ thu nhập; ghi chép; xử lý và phân tích các
nghiệp vụ kinh tế; tài chính và cung cấp các thông tin cần thiết phục vụ cho công tác
quản lý hoạt động tiền tệ ở ngân hàng; cung cấp thông tin cho các tổ chức; cá nhân theo
quy định.
Kế toán công nợ: Đây là một phần kế toán khá quan trọng liên quan đến các khoản nợ
phải thu và phải trả của doanh nghiệp.
Kế toán kho: Đây là vị trí kế toán làm việc tại kho chứa hàng hóa; nguyên vật liệu
trong doanh nghiệp. Họ có trách nhiệm trong việc lập hóa đơn chứng từ và theo dõi chi
tiết hàng hóa trong kho; bao gồm cả tình hình nhập xuất hàng; tồn kho; đối chiếu hóa
đơn; chứng từ sổ sách….
Kế toán tài sản cố định: Nhiệm vụ của vị trí kế toán này là tham gia kiểm kê và đánh
giá lại tài sản cố định theo quy định của nhà nước; lập báo về tài sản cố định của doanh
nghiệp.
Kế toán doanh thu: Kế toán doanh thu có nhiệm vụ thông kê; tổng hợp lại chứng từ
bán hàng cũng như kiểm soát tình hình tài chính của khách hàng đó.
Kế toán thuế: Vị trí này đóng vai trò rất quan trọng bởi phụ trách về các vấn đề khai
báo thuế trong doanh nghiệp.
Kế toán chi phí: Kế toán chi phí có nhiệm vụ ghi chép lại; phân loại; phân tích; phân
bổ chi phí liên quan đến một quy trình và sau đó phát triển khác khóa hành động khác
nhau nhằm kiểm soát chi phí.
Kế toán tổng hợp: Vị trí này có trách nhiệm ghi chép; phản ánh một cách tổng quát
các tài khoản; sổ kế toán và các báo cáo tài chính theo các chỉ tiêu giá trị của doanh
nghiệp.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Tìm hiểu về ngành kế toán

Hình 1.2 Mô hình phân loại kế toán của một doanh nghiệp

1.4 Vai trò của ngành kế toán trong xã hội

Kế toán là một bộ phận có vai trò vô cùng quan trọng trong công ty, doanh nghiệp ở
lĩnh vực quản lý kinh tế, từ phạm vi quản lý từng đơn vị, cơ quan, doanh nghiệp đến
phạm vi lớn hơn, bao quát hơn như toàn bộ nền kinh tế.
Ví dụ:

 Đối với Nhà nước:

 Kế toán giúp kiểm kê, kiểm soát chặt chẽ nguồn ngân sách nhà nước và tài
sản của quốc gia ở mọi thời điểm và sự vận động tài sản đó.
 Kế toán giúp phản ánh, kiểm tra, cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động
kinh tế - tài chính của Nhà nước trên phạm vi cả nước, hoặc từng địa phương
nhỏ lẻ, toàn bộ hoạt động của ngân quỹ nhà nước, ngân sách nhà nước, các
quỹ tài chính nhà nước, nợ của nhà nước và tài sản nhà nước cùng với các
hợp đồng kinh tế - tài chính của từng đơn vị sử dụng ngân quỹ của nhà nước.
 Đối với các tổ chức kinh tế và doanh nghiệp:
 Kế toán giúp phản ánh, kiểm soát và thỏa mãn những đòi hỏi của đối tượng
sử dụng thông tin kế toán trong doanh nghiệp và ngoài doanh nghiệp.
 Kế toán cung cấp các thông tin có ích về hoạt động để các đối tượng cần
thông tin kế toán có thể dựa vào đó để đưa ra quyết định kinh tế. Những
thông tin mà kế toán đưa ra cho phép các doanh nhân, nhà quản lý, nhà đầu
tư,... đưa ra quyết định hợp lý phù hợp với định hướng đầu tư và hoạt động
kinh doanh.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Thực trạng ngành kế toán hiện nay

