Teaching Document

บทที่ ๑ กฎหมายพาณิชยนาวีเบื้องตAน
รหัสวิชา 03501455
Introduction to Maritime Law

๑. ความหมายของกฎหมาย

๑.๑ กฎหมาย (Law) คือ คำสั่งหรือขFอบังคับของรัฐ ซึ่งบัญญัติขึ้นเพื่อกำหนดความประพฤติของ

บุคคลซึ่งอยูYในรัฐหรือในประเทศของตน และมีความหมายรวมถึงจารีตประเพณีที่ไดFยึดถือปฏิบัติสืบตYอกันมา
เปdนเวลานาน หากผูFใดฝgาฝhนไมYยอมประพฤติปฏิบัติตาม ก็จะมีความผิดและตFองถูกลงโทษหรือไดFรับผล
เสียหายดFวย (สุนทร มณีสวัสดิ,์ สงวน สุทธิเลิศอรุณ, ฐิติพงษo ธรรมานุสรณo, ความรูFเบื้องตFนเกี่ยวกับกฎหมาย,
๒๕๓๙)
๑.๒ กฎหมายทั่วไปใชFบังคับกับบุคคลทุกคน หากเปdนกฎหมายเฉพาะ เชYน กฎหมายการเดินเรือ
ใชFบังคับกับคนที่เกี่ยวขFองกับการเดินเรือ ผูFที่ไมYเกี่ยวขFองกับการเดินเรือก็ไมYอยูYในบังคับกฎหมายดังกลYาว
๑.๓ การบังคับใชFกฎหมาย (Enforcement of law / law enforcement) คือ การปฏิบัติใหF
เปdนไปตามขFอบังคับของกฎหมายโดยเจFาหนFาที่ผูFมีอำนาจ หากมีการฝgาฝhนก็จะถูกลงโทษตามที่กำหนดไวFใน
กฎหมาย เรียกวYาทำใหFกฎหมายมีสภาพบังคับ (Sanction) คือ บังคับใหFประชาชนกระทำการหรืองดเวFน
กระทำการ และมีบทลงโทษผูFฝgาฝhนกฎหมาย
การบังคับใชFกฎหมาย สามารถบังคับเอากับตัวบุคคลที่ฝgาฝhนกฎหมาย (action in persona)
หรือบังคับเอากับทรัพยoสินของลูกหนี้ (action in rem)

๒. กฎหมายพาณิชยนาวี (Maritime law)

๒.๑ กฎหมายพาณิชยนาวี คือ กฎหมาย กฎ ระเบียบ ขFอบังคับเกี่ยวกับตัวเรือ การเดินเรือ การ
ปฏิบัติงานของเรือ การทำงานบนเรือ ความปลอดภัยของชีวิต และการขนสYงทางทะเล (ship and shipping)
สิทธิ หนFาที่และความรับผิดภายใตFสัญญารับขนทางทะเล เปdนตFน
๒.๒ กฎหมายพาณิชยนาวีมที ี่มาจากกฎของประเพณีที่ไดFรับการยอมรับเปdนการทั่วไป (generally
accepted customary rules) มาเปdนเวลาชFานาน และอนุสัญญาระหวYางประเทศ
๒.๓ การปฏิบัติงานของเรือ (Ship’s operation) เปdนกระบวนการทำงานเพื่อการใชFเรือสำหรับ
การบรรทุก ขนถYาย คนโดยสารหรือสินคFา เริ่มตั้งแตYการเตรียมเรือ การทำสินคFา การรับคนโดยสาร การ
เดินเรือ การปÉองกันมลพิษตYอสภาพแวดลFอม ซึ่งการปฏิบัติงานของเรือเกี่ยวขFองกับกฎระเบียบของประเทศ
และกฎระเบียบหรือความตกลงระหวYางประเทศที่กำหนดหลักปฏิบัติสากลที่ยอมรับกันโดยทั่วไป คือ
อนุสัญญาระหวYางประเทศ (international convention) ซึ่งปÖจจุบันมีความสำคัญตYอการประกอบธุรกิจ
ระหวYางประเทศโดยตรง
 2

