Budowa zdania

Scenariusz lekcji ćwiczeniowej, mającej na celu utrwalenie wiadomości z zakresu budowy

zdania. Zajęcia dla uczniów I klasy gimnazjum.

Budowa zdania
Budowa zdania

Budowa zdania – ćwiczenia

1. Cele

Wiadomości
- uczeń systematyzuje i utrwala swoje wiadomości o budowie zdania i jego częściach
składowych,

Umiejętności

Uczeń:

- zna i właściwie wykorzystuje wiadomości o częściach mowy,

- zna i właściwie wykorzystuje wiadomości o częściach zdania,

- zna i właściwie wykorzystuje wiadomości o funkcjach składniowych,

- redaguje konkretne wypowiedzi na pytania,

- uczy się pracy w grupie,

- planuje i organizuje pracę,

- dokonuje selekcji i analizy informacji,

- wykorzystuje teoretyczne wiadomości w praktycznym działaniu,

2. Metoda i forma pracy

Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna

- metoda zajęć praktycznych,

Formy pracy:

- indywidualna,

- grupowa,
Ś
3. Środki dydaktyczne
ćwiczenia,

4. Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji.

2. Następnie wspólnie powtarzają wiadomości niezbędne do prawidłowego rozwiązywania

ćwiczeń i usprawniania poruszania się uczniów w kwestiach gramatycznych języka.

W powtórzeniu zostają ujęte takie kwestie jak rozbiór logiczny i gramatyczny zdania, części
mowy i funkcje składniowe.

Pytania nauczyciela zadawane uczniom podczas powtórzenia wiadomości i sprawdzenia

poziomu ich wiedzy.

Czy wiesz czym jest składnia?

To nauka o budowie wypowiedzeń, bada części składowe wypowiedzenia oraz sposoby ich
łączenia.

Jakie znacie odmienne części mowy?

Odmienne części mowy: czasownik, rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek rzeczowny,

zaimek przymiotny, zaimek liczebny.

Jakie znacie niodmienne części mowy?

Nieodmienne części mowy: przysłówek, zaimek porzysłowny, przyimek, spójnik, wykrzyknik,

partykuła.

Które części mowy są niesamodzielne?

Niesamodzielne częsci mowy: spójniki, przyimki i partykuły.

Jakie znasz częsci zdania?

Części zdania: podmiot, orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik.

Jakie części zdania tworzą zwiazek główny?

Części zdania tworzące zwiażek główny, to podmiot i orzeczenie.

Jakie znasz rodzaje orzeczenia?

Orzeczenie czasownikowe i imienne.

Jakie znasz rodzaje przydawek?

Przydawka przymotna, rzeczowna, dopełniaczowa i przyimkowa.

Jakie znasz rodzaje dopełnienia?

Dopełnienie bliższe i dalsze.

Jakie znasz rodzaje okolicznika?

Okoliczniki miejsca, czasu, celu, przyczyny, sposobu, przyzwolenia, warunku.

Jakie znasz rodzaje wypowiedzeń?

Wypowiedzenia pojedyńcze nierozwinięte i rozwinięte.

Wypowiedzenia zlozone współrzędnie.

Wypowiedzenia zlozone z podrzędnym podmiotowym, orzecznikowym, przydawkowym,

doipełnieniowym, okolicznikowym.

Wypowiedzenia wielokrotnie złożone.

Na jakie pytania odpowiada przydawka?

Przydawka odpowiada na pytania: jaki?, jaka?, jakie?, który?, która?, które?,czyj?, czyja?,
czyje?.

Na jakie pytania odpowiada dopełnienie?

Dopełnienie odpowiada na pytania: kogo?, czego?, komu?, czemu?, kogo?, co?, kim?, czym?,
o kim?, o czym?.

Na jakie pytania odpowiada okolicznik?

Okolicznik odpowiada na pytania: jak?, gdzie?, kiedy?, skąd?, po co?, dlaczego?, jak długo?,
mimo co?.

2. Zapisanie tematu i jeżeli była zadana, to sprawdzenie pracy domowej.

Faza realizacyjna
Przejście do właściwej – ćwiczeniowej części zajęć, zawartej w karcie pracy ucznia.

Faza podsumowująca
Nauczyciel dokonuje podsumowania pracy na lekcji. Jeszcze raz porządkuje wiadomości
dotyczące budowy zdania.

5. Bibliografia
1. Nagajowa M., ABC metodyki języka polskiego, Warszawa 1995,
2. Nasiłkowski S., Metody nauczania, Toruń1997,
3. Nagajowa M., Nauka o języku dla nauki języka, Kielce 1994,
4. Orłowa K., Synowie H., Język O jczysty 2, Podręcznik do kształcenia językowego dla klasy
pierwszej gimnazjum, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa
2002

6. Czas trwania lekcji

45 minut
Plik o rozmiarze 51.00 KB w języku polskim