2. Thực trạng ngành kế toán hiện nay (tại Việt Nam).

Theo số liệu của Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính), tính đến
ngày 28/04/2023, có trên 420 kế toán viên hành nghề đã được Bộ Tài chính cấp giấy
chứng nhận đăng ký hành nghề dịch vụ kế toán và trên 200 doanh nghiệp dịch vụ kế
toán đã được Bộ Tài chính cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kế
toán. Theo đánh giá chung của nhiều chuyên gia, chất lượng nguồn nhân lực kế toán
hiện nay về cơ bản đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động, nhu cầu sử dụng của
các tổ chức, doanh nghiệp trong nền kinh tế.
Thời gian qua, công tác đào tạo nhân lực kế toán đã có nhiều thay đổi theo hướng tích
cực, để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp. Cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đã làm thay đổi tư duy, phương thức đào tạo nhân lực kế
toán. Các hình thức đào tạo mới ra đời như: E-learning, mobile-learning, đào tạo từ
xa… đã xuất hiện và từng bước khẳng định được vai trò so với phương thức đào tạo
truyền thống cũng như hỗ trợ đắc lực cho việc đào tạo nguồn nhân lực kế toán chất
lượng cao.
Bên cạnh việc được đào tạo nghiệp vụ tại các cơ sở đào tạo chính thức, người làm kế
toán, kiểm toán Việt Nam đã và đang tích cực tham gia các chương trình đào tạo bồi
dưỡng, cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ và đã được trang bị thêm nhiều kiến thức
mới liên quan đến việc ứng dụng công nghệ mới.
Nắm bắt được nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực kế toán nhiều
cơ sở giáo dục đã nhanh chóng tham khảo các chương trình đào tạo ngành Kế toán của
các trường đại học tiên tiến trên thế giới; ứng dụng các chương trình đào tạo chất lượng
cao, chương trình liên kết quốc tế; đưa vào chương trình giảng dạy một số môn học của
các tổ chức nghề nghiệp kế toán quốc tế.
Các cơ sở đào tạo cũng nỗ lực cập nhật theo sự thay đổi của chuẩn mực, chế độ kế toán
Việt Nam phù hợp với Chuẩn mực kế toán quốc tế nhằm phục vụ cho công tác giảng
dạy các kiến thức sát với yêu cầu thực tiễn. Tính đến tháng 6/2022, đã có 223 tổ chức
cấp bằng cao đẳng về kế toán, 126 tổ chức cấp bằng đại học, 18 tổ chức cấp bằng thạc
sĩ và 5 tổ chức cấp bằng tiến sỹ về kế toán. Hằng năm, có từ 50.000 đến 60.000 sinh
viên tốt nghiệp cao đẳng, đại học chuyên ngành kế toán, tham gia vào thị trường lao
động trong nước và quốc tế về lĩnh vực kế toán, kiểm toán.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Xu hương phát triển trong tương lai

3. Xu hướng phát triển ngành kế toán trong tương lai

Những năm trở lại đây là khoảng thời gian bùng nổ sự phát triển của công nghệ thông
tin, mọi hoạt động đều gắn với công nghệ số. Do đó, lĩnh vực kế toán cũng được định
hướng phát triển theo hướng áp dụng công nghệ 4.0, nhằm đảm bảo giảm thiểu tối đa
sức lao động của con người mà vẫn đem lại lợi ích kinh tế cao nhất cho doanh nghiệp.
Cụ thể là với lĩnh vực kế toán, việc ứng dụng công nghệ số giúp công tác kế toán được
thực hiện mọi lúc, mọi nơi mà vẫn đảm bảo tính hiệu quả. Công tác thu thập, xử lý,
tính toán và báo cáo số liệu được thực hiện nhanh chóng và kịp thời. Để việc ứng dụng
công nghệ là có hiệu quả, đòi hỏi đội ngũ những người làm kế toán phải nắm bắt được
cách áp dụng công nghệ trong hoạt động kế toán. Xu hướng phát triển mới của lĩnh vực
kế toán là hướng đến sử dụng công nghệ ngày càng thông minh và tinh vi hơn (như
phần mềm thông minh có điện toán đám mây, big data,…) để thay thế cho cách xử lý
truyền thống. Các xu hướng thay đổi ngành Kế toán trong tương lai cụ thể như sau:
- Các phần mềm kế toán được cải thiện về nhiều mặt:
Công việc kế toán bắt đầu từ excel trước đây được cải tiến mới khi nhiều phần mềm kế
toán chuyên dụng ra đời, mọi hoạt động ghi chép và tính toán trở nên nhanh chóng và
chuẩn xác. Các nền tảng phần mềm này có một loạt các chức năng phần mềm mà kế
toán đánh giá cao nhất, chẳng hạn như tối ưu hóa các quy trình và giảm thiểu các tác vụ
thủ công. Điều này giúp tiết kiệm thời gian cho chứng từ sổ sách và đảm bảo độ chính
xác cao.