๓. อนุสัญญาระหวYางประเทศที่เกี่ยวกับการขนสYงทางทะเล
๓.๑ อนุสัญญาระหวYางประเทศ คือ ความตกลงระหวYางประเทศในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยกำหนด
หลักการและหลักปฏิบัติเพื่อใหFยึดถือปฏิบัติไปในแนวทางเดียวกัน
อนุสัญญามีผลบังคับใชFอยYางเปdนกฎหมายระหวYางประเทศในกลุYมประเทศยอมรับ คือ การ
ยินยอมผูกพันตนที่จะปฏิบัตติ ามกฎเกณฑoที่กำหนดในอนุสัญญา โดยการทำใหFอนุสัญญาเปdนกฎหมายใชFบังคับ
ในประเทศตนไดF เรียกวYา การอนุวัติการ (Implementation) เมื่อประเทศภาคีสมาชิกอนุสัญญานำเอาไปทำ
ใหFเปdนกฎหมายของตนก็จะทำใหFการปฏิบัติระหวYางประเทศเปdนไปในรูปแบบเดียวกัน (uniform practice
internationally) ลดปÖญหาความแตกตYางหรือการขัดกันของกฎหมายของแตYละประเทศลงไดF ทำใหFการ
ประกอบธุรกิจขนสYงทางทะเลมีกฎกติกาที่เปdนสากล ลดอุปสรรคทางการคFาระหวYางประเทศ 1
กฎเกณฑoของอนุสัญญามีทั้งสYวนที่เปdนบทบังคับ (Mandatory) ซึ่งเปdนพันธะที่รัฐตFองปฏิบัติ
โดยหลีกเลี่ยงไมYไดF กับสYวนที่เปdนขFอแนะนำ (Recommendation) ซึ่งไมYเปdนพันธะแกYรัฐ แตYเปdนขFอแนะนำ
กฎเกณฑoของอนุสัญญา หากรัฐเห็นวYาเหมาะสมก็นำไปออกดำเนินการภายใตFกฎหมายของตนก็ไดF
การไมYปฏิบัติตามอนุสัญญาที่ตนใหFการยอมรับไมYมีการลงโทษตYอประเทศแตYอยYางใด แตYอาจ
เปdนอุปสรรคทางการคFาหรือการประกอบธุรกิจระหวYางประเทศไดF เชYน การสรFางมาตรการกีดกันทางการคFา
การปรับใชFมาตรการที่เขFมงวด เปdนตFน
๔. องคoการระหวYางประเทศ (international organization)

ทำไมตFองมีองคoการระหวYางประเทศ (international organization) ดFวยเหตุวYาแตYละประเทศมี

อธิปไตยในการออกกฎหมายของตนเอง ดังนั้น กฎหมายของแตYละประเทศยYอมมีความแตกตYางกันทำใหFเกิด
การขัดกันของกฎหมาย (conflict of law) เกิดเปdนชYองวYางทางกฎหมายขึ้นอันนำไปสูYการปฏิบัตทิ ี่แตกตYางกัน
ในระหวYางประเทศ เพื่อใหFการปฏิบัติและกฎเกณฑoการปฏิบัติเปdนไปในรูปแบบเดียวกัน (uniform law)
องคoการระหวYางประเทศโดยการยอมรับของประเทศสมาชิกไดFสรFางกฎการปฏิบัติอันเปdนที่ยอมรับกันเปdน
สากลเพื่อขจัดปÖญหากฎหมายขัดกัน และควบคุมเรือที่ไมYมีมาตรฐานใหFลดจำนวนลงจนหมดไป สYงผลใหFการ
ขนสYงทางทะเลระหวYางประเทศมีความปลอดภัยยิ่งขึ้น 2
องคoการระหวYางประเทศที่เกี่ยวกับการขนสYงทางทะเลที่สำคัญ ไดFแกY

1 How does IMO implement legislation?

It doesn't. IMO was established to adopt legislation. Governments are responsible for implementing it. When a Government
accepts an IMO Convention it agrees to make it part of its own national law and to enforce it just like any other law.
2 Why do we need an international organization to look after shipping?
Because shipping is an international industry. If each nation developed its own safety legislation the result would be a
maze of differing, often conflicting national laws. One nation, for example, might insist on lifeboats being made of steel and
another of glass-reinforced plastic. Some nations might insist on very high safety standards while others might be more lax,
acting as havens for sub-standard shipping.
 3

