Popyt

Z Encyklopedia Zarządzania

Popyt - ogólnie rzecz biorąc popyt to ilość dobra, jaką nabywcy są w stanie zakupić przy różnych poziomach ceny, Popyt
zamiar i oferta kupna poparte odpowiednią sumą pieniędzy, jaką dysponuje ewentualny nabywca (J. Beksiak 2001, Polecane
artykuły Krzywa popytu
s. 38). Popyt sztywny
Prawo
malejącego
W większości przypadków rozmiary popytu i cena to wielkości odwrotnie proporcjonalne. Gdy cena rośnie, ilość popytu
Popyt
sprzedawanego dobra spada i na odwrót- jeżeli cena maleje to ilość dobra, które jest sprzedawane rośnie. konsumpcyjny
Prawidłowość ta jest nazwana prawem popytu. (Z. Dach, 2012, s. 52) Dobra
komplementarne
Mieszana
elastyczność
cenowa popytu
Dobro
substytucyjne
Elastyczność
cenowa popytu
Nadwyżka

Jan Paweł Banknot Pozłacany

tylko 100 szt w tej obniżonej cenie

Narodowe Centrum Pamięci Otwórz

Kiedy popyt zrówna się z podażą mówimy o równowadze rynkowej. W graficznym ujęciu jest to punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą
podaży. Ten punkt wyznacza cenę, którą nazywamy analogicznie ceną równowagi rynkowej, "oczyszczającą" rynek z jakiejkolwiek nadwyżki
popytu bądź podaży, dlatego też możemy spotkać się terminem ceny czyszczącej rynek (S. Marciniak, 2013, s. 173). Każda inna kombinacja
popytu i podaży powoduje nadwyżkę, bądź to popytu nad podażą (niedobór dobra na rynku), czy też podaży nad popytem (nadwyżka dobra na
rynku). Wielkość popytu i jego zależność od ceny obrazuje krzywa popytu DD. Możemy stwierdzić, iż popyt to nabywcy, podaż - producenci.

Krzywa popytu ma nachylenie ujemne.

Ważną rzeczą jest umiejętność odróżnienia "popytu" od terminu: "wielkość popytu" (inaczej
nazywana rozmiarami popytu), oznaczającego konkretną ilość dobra, jaką chce i może nabyć
konsument przy konkretnej cenie. (Z. Dach, 2012, s. 51)

Popyt odnosi się zarówno do indywidualnego nabywcy i wówczas mamy do czynienia z

popytem indywidualnym na określone dobro oraz do wszystkich nabywców danego dobra-
wtedy mówimy o popycie rynkowym. Popyt rynkowy na dane dobro to suma popytów
indywidualnych. Mówiąc o popycie zgłaszanym na wszystkie dobra i usługi lub ich
określonego grupy, ze strony wszystkich nabywców mamy na myśli popyt globalny. (Z. Dach,
2012, s. 51)
Rys. 1. Krzywa popytu

Pozacenowe determinanty kształtujące popyt

Popyt na dane dobro jest funkcją ceny tego dobra, ale także funkcją innych czynników, które nazywamy pozacenowymi determinantami
kształtującymi popyt. Zaliczamy do nich m.in: dochód, ceny dóbr substytucyjnych, ceny dóbr komplementarnych, gusty i preferencje nabywców,
liczbę ludności i jej strukturę według płci i wieku, sytuację gospodarczą i polityczną kraju, oczekiwania co do zmiany ceny i dochodów w
przyszłości. Podane czynniki pozacenowe, biorąc pod uwagę kierunek zmian, sprawiają, iż krzywa popytu ulega przesunięciu w lewo (spadek
popytu) lub w prawo (wzrost popytu).

Paradoksy: Giffena, Veblena, spekulacyjny

Zwykle wielkość popytu kształtuje się w kierunku odwrotnym niż cena. Możliwe są jednak sytuacje, gdy przy rosnącej cenie obserwujemy wzrost
rozmiarów popytu i na odwrót- gdy cena spada, spada także wielkość popytu. Warto przyjrzeć się trzem przypadkom, które są nietypowe- mowa o
paradoksach: Giffena, Veblena oraz spekulacyjnym. Szersze omówienie można znaleźć w artykułach: paradoks Giffena, paradoks Veblena.

Paradoks Giffena

Robert Giffen, angielski ekonomista, opisał paradoks, który miał miejsce w Irlandii. Zauważył, że niskie zbiory spowodowały wzrost cen chleba.
Ten fakt nie spowodował spadku jego konsumpcji, lecz wręcz przeciwnie- Giffen stwierdził, iż "im chleb jest droższy, tym więcej się go
spożywa". Możemy wyjaśnić to w następujący sposób- przy skromnych budżetach ludność nie mogła pozwolić sobie na kupno innych artykułów
żywnościowych, ponieważ wzrost cen chleba to uniemożliwiał. Dlatego chleb, konsumowany w większych ilościach, stał się substytutem innych
dóbr (np. mięsa), mając wciąż relatywnie niską cenę w porównaniu z innymi.

Paradoks Veblena

Wzrost cen produktów luksusowych powoduje wzrost ich zakupów. Występuje w zamożnych klasach społecznych.

Paradoks spekulacyjny

W związku z przekonaniem, iż cena za pewne dobra w przyszłości będzie rosła, wielkość popytu na nie rośnie, mimo zwiększenia się ich cen. (Z.
Dach, 2012, s. 54)

Bibliografia
Begg D. (2003). Mikroekonomia, PWE, Warszawa
Beksiak J. (red.) (2001). Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Dach Z. (2012). Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
Dryl W. (2013). Wpływ kryzysu na zachowania zakupowe polskich konsumentów dóbr luksusowych (http://pz.wz.uw.edu.pl/sites/default/fil
es/artykuly/pz_1_2013_dryl.pdf), Problemy Zarządzania
Marciniak S. (red.) (2013). Makro-i Mikroekonomia, Podstawowe problemy współczesności, PWN
Szymańska A. (2012). Preferencje konsumenckie i ich determinanty (http://www.wsei.edu.pl/files/images/biblioteka/ZN-nr-8.pdf#page=67),
Zeszyty Naukowe WSEI Kraków, nr 8, s. 80, 81

Autor: Piotr Pytlik, Karolina Szwalec

Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Popyt&oldid=116691”