Hình 3.3 Sử dụng phần mềm Excel trong ngành kế toán

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Xu hương phát triển trong tương lai

Ví dụ:
Phần mềm kế toán online là một trong những phần mềm tốt nhất của cuộc Cách Mạng
Công Nghiệp 4.0. Nó là sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh của công nghệ thông tin,
lập trình website và hệ thống nghiệp vụ tài chính - kế toán - quản trị. Hay phần mềm
Turbo tax của Intuit đang thay thế kế toán viên làm các công việc thuộc phần hành
thuế. Hoặc phần mềm Xero làm công việc phân loại hóa đơn… Phần mềm này có thể
kiểm tra dữ liệu toán học trên các hóa đơn cũng như xác minh thông tin về đơn vị phát
hành, mã số thuế giá trị gia tăng trên hóa đơn.

Hình 3.4 Phần mềm Turbo Tax online

Hình 3.5 Phần mềm Xero

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Xu hương phát triển trong tương lai

- Sự bổ trợ của Công nghệ AI:

Tại Việt Nam, công việc kế toán trước đây hoàn toàn phải làm thủ công, phụ thuộc rất
nhiều vào sự cẩn thận và tỉ mỉ của kế toán viên với rất nhiều sổ sách kế toán, bảng biểu
theo một số tiêu chuẩn nhất định. Trong những thập niên gần đây đây, trước sự phát
triển mạnh mẽ về thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ hiện đại, AI đã dần dần được
đưa vào trong lĩnh vực kế toán. Điều này cho phép các doanh nghiệp cắt giảm chi phí,
tự động hóa một loạt các quy trình, cũng như thúc đẩy lợi nhuận của doanh nghiệp.
Đồng thời, sự tác động của công nghệ cốt lõi trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã
thay đổi mạnh mẽ ngành kế toán trong doanh nghiệp. Máy AI đảm nhận gánh nặng
thực hiện các nhiệm vụ lặp đi lặp lại và tốn thời gian. Trí tuệ nhân tạo trong kế toán
làm giảm sự can thiệp của con người. Công nghệ AI có khả năng xử lý nhiều nhiệm vụ
kế toán tiêu chuẩn nhanh hơn và hiệu quả hơn. Công nghệ AI xử lý nhiều công việc
chân tay, lặp đi lặp lại, kế toán viên sẽ có nhiều thời gian hơn để tập trung vào các khía
cạnh khác của công việc, như tư vấn và phân tích dữ liệu. Thay vì dành hàng giờ để
hoàn thành các công việc mang tính thủ công, kế toán viên sẽ có thể sử dụng và phân
tích dữ liệu do AI cung cấp để đưa ra các quyết định hợp lý nhất.

Hình 3.6 Công nghệ AI ứng dụng trong kế toán

Công nghệ AI sẽ cải thiện độ chính xác trong việc nhập dữ liệu và giảm rủi ro trách
nhiệm cho kế toán; hiệu quả hơn trong việc phát hiện gian lận; cung cấp dữ liệu thời
gian thực, cho phép kế toán viên cung cấp các giải pháp theo thời gian thực; khả năng
phân tích lượng lớn dữ liệu ngay lập tức; đánh giá những thành công và thất bại trong
quá khứ để hoạch định cho tương lai. Cụ thể, một trong những ứng dụng lớn của AI
trong kế toán là máy học (Machine learning). Máy học có thể mã hóa các bút toán, có
thể phân tích các hợp đồng. Lĩnh vực tự động hóa mới là phương tiện hỗ trợ đưa ra các