(๑) องคoการทางทะเลระหวYางประเทศ / International Maritime Organization – IMO

เปdนองคoการชำนัญพิเศษ (Specialized Body) ในองคoการสหประชาชาติ (United Nations Organization –
UNO/UN)
ความรับผิดชอบหลัก คือ การพัฒนามาตรการและกฎหมายการขนสYงทางทะเลเกี่ยวกับความ
ปลอดภัย การรักษาความปลอดภัย (ความมัน่ คง) และการปÉองกันมลพิษทางทะเล ใหFเปdนไปตามคำขวัญ “การ
ขนสYงทางทะเลที่ปลอดภัย มั่นคงและมีประสิทธิภาพในมหาสมุทรที่ใสสะอาด” (Safe, secure and efficient
shipping on clean oceans.)
โครงสรFางองคoการ IMO ประกอบดFวย สมัชชา สภา กรรมาธิการ ๕ คณะ คือ (๑) Maritime
Safety Committee - MSC) (๒) Marine Environment Protection Committee - MEPC) (๓) Legal
Committee (๔) Technical Cooperation Committee (๕) Facilitation Committee และเลขาธิการ
องคoการ
เลขาธิการ (Secretary-General) คนปÖจจุบัน คือ Mr. Kitack Lim สัญชาติเกาหลีใตF เขFา
ดำรงตำแหนYงเมื่อวันที่ ๑ มกราคม ๒๐๑๖ 3
(๒) องคoการแรงงานระหวYางประเทศ / International Labour Organization - ILO ใน
สYวนที่เกี่ยวกับการจFางงาน เงื่อนไขการทำงานบนเรือ ชั่วโมงการทำงาน ชั่วโมงพักผYอน และสวัสดิการตYาง ๆ
ของผูFทำการในเรือเดินทะเลระหวYางประเทศ
(๓) คณะกรรมาธิการการขนสYงทางทะเลระหวYางประเทศ
(๔) องคoการสหประชาชาติ

๕. อำนาจทางกฎหมายของรัฐในการขนสYงทางทะเล
๕.๑ อำนาจทางกฎหมายของรัฐ คือ เปdนอธิปไตยของรัฐในการออกกฎหมาย การบังคับใชF
กฎหมาย (Law Enforcement) โดยวิธกี ารกำกับ ควบคุม ตรวจสอบการปฏิบัติใหFเปdนไปตามบทบัญญัตขิ อง
กฎหมาย และอำนาจลงโทษผูFฝgาฝhนกฎหมาย
๕.๒ เรือเดินทะเลระหวYางประเทศเปdนพาหนะที่ใชFเดินทางทางทะเล ซึ่งมีการเดินเขFาไปและ
ออกมาจากทYาเรือของประเทศตYาง ๆ จึงมีกฎหมายที่เรือตFองปฏิบัตทิ ั้งที่เปdนกฎหมายของรัฐ กฎหมายระหวYาง
ประเทศ
๕.๓ อำนาจทางกฎหมายของรัฐ จำแนกออกเปdน
๕.๓.๑ อำนาจทางกฎหมายในฐานะรัฐเจFาของธง (Flag State Jurisdiction)

3 Kitack Lim was elected Secretary-General of the Organization by the 114th session of the IMO Council in June
2015 for a four-year period beginning 1 January 2016. The election was endorsed by the IMO's Assembly at its 29th session
in November 2015.
Mr. Kitack Lim (Republic of Korea) is the eighth elected Secretary-General of the International Maritime
Organization.
 4

รัฐเจFาของธง คือ รัฐที่เรือไดFไปจดทะเบียนไวF เชYน เจFาของเรือนำเรือมาจดทะเบียนไวFกับ

ประเทศไทย ประเทศไทยจะเปdนรัฐเจFาของธงสำหรับเรือลำที่มาจดทะเบียน และเรือจะเปdนเรือที่มีสัญชาติไทย
อยูYในบังคับกฎหมายไทย และมีสิทธิชักธงของประเทศไทย
โดยหลักกฎหมายทั่วไป รัฐใชFอำนาจกฎหมายของตนไดFเหนือดินแดนของรัฐเทYานั้น แตY
สำหรับเรือเดินทะเลระหวYางประเทศที่มีการเดินทางไปในทะเลของรัฐอื่นและรวมถึงทะเลหลวงซึ่งเปdนทะเลที่
ไมYมีรัฐใดมีอธิปไตยเหนือ ดังนั้น จำเปdนตFองมีกฎหมายควบคุมกิจกรรมที่เกิดขึ้นบนเรือ จึงเปdนอำนาจกฎหมาย
ของรัฐเจFาของธงแตYเพียงผูFเดียวเพราะเปdนเจFาของสัญชาติเรือ จึงมีอำนาจบังคับใชFกฎหมายเหนือเรือไดF
โดยเฉพาะในเวลาที่เรือเดินอยูYในทะเลหลวง ซึ่งหลักการนีอ้ นุสัญญาระหวYางประเทศไดFรับรองไวF 4 เชYน
อนุสัญญาวYาดFวยกฎหมายทะเลจึงไดFกำหนดหนFาที่ของรัฐเจFาของธงใหFใชFอำนาจกฎหมายของตนควบคุมการ
ปฏิบัติงานของเรือในเรื่องการบริหาร เทคนิค และสังคม (ขFอ ๙๔) 5
ตัวอยYางกฎหมายไทย
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๔ ผูFใดกระทำความผิดในราชอาณาจักร ตFองรับโทษตาม
กฎหมายและการกระทำความผิดในเรือไทยหรืออากาศยานไทยไมYวYาจะอยูY ณ ที่ใด ใหFถือวYากระทำความผิดใน
ราชอาณาจักร
พระราชบัญญัติการเดินเรือในนYานน้ำไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ มาตรา ๑๖๐ เมื่อปรากฏวYาเรือไทยที่
ไดFรับใบอนุญาตใชFเรือมีอุปกรณoและเครื่องใชFประจำเรือไมYถูกตFองหรือไมYอยูYในสภาพที่ใชFการไดFตามใบสำคัญที่
ออกใหFตามกฎขFอบังคับสำหรับการตรวจเรือตามมาตรา ๑๖๓ ใหFเจFาทYามีอำนาจออกคำสั่งเปdนหนังสือใหFนาย
เรือแกFไขใหFถูกตFองภายในระยะเวลาที่กำหนด
พระราชบัญญัติเรือไทย (ฉบับที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๕๓/๑ หFามมิใหFผูFควบคุมเรือหรือ
เจFาของเรือไทยปลYอยทิ้งหรือทำใหFสารที่เปdนอันตรายหรือสิ่งใดๆ ที่มีสารที่เปdนอันตรายปนอยูYพFนจากเรือลงสูY
ทะเลไมYวYาบริเวณใดๆ เกินกวYามาตรฐานที่กำหนด และ มาตรา ๖๗/๑ กำหนดโทษผูFฝgาฝhนมีความผิดตFอง
ระวางโทษปรับไมYเกิน ๖๐,๐๐๐ บาท หรือจำคุกไมYเกิน ๓ ปØ หรือทั้งจำทั้งปรับ และตFองชดใชFเงินสำหรับเปdน

4 IMO Model Course

Ships spend much time on the high seas, over which no one has sovereignty, but these are treated as extensions
of the flag State, which should exercise its jurisdiction and control in administrative, technical and social matters. The flag
State has exclusive jurisdiction over those matters on the high seas. This is referred to as flag State jurisdiction. In general,
international conventions specify the rights and duties of the flag State so that a State accepting a convention must enact
legislation applicable to its own ships to give it the powers to enforce the provisions of the convention.
5 อนุสัญญาวYาดFวยกฎหมายทะเล ๑๙๘๒ (UNCLOS) ขFอ ๙๔ กำหนดหนFาที่ของรัฐเจFาของธงในการควบคุมการปฏิบัติงานของเรือที่ชักธง
ของตน ดังนี้
(๑) การใชFอำนาจควบคุมการปฏิบัติงานของเรือ รัฐตFองใชFอำนาจและดำเนินการควบคุมอยYางมีประสิทธิภาพในเรื่องการบริหาร เทคนิค
และสังคมเหนือเรือที่ชักธงของตน โดยเฉพาะอยYางยิ่ง
(ก) การจัดทำทะเบียนเรือ
(ข) การใชFอำนาจกฎหมายของตนบังคับเหนือเรือที่ชักธงของตน รวมถึงนายเรือ นายประจำเรือและลูกเรือในเรื่องที่
เกี่ยวกับการบริหาร เทคนิคและสังคมที่เกี่ยวขFองกับเรือ
 5