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Xu hương phát triển trong tương lai

quyết định hữu ích như thông qua máy học có thể xác định được những giao dịch bất
thường trong việc ghi nhận nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Nó có thể giúp kế toán viên
truy cập dữ liệu phi cấu trúc, trở thành một trợ lý ảo đắc lực cho công việc của kế toán,
kiểm toán, các giao dịch, thuế để xác định những lĩnh vực rủi ro hoặc cần phân tích
thêm, nhờ có chức năng ghi nhận lại bối cảnh nên máy học có sự phân tích thông minh
hơn.
- Quy trình kế toán được tự động hóa:
Thay vì việc làm thủ công rất nhiều các công đoạn trước đây, công nghệ giúp đơn giản
hóa các quy trình phức tạp. Kế toán viên có thể tập trung vào các công việc quan trọng,
cần đầu óc và tỉ mỉ. Còn các công việc khác, có thể được thực hiện bởi công cụ tự
động.
Ví dụ, đối với việc lập hóa đơn tại các doanh nghiệp có quy mô vừa và lớn tại Việt
Nam trước đây, số lượng hóa đơn đầu vào mỗi tháng có thể lên tới hàng trăm, thậm chí
hàng ngàn chứng từ. Để hoàn thành một quy trình xử lý mỗi hóa đơn đầu vào cần trung
bình 3 phút, đối với một kế toán viên thạo việc, bao gồm các nghiệp vụ như kiểm tra
xác thực thông tin với Tổng cục Thuế; đọc và nhập liệu hóa đơn vào bảng kê excel;
đồng bộ dữ liệu lên các phần mềm kế toán, lưu trữ và sắp xếp các bộ chứng từ đúng
nơi, đúng quy chuẩn của doanh nghiệp. Các nhân viên kế toán luôn phải dành lượng
lớn thời gian và năng lượng để xử lý các tác vụ kể trên bằng phương thức thủ công, vốn
luôn tồn tại rủi ro sai sót và gây mệt mỏi trong những ngày cao điểm. Nhưng trong
tương lai, các phần mềm hiện nay có thể tích hợp với hệ thống kế toán và ngân hàng
của bạn. Điều này làm cho các phương pháp lập hóa đơn trong quá khứ trở nên lỗi thời.
Hóa đơn được tạo một cách hoàn hảo chỉ với một vài cú nhấp chuột. Một số thông tin
khách hàng cần được nhập vào, nhưng quan trọng hơn hết là không có lỗi nào xảy ra.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Xu hương phát triển trong tương lai

Hình 3.7 Đồng bộ tự động hóa đơn nhà cung cấp lên phần mềm kế toán

- Hệ thống kế toán đám mây dần thay thế hệ thống truyền thống:
Hệ thống kế toán tại chỗ truyền thống yêu cầu doanh nghiệp phải thiết lập một trung
tâm dữ liệu vật lý. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải bỏ một khoản lớn
vào đầu tư phần cứng, nhân sự cũng như thời gian và công sức để cài đặt và duy trì giải
pháp. Trong khi đó, kế toán đám mây lưu trữ dữ liệu của doanh nghiệp trên nền tảng
đám mây, trong các server từ xa. Do đó, người dùng có thể nhanh chóng truy cập thông
tin tài chính quan trọng mọi lúc, mọi nơi. Người dùng có thể giải quyết các tác vụ
thường nhật từ bất kỳ máy nào, vào bất cứ lúc nào. Tất cả dữ liệu cũng được lưu tự
động trên mây và có thể được truy xuất nhanh chóng.
Hơn nữa, giải pháp còn có thể linh động mở rộng hoặc thu hẹp ngay lập tức tùy theo
nhu cầu, không yêu cầu doanh nghiệp phải tốn cho chi phí đầu tư, vì vậy kế toán đám
mây là một giải pháp thích hợp cho doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực và quy mô. Đồng
thời, kế toán đám mây cung cấp cho doanh nghiệp một bức tranh tổng thể về các hoạt
động gần đây nhất của doanh nghiệp, tự động cập nhật các giao dịch tài chính, cho
phép người dùng theo dõi hiệu suất kinh doanh và giúp quản lý đưa ra quyết định sáng
suốt hơn dựa trên thông tin và thực trạng tài chính trong thời gian thực. Thêm vào đó,
người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm hóa đơn, hợp đồng, theo dõi tình trạng thanh toán,
giúp doanh nghiệp duy trì mối quan hệ tốt với các nhà cung cấp, nhà phân phối, nhân
viên và đối tác kinh doanh.
- Xu hướng nghiên cứu Blockchain để ứng dụng trong tương lai:
Nếu như trong hoạt động kế toán thông thường, một nhân viên kế toán cần phải ghi bút
toán kép thì Blockchain chỉ cần một bút toán có thể cung cấp thông tin cho tất cả các
bên mà không lo về tính xác thực. Hồ sơ kế toán sẽ không thể sửa chữa, thay đổi một