คYาใชFจYายในการกำจัดหรือแกFไขสารที่เปdนอันตราย คYาเสียหายสำหรับความเสียหายที่เกิดขึ้น ตลอดจน

คYาใชFจYายในการฟh²นฟูสภาพแวดลFอมใหFกลับคืนสูYสภาพเดิมดFวย
๕.๓.๒ อำนาจทางกฎหมายในฐานะรัฐชายฝÖ³ง (Coastal State Jurisdiction)
รัฐชายฝÖ³ง คือ รัฐที่มีอธิปไตยหรืออำนาจตามกฎหมายระหวYางประเทศในการปกครอง
บริหาร กำกับ ควบคุม ตรวจตราการปฏิบัติของเรือที่เดินทางผYานเขFาออกนYานน้ำของตน เชYน การจัด
การจราจรในทะเลอาณาเขต นYานน้ำภายในของตน ควบคุม กำกับ ตรวจตรา รวมถึงกำหนดมาตรการปÉองกัน
มลพิษตYอนYานน้ำอันเกิดจากเรือ เรือทุกลำไมYวYาสัญชาติใดที่เดินผYานนYานน้ำของรัฐชายฝÖ³งมีหนFาที่ปฏิบัติตาม
กฎหมายของรัฐชายฝÖ³งและกฎหมายระหวYางประเทศที่ใหFอำนาจรัฐชายฝÖ³งดำเนินการกับเรือตYางชาติในทะเล
หลวงเปdนกรณีพิเศษ 6
ตัวอยYางกฎหมายไทย
พระราชบัญญัติการเดินเรือในนYานน้ำสยามแกFไขเพิ่มเติม พุทธศักราช ๒๔๗๗ (ฉบับที่ ๒)
มาตรา ๕ เมื่อไดFประกาศกฎกระทรวงกำหนดเขตทYาเรือ นYานน้ำใดๆ บังคับใหFเปdนเขตที่ตFองเดินเรือโดยมีผูFนำ
รYอง เรือกลไฟและเรือเดินทะเลที่เคลื่อนเดินหรือเขFาออกในเขตทYาหรือนYานน้ำนั้นๆ ใหFมีการนำรYอง เวFนแตYจะมี
กฎกระทรวงกำหนดไวFเปdนอยYางอื่น
พระราชบัญญัติการเดินเรือในนYานน้ำไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ มาตรา ๒๐๔ ผูFใดเท ทิ้ง หรือปลYอย
ใหFน้ำมันป¥โตรเลียมรั่วไหลดFวยประการใดๆ ลงในเขตทYา แมYน้ำลำคลอง ทะเลในนYานน้ำไทย ตFองระวางโทษ
จำคุกไมYเกิน ๑ ปØ หรือปรับตั้งแตY ๒,๐๐๐ บาทถึง ๒๐,๐๐๐ บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
๕.๓.๓ อำนาจทางกฎหมายในฐานะรัฐเจFาของทYา (Port State Jurisdiction)
รัฐเจFาของเรือหรือรัฐเมืองทYา คือ รัฐที่เปdนเจFาของทYาที่เรือเขFาไปจอด ภายใตFหลักดินแดนรัฐ
เจFาของทYามีอำนาจกฎหมายเหนือทYาเรือ เมืองทYา รวมทั้งที่ทอดจอดเรือที่อยูYในดินแดนของตน อำนาจ
กฎหมายของรัฐเจFาของทYาในเรื่องการขนสYงทางทะเลจะเปdนการบังคับใชFกฎหมายเหนือเรือตYางชาติ (foreign
ship) ที่สมัครใจเขFามาจอดในทYาของตน
วิธีการบังคับใชFกฎหมายของรัฐเจFาของทYา คือ การตรวจเรือเพื่อตรวจสอบความรูF
ความสามารถของนายเรือและนายประจำเรือ ตรวจสภาพเรือและอุปกรณoเรือวYาเปdนไปตามขFอกำหนดของ
อนุสัญญาระหวYางประเทศที่เกี่ยวขFองกับเรือ เชYน อนุสัญญา SOLAS 7 เพือ่ ยืนยันวYาเรือมีความปลอดภัยเพียง
6 IMO Model Course
A State’s power to control the activities of foreign ships in its territory waters and contiguous zone is called
coastal State jurisdiction. For example, a State may enforce rules regarding traffic separation schemes and anti-pollution
measures within it territorial waters. The International Convention Relating to Intervention on the High Seas in Cases of Oil
Pollution Casualties, 1969, gives a coastal State powers to take action in respect of a foreign ship on the high seas in special
circumstances.
7 Wikipedia
Under international law, a port state is the state in whose port or offshore terminal a vessel is voluntarily situated
at a given time. Port state control is the regulatory mechanism through which a port state asserts and exercises its
jurisdiction.
 6