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Xu hương phát triển trong tương lai

khi đã được lưu vào Blockchain, ngay cả khi chủ sở hữu hệ thống kế toán yêu cầu. Bởi
trên nền tảng Blockchain, mọi giao dịch hàng ngày được ghi chép lại và xác thực, do
đó tính vẹn toàn của các hồ sơ tài chính được đảm bảo. Ứng dụng Blockchain giúp bảo
mật thông tin kế toán bởi đó là công nghệ cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn
dựa vào hệ thống mã hóa vô cùng phức tạp, tương tự cuốn sổ cái kế toán của một công
ty, nơi mà tiền mặt được giám sát chặt chẽ.

Hình 3.8 Số lượng doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ Blockchain.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 10

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Cơ hội và thách thức

4. Cơ hội và thách thức đối với ngành Kế toán ở Việt

Nam trong tương lai:

4.1 Cơ hội
Nhờ có hệ thống mạng không dây, công nghệ số hóa cùng các ứng dụng, thiết bị tiên
tiến giúp thu thập, xử lí thông tin là công cụ đắc lực cho kế toán viên có cơ hội học hỏi,
tiếp cận và thực hiện công việc mà không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý. Kế toán
viên sẽ không tốn quá nhiều thời gian và công sức cho việc xử lý, phân loại các chứng
từ để chú trọng vào việc trình bày báo cáo tài chính theo chuẩn mực. Vì vậy, các kế
toán viên không những cần có kiến thức về tài chính kế toán mà cần phải am hiểu và sử
dụng thành thạo công nghệ.
Sự phát triển của Điện toán đám mây và công nghệ Blockchain là bước phát triển quan
trọng hỗ trợ các doanh nghiệp, công ty trong mọi lĩnh vực không ngoại trừ kế toán.
Ngày nay khách hàng ngày càng có đòi hỏi cao về các công cụ cho phép họ truy cập và
quản lý dữ liệu khi cần thiết và thông tin được cập nhật liên tục mọi lúc, do đó điện
toán đám mây là giải pháp hoàn hảo cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh
nghiệp vừa và nhỏ vì chi phí phải bỏ ra thấp tuy nhiên cũng có những lợi ích và rủi ro
khi sử dụng.
Ngày 18/03/2013, Chỉnh phủ Việt Nam ban hành Quyết định số 480/QĐ-TTg về việc
phê duyệt “Chiến lược Kế toán – Kiểm toán Việt Nam đến 2020, tầm nhìn 2030” với
nhiệm vụ phát triển ngành Kế toán – Kiểm toán kể về số lượng và chất lượng bằng việc
đổi mới, tăng cường công tác đào tạo, kết hợp đào tạo chuyên sâu và đào tạo nâng cao
học vấn. Xây dựng các chương trình và bộ tài liệu chuẩn, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Từ đó nguồn lực ngành Kế toán – Kiểm toán có nhiều cơ hội học hỏi và có chất lượng
cao, nhiều cơ hội nghề nghiệp và có thể thực hiện công việc ở bất kì đất nước nào nếu
đáp ứng đủ điều kiện.
Bên cạnh năng lực chuyên môn thì đạo đức nghề nghiệp là một yếu tố không thể thiếu.
Đó là sự tôn trọng đồng nghiệp, có cái nhìn trung lập về vấn đề để đưa ra phán đoán
không chịu ảnh hưởng bởi quan hệ cá nhân, nắm rõ và tận dụng tốt các nguyên tắc
nghề nghiệp để giúp nhà đầu tư và doanh xác định hướng đi đúng đắn, ít rủi ro nhất.
Trong Cách Mạng Công Nghiệp 4.0, những công việc kế toán có thể làm tự động
nhưng việc bảo mật, kiểm tra, phân tích, đưa ra đánh giá vẫn cần con người thực hiện,
do đó kế toán, kiểm toán viên cần trau dồi kĩ năng, kinh nghiệm, giữ vững đạo đức
nghề nghiệp và luôn đặt lợi ích chung lên lợi ích riêng.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 11

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Cơ hội và thách thức

4.2 Thách thức:

Cácg Mạng Công Nghiệp 4.0 giúp làm giảm lượng công việc của kế toán viên nhờ khả
năng tự thu thập xử lý thông tin. Đây vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với nguồn
nhân lực bởi thay vì cần quản lý thông tin như trước kia thì công việc của kế toán hiện
nay là quản lí các ứng dụng, phần mềm, máy móc hỗ trợ cho công việc trên, điều này
đòi hỏi nguồn nhân lực phải luôn tự đổi mới, có trình độ và được đào tạo bài bản kĩ
lưỡng.
Xu hướng tự động hóa các công việc kế toán tạo ra một thách thức cho doanh nghiệp
bởi việc ứng dụng tự động hóa chủ yếu dựa vào hệ thống máy tính và đặt các DN trước
những rủi ro trở thành nạn nhân của sự gian lận và các vấn đề an ninh doanh nghiệp.
Để phòng tránh các rủi ro, doanh nghiệp sẽ phải phát triển hệ thống kiểm soát nội bộ để
đảm bảo dữ liệu được nhập vào hệ thống máy tính là chính xác.
Khoảng cách giữa chuẩn mực kế toán Việt Nam và quốc tế là một thách thức không thể
không kể đến đối với ngành Kế toán – Kiểm toán Việt Nam trong kỉ nguyên số. Chuẩn
mực kế toán Việt Nam (VAS – Vietnamese Accounting Standards) gồm có 26 chuẩn
mực được xây dựng phù hợp với tình hình kinh tế và các doanh nghiệp ở Việt Nam, tuy
nhiên những sự khác biệt giữa VAS với chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS – International
Accounting Standards) và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS – International
Financial Reporting Standards) vẫn tạo nên ảnh hưởng và khoảng cách không nhỏ đến
công việc và sự phát triển của ngành.
Ví dụ, VAS chưa quy định rõ về việc tài sản và nợ phải trả được đánh giá lại theo giá trị
hợp lý tại thời điểm lập báo cáo do vậy tính trung thực và đúng đắn của báo cáo tài
chính bị giảm sút.
Sự thiếu hụt nguồn nhân sự chất lượng cao đang là vấn đề cấp bách cho sự phát triển
của ngành Kế hiện nay. Ngày nay trước Cách Mạng Công Nghiệp 4.0, các phương
thức, quy trình hiện đại được đưa vào liên tục làm cho kế toán viên gặp không ít khó
khăn trong việc tiếp cận, thích nghi và sử dụng.
Hiện nay, nhiều nước trên thế giới đã chấp nhận các chuẩn mực kế toán và báo cáo tài
chính quốc tế, do đó, nhân lực ngành Kế toán – Kiểm toán từ nước ngoài du nhập vào
nước ta là một mối đe dọa không hề nhỏ với nguồn nhân lực trong nước. Khảo sát của
tổ chức tuyển dụng Navigos Search cho thấy, nhu cầu sử dụng ngôn ngữ quốc tế, khả
năng làm việc nhóm, khả năng giao tiếp, lối tư duy phản biện để giải quyết vấn đề ngày
càng được chú trọng, tuy nhiên các kĩ năng mềm này của người lao động trong lĩnh vực
kế toán tại Việt Nam vẫn còn yếu.
Mặc dù có sự ứng dụng công nghệ, tuy nhiên cơ sở hạ tầng, chất lượng thông tin kém,
bảo mật vẫn còn thấp do điều kiện kinh tế chưa đủ để đáp ứng. Đây là thách thức đối
với các doanh nghiệp trong nước cũng như Chính phủ, cần tích cực đầu tư xây dựng cơ

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 12

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Cơ hội và thách thức

sở hạ tầng, hoàn thiện các kĩ thuật đảm bảo cho các hoạt động công nghệ thông tin diễn
ra thuận lợi.
Khác biệt các chuẩn mực kế toán là cơ hội đồng thời tạo nên sự cạnh tranh giữa các
công ty trong ngành đào tạo. Hiện nay đã có nhiều tổ chức, doanh nghiệp đào tạo
nghiệp vụ kế toán và các chứng chỉ quốc tế cho lao động Ngành, sau Quyết định số
480/QĐ-TTg ngày 18/03/2013 về việc phê duyệt “Chiến lược Kế toán – Kiểm toán
Việt Nam đến 2020, tầm nhìn 2030”, số lượng doanh nghiệp và lao động chuyên
nghiệp Ngành đã tăng đáng kể, từ 18 doanh nghiệp với hơn 30 Kế toán viên chuyên
nghiệp năm 2008 thì đến năm 2020 đã có hơn 160 doanh nghiệp với hơn 260 kế toán
viên chuyên nghiệp. Sự phát triển này không những cho thấy tiềm năng của Ngành Kế
toán – Kiểm toán mà còn là thách thức cho các doanh nghiệp kinh doanh đào tạo.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 13