พอที่จะเดินทางตYอไปไดFโดยไมYเกิดอันตรายหรือไมY หากพบวYามีขFอบกพรYองใหFมีอำนาจสั่งใหFแกFไขใหFดีกYอนที่จะ
อนุญาตใหFเรือออกจากทYาไปไดF รวมถึงมีอำนาจลงโทษการกระทำที่ฝgาฝhนกฎหมายที่เกิดขึ้นในเมืองทYาของตน
ไดF 8
ตัวอยYางกฎหมายไทย
พระราชบัญญัติการเดินเรือในนYานน้ำไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ มาตรา ๑๖๐ วรรค ๔ เมื่อเจFาทYา
ตรวจพบวYาเรือตYางประเทศที่เขFามาในเขตทYาเรือของประเทศไทยมีอุปกรณoและเครื่องใชFประจำเรือไมYถูกตFอง
หรือไมYอยูYในสภาพที่ใชFการไดFตามใบสำคัญตามที่กำหนดในกฎขFอบังคับสำหรับการตรวจเรือตามมาตรา ๑๖๓
ใหFเจFาทYามีอำนาจออกคำสั่งเปdนหนังสือใหFนายเรือแกFไขใหFถูกตFองเสียกYอน เมื่อเห็นวYาถูกตFองแลFวจึงจะอนุญาต
ใหFออกเรือไดF
๖. การปฏิบัติตามอนุสัญญาระหวYางประเทศ

๖.๑ เมื่อประเทศใดยอมรับผูกพันตามอนุสัญญาใด ก็มีหนFาที่ที่ประเทศที่ยอมรับตFองดำเนินการ

เปdนไปตามบทบัญญัติแหYงอนุสัญญาที่ตนผูกพัน เชYน ประเทศไทยเปdนภาคีอนุสัญญาความปลอดภัยของชีวิตใน
ทะเล ประเทศไทยมีหนFาทีท่ ี่จะตFองทำใหFเรือที่จดทะเบียนกับประเทศไทยปฏิบัติใหFเปdนไปตามขFอกำหนดของ
อนุสัญญาอยYางเครYงครัด (Convention ship) แตYประเทศไทยจะนำอนุสัญญาไปบังคับกับประเทศที่ไมYไดFเปdน
ภาคีหรือยอมรับอนุสัญญาเดียวกันไมYไดF (non - Convention ship)
๖.๒ อยYางไรก็ตาม ประเทศที่เปdนภาคีอนุสัญญาจะเลือกปฏิบัติระหวYางเรือที่เปdนของประเทศที่
เปdนภาคีกับเรือของประเทศที่ไมYไดFเปdนภาคีอนุสัญญาไมYไดF แตYจะตFองปฏิบัติหลัก “ไมYมีการปฏิบัติเยี่ยงชาติที่
อนุเคราะหoยิ่ง – No More Favourable Treatment – NMFT) คือ รัฐใชFอำนาจกฎหมายแกYเรือของ
ประเทศที่เปdนภาคีอนุสัญญาอยYางไรก็ปฏิบัติกับเรือของประเทศที่ไมYไดFเปdนภาคีอนุสัญญาเชYนเดียวกัน ซึ่งจะ
สYงผลใหFเรือของประเทศที่ไมYไดFเปdนภาคีจะตFองปรับใหFสอดคลFองกับขFอกำหนดของประเทศที่เปdนภาคีเมื่อจะ
เขFามาในเมืองทYา เปdนการยกระดับมาตรฐานของเรือใหFอยูYในระดับสากลอันเปdนผลดีตYอการปฏิบัติงานของเรือ
โดยรวม 9