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Những giải pháp để thích nghi

5. Những giải pháp để thích nghi với xu hướng phát

triển ngành kế toán

- Về phía doanh nghiệp

Dưới sự phát triển liên tục của công nghệ, các doanh nghiệp, Tổ chức cần luôn cập
nhập và đổi mới các công nghệ phục vụ cho công tác kế toán. Việc đổi mới công nghệ
cần xem xét đến các yếu tố như chi phí, công dụng và hướng dẫn đào tạo. Để nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực, các doanh nghiệp cần tổ chức đào tạo không chỉ về công
tác sử dụng công nghệ vào công việc mà còn đào tạo nâng cao các kĩ năng chuyên môn
và các chuẩn mực kế toán. Ngoài công tác đào tạo, trong xã hội hiện đại mối quan hệ
giữa người với người cũng là yếu tố để duy trì hiệu quả công việc cũng như đạo đức
nghề nghiệp của nguồn lao động. Vì vậy, cần kết hợp đào tạo với hoạt động ngoại khóa
để gắn kết tình cảm, giải quyết mâu thuẫn xung đột trong doanh nghiệp.
- Về phía cơ sở đào tạo:
Các trường đại học đào tạo chuyên ngành Kế toán cần xây dựng chương trình theo
hướng có các ứng dụng và đào tạo chuyên sâu về công nghệ thông tin. Đối với các sinh
viên mới ra trường làm ở các doanh nghiệp hay công ty dịch vụ kế toán, kiểm toán, tài
chính, các hội nghề nghiệp có thể hỗ trợ công tác giáo dục đào tạo về Cách Mạng Công
Nghiệp 4.0 bằng việc tạo ra áp lực để các cơ sở đào tạo, trường đại học bổ sung vào
chương trình giúp những sinh viên sắp tốt nghiệp có những kết nối thông tin và kỹ
năng về kỹ thuật số. Đồng thời, các trường đại học cần đầu tư công nghệ để sinh viên
thực hành nhằm có kinh nghiệm thực tế trong bối cảnh Cách Mạng Công Nghiệp 4.0.
- Về phía các cơ quan quản lý:
Theo thống kê của Ủy ban chuẩn mực Kế toán quốc tế có 116/140 quốc gia được khảo
sát đã yêu cầu các công ty niêm yết áp dụng IFRS 1, số còn lại cũng đã cho phép áp
dụng IFRS. Các tổ chức có ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế Thế Giới như: G20,
Ngân hàng Thế Giới, Quỹ tiền tệ quốc tế,… đã ủng hộ và hỗ trợ việc áp dụng IFRS
trên toàn cầu. Tuy nhiên Việt Nam lại là nước đứng ngoài cam kết này. Do đó, để nâng
cao chất lượng ngành Kế toán – Kiểm toán đồng thời tạo dựng niềm tin thu hút các nhà
đầu tư trong và ngoài nước, Chính phủ Việt Nam và các cơ quan quản lí cần liên tục
đổi mới, cập nhật, hoàn thiện các chuẩn mực kế toán phù hợp với các chuẩn mực quốc
tế.

1
IFRS viết tắt cho cụm từ “International Financial Reporting Standards” – Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế:
Là một bộ các chuẩn mực & quy tắc được thiết kế, phát triển, ban hành bởi một tổ chức phi lợi nhuận mang tên
Hội đồng Chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB).

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 14

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Những giải pháp để thích nghi

- Về phía nguồn nhân lực:

Một kế toán – kiểm toán viên có năng lực là người biết nắm bắt thời cơ để bồi dưỡng
bản thân trên mọi phương diện như kỹ năng chuyên môn, khả năng sử dụng công nghệ,
thành thạo các ứng dụng hỗ trợ công việc như phần mềm excel, các phần mềm kiểm
toán, quản trị, kỹ năng mềm (kỹ năng tư duy, phản biện, phân tích, sáng tạo, nhạy bén,
giao tiếp, thuyết trình,…). Ngoài ra cần luôn giữ vững đạo đức và tuân thủ các nguyên
tắc nghề nghiệp, đảm bảo bí mật doanh nghiệp và tạo hình tượng tốt cho doanh nghiệp.
Dưới thời buổi hội nhập quốc tế như hiện nay, việc biết và sử dụng thành thạo ngoại
ngữ trở thành một tiêu chí bắt buộc đối với mọi lĩnh vực nghề nghiệp. Đối với ngành
Kế toán – Kiểm toán, việc sử dụng tốt ngoại ngữ là lợi thế khi làm việc và hợp tác với
các doanh nghiệp nước ngoài, liên doanh, FDI,.. và cơ hội sẽ càng rộng mở cho đội ngũ
kế toán, kiểm toán viên đạt chuẩn quốc tế, đạt các chứng chỉ quốc tế như ACCA, CPA,
ICAEW CFAB,…

Hình 5.9 Chứng chỉ ACCA

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 15

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Những giải pháp để thích nghi

Hình 5.10 Logo của ICAEW CFAB

Hình 5.11 Chứng chỉ CPA

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 16

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán _ Những giải pháp để thích nghi

- Đối với sinh viên

Sinh viên ngày nay sớm được tiếp xúc với những thành tựu của khoa học công nghệ,
cần chủ động tìm hiểu thông tin về chương trình học cũng như những yêu cầu, kỹ năng
mà nghề Kế toán đòi hỏi thông qua thầy cô, anh chị đi trước, mạng internet, các trang
web chính thức, các hội thảo khoa học, các buổi chia sẻ hướng nghiệp của khoa, của
trường. Để từ đó, biết cách hoặc nhờ hướng dẫn cách thiết lập những mục tiêu cụ thể
trong ngắn hạn và dài hạn, chủ động học hỏi và trau dồi kiến thức mỗi ngày để sớm đạt
được mục tiêu phát triển lâu dài trong sự nghiệp nghề Kế toán.
Theo Nghiên cứu “Kế toán viên chuyên nghiệp trong tương lai – Những nhân tố dẫn
đến sự thay đổi và kỹ năng tương lai” của ACCA năm 2016 cho thấy, trong thời đại
Công nghiệp 4.0, mỗi kế toán viên chuyên nghiệp sẽ được phản ánh năng lực và kỹ
năng trên 7 lĩnh vực, đó là kỹ năng nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp, kinh nghiệm, trí
thông minh, kỹ năng kỹ thuật số, khả năng sáng tạo, chỉ số cảm xúc và tầm nhìn.
Để phát triển trong kỷ nguyên số, kế toán viên cần phải ý thức được tầm quan trọng
của công nghệ thông tin để ứng dụng phù hợp với xu thế phát triển, tiết kiệm nguồn
lực, nâng cao hiệu quả công việc.
Khi có quá nhiều công việc được thực hiện bằng công nghệ, đạo đức nghề nghiệp, trí
tuệ cảm xúc trở thành yếu tố cần thiết mà các nhà tuyển dụng đánh giá cao. Bên cạnh
đạo đức nghề nghiệp, trí tuệ cảm xúc, bạn cũng đừng quên rèn luyện kỹ năng mềm,
như tư duy phản biện, sáng tạo… để tăng sức cạnh tranh trên thị trường lao động.
Trong quá trình đi học, sinh viên có thể tự nâng cao năng lực cho bản thân từ những
việc đơn giản, như sử dụng thành thạo Excel, phần mềm kế toán, phần mềm quản trị,
phân tích, cách bảo mật thông tin, học ngoại ngữ…
Nếu bạn lựa chọn ngành Kế toán làm bước đệm cho sự nghiệp thì hãy chuẩn bị sẵn
sàng trước những thay đổi để không bị tụt hậu trước xu thế của thời đại.

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 17

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Thủ tướng Chính phủ (2022), Quyết định số 633/QĐ-TTg ngày 23/5/2022 phê
duyệt Chiến lược kế toán - kiểm toán đến năm 2030.
2. Nguyễn Lộc (2022), Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán - kiểm toán
đáp ứng yêu cầu hội nhập của nền kinh tế. Báo Kiểm toán
3. Báo cáo tiểu luận “Nhập môn Kế Toán”, trường Đại học Ngân Hàng TP.HCM
2021

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 18

 Xu Hướng Phát Triển Của Ngành Kế Toán

Khoa Tài Chính Kế Toán Trang 19