Port State Control (PSC) is the inspection of foreign ships in other national ports by PSC officers (inspectors) for
the purpose of verifying that the competency of the master and officers on board, and the condition of the ship and its
equipment comply with the requirements of international conventions (e.g. SOLAS, ...
8 IMO Model Course
Port State jurisdiction refers to the power of a State to enforce rules and prosecute violations occurring within the
jurisdiction of the port State. Many of the IMO conventions and a few ILO conventions include provisions giving rise to port
State jurisdiction. The powers of the port State include inspection of certificates, inspection of the ship and in some cases
detention of the ship.
9 IMO Model Course
The “no more favourable treatment” clause, mentioned in objective 4.6.1.1 provides that State parties are under
the obligation to apply the relevant convention in the same manner to foreign ships flying the flag of a State which is not a
 7

๖.๓ การปฏิบัติงานของเรือที่เกี่ยวกับการประกอบการ การกำกับ ควบคุม และตรวจสอบเรือ จะ

เปdนกฎหมายมหาชน (Public law) ซึ่งใชFบังคับกับทุกคนโดยเจFาหนFาที่ของรัฐเปdนผูFบังคับใชFกฎหมาย เชYน การ
ตรวจเรือ การออกใบสำคัญรับรองตYาง ๆ สำหรับเรือ การลงโทษผูFกระทำการฝgาฝhนกฎหมาย การตรวจสอบ
ประกาศนียบัตรผูFทำการในเรือ การบันทึกการกระทำความผิด การกักเรือ เปdนตFน ซึ่งสYวนใหญYจะเปdนกฎหมาย
ของรัฐเจFาของธงและกฎหมายอนุวัติการอนุสัญญา
๖.๔ กฎหมายที่เกี่ยวกับการประกอบธุรกิจของเรือจะเปdนกฎหมายเกี่ยวกับธุรกิจ เชYน สัญญารับ
ขนของ สัญญาเชYาเรือ เอกสารการขนสYง ซึ่งสิ่งเหลYานี้จะอยูYในกลุYมกฎหมายเอกชน (Private law) กำหนด
ความสัมพันธoระหวYางบุคคลตามสัญญา
๖.๕ เนื่องจากกฎหมายของแตYละประเทศมีความแตกตYางกันในบริบท ดังนั้น การทำงานบนเรือ
ตYางชาติ จำเปdนที่นายเรือและตFนเรือตFองทำความคุFนเคยกับกฎหมายและกฎขFอบังคับของรัฐเจFาของธงเรือ
และรัฐเจFาของทYาดFวย ดังนั้น เรือตFองมีขFอมูลกฎหมายและกฎขFอบังคับที่เปdนปÖจจุบันเสมอ
๖.๖ อนุสัญญาที่ IMO อนุสัญญาระหวYางประเทศที่เปdนหลักการสำคัญของการขนสYงทางทะเล
ไดFแกY
(๑) อนุสัญญาวYาดFวยความปลอดภัยของชีวิตในทะเล (safety of life at sea - SOLAS)
(๒) อนุสัญญาวYาดFวยการปÉองกันมลพิษจากเรือ (prevention of pollution from ship -
MARPOL)
(๓) อนุสัญญาวYาดFวยการฝ¸กอบรมคนประจำเรือ (standards of training, certification
and watchkeeping for seafarers - STCW)
(๔) อนุสัญญาวYาดFวยแรงงานทางทะเล (Maritime Labour Convention – MLC) 10

--------------------

party as to ships sailing under the flag of a State Party to the convention. The result is that ships flying the flags of non-
party States will have to comply with the standards of those conventions when calling at ports of a State party.
10 IMO conventions
The majority of conventions adopted under the auspices of IMO or for which the Organization is otherwise
responsible, fall into three main categories.
The first group is concerned with maritime safety; the second with the prevention of marine pollution; and the
third with liability and compensation, especially in relation to damage caused by pollution. Outside these major groupings
are a number of other conventions dealing with facilitation, tonnage measurement, unlawful acts against shipping and
salvage, etc.